In de schaduw van den dood.
<len vijand, achterna en kerede.
hein voor." Daar heb je een van de
sterkste zijden van een Boerenmacht.
Het individu kon soms zoo veel doen
Intusschen echter waren er honder
den burgers ook te paard gestegen om
aan de jacht deel te nemen. Verschoon
iriij het gebruik van die schijnbaar
wreede uitdrukkinger is geen beter
woord denkbaar voor liet tooneel van
dien middag. NPiet slechts de Ermelo
burgers en de Ieren, maar een aantal
l'Wiwm ««V VI" V-*
n-o-n T>v.r\nti eano-piofigd. nm bun htocd
-WP^niq- to V0olp-n ni h'Ot i'roocolh'l-
«Tiiilc vn-n rJto-ri '"oriron TT pt 71in ''o
Vlotrio Poovon fUo ,je
tnliivTPn tr, nnil hoolrip. kppvdp-n v\\
xoovo-n indordo'.id i>i dp "-nofto o-phrncht
v:-i TncMpv! qohndinc "ameMiV in twse
Vlpino htliïtp^ Pn oohltor nonirn) q+pp-
I*Ion TYvnrpn oon Bnor°nnlpntc!. Pner
1 tHdlnrto- rnt fp honden
T au <77 aim en vnoryirhfio slnifen dp
hnrcp»-P ?o in 7ïi tntpn bun naardpn
or» pen nMand nohtpr o-n krnhipn rrn
iior nader al schurend pn
oohiptp'.d TTllrn hlirpor irnfiT Min pio-ori
"W hohnlva wav opn vMdrn-rnpt in
d- nn.hühe'Vt ic dip hov-lpr, o-ppft TTo-
r-olpn 7itn frnir»vovi<3 ook nipt nood'""
r>o TTno- it ir> vii" pimnpnf hier. T-Tii
hooft aol|orno p-popfondo OO^Pn P.on Co
vond Pr) hp'dor vPvMarri. cPll hodonrd
on ka lm r,pn--ood 7iin zemiwon nlag n
hom niet. T-Tii is nhleom-vtisoh Ta
flnirp iiopft voor hom frppn hplonvo
r;nT daarom li"-f hj-J on /tpn o-ypnd.
o-Uidt hü on 7?in hniV. of kor-st hii aoh-
tor oon Vlin nf sehnilt >iti :n opn clnof
n.l oohiotondo pn sfpp.-tc oohipfendp 700.
,-'noT aio rnoo-oliik T-Tii haa<=i rich lan"-
''-aam Wfli,i hpt pj-ndo 10 ^piror on hoo
mihdor offprs nan on/on kant hoe ho.
te" "nor ons in do toekomst
Tok-tek-telcTak-tak tek-tek-tek. 700
knallen do Mnnsor pti Lee Mptford
schoten Sèbnb oud «lijk door. TTef dunrt
ruim een uur eu de Fngelsolien verde-
dïEron 7ich knan. Zii honden 'icb goed
en schieten dat het kraakt. Hun paar.
den, prachtige ingevoerde dieren, wor
den éen voor éen getroffen, want zij
zoeken geen schuiling, stomme, trou
we dieren. De positie der Engelschen
is hopeloos. Toch houden zij den te-
eenstand vol. Lafaards zijn zij niet.
Van alle kanten worden zij nu bescho
ten en de vuurking wordt al nauwer
en nauwer om hen getrokken. Daar
zij zich hardnekkig verdedigen, en tot
geen overgave1 komen, zendt iemand
bericht aan Kolonel Trichard, om een
kanon ook eens het woord te geven.
Een ru'iter komt aangevlogen naar de
plaats, waar onze kanonnen zoo nutte
loos den mond houden en schreeuwt
..Vuur kerels, julle moet vuur Daar,
op die huizen. Die Engelschen zijn
erin."
Boemkraak! 't Is ons eerste ka
nonschot. Luitenant de Jager, kolo
nel Trichard's rechterhand, verbit
terd over het droevig nietsdoen van
den morgen, en waarschijnlijk al te
■ij I Iiegoorlfr o mfcocl» eindelijk oen beetje
iil mee te praten loste dat scliot, on-
I dor daverend gejuich van d'e omstan
ders.
Boos kwam de Kolonel, die bezig
was de schermutseling met zijn verre
kijker gade te slaan, naar den luite
nant. uitroepende: ..Wacht! Moet niet
schieten zonder mijne orders. Jullie
mag van onze menschen dooden."
Daarin lag ongetwijfeld ook heel
wat waarheid maar de menschen wa
ren toen reed's overspannen over net
gebeurde (en vooral over het niet-ge
beurde) van dien dag. zoo vond er
een hevige ruzie tusschen een Veld-
kornet en den Kolonel plaats! Voor
het aangezicht en ten aahhoore van
al de burgers en artilleristen in den
omtrek werd er getwist tusschen twee
officieren. Ja. sommigen van de bur
gers nemen van tijd tot tijd ook deel
er aan 't Is eene verwarring als die
van Babel. Wat hebben die lui met
de zaken van den Kolonel uitstaande?
Zijn al de burgers gelijk? Is er geen
tucht, geen discipline in ©en Boeren
leger mogelijk? Heeft men geene vrees
voor officiers geen eerbied voor net
gezag? Is deze de noodzakelijke scha
duw van di© sterke zijde onzer Boe
ren die wij zooeven geprezen hebben?
Is deze d'e ondeugd onzer deugd" par
excellence?De goed God helpe ons
om het spoedig in te zien. als het zoo
is!
Wederom snelt er een ruiter in vol
len galop naar de kanonnen Er moet.
een kanon naar het vechtterrein ko
men zegt h:; De. burgers krijgen het,
nnders niet klaar vanavond. Na een
kort onderhoud' met hem geeft Kolo
nel Trichard bevel aan Luitenant de
Jager, om met een Krupp-snelvuurder
op te 'rukken Alles was in orde: de
paarden stonden klaar, tuigen en za
dels waren on hun plek. en de jonge
artilleristen toonden dien dag. dat zij
stonden. In eenig-e minuten was de
affuit de hoogte af en in vollen galop
ging zij voorbü de mijnen in de rich
ting van de boerenplaats, waar het
kogeigefluit nog onafgebroken voort
ging. Een diepe drift moest men
door. en later ging het buiten den weg
over heuvels en door kloven, maar de
uitgelaten Luitenant vertraagde zijn
snelle vaart .aleer hij bij de plaats
gekomen was waar hij zijn stuk wil-
dt stellen.
De rest behoeft nauwelijks ver
haald. De derde kogel trof het huisje
dat links stond, en de witte vlag kwam
voor den dag. De Engelschen telden
12 gewonden en 4 dooden. Ruim zes
.manden later ontmoette ik kolonel
Möller, die ze dien dag aanvoerde, te
Pretoria. Hij vroeg mij ernstig: hoe-
velen er aan onzen kant dien namid
dag getroffen waren. Ik antwoordde:
..twee. zeer lichtgewond, eene in
den bovenarm, de andere in de hand.
Dat w*as al!" Noodeloos te zeggen, dat
hij mij niet wilde gelooven, en toch is
het de eenvoudige, volle waarheid.
Daar bij den muur van het huisje,
dat door den bom getroffen werd, zag
ik voor d'e_ eerste maal een gesneu
velde. Een jongeling, nog baardeloos,
lag. daar op zijn rug uitgestrekt, on
der eene kar. waar hij schuiling had
gezocht. Eene bomscherf had ook
daar haar weg tot, het hart van den
jongen Engelschman gevonden. Leeft
zijn vader of zijne moeder nog? Zijn
er anderen die hem beweenen? Het
leTon is wreed: die oorlog is nog wree-
der!
Op een ko->je dichtbij hoorde ik
eenige honderden burgers een Psalm
aanheffen en. met ontbloote hoofden
in den regen staande, Gode voor de
overwinning dankend een typisch
oorlogstooneel. aan de dagen van
Gustav Adolf en die van den ouden
Friedrich Krupp.
Voortrekker Chard Cilliers herinne
rend.
Daar bij het andere huis vindt er
iets plaats, dat ook zeer aandoenlijk is.
Ee<n sterke, welgebouwde boeren
vrouw wordt uit het huis gebracht,
doodsbleek en bevend. Twee krachtige
in armen ondersteunen haar, en ver
scheiden© kinderen volgen haar. Het
zijn de vader en de moeder de,s huizes,
cli met hun kinderen den heelen mid
dag in dat huis met eeriigc soldaten
doorbrachten. Het dak des huizes
was doorboord van Mauser-kogels, en
dei gewonden werden in het huis ge
dragen en verpleegd. Arm© vrouw!
Dat alles moest zij doorstaan en aan
kijken. En dan het bombarde
ment! Geen wonder, dat zij er als een
„Villa Hügel", het woon-en sterfhuis van Fried rich Krupp.
gc behoeft niemand bij U te zien, als
0 dal niet wilt. Ik bijvoorbeeld houd
mijn verblijf 111 liet hotel, maar ge
zult mij ©en gcheele week lang niet
zien, tenzij 11 net mocht wenschen.
Maar dat begrijp ik niet, zei Ra-
1 bel, even wat meer belangstelling
toonen.de. Zij was echter niet in staat
voort te gaan.
Daar zou ik lot morgenochtend
ook maar geen poging toe doen, zeide
haar metgezel. Als gij t dan nog we.
ten wilt, zal ik u om een onderhoud
verzoeken, en ge zult hooren, wat ik
te zeggen heb. Nu wensch ik u een
smakelijk eten en een goede nacht!
Eén ding is zeker, zei Rachel, hall
tot zichzelve zij kunnen niet weten
wie ik ben, of zij zouden mij nooit lo
gies verleeneu. En geen bagage
Daar zijn ze op voorbereid, ant-
vvoorde Steelen eon dienstmeisje zal
ter uwer beschikking zijn, die u zal
bezorgen, hetgeen ge noodig mocht
hebben. Wat betreft uw overtuiging,
dat ze u niet kennen in het ho,tel, daar
hebt ge gelijk in en het is totaal on-
noodig, wie ik' verbeeld te zijn.
En zij glimlachte, want dat geheim
zinnige had haar niewsgieiigheid op
gewekt, maar Mr. Steel zat zwijgend
naast haar. De cab rinkelde langs Park
Lane. Het groote park aan de linker,
de groote huizen aan de rechterzijde.
duisternis hier, licht daar, dat had de
zelfde bekoring van contrasten als Mr.
Steel zelf inboezemde. Rachel zag het
feeds in zijn gezicht en raadde het
in zijn karakter, zonder aan züchzelve
te willen bekennen, dat er eenige he
ldring van hem uitging. Anders zou
zij waarschijnlijk liever zijn heenge
gaan dan te doen wat zij nu deed. De
man had haar betooverd en voor 't,
oogenblik gevoelde zij zich veilig onder
zijn bescherming. Maar met dat on
miskenbare gevoel van onmiddellijke
veiligheid vermengde zich een vaag
voorgevoel van later gevaar, dat Ra-
chel van 't eerste oogenblik af had
waargenomen. En dat was de heer
lijkste gewaardwording van alle.
Welk doel had hij vooroogen? Zich
terug le trekken, zou meteen onmoge
lijk maken dat ooit uit: te vinden en
om de« waarheid te zeggen, zelfs al
was zij niet zonder vrienden en ra
deloos geweest, dan nog zou 't Ra
chel aan 't hart. gegaan zijn zich nu
terug te trekken.
De frissche lucht bad haar bijzon-
dei- goed gedaan, hot eozicht van het
stadsleven was nog nieuw en opwek
kend voor haar; bij het begin van
haar nieuw leven had ze het ergste
ondervondennu bracht het lot haar
een ondervinding, die he^ verleden#
op deu a ch tergrond Mu sehvivc 1
Uit het Engelsch
tvan E. W. HORN UNG.
16.
Hij stak zijn parapluie op, de bel
klingelde, de twee 100de oogen schenen
zich uit to zetten in de duisternis en
met hoefgekletter stond het paard stil
en uir. Steel strekte zijn hand uit ho
ven liet beslijkte wiel.
Wees verstandig, fluisterde hi: e.'
stap in In een hansom kunt ge zien,
waar ge heen gaatin een hansorn
kunt ge spreken tot den koetsier of de
aandacht vragen van ieder fatsoenlijk
mensch, die er langs wandelt. God
dank eindelijk vertrouwt ge mij du -
voor't oogenblik ik dank u van harte.
Waarheer, mijnheer, vroeg de
koetsier, zich omkcwende.
En Rachel luisterde n et de grootste
nieuwsgierigheid, doch haar verzet was
gebroken. Zij had zich eenmaal Inde
handen van dien man overgegeven en
liaar ziel was nu even overspannen,
als haar aardsch omhulsel, waardoor
een zorgelooze onverschilligheid haar
bevangen had.
Brook Streef, zei Steel, 11a een
oogenblik pauze; en als ere snel rijdt
verdubbel ik de vracht. Wij zullen er
in een kwartier zijn voegde hij er ge
ruststellend bij, toen het portier dicht
sloeg, en ge zult alles voor u 'in orde
vinden, om te beginnen iets om te
eten.
Ik althans was overtuigd vari de
vrijspraak, als ge 't niet gelooven wilt,
dan zult ge dat straks toch wel moeten,
als wij zijn aangekomen want alles is
reeds sinds eenige dagen voor U in or
de geweest. Kont ge Clarigde's Hotel
misschien
Engel bij naam, zei Rachel ver-
moe'id. -
Dat doet me plezier, vervolgde
Mr. Steel, want ik denk dat het U zal
bevallen. Het is niet zooals andere ho
tels. Uw kamers zijn als 't ware uw
huis een geheel» verdieping en
scl»co*fcje. <ïe Twcollng, do WU'ls.'.hic-
l.er, het Klaverblad, de Blauwsrlmo-
len, de Spatter, de Pruis, de Liefde,
en de Tarweakker, totaal 41 molens
Dit is dus tei zamen in het Oost- en
Westzijderveld 82 molens.
"Veirondörstelt, dat bij deze
opgaaf nog een 10-tal verg-Eon zijn,
dan komt men tot en geheel van
circa 90 molens.
Wanneer men bedenkt ctat in 1726,
hier 648 molens werden gevonden, en
dus in 176 jaar 558 molens zijn ver
dwenen. Maar de afneming was het
eene jaar sterker dan het andere.
Vooral in het laatst van de Ti», en in
gedurende de geheel© 19e eeuw is liet
aantal sterk afgenomen.
Tusschen 17451775 wedden meer
dan 100 bailkzaagmolens afgebroken!
In 1787 bleven na M©rendag 3 pelmo
lens staan, waarvan er in 1790-91 een
tweetal werdein Afgebroken. In 1788
staakten er 9 het werk, waarvan er
successievelijk 6 werden gesloopt. In
1789 gingen er 6 staan, waarvan 5
werden afgebroken, in 1790 wederom
7 of 8 en zoo -ging het nog in de eerst
volgende jaren door. In 4 jaar gin
gen dus 26 molens staan, waarvan er
13 werden afgebroken! In 1811 vond
men, volgens H. C. Göbel, maire van
West-Zaandam, aldaar nog 4 pelmo
lens en 48 in de andere Zaansche
dorpen. Er waren 'toen nog tei West-
Zaandam 14 oliemolens, 2 papiermo
lens, en 66 houtzaagmolens, in wei
nige jaren waren er een 100-tal ge
sloopt of vervoerd; 14 tabak- en snuif
molens, vroeger een zeer goed be
staan gevende, waren zeer in verval,
en voor een groot deel buiten wer
king. De 3 molens voor mosterd en
schelpzand gingen hun ondergang te
gemoet. Na den val van Napoleon
toen de onafhankelijkheid in 1814
weer hersteld was, waren de meeslte
bakens verzet, en kon alleen de in
dustrie het hoofd opsteken, en zij
heeft dit zoo goed gedaan, dat de
Zaanstreek ook deze eeuw op tijden
van grooten bloei en welvaart heeflt
kunnen wijzen. Nieuwe zaken en tak
ken van bestaan warden opgericht,
verkeersmiddelen werden verbeterd
en aangelegd, vele nieuwe firma's
zijn in de oude, bestaande industrie
ën getreden, en richtten groote zaken
melt behulp van den stoom op, zoodat
zij door vluggere en grootere produc
tie de windmolens geheel verdrongen.
Een nieuwe haven werd in de Voor-
zaan te Zaandam ingericht en even
als voorheen kon het daar een leven
hun rijke lading van hout, rijst en
granen, komen lossen!
1) De; molen die den 19en November
jl. verbrand is.
De Saenlans Wassende Roos,
waerbij vertoont werden de Rarighe-
den van Scheepslt.imm.eren, Molens
nans chap van 't Hout, met noch ve- we luk clee Se-
Ic-rhiande lconstige hantwerkenIn
Rijmen gestelt door J. J. (16 Sept.
1693), Amsterdam.
Hoe lichter de tranen stroomen, des
t)2 lichter zijn zij gedroogd.
Bonte steentjes.
Door louter contra en pro
Ontkomt den talmer de vloo.
Op wederzijdsehe toegenegenheid be
rust het groote geheim van 't geluk.
In Europa sterven dagelijks 300 per
«onen tengevolge van ongelukken.
Te Berlijn is sedert eenigen tijd een
nieuw soort wielerwedstrijden popu
lair fietswedstrijden met hindernis
sen. Allerlei hindernissen, zooals men
op de plaatjes kan zien, worden op de
baan aangebracht, en de rijders moe
ten ze overwinnen, zoo goed en vlug
Fieiswedstr-ijdl met hindernissen.
kunnen. Zij moeten door nauwe I wiel en al ui het wa*er terecht, tot
deuren rijden, over als wippen bewe-i groot vermaak van de toeschouwers,
geilde planken fietsen, verhevenheden Bij iedere hindernis is een man met
weten te nemen"' en ten slotte komt 1 een vlaggetje geposteerd, om dpn rij-
etn sprong dwars over water, waarbij ders den weg te wijzen
de machines gedragen moeien worden.
Dikwijls komt dan een fietser met rij
mij tevreden zouden wezen.
Maar ik heb nog meer in mijn zak.
Aan de heeren van de 1 echtsgeleerde
commissie wil ik vereeren een volledig
ontwerp tot herziening van onze ge
meentelijke politieverordening de
heetrtn zijn er al een jaar of wat te
laat mee, en ik begrijp, dat het een heel
werk moet wezen, om het ding in el
kaar te zetten, zóo, dat jc niet veer
tien dagen naderhand cp twee dozijn,
fouten wordt geattrapeerd. Der Raads-
commissie tot voorbereiding van het
openbaar slachthuis zou ik een koe en
een varken van taai-taai willen ver
eeren, orn deze stomme dieren alvast
te slachten, in afwachting van het
oogenblik, dat er echte beesten in het
abattoir afgemaakt zullen worden, het
geen naar de teekenen der tijden te
oordeelen, nog wel lichtelijk een poos
je zal moeten uitblijven. Desverkie-
zende stel ik deze dingen ook van spe
culaas beschikbaar. Ze hebben dit
voordeel, dat ze niet vooraf op trichi.
neii of miltvuur of mond- en klauw
zeer zullen behoeven tö worden ge
keurd, daar ilc natuurlijk zorgen zal,
dat ze komen uit een van Haarlem's
meest vertrouwbare banketbakkerijen.
Verschillenden Raadsleden kan ik
zoo moeilijk een cadeau aanbieden,
omdat ze hun koetjes al op droog heb
ben, en dus mijn vee niet behoeven.
De bescheidenheid verbiedt mij hen
Le noemen. Je mag in de wereld wel
weiten, dat iemand er warmpjes bij
zit, maar dat zoo maar publiek neer
schrijven, is zoo goed als doodzonde.
Vandaar het zelfstandig naamwoord
koh i erengeheii-m hou der ij
Ik zeg maar altijd ..als je wat doet,
moet je het goed doen Wat zou ik
bijvoorbeeld den lieer Schram moeten
vereeren Zelfvertrouwen Dat heeft
hij niet meer noodig. Waardeering
voor andermans meening? Dat zou
hem nu en clan wel te pas komen.
Den heer Schram geef ik een ander
geschenk, namelijk een oor, met een
kan er aan, die alleen water inneemt.
Voor den heer Van der Kamp is het
St. Nicolaascadeau als aangewezen
he; brevet van generaal, ik bedoel
hoofdopzichter van de gemeentereini.
ging. Evenwel kan ik bezwaarlijk weg
geven, waarover ik niet te beschikken
heli. De heele Raad is in deze zaak
examencommissie, en reikt den rei-
uigj'mgsmaarschalksstaf aan den uit
verkorene toe.
Wanneer ik soms een anderen ste-
vigen staf in voorraad heb, dan zal
ik dien vereeren aan de commissie
van financiën, die veel meer uren, dan
baar lief kan wezen, besteedt aan het
met oordeel en overleg uitgeven van
dei gemeentelijke -gelden. Dit inder
daad zware wetk heeft een steuntje
noodig.
Wat moet ilc den heeir Thijssen
schenken Een kamerzetel Die zal
hem mettertijd toch we-1 niet ontgaan,
en op 't moment is er geen vacant be
halve die in Amsterdam, en die is al
verzeid', al welen we uog in 't geheel
niet aan wien.
Kon -k, dan zou ik den heer Loo-
meyer een ideaal willen hergeven, na
melijk, dat nog eens Haarlem aen etaal-
bad worden zal in den waren
zin van het woord. Maar helaas, bij
hem is dat ideaal dood' en mijn fanta
sie is niet toereikend om het weer uit
den doodslaap op te wekken. Laat ik
dus bij heit bereikbare blijven en den
heer Roog een houwdegen aanbieden,
waarmee hij Burgemeester en Wethou
ders te lijf lean gaan, en de Commissie
van bijstand in het beheer der open
bare werken, die liem vroeger zoo lief
was en thans, nu hij er geen deel van
uitmaakt, niet meer.
Aan cle heeren van de Commissie
voor de bezwaarschriften eenige kilo
geduld en lijdzaamheid, bij hun moei
lijk werk, nieii liet minst aan den heer
Hofland, die de taak heeft van vrien
den en kennissen te overtuigen van het
feit, dat ook zij inderdaad in de ter
men vallen, 0111 belasting te betalen,
oen bezigheid, die iemand minder
vrienden dan vijanden bezorgt. Aan
den lieer Van den Borg een wagen vol
straatkeien eu lantarens, die hij plaat
sen kan in allerlei slecht bedeelde hoe
ken van onze gemeente waar ze noo
dig zijn als brood en aan den heer
Beijntó een boek met zeven slo'ten.
tusschen cle bladen waarvan hij alle
vervelende quacsties kan laten verdro
gen, zooals jonge meisjes in hare poë
ziealbums doen met rozeblaren en re»
seda.
Ach, kon ik ze allen, alle drie en
doriig. driemaal elf helaas, gelukkig
maken, zoo gelukkig als ik zelf zou
willen wezen! Heeft de heer Groot
daarvoor afschaffing der schutterij
noodig? W»l»u, ik b»a bereid ae re01
hem af te schaffen, voor zoover in
mijn vermogen ligt. Meer kan een
mensch niet doen. Haakt de heer Hu.
genholtz naar een scheepstrompet 0111
zijn stem nog luider en verder te doen
klinken? Tot mijn spijt is dit zeeartikel
in deze landrottenstreek niet te krij
gen: hij houdte dus den wil voor de
dead Heeft de heer Rasch bekoring-
van huizen. die nooit verbranden?
Welnu ik vestig zijn aandacht op de
chAteaux en Espagno"-luchtkastee-
len. 't Is waar. dat deze ook niet, tegen
behoorlijke oremie voor brandschade
verzekerd worden, maar mem kan een
maal alles niet hebben in de wereld.
Mocht ik nu nog een paar van de
heeren hebben overgeslagen, dan
bied ik hun uerbiedig een harnas
aan. om zich te beschermen tegen de
ori'tiek van mij en een ander Want
ik ben al even als de anderen zoo
nu en dan doe ik w"el heel vriende
lijk. maar het criliseeren kan ik niet
laten Als i'1 kiezer en belastingbeta
ler bent. z't. je dat. in 't bloed. Mis
schien begin ik de volgende week ai-
weer mei critiek. I.aa. dit als een
natuurlijk en niet te vermijden geval,
evenwel geen invloed uitoefenen op
onze wed '.rrzi jdsche aangename stem
ming en i-p de pleizieFge herinnerin
gen, die? ik hoop, dat allen aan de St,
Nicolaasviering van gisteren zullen
hebben behouden.
FIDELIO.
