niet het kiesrecht, Betreurende dat
de Min. door zijn coalitie gedwongen,
he. kiesrecht verschuift, zal spreker
afwachten wat er van de demooratie
bij de heeren is wanneer de aange
kondigde grondwetsherzienings-voor-
stellen van hem en zijne partijgenoo-
.ten en van die der vrijzinnig-democra
ten. in behandeling komen.
De heer Van Karnebeek hield' zijn
bezwaren vol tegen den druk der so
ciale wetten, die hij in navolging van
Duitsehland alleen mogelijk achtte
door invoering van protectie.
Hij verweerde zich voor het overi
ge tegen hot verwijt als zou hij voor
opdrijving der militaire lasten zijn.
De heer Van Wijck verzette zich
niet tegen de op hem toegepaste qua-
lificatie van kruideniers-politiek, mits
daaronder werd verstaan de winkelier
die eerlijk is.-geen mooie etiquetten
vertoont, miaar zuivere waar heeft.
Ook de heer Nolens kwam tegen dit
op de katholieken toegepaste gezegde
op. Sociale wetgeving was zonder ia-
riefherziening niet mogelijk en hij
meende uit het debat op te maken,
dat d'at verband1 meer werd erkend.
Nog repliceerden zeer kortelijk de hee
ren Van Vliet, Passtoors en Brummel-
kamp. waarna de heer Lohman nog
eens uiteenzette wat zijn critiek op
verkiezingsprograms eigenlijk bedoel
de. Hij was niet tegen de program
ma's. mits de c-andidaten zich daar.
aan niet met handen en voeten honden
Een verkiezingsleus kon er mee door.
Men moest ook van een regeering niet
te veel op eens vragen, op gevaar af
van conservatief te heeten. Hij wildo
offers brengen voor dsociale noo-
den, maar zonder den kip te slachten
die die gouden eieren legt.
De heer Borgesius verduidelijkte zijn
eerste rede en bleef de tactiek der
vrijz.-dem. verkeerd achten. Hij was
eu bleef een voorstander van algemeen
kiesrecht, maar niet als natuurrecht
doch als middel tot opvoeding ues
volks. Wat den Minister aangaat, spr.
had1 zich afgevraagd: is dat nog de
oude Kuyper. Zeker, er waren moei
lijkheden, maar toen spr. minister was
had hij zich daarop niet beroepen,
niet gelamenteerd als dr. Kuyper
thans. De heele zaak kwam er op
neer. dat het werkplan der regeering
c'J millioen zou kosten; die wist zij
niet te vinden. Maar dan ook de er
kenning: wij moeten ons beperken.
Nadat de heer Takna nog enkele
opmerkingen gemaakt had, werd de
zitting verdaagd tot heden 10 uur.
Een slachtoffer van zijn hulpvaar
digheid.
De correspondent van het. Hbld. te
Vecnendaal schrijft d.d. 7 Dec.
Bij matig» vorst beslaat hier geen
andere gelegenheid tot ijsvermaak dan
op zoogen verdronken land, ,,het
vlak'' gehec-ten, waarop dan door de
jongens naar hartelust ..krakertje"
wordt gespeeld, d.w.z. de zwakste
punten van het ijs opzoeken en aldaar
zoo lang springen en dansen, totdat het
ijs eindelijk breekt. Door de ondiepte
van „het vlak" loopt d'it steeds met 'n
paar natte beenen af, tot groot ver
maak van de toeschouwers.
De buitengewoon strenge vorst van
thans heeft echter ook de stroomende
en diepe vaart dichtgelegd, waarvan
een massa liefhebbers hedenmiddag
profiteerden. Jammer genoeg echter
zag A. van de Weerdhof uit het Zand
niet in, dat hel hier al te roekeloos
was „krakertje" te spelen en op een
gegeven oogehblik zakte hij er door.
doch wist zich nog aan het ijs vast
te klampen, tot een paar anderen toe
schoten en hem redden.
Ongelukkig echter werd C. Serscheg-
gert het slachtoffer van zijn hulpvaar
digheid, daar hij van het ijs gleed en
in de diepte verdween. Twee uren la-!
ter werd met veel moeite zijn lijk op.
gehaald.
Beleefd.
Te Arnhem viel gisteren een be
schonken persoon door een glasruit en
gaf den huiseigenaar nog een flinken
vuistslag, toen deze dorst protestee
ren.
IJsberichten.
Te half vijf 8 Depembej- is de rivier
bij Vinanen gaan zitten. De passage
is gestremd, ook morgen. Helt water
is gewassen tot 3 M. plus N. A. P.
Van het maken van een geul is geen
sprake, het ijs is nog te zwak.
8 Dec. Keulen drijfijs. Lobith,
eenig drijfijs. Nijmegen, een vierde
drijfijs. St. Andries (Waal) veel
drijfijs). Arnhem, een-vier de drijf
ijs. Vreeswijk, een-vijfde drijfijs.
Westervoort, een-tweede drijfijs.
Deventer, ijs vaslt. Kampen, id.
Maastricht (hoofdsluis), een-vijfde
drijfijs. Venlo, een-zesde drijfijs.
Grave, een-tweede drijfijs. St.
Andries (Maas) idem. Laagwater.
Gorinchcm, een-derde drijfijs.
Schoonhoven, ijs vast. Krimpen,
vo! drijfijs. Dordrecht, idem.
?.Joerdijk, twee-derde drijfijs. Hel-
levoetsluis eenig drijfijs. Hoek van
Holland, een-derde drijfijs.
Zwolle, 8 Dec. De IJsel aan het
Kater veer is een ijsmassa. De ge
middelde dikte is 12 cM. Waterstand
Ü.64 plus N.A.P. Was in 24 uur 3cM.
De overtocht is nog niet gestremd.
Zaltbommel, 8 Dec. De rivier was
heden over de halve breedte met drijf
ijs bedekt. De stoombootdiensten zijn
gestaakt. Alleen afvarende sleepboo-
ten, gevolgd door tal van schepen,
gaan met haastigen spoed stroomaf
om te Rotterdam of Gorcum een -vei
lige ligplaats te zoeken. Het Rijks-
veer wordt bediend1 door het sltoom-
veerbootje echter alleen voor passa
giers. Voor rij- en voertuigen is de
overtocht gestremd.
IJsongelnfeken.
Bij het schaatsenrijden op den
Boschpolder is de dienstbode A. de B.
uit de Witte de Withstraat te Rotter
dam gisterenmiddag omvergereden.
Zij sloeg met het achterhoofd tegen
het ijs en bleef bewusteloos liggen.
Op het politiebureau aan de Voor-
straal, waarheen men haar bracht,
is zij bijgebracht en verbonden.
Toen gisteren de heeren 't H. van
Papendrecht, zich op de Graafstroom
waagden om schaaltsen te rijden,
zakten beiden spoedig door het ijs,
met het. noodlottig gevolg, dat de
heer J- R- 't H.t onderwijzer te Slie-
drecht. het leven verloor. De andere
broer is nog gered.
Onder de gemeentq Sloten (N.-H.)
is een 12-jarig zoontje van den arbei
der J. v. D., in den Osdorperpolder
bij helt schaatsenrijden in een wak
gereden en verdronken.
Het ijsvermaak heeift bij Genemui-
den weer een slachtoffer gemaakt.
Van drie jongelieden uit Meppel, dia
een pleizierreisje naai- Genemuiden
hadden gedaan, geraakte er een in
een wak, dat met eene dunne ijskorst
bedekt was. Welke moeite zijne kar
meraden ook aanwenddeni om hem
te redden, het mocht nieft baten.
Een uur later werd zijn lijk opge
haald.
liet ijs heeft ook te Hattem een of
fer geëisebt Gistermiddag zijn even
buiten de kom der gemeente op het
Apeldoorasche kanaal twee petten ge
vonden nabij een gat in het ijs, het
geen een ongeluk deed vermoeden.
Na lang dreggen werd! het lijk van
een zoon van den alhier wonenden
w|agenmaker v. D. opgehaald. Ge
vreesd wordt, dat zijn broeder, die
met hem was uitgegaan, ook daar
verdronken is.
Zondagmorgen, omstreeks 7 uur, is
te Buinen de ongeveer dertigjarige
jonkman L. T. uit Borger, die op
schaaltsen was, in het ijs geraakt en
verdronken.
De politieagent De Ruiter.
Door den gemeenteraad van Ensche
dé is aan de weduwe van den als slac.il-
offer van zijn plicht gevallen polin;
agent De Ruiter een pensioen to-ge
kend van f300 per jaar tot overlijden
of opvolgend huwelijk. Bij overlijden
van denlateren echtgenoot wordt haar
weder een pensioen van f300 verze
kerd event.ue.ele andere pensioene.i
door dit -"-weede huwelijk verkregc.
tellen in mindering. De kinderen, ge
nieten 'ieder f50 per jaar, tot hunW
jaar. De f 1000 van de Verzekering mij.
worden voor de rechlhebbende vastge
legd in een obligatie der gemeen'e.
Werkmanswoningen.
Naar aanleiding van een daartoe
strekkend adres van het bestuur der
Vereenigirig tot bevordering van den
.bouw van werkmanswoningen, te Lei
den. geven R. en W. aldaar, den Raad
in overweging goedkeuring 1e verlee-
nen aan een. wijziging van de statuten
dier vereeniging, in hoofdzaak ten doel
hebbende, om, nu de Woningwet in
werking is getreden, het der Vereen,
mogelijk te maken te worden toegela
ten als Vereen iging uitsluitend in het
belang van verbetering der volkshuis
vesting- werkzaam" in den zin van artt.
713 van het kon. besluit van 28 Juli
1902. (St.bl. no. 160.
Ongelukken.
Op liet station Boxtel is gistermid
dag dq arbeider-remmer V. door een
trein aangereden en gedood.
D. S. voarman van Devenlter op Epe
had .gistermorgen het ongeluk met
paard en wagen op hol te gaan en in
de sloot terecht te komen. De man
die den wagen op zich kreeg, werd
zoo deerlijk gekwetst in de zijde, dat
het dijbeen gebroken, zichtbaar was.
Per rijtuig werd hij naar zijn woon
plaats gebracht. Men vreest voor het
leven van den oppassenden man.
Te Gcvrredijk is de heer O. van der
D. bij zijn woning dood gevonden hij
had zich even naar buiten begeven en
is door de koude bevangen. De man
was 71 jaar oud.
Het mes.
Zekere B. bevond zich in gezelschap
van zijn meisje te Erica toen hij ver
rast werd door R., die vroeger verkee
ring had met dat meisje. R. drong de
woning binnen, blies het licht uit en
sloeg toen b. met een mos op het hoofd
waardoor een diepe wonde ontstond.
Aan B. werd üoor dr. Fledderus van
Nieuw-Amsterdam de eerste genees
kundige hulp verleend.
De toestand van den verwonde moet,
naar gemeld wordt, zeer bedenkelijk
zijn.
Aangehouden.
De marechaussee heeft- Zaterdag
avond te Groesbeek aangehouden ze
keren W. Sclilootz. Duitscher, die zich
bevond in het slecht befaamde hotel
van Van B. Hij wordt verdacht van
medeplichtigheid aan den diefstal to
Ottersum en aan dien onder Gennep
gepleegd.
Zondagavond heeft de marechaus
see te Venlo de hand gelegd op P. J.
Gros. Nederlander, zwervend liedjes
zanger, een oud bekende der justitie.
Ook hij wordt verdacht medeplichtig
te zijn aan de verschillende diefstal
len. in den laatsten tijd langs de
Duitsche grenzen gepleegd.
De twee aangehoudenen zijn met de
reeds vroeger gearresteerden. Benden
en Buck, vanmorgen overgebracht
naar Gonnen om geconfronteerd' te
worden met bestolenen aldaar.
Hedenmorgeh is te Venlo gearres
teerd Trijntje Bakker, die moet behoo-
ren tot de dievenbende, waarvan nu
fraaie exemplaren zijn ingerekend, tot
geruststelling van de streek. Men moet
van de gearresteerden te weten zijn
gekomen, dat nog een zestal personen
tot hun gezelschap behooren.
Te Nijmegen zijn heden nog bij een
uitdrager voorwerpen in beslag- geno
men. afkomstig van gemelde diefstal
len.
Weerbericht.
Verwachting: zwakke Oostelijke
wind. bewolkt, weinig verandering
in temperatuur.
Bevroren aardappelen
Onderscheidene landbouwers in Fries
land hebben de bevroren aardappels bij
menigten gekookt en met wat zout in
water gestampt, om ze later te doen' die
nen tot veevoeder. Om bevroren aardap-
pelen voor keukengebruik eetbaar te ma
ken, doet men ze geschild zonder water
in een pot, sluit het deksel met een nat
ten doek luchtdicht af en zet ze op het
vuur. De aardappelen ontdooien dan en
stoomen in de zich daarbij ontwikkelde
dampen gaar.
Het vertrek der Bóeren-generaals
Behalve tal van vrienden en belang
stellenden werden gisteren een acht
tiental Afrikaanders, mees1. Kaapsche
kolonisten, die nog in Nederland zijn,
door de generaals ontvangen ter be
spreking hunner belangen
Het vertrek der heeren Botha euDe
la Rey uit Den Haag, ging gisteravond
allerminst onopgemerkt voorbij
In de gereserveerde wachtkamer le
klasse van liet Staatsspoorstat'ion wa
ren tal van dames en heeren vereenigd
om van de generaals en het gezin van
generaal Le la Rey een hartelijk af
scheid te nemen
Nadat de generaals met ieder in t
bijzonder handdrukken hadden gewis
seld, sprak dr. Blink, even voor 't ver
trek van den trein, een kort maar tref
fend afscheidswoord tot de twee man
nen. die de bewondering van zoovele
duizenden wist te wekken. Hij hoop
te dat de generaals aan het Zuidafri,
kaansche volk zouden vertolken d'e ge
voelens, die men in Nederland zal blij
ven koesteren voor dat bewonderens
waardige volk, en dat al leeft men ginds
voortaan onder andere vlag, de Neder-
landsche taai daar zal behouden blij
ven. Waarop'generaal Botha, zicht
baar aangedaan, verzekerde, dat vrees
voor het te ioor gaan van die taal ze
ker niet behoeft te bestaan, waar het
Zuidafrikaansche volk zich altijd zal
blijven herinneren de genegenheid, de
hulp- en offervaardigheid, die het ner
gens zooals in Nederland heeft kunnen
ondervinden, en waarvoor Botha, op "t
punt Holland ie verlaten, nogmaals
zijn diepste erkentelijkheid wenschte
uil te spreken.
Allen begeleidden de vertrekkemden
naar den trein. Op het perron hadden
zich vele menschen verzameld die een
stillen, eerbiedigen afscheidsgroet aan
het beroemd geworden tweetal brach
ten. Alleen bi] het vertrek van den
trein werd even een hoera-kreet aange
heven.
Letteren en Kunst.
De Improvisator.
Het is zeker wed een zeldzaamheid
dat wannéér een nieuw stuk door het
Nederl. Tooneel wordt opgevoerd,
zelfs de menschen die anders het besit
zijn ingelicht, volstrekt niet weten
wie die schrijver is. Dat geval heeft
zich voorgedaan bij de „Improvisa
tor", het stuk dat de Kon. Vereeniging
Het Nederl. Tooneel Maandagavond
voor de eerste maal in den Leidische^-
plein-schouwburg (te Amsterdam op
voerde.
Wanneer het alleen bescheidenheid'
is geweest die den auteur er toe
bracht zich achter de letters S. van
G. R. te verschuilen, dan heeft hij
daaraan wel gedaan, want een mees-1
terstuk is zijn werk nog niet. De men
schen d'iie hij er in. kijken laait, zijn
te, veel marionetten, ze laten ons
koud, doen ons niet aan. Wat willen
we bijvoorbeeld) gevoelen voor den
schilder Tizio, die wanneer de prinses
van Este hem wel liefhebben,
maar niet trouwen wil, zich uit trots
en toorn op staanden voelt en in de
prinsesselijke tegewoordigheid laat
trouwen met een boerenmeisje, dat
als model voor hem fungeerde en
waaraan hij tien minuten tei voren
nog niet dacht? Zeer terecht voor
spelt de vader van het arme- kind', die
wal blind is, maar daarom' toch wel
in harten lezen kan, van zoo'n opwel
ling allerlei onheil. Het zou logisch
zijn geweest, dat de schitterende
schilder, was eenmaal zijn woede te
gen die prinses voorbij, in de woelin
gen van de feesten aan het hof, zijn
jonge vrouw zou hebben vergeten.
Hoe wil de schrijver ons nu aanne
melijk mali en, dat de heer Tizio
waarlijk en waarachtig houdt van
zijn vrouw, daar we niéts anders van
haar bemerken, dan clat ze een lief
gezichtje heeft (het was juffrouw
Klaasext) en met hem dweept?
Romantische komedie noemt de
schrijver zijn stuk. Of het wel een
komedie was, valt nog te bespreken,
maar dat het romanJtisch was staat
vast. De vader van het boerenmeisje
is een ter dood veroordeelde agitator,
die zich schuil houdt. Maar niet zoo
goed of de wraakgierige prinses weet
hem te achterhalen en dreigt nu na
tuurlijk Tizio met hem en zijn doch
ter aan de. autoriteiten over te leve
ren. Dit is nog niet genoeg. De her
tog van Ferrara, een soort kunst-
maniague, die opgaat in Sehnsucht
naai- lijn, kleur, vorm en glans, heeft
een merkwaardig vergif gekregen,
dalt een jonge, schoon© vrouw in haar
doodsuur het paradijs zal doen zien.
Dat moment wil hij d an uilt hare oogetn
lezen en Tizio moet daarbij zijn en 't
wonder' schilderen.
Dit gebeurt in heit tweede bedrijf.
We meenen langzamerhand door den
opzet van den schrijver heen te zien:
de prinses levepit den vader over, de
hertog laat de dochter 't vergif inne
men en Tizio moet zijn eigen ver
moorde vrouw schilderen. Maar zoo
loopt het niet af. Wel komt in 't
derde bedrijf de heele hofstoet melt de
prinses aan het hoofd op helt eiland,
waar Tizio mat vrouw en schoonva
der woont, maar daar krijgt de schrij
ver dan ook medelijden met onze ze
nuwen. Wanneer de oude blinde
een verwoeds redevoering tegen den
hieirtog gehouden heeft, zoodat deze
hem gevangen wil laten nemen en
bovendien nog aan de vrouw van
Tizio het vergif staat te worden itoe-
gediend, dan slaat de booze prinses
plots van duivelin om tot engel en
redt al de bedreigden, door haar hand
te schenkep aan den hertog, die daar
vroeger al eens een paar maal ver
geefs om heeft gevraagd.
Het décor was mooi en fantasltisch,
behalve een achterdoek in hel tweede
bedrijf, dat aan de oude Beurs deed
denken, zooals iemand opmerkte.
Maar de muziek, het ballet, heit
sprookjesachtige eiland en de kabbe
lende blauwe golven waren gezamen
lijk niet in staalt, aan dé vertolkers
leven in te blazen. Hun ging het
blijkbaar als ons: ze gevoelden voor
deze personen niets. Zelfs mevrouw
Mann (de prinses) was mat en scheen
in het derde bedrijf heelemaal den
moed op te geven; de heer Van Dijk
(lizio) deed zijn best, maar onderging
om zoo te zeggen eveneejns zijn rol.
De heeren la Roche (de blinde) en
Myin (de hertog) zochten hun heil
nu en dan in declamatie; wat even
wel niet baatte.
Voor Haarlem's tooneel is het in 't
geheel geen stuk, omdat dit ta klein
is om de décors tot hun recht te doen
komen. En aangezien, zooals we
reeds meenen t© hebben te kennen
gegeven, het décor van 't stuk het
mooist© is, bestaat er allicht voor het
Nederlandsch Tooneefl wel motief om
in Haarlem' liever e'en ander stuk te
komen geven. J. C. P.
Orelio te Maastricht.
Te Maastricht werd Zondagavond
het jubilee van Orelio gevierd' door
een feestconcert. gegeven door de
..Mastreechter Staar", waarbij de ju
bilaris zijne medewerking verleende.
Na afloop van het concert werd. d'e
heer Orelio dooi- het Kamerlid mr.
Janssen, lid der feestcommissie, en
door den heer Van Popped. president
der „Mastreechter Staar" toegespro
ken. Namens den „Mastreechter
Staar" werden den jubilaris bloem
stukken en een huldeblijk aangeboden
en hij tevens benoemd tot eerelid.
De heer J. A. Presburg uit Amster
dam, directeur van „Haagsch Man
nenkoor is gekozien tot directeur der
Zamgvereeniging „Oefening en Uit
spanning" te 's-Gravemhage, en heeft
deze benoeming aangenomen.
Uit de Arbeiderswereld
BUITENLAND.
Al behoort de staking in de Fran-
sche mijnwerkerswereld tot het ver
leden, de gemoederen zijn er nog niet
geheel bedaard en vooral tusschen de
leden der vijandige ronde" en „gele"
syndicaten komen nogal eens vecht
partijen voor; zoo vinden wij melding
gemaakt van een hevig gevecht met
vele en ernstige gewonden, Vrijdag
avond te Bezence, waar het hij gele
genheid van het Sint Barberafeest tot
een botsing kwam. Van beide kanten
werden harde slagen gewisseld en de
„gele" arbeiders zagen zich zelfs be
legerd in een koffiehuis, waar ten
laatste alles kort en klein werd ge
slagen.
De staking te Marseille.
De Bond van Syndicaten zal heden de
quaestie eener algemeene werkstaking
overwegen. De syndicaten der sehnjn-
werkers, bakkers en slagers hebben hun
ne adhaesie met de dokwerkers betuigd
en verklaarden zich bereid1 hun eisehen
te steunen.
Er is geen enkel schip gelast.
Sporten Wedstrijden
IJssport.
Gisteren -veruen te Groningen de na
tionale wedstrijden voor amateurs ge
houden om het provinciaal kampioen
schap van Groningen.
Pp den afstand van DUO meter reed C.
de Koning van Edam in 56 3/5 sec. te
gen R. Condee Groningen, in 64 sec.,
L. Reilingh, Groningen in 64 4/5 sec.
tegen S. S. de Waard Groningen, in
58 sec. J. Schuiinga Winsuin (Gronin
gen alleen in 64 sec. D. Kuhn, Gron.,
Iu 67 4/5 sec.. J. Harders, Groningen,
die kwam te vallen, in 73 sec., tegen
Van Wely, Dedemsvaai't, in 59 sec
B. Wust, Dokkum, als mededinger niet
Toegelaten, als hebbende vroeger om
geld gereden.
In den neslissingsrit reed Greve in
53 4/5 sec., teg^n De Koning in 57 2/5
sec. Van Wely in 56 2/5 sec., tegen de
Waard 'in 56 sec.
De 1500 meter rijdt De Waard in 3
m. 2 4/5 sec., tegen De Koning in 3 m.
1 2/5 sec.Greve alleen in z nu 49 3/5
sec., Harders alleen m 3 iv 28 sec. en
Reilingh alleen in iu 3 m. 551/5 sec.,
In de besliasingsritten rijden dus Gre
ve, De Koning. De Waard en Harders.
Greve won, evenais in den wedstrijd
over 3000 m., zoodat Greve kampioen
van Groningen werd en den zilveren'
beker van den Schaalsernijdersbond1
kreeg.
De heeren Fielliettasz Goedhart, Be-
zemer en Bonman, die ons land dit
seizoen in de Europeesche amateurs
schaatsenrijders kampioenschappen
zullen vertegenwoordigen, zijn ter
voorbereiding naar Davos getrokken,
om zich te oefenen.
Aan de gisteren te Leeuwarden van
wege de „IJsclub" gehouden hardrijde.
rij werd door 19 personen deelgenomen.
De prijs, flOO, werd behaald door
Holst, Amsterdam de le premie, f40,
viel ten deel aan C. de Jong. te Leeu
warden, en de 2e premie, f20, aan Jan
van der Feer. tc Rauwerd.
Fraai weder begunstigde dit feest,
dat door honderden belangstellenden
werd bijgewoond.
In plaats van een elftal der H. B. S.,
zal een Dijxhoorn elftal, bestaande uit
Xederlandsche spelers, die de heer Dijx
hoorn uitnoodigt, een tiendaagsche toer
door Engeland, gaan maken. Het gezel
schap vertrekt 20 dezer.
22 dezer wordt gespeeld in Londen te
gen de Erons and Ventyers.
23 dezer tegen West Hampstead, Lon
den.
Verder wordt gespeeld: tegen Univerty
Oxford, Southport Central, Footballclub
Southampton, verder Old Xaveriens, Li
verpool Association Footballclub.
Onderwijs,
Acad. examens.
Groningen. Geslaagd voor het kerkelijk
voorbereidend examen de heer H. de
Jonge.'
Leiden. Geslaagd voor het propaedeu-
tisch examen in de godgeleerdheid de
heer E. Was; voor het candidaatsexamen
in de godgeleerdheid tweede gedeelte de
heer J. C. Kars.
Wetenschap.
De Nobelprijs.
Uit Malmoe wordt door Reuter ge*
isieiind, dat volgens een telegram uit
Stockholm aan de Malmoe-Tidhin-
gen", aan de Nederlandsche professo
ren Lorentz te Leiden en Zeeman te
Amsterdam door het bestuur van het
comité tot toekenning dier Nobelprij
zen, de prijs voor natuurkunde is toe
gewezen.
Faillissementen.
Uitgesproken.
Arnhem', 4 December. F. X. J. de
Bruyn, spiegelf abrikant en koopman,
te Arnhem. Rechter-commissaris mr.
H. J. van dier Poel Hididïngh.
Maastricht. 4 December. J. Muller
en zijne echtgenoote J. Hermans, han
delende in manufacturen, wonende te
iSittard. Rechter-commissaris mr.
Duynstée.
Amsterdam, 5 Deceniber. J. die Hos-
son, winkelierster in manufacturen,
wonende te Amsterdam:. Rechter-com
missaris mr. T. Henny.
G. Aalbers. kruidenier te Oosterbeek.
Rechter-commissaris mr. H. J. van der
Poel Hiddingh.
Geëindigd:
II. M. Sak, te Amsterdlam; H. van
der Hoeven, boek-en kunsthandelaar
te Apeldoorn; C. J. van de Rovaart. te
Midd'elharais; E. H. van Rraaikanip,
molenaar en landbouwer, en G. J.
Krieboo, meubelmaker, beiden te Oos
terbeek.
5 Loom vaarteen Lillen.
Het stoomschip Malang, van Java naar
Rotterdam, vertrok 7 Dec. van Marseille.
Het stoomschip Soerabaja, van Java n.
Rotterdam, passeerde 7 Dec., des namid
dags, Kaap Carvo.eiro.
Het stoomschip Gedé, van Java naar
Rotterdam, vertrok 8 Dec. van Port Said.
Het stoomschip Merapi, van Java naar
Rotterdam, passeerde 8 Dec,, des voor
middags Gibraltar.
Het stoomschip Solo, vertrok 8 Dec.
van Rotterdam naar Java.
Het stoomschip Koning Willem II, van
Amsterdam naar Batavia, vertrok 7 Dec.
van Colombo.
Het stoomschip Prinses Sophie, van
Amsterdam naar Batavia, arriveerde 7
Dec. te Southampton.
Het stoomschip Timor, van Batavia
naar Amsterdam, vertrok 7 Dec. van Mar
seille.
Het stoomschip Bogor arriveerde 7 Dec.
van Batavia te Rotterdam.
Het stoomschip Prins der Nederlanden
vertrok 6 Dec. van Paramaribo naar Am
sterdam.
Het stoomschip Prins Willem' III arri
veerde 3 Dec. van Amsterdam te Para
maribo.
Het stoomschip Potsdam, van de Hol
land Amerika Lijn, van Newyork naar
Rotterdam, passeerde 8 Dec., des nam. 1
uur Lizard.
Het dubhelschr.oefstoomschip Rotter
dam, van de Holland—Amerika Lijn,' ar
riveerde 8 Dec., des namiddags, van
Rotterdam te Newyork.
Gemengd Nieuws.
Een der eerste maatregelen, van den
Ooeaantrusf zal, naar de „World" ver
neemt, zijn het vervijfvoudigen van de
vracht voor diamanten. De nieuwe
vrachtprijzen zullen naar de waarde der
steenen worden bepaald.
Noodlottig ijsvermaak,
Te Hatford, in den Amerikaanschen
Staat Connecticut,had Zaterdag een groot
ijsfeest plaats. Op een gegeven oogen-
blik, toen een tamelijk groote menigte
bij een muziektent stond, scheurde het
ijs en zakten een groot aantal personen
er door. Ondanks alle in 't werk gestelde
pogingen tot redding zijn veertig perso
nen jammerlijk verdronken.
Een ongeluk van prins Oscar van
Duitsehland.
Deze veertienjarige zoon van keizer
Wilhelm had Zaterdag te Plön, Slees-
wijle, hij de gymnastiekles het ongeluk
van den rekstok te vallen en het rechter-
sleutelbeen te breken. Nadat een verband
was aangelegd kon de prins weder uit
gaan en Maandag weder aan het gewo
ne onderricht deelnemen.
Een afschuwelijke grap.
Vier 16-;arigé knapen in een locoroo-
tievenfabriek te Palerson (New Jersey)
hebben een hunner makkers aan een
luchtpomp gebonden en deze daarop in
werking gezet. Het gevolg was, dat 't
lichaam van den ongelukkige opzwol
en ten slotte uit elkander barstte.
Vervolg Stadsnieuw.',
De Haarl ems ch e Toy nbee-
Ve'reeniging geeft Woensdag weer
een Muziekavond met welwillende
medewerking van de dames Betsy
Vos en M. van Geer uilt Leidein (resp.
zang en plano) en de lieerqn Baron
van Lijnden en mr. F. C. van Geer,
beiden van Haarlem (resp. viool en
violoncel. Het programma luidt:
1. Trio IV op. 11, L. van Beethoven.
Voor piano, viool en violoncel.
2. Kerstliederen, P. Cornelius.
3. Kol Nidted, Max Bruch. Voor vio
loncel en piano.
4. a. Goeden avond, H. Faubert; b.
Mijn lieflcen is mijn Someir, W. F. G.
Nicolai; c. Caro mio ben, Tominato
Giordani.
5. a. Andante, G. Goltermanj b. Se
renade, P. Nea-uda; c. De Zwaan, C.
Saint-Saëns. Voor violoncel en piano.
Overt reding Leerplich twet.
A'S. Zaterdag wordt eene extra-zi.tting
van het kantongerecht gehouden ter be
handeling van. ongeveer 100 overtredin
gen der Leerplichtwet.
Door den he.er P. M. Kwant es-
te Assendeift, benoemd tot makelaar in
•roerende goederen is als zoodanig den
eed afgelegd ter terechtzitting van de
arr.-rechtbank alhier.
Bekeurd. Tegen een persoon, die
zonder vergunning van B. en W. eene
mestverzarneling hield, is proces-verbaal
opgemaakt.
Bij vonnis van de arrondisse-
ments-rechtbank alhier, van den 9en De
cember 1902 is in staat van faillissement
verklaard: Geurt Jan Nibbelink, schoen
maker eau winkelier, wonende te Haar
lem. Rechter-commissaris Jhir. Mr. R, de
Mareez van S win deren.
Weten en Werken. Maandag
avond! had in het gebouw „Weten en
Werken de eerste lezing in dit seizoen
plaats.
De groote zaal was geheel gevuld
mot belangstellenden
D© heer Mi\ A. A. Land opende de
zen eersten voordraohbavond met al
len een hartelijk welkom toe te roe
pen. Plet deed spr. genoegen weder
verschillende bekende gezichten te
zien alsmede weder tal van nieuwe.
Spreker hoopte dat de oude leden
veel genoegen mochten scheppen ln
de nieuwe reeks van voordracht-avon
den en dat ook den nieuwen leden de
ze avonden goed mogen bevallen.
Daarna kreeg de spreker van den
avond, den heer Dr. Jobs. Dyseribck,
van Den Plaasr. het woord.
Spr. zeide dat hij een onderwerp
zou behandelen, dat allen belang zon
inboezemen.
Wanneer ge in !t bezit zijt van eene
goede gezondheid en ge zijt opgewekt
van geest, zeide spr., dan wenscht ge:
gaarne oud te worden, hoewel nie
mand wenscht oud te zijn.
Ditmaal zal spr. nu een voordracht:
houden over den ouderdom eri deze'
voordïracht opluisteren met portretten
van pudijes,_die den leeftijd van 90 tot
150 jaar hebben bereikt. Deze verza
meling van portretten van honderd
jarigen (700 a 800 waren in sprekers
bezit) was afkomstig van Dr. Van der
Willigen te Haarlem. Zoo vertoonde,
spr. het portret van Jacob van Ho om,,
die op 93-jarigen leeftijd voor de k
maal nog in het huwelijk trad met
de 23-jarige Jacoba van Zeistede. Nog
4 jaar leefde hij zeer gelukkig met
haar en uit dien echt werd nog één
kind geboren. Ook het portret van
den 107-jarisen Boomgaart uit Gro
ningen werd den aanwezigen getoond.
Om op zijn onderwerp terug te ko
men, haalde spr. aan wat Prof. Pel
in een voordracht over „De kunst om
gezond1 en gelukkig te leven" over dien
ouderdom had gezegd.
Met allen eerbied voor den ouder
dom, gelooft Prof Pel dlat hooge
ouderdom noch voor den persoon,
noch voor de wetenschap, noch voor
de kunst, noch voor de maatschappij
een voordeel is, daar hooge leeftijd
meestal gepaard gaat niet kwalen.
Liever gezond en gelukkig, dan lang
te leven, zegt Prof. Pel.
Maai- toch kende spr. verschillende
beroemde personen, die op hoogen leef
tijd nog niets mankeerden en blijken
gaven van helder verstand. O. a. Frans
Hals schildtor d'e nog op 80-jarigen
leeftijd; Jacob Cats dichtte nog, toen
h. j 82 jaar oud was. Voorts wees spr.
op mannen als Gladstone en Bismarck,
de ijzeren Kanselier.
Maar, zal de hooglaeraar zeggen,
dat zijn alle uitzonderingen. Doch
daartegenover zegt spr.dit zullen gee-
ne uitzonderingen blijven. Wanneer
iemiandl gezond en gelukkig leeft,
krijgt hij. ongelukken niet medegere-
kend. een gelukkigen ouderdom.
Volgens Prof. Pel moet de mensch
om gezond en gelukkig te leven, o. a
het volgende iu acht nemen: De spij
zen moeten fijn worden gekauwd, op
dat de maag het voedsel gemakkelijk
kan verteren; voor de tandien moet
goeden zorg worden gedragen; matig
heid in alles moet betracht worden;
aan geen buitensporigheden moet meo
zich overgeven; de kleeding moet niet
te nauwsluitend zijn, opdat 't lichaam
de nood'ige uitwaseming kan hebben.
Dit zijn eenige middelen om gezond
te leven, en dit gepaard met blijmoe
digheid van geest, maakt dat ge onge
twijfeld een gelukkigen ouderdom zult
hebben.
Een Rus, die 114 jaar oud was, zei
de op een vraag, hoe komt het dat ge
zoo oud zijt geworden; ..ik heb me
nooit wat aangetrokken", m, a. w.
hij had zich nooit boos gemaakt over
verschillende zaken. De opgeruimd
heid van geest maakt dat men oud
wordt.
Tegen d:en ouderdom worden ver
schillende bezwaren ingebracht, als
„De ouderdom maakt ons ongeschikt
voor den arbeid" Maar, zegt spr.. dat
is alleen voor dien arbeid, die alleen
geschikt is voor jongeren.
Voor geestelijken arbeid is een oud
man niet ongeschikt.
De geschiedenis getuigt er van dat
Staten zijn ondergegaan door de on
bezonnenheid van jonge lieden, en
weder herrezen zijn door het inzicht
en de .wijsheid van ouden van dagen-
