ÏAS WR BssÉiiit
laire. waarin gevraagd werd of het
bureau noodig was, «n zoo ja. op
welke wijze. Bij de circulaire was
een schema gevoegd van een rijks
instelling.
Een een groep bekende in
dustrie elen en handelaren zond
te dezer zake een adres aan
de Regeer ing, waarin werd
aangedrongen op staatsinstelling,
ook met 't oog op de onpartijdigheid.
De belanghebbenden werden daar
door wat deze quaestie betreft
in twee partijen verdeeld.
Het schema der Regeering had ove
rigens veel overeenkomst met de con
cept-statuten van het Bureau der
Maatschappij.
De eerste Karnen van Koophandel,
die zich uitvoerig over deze zaak uit
liet. was die te Oldenzaal, die vóór
een particulier bureau was. ommeer
vrijheid van beweging te hebben.
Voorts wees zij op het nut der com
binatie met het Koloniaal Museum
(iets wat spr. ook altijd belangrijk
heeft gevonden, in verband met onze
koloniën) en drong aan op hooger
subsidie-aanvrage.
Aldus dealde spr. de adviezen mede
van de verschillende Kamers van
Koophandel in Nederland, waarvan
een g-root deel gunstig luidde.
Blijkens 'n adres van de Rott. Han
delsvereniging was deze vereen, er
ook tegen, maar spr. wees erop dat
hem nd die verzending van het
adres inlichtingen wanen ge
vraagd.
Met viiejugde mag gewezen
worden op hot feit, dat H. M. de Ko
ningin-Moeder dit jaar voor de proef
150 toestond en eenzelfde bedrag
voor 1904 en 1905 toezegde.
De heer Van Rossum wenschte
de Maatschappij geluk met de tot
standkoming van het Bureau. Herin
nerend aan den tegenzin tegen het
Bureau, wees spr. erop. dat vele
nijveren bang wareu dat het Bureau
hun relation aan anderen zou bekend
maken. Spr. geloofde dat die nijveren
daar niet bang voor behoefden te zijn
Toch zullen zij voorüoopig het Bureau
zeker niet steunen. Maar anderen
die de vruchten van dergelijke inrich
tingen in het Buitenland zagen
zullen het Bureau zeker met vreugde
begroeten,
In een brochure las spr. ovetr het
handelsbureau in Japan, dat vooral
de emballage aantrekkelijk moet
worden gemaakt. Zal voor dit belang
rijk onderdeel ook door het Bureau
worden gezorgd. Zal heit Monsterbu
reau hiervoor zorgen? Zijn er al stap
pen gedaan in deze richting?
De heer B e ij n es vroeg of het ook
in de bedoeling ligt aan het Bureau
eeu z.g. Museum te verbinden, voor
handelsartikelen.
De heer Peereboom vroeg, ais
bestuurslid van de Haarlemsche Han
dels vereeniging, nog eens mede te
de eden, welke inlichtingen de heer
Onnes gaf aan het Bestuurslid van
de Rotterdamsche Handelsvereeni-
ging. Dit om de vraag te beantwoor
den. of de kleinhandel van de stich
ting van het Bureau ook voordeelen
zou hebben.
De heer Veth wenschte te
wieten of ook de Haarleansche Ka
mer van Koophandel al rapport had
uitgebracht over het Bureau.
De heeit- Enschedé antwoordde
hierop, d>at dit nog niet had plaats
gevonden.
Do heer Ivr el age wees erop, dat
de Rotterdamsche Kamer van Koop
handel wel voor een Rijksbureau was
maar daarnaast het recht van bestaan
erkende van 'een particulier bureau.
Spr. voelde voor d-eze opvatting veel
in verband met statistieken enz.
Is. vroeg spr. hij de inrichting van
uw bureau voldoende rekening ge
houden met de eiventueele oprichting
van een rijksbureau.
De heer Enschedé verheugt zich
als Directeur der Maatschappij van
Nijverheid, met den lieer Van Ros
sum in de oprichting van liet
Bureau. Komende tot den strijd
tegen het particulier© bureau,
meende spreker, dat nu het parti
culiere bureau is opgericht, ook vele
tegenstanders zullen gaan steunen
wanneer hot bureau maar zoo be
langrijk wordt, dat men eiv voor zijn
eigen voordeel toe moet komen. Spr.
uitte althans den wensch. dat vellen
het Bureau in zijn proeftijd mogen
steunen. Houdt, de lieer Onnes
vroeg spr. zil'h overtuigd dat. het
Bui'eau binnenkort zal kunnen vol
doen aan die eisohen die men aan een
Staatsinstelling zou stallen?
De heer Kamerlingh Onnes
wees er in zijn antwoord allereerst
op. dat de Nederlandsche Kamers van
Koophandel te Londen en te Brussel
sympathie betuigd hadden met het
Buj'eau. In antwoord aan de verschil
lende sprekers gai spr. toe, dat de
emballage een voornaam punt "van
aandacht uitmaakt. In de concept-
statuien is dit dan ook reeds opgeno
men.
Het Bureau zal zijn absoluut on
partijdig. Het doel is daarom niet
bijv. m het Bureau te. exposeeren een
goed gedachte emballage van het een
of ander Nederlandsche product,
maar van concurreerende buitenland-
sche fabrikaten.
Ditzelfde antwoord kan gegeven
worden op de vraag of een museum
aan het bureau zal worden verbon
den. Zeker voor buiten landsche
artikelen. Een eigenlijk museum is
de bedoeilng niet. wel tijdelijke ten
toonstellingen.
Komende op de wenschen dei- Ilan-
delsvereeniging. meende spr. dat de
leden van den Middenstand die tevens
handelaar zijn, zeer zeker belang
hebben hij het bureau. Maar 'n Mid
denstand op zichzelf bestaat in dit
opzicht niet.
Dit antwoord gaf spr. ook indertijd
aan 't Bestuurslid der Rotterd. Han-
delsvereeniging. Spreker spnak voorts
als zijn meening uit, .dat het beter
was niet de zaak te versnipperen,
door dus een Rijksbureau naast het
particuliere te vestigen. Bovendien
zou dan waarschijnlijk het subsidie
wegvallen, en men zou de voeling
verliezen met de Kamers van Koop
handel. consuls, enz.
Verschillende der aanwezigen on
derstreepten nog eens hunne mee
ning. De heer de Clercq vroeg,
wanneer het Bureau zou worden ge
opend.
De heer Onnes antwoordde daar
op, met Mei .als met verbouwing
en inrichting van het Bureau alles
gunstig loopt.
Na een zeer geanimeerde discussie
werd de vergadering omstreeks 11
uur gesloten.
Blijkens het financieel verslag
was de toestand van heit Departement
goed te noemen. Er is een batig saldo
van f 258.63.5 tegen f 143.85.5 op 1 Ja
nuari 19U2. De penningmeester zag
hier een bewijs in» dat de belangstel
ling voor de afdeeling dit jaar niet
verminderd is.
Kantongerecht.
Zitting 1 April 1903.
Straatschenderij. Een jon
gen, A., 14 jaar oud, had de balda
digheid gehad om op Vrijdag 10 Jan.
in de Duvenvoordestraat eenige ruit
jes van lantaarns in te gooien. De
ambtenaar vond dat er in den laatsten
tijd zooveel kwajongensstreken wer
den uitgehaald die allen op kosten der
gemeente Haarlem kwamen en vroeg
daarom tiögen dezen kwajongen een,
geldboete van f2 subs. 2 dagen hecht.
Een kleine iongen van 10 jaar, diel
juist boven de bank uit kon kijken,
kwam voor den kantonrechter, omdat
hij op 16 Jan. een handwagen in heb
water had gereden. Al spelende had
hij de wagen medegenomen en in 'b
water laten loopen. Deze jongen
kwam er beter af, de ambtenaar' zag
in hem nog niet het ergste en daar
de knaap beloofde het nooit meer te
zullen doen, was de ambtenaar ge
nadig en va-oeg een geldboete van,
f0.50 subs. 1 dag hechtenis.
Rij den zonder licht. Fr. H.
e«n jongen van 15 jaar. die een week
of 4 geleden terecht stond omdat hit
met een handwagen had gereden toen
het reeds donker was en deze wagen,
niet van licht was voorzien, stond!
weder voor hetzelfde feit terecht.
Bekl. bekende dat het zijn eigen,
was. Een geldboete van 50 cent subs.
1 dag hechtenis werd tegen, hem ge
vraagd.
Verder werden nog eenige zaakjes
behandeld, doch eveneens van niet
veel be teekenis.
Woensdagavond tield de afd.
Haarlem van de Ned. Natuurhistorische
Vereeniging eene vergadering in een
der zalen van het café Brinkmann.
De vergadering was zeer druk bezocht.
De voorzitter, die heer Dr. Calkoen,
opende de vergadering.
Na voorlezing en goedkeuring der no
tulen van de vorige bijeenkomst, kreeg
de heer J. Jeswiet het woord.
Deze hield eene voordracht over hei'
onderwerp: Voorjaarsbloemen". Spr.
behandelde achtereenvolgens de volgen
de plamtenbloemsoortenhet sneeuw
klokje, dat bij ons de llente aanduidt, 't
speenkruid, 't maagdeplantje, 't made
liefje dat zeer veel namen heeft, 't pink-
sterbloempje, de anemonen met 5 of 6
verschillende namen, de ©roote water
boterbloem, de erantus, de roode doorn-
netel, de brandnetel, en een paar wil
gentakjes.
Nadat hij deze alle had behandeld,
eindigde hij met zijn voordracht, die
door de aanwezigen met zeer veel aan
dacht was gevolgd De heer dr. Calkoen
bracht den heer Jeswiet een woord van
dank voor de moeite, die hij zich had
getroost, om al dieze plantjes bij elkan
der te krijgen en voor de welgeslaagde
voordracht.
Hierna werd een pauze gehouden,
waarin de aanwezigen zich vermaak
ten met het naderbij beschouwen der
plantjes.
Na de pauze hield de heer A. R. Schou
ten een voordracht over ,,onze mossen"
Spreker besprak, om nieit al te veel tijd
te vergen, maar een zeer klein gedeelte
der mos-soorten. Een aantal mossoorten
welke hij had gevonden, werden aan de
aanwezigen ter bezichtiging rondgezon
den, en door den heer Schouten bespro
ken. Ook deze voordracht viel ten zeer
ste in den smaak bij de toehoorders.
De heer Calkoen dankte eveneens de
zen spr. voor de moeite en voor zijn zeer
duidelijke voordracht.
In de rondvraag werden een paar op
helderingen van het een en ander ge
vraagd, die alle beantwoord werden.
Hierna werd de vergadering gesloten.
meezonden MEDEDEE-
LINGEN.
30 cents per rege!
Ofschoon «Se ftjn-
ste In Qualiteii Is
niets duurder dan
de gewone soorten.
Binnenland.
Kameroverzicht.
Aan ons uitvoerig telegram over de
Kamerzitting van gisteren, is feitelijk
weinig toe te voegen. Het plan van
den Voorzitter om ook Maandag a.s.
te vergaderen, liet deze vallen, toen
de heer Willinge het denkbeeld aan
de hand deed Vrijdag en Zaterdag om
10 uur (heden te 11 uur) te beginnen.
Wat daarna zou gebeuren bleef eeni-
germate in het duister, maar het
scheen het voornemen om ook Dins
dag en Woensdag te vergaderen. Ook
hiertegen richtte zich het verzet, van
den heer Troelstra. die van oordeel
was. dat men in 4 of 5 dagen toch
niet gereed zou komen en verplicht
zou zijn na Paschen terug te komen.
Wat metterdaad dan ook zeer waar
schijnlijk is. De heer Troelstra wilde
èn voor de vakvereenigingen èn voor
de juridische pers de gelegenheid om
de wetten te beoordeelen in verband
met het overzicht der buitenlandsche
wetgeving en met de toegezegde be
stuursmaatregel. lijmstok voor- de li
beralen", zooals hij dat noemde. Hij
gaf te verstaan dat wanneer de meer
derheid tot de behandeling dwong, de
debatten daardoor verlengd zouden
worden.
Nu men, de beslissing der Kamer
kent. weet men dus wat wij te wach
ten hebben.
Tegen de behandeling der wetten
op heden stemden met de socialisten,
de heeren Bos, Smidt en Ketelaar.
Het incident-Van Dedem, reeds uit
de bladen bekend, werd door den heer
Lohman op de proppen gebracht. Men
weet dat enkele socialistische leden
over een uitlating van den heer Van
Dedem in de sectiën der Kamer had
den gesproken.
Nu hebben verscheidene leden der
sectie van den heer v. Dedem een ver
klaring op schrift gebracht om het te
gen te spreken Zij kregen den in
druk dat hij zeide dat hij het niet
betreurd) zou hebben als op 31 Jan. de
directiën der spoorwegen niet had
den, toegegeven en de staking ware
doorgegaan, omdat de publieke opi
nie er zoo zeer tegen was. dat het
spoedig uit zou zijn geweest.
Daarna is uit een correspondentie
tusschen de heeren v. Kol en v. De
dem. in ..Het Volk" opgenomen, geble
ken dat ook de heer v. Dedem de hem
toegeschreven woorden niet heeft ge
bezigd. Het is wel te hopen zeide
de heer Lobman dat de heer v. Kol
wat nauwkeuriger opletten zal op zijn
West-Indisclie reis en nipt zijn indruk
ken als conclusion en feiten zal rae-
dedeelen. Men zou dit. kunnen noe
men commerages of oude-wijven-praat
jes, uitdrukkingen in een tijd toen de
gelijkstelling van man en vrouw nog
niet in de mode was (gelach).
De heer Lohman kwam vervolgens
op voor het geheim van het verhan
delde in de secties. Men moest daar
vrijelijk kunnen spreken, elkander
vertrouwend en respecteerend. Hij
nam aan dat degenen die zich in de
bedoeling van heit reglement van orde
vergistten dit onwillens deden. Maar
hij vroeg van de Kamer eerbiediging
van het sectie-geheim.
De Voorzitter sloot zich bij deze op
vatting aan en hoopte dat afwijkingen
van den regel in den vervolge niet
zouden voorkomen.
Maar de heer Troelstra deelde die
opvatting slechts in zooverre, dat in
buitengewone gevallen afwijking noo
dig was. vooral als er woorden wer
den gesproken, in de secties. die in
het openbaar moesten worden ge
brandmerkt. Want spr. en <ie zijnen
voplden zich meer solidair met het
volk dan met de Kamer.
De heer Lohman kwam op tegen
uitzonderingen op den regel, die voor
allen moet gelden. Wilde men dat
niet. dan zou men moeten weigeren
mot enkele leden te vergaderen of het
sectie-onderzoek afschaffen.
Het incident was daarmeed gesloten.
Heden begint men. dus niet de sta-
kingswetten.
Vrijz. dem. Bond.
De heer C. A. Zelvelder zal met 1
April aftreden als secretaris van den
Vrijzinnig-democratischen Bond. Hij
wordt als zoodanig vervangen door den.
heer D. v. Embden te 's-Gravenhage.
Sta ingswetteu.
Wij hebben gisteren in verband
met de indiening van Het gewijzigde
ontwerp tot aanvulling van het Straf
wetboek een onderhoud gehad met
den heer Oudegeest, voorzitter van de
Nederlandsche Vereeniging van Spoor-
en Tramweg-personeel, en vroegen hem
zijne meening omtrent dit ontwerp.
De heer Oudegeest antwoordde, dat
het ontwerp hij oppervlakkige lezing
den indruk op hem maakte, dat het
gunstiger voor het spoorwegpersoneel
was dan het eerste ingediende; bij la
tere lezing heeft het hem echter te
leurgesteld.
De heer Oudegeest vindt, dat er een
zekere tegenspraak is tusschen de toe
zegging van den algemeenen maatre
gel van bestuur waarbij de rechtspo
sitie en de arbeidsvoorwaarden van
het spoorwegpersoneel verbeterd zul
len worden en de verzekering der Re-
ge, ering in haar Memorie van Ant
woord. dat het haar alleen door een
enquête mogelijk zal zijn tot een vaste
conclusie te komen teil aanzien van
de middelen om aan gegrond bevon
den grieven tegemoet te komen.
Hoe, vraaet 'de heer Oud'egeest. zal
de Regeering aan rechtmatige grie
ven tegemoet komen, als zij die grie
ven blijkens haar eigen bekentenis
niet kent?
Te minder verwacht de heer Oude
geest lieil van dien algemeenen maat
regel van bestuur, omdat, de Regee-
ring tevens zegt ..dat het laatst ge
houden officieel onderzoek omtrent
den toestand van het spoorwegperso
neel ingesteld ingevolge die wet van
19 Januari 1S90 (Staatsblad no. 1) niet.
aan 't licht heeft gebracht, dat over
:t. algemeen te lage loonen worden be
taald. gelijk trouwens door de enquête
niet is gebleken van grove wanver
houdingen tusschen de spoorwegbe-
sturen en het personeel der spoorwe
gen".
De heer Oudegeest verwacht dan
ook geen verbetering van beteekenis
in de loonen van het spoorwegperso
neel.
Een andere ernstige bedenking tegen
de voorstellen der Regeerin.tr is. dat
de strafbepalingen tegen stakingen bij
de wet geregeld worden, terwijl het
arbeidscontract vastgesteld zal worden
bij algemeenen maatregel van bestuur
en daardoor onttrokken wordt aan de
contröle der Volksvertegenwoordiging
en ook zonder inmenging van de Twee
de Kamer teruggenomen of gewijzigd
kan worden.
De ondervinding omtrent art. 113
van het Algemeen Reglement op de
Spoorwegen, houdende bepalingen be
treffende den arbeidsduur van het
spoorweg personeel en dat ook bij alge
meenen maatregel van bestuur werd
vastgesteld, heeft dén heer Oudegeest
geleerd, dat van zulk een maatregel
niet veel heil is te verwachten, wijl
het reglement gemakkelijk werd ont
doken; werd er dan geklaagd, dan
antwoordde de Regeering. dat haar
van grieven niets bekend was.
De heer Oudegeest vreest maai* al te
zeer. daw' dit ook ten aanzien van het
nieuwe reglement op de spoorwegen
het geval zal zijn. wijl de verantwoor
delijkheid voor de toepassing geheel
berust bij de Regeering.
Ten slotte zeide de heer Oudegeest
dat hij het toegezegde reglement be
schouwt als het ..lijmstokje" waarme
de de liberalen gevangen moeten wor
den. het lokaas, om voor hen het
wetsontwerp aannemelijk te maken.
Aan 't einde van ons onderhoud
vroegen wij den heer Oudegeest, of hij
van aanneming van het ingediende
wetsontwerp een staking verwacht.
Hij antwoordde, dat hij zich daar
omtrent moeilijk kan uitlaten. Wat
hem zelf betreft, hij is geen voorstan
der van stakingen, maar hij weet na
tuurlijk niet wat de vakvereenigingen
zuilen doen.
Wij hebben ons insgelijks tot den
heer Van Hasselt gedelegeerd lid van
den Raad van Administratie der Holl,
IJzeren Spoorweg-Mij. gewend om
zijn meening over de gewijzigde wets
ontwerpen t© vernemen. Wij kregen
echter ten antwoord, dat hij ons geen
inlichtingen kon geven.
(Telegraaf).
Op 31 Maart zijn door het Secreta
riaat voor de adresbeweging van jhr.
mr. Berg c.s. aan de Tweede Kamer
uit Amsterdam verzonden 1395 adres
sen van instemming met het oor
spronkelijk advies, bevattende 38.160
handteekeningen, samen met de door
het Haagsche Comité direct aan de
Tweede Kamer opgezonden handtee
keningen, tot een totaal van 40.413
handteekeningen.
Als een bewijs, hoe wijd verspreid
de onwil tegen de oorspronkelijke
wetsontwerpen over! heel het land
geweest is. mag vermeld worden dat
adbaesie-bejtuigingen zijn toegeko
men uit 653 plaatsen van ons land,
en wel uit Gelderland 52 plaatsen,
Noord-Brabant 26, Zuid-Holland 80,
Noord-Holland 94, Zeeland 33, Utrecht
23. Friesland 155, Overijsed 31, Gro
ningen 87, Drente 37 en Limburg 15.
Van die grootere plaatsen komt Am
sterdam voorop met 9796 handteeke
ningen. Dan volgt Rotterdam (behalve
met haar eigen adries) 14-74. dan
Utrecht met 1315. Delft mef 1106, Z-ut-
fen met 855, Dordrecht met 847, Zwol
le met 658, Haarlem 493, Arnhem 456
Lochem 442. Schiedam 412, Holwert
328, Breda 311. Krimpen aan de Lek
241, Drachten 239. Vlaardingen 250,
Joure 234. Winterswijk 215, Goor 213,
Weesp 205, Haarlemmermeer 290,
Eede 150, enz.
In de Dinsdag 1.1. gehouden verga
dering van de Kiesvereeniging Wij-
denes-Oostenüeek, werd met algemee
ns stemmen b^stlloten instemming te
betuigen met het adres van de Libe
rale Unie in zake de stakingswetten.
Jan van Schaffelaar.
Door de Vereeniging tot Bevorder
ring van het Vreemdelingenverkeer
te Barneveld is besloten, op het kerk
plein aldaar, ter herinnering aan
Jan van Schaffelaar, een standbeeld
op te richten. Het beeld met het
voetstuk' zal een hoogte hebben van
3.30 M. en zal door den beeldhouwer
Bart van Hove, te Amsterdam, van
hardsteen vervaardigd worden. Men
hoopt het beeü'd, waarvan de kosten
op f 1400 begroot zijn, den 16enJuli
a.s., zijnde de verjaardag van het
bekende heldenfeit van Jan van
Schaffelaar. met eenige plechtigheid
te onthullen.
Aangehouden.
Gisteren werden dooi- de politie te
Diemen aangehouden t.wee nog jeug
dige personen, die in een zak eenige
stukken lood en zink vervoerden. Ze
beweerden het van een ..onbekende"
te hebben gekocht. Door den Burge
meester in' verhoor genomen bekenden
ze ten slotte, het in Weespercarispel
te hebben gestolen. Ze gaven op
woonachtig te zijn in de Hoedenma
kersstraat te Amsterdam.
Generaal Van der Wijck.
De correspondent van de N. R. Ct.
te Batavia seint, dat generaal-majoor
jhr. J. C. van der Wijck pensioen
heeft aangevraagd.
Sehaepiuau -hulde.
Naar wij uit goede bron vernemen,
worden door het Hoofdcomité plan»
nen in overweging genomen, om bij
genoegzame deelneming, die vooral
door toedoen vani locale comité's ver
wacht wordt, een bronzen standbeeld'
van Mgr. Dr. Schaepjuan op te rich
ten voor het Seminarie te Rijsenbuvg.
waar de overledene het grootste deel
van zijn werkzaam leven heeft door
gebracht. (Centrum).
Spoorwegpersoneel.
Met ingang van heden is bij de
Staatsspoorweg Maatschappij een
nieuwe betrekking voor treinbeamb-
ten ingesteld en wel van „assistent-
pakmeester" met .een daggeld van
f 1.40 als minimum en f 1.65 als maxi
mum, henovens premiën en ur engel d
als voor conducteurs is bepaald.
Voor deze nieuwe betrekking kun
nen in de eerste pl'aats in aanmerking
komen arbeider-remm.eirs, die o.a.
minstens 8 jaar in dienst der maat
schappij zijn. den leeftijd van 30 ja
ren hebben bereikt, goed kunnen lezen
en het gelezene verstaan, eenige ken
nis bezitten van de ligging der spoor
wegen in Nederland en van de aan
sluitingen met heit buitenland, een
duidelijke hand schrijven en een
eenvoudig bericht over dienstaange
legenheden goed verstaanbaar kun
nen opstellen.
it de Arfaeiderswen l
BINNENLAND.
Staking te Groningen.
De conferentie, gehouden tusschen
patroons en stucadoorsgezellen te Gro
ningen, van half 8 tot 's nachts 12 uur.
heeft tot resultaat gehad, dat de voor
waarden. gesteld in de voorloopige
conferentie, vrijwel onveranderd zijn
aangenomen. De werkstaking der stu-
cadoo-rs is dus «*eëindigd.
Aan den Amsterdamschen gemeen
teraad is door de heeren J. N. Hen-
drix en W. de Vlugt. resp. voorz. en
seer, van „Amstels Bouwkring", na
mens deze vereeniging een adres ge
zonden. waarin na mededeeling „dat
zij kennis namen van het adres aan
uwen raad gericht door de afdeeling
Amsterdam van den Nederlandschen
Aannemersbond. en dat zij aan de
strekking van dit adres gaarne hun
volle adhaesie betuigen", wordt ge
zegd:
Adressanten veroorloven zich hier.
bij op te merken, dat bijaldien uwe
raad overgaat tot het gedeeltelijk be
palen van loon bij voorkomend ver
zuim, hij een zeer gevaarlijk prece
dent stelt en een weg opgaat, die,
straks mede door anderen gevolgd,
noodzakelijk*da bouwkosten nog meer
zal doen stijgen en het werk doen
verminderen.
Bovendien zijn aan het bouwvak
tal van andere vakken verwant en is
het niet mogelijk, dat deze zich zullen
kunnen handhaven, met het oog op de
concurrentie van andere plaatsen, in
dien zij moeten voldoen aan dergelijke
bezwarende bepalmeen.
Het komt adressanten voor. dat de
gemeente, als werkgeefster niet nood
zakelijk behoeft voor te gaan mie-t het
invoeren van dergelijke bepalingen en
het aan de overheid niet volkomen
vrijstaat, den tot nog toe gevolgden
weg te verlaten van over te nemen en
daardoor te sanctioneeren die arbeids
overeenkomsten, waaromtrent hier ter
stede tusschen patroons- en werklie
denorganisaties overeenstemming is
verkregen."
Naar men uit Terneuzen aan de
,,Midd. Ct." bericht, is Woensdag
morgen de arbeid aan de grondwer
ken aldaar .hervat. Een ploeg van 20
man die de aannemer niet meer in
dienst wilde nemen, was bezig de ke
ten te ontruimen Ook die maréchaus-
sée is ingerukt.
Rechtzaken.
De moord in de Czaar Peterstraat
Derde dag.
De 5e kamer der Rechtbank te Am
sterdam zette voort het onderzoek in
de zaak van Johannes de Wolff en
Cornells Donker, beschuldigd van
doodslag op Pieter Brouwer en diens,
nicht J. M. P. Smaal, vergezeld van
diefstal gepleegd in den nacht vani
9 op 10 April 1902 in het perceel Czaar
Peterstraat 37.
Het eerst werd gehoord Arnold:
Vink, op last van het O. M. gedag
vaard. Deze getuige zit gevangen
wegens de inbraak in de Looierstraat.
Getuige erkent, dat hij het is geweest
die met Theunis Seppen de kansen
van inbraak in de Conradstraat be
sproken heeft.
Een volgende getuige. Jan Spek-
keus, verklaart, dat hij met Boeket,
Scholten en van 't Veldt in den ge
vangeniswagen zittende. Van 't Veldfc
hoorde zeggenZorgt, dat Blommetje
5 jaar krijgt, want, Theunis Seppen
zit ook 5 jaar voor hem en Frans de)
Groot heeft hij ook verraden.
Volgende getuige was Hendrik a van.
Staveren, uit Bussum, die zegt Van
:t Veldt, Holdorp, Blomnietje en nog
een persoon bij Vrouw Verhoef te
hebben ontmoet, gezeten aan een tafel-
tje. Dit was een week voor 't oppak
ken van Leendert van 't Veldt, wat,
op 12 Augustus gescheidde. Zij spra
ken luide 'in een taal, die getuige niet
verstond. Later ontmoette zij Blom
metje nog eens bij de moeder van)
Van 't Veldt.
Blommetje (De Wolff) ontkent, doch
d'e getuige blijft hij haar getuigenis
volharden.
Deze getuigenverklaring is van be
lang. omdat eruit blijkt, dat Blom
metje en Van 't Veldt. elkaar wel de
gelijk in die Vrije Wereld" hebben
ontmoet.
Vrouw Verhoef herinnert zich, dat
Rika van Staveren met Van 't Veldt
i:i haar inrichting is geweestof 't
's avonds of overdag was weet ze.
echter niet meer.
Miej. Beekenkamp geeft desgevraagd
als haar meening te kennen, dat de
vorige getuige zeer zeker in dit geval
de waarheid spreekt.
Getuige Stavenkuyter, stukadoor te
Hilversum, op last van het O. M. ge
hoord, zegt in 't koffiehuis van Ver
hoef vóór de 'inbraak van Dreesman
te hebben zien zitten vier of vijf men-
schen, vani wie hij met zekerheid!
noemt Kees en Toon Donker, Porten-
ger. Holdorp en een lange, magere,
man. Wolff was er niet bij.
Beklaagde Wolff weet van de ge
schiedenis niets.
Beklaagde Donker doet een ander
verhaal, hoe op een avondje Holdorp
Toon de Munk, de vorige getuige er
hij elkaar zaten, grappen verkoopend.
Er zat ook in de herberg een persoon
met een meisje, Hendrika van Sta
veren*
De laatste, nogmaals voorgeroepen,
weet hier niets van.
Bekl. Donker beweert, dat de onbe
kende De Munk kan zijn geweest,
doch getuige Stavenkuyter kent deze
zeer goed.
Daarna wordt gehoord Maria Cla-
zina van Beeren, vischvrouw zij had
verkeering met Kees Donker. Kort
vóór den moord een week is
zij met dezen tweemaal naar de Czaar
Peterstraat gegaan, den eersten keer
ook in gezelschap van Klaas Porte i-
ger. Kees Donker zeide een zieken
oom of tante te moeten bezoeken. Hij
en Portenger bleven zeer lang weg.
De tweede maal is zij andermaal,
thans met Kees Donker alleen, naar.
de Czaar Peterstraat gegaanhij be
zocht toen een schoenwinkel, naast dei
woning waar de moord gebeurde.
Holderop kende getuige niet; Jan'
Blommetje heeft zij nog gezien onder
een hoop volk, dat naar d'e begrafe
nis van de slachtoffers stond te kij
ken.
Beklaagde Donker verklaart alles
wat deze getuige zegt. voor leugen.
Hij is nooit met haar in de Czaar Pe
terstraat geweest, en heeft volstrekt
niet over een zieke oom of tante te
gen haar gesproken. Hij heeft wel
met baar en zijn broer niet Por
tenger een bezoek gebracht aan
een bierhuis in de Warmoesstraat.
De getuige handhaaft ten stelligste
wat zij verklaard heeft.
Beklaagde De Wolff ontkent bij d.e
begrafenis te zijn geweest. Hij zal
dit bewijzen hij gaat nooit voor 2
uui- uit.
Daarna werd pauze gehouden.
Daarna werd allereerst gehoord de,
rechercheur Van Ingen. Deze getui
ge geeft verslag van de verschillend.©
door hem in beslag genomen voorwer
pen. o.a. een pak met 78 loopers en.
breekijzers, bij Blommetje aangetrof
fen, een jas van Blommetje, het met
bloed bevlekte kussen, de wollen de
kens enz. uit het. huis van de ver
moorden. Verder geeft hij een be
schrijving van de plaatselijke gesteld
heid van het terrein, toegelicht met
een afbeeldsel in karton en verschil
lende photo's.
Onder de voorwerpen, die aanwe
zig waren, bevond zich ook een
mes, waarmede de moord niet was -
gepleegd, maar waarmede een dusda
nige moord gepleegd kon zijn. Getuige
houdt het voor mogelijk, dat men het
raampje is binnengedrongen zonder
dat degene die op dat oogenblik in de
bedstede zich bevond, het bemerkte.
Getuige Schaafsma, inspecteur van
politie, ontmoette bekl. De Wolff wel
meermalen 's nachts op den weg.
Dé veldwachter H. Burger, uit Bus
sum heeft, Blommetje vóór de inbraak
bij Dreesman vlak bij, de villa gezien.
De gedetineerde, F. Bouquet, hier
na gehoord, herinnert zich niets van
het gesprokene in den celwagen,
waarop Jan Spekkers doelde. Er is
niets over De Wolff, gesproken.
De getuige Spekkers houdt 't vol.
De gedetineerde K. D. Meijer zegt
dat Jan Spekkers tegen hem in den
celwagen heeft gezegd, dat Jan. Blom
metje onschuldig was, enje moet
Blommetje er bij lappen
Dit ontkent getuige Spekkers 't ia
juist omgekeerd, Meyer heert 't juist te
gen hem gezegd.
Daarna werd de gedetineerde H.
Scholteil, alias Koubeitel als getuige
gehoord. Hij zegt in den celwagen
een gesprek te hebben gehoord tus
schen Spekkers en Van 't Veldt, waar
bij een hunner ten opzichte van Blom
metje zeide wanneer je als getuige,
wordt geroepen, moet je maar links
omslaan", wat in het dieven jargon
beteekentin dajgevangenis douwen.
De getuiigie Jan van der GLessen ver
klaart Blommetje in den zomer van
verleden jaar te Bussum gezien te heb
ben.
Beklaagde De Wolff erkent thans er
eens te zijn geweest, doch, zoo voegt
hij er bij, „die menschen staan allemaal
te jokken,, ik heb geen bruin pakje".
In die instructie ,is 't hem wel een keer
of vijftig gevraagd of hij te Buss-um was
geweest, maar telkens gaf hij een crait-
kenmeod antwoord.
De stationschef G. J. van Loo te Bus
sum verklaart dat hij de Wolff m de
maand September of October 's namid
dags tusschen 5 a 6 uur naar Amster
dam heeft zien vertrekken, Hij was toen
alleen.
Getuige C. Vink, veldwachter te Bus
sum, heeft in een Meinacht leen dag of
wat voor ,den diefstal bij Dreesman, een
viertal personen zien voorbijgaan, waar
onder ook De Wolff en Kees Donker.
De Wolff ontkent, maar Donker zegt
dat de getuige hem heeft kunnen zien.
Hij weet echter niet of De Wolff, dien
hij niet eens kent, er bij was.
De getuige J. Banis uit Bussum, ver
klaart dat De Wolff verleden jaar irn
September of October, tusschen 12 en
2 uur 's middagis, bij hem het. koffiehuis
binnen is gekomen, terwijl Holdorp in
de gelagkamer zat. De Wolff die deed
alsof hij Holdorp niet kende, ging recht
door naar het buffet en verzocht ge
tuige of hij extra-fijn postpapier van
hem wilde koopein, hetzij voor hemzelf
of voor de dames. Getuige antwoordde:
„niemendal". Beklaagde zeide daarop:
„Dus u hebt- niets noodig, en van het
geen' u verkoopt heb ik ook niets noodig,
want dat gebruik ik niet". Getuige
maakte, nadat beklaagde vertrokken
was, tot Holdorp de opmerking: „Die
man zocht Iets; dat is een rechercheur".
Holdorp antwoordde: „dat is geen re
chercheur". Holdorp vertrok kort daar
op.
Blommetje zegt dat hij niet in de her
berg is geweest.
De dames Banis herkennen De Wolff
pertinent, toen hij bij hen met postpa
pier aan de deur kwam.
Ook mu weer heette De Wolff alles lie.
gen. Of dan alle getuigen onwaarheid
zouden spreken? O, antwoordde Blom
metje: „dat komt alles boven water".
Mr. Regout: „Je zegt altijd alles, hè?"
Nadat nog H. Andries getuigd had,
dat hij De Wolff te Bussum had gezien,
•kwam ten slotte ook de 18jartge dienst
bode van den heer Maassen van de
Brincklaan verklaren, dat zij bekl. meer
mallen voorbij de villa op en neer zag
loopen, op een wijze alsof hij iets zocht.
,,'t I'S sterk", luidde de verzuchting
van Blommetje.
De laatste getuige die nu gehoord
werd, was de heer A. Röwer, sigaren
handelaar, die verslag deed van zijn
bevindingen in het perceel aan de Czaar
Peterstraat na den moord, Hij woont in
de buurt. Hij waarschuwde de politie.
Of de familie Brouwer veel geld in huis
had, kan getuige niet zeggen. Den nacht
van den moord heeft getuige den honid
der verslagenen niet hooren te keer
gaan. Den nacht te voren heeft de hond
niet geblaft.
Aan vrouw Verhoeff werd nog ge
vraagd of zij in deze zaak wel de ge-
keele waarheid had gezegd; zij ant
woordde bevestigend.
Ook werd haar gevraagd of zij kon
nagaan van wien zij den dreigbrief had
ontvangen. Zij wist 't niet.
De beklaagden bleven er bij, dat zij
van de geheele zaak niets wisten. „Ik
weer er niets van, al moest ik er op
sterven, op 't oogenblik", luidde het
onverstoorbare antwoord vaa De Wolff.
Het onderzoek werd daarop geschorst
tot a.s. Vrijdag 3 April, 's voorm. 10 uur.
Dan worden de deskundigen gehoord.
Uit den loop van het getuigenverhoor
nog deze bijzonderheid, ter kenschetsing
van beklaagde De Wolfl'; hij werkt in de
gevangenis nooit iets. Hij is ook 's
nachts erg onrustig en loopt onophou
delijk in de cel op en neer.
De hoofdredacteur van het matro-
zenblad „Het Anker", de sociaal-de
mocraat A. G. A. Verstegen, te Helder,
is voor den rechter-commissaris ge
hoord als verdacht van „opruiing tot
insubordinatie", die hij begaan zou
hebben met deze woorden uit het blad
van 31 Januari:
„Laten de kameraden dit bedenken,
laten zij niet uit het oog verliezen,
dat zij. indien zij geroepen worden
in deze op te treden komen te staan
tejgenover medestrijders voor betere
levensomstandigheden, tegenover va
ders van kinderen hoofden van ge
zinnen. die. den bitteren strijd om het
bestaan voerende, trachten een stuk
brood voor vrouw en kinderen te ver
overen uit de klauwen van het veel-
