Liefde en Haat.
ingezonden
Tweede Blad,
Behoofunde bij
„üaaHem's QatgbSad"
vau
Donder dug 9 April 1903
ür. 6067
Buitenlandsch Nieuws
Zuid-Afrik
Mr. W. Roosegaaade Bisschop te
Londen heeft een goed werk gedaan
door in de Westminster Gazette met'
de stukken te bewijzen, dat Chamber
lain's bewering als zouden de Kaffers
onder de Republiek zwaarder belast
zijn dan nu. een onwaarheid is. En
hij voegt een hartig woordje aan dat
betoog toe over de onwijze poging van
de Engelsche regeering om de veelwij
verij onder de Kaffers tegen te gaan.
De veelwijverij, zegt hij met 'iemand!
in de Times, is een historisch ver
schijnsel, een verschijnsel iu de ont
wikkeling van elk ras, en verdwijnt al
leen door de ontwikkeling en bescha
ving van het ras. Mr. R. B. zou zelfs
liever zeggen door de zedelijke ont
wikkeling en beschaving van het indi
vidu, want hij is er volstrekt niet ze
ker van. dat neiging tot veelwijverij
onder Europeesche rassen verdwenen
is, tenzij in de wet." En hij vervolgt:
„De zedelijkheid in het huwelijk staat
in het algemeen bij de inboorlingen
in Zuidafrika hoog. Elke onpolitieke
bemoeienis met bun gebruiken kan die
zelfde verderfelijke gevolgen hebben
als die men zoo dikwijls ziet aan zen-
dingsposten, waar de Christelijke leer
van zelfbedwang ingeplant wordt in
hoofden, die niet genoeg ontwikkeld
en nauwelijks voldoende beschaafd
zijn om ze tot iets te maken dat den
naam van zedelijke gedachte verdient.
Men weet, dat de Kaapsche regee
ring moeite heeft gedaan om in het
gebrek aan Veldarbeiders te voorzien
door den invoer van Italiaansch werk
volk. Zij heeft daartoe twee mannen
naar Italië afgevaardigd. Men kon
't daar echter niet eens worden over
het loon en andere bepalingen, die de
Italiaansche regeering bedong. Ten
•slotte hebben de Kaapsche vertegen
woordigers de voorwaarden van de
Italiaansche regeering telegrafisch
ter lcennisse gebracht van de afdee-
ling van tuinbouw te Kaapstad. Ze
zijn: f2.40 daags voor de mannen
en fl.20 voor de vrouwen, een stuk
grond van minstens oen acre (ruim
4000 Vierk. M.), een werkdag van tien.
uur in den zomer en negen uur in
den winter, rrtet minstens 5^ dag werk
in de week. De Kaapsche regeeirmg
heeft -nu besloten van die zaak af te
zien. aangezien zij niet verder kan
gaan dan de voorwaarden die zij aan
geboden heeft.
Balkan-Schiereiland.
De Albaneeshe woelingen.
Ook de correspondent van de
„Temps" geeft thans als zijne mee
ning te kennen dat de. Sultan met het
openbaar-maken van „hervormingen"
talmt uit vrees voor een algemeenen
opstand van de Albaneezen. Abdul-
Hamid is namelijk geheel omringd
door Albaneezen. Zijn lijfgarde bestaat
uit personen van deze nationaliteit,
de meeste raadslieden des Sultans zijn
Albaneezen. en bet gevaar voor eene
paleis-revolutie is dus verre van denk
beeldig.
En men weet, hoezeer Abdul-Hamid
steeds gekweld wordt door doodelijken
angst voor zijne persoonlijke veilig
heid!
Het ongeluk is zegt de „Indep."
dat de Sultan niet meer meester is
van den toestand, zelfs indien de Al
baneezen er in toestemden, om in de
hervormingen te berusten. De aanslag
op den Russischen consul te Mitro-
vitza beeft den stand van zaken ge
heel veranderd.
Indien de heer Chtcherbina over
lijdt aan de bekomen kwetsuren, dan
kan Rusland niet anders dan afdoende
maatregelen vorderen tot onderdruk
king van eene beweging, welke tot
zulle een incident heeft geleid.
De Sultan zal dus in dat geval
moeten kiezen tusschen Ruland en de
Albaneezen.
In Russische politieke kringen ont
kent men niet langer, dat sinds het
geval met den Russischen consul het
gevaar voor eene uitbarsting, het
„acuut worden der quaestie zeer is
toegenomen en dat men zich heeft voor
te bereiden op alle eventualiteiten.
Rusland (zei dezer dagen de ..Novoie
Wremja") wil al het mogelijke doen
om den vrede te bewaren, doch 't zou
kunnen zijn. dat de loop der gebeur
tenissen tot handelend optreden zou
dwingen.
Natuurlijk zien de Bulgaarsche en
Macedonische vriendjes van vuurtjes
aanstoken, de wending, welke de za
ken nu dreigen te nemen, met bij zo n-
der genoegen aan. Het komt er nu
Fff-si. ill«M.n
Vertaa'd vit het ENGELSCH.
32)
Hij scheen echter meer in zichzelf
te spreken dan hen te antwoorden,
toen hij zei
Er is een vreemde geest in hen
gevaren; zij dwarsboomen onze han
delingen, zij dbod'en onze energie. Da
gelijks rijden zij het gouvernement in
de wielen. En, viel Ireton zacht in.
"Waarom zouden wij dan hun tyran-
nie verdragen
En nu keek Cromwell hen in de op
recht hartelijke oogen, maar zij lazen
niets in zijn ruwe ondoorgrondelijke
trekken.
Ik moet een slaaf zijn om mij
aan hun nukken ie onderwerpen En
ik heb daarvoor een geneesmiddel,
zei hij op harden, boozen toon, en nu
speelde Ireton zijn belangrijkste kaart
uit.
Neem het aan, heer. de tijd is
rijp. Hef uw hand op en morgen
zijt ge koning van Engeland. Het
slechts op aan. of Turkije, dat met
zijn taktiek van talmen, uitstellen en
op de lange baan schuiven den toe
stand steeds kritieker heeft gemaakt,
thans nog in staat is om niet slechts
de tanden te laten zien. maar ook te
bijten, wanneer 't moet.
Naast de noodzakelijkheid om het
programma van hervormingen in toe
passing te brengen heeft men thans
te waken tegen 't wekken van beroe
ringen op het Balkan-schiereiland. Hoe
dit vraagstuk op te lossen? Zeker (zegt
de correspondent van de ..Ind." te
Constantionpel) de Porte zou 20
30,000 man naar Mitrovitza, Djakovo
en Ipeii zenden. Daarmee zou de te
genstand kunnen gebroken worden.
Maar het moreel effect, van Muzel-
mansch standpunt bekeken, van zulk
een optreden, zou zeer ernstig kun
nen zijn.
En bovendien is men niet geheel vrij
van achterdocht jegens Oostenrijk,
dat er. een voorwendsel in zou kunnen
vinden om zich met de zaak te be
moeien.
"Wel had men dus gelijk zegt de
genoemde correspondent door de
woelingen in Albanië van ernstiger
aard te achten dan die in Macedonië
zich openhaarden. Men plukt thans
de vruchten van de sinds twintig ja
ren tegenover de Albaneezen gevolgde
politiek.
Men neemt thans alle mogelijke
maatregelen om aanslagen, gelijk op
verschillende spoorweglijnen werden
gepleegd, te beletten. Troepen ter be
waking worden alom verspreid. De
dynamiet-verkoop in Bulgarije is ech
ter tot düsver nagenoeg onbelemmerd!
En de smokkelhandel van dynamiet,
vooral van uit Griekenland, is zeer
beduidend.
Vereenigde Staten
President Roosevelt is zoo verstan
dig. maatregelen te nemen tegen de
overspanning waaraan een politieke
reis, gelijk liij thans onderneemt, hem
blootstel!. Nadat hij te Milwaukee een
rede gehouden had. zeide de Presi
dent den voorzitter van de regelings
commissie dat bij. hoezeer ook waar-
deerende de gastvrijheid die hem ten
deel was gevallen, zich niet langer aan
zulke „zenuwknakkende" programma's
kon houden. Hij zou anders zijn reis
niet kunnen voortzetten, en hij ver
zocht dus de commissieën. de recep
ties, vergaderingen en feesten niet zoo
snel op elkaar te laten volgen.
Reuter heeft reeds een en ander me
degedeeld uit Rooseveli's redevoerin
gen. Te Waukesha, in Wisconsin, zei-
de de President: Het spijt mij dat er in
de pers geschreven wordt over de ver
houding tusschen Amerika en het
buitenland. Ik geloof niet dat de Ver-
jeenigde Staten ooit onrecht behoeven
te verduren, en ik zou dat ook niet
dulden .evenmin als ik zou kunnen
goedkeuren dat de zwakken van ons te
lijden hadden. Ik houd vast aan de
Monroe-leer, en zoolang ik president-
ben, zal er volgens die leer gehandeld
worden. Maar ik zoek er geen veront
schuldiging of rechtvaardiging in, om
andere mogendheden onaangenaam te
zijn. Wij willen de vriendschap van
het menschdom. Wij wenschen den
vrede te bewaren en verlangen naar
die welvaart van alle natiën.
Te Milwaukee is Roosevelt ook de
gast geweest van de Duitsche club,
waar hij hartelijk ontvangen en toe
gesproken werd Overal op zijn reis
wordt de President met geestdrift toe
gejuicht.
In zijn toespraak te Minneapolis
heeft de President in wat minder al-
gemeene bewoordingen over de nood
zakelijkheid: van uitbreiding der vloot
gesproken dan hij elders gedaan had.
Met nadruk verklaarde hij dal de Unie
een krachtige zeemacht behoorde te
onderhouden langs de zuidkust: niet
om over de republieken aldaar toe
zicht uit te oefenen, maar opdat men
voor geen internationale verwikkelin
gen bevreesd zou behoeven te zijn.
Stadsnieuws.
Voor de verkiezing van Ie den
der Kamer van Arbeid in het Bloembol
lenvak hebben de meeste stemmen ge
kregen hier in Haarlem-.
Van de patroons de heeren G. J. van
Meeuwen, A. Koolhoven, J. Bos Azn.,
E. Krelage.
Van de.werklieden Wesseling, Kapteijn,
Lageweg, Duin en Marinus. Morgen zul
len de stemmen der buitengemeenten op
genomen worden.
Dinsdagmiddag geraakte in
het Spaarne nabij de Turfmarkt een
meisje te water. Door spoedig toegescho.
ten' hulp werd het kind weldra weder op
het droge gebracht, zoodat het- met een
nat jurkje en dien schrik vrij kwam.
volk roept om een koning laat Israël
zijn zin hebben
Met ingehouden adem en vol span
ning luisterde Dorothy naar die woor
den en wachtte wat volgen zou. Van
uit de grijze duisternis zag zij Cronx
well kijken als in groote verbazing
maar zij zag ook de straal van
triomf, die uit zijn oogen blikte. De
galerij was volkomen duister en de
drie dpar beneden waren geheel ver
diept in het belangrijk spel. dat zij
speelden. Zij wilde in ieder geval
meer hooren en vlug en zachtjes sloop
zij vooruit en de trapopening berei
kend, ging zij naar beneden, totdat
zij eindelijk stond daar. waar de
zware plooien van het gordijn de
lambrizeering gedeeltelijk bedekten en
daarachter veilig verborgen, werd zij
getuige van al wat volgde.
Ireton had de teerling geworpen en
wachtte nu op den afloop met een
glimlach op de lippen en vol vertrou
wen. Pride stond daar rechtop en
beslist ook glimlachend met een nor-
schen, triomfantelijken glimlach; in
zijn hart was hij overtuigd, dat de
overwinning aan hun kant was.
Maar nu alles zoo duidelijk als
glas was. nu hij zijn hand maar had
uit te steken, nu zweeg Cromwell.
Zijn vreemde spitsvondige geest, even1
Binnenlaud.
Tweede h aaier.
Zitting van Dinsdag.
(Vervolg).
Men seint ons:
Contractbreuk van arbeiders acht spre
ker (mr. Troelstra) onder de bestaande
immoreele verhoudingen noodstand.
Voor het collectieve contract gevoelt hij
veel, doch hij twijfelt of aan de overzij
de der Kamer daarvoor veel sympathie
bestaat.
en loonregeling zal bij dezen minister
op niets uiüoopen.
Daarin ligt de grond voor de huidige
sporwegstaking.
Ten slotte werpt Mr. Troelstra
alle verantwoordelijkheid op de Regee
ring.
De heer Helsdingen tracht aan de
band der crimineele statistiek aan te
toonen, da.t daar waar het socialisme
tiert, het zedelijk peil veel hooger staat
dan in die streken waar de kerk invloed
uitoefent. Vakbeweging wordit door de
burgerpartijen, alleen geëxploiteerd om
haar te ontheffen van armenzorg.
De heer Drucker verklaart, ook namens
zijno vrienden, dat de regeering in deze
ernstige dagen op hen kan rekenen ter
handhaving van orde en gezag. De on-
»"i«i neemt toe. De economische crisis
zal niet de kapitalisten alleen, doch de
geheele bevolking treffen.
Spr. keurt sterk af deze nieuwe sta
king, waaraan anarchisme ten grond
slag ligt. Daarmee is echter niet bewe
zen de noodzakelijkheid dezer strafwet
novelle.
Te vijf uur vraagt Terlaan nog het
woord onder het gepruttel der leden,
die zijn rede storen door luide gesprek
ken. Bespreekt staking, onveiligheid op
sporen enz.
De voorzitter roept hem herhaaldelijk
tot de orde.
Debat gesloten. Mórgen 10 uur de ar
tikelen.
Ontslagen gevangenen.
Het Doorgangshuis voor ontsla
gen gevangenen", behoorenide tot de
landkolonie van het „Leger des
Heils", hoeve „De Groote Batelaar",
in de gemeente Lunteren, is geheel
klaar en nu heeft de commandant
van Het Leger des Heils de aandacht
van gevangenisdirecteuren op dat
Doorgangshuis gevestigd.
In een schrijven aan diei ambtena
ren gericht, leest men o.m.: ,,Het is,
dunkt ons. wel waarschijnlijk, dat
bij liet ontslaan van gevangenen ge
vallen voorkomen, bij wie een ern
stige begeerte is om zich tei verbete
ren, maar die niet in de gelegenheid
zijn om aan bun goede voornemens
gevolg te geven.
Om zulke gevallen is ons Door
gangshuis. Zou u tegen den tijd dat
zulke gevangenen vrij komen, ons
bericht kunnen zenden en ons doen
weten of u den persoon in kwestie
voor opneming aanbeveelt, dan zou
den wij ons het lot van zulke onge-
lukkigen kunnen aantrekken en
schikkingen maken om hem in onze
inrichting practisebe hulp te verl'ee-
nen."
Gelukkig atgreloopen.
Men meldt uit Stavenisse:
Tengevolge van het schichtig wor
den van een der paarden voor een
met kunstmest geladen wagen zouden
hier groote ongelukken hebben plaats
gehad, zonder den moed en de tegen
woordigheid van geest van zekeren F.
H.
De paarden sloegen achteruit, de
disselboom brak ai, en de dieren gin
gen op hol. Eensklaps wierp H. zich
vóór de paarden en. werd wel meege
sleept doch wist ze zóódanig om een
boom te voeren, dat ze tot staan wer
den gebracht. Onderwijl had de voer
man in het grootste gevaar verkeerd,
tusschen de paarden te worden ge
trokken.
Een vermakelijk voorval.
Uit een provinciestad schrijft men:
De schutterij in 't gelid: in 't front
een groote loods met een gegolfd zin
ken dak. Op de plaats de schutters,
e.r voor een adjudant; op 't dak der
loods drie werklieden, die door aller
lei grimassen trachten, de schutters
aan 't lachen te maken doch 't wil niet
lukken. Adjudant beveelt: geef acht!
Een der werklieden wil een uiterste
poging wagen: hij maakt een lucht
sprong. een meter de hoogte in. Doch
't dak is er niet opberekend 't Kraakt,
't scheurt, twee beenen verdwijnen,
een lichaam verdwijnt-; hoofd met
twee armen .blijven nog even zicht
baar. De geheele schutterij schudt van
het lachen, de adjudant woedend. Hij
draait zich om en. of hij wil of niet.
hij proest 't ook uit De armen moe-
snel in 't besluiten als in 't uitvoeren,
aarzelde ditmaal en trachtte hun
aanbod af te wijzen.
Neen, Ireton, zei hij. Koning
Wat zou ik doen met zoo'n veer op-
mijn hoed
Ireton streek zijn donkeren knevel
op. Hij zag en begreep, wat er ach
ter school, maar de rondborstige Pri
de zei op driftigen toon
Het volk wenscht het. Men is er
vol van. Velen zouden zich geruster
voelen, als gij maar den naam van
Koning droegt. Op dat woord alleen
zou al gehoorzaamheid volgen.
In zijn opgewondenheid lei Pridc
zijn hand op de mouw van Cromwell
pit Ireton kwam naderbij, vol aan
drang.
Hef uw hand slechts op. edele
heerDe tijd is gekomen.
Ja. inderdaad? Weer zwollen
de aderen op het hoofd van den Lord
Protector en zijn gestalte beefde, als
bewogen door een zwaren inwendigen
strijd. Was de tijd gekomen Zou
hij de groote stap doen Moest aan ae
begeerte van Israël voldaan worden,
of was dit maar een verlokkend, een
schitterend droombeeld, dat leidde
tot totale verwoesting
Met moeite maakte hij zich van de
bekoring los en met gevouwen han-
ten 't- opgeven, alles verdwijnt, alleen
't gat in. 't dak blijft; de grappenma
ker verdwenen, 't Is gelukt, de geheele
schutterij is aan 't lachen gemaakt,
maar de oorzaak ervan ziet ze niet;
hij is er echter goed afgekomen.
Uit de Arbeiderswereld
BINNENLAND.
Men meldt uit Leiden:
Namens het looncomité der Leidsche
schildersgezellen was aan de schilders
patroons een circulaire gericht, waarin
zij mededeelden dat zij, nu langs orde
lijken weg van de patroons niets te ver
krijgen is, zich gedwongen achten langs
anderen, weg hun. billijke eischen inge
willigd te zien. Daarom geven zij de pa
troons in overweging om ingaande Maan
dag 6 April liet gevraagde loon van 20
ct. uit te betalen, daar zij anders ge
noodzaakt zullen zijn tot staking over te
gaan. Intusschen hebben zij de schil
dersgezellen opgeroepen- In een bijeen
komst, die druk bezocht was en waar
n-a vele besprekingen een motie werd
aangenomen, waarin met het oog op den
geest der schilders in 't algemeen, de
wenschelijkheid werd uitgesproken on
der deze omstandigheden niet tot star
king over te gaan.
Voorts werd het looncomité uitgenoo-
digd in overleg te treden met de niet ge
organiseerde patroons om met hen langs
geleidelijken weg het doel te bereiken.
Men meldt uit Nijmegen:
De stukadoors alhier hebben heden
bet werk gestaakt, omdat de patroons
den eisch van twee cent loonsverhoo-
ging met April niet inwilligden. Zij
willen in Mei een cent meer en in Mei
1904 nog een cent meer geven. Enkele
gezellen blijven doorwerken.
De stakende stukadoors te Nijmegen
worden financieel door zeventien vak-
vereenigingen gesteund.
Ft.y/ den inhoud dezer rubriek ttelid'.
Redactie zich niet aansprakelijk.
Van ingezonden sLukkeen, geplaatst of
niet geplaoi-d, wordt de copy
den inzender niei teruggegeven.
In dagen van woeling.
L
In ernstige tijden past een ernstig
woord. En wanneer ik me dan neer
zet om in den vorm van een opwek
king tot nadenken mijn oordeel over
boog ernstige en diep treurige gebeur
tenissen aan de drukpers toe te ver
trouwen, dan maak ik me niet de il
lusie d-e fel bewogen golven van liet
volksleven zoo opeens als bij toover-
slag tot stilstand te kunnen brengen.
Maar wat ik wèl hoop en wèl ver
trouw, dat is: althans er iets toe te
kunnen medewerken dat de verblin
ding wijke van mijn stadgenooten.
Misverstand, overdrijving, hartstocht,
misleiding, gebrek aan ernst en roe
keloosheid dat zijn even zoovele ken
merken van den volksgeest op dit
oogenblik. 't Behoeft ons trouwens niet
te verbazen, want vele leiders zijn
er in voorgegaan en zij hebben het
deeg gekneed naar hun welbehagen.
Begeeft u op straat tusschen de me
nigte. die gretig de bulletins der dag
bladen leest, begeeft u onder de be
zoekers der volksvergaderingen of in
de koffiehuizen, waar de meer wel-
gastelden zich vermaken, en overal
zult ge kunnen opmerken de verschijn
selen die ik hierboven noemde.
Nu eens ontmoet ge lieden, die zijn
opgeschrikt uit hun rustige positie van
welvarend burgerman, ondernemer of
coupon-knipper. Maar al te vaak heb
ben zij den rijksdaalder zich gesteld
tot geweten en de hooge kapitaalrente
tot levensideaal Zij vinden 't niet zoo
kwaad' in de wereld zoolang zij hun
winstje en hun per-centje maar kun
nen maken, en hun eenige klacht is
deze. dat zij toch eigenlijk die winst
en die rente nog wel wat hooger
wenschten. Het gemoedsleven der ar
beidersklasse is voor hen een gesloten
boek. En wanneer ge aan die lieden
gaat vertellen, dat zij in zedelijke
waarde bij den arbeider waarschijn
lijk ver ten achter staan (omdat die
arbeider nog niet zóó in 't egoisme is
vastgeroest), dan kijken ze u aan met
een dommen blik. want ze begrijpen
't niet.. Maar nu de arbeidersbewe
ging in 't algemeen en de herhaalde
spoorwegstaking in 't biizonder een
schok hebben gegeven aan bun klin-
kende-munt-idealen, nu vreezen ze voor
een mogelijke toekomst, waarin de
werkkracht van den werker hooger zal
moeten betaald. Hun percentje, hun
winst, hun rijksdaalder achten ze
bedreigd, en daarom moet. die werker
worden gesmaad en verguisd. Dit. is
't wanbegrip en de bezits-hartstocht
aan de eene zijde, helaas een enkele
ii■-11 ontaard nd zelfs i-- den atecii"-
den en somber, beslist gelaat stapte
hij achteruit.
Op het oogenblik, dat hij voor haar
stond, woei er een storm van herin
neringen door zijn brein en zijn
doordringende, vérziende geest zag
met den blik van een profeet in de
toekomst.
Hij had dingen gedaan, die geen
enkel groot of goed man doen kon.
Hij had een succes voltooid, waar
alleen een groot en goed man in kon
slagen. Hij had vroeger nooit gewan
keld. Neen, zelfs niet op het oogen
blik. dat eindigde met den door op 't
blok voor de Banquet Hall op White
hall. Maar dit... dit eene.
In de diepste diepte van zijn hart
sprak een stem, die hem zei, dat het
onmogelijk was. Licht bescheen die
eenzame, door storm bewogen ziel
licht om te zien en kracht om te weer
staan. En de wachtende achter de
gordijnen zag hoe het strenge gelaat
van brons veranderde en aschgrauw
werd en hoe de lippen door de hevige
emotie donkerder gekleurd werden en
toen hooide zij een stem, schor en be
vend. van ingehouden hartstocht.
Gij beiden, ge deedt verkeerd mij
zoo op de proef te stellen. Koning
God heeft juist dien naam vernietigd!
Neen, niets meerik wil niets meer
welijken wensch. dat de militaire
macht er nu wel een eind aan maken
zal.
En ernstig zijn ook de fouten in het
andere kamp. in, dat der werklieden,
niet alleen bij de stakers, maar ook
bij een aantal andere arbeidersgroe
pen.
Misverstand en overdrijving zijn er
schering en inslag. Net zoo lang heeft
men zich gelaafd aan de beschouwin
gen en voorstellingen van de socialis
tische pers. tot men ter goeder trouw
is gaan gelooven dat die beschou
wingen op waarheid berustten
De arbeider is niet gewoon om stu
die te maken van dorre wetsartikelen,
welnu ze zijn tot hein gebracht met
een behoorlijke tekstverklaring, gelijk
Nieuwenhuis en Troelstra die wensch
ten. Zóó heeft post gevat de meening
dat de vakvereeniging zal worden ver
moord, zóó is T te verklaren dat nog
Maandag door het Comité van Ver
weer een manifest kon worden uitge
vaardigd met precies evenveel leugens
als er verzekeringen in voorkomen.
In minder ernstige tijden zou men zich
vroolijk kunnen maken over den aan
hef ..Zoo zullen wij dan worden ge
knecht!" Die woorden toch gelijken als
twee druppels water op de snorkende
woordenpraal aan oude rederijkers
zoo eigen. Maar bezien in het licht
der omstandigheden is er geen aan
leiding tot vroolijkheid. Alleen tot
droefheid en wel hierom: dat nog zoo
veel goedgeloovige menschen niet der-
gelijken onzin zich bij den neus laten
nemen.
't Is daarom goed' in een publiek or
gaan de zaak nog eens tot haar juiste
verhoudingen terug te brengen. Voor
zoover er sprake van kan wezen dat
de gewijzigde strafrechtartikelen de
vakorganisaties zullen beiemmeren,
dan is 't aileen in dezen zin dat tegen
ergerlijke uitspattingen wat meer zal
worden gewaakt terwijl spoorwegsta
king niet zal worden verboden gelijk
men 't voorstelt, maar aan een opzeg
gingstermijn zal worden verbonden.
Waartegenover dat spoorweg-personeel
een staatsrechtelijk zoo goed verzorg
de positie zal erlangen als geen enke
le arbeidersgroep bezit. Wie 't anders
voorstelt bedriegt zich zelf, of een an
der.
Maar niet slechts misverstand en
overdrijving om van misleiding nog
maar niet te spreken is er in het
spel ,ook hartstocht, een groote mate
van zelfverblinding, die middelen doet
toepassen welke niet evenredig zijn
aan de kwaal en een toomeloos begee-
ren dat aan de zedelijke waarde der ar
beidersbeweging afbreuk moet doen.
Als een kroon voor wat men dikwijls
noemt „den minderen man" werd
hierboven genoemd zijn minder groot
egoisme dan veelal regel is bij andere
menschengroepen. Met hun prediking
van den klassenstrijd en met hun po-
litiek-van-belangen hebben de socia
listen die kroon al heel wat afgebrok
keld. Zoo hebben zij de levensmoraal
van den werker een geduchte knoei
gegeven. Laat men oppassen en laat
men spaarzaam wezen met hetgeen er
nog van over is!
En ten slotte noemde ik nog als
kenmerk van den strijd onzer dagen
roekeloosheid en gemis aan ernst.
Over dit laatste kan ik kort zijn.
Het getuigt niet van ernst om in deze
tijden nog te organlseeren een soiree
voor de stakers, gelijk men Zondag
te Amsterdam; heeft gedaan. Zoo is er
meer. ook in andere levenskringen.
Een deel van het publiek houdt waar
lijk het stop-zetten van het transport
wezen nog voor een soort lolletje. Ze
ker! de tijd is nabij dat men aan den
ernst wel zal worden herinnerd. Als
het goederenvervoer eerst maar een
paar dagen is gestremd en de voorra
dige levensmiddelen schaars en
duur worden .dan zal de ervaring wel
doen uitkomen hoe groote fouten zijn
begaan.
Ten slotte nof iets over de roeke
loosheid. om e£U zoo gewichtige maat
schappelijke levensfunctie te willen
siop zetten.
Zouden de leiders zich wel een
oogenblik hebben afgevraagd welke de
gevolgen hiervan kunnen zijn? Heeft
men zich niet eens voor oogen gesteld
een andere periode, toen ook het ver
keer was stilgelegd.' De geschiedenis
van ons land kent ze anders wel, van
die tijden toen liet gras op de straten
groeide en de bevolking tot wanhoop
en armoede kwam.
Dat men toch eens overwege hoe
zeer ons land afhankelijk is van een
ongestoord verkeer. Een aantal artike
len. die we geen dag kunnen missen
en waarvan geen groote voorraden
zijn. moeten we betrekken uit andere
landen en verre werelddeelen. De
steenkolen voor huiselijk gebruik zoo
wel als voor de industrie, het ijzer, de
cacao, de garens en de ongesponnen
katoen voor de fabrieksnijverheid, het
buitenland moet ze leveren evenals
massa's suiker voor de raffinaderijen,
het hout en een groot deel van de
bouwsteen voor het bouwbedrijf. Dit
zijn niaar enkele grepen, die men nog
zou kunnen aanvullen met de vermel-
i ding dat de graan- en meelinvoer even
noodzakelijk voor ons is als de lucht
om te leven, want niet meer dan een
hooren zek ik U Laten wij hierover
voor altijd zwijgen.
Hij wendde zich van hen af. het
tweetal niet neergeslagen oogen ach
terlatend. elkaar aanstarend, en stapte
de kamer door. totdat hij eindelijk
naast het gordijn stond, nauwelijks
een armlengte van Dorothy af. Zij
hoorde zijn snelle, gejaagde ademha
ling. zij hoorde hem de woorden mom
pelen Koning, koning! en toen zij
achteruit, wou wijken, zag zij zijn.
hand de zware plooien grijpen, alsof
hij ze op zij wou schuiven en haar
hart stond bijna stil. Maar even
snel als hij haar uitgestoken had, liet
Cromwell zijn arm weer zakken en
liep langzaam terug.
Pride, zei hij. en zijn stem beef
de. ofschoon hij uiterlijk kalm was.
Ik n.oet mij van die babbelende oude
wijven bevrijden. Den dag, dat wij
in Londen aankomen, moet gij hen
hun zetel in het parlement ontzeggen.
Zij moeten onschadelijk gemaakt
worden. Zeg hun, dat zij te ver ge
gaan zijn.
Pride's grijze oogen glinsterden als
oaalen.
Op het woord van een aim gentle
man, ik zal die lasi goed uitvoeren,
edele heer! zei hij. En toen trok hij
zich terug, mompelend.
derde deel van de benoodigde taxwe
groeit hier te lande, per jaar moeten
we 180 millioen kilogram tarwemeel
invoeren en om te besluiten worde
vermeld dat alleen Amsterdam per dag
bijna drie duizend baaltjes meel ver
bruikt. De heeren Oudègeest c. s.
hebben misschien gedacht met hun
transportstaking den kapitalist te tref
fen. Ze vergissen zich, het zullen de
minst gegoeden zijn die 't snelst en 't
hevigst den druk der tijden voelen.
En nog in een ander opzicht is roe
keloosheid eigenlijk een veel te zwakke
naam voor de staking, t Is opmerke
lijk dat de arbeider zoo bevreesd is te
zullen worden verslagen door de re
geering of door de militaire macht.
Daarmee zal 't zoo'n vaan niet loopen.
maar de arbeiders zullen worden neer
gedrukt door de economische feiten,
waar men thans niet aan schijnt te
denken, doch waaraan men niet kan
ontkomen.
Voor een land als 't onze. dicht be
volkt, veel dichter dan van den bodem
kan worden gevoed, is de eerste le-
venseisch: een rustige ontwikkeling.
Die rust is heftig verstoord, de gevol
gen kunnen niet uitblijven en de wer
keloosheid. die zal komen zoo wis en
zoo zeker als de dag van morgen, zal
wezen de straf der economie voor het
roekeloos bedrijf der spoorwegman
nen.
Het steeds aangroeiend aantal in
woners legt aan de menschen allen
te zamen den plicht op te zorgen voor
een evenredige uitbreiding der gele
genheid tot arbeid 70,000 menschen-
kinderen (bet aantal geboorten is ruim
70,000 alle jaren in ons land grooter
dan het aantal sterfgevallen) komen
alle jaren er meer vragen om een
boterham Indien niet de hoeveelheid
arbeid toeneemt in gelijke mate. wel
nu dan is die boterham er niet.
Geen artikel der wet of der politie
verordening kan daarin voorzien. Wij
menschen hebben dat in onze eigen
handen, naast ondernemingsgeest is
daartoe noodig een rustige ontwikke
ling. Die rust te herstellen, die ze
kerheid te doen terugkeer en is ons al
ler plicht, 't Is ook ons aller belang.
Maar daartoe moet de rug worden
toegekeerd aan de revolutionaire the
orieën. die den geleidelijken vooruit
gang van den arbeid, van. hei land en
liet volk in den weg staan. Daartoe
moeten de arbeiders tot nadenken
worden gebracht en moeten ze gaan
beseffen dat de stakings-epidemie nu
behoort te eindigen.
'k Herinner me voor eenigen tijd
hier in Haarlem op een vergadering
te hebben gezegd: dat we moeten stre
ven en trachten naar een zoodanige
hervorming van het maatschappelijk
leven, dat er voor een zoo groot mo
gelijke hoeveelheid menschen een zoo
groot mogelijke hoeveelheid mensche-
lijk geluk zal kuunen bestaan.
Dat is een kostbaar ideaal. Maar
door geleidelijke hervorming zullen we
het naderen voet voor voet en stap
voor stap. Doch zorgvuldig moeten we
ons hoeden voor achterwaart sche
schreden, gelijk de spoorwegstaking
met hare gevolgen er een is.
K. REYNE.
Koloniën
Atjeh.
Onder dagteekening van 9 en 10
Maart werd uit Koeta-Radja aan de
Java-Bode geseind:
Bij een patrouille in boven-Geu-
dong zijn de Europeesche fuseliers
Lancel, alg. stamboek no. 39239, en
Vos, alg. Stamboek no. 412S5 gewond.
Bij een patrouille in Pidië werd de
fuselier van Os Jicht gewond door
een rentjongsteek; d'e aanvaller werd
afgemaakt.
In de Java Ct. wordt ter kennis
van belanghebbenden gebracht:
dat de regeering geen bezwaar
heeft tegen de vestiging van particu
liere ondernemingen strekkende tot
het doen van rnijnhouwkundige op
sporingen of tot mijnont.ginning in
een gedeelte, van de XXII moekims
(afdeeling Groot-Atjeh, gouvernement
Atjeh en Onderhoorigheden) begrensd
als volgt:
de grens tusschen de XXII en XXV
moekims;
de gens tusschen de BXII cxn XXIV
moekims;
de gebroken lijn. loopende van het
punt, waar de colonne weg van Tjot-
Mantjang naar Lam Teuba laatstge
noemde grens snijdt over Loupön,
Tjót-Ba-Rom, Tjot-Bii-Tjibré, Lam-
Gadjah. Mahèng, Ajoen. Biram, Lhó-
nga, Pantja. Teungóh, Bóeeng, Data-
Terbis, Data Tjöt, Sirön, Data-Lhö,
Lam Ara Toenóng en Mamprée tot
aan de grens tusschen de XXII en
XXV moekims;
dat aanvragen om vergunning tot
het doen van mijnbouwkundige op
sporingen in genoemde streek, welke
gericht zijn aan den civielen en mili
tairen gouverneur van Atjeh en On
derhoorigheden. en te zijnen kantore
te Koeta-Radja worden ontvangen
op of na den eersten Juni 1903, zullen
—Het is misschien de eerste stap,
en dan misschien
Maar Cromwell had nog meer te
zeggen. Hij lei zijn hand op den
schouder van Ireton en de schorre
stem was diep en vol ernstig verwijt.
En gij, die als een zoon voor mij,
zijt, welke duivel heeft u ingeblazen
die snaar bij mij aan te roeren
Ditmaal was Ireton den toestand
niet meester en als een wanhopig
speler deed hij weer een nieuwe worp.
Gij wilt niet nemen, wat u toe
komt zei hij. ilt ge niet aan het
verlangen van het volk voldoen
Cromwell liet zijn schouder los.
Nog eens, zeide hij bitter. En
toen, plotseling vol hartstocht, Ga
heen. gij beiden, ga heen Ik wil al
leen zijn met mijn gedachten.
Schouderophalend ging Ireton ach
teruit en den arm van Pride nemend,
ging het tweetal door de deuropening
vlak langs Dorothy, toen zij voorbij
gingen hoorde zij Ireton zeggen
Het zaad is gestrooid.
(Wordt vervolgd).
