Licht enSchaduw.
Detect ve-leven.
waren aangebracht, om alflus Indirect
van buiten af voedsel in de maag te kun
nen brengen. Dat gebeurt bij zulke men.
schen. due langs den natuurlijken weg
geen voedsel meer naar binnen kunnen
brengen. Voor hen beteek ent deze vor
dering der wetenschap ec*1 verlenging
en vaak zelfs een behoud van het le
ven.
Toch zou men zulke geopereerden niet
kunnen gebruiken, om de gestelde vra
gen te beantwoorden. Want daartoe is
nood lig, clat men stellig weet, met een
normaal persoon te doen te hebben, an
ders mag men immers uit het resultaat
niet afleiden, dat de onderzochte stof
zoo werkt bij een normaal Individu. En
deze menschen worden meestul juist ge
opereerd, omdat ze zieje zijn en hun
spijsvertering niet normaal is te achten.
Heel toevallig kwam inen nu, jaren
geleden, aart een persoon, die alle ge
stelde elschen in zich vereenigde. 't Was
de Canadees St. Martin, die een schot
in den buik gekregen had, dat zoo gene.
zen was, dat er een opening bleef in den
buikwand, die met een opening in de
maag vergroeide, juist zoo al-s de chirurg
die soms aanbrengt. Aan hem heeft dr.
Beaumons tal van vragen omtrent de
verteerbaarheid van allerlei spijzen, be
studeerd. Hij bracht door de met een
kurk afgesloten opening verschillende
stoffen in de maag en ging na, hoe
Janig deze er wel in bleven.
Toch hebben deze onderzoekingen,
hoeveel belangrijke feiten ze ons ook
leerden kennen, ons geen inzicht in, den
gang van zaken verschaftDit kregen we
eerst door de zeer geniale proeven van
ii, i] Petersburgschem professor P&wlow.
Wei is waar zijn die experimenten, op
honden verricht, maai- het is reeds door
tal van waarnemingen gebleken, dat,
wat Pawlov voor de spijsvertering bij
honden vond, onveranderd voor den
mensch eveneens geldt. Met name Is dit
het geval voor de werking van den al
cohol.
Door zeer kunstige en moeilijke opera,
ties, waarbij hij er voor zorg droeg, dat
de honden, na genezing, volkomen nor
maal waren, heeft Pawlov gedaan wat
het schot bij den, Canadlees bereikt had.
Maar hij deed meer: hij zorgde er voor,
dat de spijzen, die de hond kauwde, niet
in de maag terecht kwamen. Dit ging
heel gemakkelijk, door den slokdarm op
een bepaalde plaats door te snijden en
de beide uiteinden in een opening van
de huid aan den hals vast te hechten
en er mede te laten verzweren. Wie dit
nu als een ontzettende dierenmishande
ling moge verafschuwen, kan zich ge
ruststellen door de wetenschap, dat de
honden, dus behandeld, prachtig gedij
den, hetigeen-de professor met zijn proe
ven trouwens beoogde.Zelfs kauwden ze
liet hun voorgezette vleesch met graagte
.en, onbewust als ze er van waren, be
kommerden ze zich weinig er om, of de
spijzen niet ui de maag, maar door de
slokdarmopening aan den hals weer
naar binten kwam,
Men voederde die honden, nu op de
zelfde wijze als de menschen, van wie
ik straks sprak en die niet meer langs
den natuurlijken, weg hun voedsel tot
zich kunnen nemen. Pawlov kon nu in
de maag kijken wanneer hij dat wilde;
hij kon den hond ten allen tijde maag
sap ontnemen en dit onderzoeken. Daar
uit vooral kon hij besduiten, dat de hond,
ten minste wat zijn spijsvertering be
treft, volkomen normaal gebleven was.
Allereerst vond hij nu het merkwaar
dige feit, dat reeds liet kauwen der spij
zen, zonder dat deze in de maag komen,
deze tot functlonneeren aanzet. De maag
begint bij het kauwen reeds het gewone
maaigsap af te scheiden. Daaruit ls dus
de groote beteekenis van het kauwen
voor een goede maagfunctie af te leiden
Maar hij kon ook zien, welke belang
rijke beteekenis het heeft, of de hond
met graagte aanviel op het voedsel, dat
men hem kauwen liet, of niet, of hij
honger had of niet; of het eten hem te
genstond of niet. Ook al kwamen die
gekauwde spijzen niet Ln de maag, tel.
I kens was onder die verschillende om-
I stand igh eden de hoeveelheid en dc sa
■j 1 4m
tl'
De automobielenwedutrijd ParijsMadrid.
(De afrit te Versailles en onderweg bij Saint-Cyr.j
menstelling van het maagsap verschil
lend.
't Was nu ook gemakkelijk na te gaan,
h ie het maagsap werd, als men de spij
zen in de maag van den hond bracht.
En zoo leerden, wo belangrijke feiten
ke: r en. Om maar eem paar te noemen;
he: maaigsap, dat afgescheiden wordt,
nuo'at brood in de maag gebracht werd,
heeft een verterende kracht, die vierma
len grooter is dan die van maagsap, na
melk verkregen; vleesch staat tusschen
die beide in.
Zelfs kon men nu zien, hoe de werking
der ingebrachte stoffen veranderde, als
men ze niet alleendoch gezamenlijk
of met toespijzen toevoerde.
En even gemakkelijk als men dit. alles
constateerde, kon mem telkens bewijzen,
dat de spijsvertering van den hond een
normale gebleven was en men dus recht
had. alle gevonden, feiten, als van een
normale spijsvertering afkomstig, te aan.
vaarden.
Wat zag men nu van den alcohol? 't
Is onze Hollandsche professor Pekelha
ring, die daaromtrent proeven nam in
bet laboratorium der Utrechtsche hoo-
geschool. Die proeven' waren op gelijke
wijze als die van. don Russischen profes,
sor inlgericht. Hij kwam tot de slotsom,
dat alcohol de afscheiding van maagsap
aanzet en zeer bevorderlijk is aan de
vertering van eiwit.
Opdat men nn niet h/i;eruit besluiten
moge, dat „drinken" dan toch wel de
gelijk goed is, wil ik hier maar dadelijk
aan toevoegen, dat die alcohol een heel
gevaarlijk tweesnijdend zwaard is. Want
diezelfde vermeerdering van maagsap
kan hoogst nadeelig en de oorzaak van
onherstelbare ziekte worden, wanneer
alcohol genomen wordt door hem, die
geen maagprikkel behoeft. En alleen de
dokter kan dat uitmaken. Ik spreek dus
nies van gebruik en misbruik, want dat
zijn moeilijk te begrenzen begrippen.
Maar wel kan gezegd worden, wie wel
en wie niet noodig heeft, dat de spijs
vertering een handje geholpen wordt.
Brieven uit Engeland.
(Particuliere correspondentie).
Borrowash (Derbyshire)
1 Juni 1903.
DE MOTOR-KOORTS.
Engel and gaat langs breede we
gen!" En dat is niet alleen waar in
figuurlijken zin, maar zeker ook in
letterlijken.
En noodig is het, hoog noodiig.
waar het verkeer, nu het automobi
lisme hier méér rechten en vrijheden
verkregen heeft, hoe langer hoe meer
zich van treinen en spoorweg-maat^
schappijen afwendt, en per eigen
kracht, hetzij automobiel of weg-lo-
comotief, vervoert. Daarvoor zijn
breede wegen hoog noodig en zou
men niet met een weg van minder
dan vijf meter kunnen volstaan.
Schetsen van DE KA.
Dief
't Was de heeJe week warm geweest,
snikheet, en de kazerne had hem een
hel toegeschenen. 't Was er bedompt, 't
rook er naar menschen, en daarbuiten
ten minste wat ze in de"kazerne „bui
ten" noemden op de binnenplaats, bla
kerde de warmte zóo sterk dat ademha
len je moeilijk scheen. En hij had maar
gedronken, do geheele week achtereen,
kwasten spuitwater, en biertjes
Maar eindelijk was de koeLte geko
men, juist op zijn uitgaansdag. Goeie
help. wat een genot; .te loop-en door dc
ietwat vochtige straten, te voelen den
koelen wind langs je branderijen kop.
Diep haalde hij de frischheicl binnen, en
voeldte zich een heel ander mensch. 't
Was of er eon Laist van hem was wegge
nomen Hè, nu was het weer om een.s
een Pleizicrlgen avond te hebben. Maar
zijn geld was op opgedronk -n, Dan
maar even naar Spiers gaan, die had
gewoonlijk geld genoeg.
Spiers was int en de juffrouw zei,
dat menheer zeker niet voor half twaalf
zou terugkomen.
Dat wa,s 'n mooie boel. Hij was ci* niet
aan gewoon zon/der geld op straat te
loopen. Dat was een beroerd gevoel. En
bovendien hij had dorst dorst en
vooral trek in rooken.
Wat zoo'n lust je opeens kan over
vallen. I>C lu'eLe week had hij niet ge
rookt om de warmte. Maar non
Z n tong drukte zich verlangend tegen I
het verhemelte aan begeerig naar de
lang onthouden, scherpe prikkeling van
tabaksrook en tabaksnat. Zoo machtig
werd dat gevoel hem op 'n «ogenblik,
dat hij waarachtig begon te kijken naar
de eindjes sigaar op straat. Hij liatl im
mers een pijpje bij zich. Daar kon hij
het wel uiit rooken.
Maar tegelijk werd hij al misselijk bij
de gedachte. TJa-SSUS, je wist niet, wat
voor 'n vieze vent misschien zoo'n stuk
sigaar ln zijn. monid had gehad. Je kon
der van alles van. krijgen.
Gek toch, dit had hij als kind ook ge
had! die zwakheid van. zich niet te
kunnen bedwingen; of was het dat eigen
lijk wel? Was liet niet een onbekende
macht die invloed op hem uitoefende.
.Vis kind had hij soms van die aanvallen
gehad. Zat hij In den spoortrein, dan
kwam er een verlangen ln hem. op plot
seling zijn hoed uit. het portier te gooien,
en hij moest zijn tandem op elkaar bij
ten om zich te beheerschen. Diep hij
een hooge trap af. dan moest hij zich
soms met belde handen aan de leuning
vastklemmen, zóo sterk werd' de dwang
om naar beneden te springen. Toen iiij
ouder werd dreef dat gevoel wat over,
maar toch overmeesterde het hem nog
nu en dan, onverwacht. Em vanavond,
berooid als hij was, moest hij daar niet
te veel aan denken, dat voelde hij. An
ders zou het kwaad zich in die richting
weer baan breken, en hij zou er nood
wendig het slachtoffer van worden.
Verdikkie 't werd hem haast te kras.
t Was of aLle lui Juist niet versche, lek
ker geurende sigaren in- het hoofd liepen.
Vlak bij hem stak een heer een heerlijke,
lange panatella op. De scherpe reuk
woel naar hem toe, prikkelde zijn begee-
rigen neus.
Een ijskoude rilling ging hem langs
den rug. Maar had hij dan niets bij zich?
Es kijken. Daar was wat in zijn zak Nu
niet dadelijk kijken; wat kon 't zijn? Een
cent of een kwartje! Nou ja, 't. zou wel
een cent zijn. Kwartjes hield hij zooniet
over. Hoewel, van de weck was hij toch
een kwartje kwijt geraakt hij had ge
dacht dat die schele Jen-kens, die zijn
krib naast hem had. het gegapt had Als
het nu eens een kwartje was! Dan zou
hij eerst wat sigaren gaan- koopen ja,
eerst sigaren. En dan een potje bier van
r» centen. Dan hield hij nog geld over.
voor een afzakkertje ook! Zenuwachtig
Ik noem hier vijf meter als mini
mum gemiddeld' varieert de breedte
tusschen acht en twaalf, vooral wal
de Main roads, (coniinunicatie-wegen)
betreft
En dat is niet het eenige, zij zijn
nLlen voorzien van een geheel vrij-
liggend voetpad, dat meestal van den
grooten weg gescheiden is door een.
,,d'ike" (greppel) en mot asphalt be
straat. Zoo blijft, voor fietsrijders
motorfietsen, automobielen en do,
„Traction engines" (weg-locomotae-1
ven) cïe- volle breedte vrij.
Lang zijn de stoom voertuigen op
den openbaren weg bemoeilijkt ge
worden en tegengewerkt. Toen echter
voor twee jaren de wet liet Lagerhuis
passeerde, die automobielen, recht
van weg gaf en ze veroorloofde met
grooter snelheid fo rijden, nam het
automobilisme den ontzettend groote
vlucht.
Onmiddellijk werd uit liet buiten
land (vooral Frankrijk) het reuzen-
aantal van 30.000 motorrijtuigen in
gevoerd... ön ook in het land zelf
verrezen groote fabrieken, als Char-
ron, Girardot en Voigt (Fransche fa
brikanten), die filialen bouwden bij
Londen, en zij waren de eenigen niet.
Zij wisten heel goed, dat geen land
beter voor automobilisme geschikt
was, en geen land moer door de mo
tor-koorts kon worden aangetast dan
Engeland.
Of het aangetast is?
Over tien jaren zal men in Londen's
straten geen paarden moor zien. of
het moest zijn om do mooie kracht
en edelheid der dieren, on zal alle
beweegkracht zijn: electriciteit, ben
zine en stoom.
Een spotprent in e-cn der tijdschrif
ten geeft een beeld van „de Motorwe
reld" en zelfs die onmisbare agenten
berijden motorfietsen.
Niet alleen in dc steden zal het zoo
zijn, ook ,,in the country" (op het
land), want nien vindt nog slechts
weinig geneeslieeren, die- met het
koetsje hunne bezoeken afleggen...
alles doen ze nu por motor-car' af.
Geien wonder, waar liet zooveel
vlugger gaat... en goedkooper is.
Het •onderhoud van een automobiel
varieert tusschen vijf- en achthon
derd gulden, een rijtuig met één paard
(ik bereken voor beiden opk chauffeur
en koetsier) komt. veel liooger. En het
mooie, groote Enge-lschc trekpaard,
met de dikke, harige pooten korten
broeden bouwenfieren kop 't sterft
uit. wordt niet meer gefokt.
Elon steenkoolmaatschappij ge
bruikt liever de Traction-engine, dat
gaat vlugger, goedkooper en één loco
motief sleept vijf of ze9 wagens ach
ter zich, vervoert, met gemak een
kleine vijfduizend liter bier, groote
kermistenten enz. enz. en heeft min
der kuren en ongelukken dan paar-
d!en.
Een hoogst interessant gezicht is
het. zoo'n trein te zien passceren. Hij
gend en sissend werkt dc machine,
op hooge, breedte' wielen die vast
grijpen op de gemacadamiseerde we
gen en achter zich slepen vijf, zes of
zeven hooge bierwagens..., niet mooi
is liet, maar uit het sissen der stoom,
het ddeumen der wagens, liet ramme
len der kettingen, klinkt kracht --
groote. sterke, onwankelbare kracht
en dat heeft Engeland noodig, dat
is do vooruitgang, dc industrie, dat
is de twintigste eeuw.
Grooter uitbreiding is nog te wach
ten. Minister Balfour heeft in het
Lagerhuis voorgesteld om de snelheid
op de 'andwegen te bepalen op een
maximum van 35 Engel'schc mijlen
of ongeveer 60 kilometers.
Dat schijnt een groote snoüheid,
maar Engeland kan dat gemakkelijk
doen zijn wégen zijn breed, vier
automobielen kunnen elkander ge
makkelijk passionen, kunnen naast
elkander oprijden.
Ook begint men hier nu met motor
races, binnenkort zal de Gordon-Ben-
nettrraco in Ierland gehouden wor
den... 't is te hopen met minder on
gelukken dan die van Parijs—Madrid.
HENRI VAN WERMESKERKEN.
1) Genoemd naar
Mac' Adam.
den uitvinder,
De automobielenwedstrijd ParijsMadrid.
Was 't wonder dat de dienstmeisjes
in Londen weigerden des avonds bood
schappen to doen, toen de couranten
melding maakten, van de verdwijning
van den zeventienden persoon in één
week tijcls?
Was het te verwonderen, dat Dickson,
de eerste Londensche detective, inspec
teur van Scotland Yard en speurhond
zonder weerga, den morgen van den
15en December van het jaar 18" met
zenuwachtigen, haast naar het morgen-
nummer van de „Times" greep en zijn
ontbijt vergat, om zich te verdiepen in
de bijzonderheden van een nieuwe op
lichting van personen, mysterieus als
de vongen? Maar wat voor bijzonderhe
den konden, ze melden, die dagbladen-
Waren het niet alle veronderstellingen?
Dickson zelf hield zich reeds 'n week
met deze zaak bezig, die geheel Londen
van afgrijzen deed sidderen en zoo Ie
mand, dan mocht hij hopen te slagen,
waar do Londensche politie reeds ge
faald had. Tot nog toe had hij evenwel
niet het minste spoor kunnen ontdek
ken. Niets gaf aan, waar, hoe en waar
om de personen werden weggevoerd,
niemand hoorde of zag ooit iets ervan.
Waarheen zich te wenden! Slechts toe
val kon licht brengen in deze zaak,
waarbij de goede naam van Scotland
Yard en van Dickson in het bijzonder
op het spel stond.
Nadat Dickson het bericht in de „Ti
mes" gelezen had, knipte hij het uit en
legde het in zijn portefeuille, waar alle
andere krantenberichten, die op de zaak
betrekking hadden, verzameld waren.
Daarna stale hij een pijp op en juist wil
de hij gaan ontbijten, toen een luid ge
stommel op de trap, een amechtig hij
gen verried, dat iemand naar boveni
kwam. De deur wordt geopend en op
den drempel verschijnt een oud bestel
ler, een bekend Londensch type.
Ah, Miggies, zegt Dickson, opstaan
de, reeds eenig bericht?
Wat zal ik zeggen, mijnheer Dick
son, hijgde de oude, ik heb veel ontdekt
en ik heb niets ontdekt.
Dickson kende de langdradige wijze
van vertellen van den oude genoeg om
te weten, dat elke interruptie slechts
vertraging was.
Hij gar zijn spion een stoel en deze
ging voort:
Toon ik gisteren bij het Charing
Cross-station sta te wachten op een
vrachtje, zie ik een vreemdeling met een
wentelde het wanne geldstukje in zijn
broekzak, tusschen de dikke vingers. Nou
es zien? Ja, hij moest nou weten, 't
Wan veel beter om het te weten, dan
wist hij wat hij er aan had.
langzaam bracht hij hel geldstukje to
voorschijn. Verduveld haast had hij
liet -weggegooid, een cent, een room
cent. Dus nou kon bij niks koopen. geen
fatsoenlijke sigaar zelfs, 't Was toch be
roerd hij hield het niet uit. Ook niet
van den dorst.
Maar wat kon 't 'rri ook schelen. Roo
ken moest hij, wou hij nou eenmaal. Dan
ging hij maar een bokkie van 'n cent
koopen, en hij dronk aan de stadsfontei-
neni wat om zijn droge tong nat te ma
ken'.
Daar in 't kleine, winkeltje zouden ze
wel wat hebben. Trouwens, bocht was
overal even slecht en veel drukte voor
een sigaar van 1 cent maakten ze ook
niet.
Meteen! stond hij ini het lage vertrekje,
waar sigaren werden verkocht. Er hing
een scherpe lucht van snuif en tabak,
en op toonbank .glom oen klein gas
vlammetje. Anders was er geen licht in
ih-ti winkel aanwezig. Wel zag hij achter
het kamerraam een oud,e juffrouw bij
der theelichtje zitten dutten. Even
wachtte lilj. 't Mensch wou ni»t wakker
wonden.
Vollek! riep hij wat ongeduldig.
'Ac keek niet op of om.
En toen opeens kwam het oude gevoel
van de kinderjaren weer over hem. de
macht waar tegenover hij weerloos
•stond, die hem bond aan handen en
voeten. Vlak bij hem stond een kistje
sigaren pas geopend Want de bo
venste laag was nog onaangeroerd, lag
netjes glad geperst, en gelijk onder het
papiertje uit t.e kijken,
Zou hij Neen hij dacht niet meer.
Iemand scheen zijn arm te grijpen,
iemand klauwde zijn vingers open, deed
zc het kistje aanpakken, on voor hij het
zelf wist werd hij do straat opgescho
ven, hidden zijn bcbnen, weg, verweg
door de drukke volksbuurt.
Houdt den d'ief!; riep daar niet Iemand?
Nee, "t was zijn verbeelding, en schie
lijk op 'n donkere gracht, grabbelde
hij ei'n sigaar uit 't kistje, en. stak hem
aan.
Maar dat kistje. 't Zou hem kunnen
verraden. Weg er mee. Hij greep er een
hand vol uit, stak de sigaren in zijn zak
ken, en smeet het kistje in het water.
Toen zoog hij, wat kalmer, met 'n
soort van wellust den sigarenrook in,
liet hem walmen door zijn neus en keel,
zoodat hoestbuien hem overvielen. Hè,
wat n genot, die prikkeling.
Aan de oude winkelierster dacht hij
niet.
Maar 's nachts, bij het naar bed gaan,
'toen hij nog even zal op den rand van
zijn krib, voelde hi4 een geldstukje zit
ten tusschen de voering van zijn jas. De
cent kon het niet zijn, die had hij in
zijn broekzak.
Nieuwsgierig tornde hij de voering wat
los. 't Was'twashet kwartje
liet verloren kwartje, waarvoor hij
een pielzIerigen avond had kunnen heb
ben, dat hem dat hem den diefstal
had kunnen besparen.
Want nu hij weer geld had, voe'dc hij
opeens scherp en onbarmhartig, dat het
diefstal was geweest.
Dat hij een dief was, dief!, dief-
