NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD Meestgelezen Dagblad in Haarlem en Om&creken. aariemsch Tooneelgazslschap. ')e Gouvernante. 21e Jaargaai Zaterdag 4 Juli ?gt)b. No. 6138 lAABLEnTS DAGBLAD Afeomiementsprljs a Voor Haarlam paar S maande», 1.00 Voor da dorpen in den omferak waar aan Agent gevestigd is (kom der gameanta), pa? maanden1.%) Franco door kat g«h««2« Rijk, pa; 3 maanden 1.65 Afsonderlijfea anrnmars ,,0.011/» GeïUnatraerd Zondagobtad, voor Haarlem, per 3 maanden0.37V# da omatreken en franco per pcat. „0.45 Advertentlën a Van 1—5 regels 50 Cts.iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement Haarlem is de prijs der Advertentiën van 1—5 regels f 0.75, elke regel meer 0.15. Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat. Reclames 30 Cent per regel. Bureaux: Zolder Bultenspaame No. 6, Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 122, Groote Houtstraat No. 55. Telefoonnummer 724. UftgBV» d*r Vennootschap Lourens Coster. Directeur: J, C. PEEREBOOM. fekOBaOBMatfiA Advertfi&tiS» wsffd®» door c-ass Ag®ate» en door all® Boekhandelaren en Courantiers, Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën Reclames betreffend® Haadil, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam. M fetmd vaamcfcflnf dags&tfkap fesfesivs Som- am Faastdagaa. Hoofdagenten vow hst Buitenland: Compagnie Générale de Publiciti Etrangère Q-. L. 1MUMS Co., JOHN F. JONES, Suoo., Parijs 3Ibis Faubourg Montmartre. Haarlem's Dagblad vau 4 Juli jrat o.a. De Congostaat-qaaestie, Kaaier- rerziclit, Een titelquaestie, De beren in Indië. Ad ver ten tiën VOOB HET Zaterdagavondnummsr. Meermalen rija wij tot ons le&lwesea c*- otli*oi4 A dr er tea Ui* al l» wljiea voor ba* terdasaToadnooxiBar, die dee Zaterdagamor- M aas worden fceiurgd. WO 3sa retor aijn T&a de plaatslag dsn Inzending et Vrijdagavond noodig, nlt- icaderd kleine edrertentles ol la mille be au eu. «3le moeilijk vooral kannen worden nferera. DM ADMINISTRATIS. Su door Louis Bouwmeester, onder- ïund door een Commissie van Haar- asche Ingezetenen, een circulaire aan larlems burgerij is rondgezonden, larbij steun wordt gevraagd voor het tarlemech Tooneelgezelschap dat hij richten wil, nu is het de tijd om van e plannen nog een en ander te zeggen. De zaak is zeker de moeite waard, öor 't eerst zal te Haarlem een tooneel- jzelschap gevestigd zijn van beroeps toneelspelers. We weten het: de lief- Jbbers waren er al vroeger en in groo- a getale. De oudste van deze gezel- ihappen, de aloude Rhetoryckkamer de ellicanisten, onder de zinspreuk Trou bet Blycken, viert binnenkort het feest tn haar vierhonderdjarig bestaan. En i doet zij aan de tooneelspeelkunst niet eer, al is zij gedaald of igeklommen >0 men wil tot een gewone socie- (it, toch zal wanneer waar is wat ver- üdt, het 400-jarig bestaan o.a. met de pvoering van een gelegenheidsstuk èrdacht worden. De Pellicanisten hadden destijds me- sdingers of kunstbroeders in de leden m de Kamer ,,de Wijngaardranken", ider het blazoen ..Liefde boven al", «en. koos in dien tijd liefst arcadische kmen en hield, het moet gezegd wor- sn, trouwer zijn vereenigingen in and, dan tegenwoordig. Want, al heb. 1Jn de Wijngaardranken het leven niet leer, eerst- in 1874 dus in elk geval na m bestaan van meer dan drie eeuwen, ^voelden zij zich geheel en al verdord 1 vermaakten met weemoed hun archief I in de gemeente-bibliotheek, die het een liaatsjegaf naast zooveel andere archie- 1 !n, waarvan de ruimte die zij vorder- I in, niet altijd in verhouding stond tot it belang dat zij aan 't thans levend I [slacht inboezemden. 'Een derde gezelschap was de in 1777 aanstichting van Adriaan Loosjes op- [jrichte tooneelsocieteitLeerzaam Ver- aak", waarbij de medewerking der «touw naar 't schijnt uitgesloten was: lithans in Allan vind ik vermeld, dat driaan Loosjes in de kleine stukken die zij opvoerden, de vrouwenrollen wegwerkte. Allicht zullen zij daar niet beter van geworden zijn, maar in elk geval heeft dit gezelschap niet lang kunnen bestaan: na een en dertig jaar ging het ter ziele. Van veel later tijd dateert de vereeni- ginig J. J. Cremer, die, kerngezond als zij is, zich op veler sympathie en steun beroemen kan en daardoor de kiem van een ouderwetsch lang leven in zich draagt en. de Kunstkring, die wel als een meteoor een korten tijd aan den kunsthemel heeft geschitterd, maar toen op aarde is komen vallen. Wij kennen verder nog Melpomene en Thalia en Door Inspanning Uitspanning, die door philantropie dikwijls het aan gename voor zich aan het nut voor an deren hebben weten te verbinden. Wanneer dus straks Bouwmeesters nieuw gezelschap voor de eerste maal de planken van Haarlems schouwburg betreedt, dan zullen deze vereenigingen hem en zijn troep de lauwertak als wel komstgroet kunnen reiken. Vooralsnog heeft het plan wel bezwa ren ondervonden van menschen, die nu eenmaal niet anders kunnen, dan in alle nieuwe denkbeelden het eerst de moei lijkheden zien en daarbij deze bezwaren opblazen, tot de goede kansen er ach ter verscholen raken. Bouwmeester weet te goed, wat een betrekkelijk kleine stad voor een tooneelgezelschap.- -opleveren kan, dan dat hij zijn recette e-enig en alleen van Haarlem zou verwachten. In tegendeel, in de provincie, waar het pu bliek niet zoo overladen wordt, ziet hij vooral zijn heil en daarom zal er te Haarlem maar een voorstelling per week worden gegeven en bovendien Zondag om de 14 dagen. De overige dagen moe ten worden gevuld met contracten te Amsterdam en elders. Voor "den waren tooneelliefhebber is het een groot voordeel, dat de premiè res het eerst in Haarlem zullen gaan. Als vanzelf zal men zoo komen tot ver betering van het decoratief in den Schouwburg in de Jansstraat. Daarvoor is eenige financieele steun gevraagd, enkele duizenden, die door een Commissie zullen worden beheerd. En nu moet men zich van dezen steun geen verkeerd denkbeeld maken. Het is niet de subsidie va'n tienduizenden en tienduizenden, zooals we die kennen bij de Nederlandsche Opera en het Lyrisch Tooneel, maar alleen een steun voor de-n aanvang en voor een enkele slappe maand van tegenspoed. Het gezelschap moet zijn eigen kost verdienen, niet op subsidie drijven. Men maakt zich sterk dat het dat ook zal kunnen doen en ik meen, dat dit niet overmatig optimistisch is. Bouwmeester zelf is nog altijd onze beste acteur, hij zal niet blijven hangen aan de oude draken, waarin hij zijn oude triomfen behaalde, maar heeft in weerwil van zijn 62 jaar, modernen zin genoeg om te let ten ook op de jongere literatuur. Zijn Voerman Henschel is daarvan al een bewijs. Naast hem tre.edt zijn broer Frits op en onderhandeld wordt met verschillen de anderen, 0. a. met mevrouw Van Lier—Cuijpers, een van onze beste dra matische tooneelspeelsters. Moge dan met September Bouwmees ters -nieuw gezelschap zijn entrée kun nen doen op Haarlems tooneel! De le vensvatbaarheid is er en al moge het gezelschap dan ook geen vier eeuwen beleven zooals de onsterfelijke club der Pelikanen, we hebben uit het vluchtig overzicht der Rederijkerskamers gezien, dat de tooneelspeelkunst in Haarlem een gezonden dampkring pleegt te hebben gevonden. J. C. P. Buitenlandsch Nieuws België De Congostaat-q uaestie. De Kamer zette Donderdag de beraad slagingen voort over de Congo-interpel- lati-e. De minister van buitenlandsche zaken zijn rede vervolgende, zei: In den Con- gostaat is ingevoerd een wetboek van strafrecht, langzamerhand aangevuld met bepalingen op administratief en justitieel gebied, dat alle misdaden en overtredingen treft. Rechtsweigering komt niet voor. De Minister gaf vervolgens een opsom ming van de bestaande hoven en recht banken. In 1896 benoemde de Koning een enquête-commissie, welke een on derzoek moest instellen naar gepleegde gewelddadigheden. De Staat gaat drankmisbruik tegen, de soldaten worden goed behandeld, de slavernij bestaat niet meer, met uitzon dering van de huisslavernij. Daama noemde de minister alles op wat gedaan was op het gebied van openbare wer ken en in het algemeen belang der be volking. De Staat kende zich slechts het eigenr dom toe van gronden, die onbeheerd waren, de gedragslijn volgende dus, aangenomen door de mogendheden, welke het verdraig van Berlijn teeken den. De Minister bestreed de beweringen van den interpellant van der Velde om trent de verdeeling van gronden. Het is onjuist dat de inboorlingen van hunne eigendommenberoofd zijn. Het is onjuist dat Tilkens veroordeeld werd wegens staatsrechterlijke vergrij pen. Een vervolging werd ingesteld om dat hij zich aan wreedheden had schul dig gemaakt. Het gevolgde systeem van belasting- betalen is zeer voordeelig voor de in boorlingen. Verscheidene Engelschen en Amerika nen hebben verklaard dat het bestuur in Congoland uitstekend is en dat de in boorlingen goed behandeld worden. Eenmaal zal door vreemdelingen hulde gebracht worden voor de bewonderens waardige beschaving door België in den Congo-staat gebracht. De afgevaardigde Woeste, er op wijzen de dat bloedige drama's en wandaden nog plaats hebben in het beschaafde Europa, vroeg hoe verhinderd kon wor den dat zoo iets voorvalt in een staat. 82 maal grooter dan België. Doch er wordt getracht deze misdrijven tegen te gaan. Engeland make een einde aan de laster-campagne. Hoe kan men, na de opofferingen, welke de Belgen zich «ge troostten, er aan denken hen te verdrij ven uit het land, gedrenkt met hun bloed en zweet?" Spreker stelde de volgende motie voor: ,,De Kamer, het eens zijnde met de Re- geerlng, vertrouwen stellende in de toe nemende zedelijke ontwikkeling van den 0nafhankelijken Congo-staat, onder be scherming van koning Leopold, gaat over tot de orde van den dag". Heden voortzetting der beraadslagin gen. Frankryk De quaestie Edgar Combes. In zake het lasterproces van Vervoort contra Besson, den hoofdredacteur der Petit Dauphinois", die de zaak van de omkooperij der Karthuizers in zijn blad had verspreid en beweerd had, dat Ver voort de medeplichtige was van Edgar Combes, den secretarisgeneraal aan het departement van binnenlandsche za ken, heeft de correctioneel e rechtbank zich competent verklaard. Men zal zich herinneren, dat Besson gaarne voor het hof van assizen had terecht gestaan. Over 14 dagen zal de zaak dienen. Belastingen in de Kamer. De Kamer beraadslaagde Dinsdag over het wetsontwerp op de vier di recte belastinjen. De Minister van. Fi nancien, Rouvier. verschillende spre kers beanwoordende. zei. dat wanneer de rentestandaard daalde, dit het ge volg is van de politieke campagne. Niets, in den financieelen toestand rechtvaardigt een depreciatie van de rente. Ik beweer dat. indien er een politiek is die drukt op de openbare schuld, dit de uwe is. Niets rechtvaardigt de onrust. Wij hebben geen leeningen gesloten, noch nieuwe belastingen ingevoerd. Be weerd wordt, dat dit ministerie zal vallen, en daardoor wordt de rente verlaging veroorzaakt. Het bedrag der vlottende schuld be draagt nauwelijks meer dan in de vorige jaren. Er waren tekorten op de begrooting, doch deze tekorten verdwenen sinds het begin van dit jaar. Ik heb geaarzeld een wetsontwerp in te dienen op de inkomsten-belas ting; ik diende het in, omdat ik het beloofd had. Deze belasting kan geen ongerust heid brengen onder het publiek. Minister Rouvier is bereid zijn me dewerking te verleenen aan de Kamer, om te beraadslagen over het wetsont werp op de inkomsen-belasting, wan neer de tijd hiervoor daar is. Thans vraagt hij der Kamer zich tevreden te stellen met het aannemen der vier belastingen. De eerste 4 artikelen worden goed gekeurd. Do zitting wordt opgeheven. De Senaat. De Senaat behandelde Dinsdag het wetsvoorstel tot aanvulling van de wet op de vereenigingen. en besloot met 180 tegen 88 stemmen over te gaan. tot de beraadslagingen over het eeni ge artikel van dit ontwerp, dat betrek king heeft op de bevoegdheid van de rechtbanken die de liquidatie bevolen hebben van. goederen behoorende aan congregaties. De zitting is opgeheven. Turkije. Dreigende plannen. Uit Konstantinopei wordt aan de „Ti mesigemeld, dat. ten gevolge van Bul- garije's dreigende houding de Turken drie strategische punten in de distric ten Kossowo, Monastir en Adrianopel bezetten, als operatiebasis. Servië. De jinancitele toestand. Een telegram uit Belgrado verklaart alle verhalen over ernstige financieele moeilijkheden in Servië voor louter ver zinsels. Op den dag van koning Alexan der's vermoording waren op het depar tement van buitenlandsche zaken 2.000,000 dinars (ongeveer t 1,000,000) aanwezig; in de Nationale Bank en op het departement voor de monopolies 8.000.000 dinars. Van het verhaal als zou Alexander het bedrag der civiele lijst alvast voor een tijdvak van drie jaren hebben ingepalmd uit de opbrengst der jongste leening is ook geen woord waar. Na den moord. Hoe men in de radikale kringen in Servië over den door verschillende mo gendheden geuiten wemsch naar bestraf fing der moordenaars vaai den Koning denkt, liet men uit de buitensporige taal van hun blad Odjek. Al het kwaad dat men een land had kunnen aandoen heeft het koninklijk paar, dat uit een half waanzinnigen en half razenden souverein en een cynische vrouw bestond, verricht. Het leger werd voortdurend vernederd. Deels roover, deels anarchist, heeft de Koning aan de ontaarding en. demoralisatie van het Servische volkskarakter gearbeid. Be halve als verkrachter van de Grondwet, heeft hij zich daarenboven als een des poot en als een moderne Nero doen ken nen. Over zijn vader en moeder heeft hij in bewoordingen gesproken die, wa ren zij uit den mond van een laag ge zonken sujet gekomen, afschuw had den moeten verwekken. Hoe erger dan bij een koning. Ten slotte vraagt het blad wat men met zulk een schepsel had moeten uitvoeren. 1 Waar zoo gedacht en geschreven wordt, moet men zich niet te veel ver- wonderen, dat de nieuwe Koning 20.000 frc. aan de weduwe van den kolonel Naumovits, die door zijn eigen verraad is omgekomen, gegeven heeft, en aan het 6e regiment, dat de sluipmoord be gaan heeft, zijn naam heeft geschonken, nadat de Koning van Roemenië voor de eer om verder titulaLr-kolonel dier afdee- Ting te wezen, bedankt heeft. Aan de meeste officieren, die aan het komplot hebben deelgenomen, heeft de Koning gouden horloges cadeau gege ven, die hij in Genève besteld had. Stadsnieuws. Haarlem, 3 Juli 1903. Eindexamen G ymn. Haarlem. Toegelaten diploma A.: M. C. Th. van Lennep. Louise J. Oosterhoff. H. J. C. van Scherpenberg, D. van der Most van Spijk. G. Vierkant. Diploma B.: A. Dekker en A. P. Prins. Met één leerling wordt het examen voortgezet. Een was door ziekte verhin derd aan 't examen deel te nemen. Aan twee leerlingen kon het diploma niet uitgereikt worden. O ift CTi O r- sH a W o ssS W lO Ct Öi ifï a 2 t-g 3 >- 3 OM go u als S«.ï( ca .2.-3 T3 2 Een titelquaestie. In het ochtendblad van Zondag 28 Juni van het „Hbl." wordt in een correspondentie uit Haarlem iemand de titel gegeven van ,,Jhr. Ridder Ba ronet". Onze correspondent heeft in de officieele stukken dien naam aldus gevonden. Naar aanleiding van dat bericht schrijft men ons: „I3 hier geen vergissing ingeslopen, tl. w. z. is hier niet één (of 2 titels, wanneer 't geen eerstgeborene geldt) te veel genoemd? Slaan we het Wa penboek van den Nederlandschen Adel" (Rietstap deel II, p. 184) op, dan vinden we daar dat een bepaald persoon ,,bij K. B. van 27 Sept. 1817 tot den Nederlandschep Adelstand verheven werd met den titel van „Rid der Baronet" overgaande op zijne wettige mannelijke nakomelingen bij recht van eerstgeboorte", waarbij als noot vermeld staat: „een zeer zonder-; ling besluit, want „Baronet" is een titel die niet door een Nederlandsch vorst verleend kan worden en „Rid- at" «Site®» Uit hdt Engelsch naar I DOROTHEA GERARD. iV Dat heb ik hem ook juist aange- aden. Zoovelen doen dat tegenwoor- jag. en men heeft buiten kwestie min- ',er last met een beschaafde vtouw. I lij zal er waarschijnlijk des te gemak- I elijker een vinden, omdat de arme "Irs. Aikman geen gediplomeerde erpleegster noodig heeft, daar zij 'chamelijk geen hulp behoeft; maar en kalme, flinke vrouw, en zoo mo- elijk vroolijk, die gewoon is met ude dames om te gaan een soort an verpleegster-gezelschapgsjuffrouw lij scheen op mijn voorstel te willen ogaan, daarom raadde ik hem dat Ureau in Doone Street aan. weet u lel? Ik geloof, dat hij daar Vrijdag ieen wil gaan op zijn terugreis langs jdinburg. Hij moest maar liever trouwen, ei Mrs. Wyllie. Hij heeft een vrouw noodig om de verpleegster na te gaan al is zij dan ook een dame, en om te zien of het eten voor de zieke go?d klaargemaakt wordt. Een schoondoch ter zou daar heel wat goeds kunnen uitrichten. Dat zou zij; maar naar mijn idéé ziet hij er niet uit als een trouw lustig man, zei Mrs. Henderson, nieuwsgierig een blik naar Edith wer pende. Dat doet hij ook niet, stemde Mrs. Grant toe. haar best doende bij die woorden niet te zuchten, want zij had ook tijdens het diner haar opmer kingen gemaakt. Stil, daar komen zij! fluisterde Edith, juist even voordat de deur openging. Van de vier heeren, die binnen kwamen^ was er maar één een vreem deling voor Clara; want de omgang tusschen Labumam Cottage en Ara- lea Cottage, waar de tuinierende oude vrijer woonde was echt als van buren en de andere gentleman met de witte bakkebaarden, die den gastheer bij de mouw vast had en druk met hem praatte, bracht daar ook vaak een bezoek. Mr. Colston was de eenige persoon daar tegenwoordig, die aan de tegenovergestelde zijde van de vallei woonde, en wat veel leek op een hevig dispuut was niets meer dan een geanimeerd gesprek over de vraag of een namiddagzon te verkie zen was boven een morgenzon, en of het uitzicht van af de oostelijke hel- I llng niet mooier was dan van de wes telijke. Door niemand geholpen, had de arme Mr. Colston moeite om de aanvallen op de „andere zijde" tepa- reeren; daarvan getuigde zijn eenigs- zins verhitte kleur e& opgewonden stem. Mr. Aikman alleen nam niet deel in de discussie. Ofschoon de vallei zijn artiestengemoed wel bekoord zal hebben, woonde hij er niet; was hier maar heel kort en kon daarom niet zooveel belangstelling hebben, dat hij de ééne kant boven den anderen voor trok. Terwijl de dames zich ook in de discussie mengden en men zich steeds warmer en warmer maakte, ging hij met onderzoekenden blik voor een waterverfschilderij aan den wand staan, waarop z/ijn oog gevallen was, en terwijl hij daar stond, maar eeni ge stappen van Clara af, was zij in de gelegenheid hem eens goed op te nemen. Knap? Och, niet bijzonder, ofschoon er wel kenmerken waren van een vervlogen knap uiterlijk, dat nu ver waarloosd was. Een lang, mager, le nig gebouwd man. wieus klesreu c- verschillig om hem heen hingen en met eenigszins gebogen rug. De eerste indruk, die Clara kreeg was meer intimideerend dan sympathiek. Een paar koele blauwe oogen blikten van onder de schaduw van een blank, breed en hoog voorhoofd. Zoover als de roodbruine baard daarvoor ruimte liet, waren er harde trekken om den mond. Het geheele gelaat gaf meer een indruk van kracht dan van be minnelijkheid, mogelijk ook van lijden. Een streng gelaat, lispelde Claia, maar een goed gelaat. Ilij ziet er ook uit, alsof hij ongelukkig is geweest, heigeen beteekent, dat hij waarschijn lijk dankbaar zou zijn voor geiuk. En een oogenblik later llij schijnt mij wel de moeite waard om wat beter te leeren kennen, maar hoe zal ik dat aanleggen? Intusschen stond de artiest in zedi ge onwetendheid op drie pas afstand de schets aan den wand te bekijken. Als hij in 't voorbijgaan gekeken had naar de eenvoudige gekleede kleine gouvernante, die zoo zedig met haar borduurwerkje bezig was, dan zou zelfs het flauwste vermoeden niet bij hem opgekomen zijn. Evenmin had een der andere leden van het gezel schap en daaronder allerminst Edith in haar nieuw^e. roze japon, zelfs maar in de verfe idéé, dat zich een aspirant mededingster in de kamer bevond. Als zij zich op 't oogenblik ongerust maakte dan was het alleen, omdat Mr. Aikman zooveel en zoo lang aandacht schonk aan die water verfschilderij; maar daarvoor was wel een remedie te vinden en de meest in 't oog springende was de piano. Als de jongste man daar aan wezig (alle eer aan den zorg van Mrs. Grant bij het samenstellen van dit gezelschap!) was het duidelijk de plicht van Mr. Aikman om bij het pianospelen van Edith, de bladen der muziek voor haar om te slaan; en hij deed het ook, ofschoon zonder enthou siasme. ten minste daarvan kon Cla ra aan den overkant van de kamer niets bespeuren. Over 't geheel vond de gouvernante den avond niet vervelend ofschoon er maar weinig tot haar gesproken werd, maar dat vond zij juist aange naam, omdat het haar beter gelegen heid gaf haar oogen den kost te ge ven. Tot op het oogenblik, dat zij de kamer verliet met haar pupil want het was Nan heden toegestaan bij het gezelschap tegenwoordig te zijn had zij nog nieie ontdekt, wat niet met haar plannen overeen te brengen was. Haar plannen? Maar wat waren eigenlijk haar plannen? Had zij het recht wel daarvan te spreken. Wist zij zelf al, wat zij van plan was te gaan doen? Ternauwernood, ofschoon de omtrek van een plan een eenigs zins onbesuisd plan scheen het haar op het eerste gezicht toe zich in haar brein begon fce vormen. Dien nacht lag zij lang wakker, bij na zoolang als den nacht, toen Baro nes Seifort begraven was; en hoe meer zij lag na te denken, des te mogelijker en des te aanlokkelijker kwam haar het onbesuisde plan voor. Toen zij eindelijk insliep, was zij er nog van vervuld, doch het was verre van rijp, en toen zij wakker werd zie, toen was het rijp geworden zij ontdekte, dat met verrassing. Vroegtijdig ging zij naar beneden, om haar plan in al zijn détails zorgvuldig te kunnen uitvoeren. (Wordt vervolgd).

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1903 | | pagina 1