NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
ORCHIDOPHILIA.
Een Tweemaal Setaald Accept.
21e Jaargang.
No. 6239
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon= en Feestdagen.
MAANDAG 2 NOVEMBER 1903. A.
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN A D V E R T E N TI N55
v PEP Dp,E MAANDEN: ^an re2e's 50 Cts.iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arcondissement
Voor de^tfrpen'in den omtrek waar 'een Agent gevestigd is (kom der Haarlem van 1-5 regels ƒ0.75, elke regel meer ƒ0.15. Reclames 30 Cent per regel.
gemeente)1.30 A Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Franco per post door Nederland1.65 (fcy k' J vVn Jfo Kleine advertentiën 3 maal plaatsen voor 2 maal betalen.
Afzonderlijke nummers0.02X IJVAtI wTffi
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlemo.37>£ Hoofdbureau en Drukkerij: Zuider Buitenspaarne No. 6.
de omstreken en franco per post „0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 122.
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. (SHsr Bijkantoor: Groote Houtstraat No. 55. Telefoonnnmmer 724.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën
en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Parijs, 31bis Faubourg Montmartre.
Eei»ste Blad.
Dit rmminer bestaat uit
acht bladzijden*
Haarlem's Dagblad van 2 Nov.
2 etat o. a.
ÜrchidophiSia, Buitenlaudsch
rerzicht, De Havenarbeid rs,
aarlemmer Halletjes, Binnenl.
Stadsberichten.
Bovendien behoort hij dit nummer
ia ons blad als gratis-bijvoegsel no. 165
,De Zaterdagavond" bevattende o.a.:
maar Eerlijk Geen Vegetariërs
pegaai en FonograafRubriek voor
mesLoodvergiftiging Halfapen
aangezicht tot aangezichtMoppen-
immel; Feuilleton.
.\an een zijweg van den Aerden-
ttt. onder den najaarsgeur van het
[bruinende eikenloof, ligt de villa
chidophilia, van den heer J. H.
i Vloten.
Die villa-naam is geen pure fanta-
zooals die van de andere woon-
izeixhij duidt op de orchideën-
eekerij van den bewoner, die aan-
ikelijk aan den Schotersingel als
Lebber de orchideën kweekte en
ert enkele maanden in de stille
pving van den Aerdenhout de
uur in het groot drijft, met een
ipagnon, den heer Van Neder-
selt,
e heer Van Vloten laat mij zijn
aiueling kijken met al het en-
isiasme van den liefhebber van
mi en plant. Hij vertelt mij, hoe
igers van Belgische importeurs ze
oopen in Ceylon, Java. vooral in
deu-Amerika en Brazilië. De in-
rliugen sporen de orchideën daar
waar ze zich vasthechten aan de
ueu. Soms hakken ze een boom
om, wanneer er orchideën op
i. die men klimmende niet be-
kan.
ai komen ze aan. vuil, onoog-
eenvoudig verpakt in houtwol,
iweeker pot ze op, met een rand
zacht, fijn-gehakt mos en brengt
oder in de kassen. Nu komt het
op de juiste temperatuur. In de
'm van Orchïdophilia wordt die
eld door verwarmingsbuizen
er in aantal, naarmate de tein
tuur hooger moet zijn.
ir zijn de planten juist niet,
groote zor,g eischen ze wel.
heid en reinheid", zegt mij de
Van Vloten, ..zijn eerste ver
ten. Waar vuil is, daar komen
ten en ongedierte en die kan ik
niet hebben."
'tis waar, de roode potten zien
i, alsof ze pas uit den winkel
ten. geen modderstreep. geen
e vlekken. Voortdurend worden
aoongemaakt. de randen van
pot afgeveegd met een sponsje,
heele kweekerij heb ik geen
cd of kruipend ongedierte ge-
i tweede eisch is de ventilatie,
i de keurige kassen hoogst ecn-
I maar afdoend is ingericht en
srde de besproeiing. De wortels
;Vra orchidee zijn geyoelig voor
en wanneer bij het begieten
j blijft staan in de bloerascheu-
J de plant evenzeer beschadigd.
ir al die goede zorgen brengen
elóoning mee. De plant groeit
rnaakt dikwijls veel bloem en
!in de kweek zelfs mooier te
dan in 'twild, zooals dat
met planten gaat. Wil men wat
I Daar is de Odonto glossom
u, dë bloem voor bruidsbou-
die in April. Mei en Juni
|l de cypripedium. de Lycaste
i. die in Januari hun bloemen
J behalve in den zomer is er
j orchideënkweeker altijd wat
I i. De planten zelf, ze--' mij de
I au Vloten, worden beter, wan-
i ij ouder worden en op mijn
f, boe lang de plant leeft, geeft
antwoord, dat hij geen reden
brom. de plant sterven zou bij
1 verzorging.
1 wel de ware geestdrift van
^aienliefhebber, die wenscben
tzijn lievelingen uitgezonderd
van de natuurwet, dat alles
tt. moet vergaan. Wie deze
i ziet, kan zich deze geestdrift
a. Eén enkele bloem is als
1 palet van kleuren, een an-
j zachte tint, met scherp af-
witten rand en iedere
1 eigenaardigen vorm. als
aderachtige, ons onbekende
j he voortgonzen in de scheme-
jL «e van de Oerbosschen, waar
haar oorsprong heeft.
c ia de verrassing De kweeker
1 iat vooraf, welke bloem hij
1 Soms schiet uit den onaan-
abol.op het onverwachtst
chtige variëteit naar buiten
p 1 'a enkele plant voor de lief
hebbers in Brussel of Londen een
paar duizend gulden waard. In één
kas van Orchidophilia staan 2000
Crispims op het moment van hun
bloei te wachten en de kweeker wacht
in spanning af, of er niet iets won
dermoois uit te voorschijn komen
zal.
Men kan de orchidee ook bevruch
ten en zaaien, maar dat eischt jaren.
De liefhebberij voor de bloem zelf
neemt meer en meer toe. In Mei van
'tvolgend jaar zal de Orchidophilen-
Club in Haarlem een tweedaagsche
tentoonstelling houden. Wees er maar
zeker van, dat de kweekerij Orchido
philia er niet ontbreken zal. ,,Ik heb
een tijd gehad", zegt mij de heer Van
Vloten, „dat ik ternauwernood van
mijn bloemen scheiden kon. Nu gaat
het mij nog wel eens aan 'thart, als
ik een enkelen keer de planten zei-
ven verkoop."
En nu zou ik nog meer soorten
kunnen beschrijven, de Lealia pres-
tans, de Autumnalis, de Anceps.maar
wat heeft iemand aan die barbaar-
sche namen? De bloem is interessant,
niet de naam. Wil men er meer van
weten, dan moet, men maai1 eens bij
de firma belet vragen. Ze is voor
bloemenliefhebbers gastvrij.
..De menschen zeggen, dat de or
chidee duur is", zei de heer Van Vlo
ten. „maai- zij vergeten, dat de roos
een paar dagen goed blijft, en de
orchidee bij goede behandeling vier
of zes weken."
En daarmee neem ik nu de proef.
Met een gracieuse cypripedium in de
hand ben ik van de kweekerij terug
gekeerd. met een diepen indruk van
de oneindige verscheidenheid in de
Natuur en van de toekomst van de
orchidee, die als bloem op geen en
kele andere gelijkt, dan alleen op
zich zelf.
J. C. P.
BuiteuJandsch Overzicht
Het begint in
SPANJE
wat te bedaren. Volgens officieele te
legrammen heerscht er nu volkomen
rust in Bilbao en is het verkeer langs
de straten weer mogelijk. Levensmid
delen zijn er in de stad in overvloed
en de verbinding met buiten is ook
wëer hersteld. Êr zullen nu ook ge
noeg troepen aanwezig zijn om de or
de te handhaven.
Men schijnt wèl iets goeds te ver
wachten van de conferentie, die de
militaire gouverneur met de mijn
eigenaren gehad heeft en acht net
mogelijk, dat de eigenaren voorstellen
zullen doen, waarbij de arbeiders zich
neerleggen.
In Barcelona, zooals men zich van
vroeger wel herinnert, óók een brand
punt van woelingen, schijnt het nu
weer niet pluis te zijn.
De leden der volkspartij aldaar ge
ven zich alle moeite om de arbeiders
uit de streek te bewegen met de werk
stakers van Bilbao gemeene zaak te
maken. De toestand wordt nog ver
ergerd doordat ver© arbeiders tot
staken gedwongen zijn tengevolge van
het ontbreken van gas.
De kapitein-generaal van Madrid
komt met allen spoed op zijn post
terug.
Men ia nu echter gewaarschuwd en
zal het gevaar daar wel weten 'e
bezweren.
In
FRANKRIJK
zal men juichen. Want de Russische
vriend heeft hert weer gebruikt, het
woord, waarnaar de Franschman hun.
kertnations alliées.
Loubet las in den Ministerraad een
brief van den Czaar voor hem door
den Russischen Minister Lamsdorf
overhandigd.
De Czaar geeft in dit schrijven bij
vernieuwing de verzekering van zijn
vriendschap voor Frankrijk en uit zijn
voldoening over al wat er voor Frank
rijk gelukkigs gebeurt in dezen tijd.
De Czaar ziet daarin een nieuwe
waarborg voor het behoud van den
wereldvrede, waarop voortdurend zijn
politiek gericht is. evenals die van
Frankrijk
Dat is een reden te meer, waarom
de vereenigde en verbonden na
tiën, op elkaar vertrouwende, moeten
voortgaan niet telkens hun eensge
zindheid te betuigen, gegrond op
wederzijdsche toegenegenheid en be
langen.
Dat zal een effect hebben gemaakt,
in den deftigen Raad van StateHet
is dus tussckem Rusland en Frank
rijk nog een en al vriendschap en alle
booze geruchten van een niet meer
bestaan of zelfs ook maar een
verslappen van den tweebond zijn als
praatjes op de kaak gesteld.
Het was te verwachten dat het ge
beurde op de Parijsche arbeidsbeurs
in de Fransche Kamer ter sprake zou
komen en uit het antwoord, dat de
Minister-president op een interpella
tie van Lasies gaf, blijkt dat de poli
tie óók schuld aan het gebeurde
heeft.
De Minister-president, antwoorden
de, keurde de door den prefect op
straat genomen maatregelen goed,
maar gispte het gewelddadig binnen
dringen in de Arbeidsbeurs van agen
ten met de blanke sabel. Het rapport
van den prefect van politie zegt. dat
de agenten uit eigen beweging naar
binnen drongen om hun kameraden
te bevrijden, die zij meenden dat in
gevaar verkeerden. Toen alle gevaar
geweken was, beval de prefect om op
te houden niet tegenmaatregelen. Het
onderzoek wordt voortgezet. Indiener
uit bliijkt. dat er personen verant
woordelijk moeten worden gesteld dan
zal ik mijn pücht doen, zei de Mi
nister.
De eenvoudige orde van den dag,
door de Regeering aanvaard, werd
daarop aangenomen met 375 tegen
210 stemmen.
TURKIJE
overweegt nog steeds het voorstel der
mogendheden en is bezig de mogend
heden te polsen. In afwachting van
den uitslag wacht het af. De mo
gendheden wachten óók af tot zij
voldoende door Turkije gepolst zijn
en zóó wacht eigenlijk alles op el
kaar Dezen afwachterigen indruk
moet men wel krijgen ais men de
berichten uit Turkije leest. Nu dit
weer uit Konstantinopel.
Ofschoon de Engelsche, Duitsche,
Fransche en Italiaanscke gezanten
nog geen instructies van hun regee-
tingen hebben ontvangen betreffende
het nieuwe hervormingsplan, gelooft
men toch, dat hun regeeringen onder
zeker voorbehoud het plan zullen
steunen. De Porte heeft nog niet ge
antwoord. Zij wacht blijkbaar den
uitslag van de onderzoekingen der
Turksche gezanten, betreffende de in
zichten van genoemde vier mogend
heden, af.
Gisteren had ten paleize een minis
terraad plaats om het plan te over
wegen. Men verzekert in ambtelijke
kringen, dat het eerste punt van het
plan. namelijk de instelling van con
trole", en het voorstel om buitenland-
scbe officieren bevoegdheid te ver
leunen de operaties der Turksche
troepen te controleeren. volslagen on
aannemelijk zijn, omdat ziij de sou-
vereiniiteit van den Sultan en de eer
van het leger aantasten, maar men
acht het mogelijk, dat men op de an
dere punten van het plan tot een
overeenstemming komt.
Van gevechten wordt den laatsten
tijd weinig vernomen.
Een groote Bulgaarsche bende, zoo
wordt uit Saloniki gemeld, is te Co-
nomsta in den Balkan verschenen.
Bij de benadering der troepen trok
zij zich in een ontoegankelijke stel
ling terug. Een hoeveelheid proviand
en wapenen viel echter in Turksche
handen.
Er zijn door den krijgsraad tePriz-
rend nog vijftig Albaneeschq redifs
(reservisten) tot 15 jaar verbanning
naar Barbarij e en Tripoli veroordeeld
wegens barbaarschheden in Monastir
en Adrianopel gepleegd. Zij zijn gis
teren te Saloniki aangekomen.
We wezen er herhaaldelijk en nog
gisteren op hoe de Engelsche bladen
oorlogszuchtige berichten fabriceeren
in de hoop het vuurtje in Oo-st-Azië
aan te wakkeren. „De Daily Mail"
heeft nu weer wat
Het verluidt, dat de Chineesche ge
zant te Petersburg de Chineesche re
geering verwittigd heeft, dat de Rus
sische oorlogspartij voortdurend ster
ker wordt. China moet gereed staan
zelf zijn belangen te verdedigen. Chi-
neezen. die doordenken, verlangen
hoe langer hoe meer een verbond met
de Japanners.
En als men nu onmiddellijk ernaast
plaatst het volgende bericht van den
zelfden datum en sprekende over den
zelfden persoon ,den Chineeschen ge
zant te Petersburg), dan neemt men
zijn hoed af voor de betrouwbaarheid
van Daily Mail en consorten.
Het andere bericht luidt
De Chineesche gezant te St. Peters
burg seint naar Peking dat ofschoon de
oorlogspartij in Rusland langen tijd
overhe er schend is geweest, hij ge
looft dat vredelievende gevoelens nu
de overhand beginnen te krijgen.
Stadsnieuws.
Haarlem, 31 October 1903.
Orgelbespeling in de Groote
of St. Bavokerk op Dinsdag 3 Nov. 1903,
des namiddags van 1—2 uur, door den
heer W. Ezerman.
Programma 1. Fantasie op ,.Ein' feste
Burg" Ch. Fink2. Largo, Handel3.
Preludium en Fuga, J. S. Bach4. An
dante funèbre, J. Svendsen 5. Aria
Litaneij, Fr. Schubert.
Be Bach Concerten.
Naar wij vernemen, zullen de Bach-
concerten in het seizoen 19031904
plaats vinden op Dinsdag 24 November
1903, 8 December 1903, 12 Januari 1904,
9 Februari 1904en 8 Maart 1904 in de
groote zaal van de Vereeniging.
De medewerking zal worden verleend
door het orkest van het concertgebouw
te Amsterdam onder leiding van den
heer Willem Mengelberg, lid van ver
dienste.
Als solisten zullen optredende da
mes Blanche Marchesi, zang, 2e concert,
Adrierme KrausOsborne, zang, 4e con
cert, de heeren Pablo Casals, violoncel,
le concertFranz Ondricek, viool, 3e
concert; en Francis Planté, piano, 5e
concert.
Gemeente-w erklieden.
In het gebouw van het H. A. S. werd
Vrijdag eene vengadering gehouden van
gemeente-werklieden onder voorzitter
schap van den heer Smit.
In zijn openingsrede deelde de spre
ker mede dat reeds een drietal vergade
ringen gehouden is, waarin propagan
da voor de organisatie was gemaakt.
Hedenavond zou eene openbare vergade
ring plaat® hebben gehad, doch daar de
sprekers door het bijwonen van eene
andere vergaderinlg verhinderd waren
meende het bestuur thans niet beter
te kunnen doen dan eene bespreking
van het door B. en W. ingediende werk
liedenreglement aan de orde te moeten
stellen, ten einde de aanwezigen in de
gelegenheid te stellen daarover verschil
lende aan- of opmerkingen te maken.
Artikelsgewijs werd het reglement be
handeld. Met de meeste artikelen kon
den de aanwezigen zich wel vereenigen.
De aan- of opmerkingen betroffen dan
ook in hoofdzaak een korteren diensttijd
en een hooger loon.
Wat het voorgestelde verlof betreft,
meende men dat dit niet moest kunnen
worden gegeven, maar dat de arbeider
daarop recht moest hebben.
De vergadering was matig bezocht.
Haarlemsche Hypotheekbank.
In de Vrijdagavond .gehouden vergade
ring can commissarissen der Haarl. Hy
potheekbank is besloten, twee directeu
ren voor die onderneming te benoemen.
De voordracht voor de eene plaats luidt
als volgt
1. Mr. A. F. 3Iiedema, den Haag.
2. Mr. B. baron Mackay, Haarlem.
3. Mr. Alex Wertheim, Amsterdam
De voordracht voor de andere plaats
bestaat uit de heeren
1. P. H. Craandijk, Haarlem.
2. A. H. van Walchren, den Haag.
3. A. Beets, Bussum.
De verkiezing geschiedt door aandeel
houders in eene binnenkort te houden
vergadering
Naar wij vernemen is aan
de firma Heringa en Wüthrich alhier
opgedragen de tijdelijke electrische ver
lichting van het rangeerterrein van het
station H. IJ. S. M. alhier tot het nieuwe
station gereed zal zijn.
Men schrijft van hier aan
„Het Volk"
Woensdag j.l. werd door een der lote-
lingen op het binnenplein van den Doe
len het blad „De Milicien" van den Bond
van Miliciens en oud-Miliciens verspreid.
Door de politie werd proces-verbaal tegen
hem opgemaakt, zoomede werd de naam
van den redacteur genoteerd. De bedoe
ling hiervan is niet duidelijk.
Vereenigde Ijzerhandel.
In de Vrijdagnamiddag gehouden ver
gadering van „de Vereenigde Ijzerhan
del, voorheen W. Stolp" alhier, werden
de balans en de winst- en verliesrekening
goedgekeurd en het dividend vastgesteld.
Op verzoek werd eervol ontslag ver
leend aan de directeuren der kantoren
Haarlem en Zutphen, de heeren W. Stolp
Jr. en C. Stolp en in hunne plaats be
noemd tot directeur van het kantoor
Haarlem de heer J. Meijer, titans opzich
ter bij de Lichtfabrieken alhier en te
Zutphen de heer D. Stolp aldaar.
In de rotonde van het Mu-
seum van Kunstnijverheil zal aanstaan
den Zondag tentoongesteld zijn een reeks
reproduction der monumentale schilder
kunst van. hedendaagsche meesters uit
Berlijn, Leipzig, Genève, Parijs, Dres
den, Munchen, en tal van andere plaat
sen. De verzameling is zeer uitgebreid en
geeft ons een algemeen overzicht der
moderne opvatting van de figuraal-de-
coratieve schilderkunst in het buiten
land.
Zondag is de todgang kosteloos.
Haarlem, 30 October. Akte examen voor
vrije en orde-oefeningen. Geslaagd de
damesW. H. A. Kroonder, A. M. Kra
nendonk, beiden Amsterdam, P. Korver,
Hoorn, de heeren J. H. Toledo, Aalsmeer,
L. J. Kaadersma, Haarlemmermeer.
Den 3en November a.s. zal door de
leden der Provinciale Staten van Noord-
Holland in hotel Fünckler alhier den
commissaris der Koningin in deze pro
vincie mr. G. van Tienhoven, een diner
worden aangeboden. Mede zullen totdat
diner worden gehoodigd de volgende
heerende griffier der Prov. Staten,
de hoofdingenieur van den Rijkswater
staat, de Rijks- en provinciale archiva
ris, de hoofdcommiezen ter prov. griffie,
het dagelijksch bestuur uit de commis
sie van toezicht op het gesticht Meeren-
berg, de directeur-geneesheer van dat
gesticht en de directeur-geneesheer van
het bij Castricum ontworpen krankzin
nigengesticht.
Ledenvergadering H. A. S.
Dinsdagavond werd een goed bezochte
drie-maandelijksche vergadering gehou
den.
Door den secretaris werd verslag uit
gebracht.
Het drie-maandelijksch verslag van,
den penningmeester moest een schuld
van bijna driehonderd gulden consta-
teeren.
Het verslag van de exploitatie van het
gebouw luidde gunstiger. Tot dusver
was op de exploitatie geen of nagenoeg
geen verlies geleden. Of dit gedurende
den winter, wanneer de uitgaven sterk
stijgen, ook zóó zal loopen, zal de toe
komst moeten leeren.
Wildschut bracht voor de commissie
van organisatie verslag uit. Opgericht
w-aren de Voegersvereemging, eene ver
eeniging van melkslijters en eene ver-
eenigirig van Bleekerswerlilieden. De
laatste was reeds door den druk der pa
troons opgeheven.
Voor Wildschut werd tot bestuurslid
gekozen P. J. J. v. d. Gevel.
De burgersmeden-vereeniging werd tot
het H. A. S. toegelaten.
Een commissie tot nazien der boeken
van óen penningmeester werd benoemd
n.l. Joosten, Groeneveld en Nales.
Na punt negen der agenda werd punt
13 behandeld, n.l. bespreking Bierbrou
wersgezellen inzake de boycot van het
Phoenix-bler. i
Na langdurige bespreking werd beslo
ten dat 't bestuur der bierbrouwersgezel
len na raadpleging van hun hoofdbe
suur nog eens met het besuur van het
H. A. S. zal overleggen of en wat er
inzake deze boycot te Haarlem nog ge
daan kan worden.
De overige agenda werd daarop tot
eene volgende vergadering uitgesteld.
(De Wekker.)
In de Vrijdag gehouden
vergadering van de naamlooze ven
nootschap Amstelhoek is het verzoek
tot ontslag van den directeur, den
heer W. C. Hoeker, aangenomen-
Het bestuur blijft diligent voor de
benoeming van een nieuwen direc
teur. Het bedrijf wordt voortgezet
Coöperatieve B tikker ij.
In de Vrijdagavond zeer druk bezoch
te vergadering der Coöperatieve Bakke
rij werd de behandeling voortgezet over
de gewijzigde statuten.
Vele besprekingen hadden vooraf plaats
over het aan de stemming doen deelne
men van nieuwe leden, waartoe ten
slotte werd. besloten.
Na de behandeling van enkele artike
len, was het reeds half elf, het uur,
waarop besloten w-as de vergaderingen
te sluiten, geworden en derhalve werd
de verdere behandeling tot een volgende
bijeenkomst uitgesteld.
Opening. In perceel Generaal Cron-
jéstraat 56. opent de heer J. Hofland he
den een filiaal van zijn meel- en fou-
ragehaodel, welke gevestigd is in de
Spaarnwouderstraat 61. Zoowel van bin
nen als van buiten ziet de winkel er
keurig netjes uit.
Het filiaal getuigt van den onderne
mingsgeest van den "heer Hofland, die
terecht heeft ingezien dat in die nieuwe
volkrijke buurt aan een dergelijke zaak
nog behoefte bestaat.
De zaak zal worden beheerd door de
wed. Bangert-Jonkman.
Men zie de desbetreffende advertentie.
Gym h a n a-r a c e s.
Op het met vlaggen feestelijk versierde
terrein voor de cavalerie-kazerne namen
hedenmiddag onder begunstiging van
goed weder de Gymkhana-races een aan.
vang.
In een volgend nummer deelen wij
hieromtrent een en ander mede.
De heer Frans Schaap Jr., rechtskun-
dig adviseur, schrijft in „Themis" o.m.
Eenigen tijd geleden kocht iemand te
Heemstede een stuk bouwgrond met da
bedoeling er gebouwen op te plaatsen.
Zijn notaris bracht hem in verbinding
met de Noord en Zuidhoilandsche Bank
te Haarlem, welke instelling den bouw
ondernemer zoogenaamd bouwcrediet
verstrekte onder hypothecair verband.
Het mag als vrij algemeen bekend wor
den beschouwd, hoe dergelijke zaken tot
stand komen. Een bouwondernemer
koopt een stuk grond, heeft niet voldoen
de geld, om den grond volledig te be
talen en bezit ook niet genoeg kapitaal
om het arbeidsloon voor te schieten, be-
noodigd bij den bouw. Hem wordt ver
leend een zoogenaamd bouwcrediet on
der hypothecair verband, dat wil zeg
gen Degene, die geld ter leen verstrekt,
doet dit onder voorwaarde, dat hij steeds
het eerst zal betaald worden bij verkoop!
van den grond en van hetgeen inmid
dels op dien grond is gebouwd. Is later
de bouw voltooid, zijn dus de gebouwen
bewoonbaar, dan wordt met behulp van
een hypotheekbank of van particulieren
een gewone hypotheek op dat onroe
rend goed gegeven. Alsdan wordt de
crediethypotheek, verleend tijdens
den bouw, afgelost uit het geld. dafmen
tegen gewone hypotheek heeft ontvan
gen en wordt de crediethypotheek geroy
eerd op het hypotheekkantoor.
Op dezelfde wijze was het ook hier
gegaan. Toen de gebouwde huizen ge
heel waren voltooid, kreeg de bouwon
dernemer door middel van zijn notaris
gewone hypotheek op de gebouwde pan
den. De notaris bracht op 24 Juli 1903 de
Noord- en Zuidhoilandsche Bank het door
die bank tegen crediet-hypotheek geleend
bedragmijnheer De Lanoy gaf den
notaris een quitantie, verleende roye
ment voor de crediet-hypotheek en daar
mede was de notaris, die blijkbaar niet
verder dacht, tevreden, hoewel de no
taris wist, dat tijdens d'e kooper bouw
crediet van de Noord- en Zuid-holland-
sche Bank genoot, had geteekend en aan
den heer De Lanoy op zijn verzoek af-,
(gegeven een accept van 17500, welk ac
cept de heer De Lanoy, zooals nu blijkt,
gedisconteerd heeft bij de Nederlandsche
Bank. De notaris had er aan moeten
denken, toen hij namens den bouwondo-
nemer de Noord- en Zuidhollandscbi
Bank volledig betaalde, dat hij ba4
moeten terugeischen bet "afgegeven a&
cept De Noord- en ZuidhoU&ndscöe
Bank ontving dus niet alleen, door tus_
schenkomst van den notaris, alles wat
haar toekwam, maar zij ontving boven
dien van de Nederlandsche Bank op het
geteekend accept eenige dagen te voren
(want op 24 Juli betaalde de notaris
alles, terwijl het accept was afgegeven
5 Juli, dus 10 dagen vroeger) f7500.
Dit accept is door den heer De
Lanoy niet ingelost en ook niet be
taald en het slot van de historie ia
nu, dat die persoon te Heemstede
nog eens ƒ7500 zal moeten betalen
aan de Nederlandsche Bank, als
houdster van dat accept. Een en an
der is voor dien man en zijn gezin
een ware ramp. daar hij het eenvou
dig niet kan missen en. tenzij de Ne
derlandsche Bank genade voor recht
laat gelden, zal moeten failleeren,
met het eindresultaat, dat hij dan
straatarm is en van voren af aan zal
moeten beginnen.
Het is thans bewezen, dat de mo
gelijkheid bestaat, dat iemand, die
van een kassier geld geleend heeft
tegen afgifte van een accept en die
bij terugbetaling van het geleend be
drag verzuimt het afgegeven accept
terug te vragen en genoegen neemt
inet eene gewone kwitantie, voor de
tweede maal moet betalen.
Het komt mij voor, dat de Neder-
landche Bank zichzelf meer zou kun
nen behoeden voor schadehet, pu
bliek zeer veel ellende zou kunnen
besparen en het doen van reëele za
ken in de hand zou werken, indien
zij, zoodra iemand haar een accept
ter disconteering aanbiedt, de accep
tanten en ook de avalisten kennis
gaf van die aanbieding, met mede-
deeling dat de betaling te zijner tijd
moet geschieden aan de Nederland
sche Bank zelf. Wanneer een accep
tant en een avalist van de Neder
landsche Bank in dezen geest ken
nisgeving, ontvingen, zou. zooals
vanzelf spreekt de betaling niet dub
bel behoeven te geschieden en dan
zou ook, indien geknoei in het spel
was, dat geknoei onmiddellijk uit
komen. dus eer iemand een cent
schade leed.
