NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD. Br 1 .Jm- 21e Jaargang. No. 6320 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. MAANDAG 8 FEBRUARI 1901 AARLEM'S DAGBLAD rdo ist lev 1.2G ABONNEMENTEN PES ©ROE MAANDEN:- Voor Haarlem Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente) s 1.30 Franco per post door Nederland B 1.65 Afzonderlijke nummers ...,n 0.02% Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem 0.37>| yj 9 de omstreken en franco per post 0.45 Uitgave der Vennootschap Lourens Costefc Directeur l. C. PEEREBOOM. ADVERTENTIËN: Van 1—5 regels 50 Cts.iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement Haarlem van 15 regels 0.75, elke regel meer ƒ0.15. Reclames 30 Cent per regel. Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat. Kleine advertentiën 3 maal plaatsen voor 2 maal betalen. Hoofdbureau en Drukkerij: Zuider Buitenspaarne No. 6. Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 122. Bijkantoor: Groote Houtstraat No. 55. Telefoonnummer 724. Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam. Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale'de Publicité Etrangère G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Parijs, 31bls Faubourg Montmartre. E«i>ste Bind, nummer bestaat uit twaalf bladxtjdeu. rleni's Dagblad van 8 Januari bevat o. a. 4llad A. Buitenlandscli Over bei|ht, Tooneelcritiek van Frans jtscher, Nieuws uit Haarlem en streken, Binnenl.-, Gemengd- I Kerknieuws. Blad B. Letteren en Kunst, ortpraatje, Boeiend detective- iiaal van Sherlock Holmes, paws uit de Koloniën. ZATEB DAGAVOND, als itde blad, met Zondagsbrie ven larlemmer Halletjes, Rubriek Nor de Jeugd, Schetsjes en Al- ^luiteiilandsch Overzicht Je verschillende losse ingekomen richten, die we hieronder laten Igen, zijn nog wel hier en daar ?enstrijdig, maar geven- toch den 3. flruk, dat, naar menschelijke bere- ping. een oorlog in het VERRE OOSTEN est< fva )m i le^pt meer te vermijden is. Van zoo verschillende zijden is be- ;erd, dat Rusland's antwoord, hoe- él op sommige punten tegemoetko- end, voor Japan toch nog onaanne- er i slijk is en men kan niet verwach- dat Rusland nogmaals zijn ant- ord zal wijzigen. Daarentee-en 1 rdt melding gemaakt van bewegin- :al n van het Russische leger en de iot, die er op wijzen, dat men zich n die zijde tot den aanval gereed Inpakt, ja die zelfs voor een begin ■an gehouden kunnen wedden, echter niet voorbarig të zijn,. .Hen we geen verdere beschouwin- n hierover geven, maar liever posi- nefcve berichten afwachten, i vjHet volgende wordt intusschen ge- ild Ie correspondent van de „New-York srald" seint uit Sëoel, dd. gisteren, uur (Oostersche tijd) „Hedenoch- vomd meldt men dat verscheidene dui nden Russische soldaten morgen ar n Port Arthur uit Korea zullen be- iken, als/ zij niet tegengehouden gorden door de Japansche vloot. Ver- ^^heidene Russische oorlogsschepen hen de .transportschepen vergezel- n an en men gelooft dat de bestemming n de troepen Sëoel is. Zij zullen te bij Tsjemoelpo landen." Later seinde dezelfde berichtgever ig „Vier compagnieën Russische foepen zijn van Port Arthur naar ihgampo en punten langs de Jaloe ertrokken. De Russische bevelhebber J Wladiwostok heeft de Japansche yerheidspersonen gevraagd, om alle ttpansche onderdanen onmiddellijk 3 verwijderen. Deze maatregelen, sa- ïen met de afzending van troepen uit fort Arthur naar Sëoel, zijn genomen érwijl de Russische centrale regee- Jng nog met Japan onderhandelt. „Rusland brengt de troepen naar -^•êoel op verzoek van de Ivoreaansche igeering. en zal vermoedelijk zijn indelwijze verklaren door de o°'ve lg te herhalen, dat Japan reeds 3000 lan vermomde troepen te Sëoel heeft. _;n dikwijls gehoorde verzekering □aarvan wij, ondanks alle mogeli]ue ugingen, nog geen bevestiging hek en kunnen krijgen." Te lrkoetsk is telegrafisch I svel om onverwijld 45 werst tan spoorstaven met toebehooren met en Siberischen spoor af te zendenen :r beschikking te stellen van den ransbaikal-spoor, opdat die een loorweg kan leggen over het (be- roren) Baikalmeer tusschen de sta- ons Baikal en Tantsjoi. Voor de correis van Chilkof, den minister an verkeerswezen, die in den ochtend an 10 Februari te lrkoetsk verwacht 'ordt, moet de verzending van de poorstaven af zijn geloppen. De Japansche gezant heeft de Ja- ansche onderdanen te Witsjoe en untsjin, aan de oostkust van Korea, ïst gegeven, die plaatsen :a verlaten ■egens mogelijke gebeurlijkheden. De Vereenigde Pers te New-York ndJerneemt uit Petersburg, dat Rus- f.b^nd's antwoord eergisteravond aan plJlexejef is toegestuurd. Als hij bet v( ;oedkeurt wordt het naai- Tokio ge- zjonden. Daar kan het op zijn laatst laandag aankomen, In de hooge o; Tingen te Petersburg blijft men ge- ooven, dat Rusland aanmerkelijk oegeeft, maar niet Japan's wenschen Mantsjoerije vervult noch reu>e°ige versterking op de Koreaansche goedkeurt. Door het Russische telegraafagent- e jfchap wordt uit Port-Arthur gemeld, ijftöat het bericht van Reuter als zoude Öe Mantsjoerijsche spoorweg geen vrachtgoederen meer aannemen, on juist is. De schepen van het Stille Oceaan eskader, die in reserve lagen, zijn in dienst gesteld. De regimenten van de derde briga de Oost-Siberische jagers zijn begon nen uit Port-Arthur op te marchee- ren om voorloopig langs den Chinee- schen spoorweg stelling te nemen. Te Port-Arthur bevinden zich "de re gimenten van de 7de brigade. Er zijn daar recruten aangekomen, voor welke een verkorte oefentijd is vast gesteld. Er worden kolen en proviand aangevoerd en alle vereischte arbeid wordt krachtig verricht. Leger en vloot verkeeren in een voortreffelijken toestand en alles is klaar voor moge lijke gebeurtenissen. Men wacht ech ter geduldig den uitslag der onder handelingen af. De Russische bevol- kiug van Port-Arthur is kalm; slechts enkelen vertrekken. Vele Japansche kooplieden verkoopen hun goederen en verlaten deze plaats. Zij die blij ven toonen vertrouwen in de over heid. De berichten uit Wladiwostok over een in het gebied van het Verre Oos ten op handen zijnde mobilisatie zijn voorbarig. De Daily Mail verneemt uit Tsjifoe, dat de Russische vloot langs de kus ten kruist. Volgens een telegram uit Sëoel aan de Daily Mail neemt de paniek aldaar toemen vreest een gelijktijdigen in val van Japanners en Russen. De kooplieden zetten hun goederen tot eiken prijs van de hand. Negendui zend gewapende, maar tuchtelooze Koreanen doorkruisen nacht en dag de stad, telkens het keizerlijke paleis omringend. Velen loopen echter met pak en zak weg om den omtrek af te stroopen. Een ambtelijk telegram uit Osaka bevat, volgens den correspondent van de Daily Mail te Tsjifoe^het bericht dat de Japansche regeering besloten heeft, de onderhandelingen af te bre ken. en troepen naar Korea te zenden. De Daily Express verneemt uit Aden, dat de Russische oorlogssche pen kolen innemen te Dzjiboeti. Hun eerstvolgende kolenstation zou Pa- dang zijn. Aldus zouden de Russen de Êngelsche havens vermijden. De zeer waardige heer Joe Cham berlain is gisteren weer eens in zijn eigenaardige, min sympathieke en diaaierige gedaante in het ENGELSCHE Parlement voor den dag gekomen. Het was bij de beraadslaging in het Lagerhuis over het amendement van Robson op het adres van ant woord. Campbell-Bannerman deelde mede, dat Chamberlain zich op 20 Juni 1899 vertrouwelijk tot hem ge wend had met de vraag, of de oppo sitie in zou stemmen met de afzen ding van versterkingen naar de Kaap. Chamberlain voegde er bij U behoeft u niet ongerust te maken, de Boeren zullen niet vechten en wij maken maar bluf. Bannerman liet Chamberlain daarop weten, dat de verantwoorde lijkheid voor de afzending van troe pen geheel op de regeering rustte. Chamberlain zeide thans, dat hij zich niet herinnerde, hét woord „bluf" gebruikt te hebben, en betoogde, dat de regeering toentertijd troepen wilde uitzenden, om de Boeren te overtui gen, dat het Engeland meenens was. Het amendement van Robson werd daarna verworpen met 278 tegen 192 stemmen. In de FRANSCHE Kamer ontspon zich gisteren een zeer lange beraadslaging naar aanleiding van een vraag van Lasies over de werkstakingen onder de veldarbeiders te Aude en Herault. Spr. gaf af op de socialisten en verweet hen, de be weging uitgelokt te hebben. Combes verdedigde in zijn ant woord de veldarbeiders en zeide, dat hun vreedzame staking als toonbeeld voor anderen zou kunnen dienen. Lasies zette zijne waag om in een interpellatie. Ten slotte werd een mo tie van Alpy tot goedkeuring van de verklaring van de regeering aangeno- 1 men met 343 tegen 200 stemmen. Een genegeerde School Door het bestuur der veree- niging tot steun en instandhouding der Theologische school te Kampen, gevestigd te Haarlem, wordt een circulaire rondgezonden aan de leden der Gereformeerde Kerken te Haar lem. In deze wordt het volgende on der de aandacht gebracht. Door genoemde vereeniging werd aangezocht om op 10 Febr. hier- op te treden in het belang der genoemde school Prof. M. Noordtzij van Kam pen, r'ie op dit verzoek welwillend in ging.' Waar 18 November 1903 voor liet locaalcomité der Vrije Universiteit optrad in de Geref. Kerk A, Ged. Oude Gracht, prof. dr. H. Bavinck, (voor welke rede een gecombineerde dienst werd opgeschort), lag als van zelve op den weg, zulks eveneens te doen in het belang van het optreden van prof. Noordtzij en in hem voor de theol. school. Zulks werd gewaagd, waarbij te mogen gebruiken het kerkgebouw Ged. Oude Gracht, doch wat was het resultaat Men heeft in den kerkeraad in Kerk A den treurigen moed gehad om ons verzoek van de hand te wijzen onder de volgende clausule dat genoemde vereeniging eerst aan benoemde hoeren, of liever, aan dit geacht college bewijst, dat het curatorhun der Theol. School het noo- dig en wenschelijk acht, dat prof. Noordtzij alhier voor de Theol. School komt spreken." In dat geval zou de kerkeraad geen bezwaar hebben. De kerkeraad van Kerk C sloot zich begrijpelijker wijze bij deze weigering aan, het is ook maar voor die ee- negèerde school te Kampen. De kerkeraad van Kerk B heeft echter dien moed niet. Neen, sterker, in het besef van het goed recht der vereeniging stelt zij zelfs haar ge bouw dien avond beschikbaar, en zoo zal 10 Februari de genoemde professor daar optreden. HET TOONEEL. ,'n PAASCHLAM", door het „Lyrisch Tooneel" van Amsterdam. De Redactie vestigt de aandacht van de KINDEREN DER LEZERS op de nieuwe Rubriek „Voor OEze Jeugd" in „de Zaterdagavond", onder redactie van Mej. M. v. VAN DOORN. Elke week op dezen dag zullen de Kinderen deze Nieuwe Rubriek in „de Zaterdagavond vinden. Stadsnieuws. Kunstn ij verheid. In de Rotonde van het Museum van Kunstnijverheid zullen Zondag a. s. de afbeeldingen der verschillende bro kaat en zijden stoffen nog tentoonge steld zijn. Tevens worden aldaar tentoonge steld de drijf- en ciseleerwerken van den heer Th. Giliam te Apeldoorn, oud-leerling der school voor Kunstnij verheid. Zondag is de toegang kosteloos. Vrijdag trad voor de 1 e- den der propaganda-club, onderafd. van den Ntwj. R. K. Volksbond, als spreker op de heer F. G. C. Hooij, lid. van het hoofdbestuur. Spreker had tot onderwerp gekozen ,,de verdedi ging van ons land" hetwelk hij in zeer goed gekozen woorden en met behulp eener, door hem vervaardigde schets den aanwezigen duidelijk maak te. Spreker bepaalde zich tot de pri mitieve verdediging onzer waterlinie in den jare 1670, om daarna te wij zen op hetgeen een volk vermag wan neer het zelfvertrouwen en moed be zit. Voorzeker is deze avond voor de leden der propaganda-club een zeer nuttige geweest. Overplaatsing. Aan de werklieden van de Cen trale Werkplaats der H. IJ. S. M. die naar Amersfoort overgeplaatst zullen worden, is bekend gemaakt dat zij vier dagen verlof krijgen voor de ver huizing en f 7.50 schadevergoeding. Ook zal de vervoering van de goede ren kosteloos voor hen geschieden. In het Douche Badhuis aan den Koudenhorn zijn in de afge- loopen week genomen 420 baden, n dat aan het Leidscheplein 275. De zaak Dicke. Het bestuur van de afdeeling Haar lem van den Ned. Bond van Onder wijzers, dat de zaak van den onder wijzer Dicke eveneens nauwkeurig onderzocht heeft, is van meening dat zijn schuld nog land niet vast staat, doch dat er verschillende omstandig heden zijn, die meer voor zijn on schuld pleiten. Het is daarom dat het bestuur der afdeeling zich tot Ged. Staten zal wenden met een met re denen omkleed adres, waarin het verzoek wordt gedaan het Raadsbe sluit van Woensdag j.l. niet goed te keuren. Uitvinding der boekdruk kunst. Naar de O. H. Ct. verneemt, zal eerstdaags een studie van mr. Ch. Enschedé verschijnen, waarin hij den persoon van Laurens Coster en de Haarlemsche overlevering behandelt in verband met de resultaten van zijne technische onderzoekingen naar de uitvinding van de boekdrukkunst. Orgelbespeling in de Groote- of St. Bavokerk alhier, op Dinsdag 9 Febr. 1904, des namiddags van 1—2 uur, door den heer W. Ezerman. Programma1. Einleitung und Fu- ge. W. T. Best2. Adagio uit de 4de Symphonie, Beethoven 3. Sonate No. 2, a. Grave Adagio, b. Allegro maes toso, c. Fuga, Mendelssohn4. Ave Maria, Fr. Liszt; 5. Aria, Weber. N. O. G. Door het vertrek naar Indië van de H.H. Th. Sorgdrager en P. Tuyn Wzn. verliest de afdeeling Haarlem van het Ned. Onderw.-Gerïbotschap 2 ba rer bestuursleden. In de daardoor ontstane vacaturen zal worden voorzien ter vergadering van 27 Februari a.s. Stuiver s-S paarbank. Op de Vrijdagavond gehouden ver gadering van Commissarissen der Stuivers-Spaarbank, werd den heer A. van der Voort Azn., die wegens ge zondheidsredenen ontslag had ge vraagd als Voorzitter, op de meest eer volle wijze van zijne functie ont heven. Uit groote erkentelijkheid voor de zeer verdienstelijke wijze, waarop de heer Van der Voort gedurende 24 ja ren het voorzitterschap heeft bekleed, waarbij hij zorg noch moeite gespaard heeft, om aan de belangen der Spaar bank te werken, en de bloei daarvan te verhoogen, werd hem met algemee- ne stemmen het Eere-voorzitterschap aangeboden. Daarna werd tot Voorzitter gekozen de onder-Voorzitter, de heer P. van Thiel J. Jzn. Voorts werd aan de heeren Dr. M. Wolff, A. M. van der Voort, P. van Thiel Mz., H. van den Berg en G. J. Veldheer, die daartoe het verzoek had den gericht, eervol ontslag verleend als Commissaris der Spaarbank, on der dankbetuiging voor de diensten, welke deze heeren aan die instelling hadden bewezen. Vrouwenkiesrecht. Vrijdag was het 10 jaar geleden, dat de Ned. Vereeniging voor Vrou wenkiesrecht werd opgericht. Dit feit werd door verschillende af- deelingen, ook die te Haarlem, fees telijk herdacht. In de tuinzaal van café Brinkmann waren bestuur, leden en verdere ge- noodigden gisterenavond bijeengeko men, -en werd eene feestrede uitge sproken door mevr. VersluysPoel man, terwijl verder eenige leden voordrachten ten beste gaven en muziek- of zangnummers uitvoerden, welke algemeen in den smaak vielen. Op recht aangename wijze werd de feestavond doorgebracht. Brandje. Gisterenavond omstreeks 5 uur werd de brandweer nogmaals gealarmeerd voor een begin van brand in het perceel Smedcstraat, waar eene be waarschool gevestigd is. De brandweer was spoedig ter plaatse doch behoefde geen dienst te verrichten. Het kon dan ook meer als een loos alarm beschouwd wor den. Werkstaking. Vrijdag ontstond in de bakkerij van den heer Henri J. Carels (firma Paul C. Kaiser) eene werkstaking, omdat de stakers van den patroon eischten dat hij den chef-bakker zou ontslaan. Zonder inwilliging van hun eisch, zijn de stakers echter hedennacht weder aan den arbeid gegaan, zoo dat de heer Carels zijne klanten nog tijdig kon bedienen. De persoon, die zich als auteur van dit stuk eerst achter een pseudo niem verschool en zich later bekend heeft gemaakt als te zijn de heer Ed. Jacobs, zal in Haarlem bij het pu bliek wel tot de onbekenden behoo- ren. In Amsterdam daarentegen ken nen velen hem hetzij van hooren-zeg- gen, hetzij van hooren alleen. Daar 'tevenwei niet op onzen weg ligt hier een biografie van den heer Jacobs te geven, zullen we volstaan met te vermelden, dat hij jarenlang het vrije artiestenleven heeft geleden, tijdelijk te Parijs heeft gewoond, daarna te Amsterdam in buurt IJ IJ een gelegenheid heeft gehad in den geest van de „Chat Noir" te Parijs, waar hij liedjes voordroeg in het genre van Salis, vervolgens aan een tooneelgezelschap verbonden is ge weest, zich naam heeft gemaakt als de puntige chroniqueur „Uiltje" in de „Telegraaf", en ten slotte als too- neelschrijver met ,,'n Paaschlam" voor den dag is gekomen. Wat nu te zeggen van dit stuk, het welk op andere plaatsen (vooral bij de bezoekers der hoogere rangen) veel succès heeft gehad en dat men ons gisterenavond ook heeft laten zien Het draagt tot ondertitel „treur spel der Joden" en heeft ten doel het zooveel versmade, vervolgde en mis kende Israël ie tendom in bescherming te nemen tegen vooroordeel en onver dienden hoon. Deze strekking kan dan ook voor een deel den luidruchtigen bijval ver- Maren. welken 'u Paaschlam" ge had heeft in 't bovendeel der schouw burgen, waar veel geloofsgenooten van Mozes Blitz (een der hoofdperso nen uit het stuk) zijn tendentieuse ti rades (of liever de tirades van den auteur Jacobs zelf) met ingenomen heid begroetten een woelig, spoedig enthousiast volkje, dat een groot per centage der bezoekers van die rangen uitmaakt. Maar hoe tendentieus deze tirades ook mogen wezen, een agitatorisch karakter hebben ze niethet doel om opzettelijk op te zweepen, mochten we er niet in ontdekken. Hoewel het stuk draait om het gegeven van een door godsdienstkoorts half razend dorp, dat er eindelijk toe overgaat een Jood van een ritueelen moord te be schuldigen, en zulk een gegeven zich licht tot agitatorische bedoelingen zou kunnen laten leenen, is deze be schuldiging toch te in algemee- nen zin behandeld, dan dat men hier aan een toespeling op een speciaal geval zou mogen denken, of aan een ophitsing teeen een bepaalde klasse of een zeker deel der bevolking van ons land. 'tWas er den auteur alleen om te doen eens te laten zien, hoe be treurenswaardig dergelijke beschuldi gingen tegen de Joden zijn of welke ongelukkige gevolgen zij in hun na sleep kunnen meevoeren. En zoo is 't ook met de rol, die hij de justitie in zijn stuk laat spelen; ook hier heeft hij weer geen specialen ambtenaar op 'toog, dien we zouden kunnen her kennen uit een dergelijk, al eens ergens voorgekomen geval in ons land. De justitie in 't algemeen wordt in zijn stuk gesleept. Maar die algemeene tendenz geeft hem gelegenheid 't eens dik op te leggen, eens ferm uit te pakken, eens heerlijk in de overdrijving te ploete ren. Nu we geen speciaal geval heb ben. waarmee we het geval uit het stuk vergelijken kunnen, en dus geen waarheidsmeter bezitten, die ons kan laten zien, waar de realiteit en waar de overdrijvingsfantasie van den schrijver begint, heeft hij natuur lijk de vrije hand en kan hij denteu gel op den nek van het wilde' ros zijner verbeelding gooien en zich in zijn ongetoomde vaart laten meevoe ren. Vandaar dat het stuk hier en daar iets drakerigs krijgt en de allures aanneemt van een sensationeel volks stuk. Het ..sensationeele" is de geschie denis, waarover men in de justitio- neele verslagen meermalen in Duit- sche bladen heeft kunnen lezen, die berustten op de akelig-domme be schuldiging door de anti-semieten te gen de Joden uitgebracht, dat deze voor hun Paaschbrood het bloed van een Christen noodig hebben en dan een moord (een ritueelen moord) be gaan, om aan dat bloed te komen. Een dergelijke beschuldiging is in dit stuk nu ook uitgebracht tegeneen Jood, die zich in een Ilollandsch dorp is komen vestigen, wanneer men te gen Joden-Paschen een Christen-meis je bij het dorp met afgesneden hals vermoord gevonden heeft, terwijl na derhand blijkt, dat een jonkheertje uit de huurt de dader is geweest. Maar orulertusschen wordt de Jood maar verdacht, opgesloten en voorde rechtbank gebracht. En nu heeft de heer Jacobs en terecht eens wil len laten zien, welk een ellende zaïlk een onzinnige beschuldiging in het geestesleven en in het huisgezin van den verdachte kan teweeg brengen. Aan tirades van tendentieusen aard over de mishandelingen, waaraan het Jodendom nog steeds bloot staat, en die ook hier applaus ontlokten aan een licht geëmotiveerd publiek der bovenste rangen, ontbrak 't dan ook hier ter stede niet: vooral toen op het einde Mozes Blitz in mooie phrases „namens al zijn rasgenooten" eens „uitpakte" bereikte het enthousiasme zijn toppunt. Wanneer men in dit op zicht van een succes wil spreken, dan heeft ,,'n Paaschlam" hier ook opgang gemaakt (vele malen moest het scherm op)maar dit succes was meer een van tendentieusen dan van artistieken aard. Maar de heer Jacobs verdient toch lofen dat niet alleen voor zijn goede bedoeling. Hij is ook een auteur, die kijk heeft op de eischen van het too neel hij is een handige „metteur en scène", en hij heeft talent en een oog voor de tooneel-trucs. We verwachten dan ook nog wel eens iets meer van hein te zullen zien. en dan iets beters. Het deed ons genoegen den heer Schwab, van wien men na zijn ver trek van het gezelschap van den heer Van der Horst zoo weinig meer ge hoord had, nu eens in den rol van den. jood_ Mozes Blitz te bewonderen, t Was een mooie creatie van hem, waarvan hij voor zijn reputatie als artiest nog lang genoegen zal beleven. En nu nog een vraag. Gelooft de heer Jacobs werkelijk, dat zijn stuk iets zal kunnen bijdragen, om de on zinnige beschuldiging van ritueelen moord tegen de joden uitgebracht, uit de wereld te helpen Bij het uit gaan van den schouwburg hoorden we een heer zeggen „Ja. góed en wel, maar die processen in het buitenland „hebben tóch wel degelijk bewezen, „dat Dat we dit hoorden, is wérkelijk waar. Maar is 't niet heel erg droevig? FRANS NETSCHER. Nederlandsche Weverij- tentoonstelling te Haarlem. (Juli en Augustus 1904.) Vanwege het Voorloopig Com1 té wordt, lezen we in de N. R. Ct, het volgende bekend gemaakt Onder de industrieën, die Nederland in het verleden hebben groot gemaakt, neemt de weverij een eerste plaats in. Friesche lakens waren ten tijde van Karei den Groote reeds beroemd, wol- en linnenweverij bevorderden gedu rende de middeleeuwen den bloei van vele onzer steden, met de zeventiende eeuw draagt Holland's damastweverij een Europeeschen naam, in de acht tiende eeuw wordt Utrechtsch trijp zelfs in Frankrijk nagemaakt. Van het laatst der zestiende tot het midden der achttiende eeuw heeft daarenboven de patroonweverij in zijde tienduizenden in ons land werk gegeven de behangsel- weverij bereikte een hoogen bloei en werd door Nederlanders aan verschil lende volken geleerd, de katoendruk heeft zich van uit ons vaderland over Europa uitgebreid. Dit zijn feiten, die wij kennen, maar hoezeer zij het ook zeker maken, dat de weverij voor de sociale- en de kunstgeschiedenis van Nederland een buitengemeene belangrijkheid bezit het ontbreekt nog geheel aan voldoen de bestudeering van dit deel onzer historie. Toch bewaren allerlei plaatsen 'n ons land een schat van herinneringen aan deze industrie, zoowel in beschei den als in monumenten. Maar terwijl de toenemende zorg voor onze oude archieven het waarschijnlijk en 'n ieder geval mogelijk maakt, dat de documenteele geschiedenis onzer we verij zal worden ontgonnen, bestaat er groot gevaar, dat de monumenten verloren gaan. Zij, die zich met dit onderwerp hebben bezig gehouden, we ten hoezeer verspreid do voorwerpen zijn, die met oude weefnijverheid in verband staan. Monsterboeken, weef getouwen, weefselstempels, patroon- blokken en weefselpatronen men vindt ze in enkele openbare verzame lingen. maar men weet en vermoedt, dat zij zich ook in particulier bezit bevinden. Deze overwegingen hebben onderge- teekenden er toe geleid eene poging te doen om te komen tot de stichting eener verzameling van alle voorwer pen, die voor de geschiedenis van de Nederlandsche weverij van belang zijn. Na besprekingen met verschillen de belangstellenden bleek hun, dat het beste middel om tot dit doel të gera ken, zou zijnhet inrichten eener tentoonstelling. Door een dergelijke expositie zou men al dadelijk een voorloopig overzicht kunnen krijgen van hetgeen nog aan historische ge gevens in ons land is te vinden en tegelijkertijd het groote publiek be kend maken met het doel der te stich ten verzameling.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1904 | | pagina 1