NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
I 21e Jaaigang.
No. 6325
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
ZATERDAG 13 FEBRUARI 1904.
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN ADVERTENTIÉN:
IPEBS HDRQE MAANöENs IlilL ^an re8e^s Cts. iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
Voor Haarlem 1-20 Haarlem van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 0.15. Reclames 30 Cent per regeL
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der r i u 4 4 m- *u i-i „uL
gemeente) 130 Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Franco per post door Nederland 1 1.65 &y irvj Jrn Kleine advertentiën 3 maal plaatsen voor 2 maal betalen.
Afzonderlijke nummers - 0.02>£ V *j c
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem v 0.37^ Hoofdbureau en Drukkerij: Zuider Buitenspaarne No. 6.
de omstreken en franco per post 0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 122.
Uitgave der Vennootschap Lonrens Coster. Directeur Jo C. PEEREBOOM. Bijkantoor: Groote Houtstraat No. 55. Telefoonnummer 724.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën
en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE Co., JQHN F. JONES, Succ., Parijs, 31bls Faubourg Montmartre.
31! Haarlem's Dagblad van
14 Januari bevat o. a.
»e Automobiel- Tentoonstelling
gjin 't Paleis voor Volksvlijt te
«Amsterdam,
^Iriclit, Tooneeleritiek
Bnitenlandsch Over-
van Frans
ffletscher, JBinnenl.-, Gemengd en
Stadsnieuws.
C
j AUTOMOBIEL en
"v Bij wiel - Tentoonstelling,
Vandaag, Vrijdag, is de gewone
v jjaarlijksche tentoonstelling van Au-
".tomobielen, Rijwielen en Motorfiet-
"Isen en booten in het Paleis voor
Volksvlijt te Amsterdam geopend.
i Deze expositie wordt langzamer
hand een habitué in de geschiedenis
,f |van ieder jaar, een vaste comparant,
jxooals de bloeitijd van hyacinthenen
itulpen om Haarlem, met dit verschil
dat deze hloemenexpositie elk jaar
kleiner en die in het Paleis voor
(Volksvlijt elk jaar grooter wordt.
De „zelfbeweger" dringt dan ook
(voortdurend meer op den voorgronu.
Waar is de tijd, toen wij jawel,
u en ik en wij allen verschrikt op
it zij sprongen, zoodra er maar een
(automobiel aan den verren horizon
ie bekennen was. Hoeveel respect we
'ook nog mogen hebben voor zoo'n
voortsnellenden karos, de periode
"jjvan angst is voorbij. De tijd heeft
ons samen opgevoedons en de
^automobielen, we zijn aan elkaar ge
wend geraakt, we hebben ons weder-
'%eerig verbeterd.
Dat laatste deden de automobielen
iniet het minst. Was het vroeger een
bijzonderheid, wanneer £en reis van
penigszins langen adem zonde' mal
heur of stagnatie afliep, „tegenwoor
dig" zoo zeggen de deskundigen
,is de constructie zóó eenvoudig, dat
een mankement onder weg veelal zijn
(Oorsprong vindt in ongeschiktheid
Tan eigenaar of chauffeur."
We laten dat in 't midden, maar
rooveel is zeker, dat de wagens erin
tPaleis voor Volksvlijt al heel ver-
'irouwbaar en onschuldig uitzien. De
"oamen Peugeot, Darracq, Renault
^vallen ons al dadelijk in 't oog, men
s nog bezig met het schild van Al-
tena, onzen Haarlemschen fabrikant
omhoog te hijschen. Want we zijn
log vóór de opening. Aan alle kan
ten wordt getimmerd, geplakt en
gepoetst. Alles moet in de laatste
uren nog afgewerkt worden.
De stand van Van Altena, groot 50
M2 vertoont motorfietsen voor heeren
m... dames in dezen tijd streeft
de vrouw ons in zooveel
op zij, ja voorbij? Binnen
-enkele dagen komt op Altena's eta-
age iets nieuws een miniatuur-
lutomobieltje voor 2 personen, met
itplaatsen van riet, zonder kap, een
Iaooïwèerwagentje dus, met een mo
or van 3 p.k. Het geheel zal niet
ueer dan ƒ7.50 kosten.
Natuurlijk is er in de groote zaal
iok een expositie van „de Kampioen"
_en even natuurlijk een van de „Fiets".
1)e bandenfabrikanten zijn voomame-
ijk in een van de zijzalen onderge-
iraclitT daar is de band Excelsior,
lie van Englebert uit Luik en, het
ierlijkst geëxposeerd, de Continen
die een heel salonnetje heeft ge-
In de andere zijzaal
;omt, bescheidener, Dunlop voor den
flag, in de groote zaal zien we er
gens het nederlandsch fabrikaat van
Bakker te Ridderkerk geannonceerd.
Maar we spraken nog nauwelijks
"Tan de motorfiets. Misschien zijn
juist daaraan de meeste verbeterin
gen te vinden. Althans onze vroegere
.adgenoot Witteveen wijst ons op
Presto, die hij importeert uit
lemnitz. Het frame is verlengd, met»
f beeft ingezien dat de korte frames d?
:hokken al te hinderlijk maak:.en
Ie Presto heeft een stevige rem op
Jen voorband aan het linkerhand v it
eu een dito op het achterwiel aa i het
"rechter handvat, waar ook het con
tact is.
I Aldus is onmiddellijk stoppen
hoogst gemakkelijk. Bovendien is de
tarburateur zóo geplaatst, dat ook
in den winter de benzine altijd warm
(lijft.
En dan fietsen, fietsen bij de vleet,
»an alle kanten fietsen, vlug, beval
lig, glimmend en glanzend, de eene
(neer nog dan de andere. Crescent,
Haleigh, Osmondmaar we gaan
geen merken noemen, er zou geen
einde aan zijn. De fiets schijnt allengs
om zoo te zeggen, het hoogtepunt van
zijn kunnen bereikt te hebben; an
dere dan kleine verbeteringen ziet
men er niet meer aan. De wedijver
zit dan ook in den laatsten tijd veelal
in den prijs, wat op den duur de qua-
liteit van de fietsen vermoedelijk niet
ten goede komen zal.
Van motorfietsen zien we nog niet
veelin een der zijzalen staan er een
paar, waarbij een van de firma W.
F. Stoel Zoon te Alkmaar. Intus-
schen, 't is nog vroeg. Misschien zijn
er nog onderweg, of ergens in de
groote ruimte door een dekkleed aan
ons maar vluchtig speurend oog ont
trokken.
Dat wij min of meer uitvoerig over
deze tentoonstelling schrijven, vindt
minder zijn grond in de groote be
langstelling, die men te Haarlem en
in de omstreken voor het automobi
lisme gevoelt, dan wel in onzen
wensch om die belangstelling op te
wekken.
Het is inderdaad merkwaardig, hoe
weinig eigenaars van automobielen
er in Haarlem en omstreken wonen.
De heer J. W. Koopman, naar men
weet knap vakman, en die op de
hoogte is, wist er ons in Haarlem
geen zes te noemen. Schat men het
aantal in onze naaste omgeving (tot
Vogelenzang aan den eenen kant en
tot Beverwijk aan den anderen) op
nog eens zes, wat dicht bij de waar
heid wezen zal, dan komen we tot
een totaal van een dozijn hoogstens.
Voor Haarlem en omgeving, waar
zooveel aan sport wordt gedaan, is
dat weinig of niets.
Belangrijker is het aantal motor
fietsen, maar buitengewoon groot is
ook dat niet, de heer Koopman
schatte het op een 25 in en evenveel
buiten Haarlem.
Deze cijfers zullen den lezer, even
als ons, wel heel laag toeschijnen,
omdat we zoo vaak automobielen
zien, maar we moeten niet vergeten
dat veel eigenaars van automobielen
hierheen komen om te toeren in on
zen omtrek, zoodat veel wagens die
we zien, elders thuis hooren.
De heer Koopman noemde tot ver
klaring van het geval twee redenen,
dat er in en buiten Haarlem betrek
kelijk zeer weinig gefortuneerde men-
schen wonen, die niets omhanden en
dus veel tijd hebben en in de tweede
plaats de moeilijkheid om een goeden
chauffeur te vinden. Onder die er nog
zijn, vindt men ongeschikten of min
der handelbaren, die er bijvoorbeeld
niet toe te krijgen zijn om den wagen
zelf te onderhouden en poetsen be
neden hun waardigheid vinden.
Voor Haarlem wordt de moeilijk
heid om een goeden chauffeur op te
leiden, zoo bijzonder groot, omdat
geschikte jongelui bij voorkeur, zoo
dra er een gaatje is, gaan naar de
Werf Conrad of naar Figee en vooral
naar „de Maatschappij", de Centrale
Werkplaats van de Holl. Spoor.
Buitenlandscli Overzicht
DE OORLOG.
We komen nog even terug op het
gebeurde bij Port Arthur. Het zal
den meesten verwonderd hebben, dat
de Japanners daar een zoo gemakke
lijk succès hebben behaald. De vol
gende, voor hen weinig vleiende, ver
klaring daarvan wordt gegeven door
den correspondent van de New-York
Herald", dezelfde, die aan boord van
de „Columbia" getuige was van den
aanval op de Russische vloot te Port
Arthur. Deze verhaalt, dat hij een
onderhoud had met den Japanschen
consul te Tsjifoe.
De. consul vertelde, dat hij den6en,
zoodra hij van zijn regeering verno
men had. dat do Japansche gezant
te Petersburg teruggeroepen was, een
Engelsch schip huurde en zich naar
Port Arthur en Dalni begaf, om de
daar verzamelde Japansche vluchte
lingen af te halen. De Russische amb
tenaren waren zeer voorkomend. Zij
schorsten te zijnen gerieve de quaran
taine-voorschriften. en de consul ging
in zijn ambtelijke kleeding de stad
binnen, waar de soldaten hem het
saluut brachten en een hooggeplaatst
ambtenaar hem ten eten vroeg aan
tafel werd nog gedronken op het spoe
dig herstel van den vrede.
Na zijn vertrek uit Dalni ontmoette
hij de Japansche vloot op achttien
zeemijlen van Port Arthur.
Een aanzienlijk Japansch zeeofficier
reisde, als bediende vermomd, in den
zelfden trein als de consul naar Port
Arthur, en nam daar de juiste ligging
van de Russische schepen waar; hij
zag ook dat deze geen stoom op had
den en dat er niet veel waakzaamheid
betracht werd.
Zoodra de Japansche vloot in het
gezicht kwam, werden seinen "gewis
seld, en de vermomde Japansche offi
cier werd aan boord van het vlagge-
schip gebracht, waar hij omstandig
verslag deed aan admiraal Togo.
Nu ligt het voor de hand, dat die
spion in het gevolg van den consul
reisde en dan is dergelijke handel
wijze van mensehen, die volgens eigen
verklaring profiteerden van de wrel
willendheid der Russen, met dezen
aanzaten en op den vrede dronken,
niet te kwalificeeren.
Meer handig dan juist is de bewe
ring van Japan in officieele berichten,
dat de opening der vijandelijkheden
van Rusland zou zijn uitgegaan, daar
het eerste schot is gelost door den nu
vernielden Russischen kruiser „Ko-
riëts" te Chemulpo op Japansche tor
pedo-booten, die transportschepen be
geleidden. Maar eerstens was dat ver
voeren van troepen door Japan, ge
ëscorteerd door torpedobooten, op
zichzelf reeds een vijandige daad.
waartegen de Russische kruiser zich
moest verzetten en bovendien lagen
andere Japansche torpedobooten reeds
klaar-om de Russische vloot te Port
Arthur aan te vallen.
Op deze wijze de verantwoordelijk
heid van het beginnen der vijandelijk
heden van zich trachten af te schuiven
is wel wat al te kinderachtig.
De twee Russische oorlogsschepen
„Koriëts" en „Wariag", die bij Che
mulpo het onderspit moesten delven
tegen een overmacht, hebben ten
minste een voorbeeld van heldenmoed
gegeven. Niettegenstaande hun min
derheid voeren ze de haven uit en
aanvaardden het gevecht, men weet
met welk resultaat. De kapitein van
de „Wariag" het bericht komt uit
Japansche bron liet, nadat zijn be
manning gered was en opgenomen
door een Fransch schip, de „Wariag"
in de lucht vliegen.
Het bericht uit Fransche bron, dat
Japansche oorlogsschepen zware ave
rij bij Port Arthur zouden hebben
bekomen, lijkt niet zeer aannemelijk,
waar de Russische marine-staf zelf
bekend maakt, dat volgens door haar
ontvangen bericht, zes Japansche
schepen schade hebben opgeloopen
van weinig beteekenis, dat er
50 man gedood en 150 gewond zijn.
Er bestaat reden om zich ongerust
te maken over het toekomstig lot van
den Russischen kruiser „Mandzjoer".
die te Shanghai ligt, en zich gereed
maakt uit te stoomen; aan den ha
venmond toch liggen twee Japansche
kruisers op hem te wachten, die na
tuurlijk weer een groote overmacht
vormen.
Zooals men weet zijn er nog ver-
scheidenen Russische oorlogsschepen
naar het Verre Oosten onderweg, die,
als de vereenigde Japansche vloot
hen tegemoet stoomt, in een kwaad
parket komen, daar zij dan ook verre
in de minderheid zijn. Gelukt het
hun zich eerst met de Russische
vloot te Port Arthur te vereenigen,
dan worden de kansen meer gelijk.
Uit Petersburg wordt gemeld
Officieel blijkt, dat bevel is gegeven
een derde Siberische legerkorps te
vormen. De beschikking, die dateert
van 9 dezer, bepaalt, dat uit het thans
te mobiliseeren tweede Wersjne
Udinsche, het tweede Tsjitasche, het
tweede Nertsjinsche en het tweede
Argoensche regiment van het Trans-
baikalsche kozakkenleger, een Trans-
baikalsche kozakkendivisie moet wor
den gevormd.
Over de bevolen vorming van het
derde Siberische legerkorps meldt de
„Roeski Inwalid", dat daartoe zullen
behooren de derde, vierde en negende
Oost-Siberische fuseliersbrigades met
hun artillerie, een brigade Transbai-
kal-kozakken en het derde Oost-Sibe
rische sappeursbataljon. Alexejef
krijgt de rechten van opperbevelheb
ber over de geheele land- en zeemacht
in het Verre Oosten.
Het eerste, tweede en derde Siberi
sche legerkorpsde eerste Siberische
infanterie-divisie en eenige afdeelin-
gen van het Transbaikal-kozakkenle-
ger worden ingedeeld bij het effectief
van het leger in Mantsjoerije.
Het telegraaf-agentschap verneemt
uit Irkoetsk, d.d. 10 dezer, dat de aan
leg van een spoorweg over het ijs
van het Baikalmeer den 28sten klaar
moet zijn. Den aannemer is een pre
mie van 3000 roebel toegezegd, voor
eiken dag, dat het werk vóór dien
datum is afgeloopen.
Het werk is gisteren begonnen.
Men vreest, dat er niet genoeg
dwarsliggers voorhanden zijn.
De van uit Wei-hai-wei ondernomen
aanval der Japanners op Port Arthur
noopt het „Nowoje Wremja" er op te
wijzen, dat dit door Engeland gepach
te gebied van een internationaal-rech-
telijk standpunt zoowel in civiel als in
militair opzicht beschouwd moet wor
den als staande onder Engeland's
contróle. Nu komt uit, dat deze ha
ven in een operatiebasis der Japan
ners is veranderd. Waar Engeland
Wei-hai-wei aan de Japanners over
gaf, heeft het de grondbeginselen der
onzijdigheid geschonden. Uit deze
stelling volgt, dat Wei-hai-wei voor
taan is te beschouwen als een deel
van het Japansche grondgebied, dat
Engeland het recht heeft verbeurd
aan de beraadslaging over eventueele
vragen betreffende het verdere lot van
Wei-hai-wei deel te nemen en dat Rus
land het recht heeft van Engeland
schadeloosstelling te verlangen voor
de rechtstreeksche verliezen, die het
geleden heeft door de verandering van
een Engelsche haven in een Japan
sche operatiebasis. In een soortgelijk
incident met de Alabama werd Enge
land onvoorwaardelijk voor schuldig
verklaard.
Maar kwamen de Japansche oor
logsschepen werkelijk uit Wei-hai-
wei Dat is de vraag. Is het zoo, dan
heeft het blad gelijk.
Men meldt uit Wladiwostok, d.d. 10
dezer aan het dagblad „Nowowews-
pendsja", dat volgens berichten in de
bladen de Japanners aan de Jaloeeen
volkomen nederlaag hebben geleden.
De Russen hebben Tsjemoelpo bezet.
Vermoedelijk hebben hier de Wla-
diwostoksche bladen een beetje opge-
sneeën, want er is niets van bekend
en 'tis ook niet denkelijk, dat Japan
sche troepen tot aan de Jaloe zouden
zijn genaderd, evenmin als waar
schijnlijk is, dat Russen te Tsjemoel
po zouden zijn. Alles is echter moge
lijk
Dat ook de Russen enthousiast kun
nen zijn, blijkt uit het volgende ver
haal
De op straat verzamelde volksme
nigten hielden te Kiel (Rusland's
grootste oorlogshaven) Woensdag
avond tot laat in den nacht patrioti-
sche betoogingen. De menigte ver
langde, dat op het balkon van het
stadhuis het portret van den Tsaar
werd geplaatst Toen aan dezen
wensch gehoor werd gegeven, be
groette zij het portret met onbeschrij
felijke geestdrift. Officieren werden in
de hoogte getild en op de handen ge
dragen. Voorop liepen menschen met
vlaggen in de vaderlandsche kleuren.
Voor het Fransche consulaat hadden
stormachtige ovaties plaats. De mu
ziek speelde afwisselend het Russische
volkslied en de Marseillaise. De hou
ding der menigte was onberispelijk.
Uit de
BULGAARSCHE
hoofdstad wordt gemeld
Het officieele orgaan van het wila-
jet Adrianopel maakt een mededee-
ling openbaar der regeering, waarbij
de lieden, die naar Bulgarije de wijk
genomen hebben, worden uitgenoo-
digd naar hun haardsteden terug te
kèeren.
De goederen van hen, die onder
den druk van het Macedonisch comi
té binnen een tijd van drie maanden
niet terugkeeren, zullen in beslag
genomen worden.
De regeering heeft besloten, naar
aanleiding van de maatregelen der
Turksche overheid in zake den han
del, welke ook voor de Bulgaarsche
onderdanen nadeelig zijn, haar ver
tegenwoordiger te Konstantinopel,
Natsjovitsj, te laten komen, om" uit
legging te geven van het gedrag der
Porte en om hem mondelinge instruc
ties te verstrekken betreffende de in
de toekomst te volgen gedragslijn. Hij
komt morgen.
Stadsnieuws.
Wij herinneren er aan dat
de aangifte-biljetten voor plaatsing
op de kiezerslijst moeten worden Inge
diend op de secretarie vóór Dinsdag
16 Februari a.s.
Berust.
Ed. de Lanoy heeft berust in zijn
vonnis, waarbij hij tot H jaar ge
vangenisstraf met aftrek der. 5 maan
den preventieve hechtenis werd ver
oordeeld.
Voorjaar.
De bloembollenkweekers in de om
streken zijn begonnen met het ge
deeltelijk ontdekken van hunne vel
den. Er is nog weinig werking in de
bollen, hetgeen toegeschreven wordt
aan den kouden en natten zomer van
het vorige jaar.
De berichten uit het buitenland
over den bloei zijn bevredigend, zoo
dat men met grond een flinken ver
koop mag verwachten.
Haarl. Zangschool.
Woensdagavond had in de boven
zaal der Sociëteit „Vereeniging" de
openbare les plaats van de leerlingen
in de le en 2e zangklasse der Haar-
lemsche Zangschool, onder leiding van
haar directeur, den heer J. Steenman.
De uitvoering liep ook nu weer uitste
kend van stapel en gaf vooral een
niet geringen dunk van de gave van
den heer Steenman om deze jeugdige
musici te vormen en te leiden.
SPEENHOFF.
De Sociëteit Vereeniging bood ha
ren leden en hunnen dames een con
cert van Haarlemsch Muziekkorps op
Donderdagavond aan. Daarbij was
de heer J. H. Speenhoff tot medewer
king uitgenoodigd.
Misschien hebben de toehoorders
zich niet geheel en al rekenschap
kunnen geven van de redenen, waar
om zij den dichter-zanger toejuich
ten. Zijn optreden is dood eenvoudig,
zijn lange jas en breede stropdas ge
ven hem zelfs iets sombers, zijn ge
zicht staat strak, het accompagne
ment op zijn mandoline is de eenvoud
zelf, maar de stem klinkt sympa
thiek en de eigenaardige vermenging
van ernst en humor, met deze niet
te beschrijven leukheid voorgedra
gen, neemt de toehoorders in, vóórdat
ze het weten.
Speenhoff is omstreeks dertig jaar,
de punten van het kleine snorretje zijn
omhoog gedraaid, op 'fc voorhoofd
ligt een krul van 't donkere haar.
Omstreeks een jaar geleden trad hij
voor 't eerst op, als bij toeval, in een
gezelschap tooneelisten, van wie er
een ziek was geworden. Dat gaf be
zwaar en men vroeg Speenhoff, of hij,
die immers al eens in kleinen kring
met zijn liedjes was opgetreden, ze
ook hier eens voordragen wou. En
Speenhoff deed dat, denkende dat wel
niemand in de zaal er bijzonder op
letten zou. Dat was intusschen wèl
zoo, men vond ze aardig en zoo hing
hij en de "teekenstift en de pen van den
journalist, die hij voor de Nieuwe
Courant hanteerde, gezamenlijk aan
den kapstok van het verleden en trad
op voor 't publiek.
Hij had ook dezen avond veel suc
ces, niet het minst met den brief van
een moeder aan haar zoon die in de
nor zit en met het slotlied, een Spaan-
sche ballade. Tot een bis-nummer
was hij niet te bewegen, de tijd
drong, want hij moest nog denzelfden
avond in de Variété Flora in de Am-
stelstraat te Amsterdam optreden.
Het zou onbillijk zijn, om bij deze
bespreking ons muziekkorps over 't
hoofd te zien. Het gaf ons een vijftal
composities van zeer verschillende
soort te genieten de ouverture die
lustigen Weiber von Windsor, Suite
Algérienne van Saint Saëns, ouver
ture die beiden Hussaren van Dopler,
Souvenir de Schumann en Invitation
a la Valse van von Weber.
Vooral van de fantasie op Schu
mann's werken hebben wij recht ge
noten. Het publiek juichte ons orkest
hartelijk toe.
Stukken van den Raad.
De Commissie voor de Strafveror
deningen komt voorstellen, dat in de
Alg. Politieverordening de mogelijk
heid wordt opgenomen, dat B. enW.
in lokalen, van openbare vermake
lijkheden kunnen bepalenof, en zoo
ja op welke wijze en met uitsparing
van welke doorgangen, de stoelen of
banken aan den vloer moeten worden
bevestigd.
Verder stelt de Comm. voor in de
Alg. Politieverordening in te lasschen,
dat met boete van ten hoogste ƒ3.
wordt gestraft ieder, die aan straat
tegen een perceel leunt, in raamko
zijnen, op dorpels van deuren, op
stoepen of op bordessen zit of speelt,
uitgezonderd de gebruikers der per-
ceelen en hen, die handelen met toe
stemming van dezen.
Voorstel van B. en W. om aan
den heer W. Bosman te Heemstede
te berichten, dat zijn verhuizing naar
die gemeente geen aanleiding geeft
om hem van zijn bediening als ma
kelaar vervallen te verklaren.
HET TOONEEL.
Technici.
De afd. Haarlem van den Bond van
Technici houdt Zondag a. s. eene
Excursie naar Teyler's Museum.
Het Comité voor de Werkeloozen
verzoekt ons onderstaande op te
nemen.
Dringend verzoekt het Comité als
nog aan de werkeloozen, die hun naam
en adres nog niet opgegeven hebben,
dit nog te doen morgen (Zaterdagoch
tend) tusschen 9 en 12 uur aan het
gebouw St. Bavo, Smedestraat.
Namens het Comité
C. VAN WELT, Voorzitter.
Gevonden voorwerpen:
een gummi bal, een gouden slot
eener halsketting, een heeren-para-
pluie, een tooneelkijker, terug te beko
men op het bijpostkantoor aan het
Plein.
„ULTIMO" door de Koninkl. "Ver.
„Het Nederlandgcli Tooneel".
„Pour faire un civet de lièvre on
prend un lièvre"....
Om een Duitschen tooneelmop te ma
ken, neemt men Von Moser, schudt
hem eerst evens goed dooreen, sluit
hem eenigen tijd in zijn werkkamer
op, en wanneer dan na eenige dagen
een tooneeldirecteur op zijn deur komt
kloppen, dan ligt er een klucht voor
hem klaar.
Gauw loopt deze vervolgens naar
zijn régisseur, vlug worden een paar
repetities in elkaar gezet zoo goed
behoeft 't er niet in te zitten, want
wat je op de uitvoering niet weet, dat
maak je er zelf maar bij, want artis
tiek nauwkeurig behoef je bij zulk
werk niet te wezenzoo nauw let 't
niet en als de première gaat, zit
de zaal vol, en volgende avonden ook,
ja, zelfs in het buitenland loopen de
menschen storm naar de kas.
Dat hebben we gisteren ook hier
weer in de stad gezien.
Een zéér talrijk publiek was opgeko
men om „Ultimo" van Von Moser te
zien, een stuk, dat hij zelf zeer deftig
een „blijspel" heeft genoemd, maar
dat niet anders is dan een alledaag-
sohe „klucht", zoo vol malligheden,
dat zich de inhoud niet laat overver
tellen. De grappigheid berust zoo wat
op een soort van weddenschap tus
schen een professor (niet waar, een
Duitsch stuk zonder een „professor"
j is een ondenkbaarheid!), die na een
woordenwisseling met zijn neef een
bankier aanneemt om na een paar
I weken speculeeren op de Beurs even
rijk als deze te zullen wezen; want
i daar is nu heelemaal geen kunst aan,
I meent hij.
Maar dit loopt natuurlijk mis, en
I als op den laatste der maand de afre-
kening tusschen de neven plaats heeft,
1 moet de professor erkennen gefaald te
hebben. Gelukkig echter kan hij zijn
j schuld betalen, want de bankier
Enfin, de flauwigheid laat zich met
vertellen. Natuurlijk worden door dit
j hoofdmotief een paar echt Duitsche
verliefdheidspartijtjes gevlochten, en
i dan krijgen we verder nog de noodige
j vergissingen, misverstanden, tegen-
het-lijf-looperijen, geforceerde aardig-
heden, scènes met dienstboden en raen-
schen, die per se uïg moeten doen, het
gedraaf, deuren in en deuren uit....
kortom, wanneer men den volgenden
1 ochtend op zijn nuchtere maag zou
i willen trachten dit alles eens te gaan
beschrijven, dan zou men al draaie-
I rig worden van het idéé alleen,
j Maar er is gelachen, gelachen, neen
maar, ge-lach-en dat er geen eind aan
kwam. De zaal daverde van de vroo-
Iijkheid over die Duitsche „geestig
heden", en zelfs zeer „erentfeste"
Haarlemmers schudden van het plei-
zier en applaudisseerden, dat 't klonk.
Men kreeg dus waar voor zijn geld, en
wie lacht, is ontwapend.
Tourniaire, die men te Haarlem zoo
weinig te zien krijgt, had het leeuwen
aandeel van het lachsucces van den
avond. Als de neef uit Amerika, met
echte Duitsche braafheid tegenover de
armen en echte boeken-ridderlijkheid
volgens recept, was hij een goede too-
neelheld, die in de scènetjes met de
twee neven, met een der tantes en met
het meisje dat hij vrijt, heel wat tot
de vroolijkheid van den avond heeft
bijgedragen. Hij blijft den „oude" en
pakt het publiek altijd in. Dat heeft
het handgeklap hem gisterenavond
weer bewezen.
Verenet was een goed, kwastig en
chic-doenerig heertje Kreeft wel een
beetje te kellnerig in zijn uiterlijk
voor een bankier; terwijl de opvlie-
gerïge driftkop van een professor óók
heel goed vertolkt werd, maar het
factotum van den professor door Van
Dommelen wel wat al te veel volgens
een vast tooneeltype en met een be
paalde tooneelspraak werd weerge
geven.
Van de dames-meespelenden valt
niet veel te zeggenhun rollen zijn
over 't algemeen van te ondergeschikt
belang in dit stuk om er lang bij stil
te staan bovendien vinden wc 't al
tijd pijnlijk om actrices als mevr.
Chr. Poolman en mevr. S. Pauwels
Van Biene, die zooveel beters kunnen,
den heeleii avond voor gek te zien
spelen. De rol van Betsy, die volgens
het programma door mevr. Gusta
Poolman zou worden gespeeld, werd
door een ander vervuld, maar de ré
gisseur had niet eens de beleefdheid
genomen het publiek van deze rolver
wisseling in kennis te stellen.
Maar we hebben gelachen, gelachen,
neen maar, ge-la-chen
In Amsterdam gaat „Rosa Bemd".
Hauptmann's nieuwste stuk, met
mevr. Mann—Bouwmeester in de ti
telrol in Rotterdam gaat Oscar Wil
de's „Salomé".
En wij. Haarlemmers, krijgen „Gier-
Wally" en „Ultimo"
Maar we hebben gelachen, gelachen,
neen maar ge-la-chen I
FRANS NETSCIIER.
