IRONIE. UIT KIOTO. IN RUSLAND. Daar ver, in 'i uiterste Oosten woedt de oorlog. De mannen uit het land van den i „Vredesczaar" werden door de gele dwergen van Japan gestoord in hun beschavingswerk en nu zwerven de I kozakken, als moderne Hunnen, roo- vend en moordend, stelend en brand-1 stichtend, in de met ijs en sneeuw bedekte vlakten van Mantsjoerije rond, tot aan de grenzen van 't eeuwi ge ijs. En de oude ijsbeer, die de wil de ruiters ziet, zegt grimlachend tot zijn telg„Ziedaar, mijn jongen, de Europeesche beschaving verdedigd doorde kozakken van den Amoer! Draadlooze Telegraphie. Een belangwekkend opstel over draadlooze telegraphie in Nederland komt voor in de aflevering van „Eigen Haard" van 12 Maart. Het portret van Marconi en eenige goed geslaagde af beeldingen van het station aan den Overtoom te Amsterdam versieren den tekst, waaraan het volgende is ont leend. La vérité marche, rien na l'arrête plus het stoute woord van Zola, waarmede hij de overwinning van net recht tegenover onrecht aankondigde. Da waarheid in nog breeder zin op vattende, mag men zeggen de weten schap, het weten wat waarheid 's, gaat vooruit, niets kan dien zege tocht tegenhoudenblijft men achter, aarzelt men mede voorwaarts te gaan, dan, profeteerde Schimmel reeds „gaat de stroom der moderne gedach ten over uw hoofden of duwt u op zij". Die achter blijft is verloren, mede voorwaarts gaan eischt inspanning, er is geen keuze en toch wordt het volgen steeds moeilijker, de wegen be zwaarlijker voor den ongeoefende en niet geschoolde. Wat al veranderingen heeft de laatste eeuw ons getoond nieuwe banen zijn geopend, nieuwe denkbeelden op allerhande gebied maakten plaats voor de oude stan daardbegrippen, elke nieuwigheid ech ter, op welk gebied ook, aanvankelijk met wantrouwen en vijandschap be groet, werd na korten tijd opgenomen in het maatschappelijk gezin als on misbare vriend. Elke nieuwe ontdek king moet een groentijd doormaken. Reiswagens maakten plaats voor spoorwegen zooals Stephenson ze ont wierp. men was bang voor de nieu wigheid, welke moeilijkheden wierp men tegen den invoer op, wie her innert zich niet zijn antwoord toen men hem eindelijk voorhield of het dan niet gevaarlijk zou. zijn als een koe op de baan liep„Ja, maar voor de koe". Welnu, die spoorwegen zou den thans geen beter figuur maken, tegenover de belasterde lokaalbaan-1 tjes dan deze thans tegenover de Blitz- treinen. Zeilschepen moesten hunne plaats in het wereldverkeer afstaan aan stoomschepen, rijtuigen maakten plaats voor automobielen, voetgangers werden verdrongen door fietsers en deze weder door motorfietsenzoo gaat het steeds voorwaarts, achterblij ven leidt tot ondergang. Struisvogel politiek. de oogen sluiten voor wat om ons heen geschiedt, leidt tot verderf. De wetenschap gaat vooruit, niets kan haar tegenhouden, die niet op zij ge duwd wil worden en buiten de bewe ging raken, moet mede. Hoe was men vroeger niet tevreden met den vooruit gang op het gebied van het postwe zen, maar ziet, de telegraaf deed zijn intrede, onderzeesche kabels werden gelegd, werelddeelen werden verbon den verder kan men toch wel niet gaan, edoch Edison verbeterde ie telefoon, een geheel nieuw gebied werd veroverdeerst met wantrouwen be groet, vindt de telefoon thans een plaats in nagenoeg iedere particuliere woning, ook hiermede was niet het laatste woord gesproken de intercom munale telefoon deed zijn intrede, en nauwelijks is men aan de gedachte gewend geraakt dat men tot verover de grenzen van ons land heen gesprek ken kan voeren met meer gemak dan met iemand in dezelfde stad of dezelf de woning, of wederom staan wij voor een nieuwe zaak, veel wonderbaarlij ker, moeilijker te begrijpen, grooterin hare consequenties dan een der voor gaande. Weder wantrouwen, onvrien delijke ontvangst wat doet die vreemde indringer hier alles ging nu goed, al onze huiselijke arrangemen ten en wetten waren gemaakt naar hetgeen wij behoefden, moet die spel breker dit alles nu weer bederven? Maar de spelbreker is er, dit kan niet meer ontkend worden, met hem moet rekening gehouden worden, en niet alleen is hij aanwezig, maar hij schijnt zich in het maatschappelijk le ven reeds zeer goed te schikken en geen geringe plaats voor zicja zelf te eischen. Wij waren nu zoo gewend aan het denkbeeld, dat men, om met eene an dere plaats van gedachten te kunnen wisselen, eene verbinding moest heb ben, al was het een dunne draad, maar ten minste toch iets. In het land der geleerden, door Gulliver beschre ven, was ieder inwoner voorzien van een erwtenblaas aan een stokje wilde hij spreken met een vriend, dan moest men eenig contact hebben alvorens een gesprek te kunnen voeren, maar opeens wordt de wereld verbaasd door het feit dat berichten gewisseld kun nen worden tusschen ver van elkan der gelegen plaatsen zonder eenig an der tusschenstof dan de denkbeeldige ether waarvan men het bestaan aan neemt als hulpmiddel voor het ver klaren van waargenomen verschijnse len, doch die overigens niets meer 's dan een hypothese. Betrekkelijk wei nige jaren geleden wisselde men voor het eerst in Engeland teekens tusschen den vasten wal en een eiland door net op beider oevers evenwijdig spannen van draden, waardoor bij tusschen- poozen een electrischen stroom werd gevoerd, door welken in den tegen-1 overliggenden draad een stroom werd geïnduceerd. Professor Hertz had proefondervin-1 delijk aangetoond, dat ethertrillingen electrische energie konden overbren gen, welke trillingen zich voortplanten j met de snelheid van het licht, d. i. j 300,000 K.M. per seconde of bijna acht- maal den omtrek der aarde. De wijze waarop wij die trillingen van den ether gewaar worden, hangt af van het aantal trillingen per seconde;zoo hebben de zichtbare lichtstralen van het spectrum 400800 billioen trillin-! gen per seconde, de warmtestralen 60 billioen trillingen en meer, en de stralen waarmede electrische golven zich voortplanten door de ruimte 50,000—500 millioen trillingen per se conde. Stelt men deze trillingsgetallen naast die van de in vergelijking tot ether massieve lucht, dan ziet men hoe langzaam deze laatste trillingen zijn, eene welluidende vrouwenstem brengt ons gemoed in beweging met 1044 trillingen in de seconde, een som bere bas brengt ons wedertot rust en nadenken met 65 trillingen per se conde. het hoogste nog muzikale geluid heeft 4000 trillingen per secon de en het hoogste nog hoorbare ge luid 40,000 trillingen per seconde. De ether is dus de hypothetische midden stof, waardoor de electrische trillingen op eene plaats voortgebracht worden, overgeplant naar een ver verwijderde plaats en wel met eene snelheid van 300,000 K.M. per seconde. Al is er dus geen zichtbare draad, eene tusschenstof wordt tusschen de eindpunten toch aangenomen te be staan, daar die ethertrillingen zich gedragen evenals die van het licht, slechts in aantal per seconde daarvan verschillend, verspreidden zij zich met in één bundel naar een bepaald punt, maar in alle richtingen om het punt heen van waar ze veroorzaakt worden, evenals men een lamp kan zien bran den, op welke plaats men zich ook om de lamp bevindt. Een teeken door een station van draadlooze telegrafie af gegeven, kan dan ook op alle plaat sen in den omtrek opgevangen wor den, waar een daarvoor geschikte toe stel aanwezig mocht zijn. Schepen dus, op zee om hulp seinend door mid del van een draadlooze telegraaftoe stel, kunnen gehoord worden door alle schepen, die zich in een bepaald rayon bevinden, onafhankelijk van de positie ten opzichte van het seinen de schip. Het behoeft wel geen betoog, dat hier een geheel nieuw gebied ter exploitatie is geopend, waarvoor de bestaande telegraafinrichting, gebon den aan eene metaalverbinding tus schen bepaalde eindpunten, geheel on toereikend is. In alle beschaafde landen van de wereld heeft men dan ook de studie dezer nieuwe vinding ter hand geno men. Geen land of het heeft zijn systeem. Rusland en Japan zelf heb ben ieder hare eigene inrichtingen. In Europa waren het de Duitschers, die met wetenschappelijke studies voor aan gingen. Dr. Ad. Slaby, professor aan de Technische Hoogeschool te Berlijn, nam daarbij eene eereplaats in; reeds in 1897 hield hij voordrach ten over de mogelijkheid seinen tel wisselen zonder draadverbinding tus schen de uiteinden. Gesteund door de Duitsche regeering, nam hij tal van proeven en slaagde hij er in over kor ten afstand berichten over te brengen. Graaf Areo stond hem daarbij als as sistent ter zijde het Slaby-Arco systeem dankt aan beider samenwer king zijn ontstaan, dit wordt thans geëxploiteerd door de Allgemeine Elek- tricitats Gesellschaft te Berlijn, verder maakte professor Braun, zich verdienstelijk met de ontwikkeling van het theoretisch gedeelte der nieuwe wetenschap; in Frankrijk waren het professor Edouard Branly en de inge nieur Victor Popp, die het Branly- Popp systeem uitvonden en last not least kwam het Marconi-stelsel. Mar coni, Italiaan van geboorte, is net type van een practisch uitvinder, die niet slechts ontdekt, maar de gave heeft zijn uitvindingen practisch bruikbaar te maken. Naar Engeland gekomen met zijn eerste toestellen heeft hij die daar zoodanig weten te verbeteren, zooveel patenten van an dere uitvinders daaraan weten aan te passen, dat thans zijn stelsel buiten twijfel de grootste commercieele waar de heeft. Hij zelf is een hoogst eenvou dig man, wars van alle zucht naar eerbetoon of hulde, wars van alle humbug. Kalm gaat hij zijn weg, verbeterend steeds wat hij tot stand bracht, den weg bereidend voor de personen, die op grond zijner uitvindingen groote kapitalen waagden in commercieele ondernemingen, de Marconi Wireless Telegraph Company, gevestigd in En geland met een kapitaal van 300,000 pond sterling en eene even groote zuster-maatschappij in Amerika. Als stelregel heeft Marconi aange nomen nooit iets te publiceeren alvo rens hij volkomen van het succes is overtuigd gewordentoen hij annon ceerde naar Amerika te zullen seinen, had hij eerst zelf de mogelijkheid be proefd. Dank zij zijne energie en zijn genie heeft hij de draadlooze telegra fie tot een staat van practische vol maaktheid gebracht, welke aan het wonderbaarlijke grenstberichten voor dagbladen worden van uit Ame rika geseind en in Engeland opgevan gen, de Engelsche kust is voorzien van tal van Marconi-stations, waarmede de schepen der Engelsche marine en talrijke koopvaardijschepen dagelijks berichten, wisselen de Amerikaansche kust heeft vele Marconi-stations zoo wel bij New-York als in Alaska en langs de groote meren. Als medewer ker in Amerika heeft Marconi nie mand minder dan Edison zelf tot associé. De vorderingen worden dan ook, dank zij beider samenwerking, met reuzenschreden gemaakt. De En gelsche vloot is geheel met Marconi- installaties uitgerust, te Rome wordt thans een station gebouwd, van gelijk vermogen als dat op de Engelsche kust, waarmede berichten worden overgeseind direct naar Amerika. Het zal dus weldra mogelijk zijn van Amerika naar Engeland en van daar zonder tusschenstations naar Rome te seinen. Reeds nu werd geregeld ge meenschap onderhouden tusschen het Engelsche station te Poldhu en een Italiaansch oorlogsschip, de „Carlo Alberto", varende van Engeland voor bij Gibraltar, naar de Golf van Spezia, waar berichten werden ontvangen, dwars over de Alpen heen. To be seen to be believed zouden de Engelsche goochelaars uitroepen. Commercieel is de zaak zoodanig opgelost, dat reizi gers met mailbooten naar Amerika da gelijks berichten ter overseining kun nen geven aan den administrateur, zoodat de familiebetrekkingen op het vaste land dagelijks berichten kun nen blijven ontvangen. Niet lang gele den werd een passagier op een der mailbooten naar Amerika verrast met een draadloos deurwaardersexploit Dat dergelijke verbindingen voor on zen Oost-Indischen Archipel van groot gewicht moeten zijn, werd spoedig 'n- gezien door den heer Alfred Weiss, hoofd eener cultuurmaatschappij, te Batavia. Man van de daad, begaf hij zich zonder talmen direct naar Lon den, stelde zich in gemeenschap met de Marconi-Maatschappij en wist van haar, echter tegen het storten van een aanzienlijke waarborgsom, het uitslui tend recht te verkrijgen Marcon'-in- stallaties in Indië te exploiteeren en tevens het agentschap voor Neder land te verwerven. Hij wenschte te doen zien hoe volmaakt de toestellen van Marconi reeds werkten en verzocht den minister van marine hem daartoe een oorlogsschip af te staan. Met groo te welwillendheid werd dit verzoek toegestaan, weinige dagen later was het schip, de „Evertsen", voorzien van een Marconi-installatie en stonden de eigenaren van het Kurhaus te Scheve- ningen de villa Jacobson voor dit doel af. Velen zullen zich de welgeslaagde demonstratie van 28 April 1902 herin neren toen gedurende den geheelen dag met het niet van uit Schevenin- gen zichtbaar sehip „Evertsen" be richten werden gewisseld. Toen o. a. de helaas te vroeg ontslapen minister (Bij de platen). Japan heeft wij meldden het reeds bij de beschrijving der beide andere drie hoofdsteden. Onze plaatsjes geven kijkjes in de keizer lijke stad van 't westelijkst deel van 't eilandenrijk. Evenals de meeste Japansche ste den is Kioto fraai aangelegd en heerscht er een druk straat-leven, dat op gewone tijden veel op 't Europee sche lijkt, behoudens het meer pitto- resque der Japansche kleeding. Op feestdagen echter wordt dat straat leven van een intense schilderachtig heid als maar alleen Oostersche lan den te bieden vermogen. Als bonte processiën langs de fleu rige menigte trekken, tegen een ach tergrond van fijngetimmerde huizen of eerwaardige monumenten tegen groen geboomte, dan ontwikkelt zich een tooneel van buitengewone schoon heid. Onze plaatsjes geven kijkjes in de ongeveer 300.000 bewoners tellende stad. Het eerste is een processie ter eere van 't Jidai Matsuri-feest. De andere geven kijkjes in één der straten en in een park. ONTMOETING OP DE WANDELING. Heer (overbeleefd) Ik hoop, dames, dat u niet denkt, dat die afschuwelij ke hond van mij is. O neen, mijnheer, want hij is van ons SchooljongenEen enkele reis Am sterdam. Beambte Welke klasse Schooljongen (trotsch)De hoogste natuurlijk. .i#-' - *"öj Langs den Trans-Siberischen spoorweg. In Mantsjoerije zwerven sinds de Chineezen zich van de heerschappij over dat land meester maakten, voortdurend rooversbenden rond, even geducht als de Kozakken dat eertijds waren. Gevormd uit allerlei misdadigers, goed gewapend en nog beter bereden, zijn deze benden een schrik der Rus sen geweest, sinds die zich in Man tsjoerije nestelden en talrijke expedi ties tegen de vermetele bandieten hebben nog maar weinig vermocht. Thans zijn deze roovers, vermoede lijk door Japansche agenten aange moedigd, weder op 't oorlogspad tegen de door hen doodelijk gehate Rus En dezen zien niet zonder vreetj geduchte ruiters om hun spootj zwerven de eenige verbinding f het oorlogsterrein telkens dreif de wachtposten uit te moordes groote afstanden lijn te verniela Vandaar, dat de bewaking vanL Transsiberischen spoorweg zoo eiT veel troepen kost, zonder nog voldoende zekerheid te geven, de sterke benden gaan voor soldr~T niet zoo gauw uit den weg. WaiP" moed en doodsverachting kenned f bandieten huns gelijken niet. I Van Asch van Wijck het lokaal be trad, werd de „Evertsen" hiermede in kenm's gesteld en onmiddellijk com plimenteerden commandant en officie ren Zijne Excellentie met zijn geluk kig herstel uit de zware ziekte, waar van hij juist herrezen was. Na dit succes begaf de heer Weiss zich naar Indië, wist met groote en ergie en tact de Indische autoriteiten gunstig voor zijne plannen te stem men, waaromtrent de beslissing thans in Nederland ligt. Niet rustend op dit aanvankelijk verkregen succes volgde hij zijne voorstellen naar Nederland en wist hij kort na zijn terugkomst de Marconi-Maatschappij er toe te brengen een station voor draadlooze telegrafie te Amsterdam aan den Overtoom op te richten, krachtig ge noeg om direct berichten met Enge land te wisselen. De Marconigrammen dagelijks in het „Algemeen Handels blad" verschijnend, toonen aan met welk succes. Gaarne had hij reeds dadelijk dat station commercieel in exploitatie ge bracht, maar de nieuwe wet op tele grafie en telephonen maakt het nood zakelijk, dat door de Regeering eerst beslist worde omtrent eene door hem in te dienen concessie-aanvraag. Moge spoedig eene gunstige beslissing de welverdiende belooning op zijn nver- moeid streven zijn Het artikel, dat wordt voortgezet en een beschrijving zal geven van de sa menstelling en werking van het sta tion, ontwikkelt de beginselen, waarop wordt aangenomen, dat de lezer be kend is met de algemeene beginselen der elecftriciteitsleer. De opvoeding der Japangche kinderen. In Japan, dat op het punt van be schaving in de laatste jaren zulke groote vorderingen heeft gemaakt, be staan nog tal van eigenaardige voor stellingen, die wij zeker onder de bij- geloovigheden zouden rangschikken. Bij de opvoeding is dit voorval sterk. De Japanners gaan waar het hun kin deren betreft steeds met de meest mo gelijke zachtheid te werk. Straffen ko men weinig voor en om de kinderen van de een of andere verkeerdheid te rug te houden, bezigt men, waar een enkel verbod wellicht niet voldoende zou zijn, soms zonderlinge middelen. Om de kinderen tot een goed gedrag, tot verdraagzaamheid, tot voorzichtig omgaan met gevaarlijke dingen aan te sporen, dreigt men hen met geheim zinnige gevolgen van hun verkeerde handelingen. Zoo wordt bijv. een kind, dat zijn ouders boos aankijkt, veranderd m een schol, een visch, van wie de oogen aan één kant vlak bij elkander staan. Wie liegt, dien rukt Emma, de beheer- scher der onderwereld, de tong uit Ook in Japan is het gebruikelijk, vóór het naar bed gaan, de kousd te trekken. Tegen kinderen. di« niet gaarne doen, zegt men: Wie jn zijn kousen aan gaat slapen, zs niet bij zijn, wanneer zijn oudersft i ven, iets dat als een van de eiL,. dingen geldt, die iemand kunnen komen. utt Thee is niet goed voor kindi aj meenen de Japansche ouders, enf om vertellen zij hun, dat wie "h drinkt, zwart, dat wil zeggen, sptyjfc oud wordt. Als waarschuwing voor het sl® "e omgaan met naalden zegt menfs; naald, die in de voetzool dringt,U omhoog tot in het hoofd. Men #>®r dus geen naalden op den grond i vallen. Evenmin mag men mess-L ten zwerven, vooral niet op den fe*®P' want dan bezeert men zich zek&oji de een of andere wijs. 's Avonds mogen kinderen geeff*® stoppertje spelen, want in dcj[j i kunnen zij licht een ongeluk 'krii Slaan zij deze waarschuwing in!6*0 wind, dan komt de „Rakoerezatoj Japansche boeman, die kind u. steelt. Om de kinderen te leeren stilfl heeft men een woordspeling bedi -di die luidt„Bimboyoesoeri" (drut| niet stilzitten.) „Bimbosoeroe" plf zijn.) Deze woordspeling wil naL,, lijk zeggen wie voortdurend it weging is, en armen en beenen] kan stilhouden, wordt arm. De volgende paedagogische ningen der Japanners zijn ook waardig, om de daaraan vastgek te gevolgen. Een kind, dat een i napraat, wordt een deugniet. Wi een ander te plagen, gedurig om heen loopt, wordt in een slanj anderd. Wie met vuur speelt, dien wacht dezelfde straf als mede onze kinderen in dat gev! dreigd worden. Grappig die ov« komst, nietwaar Des nachts moet men stil zijn Bi spreekt vanzelf. Daarom heeft hf doen van ravengekras, van hai kraai, en ook het fluiten, voora nachts, onaangename gevolgen, schreeuwt als een raaf, krijgt a ken mondhoek een donkere vlek, als de raaf aan weerszijden varied, bek heeft. Op kraaien in den volgt brand. Wie fluit wordt of ook, die mag niet aan het ste van zijn ouders tegenwoordig zij: wie 's nachts fluit, die lokt sla In den nacht mag men ook geeili ziek maken op de ..hozoeki", daardoor voelen zich de slangen eens aangetrokken. De „hozoeki" is de schil van soort bes, die men in den mond! aal om bepaalde schelpiepende tonen ede te brengen een zeer gelief S{ spelletje, vooral voor de Japa 798 jonge meisjes. Wie in een doll ioe een „zarn" (een mand zonder cfakl op zijn hoofd zet, groeit niet mknt; Als de nood dringt, of gevaren drei gen, dan is de mensch immer geneigd zijn toevlucht bij hooger machten te zoeken. En in tijden van oorlog vooral wor den de kerken drukker bezocht, wordt er meer en inniger gebeden. Zoo ook in Rusland. In alle kerken worden dagelijks diensten gehouden om den zegen Gods over Ruslands wapenen af te s ken en een vrome menigte, ui rijksten en armsten, is telkens bij godsdienstoefeningen tegenwoord Pa Ook de Russische beschermheil zij in 't bijzonder de aartsengel Micl vinden in deze dagen talrijke eerders en aanbidders en een aan lijk aantal kaarsen wordt ter hu eer geofferd en gebrand.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1904 | | pagina 10