NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
Haarlem's Dagblad yaii
5 Mei bevat o.a.
BLAD A. Buitenlaiidsch Overzicht.
Oorlogsnieuws. Nieuws uit Haar
lem en Omstreken. Kameroverzicht.
Binnenl. en Gemengd Nieuws.
BLAD B. Werkstakingen en uitslui
tingen in 1903. Binnenlandsch en
Gemengd Nieuws en Feuilleton.
B ateiilimiiscli Overzicht
21e Jaargang.
No. 6394
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
DONDERDAG 5 MEI 1904 A
HAARLEM S DAGBLAD
i Agent gevestigd is (kom der
ABONNEMENTEN
PBR MIB MAANDEN;
Voor Haarlem a 4
Voor de dorpen to desa omtrek waar
gemeente)
Franco per post door Nederland
Afzonderlijke nummers s 0
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem
w s de omstreken en franco oer j
1.20
1.30
1.65
0.02%
0.37%
0.45
Uitgave der Vsiih®®(Mb8p Lmjimb Caster. Directeur J. C. PEEREBOOM.
ADVERTENTIËN:
Van 1—5 regels 50 Cts.iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
Haarlem van 15 regels ƒ0.75, elke regel meer 0.15. Reclames 30 Cent per regel.
Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Kleine advertentiën 3 maal plaatsen voor 2 maal betalen.
Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 55.
Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122.
Abonnementen en Adverientiësi worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën
Keclamesbetreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam.
Hoofdarjfnien voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Eirangère G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Parijs, 31^'s Faubourg Montmartre.
DU nssaiiïiier bestaafl uit
as©* t5ij»da:l|dtófi3t.
üis&dL.
De plaatsvervangende chef van den
generalen marine-staf, admiraal Rosh-
destwensky, is benoemd tot comman
dant van het tweede Stille-Oceaan
eskader.
DE OORLOG
Er worden nog enkele bijzonderhe
den ontvangen betreffende het
fievecht aan de Yaloe
bijzonderheden alle afkomstig uit Ja-
pansche bron. De opgave van Japan-
sche verliezen is, zooals men uit de
telegrammen, die we hierachter zullen
laten volgen, kan zien, een voorloopi-
van de Russische verliezen is nog
niets bekend. Merkwaardig is dat de
sterkte der Russen, eerst getaxeerd op
30.000 nu al gedaald is tot 10.000, zoo
dat zij dan tegenover een meer dan
drievoudige overmacht hebben
staan.
Een der nog ontvangen berichten
komt uit Londen, waar de Japansche
legatie het volgend rapport mededeelt
van generaal Ivoeroki, te Tokio in
den middag van 1 Mei ontvangen. De j
vijand bood aan onze vervolging hard
nekkig weerstand en bracht ons nog
een verlies van 300 man toe. De vij
and vocht tot het einde met grooten
moed. Eindelijk echter heschen twee
van zijn batterijen, na het vei'liesvan
de meeste manschappen en paarden,
de witte vlag en gaven zij zich over.
De officieren onder de gevangenen
verklaarden dat generaal Kashtalin-
sky en de commandanten van het elf-^
de en twaalfde regiment infanterie
gesneuveld waren, terwijl nog vele an
dere hoofdofficieren waren gedood oft
gewond. Een aantal vluchtelingen j
keerde later terug en gaf zich gevan-j
gen. Het totaal cijfer der gevangenen
bedraagt 30 officieren en 300 onderof
ficieren en manschappen.
Een onderzoek naar de Japansche
verliezen wordt door den generaal in
gesteld.
Een dépêche- van Reuter uit Tokio
bevestigt in hoofdzaak het telegram
van de Japansche legatie, maar voegt
hierbij, dat de Russische artilleristen
de kulassen der kanonnen vernielden
Voordat ze zich overgaven. Van de
dertig gevangen genomen officieren
rijn twintig gewond, van de 300 ge
vangen manschappen zijn 100 ge-l
wond. Een voorloopig rapport van den
eerstaanwezigen officier van gezond
heid van het eerste Japansche leger-;
corps meldt, dat het aantal doodenen
gewonden 798 bedraagt.
De bijzondere berichtgever van Reu
ter in het Japansche hoofdkwartier
geeft in een dépêche van 2 Mei uit
Tsjokodo een kort verslag van het
gevecht aan de Yaloe. Hij meldt, dat
de sterkte der Russische troepen 10.000
man bedroeg.
Naar gemeld wordt en ook natuur-1
lijk het geval zal zijn, heeft generaal
Koeropatkin aan. den Czaar een ver
slag geseind van het. verloop van het
gevecht. Bijzonderheden daarover zijn
niet bekend, alleen dat de generaal
bevestigt, dat de Russen, die zwakker
in aantal waren, ondanks een hard-
nekkige verdediging, hun stellingen
onder groote verliezen en met achter-;
lating van vele kanonnen moesten op-
geven.
Het is begrijpelijk dat. in Japan en'
speciaal in de hoofdplaats
Tokio groote vreugde heerscht j
over het eerste succes te land. j
Duizenden menschen, zoo wordt uit.
Tokio gemeld, trokken door de straten
om de overwinning aan de Yaloe te
vieren. Ongeveer de helft van de me-j
nigte bestond uit vrouwen. Er waren j
twaalf verschillende optochten geor- j
'ganiseerd, maar deze sloten zich ten
Slotte tot een enkele aaneen. Een an- j
dere stoet bestond uitsluitend uit stu-
denten, die roode lantaarns droegen.
Een reusachtige menigte verdringt;
rich in de straten. De geheele stad isj
in vlaggen tooi en met veelkleurige
lantaarns versierd. Alle inwoners ne-
men aan de betooging deel, die de'
meest grootsche is sedert het uitbre-1
ken van den oorlog.
De opvarenden van de Korejetz wor
den door den Czaar
Voor hun heldhaftig gedrag
Beloond
Bij Keizerlijke oekase van den 29en
April is aan alle officieren van de
„Korejetz" de St. George-orde ver
leend.
Vice-admiraal Besobrasow is be
noemd tot commandant van het eer
ste eskader in den Stillen Oceaan.
Weer is een poging der Japanners,
om den toegang tot de haven van
Port Arthur te versperren
mislukt.
Het Telegraaf agentschap meldt
daarvan uit Port-Artliur
Om één uur des nachts werden vijf
Japansche torpedobooten opgemerkt.
Onmiddellijk werd tegen deze door de
kustbatterijen en van de oorlogssche
pen ..Gil jak", „Gremjaksjtsji" en
..Olwasjni" het vuur geopend.
De torpedobooten werden gedwon
gen in volle zee terug te keeren. Daar-
on werden aan den horizon Japan
sche schepen opgemerkt, die van het
Zuiden kwamen. Aan het hoofd
stoomde een schip, bestemd om den
haveningang te versperren. Dit werd
in detoL grond geboord. Tegen twee
uur naderden nog twee van zulke,
schepen, die eveneens in den grond
werden geboord, terwijl een half uur
later weder vier schepen naderden.
Hiervan kwamen drie op Russische
mijnen terecht. Twee der schepen
zonken onmiddellijk, het andere en
het ongedeerd gebleven schip werden
daarop door liet vuur tot zinken ge
bracht. De Askold" nam aan het
gevecht deel. Te 2 uur 40 verschenen
weder drie Japansche branders. Een
van deze stiet op een mijn, een twee
de zonk aan de kust, de derde ging
door het Russische vuur verloren.
In het begin van den strijd begaf
admiraal Alexejef zich met den chef
van den staf en met een vlag-officier
van dezen staf met een sloep van de
..Sebastopol" aan boord van de ..Ol
wasjni".
In een telegranr van stadhouder
Alexejef aan den Tsaar gisteren uit
Port-Arthur gezonden, wordt gezegd:
In den nacht van 2 Mei werd een
nieuwe aanval gedaan op Port-Arthur
maar deze werd met goed gevolg af
geslagen. De aanval geschiedde met
het doel den ingang van de haven te
versperren. Tegen half drie des
nachts werden bij het schijnsel der
zoeklichten een aantal branders van
het Oosten en Zuidoosten komend, j
zichtbaar. Deze werden door het vuur 1
der Russische kanonneerbooten en j
kustbatterijen tot. den terugtocht ge-j
dwongen. Acht schepen werden door j
dit vuur of door mijnen tot zinken
gebracht,' bovendien werden twee
torpedoboot.en vernield. Van de be
manning, die zich in sloepen trachtte
te redden, werden 30 man door de
Russen gevangen genomen. De Rus-
sen hadden geen verliezen.
De Grieksche gezant Gryparis ver
scheen zooeven bij den grootvizier met
de mededeeling, dat het Kabinet te
Athene het voorstel van de Porte om
een commissie van onderzoek naar
Smyrna te zenden, afwees.
Het Gevecht aan de Yalou.
Het volgende overzicht van de voor
naamste krijgsverrichtingen wordt
door den correspondent van de Times
te Tokio overgeseind
„De voornaamste aanval der Ja
panners bij het overtrekken van de
Jaloe werd uitgevoerd door den rech
tervleugel der Japanners, bestaande
uit de 12e divisie, die de rivier over
trok op 20 KM. ten noorden van Wi-
dzjoe hij Soekoesjin. De garde-divi
sie, die in het centrum stond, en de
2e divisie, op den linkervleugel, sta
ken over naar de- eilanden boven en
beneden Widzjoe. Dit waren slechts
schijnbewegingen om den overtocht
van de 12e divisie te bemantelen
eerst later zouden de eerstgenoemde
divisiën den. overtocht doorzetten,
wanneer de beweging van de 12e divi
sie gelukt was.
Tegenover Soekoesjin ligt Hoesjan-
eiland, waar een hoogte, de Tijger-
berg genaamd, den gelieelen omtrek
beheerscht. Nadat de 12e divisie den
29en post gevat had op dit eiland, ver
dreef zij den vijand bij het aanbreken
van den dag van den Tïjgerberg,
waarna zij den rechtertak van de Ja
loe overging en aan de overzijde een
stelling innam.
Intusschen staken de gardes en de
2e divisie de rivier over, zich ontplooi
ende tot dicht bij Antoeng, met de re
serve in het centrum op den hoofdweg
Aldus vertoonde het leger 's ochtends
van den ien Mei een front van meer
dan 30 K.M., met den linkervleugel
bij Antoeng en den rechter tegenover
Mako. waarvan hij gescheiden was
door de rivier Ai.
Toen de voorwaartsche beweging
hervat werd, doorwaadde de 12e divi
sie de Ai, bestormde de vijandelijke
'schansen en trok de stelling om in de
richting van Kioe-liëng-tse, terwijl de
gardes en de 2e divisie naar hetzelfde
punt samenkwamen. Daarop trokken
de Russetn voor den van drie zijden
komenden aanval der Japanners te
rug."
geheel beëindigddaartoe dienden
dus de door minister Chilkof met
zooveel spoed over het Baikalijs ge
zonden 150 locomotieven en 2000 wa
gens.
De getalsterkte der aan de lijn Kai-
pingLiao-jangMoekden saamge-
brachte troepen bedraagt nu 140.000
man, een aanzienlijke macht, die in
een voor verdediging gunstig land,
aan een Japansche overmacht gerust
het hoofd kan bieden. De stelling is
daarom ook gunstig, omdat men van
hier de hoofdmacht tegen Yaloe of
Nioe-Tsjwang zou kunnen vinden.
De Russische troepen aan de Yaloe
zijn dus slechts te beschouwen als
een sterke voorhoede van dit Russi
sche leger naar de oostzijde, evenals
Port-Arthur de voorhoede is, naar de
zuidzijde gericht. Deze schrijver schat,
dat er nog geen 25.000 man aan de
Yaloe lagenen zijn artikel beëindi
gend, schrijft _hij over deze Yaloe-af-
deeling, gedeeltelijk uit vrijwilligers
(Ochotinki) bestaande ..Zij zullen de
rivier hardnekkig verdedigen en den
Japanschen overtocht sterk vertra
gen. Tot een beslissenden slag aan
de Yaloe kan het echter door de maat
regelen der Russen niet komen. En
zoo iets komt ook niet overeen met
de hierboven ontwikkelde plannen
van Koeropatkine."
Zooals men ziet, komt hetgeen de
schrijver zegt over het gevecht aan
de Yaloe, namelijk dat het als een
voorpostengevecht moet worden be
schouwd, merkwaardig overeen met
onze meening, die wij gisteren neer
schreven in ons buitenlandsch over
zicht.
Men weet dat
DUITSCHLAND
behalve tegen de Herero's. in Zuid-
West-Afrika met tegenspoed heeft te
strijden, namelijk met het heerschen
van ziekte typhus onder zijn le
gertje, tengevolge waarvan heel wat
menschen, die overleden of ziek zijn,
van de werkelijke sterkte moeten wor
den afgetrokken, zoodat versterking
dringend noodig is.
Aan de „Lokalanzeiger" wordt dan
ook uit parlementaire kringen mede
gedeeld, dat als verdere versterkingen
naar Zuid-West-Afrika zullen worden
gezonden 500 bereden en 500 onbere
den manschappen, twee rijdende veld-
batterijen met de noodige manschap
pen, benevens 150 man voor de ver
sterking van de bezetting der stations
in het "Zuiden van de kolonie. In het
geheel zal de sterkte van het trans
port 1500 man bedragen.
De „Nordd. Allg. Ztg." meldt, dat
de Keizer op het paleis den rijkskan
selier ontving, den chef van den ge
neralen staf Schlieffen, den minister
van oorlog Von Einem, den directeur
van koftfniën ter gemeenschappelijke
overlegging.
De bespreking duurde zeer lang.
Betreffende de
MACEDONISCHE QUAESTIE
wordt aan de „Frkft. Ztg.' gemeld
De Turksche ministerraad sloeg
voor een gemengde commissie in te
stellen tot regeling van het gebeurde
te Smyrna. De Grieksche gezant Gry
paris sloeg evenwel het voorstel af.
Later deelde hij op persoonlijk ver
zoek van den Grootvizier naar Athene,
dezen mede, dat Griekenland verlangt,
dat een verontschuldigingsbezoek door
den Walis Kiamil Pasja bij den con
sul-generaal zal worden gebracht en
dat verschillende politiebeambten zul
len worden afgezet. Turkije verlangt
van Griekenland de terugroeping van
den consul-generaal Antonopulos en
van den vice-consul Deljannus. Kia
mil Pasja, de vroegere grootvizier, zal
voor het verontschuldigingsbezoek niet.
bereid worden bevonden en zou eerder
aftreden dan zulk een schrede te doen.
Zijn trots is bekend en de Porte zal
ook moeilijk zulk een eisch stellen.
De tactiek van Koeropatkine.
Onder den verschen indruk van den
slag aan de Yaloe is het nuttig ken
nis te nemen van een zeer interes
sant artikel in het „Berl. Tageblatt",
dat het uit Petersburg toegezonden
wordt. Daarin wordt herinnerd aan
Koeropatkine's woorden, bij zijn ver
trek gesproken Geduld, geduld en
nog eens geduld
Maar sedert zijn komst op het oor-
logsterrein heeft de opperbevelhebber
zeer veel gereorganiseerd en het leger
niet slechts qualitatief aanzienlijk
verbeterd doch het ook operatief zoo
danig gewijzigd, dat het op alles voor
bereid is. Eigenaardig is het juist nu
in dit overzicht te lezen over de Yaloe-
opstelling der Russen terwijl den
schrijver van den slag nog niets be
kend kon zijn. Koeropatkine, zegt de
schrijver n.l.. heeft dadelijk ingezien,
dat het niet mogelijk was den Japan
ners aan de Yaloe voor te zijn, en hij
heeft zich daarbij op het juiste stand
punt geplaatst van den veldheer,
die op alles voorbereid wil zijn.
Toen Koeropatkine het opperbevel
op zich nam, stonden de Russische
strijdkrachten in Mantsjoerije in drie
afzonderlijke sterke afdeelingen ge
heel van elkaar gesplitst, namelijk
lo. het noordoostelijk leger bij Wla-
diwostok en Nikolsk Ossoeriskï 2o.
het zuidoostelijk leger tusschen Port-
Arthur en Moekden en 3o. het weste
lijk reserveleger bij Kharbin.
Half Februari waren deze drie'le
gercorpsen samen ongeveer 120.000
man sterk, waarbij niet gerekend het
corps der Trans-Amoergrenswacht,
die ongeveer 42.000 man telt en in
opdracht heeft den Siberischen en
Oost-Chineeschen spoorweg te bewa
ken. De afstanden tusschen de drie
andere legercorpsen waren zeergroot
van het noordoostelijk leger tot het
zuidoostelijk circa 700 kilometer, ter
wijl het reserveleger zuidelijk van
Moekden 500 kilometer, van Nikolsk
Oessoeriski en Wladiwostok 450 kilo
meter verwijderd was. Het was dus
een volkomen versnippering der toch
reeds numeriek zwakke Russische
strijdkrachten.
Koeropatkine's eerste zorg was door
een nauwe samentrekking den Ja
panners alle voordeelen dezer ver
snippering te ontnemen. Hij begon
dus in alle stilte het 1ste Siberische
legercorps van Wladiwostok over
Kharbin en Moekden naar Liao-jang
aan den spoorweg van Port-Arthur
naar Moekden over te brengen en sa
men te voegen met de daar liggende
troepen tot een versterkte lijn Kai-
pingLia.o-j ang-Moekden, n am eli j k
tot één geheel Mantsjoerijsch opera-
tieleger te vereenigen. Met groote
voorzichtigheid, doch tevens met alle
energie tot stand gebracht, waren
einde Maart al deze transporten reeds
Stad suk* n tvs.
Nieuwe School.
De nieuwe inrichting van onderwijs
welke aanvang September zal geopena
worden in perceel 2 van het Nassau-
plein zal den naam dragen van „In
stituut Oranje-Nassau". Zij zal ver
deeld zijn in twee afdeelingen, A en B.
Het onderwijs in af deeling A zal de
volgende vakken omvattenLezen,
Schrijven, Rekenen, Bijb. en Vad.
Geschiedenis, Ned. Taal, Aardrijks
kunde, Natuurkennis, Teekenen, Zang
Fransch, Nuttige en fraaie handwer-
j ken voor meisjes. Het zal berekend
1 zijn op de eischen van het overgangs
examen voor afd. B. en op die van
het toelatings-examen voor Gymn. en
H. Burgerschool.
Afd. B bedoelt in een driejarigen
cursus aan jongelieden, die op 16- of
17-jarigen leeftijd de maatschappij
binnentreden, eene daartoe vereischte
mate van algemeene ontwikkeling aan
te brengen. Behalve in de bovenge
noemde vakken zal hier onderwijs ge
geven worden in de Duitsche en En-
gelsche taal, Algem. geschiedenis,
Wis- en Natuurkundige aardrijkskun-
de, de beginselen der Scheikunde, der
Staathuishoudkunde en der Gezond
heidsleer. Het onderwijs zal gegeven
worden door den heer J. I-I. van Ley-
den, instituteur te Rotterdam, J. de
Jong, hoofd eener bijzondere school
alhier in wiens plaats aan die school
een ander hoofd zal benoemd worden,
terwijl voor de klassen van afd. B nog
leerkrachten moeten benoemd worden.
I De regeling der schoolgelden, tijd
en plaats van inschrijving bij den
heer J. H. van Leyden, en voor B ook
bij den heer J. de Jong, zal nader per
advertentie in dit blad worden aange-
kondigd.
R i n g v e r g,a d e r i n g.
j De Bondsring „Haarlem en Oni-
i streken" van den Bond van Jonge-
lingsvereenigingen op Gereformeerden
grondslag hield Dinsdagavond een
buitengewone vergadering in de Chris-
telijke bewaarschool in de Riddcr-
straat.
Op deze samenkomst werden de
j verschillende voorstellen voor den
Bondsdag, die op Hemelvaartsdag te
Zwolle gehouden zal worden, behan
deld zullen worden, besproken, hene
vens nog eenige andere huishoudelij
ke werkzaamheden afgedaan.
Afgekeurd.
Naar wij vernemen zijn de trottoir
banden uit België voor het abattoir
aangevoerd, door den Directeur van
Gemeentewerken afgekeurd.
Gevonden voorwerpen:
Een borduurlap en eenige strengen
zijdeeen gouden oorknopje met
zwart steentjeeen groote, zwarte
hond.
Te water.
Doordat de strengen van het paard
losraakten, is een wagen de Brou
wersvaart ingereden, doch spoedig
daaruit gehaald.
Aan de Tweede Kamer is thans in-
ged'end een wetsontwerp tot stichting
van een
Teciinische ^iddsibare School
die, zooals men weet, te dezer stede
zal komen.
Het wetsontwerp strekt om in
hoofdstuk V (Binnenl andsche Za
ken) der Staatsbegrooting 1904 den
postkosten voor den bouw van een
middelbare technische school en kos
ten van onderzoek en van maatrege
len noodig ter voorbereiding van de
oprichting van deze school, uitge
trokken op (20.000, te verhoogen met
(100.000. Bij dit wetsontwerp is ge
voegd een memorie van toelichting
van 45 bladzijden, waarin wordt uit
eengezet welke plaats de op te rich
ten centrale middelbare technische
school bezet in het technische middel
bare onderwijs en welke plaats inge
nomen wordt door dit technische mid
delbare onderwijs in het middelbaar
vakonderwijs, dit middelbaar vakon
derwijs in het gemeene vakonderwijs
en dit vakonderwijs in het onderwijs
ais algemeen begrip genomen.
Behandeld worden deze punten in
12 paragrafen, getiteldlo. vakon
derwijs, verdeeld in a. begrip van
het vakonderwijsb. cle formeele in
deeling van het vakonderwijsc. de
materieele indeeling van het vakon
derwijs: d. de nadere indeeling van
het nijverheids-onderwijs.
In deze punten worden onderwijs
in landbouw, nijverheid en handel
besproken, met opmerking, dat in het
verder deel der memorie al wat op
landbouw en handelsonderwijs be
trekking heeft, buiten beschouwing
blijft, daar zij zich moet bepalen tot
bespreking van het vakonderwijs, dat
doelt op bekwaming voor nijverheids
doeleinden
2o. lager vakonderwijs, waarin de
geheele vorming van ons volk en
practische vaardigheid in groote lij
nen wordt besproken
3o. middelbaar industrieel onder
wijs, verdeeld in a. het centrale in
stituut voor middelbaar industrieel
onderwijs, welk instituut zal verdeeld
zijn in 2 afdeelingen, nl. voor zelf
onderricht en voor onderricht door
anderen. De afdeeling voor zelf-onder-
richt zal vereischen een bureau tot
het geven van inlichtingen de noo
dige teekenzalen een bibliotheek met
leeszaleneen laboratorium voor
scheikundige en natuurkundige on
derzoekingen een werkplaats voor
constructie een museum van gereed
schappen, instrumenten en werktui
gen een museum van teekeningen,
modellen monsters van grondstoffen
en heel- en half-fabric aten een proef
station.
De afdeeling voor onderricht door
anderen" zal moeten beschikken over
het noodige onderwijzend personeel
de noodige lokalen in het Instituut
en de bevoegdheid om elders tijdelijk
lokalen in huur te nemen; het voor
het dagelijksche onderwijs noodige
apparaat. En ze zal moeten organi-
seeren dag- en avondcursussen, te
geven aan het Instituut, naar de be
drijven onderscheideneen dagcursus
voor hen, die in zulk een bedrijf pa
troon of opzichter willen worden, de
avondcursussen voor hen, die reeds
patroon of souschef bij zekere bedrij
ven zijn, cursussen te geven aan het
Instituut voor hen, die als skilled la
bourer, bij zulk een bedrijf in dienst
willen treden, of reeds bij zulk een
bedrijf werkzaam zijnrondgaande
cursussenrondgaande tentoonstel
lingen voordrachten over een be
paald bedrijf, zoowel aan het Insti
tuut als eldersb. middelbare indus-
trieele vakscholen, welke als plaatse-
i lijke vakscholen de peripherie zullen
I vormen van het centrale nijverheids-
f instituut zooveel mogelijk voeling
i houdende met de practische uitoefe-
ning van het bedrijf.
4o. middelbaar technisch onderwijs,
I waarin o.a. gewezen wordt op het
uitstekend werk op het textiel en ma
chine-gebied aan technische scho
len te Enschedé, Amsterdam en Rot
terdam gedaan. Zoodi-a de centrale
school haar opkomst verzekerd ziet,
wenscht de Regeering in overleg te
treden met het gemeentebestuur van
Enschedé over de textielschool voor
de katoenindustrie.
ïs daarvoor het plan gereed, dan
wenscht zij te Tilburg de stichting
van een textielschool voor de wol te
bevorderen en is men zoover, dan zal
het technische onderwijs voor leder
aan de beurt komen; het is hoogtijd
dat een miinbouwschool in Limburg
worde geopend, dat de bakkerij en de
typografie erlangen wat haar zoo
hoog noodig is, en dat de bewerking
van aarde èn klei insgelijks aan een
technische school onderwezen worden.
5o. Centrale middelbare technische
school, gevende een uiteenzetting van
hetgeen onder paragraaf 3 is opge
somd.
Go. De eischen van toelating, waar
bij geen minimum van leef
tijd wordt gesteld, een flinke jonge
man, die bij zijn voorbereiding be
hoorlijke leiding heeft kunnen verkrij
gen, kan aan die eischen op 17 18-
jarigen leeftijd voldoen.
7o. De inrichting van het onderwijs.
Hoezeer er niet aan te denken valt
reeds nu in de wet nadere bepalingen
omtrent de inrichting van het onder
wijs op te nemen en de regeling van
dit onderwerp deels aan besluiten,
deels aan ministerieele beschikkingen
zal zijn over te laten en eerst in over
leg met de commissie van toezicht en
den aan te stellen directeur bijzonder
heden zullen kunnen worden vastge
steld, acht de Minister zich toch ver
plicht aan de Staten-Generaal een ru
we schets voor te leggen van de wijze,
waarop hij zich voorshands die rege
ling denkt. Dit geschiedt in 4 punten
a. duur en indeeling van den cursus;
b. de omvang en het karakter van hei
onderwijsc. de leergangen en d. de
leervakken en het aantal uren aan elk.
vak te besteden.
8o. het personeel der school. Het
personeel zal aanvankelijk een jaar-
lijksche uitgave vorderen van onge
veer (80.000. nl- een directeur (4500,
een secretaris (1600, 3 hoofdleeraren
elk (3500, 11 leeraren elk (3000, 3
amanuenses elk 1000, 14 assistenten
elk 1200, 9 hulp-leeraren ad 100 per
lesuur voor 50 lesuren, 1 machinist
bankwerker (1000, 1 monteur (1000,
1 stoker met vrije woning 600, 1 con
cierge met vrije woning (700. Boven
dien is voor toelagen ad 400 aan de
hoofdleeraren 12Ó0 uitgetrokken
9o. van de kweekelingen, waarbij het
schoolgeld op (40 wordt gesteld, zon
der inschrijvingsgelden, 20 beurzen
van 300 elk en 30 van 200 elk zullen
beschikbaar worden gesteld. Voor gra
tificatiën, dat is voor kleine bedragen
van (100 en minder, wordt op (1500
gerekend. In den aanvang dient op
een getal van 200 kweekelingen te
worden gerekend
lOo. verbinding met eene ambachts
school. Het jaariijksch extra-subsidie
te verleenen aan een ambachtsschool,
die haar onderwijs in verbinding
brengt met het centrale instituut, zal
een bedrag van (20,000 in geen geval
te boven gaan
llo. lokaliteit en, hulpmiddelen,
waarbij de lokalen zijn berekend op
een normaal aantal van 240 leerlin
gen
12o. raming der kosten.
De kosten van den bouw zonder aan
koop van terrein met inbegrip van
noodig blijkende bijgebouwen worden
geraamd op (800,000, die der inrich
ting op (100,000, die der jaarlijksche
uitgaven op (125,000.
De middelbare technische school zal
op een door de gemeente Haarlem
gratis af te staan terrein van li hec
tare worden geplaatst en de gemeente
voor een bedrag van ten hoogste
(400,000 in de kosten van den bouw
bijdragen, onder voorbehouding van
de goedkeuring van Ged. Staten. De
gemeente Haarlem scheen de voor
keur te verdienen om haar ligging
vlak bij de hoofdstad en op het ver
keerspunt tusschen de 2 aanzienlijkste
provinciën. Voorts om haar rijk nnt-
wikkelde industrie, hare gezonde lig
ging en schoone omgeving, zonder dat
de levensstandaard er te hoog is op
gedreven. De ambachtsschool aldaar
gevestigd, is bij onderzoek voor de
noodige uitbreiding vatbaar gebleken.
De plannen .die het ontwerp verge
zellen. zijn. ter griffie van de Tweede
Kamer voor de leden nedergelegd.
Zande r-I nstituut.
In de gehouden algerneene verga
dering van het Zander-Instituut fs
het jaarverslag door den Directeur
uitgebracht.
Uit dit verslag bleek, dat in het
afgeloopen jaar 227 patiënten behan
deld zijn. Hiervan zijn er 94 als ge
nezen ontslagen, 14 zeer veel verbe-
iterd, 12 geëindigd, terwijl er op 31
December 1903 nog 117 patiënten on
der behandeling waren.
In het afgeloopen jaar zijn er 37
patiënten meer behandeld dan in liet
jaar 1902.
Over het algemeen was het afgeloo
pen jaar vrij gunstig, maar door de
vele onkosten voor verschillende nood
zakelijke herstellingen en veranderin
gen, kon geen dividend uitgekeerd
worden.
Als commissarissen in de plaats
van de heeren A. Bertling en Ed. de
Lanoy, zijn gekozen de heeren C.
Heyman en J. Veder.
Akte-examens L. O. Geëxami
neerd S vrouwelijke candidaten. Ge
slaagd 5 dames. Mejuffrouw A. J. Lie-
fering, Haarlem A. Langerijs. Hoorn
H. F .Metselaar, KwadijkM. v. d.
Velde, Koop a. d. Zaan M. de Wit
Enkhuizen.
Onder de opgave van geslaagden
voor de acte L. O. in ons nummer van
gisteren komt voor de naam F. C. A.
Hassink, dit moet zijn F. C. A. Hat-
tink.
Bekeurd.
Tegen een bewoner van een perceel
aan de Groote Houtstraat is proces
verbaal opgemaakt wegens het niet
plaatsen van kadaster-plaatselijk
nummer op dat perceel.
