Tweede Blad van Haarlem's Dagblad, van Maandag 6 Juni 1904.
De Graat von
Varnow.
Tweede Blad.
flaarl. Handelsvereniging
Goedgek. bij Kon. BaaL van 12 Nor. 189Ö.
De Haarlemsche Handelsvereeni-
ring hier ter stede, opgericht 10 Mei
1892, heeft in den loop van den tijd
wel haar recht van bestaan bewezen.
In zeer vele gevallen, zaken van ver
schillenden aard betreffende, is zij op
getreden en dikwijls met groot suc-
sès. Jammer echter, dat men alge
meen niet meer blijk geeft, dit te
waardeeren door als lid der vereeni-
ging toe te treden. Er zijn wel meer
dan 600 leden, maar dat is niet vol
doende. Elk handelaar, neringdoende,
ja, zelfs particulieren moesten lid
worden om tenminste te laten gevoe
len, dat men het werk op prijs stelt,
dat de Haarlemsche Handelsvereni
ging steeds opneemt, als doende, wat
hare hand vindt om te doen.
De voordeelen, eb" de Vereniging
buiten hare bemoeiingen van verschil
lenden aard haren leden aanbiedt,
zijn zeer vele en zeer groote tegenover Ter Laan en Borgesius uit het oog
de geringe, jaarlijksche contributie punt van de drankbestrijding had
van f3.50, die gevraagd wordt. den het verlofrecht bestreden. Wel
De Haarlemsche 1-Iandelsvereeni- deed de heer Bolsius een poging ter
nietawe departement, prof. Treub, in
bescherming, tegen wat de heer Hor
dijk noemde „insinueerende aantij
gingen" van den heer Van Kol.
Zij achtten prof. Treub aangewezen
voor de betrekking om zijn weten
schappelijke kennis en practischen
zin.
Dinsdag a.s. zal de Minister van
Koloniën het zijne zeggen over het
ontwerp.
Met de Drankwet is de Kamer al
heel slecht opgeschoten. Slechts
twee gewichtige quaesties namen den
ganschen dag in beslag. Ddéx was
in de eerste plaats de heffing vaneen
verlofrecht voor de zoogen. verlofs-
hnizen (bierhuizen enz.), dat tot lang
durige bespreking aanleiding gaf,
zonder dat eene beslissing verkregen
werd. Tenzij men als zoodanig reke-
ne, dat de Minister van Binnenland-
sche Zaken ten, slotte het verlof
recht (de heffing dus van eene be
lasting voor het verkrijgen van een
verlof) uit de wet terugnam.
Hoe kwam de Minister daartoe
De heer Lohman uit het oogpunt
van billijkheid en recht en de heeren
ging bemoeit zich in de eerste plaats
ermede de belangen van hare leden
te bevorderen door onwillige betalers
voor hen tot betaling aan te manen,
en informatiën voor hen in te winnen.
Bovendien hebben de leden het recht
het hun gratis te verstrekken advies
van de rechtsgeleerde adviseurs der
Vereenigine te vragen, die ook in
proceduren en faillissementen gratis
voor hen optreden, natuurlijk alleen
voor zaken, betreffende den handel en
het bedrijf der leden.
Rechtsgeleerde adviseurs der Ver-
eeniging zijn de heeren Mrs. Th. de
Haan Hu^enholtz en H. Ph. de Kan
ter, Spaarne 24, alhier.
Het bureau der Vereeniging is ge
vestigd Lange Begiinestraat 22.
Voor incasso's door bemiddeling
der Vereeniging wordt een vast recht
van 5 pCt. der vordering berekend.
Bovendien moet 10 ct. voor port steeds
worden bijgevoegd, bij inzending van
vorderingen door bemiddeling der
advocaten te innen.
De kosten van informatiën naar
buiten de stad woonachtige personen
bedragen 60 ql. per informatie plus
5 ets. p o r to - ver go e d in g. Informatiën
naar binnen de stad wonende perso
nen worden gratis verstrekt.
Pretentiën op buiten de stad wo
nende personen worden niet behan
deld, wanneer niet 10 ct. voor porto-
vergoeding is bijgevoegd.
Ruim 1748 informatiën en rechts
kundige adviezen werden in het af-
geloopen jaar gegeven.
In Maart en April zijn 59 vorderin
gen tot een bedrag van 1805.90 be
taald, 10 vorderingen worden afbe
taald, 16 vorderingen zijn uitgesteld.
Volgens art. 7 dient het geheim der
lijsten van wanbetalers ongeschonden
bewaard te blijven.
Alle brieven, aanvragen, reclames,
of wat dan ook, moeten worden ge
adresseerd aan het bureau, dat ge
opend is dagelijks 's morgens 9
tot 1 uur, en 's namiddags van 2 tot
4 uur, waar dan ook verdere inlich
tingen zijn te bekomen.
Men wordt geraden alvorens te le
veren aanMevrouw Schoo, Duven-
voordestraat 62, C. M. Perquin, Ba-
kenessergracht 34, F. M. Diesbergen,
barbier, vroeger te Amersfoort wonen
de, nu Paul Krugerstraat 12, C. de
Jongh. leeraar Wiskunde, voorheen
Ripperdapark 2 te Haarlem, nu te
Zandvoort, zich om inlichtingen te
vervoegen aan het Bureau.
HET BESTUUR.
Binnenland
Staten-Generaal
Kameroverzicht.
Het wetsontwerp tot instelling van
«en zelfstandig Landbouw-departe-
roent in Nederlandsch-Indië zal on
getwijfeld zonder veel moeite den
weg naar het Staatsblad vinden.
Drie Indische specialiteiten, de hee
ren Pijnacker Hordijk, Fock en Cre-
mer, zijn het gisteren steun komen
bieden in ongeveer geheel overeen
stemmende redevoeringen, die een
krachtige bestrijding inhielden van
het betoog van den heer Van Kol,
en waarvan de grondtoon deze was
zonder zelfstandige technisch-des-
kundige voorlichting is de Inland-
sche landbouw niet tot bloei te bren
gen. De heer Hordijk beriep zich voor
hjn meening op zijn veeljarige erva
ring als landbouwer in Indiede
heer Cremer toonde met cijfers aan,
dat in de sawahs, waar de inlanders
partij hadden weten te trekken vanhet verboden is drank aan minderja-
de deskundige voorlichting, de pro-lrigen toe te dienen
ductie sterk was toegenomen. I Dat denkbeeld is mii wel syrnpa-
Verdedigden de heeren allen dus thiek. zei Minister Loeff, maar ik wil
het ontwerp, niet minder namen zijeerst eens afwachten, wat de Kamer
den aangewezen directeur van het zal beslissen.
verdediging met een beroep op de
practische gevolgen, maar hij bleef in
zijn verdediging alleen staan.
Op zijn beurt begon Minister Kuy-
per aan te toonen, dat zonder dat
een maximum voor hetaantal bier
huizen werd gesteld er volstrekt niets
onrechtvaardigs in lag een vdrlof-
recht te heffen. In Frankrijk en En
geland. Pruissen en andere landen
bestond ook geen maximum. Maar
wèl een verlofrecht. Waarom dan
hier te lande niet? Daarbij kwam
nog iets. Met het verlofrecht wilde
de Minister het bierkwaad niet tegen
gaan, volstrekt niet. Hij wilde door
inperking van het aantal bierhuizen,
het toezicht op den clandestienen
drankverkoop vergemakkelijken.
Daarvoor diende het yerlofrecht.
En nu nam de Minister zijn draai.
Donderdag, aldus redeneerde hij, is
in de wet gebracht de bevoegdheid
voor Bur"- en Weth. om de bepalin
gen betreffende licht, lucht en ruimte
ook op de verlofshuizen toe te pas
sen.
Ook daardoor komt men tot beper
king van de bierhuizen, precies als
met het verlofrecht Dit laatste heb
lit dus niet meer noodig. Ik neem het
terug.
Er was beweging in de Kamer.
Over de tweede quaestie van ge
wicht werd den ganschen middag
gediscussieerd. Het gold de bepaling,
waarbij jongelieden beneden 16 jaar
zonder geleide van een oudere of zij,
die in kennelijken staat van dronken
schap verkeeren, niet in een locali-
teit, waarvoor vergunning is verleend,
mogen worden toegelaten. Er kwa
men heel wat tongen los over dit ar
tikel, meerendeels van bestrijders,
waartoe in de eerste plaats vielen te
rekenen de heeren Ferf, Drucker en
Zijlma. Eerstgenoemde en de laatste
wilden dit gedeelte van de bepaling,
slaande op de jongelui, geheel schrap
pen. De heer Ferf, die dit voorstel
toelichtte, dulde ten deze geen Staats
opvoeding. Men moest die opvoeding
aan de ouders overlaten.
De heer Troelstra viel hem, waar 't
gold de kinderen te beschermen tegen
de drankverleiding, bij.
Maar de Minister vroeg later, welk
bezwaar er toch in gelegen was, dat
de Staat de ouders hielp bij de op
voeding tegen de drankverleiding.
De heeren Drucker en Troelstra. la
ter gesteund door den heer Talma,
ontwikkelden bezwaren tegen den
leeftijdsgrens. De Groningsche afge
vaardigde voornamelijk met het oog
op de maatschappelijke verhoudin
gen. Hij wees er daarbij op, dat jon
gens van 17 jaar vaak handel drij
ven, dikwijls reeds getrouwd zijn.
Het ging toch niet aan hen den toe
gang tot café's te ontzegen. Maar
bovendien, gij bereikt uw doel niet,
riep hij den Minister toe. Blijft de
redactie van uw artikel gehandhaafd,
dan kan een groep jongens van 18
jaar gemakkelijk onder geleide van
één van 181/2 jaar in een kroeg bin
nengaan. Gij moet de jongens belet
ten binnenbaan ..zonder gezelschap
van een meerderjarige". Dat is al
thans iets.
Dat was de heer Troelstra met den
heer Drucker niet eens. Men zal toch j
ontduiken, redeneerde hij. De por
tiers van de café's brengen de jon
gens binnen. Komt de bepaling er,
dan kriibt gij behalve UITsmijters
ook INsmijters.
Waarom brengt gij toch, vroeg de
socialistische afgevaa digde en ook de
heer Talma, den leeftijd van 16 niet
op 18 jaar in het strafartikel, waarbij
Die beslissing is nog niet gekomen.
Na over- en weergepraat bracht Mi
nister Kuyper den leeftijd op 16 jaar.
Hij had hem op 18 voorgesteld op
verzoek en aandrang van een aantal
onderwijzers.
De redactiewijziging van den heer
Drucker nam hij over.
De voorzitter wilde juist de discus
sies sluiten, toen de heer Borgesius,
ook namens anderen, met een amen
dement kwam om nu het artikel, ge
lijk het door de Regeering was gewij
zigd, alleen in te voeren voor gemeen
ten, door de Kroon aan te wijzen.
Baron Mackay maakte zich wat
boos om dit amendement, dat vroe
ger ingediend had kunnen worden,
en waardoor hij nu verplicht was de
beraadslaging te verdagen tot Dins
dag 11 uur.
Pp verkiezingen.
De belangstelling in de verkiezing
van leden voor de Provinciale Staten
is onder gewone omstandigheden
uiterst matig. Deze zuiver administra
tieve lichamen hebben, waar bet hun
gewone werkzaamheden geldt, met de
politiek niets uit te staan en deze is
het dan toch, die aan een verkiezings
strijd animo moet bijzetten.
Ditmaal zal dat echter anders zijn.
Men kan reeds geducht bemerken aan
de partij-bladen, dat de stembus-strijd,
die ons deze maand wacht, hevig zal
zijn, dat met niet minder vuur zal
worden geijverd en gestreden dan bij
de algemeene Kamerverkiezingen in
1901. Het geldt namelijk de samenstel
ling van de Eerste Kamer, de eenige
functie van politiek belang, welke aan
Provinciale Staten is opgedragen.
Zooals men weet, is op dit oogen-
blik nog de meerderheid in de Eerste
Kamer liberaal, al was deze door het
„om" gaan der toenmaals liberale
Staten van Zuid-Holland, drie jaren
geleden, reeds bij een paar tusschen-
tijdsche verkiezingen, geslonken.
Deze liberale meerderheid van 27
tegen 23 zou echter, wanneer de sa
menstelling der Provinciale Staten
van Zuid-Holland blijft zooals die nu
is, in 1905 reeds worden teruggebracht
tot gelijkheid van aantal rechts en
links. Immers dan zullen deze Staten
de twee liberale Eerste Kamerleden,
die dan aan de beurt van aftreden
zijn door niet-liberalen vervangen en
wordt de verhouding-2525. Bij een
eventueele ontbinding der Eerste Ka
mer, bijv. in geval deze de Hooger
Onderwijswet verwierp, zou de ver
houding veel sterker veranderen en,
zoo de Zuid-Hollandsche Staten blij
ven zooals ze nu zijn, worden 21 libe
ralen tegen 29 leden der rechterzijde.
Gelukt het daarentegen den libera
len de meerderheid in de Staten van
Z.-H. te heroveren, dan blijft de libe
rale meerderheid in de Eerste Kamer
behouden en wordt die gaandeweg
grooter bij de periodieke verkiezingen.
Een tweede provincie waar de uitslag
van den strijd twijfelachtig genoemd
mag worden, is Friesland. D4ar is
de meerderheid der Staten liberaal,
maar de Kamerverkiezingen van 1901
hebben doen zien, dat deze meerder
heid alles behalve vast in haar zetel
zit.
Eenige kans van „om" gaan, maar
veel minder, hebben ook de Staten
van Overijssel. Van het meeste belang
is echter de strijd in Zuid-Holland,
waarvan de Staten tien leden naar
de Eerste Kamer afvaardigen. Blijft
alles gelijk het is, dan komt, zonder
ontbinding, in 1905 de Eerste Kamer
reeds op 't doode punt. Wordt de meer
derheid in Zuid-Holland liberaal en
die in Friesland anti-liberaal dan
blijft de meerderheid in de Eerste Ka
mer aan de zijde der liberalen.
Slechts wanneer ook in Overijssel de
meerderheid naar de zijde der kerke
lijke partijen verplaatst werd zou,
ook bij liberale Staten van Zuid-Hol
land, de meerderheid in de Eerste Ka
mer langzamerhand, of bij ontbinding
terstond, naar de rechterzijde over
gaan en de verhouding worden 26 le
den der rechter-, 24 der linkerzijde.
In een der andere provinciën is een
verplaatsing der meerderheid weinig
aannemelijk, al blijft natuurlijk een
verrassing mogelijk. Waar van deze
stemming een zoo gewichtig iets af
hangt als de partijformatie in de Eer
ste Kamer, is het begrijpelijk dat de
strijd hevig zal zijn.
Voor de Regeering en de rechterzij
de beteekent het bezit der Eerste Ka
mer de macht om de wetten, die zij
wenschelijk achten, tot stand tebren-
gen. Maar niet alléén dit. De moge-j
lijkheid is niet buitengesloten dat bij j
de algemeene verkiezingen voor dej
Tweede Kamer het volgend jaar de
kerkelijke partijen de nederlaag lij- J
den, zoodat het "tegenwoordig ministe-
rie door een uit de linkerzijde wordt
vervangen. In zulk een geval zouden
de partijen der rechterzijde in deEer-
ste Kamer, gesteld zij hadden daar de
meerderheid, een machtig wapen be
zitten om het invoeren van wetten, die
hun onaangenaam waren, tegen te
houden. En datzelfde wapen is de
Eerste Kamer op dit oogenblik voor
de linkerzijde, die begrijpelijkerwijs
met inspanning van alle krachten zal
beproeven het te behouden.
We meenen hiermee duidelijk te
hebben gemaakt van hoe groot belang
vaatrecht is vastgesteld een ontwerp
verdrag tot herziening van het trac-
taat van 1896 omtrent de Burgerlijke
Rechtsvordering, waarin belangrijke
wijzigingen ten nutte der rechtsbe-
deeling zullen worden gebracht.
Gisteren werd door de vreemde ge
delegeerden ter Conferentie voor In
ternationaal Privaatrecht aan den
eere-voorzitter, den voorzitter en aan
w "ÖU 11UC IJClalig jVVIV "Bil I „UI 'c 11
ditmaal de verkiezingen zijn voor de'de Nederlandsche gedelegeerden een
Provinciale Staten, waarvan andersgastmaal aangeboden.
zoo weinig notitie wordt genomen.
Nederland te St. Louis.
Congres voor sociale hygiëne. I De speciale correspondent van de
Op het congres voor sociale hygiëne ««toonstelling
1 en 2 Juli te Nijmegen te hoSden, (JeSt Louis heeft daar o.m. een feest
zullen ten aanzien der tuberculose iJ>iigera°0Bd waar hij ge\oeld heeft,
voordrachten gehouden worden door,"06 Nederland achterstaat bij andere
prof. Spronck (aetiologie), dr. Ruysch volken. Hij geeft uiting aan dat gevoel
prophylaxie) en prof. Pel (sanatoria), in de volgende woorden
Volgens het Tijds. v. soc. liyg. lui j „\Ve gingen langzaam loopend in
den prof. Spronck s conclusion a!s langen stoet vaJJ d0 „ntvangstzaal
volgt
I
D? tuberculose van den mensch '?00J 'J0"".lauen' '""B3 hoog-öpspui
wordt in verreweg de meeste gevallen b^"de fonteinen en watervallen in wer-
veroorzaakt door besmetting met tu-i^ng "aar 't congresgebouw, 'n reu tu
berkelbacillen, afkomstig van tuber-1 achtig theater met balkonnen en op-
culeuse menschen. Maar er is geen loopende stoelenrijen, waar 'n groote
twijfel aan, of tuberculose wordt ook menigte pers-mannen uit Amerika
bracht|10ren °P mensch overge-| wachtte tot we komen zouden op 't
rHumane tuberculose ontstaat voor-|tooneel' verstard mei bloemen en
namelijk door inademing. Tot infectie STOon, om te klappen na i- spelen van
geven aanleiding de speekseldroppel- 6& nieuw volkslied, Marseillaise, God
tjes, die de lijders aan open-long- save the king, Wacht am Rhein en
tuberculose bij het hoesten en spre God behoede Frans den Keizer
ken in de lucht verspreiden, alsmede De Hollandsche pers zat in de eer-
4 6%, later kwam men overeen 4
51/4 te betalen in driemaandolijk-
sche termijnen van ƒ50, waarvan
schriftelijk contract werd opgemaakt,
/3.50 moest zij betalen voor informa
tiën.
Verder werd hem ten laste gelegd,
dat hij iemand die een advertentie ge
plaatst had in het „Rott. Nieuws
blad". waarin zij van een particulier
zonder borg 50 te leen vroeg, had be
wogen tot afgifte van 1 voor infor-
matiekosten, terwijl zij 51/4% rente
zou betalen. Ook hier was contract op
gemaakt.
Geen van beide personen zag echter
geld.
Wegens oplichting werd 2 jaar ge
vangenisstraf geëischt.
ste rij, wachtte op 't Wieri Neer-,
de gedroogde spüta door verstui
V,Bovine tuberculose is loe te schri,- ;®.nd?c>1 bIoed, en wachtte tevergeefs.-
ven aan de consumptie van levens- j"'e mekander ns aan met iets
middelen, waarin tuberkelbacillenvan teleurstelling op onze gezichten
van het rund voorkomen, voorname-en dachten aan wraak van 't ten-
lijk melk van koeien met uier-tuber- toonstellingsbestuur. Geen regeerings-
culose. 1 gebouw geen ovatie!
Schier alle volwassen menschen. Oog om oog, tand om tand
zi]n behept met tuberculeuse aandoe- T ia u j. i
ningen. die evenwel vaak latent zijnl ™eI' 1? ,n *>®«Jf goedkoop aJs
en blijven. Waar de tuberculose eenvergeten vaderlander tusschen befuif-j
ongunstig verloop neemt, zijn veelal de buren, maar 'n verdiende straf is
biizondere. disponeerende omstandig- licht te dragen en er is iets moois in
heden in het spel. j 't gesvoel, martelaar te zijn voor je
Die van dr. Ruysch zijn In hoofd- lamJ aI deed dat 00k wat héeI klein
Zaêe sd.rijyd0lfegnen de tuberculose J*™ u,t d"
volksziekte moet hoofdzakelijk be- ™et elli,aiir wedijverende rijken, al-
streden worden met de wapens der Ae6n om kosten te sparen... die later
sociale hygiëne, opdat de individu-aan de industricelen misschien tien-
eele vatbaarheid voor de zeer ver- dubbel zouden zijn vergoed,
spreide smetstof geringer worde en! Want is er één land dat hier niet-
het individueele weerstandsvermogen mocht onU)reken édn land dat hier I
WDaarom' X!t worden gestreefd J*!* móéten zijn dat is 't na Frank-|
naar algemeene zuivering van bodem f^k, omdat deze tentoonstelling geldt
en lucht en voorziening van zuivert herdenken van 'n koop, honderd j
drinkwater; naar verbetering der wo- jaar geleden gesloten door Napoleon
ningtoestanden naar hveiënische in- I en de vertegenwoordigers van Ame-
richting en vooral doelmatige venti- rika> <n koop van belang voor de hee- j
plaatsen) enz^naa'? allemeeoe'le Wereld' Nedorian<i- S™"
heid en harmonische ontwikkeling j die t gaf aan „the home,
van het lichaamnaar verbetering fl"0 *ree and the brave om de
der volksvoeding; naar doelmatige, stichters van Nieuw-Amsterdam, Pa
sluitende, maar niet knellende klee- ter Stuyvesant en zoovele anderen,
dingnaar behoorlijke verdeelingWant nog is 't Hollander-zijn 'n aan-
van arbeid- en rusttijden naar ma- beveling in Amerika, nog spreekt ieder j
tblJzonder in hier met ontzag over 't kleine land
t gebruik van alcohol. i
Voorts moet gestreefd worden naarjvan werkers aan the other side, ko-
afwenden en onschadelijk maken der m6n duizenden Amerikanen jaarlijks
zeer verspreide smetstof der tubercu- i 't land van dijken en kanalen bezoe-
lose, vooral van die afkomstig vanken, om er velerlei dingen te koopen,
aan tuberculose lijdende menschen. 'schilderijen, potterij, oud zilver quaint
Aangezien ook de smetstof van en curious herinnerend aan knicker-
tuberculeuse runderen op menschen a_c
kan worden overgebracht, verdient b°ckcrs 15,1 8™otmachtigen uit t ver^
de toepassing van maatregelen aan-leoerL
beveling in den geest als voorgesteld -4-s slow as a Dutchman vd.i. zoo j
door de staatscommissie ter bestrij-traag als 'n Hollander) is hier 'n
ding der tuberculose onder het rund- spreekwoord't is niet vleiend maar;
vee- verdiend, want werkelijk is 't op z'n
Aanbeveling verdient de aangifte zachtst d A dat de regee_ I
berciTlose b'ij "der* mensch,,>te bevor-vab Nederland achterbleef, waar
deren, opdat gestreefd kan worden zooveel kleinere^ onbeteekende staten,
naar tiidige en doelmatige behan- geen kosten ontziend, de industrie;
deling van de lijders en voor zoover ivan hun land voor de Amerikanen j
uitvoerbaar, naar doelmatige, vrij- brachten, trachtend hun handel uit
willige afzondering der lijders, waar
dit beslist noodzakelijk is om hunne
omgeving voor besmettin"- te vrijwa
ren.
De conclusiën van prof. Pel. betref
fende de beteekenis der sanatoria in
den strijd tegen de tuberculose, lui
den als volgt
Ondanks de bezwaren, die tegen
de oprichting van volkssanatoria
voor on- en minvermogende borstlij-
ders kunnen worden het midden
gebracht, moeten zij desniettemin als
machtige wapenen in d<m strijd te
gen de tubercular worden be
schouwd.
Naast de sanatoria voor lijders aan
beginnende of althans zeer weinig
oortgeschreden longtuberculose, is
de oprichting van kleine, eenvoudige
landelijke inrichtingen ter verpleging
van lijders aan een reeds vergevor
derd stadium der ziekte (longtering^
in hooge mate aanbevelenswaard.
Intern. Privaatrecht.
Men meldt uit Den Haag
In de algemeene vergadering (lei-
Conferentie voor Internationaal Pri-
te breiden en hunne nijveren te be-
voordeelen.
België heeft hier een gebouw 'tis
bont en schreeuwerig België poent
met 't werk van zijn volk in 'n ont
zaglijke ruimte, en wij die zooveel
mooiers kunnen laten kijken, die 'n
naam te verliezen hebben in dit land
van geweldige koopkracht, blijven
weg als durfden we niet concurreeren
met de werkers van andere natiën.
„As slow as a Dutchman" is 'n
spreekwoord, dat nog wel lang in de
mode zal blijven."
Rechtszaken
Oplichting door Advcrtontiën.
Voor de rechtbank te Rotterdam
stond terecht H. A. v. L., 27 jaar,
schilder te Schiedam, die oplichting
gepleegd had door middel van adver-
tentiën in het „Rott. Nieuwsblad".
Een juffrouw die hierop geschreven
had, zou aanvankelijk krijgen 1000
Gebrs. van Hoytema.
Uit het verhoor van beklaagden
bleek, dat in 1885 door hen bij onder-
handsche acte eene firma werd opge
richt, welke acte niet werd ingeschre
ven. De zaak werd begonnen met
ƒ75,000, welk kapitaal in 1885 werd
verhoogd tot ƒ100,000. Do te maken
winst zou gelijdelijk tusschen de fir
manten worden verdeeld. Hoewel
spoedig bleek, dat het bedrijfskapi
taal nog te klein was, werd steeds een
groot kassaldo gehouden om den
naam der firma in Delft hoog te hou
den. Met het oog op het kleine be
drijfskapitaal kon het groote kassaldo
niet langs normalen weg verkregen
worden.
Bekl. H. v. Hoytema gaf een over
zicht van d© wijze, waarop kasgeld
gefourneerd werd, waaruit bleek, ge
lijk de pres. opmerkte, dat hij wel
degelijk op de hoogte der zaken was,
hetgeen in tegenstelling was met de
gisteren door hem aangenomen hou
ding, toen hij beweerde, dat de effec
tenzaken altijd buiten hem omgingen.
Bekl. houdt dit nog vol en zijn broer
bevestigd dit. Hij, bekl. II. v. H., gaf
eenvoudig op, dat er gold noodig was,
hij hield do kas, gelijk reeds gemold
werd, en bekl. J. G. v. II. regelde de
wijze, waarop het geld verschaft werd.
Gespeculeerd heeft de firma nooit.
De pres. meende, dat het er maar
van afhangt wat men speculeeren
noemt. Bekl. echter hielden vol, dat
hetgeen zij gedaan hebben, geen spe
culatie is. Verder deelden zij mede,
dat de werkzaamheden op hot kantoor
verdeeld waren gelijk gisteren werd
vermeld. De aansprakelijkheid van
beiden was even groot. Ieder had hot
recht tot teekenen voor de firma en
men vertrouwde elkaar wederzijds
volkomen. Wat de toestand der zaak
betreft, deelden bekl. mede. dat zij
daarover slechts in groote trekken mat
elkaar spraken en eerst in het einde
van 1903 wisten, dat hun val onver
mijdelijk was. Twee jaren geleden
schatten zij hun debiteuren nog op
100 pCt. on konden dit veilig doon,
doch door speculation zijn een aantal
van die debiteuren zeer verre gedaald,
en dit moet ook in hoofdzaak be
schouwd worden als de aanleidend©
oorzaak van den val der firma, waar
toe ook nog andere omstandigheden
buiten de schuld van bekl. - me
dewerkten. Steeds hadden zij ge
meend aan hunne verplichtingen te
kunnen voldoen en daarop tot het
laatste oogenblik nog hoop gehad.
De pres. merkt op, dat ieder speler
(lie hoop heeft. Mr. v. Munnekrede
had ook dio hoop. Waren zijn specu-
latiën gelukt, dan was hij een rijk
man geweest.
Bekl. J. G. v. H. betreurt het zeer,
dat de pres. hem met een speler ver
gelijkt. Nooit is door de firma ge
speeld. (Bekl. wordt hier zeer zenuw
achtig).
Bekl. H. v. H., voor zijn broer ver
volgende. meent, dat de pres. geen
juist inzicht van de zaak heeft. BekL
J. G. v. H. daarop het woord weder
nemende, verklaarde verder, dat wan
neer de zaak geleidelijk ware geliqui
deerd, de firma zeker 80 pCt. luid
kunnen uitkeeren. Oneerlijkheid heeft
hij nooit gepleegd.
Rechter mr. v. Holthen tot Echten
meent, dat bekl. er dan toch een raar
soort van eerlijkheidsbegrip op na
houdt. Is het dan soms eerlijk te noe
men, zooals hij, om maar iets te noe
men, met de stukken van mevr. M.
gehandeld heeft.
Hierna werd overgegaan tot verifi-
eering der in de dagvaarding ton las
te gelegde verduisteringen.
Het O. M. eischte wegens 13 mis
drijven van verduistering en het
voortgezet misdrijf van verduistering,
en, wat den eersten bekl. betreft, bo
vendien nog wegens een misdrijf van
verduistering en een voortgezet mis
drijf van verduistering, de veroordee
ling van den bekl. J. G. van Hoytema
tot 2 jaar en 6 maanden gevangenis
straf en die van den bekl. H. v. Hoy
tema tot 2 jaren gevangenisstraf.
Feuilleton.
Naar het Duitsch.
29)
Onmogelijk 1 antwoordde hij ont.
steld wat zou u daartoe bewegen
Denkt ge, dat ik nog op eenig
flucces zou mogen rekenen?
Welk een vraagMen zou u met
geestdrift ontvangen
Zeg dat niet, onderbrak zij hem
schertsend, het publiek kon wel eens
minder gunstig over mijn stem oor-
deelen dan gij.
Neen, neen van het succes kondt
gij zeker zijn, maar of u dit nieuwe
leven met al zijn strijd en kuiperijen
ïou behagen, dat is eene andere
vraag! Ik begrijp wel, dat gij als
kunstenares naar bijval haakt, die u
in den beperkten vriendenkring maar
karig kan te beurt vallen.
O neen, niet het verlangen naar
tooneelsucces is het, dat mij tot dezen
stap nooptverklaarde de barones.
Wat geef ik om den bijval van den
grooten hoop, die in zijn wankelmoe
digheid misschien morgen reeds den
lauwerkrans onder hoongelach in 't
stof vertreedt, waarmede hij mij he
den versierde
En welke andere redenen
Vraag mij niet
Gij wilt mij vertrouwendoe
het dan geheel en aL
Mijn echtgenoot wil het, zei ze
met een zwaren zucht.
Uit lage hebzucht vroeg de can-
didaat, in wiens oog toorn flikkerde.
Toch niet, hij zou dit niet van mij
vorderen als onze omstandigheden
hem niet daartoe dwongen.
Omstandigheden? Tot op dit
oogenblik vermoedde ik niet
Denk nu niet, dat wij onmiddel
lijk voor onzen ondergang staan, sprak
de barones snel, het is maar eene
oogenblikkelijke verlegenheid, die wij
gemakkelijk zullen te boven komen,
als wij maar dadelijk een klein kapi
taaltje konden losmaken. Ons geld
staat vast. de tijd. van opzegging is
zes maanden en zoolang kunnen wij
niet wachten. Nu is het gemakkelijk
te begrijpen, dat mijn echtgenoot mijn
vroegere triomfen en de daarmee ge
paard gaande voordeelen indachtig
wordt en ik zie mij, helaas, door de
omstandigheden gedwongen, mij naar
zijn oordeel en inzicht te schikken.
De candidaat schudde ernstig zijn
hoofd; tusschen zijn wenkbrauwen!
vertoonde zich een diepe rimpelhij j
was op dit oogenblik de waarschu-'
wing van Johan vergeten.
Dat moogt ge niet, antwoordde
hij, wat zou de maatschappij welzeg
gen, als gij dit voornemen ten uitvoer
legdet en naar 't tooneel terugkeer-
tietMen zou de redenen opsporen,
die u daartoe bewogen hebben
Ik kan het niet verhinderen, viel
zij hem kalm in de redehet oordeel
der publieke opinie moet ik met on
derwerping verduren, al luidt het nog
zoo onaangenaam.
Maar als er zich een vriend aan
bood, om mijnheer uw echtgenoot uit
deze gelegenheid te redden?
Waar moeten wij dien vriend zoe
ken?
Ik ben oogenblikkelijk bereid..
Neen, neen, van u zou mijn man
j deze hulp niet aannemen, antwoord-
de de barones, en mijzelve ware zij
i pijnlijk...
I Geachte mevrouw, wil u mij de
i eer vergunnen mii de rechten van
een vriend te schenken, dan moet u
er ook in bewilligen, dat ik de plich-
i ten van een vriend vervul, sprak de
candidaat ernstig. Ik verzoek u.
noem mi1' de som. die gij behoeft,
misschien is het mij mogelijk het on
geluk van u af te wenden.
Gij zijt een goed mensch en een
trouw vriend, antwoordde de baro
nes, wier oogen opklaardennoch
tans zal mijn man uw vriendelijk
aanbod van de hand wijzen.
Neemt u het dan aan.
Zonder toestemming van mijn
echtgenoot
Is het u dan zoo onaangenaam
aan mij verplichting te hebben
Dat niet, daartegen heb ik geen
bezwaar, zei de barones, en schudde
peinzend haar hoofd; ik vrees maar
dat mijn man
Laat het voor 11 «rn een geheim
blijven, vanwaar de hulp gekomen
is
Hij moet het weten. Ik zou deze
hulp immers maar als een leeniog
beschouwen, die later terug betaald
moet worden.
Dan is het immers nog vroeg
genoe- als hij later aan de weet
komt aan wien hij deze leening ver
schuldigd is. Misschien is het ook
onnoodig, dat gij hem ooit den naam
van den vriend noemt en mocht hij
later dit klein geheim vernemen, wel
nu. dan kan hij daarover immers tocl-
niet boos worden?
De barones scheen diep in gedach
ten verzonken te zijn, en toch zwierf
heimelijk een steelsche blik onder
zoekend naar het gelaat van den jon
gen man, uit wiens trekken koorts
achtige opgewondenheid sprak.
Voor hem moet het zeker een
geheim blijven, sprak zij na een
poosvoor hem en alle andere per
sonen. Mijn oer in aanmerking ge
nomen is zwijgen noodzakelijk.
Ik zal zwijgen, antwoordde hij 1
met klimmende opgewondenheid1
noem mij de som en laat al het an
dere aan mij over.
Tweeduizend thalers
De candidaat keek haar eenige
seconden verbluft aanhet scheen
hem plotseling duidelijk te worden,
dat hij lichtzinni" een belofte bad
afgelegd, welker vervulling hem mis
schien onmogelijk was, maar hij kon
haar niet meer terug nemen en
trachtte zijn verlegenheid achter een
onverschillig lachje te verbergen.
Ik zal u het geld verschaffen,
zei hijwilt gij in dat geval mij be
loven van uw voornemen af te zien
Van harte gaarne, knikte zij i*
zal een voorwendsel verzinnen, waar
onder ik mijn echtgenoot het geld kan
gevenhij zal dan met "enoegen af
zien van mijn terugkeer tot het too
neel. Maar zal het u niet moeielijk
vallen u deze belangrijke som te ver
schaffen? Ik vrees...
Laai dat aan mij over, viel hij
haar in de rede. ik vervul mijn be
lofte en ben gelukkig u dit klein
bewijs van mijn vriendschap te kun
nen geven.
Zij zag hem aan en wiegelde pein
zend haar hoofd.
Als ik wist, dat de vervulling
van deze belofte u groote zorg of on
aangenaamheden zou berokkenen, zou
ik haar niet aannemen, sprak zij licht
aarzelend. Voor geen geld ter wereld
zou ik u er toe aanzetten mij offers
te brengen, die verlegenheid voor u
tengevolge zouden hebben.
Bekommer u deswege niet, sprak
Frits.
Nauwelijks had hij dit gezegd, toen
de deur geopend werd en de beide
heeren terugkwamen.
Baron von Felsing scheen goed ge
mutst hij haalde uit den zilveren
koclemmer een flesch champagne en
vulde de glazen.
Op onze onderlinge vriendschap!
riep hij.
De barones gaf den candidaat een
wenk, die hem er aan moest herinne
ren, dat hij stilzwijgendheid beloofd
had.
August bracht in den loop van het
onderhoud het gesprek op den rente
nier Thalstein hij deed navraag om
trent de bijzonderheden van de in
braak de candidaat kon hem daar
over geen inlichting geven, daar hem
zelf dit voorval nog onbekend was.
August uitte den wensch, om den
ouden heer te leeren kennenFrits
bood zich aan dien wensch te vervul
len en knoopte daaraan eenige gezeg
den vast over het wantrouwend ka
rakter en de luimen van zijn oom,
die den graaf von Varnow in hooge
mate belang schenen in te bezoemen.
Het was bijna middernacht, toen de
gasten scheidden. Baron von Felsing
deed hen uitgeleide tot aan do huis
deur toen keerde hij naar het salon
terug.
(Wordt vervolgd).
