Biuiiculand
De ontbinding der Eerste Kamer
RAPPORT van den Raad van Mi
nisters aan Hare Majesteit de
Koningin, van 14 Juli 1904.
Aan de Koningin.
Dc Raad van Ministers veroorlooft
zicli, ingevolge de machtiging, op 15
Juli jl. door Uwe Majesteit bij het on
derhoud ten Paleize Het Loo monde
ling aan zijn voorzitter verleend,
Uwer Majesteit hiermede eerbiediglijk
aan te bieden
le. een ontwerp-besluit, strekkende
om de zitting der Staten-Generaal op
23 Juli e. k. te sluiten, en
2e. een ontwerp-besluit, strekkende
om de Eerste Kamer der Staten-Gene
raal op 23 Juli e. k. te ontbinden, on
der vaststelling van den 3en Augustus
e. k. als den dag, waartegen de Sta
ten der onderscheidene provinciën tot
de keuze van leden der Eerste Kamer
zullen worden opgeroepn.
De aanvrage tot de machtiging om
Uwer Majesteit een ontwerp-besluit
tot ontbinding van de Eerste Kamer
te mogen voorleggen, rustte van de
zijde van den Raad op de overweging,
dat het wetsontwerp tot wijziging en
aanvulling van de wet tot regeling
van het hooger onderwijs strekte tot
gedeeltelijke uitvoering van de in het
programma van het 1 Aug. 1901 opge
treden Kabinet, blijkens de Troonre
de van 1901. opgenomene vrijmaking
van het onderwijs in zijn onderschei-;
dene vertakkingen.
De niet-aanneming van dit wetsont
werp door de Eerste Kamer der Sta
ten-Generaal deed alzoo een conflict
ontstaan tusschen haar en het regee-
ringsbeleid van dat Kabinet. Op twee
erlei wijze is dit conflict tot oplossing
te brengen, en wel óf door terugtreden
van het Kabinet, óf door ontbinding
van de Eerste Kamer. Tot het eerste,
dat is de eerbiedige aanbieding van
hun gezamenlijk ontslag, gevoelden de
leden van den Raad geen vrijheid, re
kening houdende, zoowel met de te
genwoordige politiek© samenstelling
van de Tweede Kamer als met den. uit
slag der onlangs voor de Provinciale
Staten gehouden verkiezingen. Zij wa
ren mitsdien eenparig van gevoelen,
dat de ontbinding der Eerste Kamer
behoort te volgen.
's-Gravenhage, 16 Juli 1964.
De Voorzitter,
KUYPER.
(Stct.)
Sluiting der Kamerzitting.
Uit den Haag meldt men
Met de gebruikelijke eerbewijzen
verliet Zaterdag de president-minister
ken van algemeen nut werd bevor- zich verleiden tot de daad, die hem
derd. 'voor den rechter bracht. De burge-
De oprichting van een departement meester was ook wel aanwezig ter
van landbouw in Nederlandsch-In- zitting van de rechtbank, doch slechts
dië werd door U mogelijk gemaakt. 1 eetuiee meer niet
Omtrent het wetsontwerp tot wijzi- „5® ,"^5..?:
ging en aanvulling van de wet op het *Ioe eeJ 'dergelijke vergissing kon
Hooger Onderwijs werd met de Eer- ontstaan Wij moeten erkennen in
ste Kamer geene overeenstemming dezen te zijn afgegaan op een jong-
verkregen. Met het oog op de hierdoor mensch, dien wij berekend achtten
ontstane ongelegenheid heeft Hare voor de taak om van de zitting der
Majesteit de Koningin besloten die Ka-j rechtbank verslag te geven, doch voor
mer te ontbinden, en zullen de Staten wten, naar nu achteraf gebleken is,
der onderscheidene Gewesten eerlang da^ wer]. toeli nog te moeilijk was."
tot de samenstelling van een nieuwe
Kamer overgaan.
De Koningin heeft mij opgedragen, j Spoorwegdiefstallen.
Mijne Il»eren. U da^ te zeggen voor j Roosendaal van 22
den ijver en de toewijding door L
betoond.
In naam der Koningin verklaar ik
deze zitting der Staten-Generaal te
zijn gesloten.
dezer
Het onderzoek in zake de spoorweg
diefstallen wordt nog steeds ijverig
voortgezet. Werden in den loop dezer
week wederom een tweetsr machinis
ten en een ontslagen wisselwachter
in hechtenis genomen, ook heden heeft
men weer eene volle kar met verschil
lende voorwerpen, alles afkomstig
van diefstal en toebehoorende aan de
S. S-, in beslag genomen, en bij eene
huiszoeking in de woning van den
zich in hechtenis bevindenden macht-
Koninklijk bezoek.
Behoudens goedkeuring van Hare
Majesteit de Koningin is het vol
gend programma vastgesteld voor het
Koninklijk bezoek aan Den Bosch.
17 Augustus. Aankomst van H. M.
de Koningin én Z. K. H. den Prins
der Nederlanden te 4 uur aan het
spoorwegstation. De Koninklijke stoet ncp0et36r K werden eene par.
ra'kom\Vfuu?Tanïe°r göuvenre",'" gestolen manufacturen achter-
mentsgebouw. Te 71/2 uur diner, aan-.haalü.
geboden door de Staten van Noord-1 In de kazerne der marechaussee
Brabant, in het gouvernements-ge- lijkt het wel een depot van verschil-
bouw. [lende goederen, die nu reeds gevon-
18 Augustus. Te 10 uur vertrek perzjjn^ en jg<jer oogenblik hebben
rijtuigen naar Heusden tot opening inbeslagnemingen plaats,
van den Nieuwen Maasmond. Terug- 1
komst alhier per boot te 5 uur. Ver
volgens per rijtuig naar het gouverne
mentsgebouw eri diner aldaar in be
sloten kring. Des avonds gelegenheid
Ongelukken.
Te Sappemeer is Zaterdag een 13-
tot het brengen van ovaties aan Hare jarige knaap bij het zwemmen ver-
Majesteit vóór het gouvernementsge- dronken,
bouw door velschillende vereenigin-
""w Augustus. Te 10 uur, met een Veenbrand,
rijtoer door de stad, bezoek aan dcMen meldt uit Eibergen
Cathedrale Kerk van St. Jan en aan j Op het Haaksbergsche veen brandt
deTllustre Lieve Vrouwe Broeder- ]le£ reeds geruimen tijd in de percee-
schap. Déjeuner in bet gouverne-jen van ]jieine verveners .Zoolang het
TDun2gccU: sT'TticS «g
Gestel en Vught. Terug over het nieu- ®en belanghebbenden dat het niet
we terrein langs Havensingel, Bosch- verder gaat en halen hun turf weg.
dijksiraat en Koninginnelaan, alwaar Komt het in de grootere vervenin-
aan het personeel der fabrieken al- gen, dan is het einde niet te voor
daar gelegenheid zal worden gegeven. zien. Van officieel optreden verneemt
Hare Majesteit hulde te betoonen. Be-1 men j t h j juist dit
zoek aan het concours hippique. Te A., i J c
5 uur terugkomst in hst gouverne- deel'e van het veen D0S water genoeg
mentsgebouw. Te ?V2 uur gastmaal voorhanden is. om den brand te
in het stadhuis, aangeboden door den blusschen.
gemeenteraad van 's-Hertogenbosch.
Hare Majesteit zal zich in gesloten u A T
rijtuig naar het stadhuis begeven en Heidebrand by Leusden.
ook vandaar terugkeeren naar het De correspondent ie Amersfoort van
gouvernementsgebouw. het Hbld. schrijft:
- - 1 20 Augustus. Te 10 uur vertrekt nvM. d(ir. hpiéohranri wairm/Pr ik
dr. Kuyper in oen galarijtuig van het'naar Eiidhoven. L- 1 heidebrand, waarover ik
hof het Koninklijk Paleis, om zich j Hare Majesteit zal op geen der een kort bericht seinde, kan
naar het gebouw der Tweede Kamer avonden een rijtoer door de stad ma- j thans na een persoonlijk bezoek
te begeven, tot sluiting van het zit- ken, zoodat er dus geen algemeene de volgende bijzonderheden meedee-
tingjaar der Staten-Generaal. j illuminatieavond zal zijn. Ook zullen ,len
Wil men de grieven van de N. C.
kennen, dan verwijst zij naar het
scherp gestelde requisitoir van prof.
de Louter. Wat het alternatief be
treft, in het rapport van den minis
terraad aan de Koningin gesteld, dat
liet ontstane conflict slechts op twee-
orlei wijze tot oplossing was te bren
gen, óf door terugtreden van het Ka
binet, óf door ontbinding van de
Eerste Kamer, dit zegt de N. C.
is op dit oogenblik eenvoudig niet
waar. En zij noemt de jongste partij
daad der regeering met den geest van
de Grondwet in strijd. Als zoodanig
kan zij voor latere onrechtmatighe
den of machtsmisbruiken nimmer een
precedent zijn.
Dr. Nolens, het lid der Tweede Ka
mer, zegt in de Venloosche Courant,
dat het hem voorkwam, dat alleen
ontbinding der Eerste Kamer in aan
merking kon komen, en wel
lo. omdat aan het aftreden van den
min. van binn. zaken alleen gedacht
kon worden door hen, tot wie hij zou
kunnen zeggen„oderint, dum mu
tuant"
2o. omdat gelijktijdige ontbinding
der Tweede Kamer een door niets ge
rechtvaardigde maatregel zou zijn
3o. omdat er alleen door ontbinding
der Eerste Kamer klare staat van za
ken kon komen
4o. omdat de Eerste Kamer in geen
opzicht meer in overeenstemming was
noch met hare directe, noch met hare
indirecte kiezers
5o. omdat te vreezen stond dat,
evenals in de Tweede Kamer, ook in
de Eerste van liberale zijde andere
ontwerpen, b.v. de drankwet, als par-
lij zaak behandeld zouden worden
j 60. omdat 'door de oude Eerste Ka-
mer niet meer een heilzame maar een
verlammende invloed op de werk
zaamheid van regeering en Tweede
Kamer kon worden uitgeoefend.
De motieven, waarop de maatregel
van sommige zijden ontraden werd,
hadden z. i. niet veel kracht, welk
oordeel hij in zijn artikel nader ont
wikkelt.
Ook de Amsterdammer, Weekblad
voor Nederland, wijdt een artikel aan
de ontbinding.
Zij heeft, zegt zij, bij vroegere gele
genheden meer in het breede de fou
ten van Kuyper's voorstel, en vooral
die van zijne tactiek om het dogma-
i tisch 011 derwijs-ontwerp aan het tech-
1 nische vast te schakelen, in het licht
gesteld; ook de onoprechte en bela-,
scheai den heer Rooseboom en de mi
nisters van het tegenwoordig Kabinet
bestaan; beeft wederzij dsche tact een
bij verschillend politiek uitgangspunt
steeds mogelijk conflict kunnen voor
komen en is veel kunnen worden tot
stand gebracht in het belang zoowel
van Indië als van Nederland.
De heer Rooseboom geeft geen"ge
makkelijke bestuursperiode in Indië
gehad. Tengevolge van verschillende
omstandigheden openbaarde zich een
zekere malaise op het gebied van
handel en landbouw; gedurende een
paar jaren van zijn bewind kon in
sommige streken zelfs van „vocdings-
nood" worden gesproken. Aan doze
moeilijkheden heeft de weldra aftre
dende gouverneur-generaal met ener
gie het hoofd gebodén, doende wat
noodig was om oogenblikkelijk ge
brek te lenigenberamende wat ver
richt moest worden om den mingun-
stigen toestand blijvend te verbete
ren.
Het blad geeft voorts een opsom
ming van hetgeen er onder het be
stuur van den heer Rooseboom is ver
richt en brengt hem hulde om hel
vele, dat hij voor Indië deed en om
de hoogheid van karakter, waarvan
hij blijken gaf.
Aan zijn plaatsvervanger te Buiten
zorg, zoo zegt het blad verder, een
kort woord van hartelijk welkom.
Hij kent Indië. Hij heeft zich niet
slechts een beleidvol en moedig troe
penaanvoerder betoond, maar boven
al een krachtig bestuurshoofd, met
een open oog voor de economische
behoeften van zijn gewest, met een
juist begrip van hetgeen de .toestand
der geldmiddelen eischt, met een
warm hart voor de inlandsche be
volking, met een aangeboren tact tot
het omgaan met inlandsche vorsten
en hoofden.
Hij is een man uit één stuk. Een
voudig, wars van alle praalzucht,
recht op het doel afgaande.
Wij mogen van hem een krachtig
bestuur verwachten.
Maar wij hebben ook genoegzamen
grond, om er op te rekenen, dat hij
zal besturen naar de beginselen van
christelijk-koloniale politiek. Een man
als Van Heutsz aanvaardt niet de
landvoogdij en een Kabinet draagt
niet de benoeming van een gouver
neur-generaal voor, als niet de zeker
heid bestaat van goede overeenstem
ming teta opzichte van de beginselen
van het regeeringsbeleid. Het feit der
benoeming van den generaal Van
Heutsz waarborgt ons dat deze nood
zakelijke goede overeenstemming be
staat.
Daarom begroeten wij zijn optreden
als landvoogd met warme ingeno
menheid.
„Het Centrum" schrijft:
De benoeming van generaal
Een afdeëling huzaren ging het rij- geene fabrieken bezocht worden.
tuig vooraf en een sterke afdeeling;
hel- j Oud president Steyn.
Vóór het paleis woonde een vrij tal-
rijke, menigte bet afrijden van den' Omtrent de plannen van den heer
Vanuit het hótel „De Berg" aan den
Utrechtschen weg had men de hemel-
hooge vlammen waargenomen en van
daaruit gealarmeerd.
Ik begaf me nu langs den Leusder
weg naar het terrein van denbrand.
Een eind achter de kogelvangers
van het garnizoen Amersfoort, de
minister bij. Op het Buitenhof kwam, Ste n is de Zw. Ct. in staat mede te
de hoofdwacht in liet geweer, en be- deelen, dat hij zich niet te Baarnves-
wees de verschuldigde eer. tigt, doch voorloopig te Scheveningen
Op het Binnenhof was een groote blijft. Over een paar weken gaat hij
menigte tegenwoordig, die dr. Kuyper een rejs naar Scandinavië maken en j richting van de Pyramïde, brandde
eerbiedig begroette. .'-daarna misschien nog daar Portugal de heide weer hevig. Door het zeer
JU"jfjf Z h °,S - lie, klimaat is hem hier ie vochtig j heuvelachtige terrein kon men geen
™blïoietribune naar deIroonzaaï in Nederland te kunnen blijven. I goed ovenzcht verkrijgen e
die, als de grafelijke zalen gereed ko- Tegen Januari hoopt de heer Steijn
men, dit jaar voor het laatst als weer naar Oranje-Vrijstaat terug te
plants voor de vereenigde vergadering keeren, waar zijn zoon reeds is.
is in gebruik genomen. I
Reeds tegen drie uur stonden de
tribunes aan beide zijden eivolin de liegraiems &ruaer.
vergadering zelf, zooals gewoonlijk,Omtrent de regeling van de bijzet
het bureau in groot ornaat, en de le- ting van het stoffelijk overschot van
den der commissie van ontvangst en president Kruger in Den Haag kan
uitgeleide eveneens in kostuum worden medegedeeld dat geen uit-
r,diginge" iullr rrrrtot
Dolk. Pijnacker Hordijk, Smeenge. deelneming aan de]plechtigheid maar
De Vries. Brummelkamp. Rahusen, dat ieder belangstellende zich bij den
Van Idsinga, Godin de Beaufort. Mi- stoet kan aansluiten, hetzij aan het
chiels van Verduynen. Merkelbach, v. station of op het kerkhof, terwijl aan
d. Does de Willebois, Pompe van het station gelegenheid zal bestaan
Meerdcrvoort. Passtoors. Van de Vel- kransen aan te bieden,
de Marchant. Sickenga, Van Karne-j Verdèr kan worden gemeld, dat het
beek. Dijckmeester, Travaglmo, Ree-jde uitdrukkolijke we„B9ch van de be.
Trien do minister de zaal binnentrad trekkingen van wijlen den President
en zich voor de ministerstafel plaatste, is dat bij de plechtigheid geen rede-
ontvingen de leden hem met een def- voeringen zullen gehouden worden,
tige buiging. I Alleen zal ds. Fernliout uit Utrecht
Met kalme stem ingezet, klonk deeeh gebed uitspreken,
toon waarop de sluitingrede werd ge-1 Naar men verneemt, zullen burge-
lezen door den In „misgewaad geklee-' wethouders en de secre-
den minister van ltinnenlandsche za-
ken allengs luider, met meer verhef- aris, 111 twee> nJtuigen m den stoet
fing van stem sprak de minister de Plaats nemen.
dankbetuiging aan de Kamers voor De stoet zal van het Staatsspoor
haren arbeid uit. station naar de begraafplaats Oud
Met een buiging verliet de minister Eik en Duinen den volgenden weg
de zaal. nemen:
•aa .t0espraak van ^en m*nisbör Vertrek van de Staatsspoor circa
luidde: uur. Rijnstraat, Bezuidenhout,
Mijne Heerenj Heerengracht, Korte Poten, Plein,
Gedurende deze zitting der Staten- Lan*f Houtstraat Voorhout, Park-
Generaal kwamen onderscheidens straat, Alexanderstraat, Javastraat,
maatregelen van wetgeving tot stand. Laan van Meerdervoort, Regentesse-
Eene met Frankrijk geslotene over- laan, Loosduinsche weg naar Oud-
eenkomst, betreffende den wederzijd- Eik en Duinen.
schen invoer uit onze Koloniën en uit Er zal langs den weg geen treur-
Frankrijk en de Fransche Koloniën, muziek worden uitgevoerd. Corpora-
werd door U goedgekeurd. ti- kunnen desgewenschU*achter de
De beschikbaarstelling van gelden liilrt,OQÏ.
voor den bouw van tuchtscholen J ?ar ^ol8en-
bracht de Kinderwetten een stap na-
der tot hare invoering. j Een ernstige Tergissing.
Eenige artikelen van het Wetboek
van Koophandel ondergingen eene Hi de Alkm. Ct. kwam dezer dagen
wenschelijk gebleken wijziging. een bericht voor, volgens hetwelk de
Voorstellen tot herziening van de burgemeester van St. Maarten voor
Gemeentewet en van de wet op het dc rechtbank te Alkmaar zou hebben
goed overizcht verkrijgen en dus ging
ik naar de Pyramid©.
Een prachtig schouwspel. Op den
achtergrond de ondergaande zon, ros
door den geweldigen damp, die boven
het aan alle zijden brandend zeer uit
gestrekt terrein zich verhief. Met den
kijker kon men de zich duchtig we-
rende in 't wit gekleede infanteristen
.waarnemen, voor wie 't wel weer
terecht gestaan wegens mishandeling
van den gemeente-secretaris. Dat be
richt berust op een zéér ernstige, ver
gissing. De Alkm. Ct. schrijft nu
,De zaak, die voor de rechtbank
Krankzinnigenwezen mochten Uwe
medewerking verwerven.
Het aan de Nederlandsche Bank ver
leende octrooi werd verlengd en her
zien. In verband hiermede werd be
sloten tot intrekking van de muntbil
jetten en tot het toekennen van de alhier is behandeld en door ons werd
hoedanigheid van wettig betaalmiddel geschetst onder het opschrift „Een
aan de biljetten van de Nederlandsche driftig burgemeester", blijkt zich ge-
Bank. j heel anders toegedragen te hebben
De wet tot herziening van de belast- dan door ons Werd vermeld. Niet de
bar» opbrragat d« Brouwde cigon- burgcmcMtor van st Maarten neeft
dómmen onderging eene noodzakelij- e.
ke verbetering, en in dc wet op de ^rixht gc-s aai. doch de schilder B
Vermogensbelasting werd een recht en deze is t ook geweest, die op hot
tot navordering opgenomen. Raadhuis van St. Maarten den ge-
De aanleg, de exploitatie cn het ge- meente-secretaris den slag in het ge
bruik van telegrafen en telefonen wer- zicht heeft gegeven. B. was veront-
den nader wettelijk geregeld. waardigd, dat een nieuw te bouwen
Bepalingen betreffende de mijnont- sch00, tl? gt Maart6n niet ,vas gc_
&gdr^innwTvMRa.Vand0 ffund aan een van die ge
De aanleg van onderscheidene wer- na^ente en in zijne boosheid liet hij
geen Zondag zal zijn.
Dwars de heide overstekend, nier en
daar tusschen de enorme zwarte plek
ken, getuigen van den brand van ver
leden Zondag, nog een enkel groen
Stukje, kwam ik allengs nader bij de
plaats waar nu het vuur woedde.
Van een eigenlijken brand kan niet
goed sprake zijn, dan alleen wanneer
het ontzettend snel voorbij kruipend
vuur het akkermaalshout bereikt. Dan
is 't alsof een vurige tong tegen de
heuvels opkruipt. Een oogenblik knet
teren, de vlammen verdwijnen weer
even snel als ze zich vertoonden, en
een geweldige smook en een haast
ondragelijke hitte maken het den
blusschers bijkans onmogelijk te blij
ven staan. Dan wordt geretireerd en
als de gloed wat gedoofd is, wordt
met de Linnemannschoppen zand ge
worpen op de gloeiende massa en
voet voor voet wordt het vernielend
element bekampt.
Reeds bijna tien dagen brandt de
heide, nu hier, dan daar en waar
men meende Donderdag het vuur ge
heel gedoofd te hebben, is 't gister
ochtend weer als met dubbele kracht
uitgebarsten.
Van een der hoogste punten leidt
een der officieren het blusschings-
werk.
Het gedeelte Amersfoort, dat thans
brandt, behoort aan de Gemeente
Amersfoort, doch is aan het Rijk
verhuurd voor militaire doeleinden.
De schade bepaalt zich voor heden
tot de heideplanten en de tallooze
bosschen en boschjes akkermaalshout.
De groote bosschen zijn nog niet
aangetast en de villa's aan den Arn-
hemschen weg dus nog buiten ge
vaar.
l ,7.:L. -- .Heutsz tot gouverneur-generaal van
chelijke \v]j_e van verdediging werd, Nederlandsch-Indië is een zaak, die
meent zy, voldoende door haar aan- werd verwacht, die als 'tware van-
getoond, zoodat zij zich ontslagen mag zejf sprak en dan ook in de pers zeer
rekenen van nogmaals uit een te zet-gunstig wordt ontvangen,
i f.enï ^'afrom ,ar antl"j Wat men van de tegenwoordige re-
I kerkelijken niet anders konden doen, geering ook moge zeggen, men zal
dan „dit misbaksel van een wetsont-moeilijk kunnen ontkennen, dat zij
werp af te wijzen j een gelukkige hand heeft bij het be-
I Toch meent zij. dat de liberalen an- zetten van aanzienlijke ambten.
I ders hadden moeten handelen zijLely in de West, Van Heutsz in de
j hadden billijksheidshalve zich moeten Oost om slechts tot deze beide pos-
.verklaren voor gelijkheid van examen ten ons te bepalen leveren liet be-
I voor de leerlingen van alle universi-, wijs, dat zij de juiste mannen weet
teiten, afgenomen buiten de universi- te kiezen, om het landsbelang in
teit. hooge waardigheden te dienen.
Dr. Kuyper zoo vervolgt de Am-Groote verwachting wekt vooral de
sterdammer is zonder uitstel over- benoeming van den pacificator van
gegaan tot Kamer-ontbinding. Maar Atjeh op den troon van Buitenzorg,
zou hij er den moed toe gehad heb-1 Zijn schitterende dienststaat is ons
ben, indien de liberalen van de Twee- borg, dat hij zijn bestuur met vaste
de Kamer en de Eerste Kamer duide- en krachtige hand voeren zal.
lijk hadden te laten blijken, dat zij het Ware hij énkel een goed krijgsman
verleenen van den effectus civilis een gebleken, men zou wellicht bezwaar
ongeoorloofden eisch moesten vinden, kunnen maken, dat opnieuw aaneen
doch dat zij tegelijkertijd van harte militair het bewind over ons koloniaal
bereid waren, op andere, volkomen rijk wordt vertrouwd,
i billijke, wijs, aan het verlangen der Maar Van Heutsz heeft getoond, dat
kerkelijken naar recht te voldoen hij ook voor het civiel bestuur over
Hoe zou Kuyper nu voor de natie groote capaciteiten beschikt en dat
I staan, als hij dan toch, om zijn wR, hij energiek en doortastend te werk
ten voordeele van zijn eigen universi- gaat-
teit, door te zetten, de Kamer ontbon-Er is dan ook niemand, die thans
den had, ten einde dien effectus civil-aan een „burger" de voorkeur zou
lis te bemachtigen wi'len &€ven boven .hem-
Het Haagsche Dagblad zegt, dat deTrouwens en hierop mag nog
regeering werd beschuldigd van wel eens de nadruk worden gelegd
schending der beginselen, waarop het bae.R in onze dagen een man
staatsgezag steunt, en dat deze be- ,c ie tegelijk en veldheer, en staatsman
schuldiging door de meerderheid der kan zijn, dringend van noode.
n I l. n r 11 t vnn+ clofnic rwY. M u n r r
ontworpen pensioenwetten,
gelingen, ontslagkwestiën, het ond|*
zoek naar de mogelijkheid eenervow
deelige verzekering tegen branschaaj
voor leden van het N. O. G.
Het ondersteuningsfonds verleend
in 1903 aan 169 personen hulp in w
betalen der premie aan de Levensvew
zekering-maatschappij tot een totaf
bedrag van f 3728.481/2; de verzekïk
den zelf betaalden bijna 38 percet?
Voor een vijftal, dat bij de keuris
voor de L.M. niet toegelaten werL
werd in de Spaarbank geplaatS
147.09. Voorts werd aan 76 person*
een jaarlijksche uitkeering verstra
van 4735.10 en bovendien aan
een ondersteuning voor eens tot
totaal van ƒ1742.
In het geheel kwamen in 1907
nieuwe aanvragen in om hulp bij f
premiebetaling; al deze verzoeke»
konden worden ingewilligd. Van 4
60 nieuwe verzoeken om tijdelijkenï
voortdurenden steun zijn 42 toegj
staan, 18 moesten worden afgeweza
De spaarbank begon met een kap.
taal van ƒ3.252.481.25; geplaatst wer..
282,951.431/2, terugbet. 352.519.71 lf'
bijgeschreven rente ƒ120.077.92, zo*
dat het kapitaal is vermeerderd m#
ƒ50.509.64. Het kapitaal bedraat
thans ƒ3.182.912.97. Het geheel aaöi
tal deelnemingen, de hulpbanken, i
in getal, daaronder begrepen. 1769.»
Het aantal polissen van de Levenl
verzekering-Maatschappij bedroeg
31 December 1903 7395. met een kaJ
taal van ƒ10,982,766, lijfrente ƒ90,68?
premiën 298.363.08 1/2. op 1 Jan u ai
1904 het aantal polissen 6988 mii
een kapitaal van 10.458.269, lijfronfe
85.373.50. premiën 283.822.201/2, aj,
zoo een vermeerdering van 407 polifc
sen, aan kapitaal ƒ524.497. lijfrenf
ƒ5310.50, premiën 14.540.88.
Het onverdeelde winstsaldo ovê
1903 bedraagt 86.236.311/2, vormendP
met de onverdeelde winst over 1901-9
1902 een bedrag van ƒ236.724.08. fc
De belangstelling in het Ne dei
landsch Schoolmuseum is steel
groeiende. Niet alleen, dat het aant?
bezoekers uit binnen- en buitenlanf
toeneemt, doch ook is er een stee#
grootere belangstelling van de ziji$
der uitgevers, fabrikanten eai anders
personen, buiten het onderwijs staaft
de.
Meermalen dient bet Schoolmuseum
van advies bij het bouwen van schc
len, het aanschaffen van schoolmeif
beien, enz.
De exploitatie van het Herstelling»
oord t© Lunteren heeft over 1903 eej
tekort opgeleverd van 4962.31,
gedekt is door vrijwillige bijdragei
groot 8712.931/2. Elke patient kostl
aan de stichting in 1903 ƒ2, tegej
ƒ2.50 in 1902. De pensionsprijs b»
draagt per dag en per volwassen pe»
soon f 1.50. In 't geheel werden in h£
herstellingsoord 94 personen opgt
nomen, waarvan er 87 vertrokken.
Uit de Pers
De ontbinding.
Tegenover Het Volk en het Sociaal
Weekblad verklaart- de Nieuwe Cou
rant te weigeren, eens en _voor goed,
deze ontbinding als een constitutio
neel precedent te erkennen, om de
eenvoudige reden, dat uit hetgeen in
strijd met den zeer duidelijken geest
van de Grondwet geschiedt, nooit ge
volgen voor de toepassing dier wet
mogen worden afgeleid. De ontbin
ding nu was een daad van machts
misbruik, niet van rechtshanteering.
Eerste Kamer werd bekrachtigd. De'. dit niet slechts om den toestand
regeering kon onder die beschuldiging }n,^e koloniën zeiven, maar ook met
jihet oog op de eventualiteiten der toe
komst.
De snelle verheffing van Japan
niet anders doen dan óf de teugels
van het bewind neerleggen óf dekies-
collegiën die geroepen zijn tot samen
stelling van de Eerste Kamer, in de
gelegenheid te stellen tusschen haar
en die Kamer uitspraak te doen.
En dit te meer, waar professor Bo-
nefal Faure zijn schuldiging op de
volgende wijze nog eens aan het slot
zijner rede volhield
„Men vergete het toch nietons
dierbaar vaderland kan alleen voor
wanorde en tweedracht worden be
waard door die. godsdienstvrijheid te
huldigen, welke noch priesterheer
schappij, van welke zijde ook, noch
inmenging van den Staat in de gods
dienstige begrippen toelaat.
„Met dat beginsel van godsdienst
vrijheid wordt in deze wet. in strijd
met de Grondwet, gebrokendaar
door wordt de godsdienstvrede in hoo
ge mate bedreigd."
Schending dus van de Grondwet en
wel op een der gewichtigste punten
werd hier het Kabinet ten laste ge
legd hierin konden en mochten de
ministers niet berusten.
Zij waren dus verplicht aan de Ko
ningin de beslissing over te laten over
het al of niet volgen van het aan H.
M. gegeven advies.
De Nienwe Gouv.-Generaal.
„De Standaard" schrijft
De heer Roosöboom had een zeer
eervolle militaire en ook eene parle
mentaire loopbaan achter den rug,
toen hij in 1899 de landvoogdij aan
vaardde. Tot dat gewichtig ambt ge
roepen onder het vorig ministerie,
toonde hij zich beretid om bij de wis
seling van Kabinet in 1901 het be
stuur over Indië te blijven voeren. Dit
is dezerzijds zeer gewaardeerd daar
door werd eene ontijdige bestuurs
wisseling in Indië voorkomen, die
vooral in eene Kolonie steeds haar
bedenkelijke zijde heeft. En dezelfde
bereidwilligheid om 's Lands belang
te stellen boven mogelijke persoonlij
ke gevoeligheden heeft de heer Roo
seboom in 1902 betoond, toen, na bet
heengaan van jlir. Van Ascli van
Wiick. de tegenwoordige minister
van Koloniën naar het Plein geroe
pen werd. Voor zoover bleek, heeft
iteeds eene goede samenwerking lus-
dreigt de positie in Oost-Azië niet wei
nig te veranderen, en wij hebben ons
derhalve voor te bereiden op gebeur
lijkheden waaraan tot voor korten
tijd niet werd gedacht.
De taak van gouverneur-generaal
van Nederlandsch-Indië is daardoor
nog zwaarder en van grooter betee
kenïs geworden, dan tot dusver.
En het schenkt daarom een gevoel
van gerustheid, dat onder deze om
standigheden een buitengewoon man
als Van Heutsz met dien verantwoor
delijken post, is bekleed.
Onderwijs
Eindexamen H. B. School.
Voor het examen Hoofdacte is ge
slaagd do heer A. J. D. Blom. alhier.
Eindexamen H. B. School.
Geslaagd P. J. A. Essen, W. Gar-
ver, V. W. van Gogh, G. van de
Griendt, M. A. Henny, J. J. van der
Ley, H. F. Mertens en A. A. van Vlo
ten, allen te Haarlem.
Nederl. Onderwijzers genootschap
Aan het verslag over den toestand
van het Nederlandsch Onderwijzers
genootschap over 1903 is het volgen
de ontleend
Weer is er vooruitgang te consta-
teeren, niet enkel in het aantal alge
meene leden, maar ook in dat der ge
wone. Op 31 December 1902 bedroeg
het aantal algemeene leden 1869, dat
der gewone 5311, tezamen 7180. Op
31December 1903 bedroeg het aantal
gewone leden 5544, het aantal alge
meene leden 1866, tezamen 7510. Hier
bij moeten nog voor 1903 gevoegd
worden 50 voorstanders en 508 con
tribuanten a ƒ0.75.
Het aantal afdeelingen steeg tot
218. door de vorming van Eindhoven,
Kerkrade. Zeist, Scheemdn-Midwolde,
Elburg. Duinkant (westelijk deel). De
toestand der financiën is goed.
De hoofdwerkzaamheden van het
hoofdbestuur bestonden uit het behar
tigen der belangen van op wachtgeld-
gestelden. de bemoeiingen in zake de
Letteren en Knnst. i
-
Toonkiuist.
Bij de van 16 tot 23 Juli teUtrechj
gehouden examens vanwege deMaaC
schappij tot Bevordering der TooB
kunst, slaagden van de 27 candidates
voor zangonderwijs, de dames
J. E. Klippink, te Baarn J. A. M,
Müller, te Utrecht, voor piano-onder
wijs. De dames A. M. Mac Gillavry
te LeidenF. J. H. Bouwmeester, t
Rotterdam J. H. Janssen, te Haar
lemU. J. Hansen, te UtrechtG
Steffen, te Rotterdam J. C. M. Stuff
ken, te Amsterdam G. U. Somer, t
Nijmegen; B. van Praag, te Amster
dam M. C. Honig, te Amsterdam
P. M. Aghina, te LeidenA. U. Rijki
te Kampen, en de heer J. Brugge, t
Purmerend. Voor viool-onderwijs Mei
F. M. van Helden, te Rotterdam. Voet
theorie en compositie Mej. J. W. Craa
nier, te Amsterdam.
In de Examen-commissie hadden rii
ting de heeren Dan. de Lange. Voorzij
terM. W. Petri, secretarisLeoi
C. BoumanTh. Denijs; J. Oushoon;
W. RobertJoh. U. Sikemeier Anl
TierieJoh. Wagenaar en Joh. Wijs
man.
Sport- en Wedstrijden.
Schietwedstrijd „Nimrod".
De Koninklijke Nederlandsch
Jachtvereeniging .Nimrod" hield Zon
dag op de banen aan den Zijlweg a|
hier haar groote jaarlijksche schiet
wedstrijd op Swiftsüre cn Clay Pi:
geons.
De uitslag was als volgt
Voor gewone en buitengewone le:
den. Match 5 Pigeons. Hoogvlieger!
(in Serie). Eerste prijs gewonnen dool
den heer C. N. J. Moltzer van An>
sterdam. Tweede prijs door den hee
R. de Favauge van Heemstede. Derd-
prijs door den heer E. L. baron Vai
Voorst tot Voorst van Utrecht.
Nimrods-prijs. Alleen voor gewon!
leden. Match 10 Peogons in Serie
van vijf. Vaste afstand 12 Meter. Eei)
ste prijs gewonnen door den heet
L. baron van Voorst tot Voorts vai
Utrecht. Tweede prijs door den heö
Baron Van Voorst tot Voorst vat
Ede.
Match 19 Pigeons, in 4 Series vat
3 Pigeons (twee schutters tegelijk) e:
een Serie van 7 Pigeons. Vaste af
stand 161/2 Meter. Voor gewone et
buitengewone leden.
Eerste prijs gewonnen door dei
heer C. N. J. Moltzer van Amsteii
dam. Tweede en derde prijs gcdeelt
door de heeren E. L. baron v. Voor»
tot Voorts te Utrecht en F. baron ij
Voorst tot Voorst.
Match 3 Doubletten 20 M. vooi
schutters wier handicap A 20 M. o
meer bedraagt, voor de overigen 17 M
Alleen voor gewone leden.
Eerste prijs gewonnen door der
heer E. W. de Fielliettaz Goethan
van Utrecht, met 2 1/2 doublet.
Tweede prijs door den heer C. N. J-
Moltzer van Amsterdam met 2 dou
bietten en 2 halve.
Derde prijs door den heer R.
Favauge van Heemstede, met 1 doi
biet en 3 halve.
Wiel rijden.
Op het sportterrein da Raayberg tl
Bergen-op-Zoom zijn gisteren wed
strijden gehouden met den volgendet
uitslag
10 kilometer met motorgangmaking
1. Fick, Bergen-op-Zoom. in 12 min.
272/5 sec. W. de Zwart, den Haag.
bleef 51/2 baan achter.
Match tusschen Hollanders en Belj
gen. Deelnemers Lucien en Charley
van Antwerpen Smout, van Bergen
