NIEUWS= en ADVERTENTIEBLAD.
22e Jaargang.
No. 6512
Verscnijnt dagelijks, öenaive op ton- ei.
Donderdag 22 september 1904 pl
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN
PER DRIE MAANDEN:
Voor Haarlem1 1.20
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der
gemeente)„1.30
Franco per post door Nederland„1.65
Afzonderlijke nummers0.02%
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem0.37%
„de omstreken en franco per post 0.45
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM.
AD VERTENTIËN:
Van 1—5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
Haarlem van 1—5 regels ƒ0.75, elke regel meer ƒ0.15. Reclames 30 Cent per regel.
Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Kleine advertentiën 3 maal plaatsen voor 2 maal betalen.
Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 55.
Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën
en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicitè Etrangère G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Parijs, 31b's Faubourg Montmartre.
EERSTE BLAD.
DIT NUMMER BESTAAT UIT ZES
BLADZIJDEN.
INHOUD.
BLAD A. De Nederlandsche Pers over
de Troonrede. Buitenlandsch Over-
j zicht. Oorlogsnieuws. Tooneelcritiek
van Frans Netscher. Nieuws uit
Haarlem en Omstreken. Kamerover-
•BLAD B. Binnenland'sch en Gemengd
en Stadsnieuws. Sportberichten.
Koloniën en Feuilleton,
ACTUALITEITEN.
In het e.k. Zaterdag verschij
nende Geïllustreerd Zon
dagsblad, welk tijdschrift voor
de lezers van deze courant tegen
zeer geringen prijs is verkrijg
baar gesteld, zijn weer vele actua
liteiten opgenomen. Wij noemen
b.v. foto's van het Concours Hip-
pique op Zorgvliet (den Haag) en
het Automobielenfeest aldaar, van
het Bloemencorso te Zwolle, een
teekening van het Ontwerp-Vre-
despaleis voor het Hof van Arbi
trage te 's-Gravenhage, Beelden
van den Oorlog, vele portretten,
necrologie, enz. enz.
Men vrage het- Geïllustreerd
Zondagsblad aan het bureau van
deze courant.
De Nederlandsche Pers
over de Troonrede.
Wanneer er menschen zijn (en wij
kennen er) die het de moeite niet
waard vinden, de Troonrede nauw
keurig na te lezen dan hebben zij,
meenen we, ongelijk. Hoe beknopt
ook van vorm, is de Troonrede het
comprimé van de plannen der Regee
ring voor het komende regeerings-
jaar en welke die plannen zijn, is voor
eiken Nederlander, hoe ook zijn staat
kundig inzicht wezen mag, vangroot
belang.
In verband daarmee is het van be-
teekenis na te gaan, wat de bladen
van verschillende richting te zeggen
hebben over deze rede. Vóór ons lig-
de Troonrede aan de Standaard re- wel bereikt zal worden, viyi een zoo
den tot groote dankbaarheid, het blad gunstig resultaat als de vorige jaren
noemt die een kloek stuk. [zal geen sprake kunnen zijn."
I En waar het blad van den Minister
verwacht, dat deze zijn licht over de
middelen tot verbetering van dien
toestand zal laten schijnen, wijst het
ook de leden van de Kamer op de
noodzakelijkheid om daaraan aan
dacht te schenken en zegt, niet zon
der zekeren vrees, ,,dat Eet aantal
van hen, die zich in de Kamers met
dit onderwerp bezig houden, zeer ge
slonken is,"
j In gelijke richting oordeelt HET
CENTRUM, welk blad zijne beschou
wing aanvangt met de woorden
„Ook dit jaar draagt de Troonrede
O- het cachet van den ernst en de de-
zicht. Binnenlandsch en Gemengd i
Nieuws gelijkheid, passend aan zulk een
'staatsstuk."
Het blad wijst er op, dat licht en
schaduw in de troonrede zonder eeni-
ge tendenz, gelijkelijk verdeeld zijn
en vindt in de verklaring omtrent
handel en scheepvaart een aandui
ding van het streven der regeering,
om de nijverheid tegen de buitenland-
sche mededinging eenigermate te be
schermen. „Tamelijk rekbaar" noemt
het Centrum de passage over de
noodzakelijke aanvulling der midde
len. Herinnerende aan de vroeger
reeds gedane mededeeling, dat de re
geering met het plan omging enkele
belastingen te verhoogen, wijst het
er op, dat in elk geval de pensionee
ring van oude en invalide werklieden
wegens den financieelen toestand niet
zal worden verdaagd.
„De financieele quaestie blijft de
grootste moeilijkheid, dit voelt men
ook in deze Troonrede weer. Maar
voor 't overige spreekt daaruit het
vaste voornemen der regeering, om
dit laatste zittingsjaar zoo vruchtbaar
mogelijk te doen zijn.
Dat opnieuw een wetsontwerp tot
wijziging der Hooger Onderwijs-wet
zal worden ingediend, zal niemand
verwonderen. En met belangstelling
zal zeker in den lande worden verno
men, dat een wijziging van de wette
lijke regeling der naamlooze vennoot
schappen reeds zoo lang bepleit en
zoo dikwerf toegezegd in bewer
king is. De herziening der leerplicht
wet zal, naar men veronderstellen
mag. het wezen dier wet, waarvan de
heilzame werking nu vrij algemeen
erkend wordt, onaangetast laten en
enkel de minder practische techniek
trachten te verbeteren."
Begrijpelijkerwijze is de NIEUWE
j 4 i ROTTERDAMSCHE COURANT van
gen twee bladen, het huidige KabineteeQ ch andere meening.
welgezind de Standaard en bet Cen- i>Kond6n wij er verleden jaar op
trum (de Tijd liet zich nog niet uit) zegf; jjet blad, „dat men wel
drie bladen der oppositie, de Nieu-1 Uapperm van dea molen hoordej
we Rott. Courant, het Alg. Handels
blad en het Vaderland. Beginnen we
met de ministerieele bladen, om daar
na te hooren wat de oppositie te zeg
gen heeft.
Vooreerst dan DE STANDAARD.
Dit blad noemt de troonrede „uiterst
sober in toezeggingen van in te die
nen ingrijpende wetsontwerpen.
Doch het weinige, dat de Troon
rede aankondigt, is van groote be-
teekenis."
Het blad gaat dan de onderdeelen deel bestond uit wettelijke voorzienin-
van de Troonrede na en vraagt dan, gen, die klaar lagen of voorbereid
of het af te keuren is, dat de troon-1 waren, toen het vorig liberaal minis-
rede zoo sober is in toezegging van J terie aftrad is thans, een jaar
beteekenende ontwerpen. Neen, zegt later, niet meer toe te voegen dan de
het, want aan het regeeringspro- j aanschaffing van het snelvuurge-
maar al heel weinig meel zag komen,
ook in het sedert verloopen jaar heeft
dfe molen wel weer aldoor geklap
perd, maar het resultaat van al die
beweging is opnieuw luttel geweest
ook het zittingsjaar 19031904 was
zèer weinig vruchtbaar".
Het artikel gaat dan uitvoerig na.
wat er alzoo niet tot stand gebracht
is en voegt daaraan toe
„Aan hetgeen van al het toegezegde
in de eerste twee jaren slechts tot
stand kwam wat nog voor een
Afgrijselijk om te lezen zijn de bij
zonderheden, die af en toe over dit
beleg worden gemeld. Heeft er een
bestorming plaats gehad, dan blijven
zelfs de gewonden op 't slagveld lig
gen, daar geen van de twee partijen
zich wagen wil onder het vuur van
den vijand. Dagen naderhand ziet
men armen, die met een witten doek
de aandacht trachten te trekken, bo
ven de lichamenhoop uitsteken, bo-
dat ten slotte geen enkele meer be
weegt....
Generaal Koeropatkin meldt van
een
groote verkenning
die door hem ondernomen is.
Den 17den dezer is een verkenning
in menigte in de richting van de vij
andelijke stelling bij Bianjapoetse
uitgevoerd. Die stelling bleek sterk
bevestigd. Zij werd bovendien bezet
gehouden door een af deeling van ten
minste een brigade infanterie met
twaalf kanonnen. Ten Westen van
Bianjapoetse stootte een patrouille
kozakken op een Japansch konvooi.
Zij maakten dertig paarden met ba
gage buit. Ten Oosten van Bianja
poetse is geen vijand gezien.
Den 18den rukte de vijand niet op
over de door hem bezet gehouden li
nie, maar men nam waar dat er in de
buurt van 't dorp Bianjapoetse ver
sterkingen aankwamen. Een groot
Ook in de beschouwing van HET
ALGEMEEN HANDELSBLAD wordt
de Troonrede zeer mat van toon ge
noemd en zeer karig in de toezegging
van nieuwe zaken. Niemand gelooft,
dat de regeling op de naamlooze ven
nootschappen en die van ouderdoms-
invaliditeitsverzekeringen in dit
zittingsjaars tot afdoening zullen ge
raken.
„Zij staan, evenals de toegezegde
wijziging der Leerplichtwet, in niet
gering verband met de op handen
zijnde verkiezingen; zij geven den
kiezers een, volkomen geoorloofde,
I 11 -- li. ÖIC1 OLlllgCll iiti 11IV VVilliiüll. 1—t L l_i giUVl
aanwijzing omtrent tgeen zij van het gedeelte van de vijandelijke strijd-
gram, waarmee het kabinet in 1901
optrad, is het getrouw gebleven. Het
gaf leiding, en verleende steun van
overheidswege zoo op geestelijk, als
schut, de telegraaf- en telefoonwet,
de vernieuwing van het bankoctrooi
en een wijziging der wet op de ver
mogensbelasting. En voor de geeste-
op stoffelijk gebied. Daar zijn de aan-1 lijke belangen, die heetten op den
gekondigde herziening der Zondags- j voorgrond te staan, is op wetgevend
wet, het wetsontwerp op de staats- j gebied zoo goed als niets tot stand
loterij, de drankwet, de wetsontwer- gekomen."
pen op het hoogere, middelbaar en j De N. R. C. noemt den toon van
lager onderwijs, op het vak-onder- i thans heelwat lager gestemd. Van
wijs, het vaccine-wetje, de armenwet, j afdoen van 't weidsche program is
de arbeidswet, het arbeidscontract, j geen sprake meer en de Troonrede
de notariswet, wetsontwerpen betref- is, wat het aankondigen van nieuwe
fende ziekteverzekering en het uit- J wetsontwerpen betreft, uiterst sober,
breiden der ongevallenverzekering. j Verzekering tegen invaliditeit en
Niemand spreekt tegen, gaat het ouderdom zal in dit zittingsjaar zeker
blad voort, dat van het toegezegde niet totstand komen, evenmin als de
nog maar weinig tot stand is geko- wijziging van de regeling der naam-
men. Het Ministerie mag daarvoor looze vennootschappen en de wijzi-
evenwel niet verantwoordelijk worden ging van de leerplichtwet,
gesteld. De breedsprakigheid in de i „Daarentegen zal zeker wel gezorgd
Tweede Kamer was schadelijk voorwórden, dat de partijwet, die de be-
vlugge afdoening van zaken en hetgunstiging der Vrije Universiteit be-
Ministerie had bovendien met tal van oogt, en welker weder-indiening wordt
moeilijkheden te worstelen het eer- I aangekondigd, tot stand komt."
ste jaar door de uitvoering van de 1 Het blad geeft toe, "dat er reden be-
Ongevallenwet, de Militaire wetten, j staat om te letten op 's lands finan-
de Woning- en de Gezondheidswet, ciën.
met de daarmede gepaard gaande j „Inderdaad is de belangrijke toe-
vele algemeene maatregelen van be- neming in de opbrengst der midde-
stuur; het tweede jaar met de ziekte len, die in de vorige jaren viel waar
der Koningin en vooral met de be- te nemen, "dit jaar achterwege geble-
kende misdadige woelingen,
ministerie te wachten hebben, indien
zijn leven verlengd wordt. Men zal
zich herinneren dat tegen het vorig
kabinet heel wat schampere opmer
kingen zijn gemaakt door de toenma
lige oppositie, over dergelijke toezeg
gingen in de troonrede van Sept. 1900
gedaan."
Met bevreemding heeft het Alg. Hbl.
elke vermelding gemist van de hulde,
die aan generaal Van Heutsz en aan
het Nederlandsche leger is gebracht.
Het blad vergelijkt de opmerking „dat
de uitkomsten van meer dan een
nijverheidsbedrijf, als gevolg
van buitenlandsche concurrentie,
rechtmatige verwachtingen teleur
stelde," waarin het een streven naar
protectie ziet, met de verklaring dat
de uitkomsten van handel en scheep
vaart niet in elk opzicht bevredigend
waren en wijst er op, dat dezen door
hooge invoerrechten dan toch zouden
worden geschaad. „Het was", zoo
lezen wij, „dan ook vermoedelijk er
enkel om te doen, aan de protectio-
nisten een lonkje toe te werpen."
Ten slotte de beschouwing van HET
VADERLAND, de uitvoerigste van al
len. Dit Mad zegt, dat deze Troonrede
zich van die van het vorig jaar onder
scheidt door geringer omvang en het
geven van minder aanstoot en be
schouwt dan vooral de verklaring
over de buitenlandsche concurrentie
als oorzaak der teleurstelling over
onze nijverheid.
„Zulk een uitlating in een staats
stuk als de Troonrede werpt op de
reeds ingediende Tariefwet een nieuw
licht maakt het den op protectie be-
lusten Nederlander "duidelijk, dat van
deze Regeering wel iets te halen is...
als het maar de nijverheid geldt. Een
mild wellende bron van protectionis
tische amendementen op de Tariefwet
dreigt dit zinnetje der Koninklijke
openingsrede te worden."
Van de Tariefsherziening alleen
schijnt redding voor den financieelen
nood te worden verwacht.
Verband zoekende met het aange
kondigd wetsontwerp, op invaliditeit
ouderdomsverzekering, zegt het
Vaderland
„De fiscaal-sociale politiek van dit
ministerie is thans voldoende getee-
kend om de linkerzijde eendrachtig
partij te doen kiezen tegen dergelijke
goedkoope arbeidersliefde."
HET TOONEEL.
macht bij Liao-jang is reeds naar den
rechteroever van de Taitse overgesto
ken.
Het Russische telegramnieuwsagent
schap verneemt uit Charbin, dat de
verkenning bij Bianjapoetse onder
aanvoering stond van de generaals
Bennehkampf en Samsonof. De af-
deeling van Rennenkampf bereikte te
gen 12 uur 's middags het plaatsje
Choetatsjalin, dat door de Japansche
voorhoede bezet was. Op de hoogten
ten O. van het dorp ontwikkelde zich
een hevig vuurgevecht, dat den vij-
and noopte vier compagnieën naarvo-
ren te brengen. Nadat de opdracht
met goed succès was volvoerd, trok
de afdeeling van Rennenkampf tegen
twee uur 's middags af.
De afdeeling van Samsonof trok
langs bergpaden in Oostelijke rich
ting van Fintsjagou en bezette het
plaatsje Tsogou. 4200 M. ten N. van
Riantsjoepoetse. Hier hield Samsonof
door het vuur van zijn twee kanon
nen een tegen Rennenkampf gerich-
ten aanval van de Japanners tegen.
Hij ging tegen vijf uur heen.
Nog altijd zijn de militaire geleer
den het er niet over eens, of de te
verwachten slag spoedig of pas over
een week of wat komen zal. Eenstem
mig zijn ze echter hierin, dat hij
vroeger of later plaats zal hebben. En
dan zeker bij Moekden, wanneer men
een telegram uit Petersburg gelooven
mag, dat zegt
„Aangezien staatkundige overwe
gingen in het belang van Rusland's
prestige de Russen verbieden om
Moekden zonder gevecht te ontruimen
zal de eerstvolgende groote slag bij
Moekden en niet bij Tiëling geleverd
worden. Op de laatstgenoemde stel
ling zullen de Russen alleen terug
trekken wanneer zij het onderspit
delven."
Hoe zal dit nieuwe bloedblad af
loop en
Er zijn militaire autoriteiten, die
beweren, dat de kracht van een aan
val haar hoogtepunt bereikt en daar
na nooit meer tot dat punt kan wor
den opgevoerd. Zij zijn van oordeel,
dat de Japanners bij Liao-jang dat
hoogtepunt bereikt hebben en dat dus
de kansen voor de Russen in den nu
komenden veldslag beter staan.
Maar....
deze creatie van Rika Hopper zal dan
ook lang voor ons blijven naleven.
i Jan C. de Vos gaf ook wat moois te
zien. Creëerde hij indertijd in
HET „NEDERLANDSCH" MET Brieux' ..Maalstroom" de hoofdrol,
„HET VRIENDINNETJE" van Brieux. in -Het Vriendinnetje" was hem de
belangrijke partij van den patroon.
den ouden heer Logerais toebedeeld.
Het schijnt nu eenmaal in den „hoo. °P welke hij zich weer eens met zijn
gen raad" der tooneeldirecties beslo- oude kracht geworpen had. \eel ge-
ten te zijn, om de goede stad Haarlem noegen heeft. hij van zijn komische
niet voor „vol" aan te zien, en aan scènes beleefd, en wanneer de ernst
de Spaarneveste lijkt het lot te zijn van zijn spel in het laatste bedrijf
toebedeeld daarin te moeten berusten. ®en heetje t(? sterk bij het lachwek-
Het vorige jaar wezen we al eens kend* der eerste actes .a'stak- daiJ
op dit verschijnsel, toen we hadden ^aa dat- ™enen we, minder aan het
te constateeren, dat er tooneelgezel- namehik non '-fiin lirhtlhl]nvlrdrii'
schappen waren, stad met „*^1" eentaeTomfsïhetoonJelSÏ"
goede stukken links heten liggen. En M ,m no Vos j M
deze verzuchting kwam ons opnieuw hjj J]0ff aRijd dc m|de cn noï kan
°y^r do lippen, toen we op de aan-als hij wil nu zl|llcn en wm<m we
plakborden lazen, dat het „Neder- z^n nonchalant en onverschillig spel
landsch hier niet zou komen met der ]aatste jaren niet meer van hem
..Koning Lear hetwelk het nu on- duiden.
langs te Amsterdam gemonteerd Chrispijn, die voor den jongen Lo-
heeft en over welk stuk de perskritiek gerais speelde, is ook een dier acteurs
de nieuwsgierigheid en belangstel-(Ue ons soms irriteeren kunnen door
ling der Haarlemmers ook gaande hun aanstellerige, groot-doenerige
moet hebben gemaakt, maar met sans-gène op het tooneel. door hun
„Het Vriendinnetje". métier-nonchalance en hun slordig-
Maar hoe dan ook. zij die giste-1 doen op een toon alsof ze zeggèft
renavond naar „De Kroon" zijn ge- willen ik kan 't wel beter, maar ik
gaan en dat waren er gelukkig doe 'tniet. We begonnen dan ook al
weer velen zullen zich hun gang te vreezen. dat hij niet veel anders
toch niet betreurd hebben. meer kan dan met een vet-krakerig
Want Brieux heeft het talent zijnneusgeluid er ongevoelig zijn „clau-
publiek te pakken, en de geheimzin-sen" uitgooien. Maar daar heeft hij
nige fluïde tusschen zaal en tooneel gisterenavond een spel laten zien.
te doen ontstaan, welke het gevolg isneen maar dat we lieusch niet meer
van een sterke émotie door de kunst; van hem verwacht hadden sober,
verwekt. j doorwerkt, uitnemend in den toon.
En die fluïde, welke de menschenhier en daar zelfs met passie (hoor-
in gespannen houdingen en met dro- den we in de laatste acte ook geen
ge lippen doet volgen wat er aan de émotie in zijn stem een prachtstuk
achterzijde van het voetlicht gebeurt werk van hem, waarmee hij weer een
Buitenlandsch Overzicht
DE OORLOG.
Maandagochtend hebben, naar ge
meld wordt, de Japanners weer een
algemeenen aanval op Port-Arthur
ondernomen. Blijkbaar is die, even
als de andere, weer afgeslagen, maar
althans wanneer de berichten juist
zijn niet zonder succes.
De aanvallers toch zouden bij die
gelegenheid
twee belangrijke forten
hebben genomen.
De gevaarlijke onderzeesche mijnen
hebben bij de Russen weer slachtof
fers geëischt. Bij het zoeken naar door
de Japanners op de reede van Port-
- - Arthur gelegde mijnen kwamen twee
ven, en al mag men aannemen, dat j Russische officieren om en werden
In het licht van al deze feiten geeft het bedrag der geraamde inkomsten 1 twee andere zwaar gewond.
OORLOGSVARIA
EEN DAPPERE JONGEN.
In Port-Artliur bevindt zich een
knaap van dertien jaar, die reeds drie
maal gedecoreerd is vanwege het feit,
dat hij, op gevaar van zijn leven te
verliezen, dépêches heeft overgebracht
naar het hoofdkwartier. Nicolaas
Souejef, aldus heet de dappere, mar
cheerde des nachts en sliep overdag
in de struiken. Den eersten keer
moest hij achtten-veertig uur in zijn
schuilhoek blijven, daar de Japanners
den geheelen nacht een zoeklicht lie
ten spelen op den weg, dien hij moest
volgen. Toen hij bij generaal Koero
patkin kwam, verleende deze hem op
staanden voet het kruis van St.
George.
Bij zijn terugkeer viel hij in han
den van de Japanners, doch wist te
ontsnappen door een paard te be
machtigen. Hij werd door een kogel
aan den schouder gewond. Generaal
Stóssel decoreerde hem opnieuw voor
die heldhaftige daad.
Nauwelijks was zijn wond genezen,
trok de kleir.e Nicolaas des nachts uit
Port-Arthur om den omtrek te ver
kennen. Hij sloop in het vijandelijk
kamp, en om te bewijzen, dat hij daar
wel degelijk was geweest, nam hij
een en ander van den vijand mee
terug. Deze daad bezorgde den klei
nen man een nieuwe decoratie.
was er gisterenavond in groote mate.
Maar met welke eenvoudige midde
len was dat bereiktMen weet, dat
Brieux vóór alles „zedenschilder" is.
Hij staat kritisch tegenover de maat
schappij, wier verkeerdheden hij, met
een realistisch en kijk op de men
schen, in „zedenbeelden" op het too
neel brengt. En daarbij gaat hij dan
allesbehalve malsch te werk.
Liet hij in ..rEngrenage" (vertaald
onder den titel van .De Maalstroom")
zien hoe een niet slecht mensch, dat
zich in de politiek werpt, langzamer
hand door den maalstroom der ver
keerde gewoonten en hebbelijkheden
op dat gebied meegevoerd, moreel op
een lager peil komt te staan (een
acte van beschuldiging tegen het dé-
moraliseerend karakter der politiek)
in ..Het Vriendinnetje" brengt hij
ons op het terrein der Parijsche licht
zinnige ..liaisons", in een wereld,
waarin vele jongelui er een ..vriendin
netje" op na houden, dat zij. wan
neer de ernst des levens, een huwe
lijk of een positie komt, aan den dijk
zetten. Maar te midden van die licht
zinnige „liaisons" ontstaat er een van
ernstiger aard tusschen den zoon van
een patroon een degelijken jongen
en een meisje, dat bij zijn ouders
op het hoeden-atelier erkt. En nu doet
Brieux ons zien hoe de wereld met
haar wreedheid van veroordeelen, con
ventioneel fatsoen en schijndeugd,
't dezen twee jongen menschen onmo
gelijk maakt bij elkander te blijven
en het verlangde geluk te vinden. De
ouders laten hun kind aan zijn lot
over, de maatschappij weigert hem
werk, totdat alleen de dood voor
hem overblijft.
Brieux geeft in dit stuk der
maatschappij een klap in 't gezicht.
En met welke eenvoudige middelen,
herhalen we, heeft Brieux zijn doel
bereikt! Het stuk is treffend van
waarheidtelkens hoort men dingen
zeggen, die men dagelijks in zijn
eigen omgeving nog hooren kan en
die zoo menig geluk vermoorden.
Maar.... gebrek aan plaatsruimte belet
ons hier verder op in te gaan.
Het spreekt, dat een stuk als „Het
Vriendinnetje", waar geen eroote
scènes" in voorkomen en bijna geheel
uit dialogen zonder handeling is op
gebouwd. staat en valt met het spel.
En nu komt den artisten van het
..Nederlandsch" een woord van hulde
toe. voor de wijze, waarop ze dit stuk
gespeeld hebben. Zii hebben ons een
mooien avond gegeven, een avond,
dien we lang zullen onthouden.
In de eerste plaats een eere-saluut
aan Rika Hopper. Deze actrice had
den we nog nooit in een groote rol
gezien, maar gisterenavond heeft- ze
bewezen beter werk waard te zijn dan
zij meestal krijgt. Haar spel was een
en al eenvoud en waarheid, beschei
den en toch pakkend, en zelfs in haar
stil spel was zij af en toe supérietur.
Zij heeft de zaal den ganschen avond
in een hooge stemming van pijnlijk
leven en mooie kunst gehouden. Zij
gaf een „creatie". En het applaus,
dat haar meermalen ten deel viel. was
dan ook volkomen verdiend. Minder
mooi vonden we echter haar heen
gaan in gebogen houding in het twee
de bedrijf, en topzettelijk los maken
van haar haren vóór de groote scène,
als zij den dood gaat zoeken, in het
laatste bedrijf, en dat men vooruit
ziet aankomen Maar deze vlekje
bet eekenen niets, waar zooveel
heeleboel heeft goedgemaakt en waar
uit bleek, dat hij ons jarenlang tekort
heeft gedaan.
Mevrouw PauwelsVan Biene, die
de moederrol had. scheen erg last
van verkoudheid te hebben.
Met .Het Vriendinnetje" heeft het
..Nederlandsch", dat ditmaal hoofd
zakelijk zijn jongere garde in het
vuur had «rebracht en dat in den
laatsten tijd wel eens wat achteraf
kwam bij andere gezelschappen, zijn
reputatie en titel van ..Koninklijk"
weer eenigermate gerehabiliteerd. En
nu moet het van den winter maar
ook eens bewijzen, dat het on deze
hoogte blijven kan.
FRANS NETSCHER.
Stadsnieuws.
Examens Vrije- en Orde
oefeningen der Gymnastiek.
Bij beschikking van den Minister
van Binnenlandsche Zaken is bepaald
dat het examen ter verkrijging van
acten van bekwaamheid voor huis- en
schoolonderwijs in de vrije en orde-
oefeningen der gymnastiek voor het
jaar 1904 zal aanvangen op 18 Octo
ber e..k en dat de commissiën met
het afnemen van dit examen belast,
zitting zullen houden te Breda, Nij
megen, Rotterdam Haarlem, Deven
ter en Groningen.
De commissie, die te Haarlem zal
examineeren is als volgt samenge
steld: F. van Rij sens, schoolopziener
in het district Alkmaar, lid en voor
zitter. Voorts de gewone leden de
heerenJ. A. Boom, gymnastiekon-
dervvijzer aan een bijzondere kweek
school voor onderwijzeressen te Haar
lem J. M. Scheffer, gymnastiekonder-
rijzer aan openbare lagere scholen
te Amsterdam mevrouw Th. A. Ach
terberg, geboren Aler, leerares in de
gymnastiek te Haarlem mejuffrouw
A. P. van der Pauwert, onderwijzeres
aan een openbare lagere school te
Haarlem mejuffrouw A. Risseeuw,
onderwijzeres aan de gemeentelijke
kweekschool voor onderwijzers en
onderwijzeressen te Leiden mejuf
frouw C. W. Schoor, gymnastiekon-
derwijzeres aan de openbare scholen
te Amsterdam.
Voorts tot plaatsvervangende leden
H. L. Gerritsen, gymnastiekonderwij-
zer aan een bijzondere kweekschool
voor onderwijzers en onderwijzeres
sen te Amsterdam, mejuffrouw T.
Visser, gymnastiekonderwijzeres aan
de openbare lagere scholen te Amster
dam, en tot plaatsvervangend voor
zitter de heer G. Roodenburch, school
opziener in het district Haarlem.
Naar wij vernemen zal de
makelaar Frans Erdtsieck zijn kan
toor vestigen in het gebouw, tot dus
ver bewoond door de Kennemer Hy
potheekbank aan de Kruisstraat.
kelijk moois tot vreugde stemde. En'Baron van Tu.vll te Velsen.
Tot dijkgraaf van den pol-
der Velserbroek is gekozen de heer W.