NIEUWS= en ADVERTENTIEBLAD.
22e Jaargang:.
No. 6531
Verschijnt dagelijks, 'oenaive op ion- cn
agen.
VRIJDAG 14 OCTOBER 1904 A
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN
PER DRIE MAANDEN:
Voor Haarlem1.20
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der
gemeente)„1.30
Franco per post door Nederland„1.65
Afzonderlijke nummers0.02%
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem0.37%
„de omstreken en franco per post 0.45
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur j. C. PEEREBOOM.
ADVERTENTIËN:
Van 1—5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
Haarlem van 1—5 regels ƒ0.75, elke regel meer ƒ0.15. Reclames 30 Cent per regeL
Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Kleine advertentiën 3 maal plaatsen voor 2 maal betalen.
Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 55.
Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alie Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën
en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DB LA MAR Azn. te Amsterdam.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Parijs, 3Fis Faubourg Montmartre.
AGENDA.
Vrijdag 14 October.
B e v o r w ij k.
Vergadering van den gemeenteraad
9f uur v.m.
Ben nebroek.
Vergadering van den gemeenteraad
7£ uur n.m.
VOOR- OF NADEEL.
Toen bij de feestelijke opening van j
de electrische lijn AmsterdamHaar-
lem, de burgemeester van Amsterdam j
het woord nam. geschiedde dat om j
den wensch uit te spreken, dat er veel
Haarlemmers naar Amsterdam en veel
Amsterdammers naar Haarlem zou-
den komen.
Daar kon niemand tegen hebben,
maar de belanghebbenden vroegen j
zich toch af, of bij die nieuwe ver-
binding Haarlem dan wel Amsterdam
bet meest zou profiteeren, een vraag, j
die vooral voor winkeliers en nering-
doenden van tastbaar belang was. i
Wij hebben daarom aan verschil-
1 lende firma's verzocht, ons hunne
meening daarover wel te willen doen
weten en terwijl wij hun voor het
gegeven antwoord dank zeggen, voe-
gen wij er aan toe, dat andere firma's
I niet overgeslagen zijn, omdat we hun
advies niet op prijs zouden stellen
(het tegendeel is waar), maar omdat
wij ons uit den aard der zaak moes-
1 ten beperken. Dit neemt evenwel niet
weg, dat wij gaarne alsnog plaats zul
len inruimen aan diegenen, die ons
hune meening over de zaak willen
doen kennen.
Sommige firma's hielden hunne
i meening liever voor zich, een andere
achtte "onze vraag op dit oogenblik
onnoodig, omdat de tram al rijdt.
Vóór dien tijd had de vraag, meent
zij, wel reden van bestaan. Naar de
ze redeneering zou men ook maar be
ter doen met niet over de slechte be
strating in Haarlem te spreken, om
dat ze er eenmaal is. Natuurlijk
krijgt men bestaande dingen niet weg
door ze te bespreken, maar wel kan
wisseling van gedachten vele zaken
helpen regelen en plooien naar 't be
lang van hen, die ze beschouwen,
i Wat onze kleine enquête betreft, is
I het wel merkwaardig, dat de meesten
met de nieuwe lijn zijn ingenomen en
i daarin voordeel voor Haarlem zien.
I Zoo schrijft ons de heer J. PANDER
,,In antwoord op Uwe vraag be-
treffende de waarde van de Electri
sche Spoor naar Amsterdam, heb ik
de eer U het onderstaande mede te
j deelen.
I Naar mijne meening is het voordeel
voor Haarlem.
Ik geloof, hoe meer middelen van
verkeer, hoe meer menschen, en waar
de meeste drukte is, is de meeste
kans van verkoopen.
Altijd juich ik alle middelen toe, die
j onze stad in beweging brengen."
De firma GEBR. GERZON sluit zich
daarbij aan
„Verkeer bevordert den vooruitgang
van elke plaats en Haarlem zal daar
op wel geen uitzondering maken.
Langzamerhand krijgen de zaken
een grootsteedsch cachet en zal Haar
lem's publiek, dat zooals wij onder
vonden hebben, met voorliefde in
Haarlem zijn inkoopen doet, en veel
over heeft voor Haarlem's bloei en
vooruitgang, die in elk opzicht blij
ven behartigen. Wij doen dus een op
roep aan de winkeliers om steeds voor
ruime keuze, vlugge, correcte bedie
ning. juiste contróle en geoefend per
soneel te zorgen, hetgeen wij als het
eenigc middel beschouwen om het
publiek, trots vlugge en goedkoope
verbinding met andere steden, aan
Haarlem's neringdoenden te binden."
De hand aan den ploegroept dus
deze firma aan andere handeldrijven-
den toe.
En de firma I. C. HAAN koestert
mede geenerlei vrees voor de toe
komst
Hare meening is „dat uitbreiding van
verkeersmiddelen, en dus vergemak
kelijking van communicatie, nimmer
kan schaden, vooral niet, zoo zulks
tusschen twee belangrijke gemeenten
geschiedt, die beiden iets bijzonders
biedenhoe meer Haarlem en om
streken door druk verkeer bekend
worden, des te meer zullen zich fami-
liën hier komen vestigen.
Of door Haarlem's inwoners nog
wel zooveel in Amsterdam wordt ge
kocht, nu hier zulke goed gesorteerde
magazijnen gevestigd zijn, betwijfel
ik zeer. maar in elk geval weegt zulks
niet op tegen de groote, blijvende
voordeelen, die men van het nieuwe
verkeersmiddel mag verwachten."
Van gelijke strekking is het
oordeel van de firma HEENK en WE-
FERS BETTINK.
Naar hare meening zal Haarlem
als gemeente, door toenemende kapi
taal-krachtige bevolking, gebaat wor
den.
Kunnen de Amsterdamsche fami-
liën, door betere verbindingen aange
lokt om inwoners van Haarlem te
worden en te kunnen profiteeren van
alle daaraan verbonden voordeelen,
er toe besluiten de neringdoenden
hunner nieuwe plaats van inwoning
te begunstigen, door onbevooroor
deelde vergelijking van keuze en prij
zen, dan zal ook voor dezen de nieu
we spoor voorspoed aanbrengen en
de aantrekkelijkheid van Haarlem's
winkelstraten ten goede komen."
De heer H. J. VISSER meent., dat
liet voor winkeliers on neringdoenden
weinig verschil zal maken.
Verbetering en vermeerdering van
verkeerswegen acht hij in het alge
meen belang.
Mogelijk is, dat bij goedkoopere en
vluggere gemeenschap met Amster
dam, dan thans per Holl. Spoor,
meerdere Haarlemmers Amsterdam
zullen bezoeken, orn daar hunne be-
noodigdheden te koopen. Daartegen
over staat, dat allicht meerdere ge
goede Amsterdammers, vooral zaken-
menschen, zich in Haarlem en om
streken zullen vestigen.
De nieuwe verbinding door de E. S. i
M. acht ik van weinig belang, daar j
hierin geene verbetering van den j
bestaanden toestand ligt; de prijs:
toch is hooger en de duur der reis'
langer dan bij de Holl. Spoor."
De firma HöMMEN Co. geeft een j
dergelijk advies
„Wij gelooven", zegt deze firma, j
..dat he* juist geen groote verande-j
ring zal brengen. I
Het zal geen groot voordeel bron-
gen, echter schade evenmin,!
want volgens onze meening zijn de j
winkels hier in Haarlem in de laatste)
jaren in elk genre zoo vooruit ge- j
gaan, dat ze best. met die te Amster-
dam kunnen concurreeren. ja, zelfs
nog menigmaal bij ondervinding, in
Haarlem goedkooper zijn
De heer J. WESTENDORP oordeelt
dat in 't algemeen grooter verkeer aan
de zaken ten goede komt. Voorshands
gelooft hij echter niet, dat het voor- i
of nadeel groot zal zijn. Men moet
eerst eens een zomerseizoen afwach-
ten. Van kleinere artikelen, als siga-
ren. enz., gelooft hij wel, dat door.
meer bezoekers in Haarlem' de Elec- j
trische Spoor wel voordeel zal ople- j
veren, niet zoozeer voor zaken als de
zijne (uurwerken). Doch over het al-
gemeen zal de toestand wel blijven;
zooals hij is.
De firma P. VAN CITTERT ZONEN
meent, dat de toestand voor don
boekhandel wel stationair zal blij-
venvoor groote galanteriezaken zal
de E. S. mT misschien nadeelen ople-j
veren, omdat bij gunstig weer bijv.
in de St. Nicolaas-week, de dames i
allicht in Amsterdam zullen gaan
winkelen.
Buitenlandsch Overzicht Behalve bovenstaande Japansche
mededeelingen, die eenigszins een
rapt nu beeld geven van de gebeurtenissen
jJZj uuimjuct. zjjn fje berichten over den slag zeer
Uit Tokio komen thans de verschil- sehaarsch.
lende berichten over den grooten Dc „Echo de Paris meldt, dat de
veldslag, die rondom ™*g, b,egon °P 30 K S' :„t™ ?m1envJai:
Moekden met een artillerieduel en dat
Moekaeil „men" gelooft, dat Koeropatkin een
wordt gestreden. beweging tracht te dekken, die ten
doel beeft om Liaojang om te trek-
Wij moeten ze derhalve met een ^en
weinig voorbehoud aannemen daar Of'hem dit gelukken zal? To oordeelen
het geenszins onmogelijk is, dat ze naar bovenstaande berichten uit Ja-
een beetje Japansch getint zijn. Uit pq.nsche bron. dan voorzeker niet.
die berichten blijkt, dat de slag bij
Yentai, Dinsdag onafgebroken tot Van 3 tot 8 dezer is volgens het rap-
laat in den avond voortgezet, Woens- port van generaal Stössel aan den
dag werd hervat. Tsaar ge on verandering gekomen in
De uitslag is echter nog onbeslist, den toestand te
De Russen brachten een aanzienlijke
strijdmacht tegen den Japanschen
rechtervleugel in de richting van de
Taitse-ho in het vuur, maar men ge- deden wij een uitval en dreven den
looft, dat de Japanners er in slaag- vijand van de hoogten, die hij bezet
den de omtrekkende beweging te ver- bad, en welke wij thans bezet hou-
hinderen. don, ondanks herhaalde tegenaanval
len."
Dit komt overeen met hetgeen bot
„Nowoje Wremjagisteren meldde.
Heel volkomen schijnt de rust dus
niet te zijn geweest.
Volgens de Echo de Paris zal de
Rnssische Oo^tzeevloot
ten minste een dag te Libau blijven
liggen. Het definitieve vertrek naar
Oost-Azie zal bij gedeelten plaats
hebben, daar men het tijdstip, waar-
Port-Artbur
Alles was rustig. „Op 6 October
De algemeene Japansche opmarsch
heeft met een breed front naar Moek
den plaats. Een Russische infanterie
brigade, met twee duizend man cava
lerie en twee kanonnen, Koeroki's
flank bedreigende, trok de Taitse-ho
over. De Japanners sneden deze troe
penmacht af en zullen waarschijnlijk
er in slagen haar gevangen te ne
men.
De Russen vielen Hsiensjwang, der
tig mijlen ten noordoosten van Sai--
matei, aan. blijkbaar met het doel de °Pje oorlogsschepen de Deensche zee-
Japansche verbindingslijnen met de engten passeeren, geheim wil houden.
Japansche verbindingslijnen
Yaloe af te snijden.
Volgens uitvoerige officieele be
richten loopende tot den morgen van
den Hen, behield de rechtervleugel
Volgens een Reuter-telegram uit
Liverpool, liggen er sedert den len
dezer maand drie Duitsche kolensche
pen, ten dienste van de Russische
ueu licii, uemciu uc icvuici vicugoi T-,
van het. Japansche leger zijn, stellin-
gen in de nabijheid van Pensihoeaan
de Taitse. Na een hardnekkigen strijd
die nog voortduurt, kreeg de vijand
blijkbaar versterkingen.
de haven ligt nog een viermaster met
4000 ton kolen. Voor Madeira, ter
reede van Funchal liggen nog twee
Duitsche kolenschepen. In de haven
Generaal Okoe, die zich aan den Canaria liggen twee Engel-
Japanschen linkervleugel bevindt, sc"e ooilogsschepen.
meldt dat zijn rechtervleugel, metawnpni? t awtypm
den linkervleugel van generaal Nod-^IT ANDERE LANDEN,
zoe den vijand bij Woelitaitsoe, vier Uit
mijlen ten noorden van de mijnenSOFIA
van Yentai aanviel maar er tot zons- wordt nu ook als „vrij zeker" ge-
ondergang van den lOden niet in meldt dat koning Peter van Servië
slaagde de Russen te verdrijven. (jen 23en aj(jaar een bezoek zal bren-
Een colonne van Okoes centrum gen aan vorst Ferdinand,
verdreef den vijand uit zijn stellin-
gen bij Tatoengsjan, die de RussenDe Morning Post weet over de
den 9en bezetten. Fransch-Spaansche overeenkomst ter
De linkervleugel van generaal Okoe zake van
trok, na een aanval op den vijand bij j MAROKKO
Hsiliasja-toen, tegen Hoshiatoen op. nog mede te deelen, dat het Spaan-
En t.en slotte komt wel het belang- sche geld ook voortaan in Marokko
rijkste telegram over dezen slag, ook in omloop zal blijven en dat de
alweer uit Tokio, waarin wordt ge
meld, dat volgens berichten van
maarschalk Oyama op 10 dezer onge
veer langs het geheele front werd ge
vochten, en dat
De heer J. W. KOOPMAN meent, dö Japannora
dat de lijn AmsterdamHaarlem
geen invloed zal uitoefenen op zijn
zaak (rijwielen, motorfietsen, enzA
De firma VAN DER LAAN Co. is
van dezelfde meening, wat hare bran
che (manufacturen) betreft.
Ook de heer F. H. SMIT meent, dat
de invloed van de tram op bedrijven
en winkels als de zijne niet merk
baar zal zijn bij het tegenwoordige
tarief en de huidige exploitatie. Al
vermindert echter de prijs per rit en
wordt de exploitatie beter, dan nog
behoeft men niet te vreezen, dat za
ken, waar minder draagbare artike
len worden verkocht, minder te doen
zullen krijgen.
De heer J. IMPIJN ten slotte is van
oordeel, dat zijn bedrijf (rijwielen
enz.), niet veel te lijden zal hebben
van de E. S. M. Voor zaken als café's
en dergelijken acht hij de tram voor
Haarlem wel voordeelig.
Tot zoover de mededeelingen, die
wij ontvingen. Men zit hetniemand,
die zich ernstig bezorgd maakt. Met
dat optimisme stemmen wij gaarne
Er zullen wel altijd menschen
zijn, die sommige artikelen buiten
de stad, ja, buitenslands koopen,
maar zij zullen gelukkig zeldzaam
blijven en hun aantal zal voortdu
rend slinken, wanneer de winkeliers
en neringdoenden blijven zorgen, dat
zij aan alle redelijke aanvragen van
het publiek kunnen voldoen. De ver
klaringen van de firma's Gerzon en
Hommen ademen te dien aanzien een
verblijdend zelfvertrouwen.
En wij worden hierin nog meer
overtuigd door het nagekomen ant
woord van den heer J. C. CADERIUS
VAN VEEN, die ons schrijft
In antwoord op Uw schrijven van
27 Sept. j.l. heb ik de eer UEd. mede
te deelen mijne opinie, omtrent voor-
of nadeel door de H. E. S„ is dat een
goede verbinding met Amsterdam in
't. algemeen voordeel aan Haarlem
brengt, hoewel het voor enkele win
keliers of liever voor enkele branches
welke niet met hun tijd meegaan
nadeel zal opleveren. Het algemeen
zal m. i. meer voor- dan nadeel op
leveren.
meester van het terrein worden. De
aanval op Hsiensjwang is volgens dit
bericht afgeslagen.
In Londen publiceerde de Japan
sche legatie eenige uittreksels uit de
rapporten van maarschalk Oyama.
Daaruit blijken nog de volgende bij
zonderheden.
De vijand tegenover onzen rechter
vleugel toont groote bedrijvigheid se
dert den 9den. Een vijandelijke afdee-
ling, bestaande uit een brigade infau
terie, 2000 man cavalerie en twee ka
nonnen trok in den morgen van den
9den over de Taitse-ho op een punt
veertig mijlen ten oosten van Liao
jang. Zij sneed onze verbindingen
tusschen Hzioejen en Tensihoe af.
welke echter later hersteld werden.
Onze afdeeling te Tensihoe heeft al
haar stellingen behouden na een ge
vecht van twaalf uren met een Rus
sische overmacht.
Velschillende Russische brigades
zijn aan den rechteroever van deTai-
tsq-ho opgemerkt.
De vijand tegenover ons centrum
beschikte op'den morgen van den
9den over ongeveer een divisie in de
nabijheid van den spoorweg halver
wege Liaojang en Moekden. Enkele
detachementen van deze macht begon
nen een beweging naar het zuiden.
Des middags toonde de vijand te
genover onzen linkervleugel minder
activiteit.
Gevechten werden over het geheele
front geleverd.
Twee stellingen nabij Pensihoe, on
geveer 35 mijlen ten oosten van Liao
jang, waarvan de een door den vij
and stormenderhand en de ander door
een nachtelijken aanval genomen
werden, zijn op 10 dezer heroverd.
Een hevig gevecht hield tot het in
vallen van de duisternis langs het ge
heele front van onzen rechtervleugel
aan waar de vijand minstens 6 divi
sies infanterie en ongeveer 80 kanon
nen in het vuur had. Ons centrum en
onze linkervleugel streden tot het don
ker werd. Op 11 dezer bedreigde onze
linkervleugel den rechtervleugel des
vijands. De vijand viel sedert 7 de
zer Hsientsjang aan, doch werd
I den lOden jl. in een nachtelijken aan
val teruggeslagen.
Spaansche kooplieden en fabrikanten
dezelfde rechten zullen genieten als
de Fransche.
De Times verneemt uit
MONTEVIDEO,
dat daar een aanvang gemaakt is
met de ontwapening van de opstan
delingen, maar dat de orde toch bij
lange na niet teruggekeerd is.
PRINS MIRSKI.
De nieuwe minister van binnenland-
sche zaken in Rusland heeft alle agen
ten der geheime politie, die zijn voor
gangers plachten te bewaken, wegge
zonden. De minister wenscht zonder
eenig beschermend geleide zich vrij»
lijk te bewegen. Het lot van zijn voor-
gangers heeft trouwens bewezen, dat
die wacht ook maar min effect heeft.
De correspondent van de „Times'
te New-York heeft verschillende in
vloedrijke personen geïnterviewd over
de kansen van de aanstaande
PRESIDENTSVERKIEZINGEN
IN AMERIKA.
Er heerscht, schrijft hij. onder hen
maar één meeningde vrienden zoo
wel als de tegenstanders van den heer
Roosevelt meenen, dat zijn keuze zoo
goed als verzekerd is. Er is zeer wei
nig geestdrift. Onverschilligheid
heerscht overal, behalve onder de po
litici van beroep en de partij-rede
naars. Deze onverschilligheid is, naar
de meening van ervaren personen,
hoogst nadeelig voor den heer Par
ker. De democratische partij heeft ge
brek aan geld. Dc staat New-York
blijft twijfelachtig.
Do „New-York Herald' verneem* uit
MADRID,
dat binnenkort de verloving van de
infante Maria Theresia met haar neef
prins Ferdinand van Beieren officieel
bekend gemaakt zal worden.
De bruid is twee jaar ouder dan
prins Ferdinand.
Minister Maura heeft zijn goedkeu
ring gehecht aan dit huwelijk, dat
in het aanstaand voorjaar zal vol
trokken worden.
De infante Maria Theresia werd den
12den November 1882 t- Madrid gebo
ren en is de jongste van de beide zus
ters van koning Alfoiwus XIII.
Prins Ferdinand werd den lOenMei
1884 eveneens te Madrid geboren en
is de oudste zoon van Lodewijk Fer
dinand van Beieren en Maria della
Paz, infante van Spanje.
HET TOONEEL.
E „ANTIGONE" DOOR HET
„HAARLEMSCH TOONEEL".
Wanneer het werk van Sophokles,
waarvan we hierboven den titel af
schreven, tot de muzikale scheppin
gen behoorde, dan zouden we de op
voering van gisteren 't beste kunnen
karakteriseeren als een „Fantasie
sur l'Antigone, arrangée par Monsieur
Bouwmeester".
Want Bouwmeester schijnt den
laatsten tijd bepaald te denken, dat
de brutale menschen de halve wereld
hebben en dat hij zich daarom alles
met het publiek kan veroorloven.
Brutaal zeggen we, want de „Anti
gone" te willen opvoeren met een ge
zelschap als waarover hij op 't oogen
blik te beschikken heeft, is niet meer
of minder dan een brutaliteit. En
wanneer hij ons mocht willen doen
denken, dat het monotone opzeggen
in eenzelfde klankregister, dat alle
meespelenden van elkander overna
men, van de rollen uit het tekstboek
iets te maken heeft met het vertolken
van een klassieke tragedie, dan moet
hij de Haarlemmers toch wel voor
erge toetjes aanzien.
Maar, enfin, we zullen wel geen
last van dit stuk meer hebbende
leege zaal van gisteren zal er ons wel
van ontslagen hebben.
We willen nu echter eerst iets over
den inhoud van het stuk zeggen.
Prof. Van Herwerden, die de „An
tigone" evenals de Oedipus" in het
Hollandsch vertaalde, heeft in eenige
inleidende versregels het stuk ge
noemd een
oud Atheensch aandoenlijk schoon
(gedicht,
Dat huldigt een heldin, die huw'-
[lijksheil, ja 't leven
Heeft veil gehad voor vroomheid,
[broederliefde en plicht.
Zij, die het vorig jaar Bouwmees
ter den „Oedipus" van denzelfden
Griekschen dichter (Sophokles) heb
ben zien spelen, zullen zich nog wel
herinneren dat deze (n.l. Oedipus),
zoon van Laïos en koning van Thebe,
de oplosser van het algemeen beken
de raadsel der Sphinx, waardoor hij
die stad van den ondergang redde,
indertijd te vondeling gelegd en, met
zijn ouders onbekend, zijn vader on
wetend verslagen en met zijn moe
der, Jokaste, gehuwd was. Uit dit
huwelijk waren twee dochters, Anti
gone en Ismene, en twee zonen, Eteo-
kles en Polycines geboren. Nadat
Oedipus, tot 't inzicht van zijn wanda
den gekomen, zich in wanhoop de
oogen had uitgestoken en van de
regeering vervallen was, had men
besloten, dat zijn beide zonen beur
telings een jaar regeeren zouden
maar toen het eerste jaar. dat aan
Eteokles toegewezen was, was afge-
loopen, weigerde deze den troon aan
zijn broeder af te staan. De laatste
riep toen de hulp in van zijn schoon
vader, Adrastos, koning van Argos,
die met hem en vijf andere koningen
bet beleg sloeg voor Thebe, om Eteo
kles en diens oom Kreon, Jokaste's
broeder, die zijn partij genomen had.
te dwingen tot het nakomen van hun
verplichting. Na hevigen strijd, waar
in de beide broeders elkander in een
tweegevecht doodden, moest Adrastos
met zijn bondgenooten aftrekken.
.Antigone", het treurspel van So
phokles. dat eenigmate als een ver
volg op zijn „Oedipus" beschouwd
kan worden, en waarin Oedipus'
dochter Antigone de hoofdrol speelt,
neemt bij dien stand van zaken een
aanvang.
Kreon. de oom der in 't tweege
vecht gesneuvelde zonen van Oedipus,
is nu koning van Thebe geworden, en
heeft verboden, dat het lijk van een
der beide broeders, n.l, dat van Poly-
nices, begraven zal worden.
Eteokles (zoo zegt hij), die kampend
[voor zijn vaderland
Den heldendood gestorven is, hem
[zal men straks
Begraven met alle eer en iedere
[off er and,
Die 't lijk eens dapp'ren hals bij de
[uitvaart begeleidt.
Maar zijnen snooden broeder, Poly-
[nices, die
Als balling wederkeerend zijne
[vaderstad
Verbranden wilde met do tempels
[harer Goón,
't Bloed zijner medeburgers slurpen
[of tot slaaf
Den vrije maken, hem mag niemand,
[wie 't ook zij.
Dit werd zoo even afgekondigd op
[mijn last
Begraven noch beweenen. Onbegraven
[moet
Zijn lichaam blijven liggen, 't voog'-
[lenheir ten prooi.
Een aas der honden, afschuwwek
kend om te zien.
Een zware straf wordt gesteld op
't overtreden van dit verbod.
Maar Antigone stoort zich daar niet
aan. Gedreven door heilige zuster
liefde gaat zij heen, en begraaft het
lijk van Polynices tóch. En als Kreon
dit verneemt, laat hij Antigone in
den kerker werpen in afwachting van
de straf, die haar nu treffen zaL
Geen goede raad of smeekingen zijn
in staat hem van dit besluit af te
brengen.
Maar nu zullen, volgens de nood
lotstheorie der klassieke oudheid,
den man, die zoo optreedt tegenover
de geheiligde zusterliefde, ook zware
rampen moeten treffen.
En dit gebeurt ook. Wanneer Kreon
eindelijk inziet, dat
een mensch doet, zoo lang hij leeft,
[het best,
wanneer hij 't eens gevestigd recht
[in eero houdt,
is 't al te laat. Haimon, zijn zoon,
die verloofd is met Antigone, heeft
haar uit wanhoop in den kerker ge
worgd en daarna zich zelf in zijn
zwaard geworpen, terwijl ook zijn
echtgenoote, Eyrydice, de hand aan
zich zelf slaat.
Zóó wordt deze man, hoe hoog als
vorst ook staande, die zondigde te
gen een hoog en geheiligd recht uit
zijn tijd, door het Noodlot getroffen
en ter neer geworpen.
Dit heeft Sophokles bij wijze van
moraal zijnen tijdgenooten willen
leeraren.
We zullen daar echter hier ter
plaatse niet op ingaan, maar ons be
palen tot hetgeen we gisterenavond
te zien hebben gekregen.
In de eerste plaats dan iets over
Bouwmeester, die natuurlijk den
Kreon speelde. En dan moeten wo
dadelijk zeggen, dat we hem menig
maal gelukkiger hebben gezien dan
gisteren. Hij miste het edele, klassie
ke koningsmasker, maar toonde een
nijdasserigen kop, met een zuren
trek om den mond, waarin hij erg
met zijn oogen rolde. In zijn spel be
haalde hij nimmer de hoogte vaneen
Oedipus of een Herodeswel deed hij
af en toe pogingen zich eens op te
winden, maar dan bleef 't een onware
drukte. Hij kreeg de stemming niet
te pakken en wist ze ook niet mee te
deelen. En bovendien gebruikte hij
weer oude trucs, zooals bijv. bij 't
heengaan het staan blijven in de
deur, 't norsch kijken en 't dan weg-
stappen met een schouderschok. Diep
te, adel, gedegenheid misten we in
zijn uitbeelding van Kreon. Hij gaf
een norschen, ruwen, nijdasserigen
man te zien, maar geen zondigen en
daardoor lijdenden koning.
Ook Mevr. Erfmann-Sasbach kon
ons niet voldoen. Voor ons was ze
geen Antigone, 't Spijt ons dit te zeg
gen van deze sympathieke en zeer
zeker talentvolle actrice, maar 'tkan
nu niet anders. Zij mist nu eenmaal
het masker en het geluid voor een
Antigone. Zij kampte echter moedig
tegen die bezwaren en deed den ge-
heelen avond met toewijding haar
best. Zij liet overwogen en bestu
deerd werk zienzij was „in" haar
rol en deed in de derde acte ook
eenige goede dingen van dictie en
stand zien, maar als gehéél was ze
geen Antigone, gelijk we ons die ge
woon zijn voor te stellen.
En de rest der medespelenden? Och,
laten we er maar over zwijgen, want
't was gewoonweg ergerlijk zooals ze
soms met de gebonden versmaat om
sprongen. Maar zij konden 't niet
helpen. Men had hun immers hun
rollen thuis gestuurd en nu hadden
zij maar hun best te doen om te
trachten iets uit te beelden, waartoe
zij den aanleg, de opleiding en de
studie misten.
Maar dit laatste (n.m.l. dat ze hun
best deden) kan men nog niet eens
zeggen van de Thebaanscho grijs
aards. Deze geleken op een troep zak
ken met zemelen, waarop men stuk
ken watten voor baarden had opge
plakt. Ze deden met hun lange stok
ken, vijf bedrijven lang van 't eene
been op 't andere leunend, meer op
