BIJBLAD VAN HAARLEM'S DAGBLAD
ZATERDAG 19 AUGUSTUS.
DE ZATERDAGAVOND
HAARLEM'S DAGBLAD KOST
f 1.20 PER 3 MAANDEN
OF 10 CENT PER WEEK.
ADMINISTRATIE QROOTE HOUTSTRAAT 55.
DRUKKERIJ ZUIDER BUITENSPAARNE 6.
IN HAARLEM'S DAGBLAD ZIJN
ADVERTENTIËN DOELTREFFEND.
ONZE ANNONCES
WORDEN OPGEMERKT.
Natuurhistorische
Wandelingen.
IN EN OM HAARLEM.
LXXIII.
Of we heden beginnen bij de zan
derij, of idat we aanvangen op den
Wagenweg, 't is vrijwel onverschillig.
Laten we dat laatste maar kiezen.
Op den Wagenweg dan, het huis met
de beelden, daarna de paaltjes voor
bij, dan vinden we links een weide
land en daarna de buitenplaats
Bosch en Hoven, en rechts bolleïiak-
kers. Jaren lang Heeft de eigenaar op
die velden de een of andere soort
koolzaad gekweekt, ik vermoed van
eene soort savoye koolmaai" thans
bloeit daar wat anders. Die akkers
n.l. worden eens goed onderhanden
genomen, dat is liet geheele jaar al
zoo geweest. In 't voorjaar begon het
met kalk. De grond was zeker inden
loop der jaren steeds armer en armer
daaraan geworden. Hoe dat kan, wel
heel eenvoudig. Waar afgaat en niet
of weinig bijkomt, vermindert. Elk
jaar een nieuw gewas, misschien
soms twee. Ieder gewas heeft om te
kunnen groeien en vruchten en za
den voort te brengen, kalk noodig.
Wel wordt er met de gewone bemes
ting kalk weer aangebracht maar
niet zoo Heel veel. En bovendien
helpt ook het regenwater nog mee
kalk aan den grond te onttrekken
want opgelost in het bodemwater zakt
de kalk mee omlaag. Vraag thuis
maar eens, wat ketelsteen is.
En nu bloeien daar lupinen, gele
lupinen. De lupine, bij uitnemend
heid geschikt om de® bodem van
nieuw, goed voedsel te voorzien.
Menigeen, die gedurende zijn zo-
mervacantie een klein uitstapje
waagde naar 't zuiden van Limburg
of elders lieeft dan wel eens derge
lijke bloeiende akkers opgemerkt, ge
woonlijk op niet te vetten grond.
Lupine toch worden vaak gekweekt
als groenbemesting.
Ofschoon de naam al genoeg zegt,
voegen we hier nog bijgroenbemes
ting beteelcent verbetering van den
toestand van den grond, door groene
planten, die op dien bodem gegroeid
zijn, al of niet af te maaien en on
der te ploegen. De planten dan heb
ben vooral als ze diepe wortels heb
ben, uit den bodem heel wat zouten
omhooggehaaldhebben ze nog al
een krachtig wortelgestel, dan hebben
ze heel wat moeilijk oplosbare zou
ten oplosbaar gemaakt, enz. En dat
al is grootendeels vastgelegd in de
plant. Wanneer nu de plant zijn
hoogste stadium van ontwikkeling
heeft bereikt, dat is in 't begin van
den bloeitijd, als alle deelen zoo vol
op van reservevoedsel voorzien zijn,
dan worden die planten in den grond
gebracht om daar te verrotten en aan
den grond en wel aan de bovenste
laag terug te geven, wat ze zoo met
moeite verzamelden. Behalve aldus
den scheikundigen toestand te verbe
teren, wordt ook vooral op de losse
zandgronden de natuurkundige toe
stand verbeterdde grond droogt
minder gauw uit, het plantenvoedsel
wordt beter vastgehouden, enz.
Zoo oppervlakkig beschouwd, kan
:het dus eigenlijk weinig schelen,
welk <gewas men er op brengt, mits
men er maar niet van gaat oogsten.
En toch is er meer.
Reeds lang was het in de practijk,
in het boerenbedrijf bekend, dat
sommige gewassen den grond min
der gaan uitputten dan andere. Ja,
de opmerkzame landbouwer had al
spoedig bespeurd, dat er gewassen
waren, die den grond gingen verbe
teren. Zoo bleek reeds laiïg dat vooral
klaver en andere vlinderbloemige
planten den grond gewoonlijk vrucht
baarder achterlieten, dan toen zij er
op gezaaid werden. Hoe dat kon?
Ziedaar een vraag die betrekkelijk
spoedig werd beantwoord.
Al heel spoedig had men gevonden,
in hoeverre de vlinderbloemige ge
wassen, die vaak op schrale, arme
gronden zich toch flink konden ont
wikkelen, verschillen van andere.
Ze hebben dan meestal aan de wor
tels kleine knolletjes, die zoo op 't
oog gezien, een soort van ziekelijke
uitwassen zijn. Zouden die knolletjes
de oorzaak van den beteren groei
•kunnen zijn? Spoedig daarmede proe
ven genomen. Wat van die knolletjes
verzameld, door den bodem gewerkt
op plaatsen, waar dergelijke gewas
sen minder goed groeiden, en... ver
rassend was de uitwerking.
Stel u voor 10 vierk. M. of meer
bezaaid met klaver, 10 vierk. M.
grond, waarop klaver, zooals de er
varing leerde, slecht groeien wilde.
En nu. na het aanbrengen van die
knolletjes; juist daar, waar die knol
letjes gebracht waren, groeide ze uit
stekend. Nader onderzocht bleken die
knolletjes een soort bacteriën, mi
croscopisch kleine plantjes te bevat
ten plantjes, die zich, waar ze voor
komen, spoedig nestelen in de wor
tels van vlinderbloemigen. Woeker
planten dus, planten zelve niet bij
machte om uit d.e lucht te halen,
wat alle groen gekleurde planten
wel kunnen. Zeker woekerplanten
maar geen ondankbare. Woekerplan-
op de scholen zoo bijster veel werk
niet van aardrijkskunde, maar ook
de jongeren ..hebben liet niet ge
had" op school en moeten eerst op
de kaart zoeken zooals me een bur
gerscholier vertelde, die voor zijn
eindexamen slaagde.
Voor de hedendaagsche Duïtschers
is de naam Bornholm, geen klank
meer zonder beteekenis. En daartoe
heeft voor een goed deel Keizer Wil
helm den stoot gegeven, wiens be
langstelling voor de Scandinavische
rijken en jaarlijksche reizen naar
Noorwegen niet zonder nawerking
ten. die slecnts huisvesting c-n wat zjjn gebleven bij zijn volk, dat in
voedsel vragen en dan uit alle macht j steeds grootere zwermen gedurende
gaan medewerken aan den groei van de vacantie zomerweken voor lange-
zich zelf niet alleen, maar ook aan ren of korteren duur neerstrijkt in de
die van de wandplant. Een eigen- i badplaatsen en hoofdsteden der
aardig voorbeeld dus van samenwo- Scandinavische rijken of een zeereis
ning tot beiderlei nut, zooiets van
den naar de Noordkaap en vandaar
den lamme en den blinde dus. Die naar IJsland. Maar niet -ji,, p^.
kleine bacteriën moeten dan toch ze- monnaies van vacantiereizigers zijn
ker ook wat kunnen. En kunnen de bestand tegen duchtige onvermijdelij-
bacteriën dat niet? Gelukkig maar al ke aderlatingen, welke een reis met
te goed. Maar ze zijn zoo kleineen der drijvende hotels langs de
Wat ze elk voor zich in slechts ge- or<>otsche Noorsche kusten ten ge-
rinse mate tonnen, dat valt eerst Gelukkig., dat er voor
-. de hefhebbehs van zeereizen ook meer
goed m t oog, als ze hand aan Tand: in nabijheid in de, tengevolge
samenwerken. En vermenigvuldigen der gespannen verhouding tusschen
als ze zich kunnen, daarvan is geen i Engeland en Duitschland en dejong-
tweede voorbeeld te vinden. In 24 ste zoinerzeereis van den Duitschen
uren tijd ontwikkelt een "bacterie zich Keizer veel genoemde Oostzee, het
tot millioenen en nog eens millioe--Mare Clausum" (gesloten zee voor
nen ook al heeft iedere bacterie een "reemde oorlogsschepen) der Duit-
sche chauvinisten, die de aanstaande
halt uur werk om te groeien en zich komst d€r Engelsche vloot in de Oost-
in tweeen te splitsen; want de\oort- zee me^ leede oogen aanzien, gele
planting geschiedt door deeling. genhekl te over is tot het maken
En welk werk kan nu dit kleine van grootere en kleinere zeereizen,
plantje zoo uitstekend. Heel eenvou-deels van uit de talrijke badplaat-
dig iets, wat de veel grootere, ster- aan de langgestrekte Duitsche
kcre mcnsch niet kan. n.l. de stik- kmt.. de«b van «n naar Denemarken,
stof, dat gas,
eiland doorgetrokken, tot de hoofd-! om de kust van hier te naderen daar raam heen naar binnen te hij se hen.
badplaats Sassnitz aan de Noordkust, i de oevers hier bijna overal steil zijn Do meisjes, in zomersche blousjes. die
In Stralsund wordt de Berlijmsche D- en zich nergens natuurlijke havensdoorzichtige velletjes leken, vonden 't
trein op een stoomveërpont naar hei gevormd hebben moeteci de passa- wel schunnig in een gribus te wonen,
eiland overgezet en voert dan naar j giers en de bagage naar land geroeid al was "t dan" ook op een badplaats.
Sassnitz langs liet hoofdplaatsje Ber- worden. Maar papa: die vreeselijk het land
gen, vanwaar een zijlijntje gelegd is' „Alles klaar?" vraagt de kapitein,had aan groote sommen en eens in
naar Putbus en het badplaatsje Binz die op de raderkast staande, liet au?-, de week maar overkwam, had nauw-
Sassnitz is het uitgangspunt van de booten, het vertrek van passagierskeurig betoogd en becijferd, dat eon
poststoombooten naar Trelleborg, in met hun bagage heeft gedirigeerd maand op de badplaats gelijk stond
Zweden. Zoodra hot geweldige haven-'„dan vooruitjaan drie maanden huur van een groot
hoofd, uit massieve gramietblokkenHet anker wordt weer gelicht; op-heerenhuis in de stad. 't Was geld
gemdtseld, in Sassnitz gereed was, nieuw doet zich het klepperen der genoeg, alleen maar voor eten en sla-
vvaaraan men verscheidene jaren gc- groote raderen hooren en met een pen. Ze moesten zicli dan maar behel-
werkt heeft, werd deze stoomboot- grooten boog varen we om edn drij- l>en en veel profiteeren van 't strand,
dienst geopend, welke Berlijn met de vend baken heen, ditmaal naar het Het huisje, waar zij den zomer in
Scandinavische hoofdsteden verbindt, voorloopige einddoel der reis, Sass-wonen moesten, stond midden in een
doch sinds verleden jaar in den vedr- nitz.de haven en voornaamste bad- straatje, achter een groot pakhuis,
dienst Warnemünde—Gjedser een ge- plaats van Rügen, van waar de tocht waar haring werd gekuipt. Mama. die
duchten concurrent heeft gekregen. morgenmiddag met een andere boot een afschuw van haring had, vond de
Maakt do reiziger naar Bornholm naar Bornholm wordt voortgezet,
van de spoorroute BerlijnStralsund 1
Sassnitz gebruik, dan kan hij, des
morgens om 8 uur uit Berlijn ver-1
trokken, en om 2 uur in Sassnitz ge
arriveerd. nog juist, de boot naar Born
holm pakken, die hem zes uur latei-
in Hanimerhaven. de voornaamste
haven van Bornholm, brengt.
Kiest hij echter de route via Stet
tin, dan mist hij in Sassnitz de aan
sluiting en moet hier tot don volgen
den dag wachten, waarvan hij dan
gebruik kan maken om een prachtige
Het bevende Dorp.
door
A 1 b. van W a a s d ij k.
lucht ondragelijk en de meisjes klaag-
,den, dat de stank in hun haar en in
hun kleeren drong. Do zoon compri-
meerde zijn gevoelsuitingen en zijn
meeninge® doorgaans in een kort, on-
schuldig vloekje, zweeg overigens en
haalde voor alios zijn stadsneus op.
maar trok die dadelijk weer in den
i voordeeligsten plooi, wanneer hij de
dionstmeid passeerde. Het grootste on-
gerief gaf hun gang van hert straatje
I naar heit Kurhaus. Dan werden rok-
ken, wijde blouse-mouwen en
Zweden en de Duitsche eindstations
dat foor V3 onzen der te vastelandsHjnen Kiel
dampkring vult, vastleggen. En die Warnemünde. Sassnitz en Stettin,
stikstof, heeft die waarde? Per K-G. j De Duitschers. uit het Zuiden zoo
een kleinen gulden ongeveer. In den wel als van de® Waterkant", zijn
vorm van chilisalpeter met 14 stik- groote liefhebbers "van de zee. Of-
badplaatsen
hun eigen
stof, koopt de boer dc 100 K.G. voor schoon zij zelve over
no.-
ongeveer.
En voor 't maken 2°nder tal zoowel op
van nieuwe nlsntenrellen is stikstof eilaI1den aan do Noordzeekust "als
van nieuwe plantencellen is stikstof aan de lange kus( dep 0ostzec m
op de Pommersche eilanden Wollin,
in de eerste plaats noodig. De andere
bestanddeelen, die eveneens noodza
kelijk zijn, zijn gewoonlijk wel voor
handen, komt daar nu bij de stik
stof, zie dan begint de plant te
groeien. De bladeren krijgen een in
tensief
Usedom en Rugen beschikken, zijn
z ij het voornamelijk, die 's zomers
onze Hollandsche zeebadplaatsen be
volken. Het zou er kwaad uitzien
wanneer zij voortaan door de rijke
VRAGEXBU S.
onTMip Tdrfuir ipt>7 Vandaar Berlijnsche joden werden gemeden,
groene kleui enz. Vandaal dj(, waliBwaar in Borkum geweerd
dus dat men de vlinderbloemige ge-wonden, doch des te meer goeden
wassen niet succes als groenbemes- 1 sier kunnen maken in Nord&rney, op
ting kan gebruiken. En onder al die Holgoland en vooral in Heringsdorf,
gewassen staat de lupine bovenaan. het Joden-aquarium' van Berlijn.
De lupinen zijn vlinderbloemigen. Maar al wordt het aantal der bad-
De eenjarige komen voor met witte, Plaatsen aan de eigen kusten steeds
gele en blauwe bloemen, als sier- 611 511 nemen sommige, b. v.
p,anten houdt men er ook „verblij- J ÏÏStfS&n
ronde up na. De bloem vertoont ge- bij Danzig. Kolberg, Krahz elegante,
heel het kenmerk van de gansche fa- internationale allures aan, tegen de
inilie, zoo ook de vruchten, net klei-Belgische en Hollandsche groote bad-
ne peulen, en de zaden, net kleine 1 plaatsen moeten zij het afleggen,
erwten. Alleen wijkt de plant in blad- Scheveningen behoeft niet bevreesd te
vorm wel iets af. De bladeren der f.1'"- ,het Jmjaea zijn prach-
vlinderbloemigen z«n vaak vindeelig Sf
samengesteld, van af de acacia met der Scheveningsche roofbouwkaar-
veel tot de gouden regen met slechts tenhuisjes zullen volgen en gaan be-
drie blaadjes evenals de klaver. De j ven, denderen, waggelen, hetgeen
lupinen daarentegen hebben hand- voor de aandeelhouders der maat-
vormig samengestelde bladeren zoo-schappij waarlijk niet te wenschen
als de wilde kastanje. Dat de bacte-1 is,ri
riën in onze maatschappij een groote gehma^]^ afkler htSfvanmon-
rol spelen, is al lang bekend. 0\er dame gedoe gedurende de vacantïe-
t algemeen gaat den meesten een j weken en bovendien zijn hart wenscht
rilling door de leden op het hooren op te halen aan grootste natuur van
van dien naam. omdat de kennisma-wilde rotsen en klippen, liefelijke da-
king met bacteriën ook wel eens min- i fen> steile bergen, dichte bosschen,
der aangenaam kan zijn. men denke caa* tegenwoordig zijn vacantie
maar aan verschillende besme,olijke
K,en' T qvttii,vc va«!ns ten noordoosten van Rügen
J. SiUK1NG. niet ver van de Zweedsche kust gele
gen, steeds meer in trek komt bij
het Duitsche publiek. Ongeveer ter
i grootte van de provincie Utrecht,
Denheer R. t e H. Het plant- geeft het interessante eiland een bij-
je, waarvan U mij eeu verdord, uit- zondere verscheidenheid van natuur-
gebloeid takje zondt, behoorde duide- schoonheden te genieten, aan dewes-
lijk tot de familie der Ruwbladigen- «Hijke noordelijke en oostelijke kus-
Hot geleek wol een der zijtakken van pe°; IWa™Senb^^hCr^rienfe
een groote plant van slangenkruul, iijke stadjea aan de zuMeli kust
vooral om de eigenaardige bloenvij- duinen, en in het hart van het
zen, maar. 't geluk diende me. Er eiland begroeide bergen en lieflijke
zat nog leven in en in water ge-dalen, een „Thüringen" midden inde
plaatst, ontsloten er zich nog eenige Oostzee
bloempjes, die eiken twijïel deden Be branding aan de Noordzee is
wijken. doorgaans veel sterker dan aan de
Het is de ossetong, ook tot dezelfde baden op zich zelf is
C- daarom ginds aangenamer dan in de
familie behoorend, die, al is t dan meeste Oostzee-badplaatson, uitgezon-
met zooveel, toch zeer algemeen is derd aan de verschillende badplaatsen
hier in den omtrek. tusschen de stoile_^gra,niietrotsen van
Den heer B. te Z. Uw vraag Bornholm, waar dikwijls een zware
omtrent de eele bloempjes aan den branding staat, zoodat liet baden lang
Wagenweg vindt U in deze wande-,n'«t a»jid geoorloofd is.
verschillende wegen „voeren naar
Rome", de kortere route via Sassnitz
op het eiland Rügen en de langere via
Warnemünde Gjedser Kopenha-
i gen, respectievelijk SassnitzTrelle-
borg MaJmö Cimbrishamn, (op
On naar Rnrnlinlmi f Zweefisch grondgebied) vanwaar een
Up weg naar oornnoini zweedsche boot de reizigers in een
1QTW paar uur naar Bornholm overzet.
Sassnitz, Augustus 1906. Wij tóezen v00r d0 heenrois de
Ik geloof niet-, dat ik te boud kortere route over Rügen. waarmede
spreek, als ik beweer, dat het mee- toch nog ongeveer een dag gemoeid
rondeel mijner lezers ternauwernood is. en wel via Stettin,
ooit van Bornholm gehoord heeft, laat Men kan het eiland Rügen langs
staan, zou kunnen zeggen, waar het twee wegen bereiken per spoor, via
ongeveer ligt. Van de ouderen mag Stralsund. en per boot, via Stettin,
ik dit wel als zeker aannemen; in Sinds eenige jaren is do spoorweg
den goeden ouden tijd maakte men dwars door het grillig gevormde
ling voldoende beantwoord.
J. STURING.
- ---crème
Höt was als een deftige kermis, alsriticules angstig bijeengepakt, rijke
wandeltocht naar Stubbenkamrner ie een fancy-fair aan de zee. i parasols opgerold en hot kant naar
ondernemen. i Fel brandde de middag-zon op hel binnen gemoffeld. Want het gaf iets
De zeereis via Stettin duurt lan- strand, joeg er de zomer-gasten van- gegeneerds als dame van stand, met
ger, doch is ook interessanter dan de daan. naar de koelte van hun hotel- ,iee-' de vertooning van je niondaini-
route via Stralsund per spoor. Even- vestibules. Anderen zochten de scha-l,Pit- ee" burgermansstraatje toko-
als de meeste hoofdsteden in Duitsch- duw in stoelen, nestelden zich er zoo men- Ze deden dan ook maar heel
land heeft Stettin zich na den groo- diep mogelijk in om rustig te slapen. Kroontjes liepen als eenvoudige
ten oorlog en voornamelijk, nadat do gewiegd door "t gezang van de zee. me'sjes dicht langs de huizen, achter
vestingwerken geslecht werden, ver-Maar toch bleven er genoeg om het elhaar.
bazend uitgebreid. De bloei en voor- 'strand tot een. kermis te maken, want' Be groote weg was gelukkig dicht-
uitgang werden door haar gunstige de kinderen wisten van geen bran-bij. Baar flodderden zij uit als vogel-
ligging aan den mond van den Oder dende zon, lieten de loodrechte stra- Ties in vrijheid, hieven de kopjes zich
zeer in de hand gewerkt. Aan be- len maar prikken in hun bloote ar- Ber in de hoogte, staken de neusjes
zienswaardige gebouwen en fraaie men en beenen en juichten van pret zicli trotsch in den wind. 'On den
oude gevels is de stad niet rijk. als de zee in hun kuil was gelokt of weS" ontplooide zich alles, werdén de
De oude stad beslaat slechts eene hun hoogen zandberg bespoelde. Dan 'figuurtjes slank en sierlijk, leken het
kleine oppervlakte, daarentegen is het werd uil de verte om fraulein geroe- Pauwe-meisjes en namen geheel het
nieuwe gedeelte zeer ruim en breed pen, die zien moest liet werk van hun trottoir in beslag,
aangelegd met' geweldige huurpalei- kleuter-handen. Maar fraulein was Ook in het huisje was het lang niet
zen en monumentale gevels evenals in doorgaans heel ver uit de buurt, dacht Pfezierig. Verschoten meubels,een
Berlijn. Stettin maakt al dadelijk, aan geen kinderen, geen berg en geen houten schoorsteen, eh een wit niar-
wannedr men van. het station langs kuil, maar droomde, in een tentje van 'bieren pendule, met torentjes, puntjes
den Oder de stad binnenkomt, den liefde. Hot was ook zoo n siiik-heete en schulpjes ais een koekdeeg-paleis
indruk van een rijke welvarende koop- zomerdag. bij een banketbakker. Gekleurde pren-
stad. Aan de kaden en in de zijha- j Zelfs de zee scheen de warmte te ^en vari Bismarck en W ilhelm hingen
vens heerscht drukte en bedrijvigheid hinderen, want loom stuwde zij haar 1 aan den muur een kleine attentie
Hier aan het water wordt gewerkt en golfjes naai- 't geblakerde strand, voor Duitsche bewoners verder een
geld verdiend. j kleine rimpel-golfjes, die even maar portret van een meneer, van een juf-
Verderop, voorbij de eigenlijke stad overvielen met een randje van karte-Bouw, en van een kindje on een liob-
111 de voorstad Grabow, liggen de ver-'lend schuim. De Tdeurige vlaggetjes belpaard. Een pot met eon groote
schillende scheepstimmerwerven, in op de wandelpier hingen slap naar',papieren palm stond achter de ca na-
de eerste plaats de bekende groote beneden, zonder dat een windje ze Pé in eon hoek.
werf „Vulcaax", waar de moderne fladderen cleed en op de pier waagde i Daar was het plekje waar mama
pantsdrscliepen en de groote mail-1 zich niemand, ondanks de muziek.altijd rustte na een verkoelend bad in
stoomboot-en gebouwd worden. In de die over het water verklonk. Maar I (1° en veel ge wandel langs do groo-
laatste twintig jaar heeft zich de tegen den middag kwam een briesje hotels, waar zij de krant las en
Duitsche scheepsbouwkunst op "kolos-uit zee het strand en de menschen nieuwtjes uit putte voor het discours
sale wijze ontwikkeld. Terwijl vroe-verkoelen. Het was of er plotseling yan den volgenden dag.
ger de Duitsche stoombooten hoofdza- meer leven kwam. of alles ontwaakte! En eens op een avond, de meisjes
kelijk in Engeland gebouwd werden, met nieuwen lust om het plezier van zafen rondom de tafel en schreven
loopen tegenwoordig van de Duitsche'den dag te genieten. Het was een dag aan hun vriendinnen op vellen papier
particuliere werven van Blohm en van een korte vacantie, die niet mocht van't Kurhaus, was mama opge-
Voss in Hamburg, Vulcan" in Stet- j voorbijgaan in landerigheid. Fraulein 'sprongen, want een enkel kort bericht
tin en Schickau in Danzig de grootsteontwaakte, liet zich de slaan uit haar i'i de krant had haar plotseling ver-
mailbootën, pantserschepen en torpe- oogen waaien en zocht naar de lande- Ivuld met beving. Sprakeloos -raf zij
do s va® stapel. De Duitsche werven ren. Haar sierlijke voetjes in witt e (i© krant aan haar dochters, wees hun
doen de Engelsche zelfs een gevoelige laarsjes zette zij vlugger in stap. co-ft bericht en ook de zoon la^ het hard-
concurrentie aan, daar vele vreemde quet bewoog alles mee aan haar lijf. op
staten hier hunne oorlogsschepen la- haar schouders en haar armen, die
ten bouwen. zacht-rose te voorschijn kwamen on-
Langzaam glijden we tusschen de der de doorzichtige blouse-mouwen,
oevers van den Oder zeewaarts. Rechts En ook de heeren kwamen uit hun
liggen groene weilanden met grazendschaduwhoeken weer aangeflaneerd,
vee, links fabrieken en scheepstim- i opgefrischt, met een prikkelenden lust
merwerven. Bij de Vulcan" liggen tot hernieuwde flirtation. Overal, van
verscheidene droogdokken. Tegen de alle kanten stroomden de menschen
helling staat een nieuwe mailstoo- naar 't strand en vingen liet koele
nier in aanbouw. Welk een kolqk. briesje op tusschen hun lichte zomer-
Elke nieuwe boot wordt nog groot erkleedij. "t Werd een wriemeling van
dan haar voorgangster. En met den zachte, harmonische kleuren, een her-
grooteifn omvang moet een grootere haalde revue van mooie vrouwen. Direct pa telegrafeeren. zei ma.
snelheid hand in had gaan. [schuchtere meisjes en lieve kinderen, met angst in haar oogen.
De „Freda" heeft de eigenlijke Oder't werd een wedstrijd van chic en van! De zoon wilde gaan. zwijgend no0-
achter zich gelaten en stoomt met deftigheid, van smaak en dunne klee- onder den indruk van het vreeseliik
volle vaart dwars door het Haff naar ren. Do muziek klonk vroolijker. do geval. Maar do meisjes grepen hem
de eerste aanlegplaats, Swinemünde. vlaggetjes wimpelden, de zee alleen vast.
Het Haff wordt naar de zijde van 'de bleef kalm, geheimzinnig als altijd, en I Niet weggaan, voor geen geld
Oostzee bijna geheel afgesloten do or, zong maar aldoor ha-ar weemoedig blijven we alleen, zondereen man in
de twee eilanden Usedom en Wollin. lied van eeuwig en eeuwig verlan- huis
Tusschen beide eilanden is een smalle gen. j Dat begTeep de zoon Hij keerde te-
geul, welke voortdurend door bagger-j Dekennis aan T strand ging be-.rug. ging naast zijn moeder zitten*
machines op voldoende diepte wordt ginnen... |de meisjes namen stil do overgebleven
gehouden voor de grootste zeeschepen.plaats in op de groote canapé. Nie-
Usedom en wollin yertoonen dezelfde, Ee® heèle familie, vier dochters en mand sprak, durfde spreken. Hunne
eigenaard-ige formatie als het grootere een zoon. De meisjes, gracieus alsverbeelding tooverde een wegzinkend
eiland Rügen, dat verderop ligt. Aan kokette prinsesjes, liepen met trot- huis.
de zeezijde zij® do hooge steile oe- j sell© trippel-pasjes vooruit. De dandy-1 Ee® poosje zaten zij dicht naast el-
vers overal bedekt met zware boomen, zoon slenterde langzaam er naast, de kaar, tuurden zij in spanning naar
terwijl de eilanden aan do landzijde panama diep in z'n oogen. Af en toe dik meubelstuk naar do deuren het
vlak zijn zonder veel geboomte. Op keerde hij zich even om en wachtte plafond, den schoorsteen, den spiegel
deze drie eilanden liggende bekendste dan even op de ouwelui, die achter naar Bismarck en Wilhelm
Oostzee-badplaatsen, Misdroy op Wol- hen liepen mama. voetje voor voetje, j 'k Voel wat. fluisterde eindelijk
lin, Swinemunde, Ahlbeck, Henngs- omdat zij zoo'n last had van warmte, mama.
dorf en Zinnoyitz op Usedom en Goh- en papa, zorgelijk haar steunend, om- Wij ookbibberde de stem van
ren, Sellin. Binz, Sassnitz, Stubben- dal het maar was voor een oogenbük. de meisjes.
kammer en Lohme on Rügen. |Papa keek opgeruimd, voelde zich) 'k Heb 'm zien schuiven, bekende
lot nu toe hebben we aan den ganschelijk thuis in de chic van een de zoon.
linkerkant stetedls de kust in het ge- j snik-heeto badplaats. Hij genoot van Wie klapper-tanden weer de
zicht gehad, doch nadat we Herings- zijn nieuwe, flanellen pantalon met meisjes,
dorf verlaten hebben, kiezen we het ee® coup naar do laatste mode en I Bismarck
ruime_sop en zien ongeveer twee uur deed moeite zijn slap haast_yeorkrach-1 'k Word zoo naar net
achtereefi uitsluitend zee en lucht. Op tig te maken, het hollende Snikje par- klaagde mama.
de raderkast van de groote boot heeft mantig naar voren. j Zij hielden elkaar nu omvat sloten
men een prachtig uitzicht over de Zij waren gekomen uit de deftigheid vreesachtig hun oogen on beefden 7no
groene watervlakte, waarboven nu en van hun gemakkelijk, solied gebouwd gingen zij don nacht in.
dan sneouw-witte meeuwen strijken, huisin de stad en wagonladingen: Den anderen morgen aan 't strand
ve-rte duikt een eenzame rots keukengerei en andere gerief.dijkh»- vertelden mama en' dr uieisios vol
uit het water op fel beschenen door den hadden zij achter zich aange-schrik, dat hun huis had gebeefd 7ii
de middagzon, eten klem eiland, de sleept om in het prullige, muffe bad- werden nieuwsgierig omringd moes-
Greifswalder Oie geheeten. met edn plaats-woninkje toch maar een beetjeuitleggingen geven wat ie' eie-en-
paar woningen voor de bewakers van te kunnen aanbrengen het gezellige, lijk zagVn watje voelde Bewonde-
het kustlicht. a prettig-geslotene van thuis. Het lukte rend werden zij aangestaard, de men-
Onze boot spoedt zich voort en gaatnergens, omdat de kamertjes leken op schen uit het bevende huis Men troost
om half zes op ongeveer oOO meter honden-hokken, zoo klein en de smal- to. stelde gerust, prees hun kordaat-
afstands yan de Rugensclie kust hn le. donkere gangetjes, met trappen beid. De heeren waren galant hiizon-
Goren. Sellin en Binz. de drie groiito stijl naar beneden, het onmogelijk der vriendelijk en vol attenties Nooit
badplaatsen aan de Oostkust van Ru- maakten, ook maar iets te vorsjou had de familie zoo'n da"- nog beleefd
gen ten anker ;Wen. een piano te plaatse® of de ge- Do zoon lachte, deed onverschillig en
De „Freia heeft te veel diepgang, makkelijke stoel van mama. door het snee! op. dat 't nog niets beteekende
Er doet zich in de laatste dagen
te Scheveningen een onverklaar
baar verschijnsel voor. Sommige
huizen in de buurt van den Bad
huisweg staan te boven. Alles be
weegt, de trillingen zijn geno
teerd 155 per minuut. De onrust
in de badplaats is groot. Men
denkt, dat de zee hot dorp heeft
ondermijnd.
