NIEUWS= en ADVERTENTIEBLAD. 23e Jaargang. No. 70O2 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. WOENSDAG 25 APRIL 1906 HAARLEM S DAGBLAD ABONNEMENTEN PER DRIE A1AANDEN: Veor Haarlem1-20 Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente)„1.30 Franco per post door Nederland„1.65 Afzonderlijke nummers 0.02H Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem0.37 H de omstreken en franco per post 0.45 Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. ADVERTENTIËN: Van 15 regels 50 Cts.iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement Haarlem van 1—5 regels 0.75, elke regel meer ƒ0.15. Reclames 30 Cent per regel. Bij Abonnement aanzienlijk rabat. Advertentiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing; 50 Cts. voor 3 plaatsingen a contant. Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 55. Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724. Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122. Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam. Hoofdagenten voor het Buitenland .- Compagnie Générale de Pubüeitè Etrangère G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Parijs, 3Ibis Faubourg Montmartre. EERSTE BLAD. AGENDA Woensdag 25 Aprii.. j|Soc. VereenigingKon. Liedertafel i'i Zang en Vriendschap 2<le Concert. ^Vergadering Vereen, tot behoud van Natuurmonumenten iri Nederland. Voordracht mej. Eva Westenberg. ''Beverwijk: Vergadering A'an den Ge meenteraad, 94 uur. OM ONS HEEN cclxxxviii. HAARLEM ALS WOONPLAATS. Toen ik onlangs op een Amster- damsche tram stond voerden twee 'medestaanders op 't balcon een le vendig gesprek. 't W-aren volbloed Amsterdammers, zooals je duidelijk Mo'oren kon aan de uitspraak van de a in Jan, die 't midden houdt tusschen -een ander mans a en een e en verder aan an dere fijnheden van dialect, die ik hier niet nader hoef te omschrijven. Discours liep over een betrek king, die een van de twee pas had gekregen. „Nou", zei de gelukkige, „as je 't stille buiteleven gewoon bint, dan weet je niet beter, maar as Amster dammer leer je dat nooit. En toe 'k maor hallef wist asdat er een gaotje zou opekomme, toe ben 'k der op af 'egaon. Wat doe je in dat dooie Haorlem De ander, als Amsterdammer van dezelfde meening, stak die niet onder stoelen of banken, 't Was of ik 's mans vreugde op zijn gezicht- kon lezen, dat hij weer zat in zijn ge liefd Amsterdam. Welgevallig keek hij om zich heen naar de gracht, die stouk, ademde het Amsterdamsche stratenstof in, dat een buitenman doet wenschen, -dat er een luik kon worden opengezet om de boel eens flink te ventileeren e-n genoot zeker ook van de mensehenraassaas, die in zwijgenden optocht achter elkaar aan stapten. Ik heb Haarlem bij deze gelegen heid maar niet verdedigd. Dat helpt toch niet. Een echte, groote stads- man kan en wil niet bekeerd worden van 'i idee, dat zijn stad eigenlijk de eenige is, waar je met plezier kunt wonen. Ik heb een Amsterdamschen kennis, die precies zoo is. Als hij voorgoed van de Kalverstraat schei den moest, zou hij heimwee krijgen Zijn heele persoonlijkheid straalt den Amsterdammer uitzijn hooge hoed, te Amsterdam volmaakt passend in de omgeving, doet vreemd als hij eeïi enkelen keer in Haarlem komt. Bij die gelegenheid ziet, hij, hoeweJ hij een beste kerel is, op ons neea\ Hij doet het niet opzettelijk, maar hij kan 't niet laten. Hij is neerbui gend, heeft als hij over Haarlem spreekt, een tintje medelijden dn zijn stem, hij vindt ons zeer duidelijk tweede klas. Als 't kon, zou hij onder het asphalt van de Kalverstraat be graven willen worden, wanneer een maal het oogenblik gekomen zal zijn, dat hij er niet meer op loopen kan. Die werkman op de tram en die kennis van me moeten dan ook maar liever niet in Haarlem komen wo nen. En. andere ras-Amsterdammers, die nu eenmaal niet kunnen leven zonder een slenterwandelingelje op asphalt en een potje bier hier of daar, die langzamerhand totaal ver- milcolonned of versuissed of vercafé- neufd zijn geraakt, doen ook maar beter met te blijven waar ze zijn. Maar voor ieder ander Ik wil, om booze argwaan te voor komen, al dadelijk met de hand op 't hart verklaren, dat noch de Ver eeniging tot Verfraaiing, noch haar bureau voor vreemdelingenverkeer er mij toe hebben opgebit, als ik zeg, dat wij Haarlemmers niet voldoende beseffen, hoe ontzaglijk veel we in deze stad op menschen in andere plaatsen vóór hebben, 't Gaat ons als den Alpenherder, die de schoon heid van zijn omgeving door de ge woonte niet meer ziet. Waar in Nederland is die samen voeging van genoegens en gemakken te vinden, als in Haarlem Ik spreek niet van kleidorpen, waar je Zon dagsmiddags den weg. den eenen weg heen kunt gaa.n en denzelfden weg terug, en waar de aankomst van den trein het grootste amuse ment is. We kunnen alle vergelijkin gen naar beneden laten rusten. Maar neem tegenover Haarlem Leeuwar den, Groningen, Assen, Zwolle, Utrecht, Arnhem, Nijmegen, den Bosch, MaastrichtGeen van alle heeft omstreken zooals wij, be halve de twee steden in Gelderland. 't Is waar, de wandelingen om Arnhem heen zijn prachtig, de fiets tochten daar vandaan heerlijk, het riviertoehtje naar den Oorsprong is op mooie dagen een groot genot. Maar waar is voor Arnhem de zee? Zoover, dat ze voor den gewonen sterveling onbereikbaar wordt. Waar is de groote stad in de nabijheid, die hem geeft, wat hij in de eigen stad zelf niet vinden kan? En Nijmegen een heel lief stadje, prachtig aan de rivier gelegen, in zijn uitbreiding wel wat nieuw, maar zonder tivijfel met heel mooie om streken Nijmegen mist eveneens het genot van de frissche zeebries en het voordeel van een tram, die de Nijmegenaars in drie kwartier brengt naar 't mooiste concert of naar de prachtigste tentoonstelling of maar de uitgezochtste tooneelvoorstelling. zoo als wij Haarlemmers die kunnen vinden te Amsterdam. Nu denkt misschien een van mijn lezers, dat ik er een vergeten .heb. de grootste concurrent van allen, den Haag. Vergeten had ik onze hofstad niet, alleen maar voor 't laatst be waard. Den Haag heeft ongeveer als Amsterdam zijn aanhangers, die daar en daar alleen willen leven en ster ven. Van die menschen, die zich het leven hier op aarde niet kunnen voorstellen zonder de Witte en de tent in 't Bosch en vooral en in de eerste plaats het Kurhaus te Scheve- ningen. Zooveel is zeker, dat we ons belachelijk zouden maken als we zeiden, dat den Haag niet een mooie stad is. Als we wouen beweren, dat Scheveningen niet een. drukke, fashionabele badplaats is, waar de rijksdaalders in den zomer rollen bij drommen. Maai' omstreken heeft den Haag weinig of niet en ik wil niet kwaadspreken van mijn naaste, als ik zeg, dat Scheveningen zoo ijselijk geparfumeerd is Geparfumeerd in zijn mondaine pier, geparfumeerd in zijn Kurhauszaal, waar de menschen op mooie avonden zich opsluiten om muziek te hooren, geparfumeerd tot in zijn flirten op 't strand, 't Zou me niet verwonderen, wanneer de golven van de zee zelf riekten naar verveine of violetIk geef toe, dat Zandvoort minder deftig is, minder internatio naal, minder chic, maar de zeewind is er échter en het strand ruimer. ,,'t Is zoo'n dooie boel in Haarlem", heb ik wel hooren zeggen. ,,De men- schen sluiten zich zoo weinig aan." Maar mij maken ze niet wijs, dat de bewoners van Arnhem, Nijmegen, den Haag aan 't station klaarstaan om je in de armen te vliegen. Kom. kom, het aangename wonen in een stad schuilt toch niet in het bezit van massaas kennissen, waar iemand deftige visites maken en krijgen kan Die eene goede vriend en die eene goede vriendin, die een man en vrouw noodig hebben, vinden ze in Haarlem evengoed als elders. En wie drukte zien wil, kan zijn hart ophalen op den bollendag, met Paschen en Pinksteren 's avonds tus schen half acht en tien in den Ane- gang en in de Groote Houtstraat Maar dat bedoel ik niet wanneer ik zeg, dat het in Haarlem aangenaam wonen is. Wijs mij 'de stad, vanwaar uit je voor twee dubbeltjes of een kwartje kunt komen in bosch en duin, voor dertig centen aan zee en voor twaalf stuivers in de hoofdstad. Zoo'n stad bestaat er buiten Haarlem niet Mocht toevallig dit nummer onder do oogen komen van landgenoot of vreemdeling, die zich wil vestigen, dan hoop ik dat dit weinige de schaal naar Haarlem zal doen over slaan. Maar daarvoor schreef ik het toch niet. Wel om ons Haarlemmers zelf eens opnieuw te doen inzien, wat voordeelen onze woonplaats oplevert. Want de gewoonte verstompt het zintuig der erkentelijkheid J. C. P. Een nieuw Raadhuis, Hierboven geven we eene afbeelding van het nieuwe Raadhuis te Heem stede, dat gebouwd zal worden op het terrein hoek Binnenweg—Van Merlenlaan, met den voorgevel naar den Binnenweg. De inrichting van het gebpuw is als volgt Uit de vestibule voert een gang door de geheele lengte van liet Raadhuis naai1 een ruime hal. Wanneer men de gang binnentreedt heeft men aan de linkerzijde van voren naar achte ren de Secretarie de kamer voor den Secretaris, de kamer voor den Bur gemeester. Rechts vindt men de trouwkamer, tevens kamer voor de te houden stemmingen, een kamer voor de PoT- tie en een voor den Gemeente-Ontvan ger. Verder is hier nog een brand- kluis aangebracht voor de officieele bescheiden. Uit de hal leidt een trap naar do bovenverdieping. Aan de voorzijde is hier de Raadszaal ontworpen met een balcon. Van de Raadszaal is een flin ke ruimte bestemd voor het publiek en en pers, terwijl verder een kamer voor dei Raadsleden aan de voorzijde van het gebouw zal worden aange bracht. Op deze verdieping zijn voorts Buiteniandsch Overzicht DE TOESTAND IN RUSLAND. De „Times" verneemt uit Moskou, dat de nieuwe Russische afgevaar digden op 10 Mei aanstaande te Pe tersburg bijeen zullen komen, waar de Tsaar dan de troonrede zal voorle zen. Het adellijk kiescollege, te Peters- burg, vergaderd tot het kiezen va.n 18 leden van de Eerste Kamer, heeft groo- tendeels gematigden, zooals bijv. prins Troebetzkoj, gekozen, mannen, die van oordeel zijn, dat Rusland slechts heil kan verwachten van de aanvaarding van het nieuwe regime. De meerderheid van de Eerste Kamer, die de Zemstwo's, den handel, de nij verheid en den adel vertegenwoordigt, bestaat thans uit vijanden van de re actie. Hetzelfde blad deelt ook nog mede, dat de constitutionneel-democraten de overwinning hebben behaald te Kief en te Odessa. Ook de Donsclie kozakken hebben, nadat de eerste ver kiezing nietig was verklaard, consti tutionneel-democraten naar de Doema afgevaardigd. De ramp te San Francisco. Uit de laatste berichten had mén ■reedvS opgemaakt, dat het gevaar ge- vinden om den dakloozen in Golden Gate Park eear eenigszins behoorlijke schuilplaats te verschaffen. Het park met zijn kampeerendo en onder boomen en kreupelbosch weg gedoken vluchtelingen levert 's nachts een fantastisch gezicht op. De militairen zijn ijverig bezig met het opslaan van houten schuren, om de dakloozen te herbergen, tot er we der nieuwe huizen zijn verrezen in de verbrande districten. En dat zal niet al te lang duren, want men kan er vast op rekenen, dat San Francisco in den kortst mogelijken tijd, schoo ner dan te voren, als een Phoenix uit zijn asch zal herrijzen. TEGEN EPIDEMIEëN Het spreekt van zelf. dat men groo te vrees koesterde, dat. epidemieën hot gevolg zouden zijn van de natuurlijk op het oogenblik zeer onvoldoende sanitaire toestanden. Voor die vrees schijnt echter geen grond meer te be staan, nu er verschillende maatrege len in liet belang van de volksgezond heid zijn genomen en medische hulp in meer dan voldoende mate aanwe zig is. De burgemeester van San Francis co, Schmitz, heeft een proclamatie uitgevaardigd, waarin hij voorschrif ten geeft over de toebereiding van jjvoii a.iar liftt a-ebruik van gekookt !3 012 f ;V__ f :1e kamers voor het Archief voor den Gemeente-opzichter, de toilets enz. Aan de voorzijde op het dak komt een kloeke klok en het wapen der gemeente, terwijl liet geheel voltooid wordt door het aardige torentje, waar in; een klokbel komt. Aan den Noordkant van het gebouw, heel aan de achterzijde, is, zooals men op de teekening zien kan, een nette woning voor den veldwachter ontworpen. Hier zijn tevens eenige cellen voor de arrestanten. Voor de veldwachterswoning en voor het Raadhuis komt een plein. Reeds is in de laatste Raadszitting door het nieuw-gekozen Raadslid, den lieer Q. van den Berg. het plan ge opperd dit plein den naam van Van Lennepplein te geven, als eene hulde betuiging aan den Burgemeester dei gemeente, den heer mr. D. E. van Lonnep. De totaal-kosten worden met inbe grip van de aankoopsom van den grond (ƒ9000), volgens een voorloopi- ge raming, die wat ruim genomen is, begroot, op 60.000. De verschillende onderdeelen zijn als volgt geraamd Ophooging en be strating van het terrein ƒ2000; bouw ƒ40.000 honorarium voor de architec ten en de kosten van het toezicht ƒ2800; meubiieering 2000 aankoop van het uurwerk voor de klok ƒ900. Zoo als men uit. de bovenstaan de af beelding opmaken kan, zal dit nieuwe gebouw, dat ontworpen is door en uitgevoerd zal worden onder leiding van do architecten de heeren Jos. Cuy- pers en Jan Stuyt, te Amsterdam, en J. Tli. A. Etmans, te Haarlem, een sieraad zijn voor de gemeente Heem stede. De aanbesteding zal in den loop van Mei plaats hebben. HET RAADHUIS TE HEEMSTEDE. lic-el en al geweken was. Ditschijnt helaas nog niet het geval te zijn. Een Reuter-telegram van 23 April zegt al thans ,,De brand brak met nieuwe kracht hedenmorgen uit, de kolenbunkers ten Noorden van het veergebouw staan in brandei' bestaat groot gevaar, dat de vlammen zich een weg zullen ba- non door de dokken ten Noorden van het veergebouw en dit laatste zullen aantasten." Dit bericht behoeft evenwel niet erg grooto ongerustheid te wekken. In bedoeld stadsgedeelte toch was nog maar betrekkelijk zeer weinig overeind en ongedeerd gebleven. Het was als liet ware een oase in den ge- blakerd-puinwoestijn er omheen, maareen kleine oase. Breidt de brand zich uit tot aan het haven front, dan kan dit eenige meerdere schade tengevolge li ebben, ep nog een aantal min of meer kostbare gebou wen vernietigen, b.v. het veerponten- station maar aan de totaal-beteeke- nis der ramp, doet deze nieuwe op flikkering waarschijnlijk weinig toe of af. Eenig gevaar voor de schepen enz. in de baai is natuurlijk niet bui tengesloten. Want deze zijn nog in grooten getale in de haven aanwe zig, daar de kruisers der Amerikaan- sche marine aan geen enkel schip toestaan. Golden Gate te passeeren. DE MOEILIJKHEDEN VAN HET OOGENBLIK. De vlucht van zoovele tienduizen den naar de naburige steden en dor pen, heeft de zware taak der geïmpro viseerde regeering van San Francisco niet weinig vergemakkelijkt. Zoowel wat betreft voedsel en drin ken, als wat aangaat de verstrekking van medische hulp, zijn de autoritei ten den toestand geheel meester. Moeilijker was het een oplossing bi water, het verbranden na de maaltij den van den a<fval, enz. Tot dusver is de sanitaire toestand goed gebleven daarentegen komen veel gevallen voor van plotselinge, krankzinnigheid, ze nuwoverspanning. enz. Zoo wordt bijv. verhaald, dat, toen de toestand het ergst was, een man op een fiets door de Marktstraat reed, verklarende, dat hij geneesheer was. Zijn oogen puilden uit en zijn gelaat was aschldeurig. Hij reed tusschen de menigte door, deelde geneeskun dige tijdschriften uit, sprak echter geen woord, maar liet zijn wezenloo- zen blik over de menigte dwalen. VERHALEN VAN VLUCH TELINGEN. Te Los Angeles zijn bijna 2300 vluchtelingen uit San Francisco aan gekomen. Zij verhalen ontzettende dingen. Zoo vertelde een dame, dat zij met haar gezin op stra.at de wijk genomen, had, en telkens een voorloo- pige verblijfplaats had gekozen, maar dat de vlammen hen telkens verder en verder hadden verjaagd. Op een plaats waren soldaten en brandweerlieden bezig een man te be vrijden, die beklemd zat in liet puin en smeekte om uit zijn ellende ver lost te worden. Zijn hoofd en schou ders bevonden zich buiten het puin. Hij trachtte met zijn vrijen aim de redders te helpen door de balken weg to duwen. Een voor een werden de mannen door de naderende vlammen verdreven, totdat slechts één soldaat overbleef, die door de hitte verzengd werd. Vaarwel", riep de soldaat. Toen de vlammen om do hoeken van het gebouw speelden, nam de soldaat zijn geweer op en maakte zich gereed om weg te gaan. Waar wij stonden konden wij'zien, dat de man. die nog steeds door do balken werd ingesloten, in de vlammen lag. zoo dat zijn haar en zijn baard reeds ver zengden. MIn Godsnaam, schiet mij dood!", smeekte hij. De soldaat keerde zich om en zei de iets. dat wij niet konden verstaan. Toen hij opnieuw aanstalten maak te om hoon te gaan, riep de man op nieuw „Schiet mij toch dood, voor gij heen gaat De soldaat keerde zicli snel om. wij hoorden bet knallen van het schot, e* wisten dat hij gedaan had. wat hem gevraagd was." Een politieagent schoot op zijn ver zoek een anderen man dood, die op soortgelijke manier beklemd was. DE SOLDATEN. Nog sieeds wordt met grouten lof gesproken over de koelbloedigheid, dienstijver en plichtsbetrachting va* Funston's soldaten. Maar het schijnt toch ook wel, dat zij het was mis schien onvermijdelijk meer dan één mensch hebben neergeschoten zonder noodzaak of bij vergissing. Zoo moet vaststaan, dat een vreemdeling, die geen Engelscii verstond on van ce* soldaat bevel kreeg, mee te helpe* aan het eert of ander werk. niet ge hoorzaamde. omdat hij den ander niet begreep. Hij moest dit misver stand met den (lood boeten. BERICHTEN VAN 23 APRIL. De heer Tilde, lid van den staf van den gouverneur, die bij het i-dddings- werk een voorname rol speelde, werd door lieden, die, naar het heet. tot eene burger-patTOuille behoorden, ter wijl hij in een automobiel voorbij reed, doodgeschoten. De automobiel werd gebruikt om zieken en gekwetsten naar het hospi taal te brengen. Ze was voorzien van de vlag van het Roode Kruis. Het schieten begon, zonder dat er was ge waarschuwd. Een luitenant, die zich in de nabij heid van de automobiel bevond, kreêg een weinig beteekenende wond. De menschen sliepen in den afge- loopen nacht in de open lucht onder een kletterenden regen. De brand is gedeeltelijk door de* in dezen nacht gevallen regen ge- blusdivt. Het verbrande oppervlak heeft ee* lengte van 1 3/4 mijlen én een breedte van" 3 1/2. DE GELEDEN SCHADE. De betrokken verzekeringsmaat schappijen schatten de schade door de ramp geleden op 300 millioen dol lars, waarvan de maatschappijen on geveer 175 millioen dollars zullen moe ten vergoeden. Het aantal lijken, tot Zondagnacht gevonden, bedroeg 500. Het is nog on mogelijk, een «enigszins nauwkeurige schatting van het aantal persoonlijke ongelukken te krijgen. Öe werklieden, die de puinhoopen opruimen en de water- en gas-leidin- geu herstellen, geven het bewijs, dat de stad weer in het eerste stadium \an herleving is. De krachtigste maatregelen worden genomen voor de verbetering van den sanitairen toestand. Het gevaar voor hongersnood is volkomen voorbij, dank zij de edelmoedige hulp aan alle zijden. De gezondheid der vluchtelin gen is opmerkelijk goed. Een onderzoek heeft getoond, dat de stalen huizen, waaronder het be roemde gebouw van het dagblad,,Sa* Francisco Call", bijna onbeschadigd zijnmen verwacht, dat zij onmiddel lijk hersteld zullen worden. TWINTIG STEDEN GELEDEN. Het is nu hekend geworden, dat meer dan twintig steden in den om trek van San Francisco min of meer zwaar geleden hebben .van de aard beving. Te Santa Rosa zijn omstreeks 100 menschen omgekomen, op ver schillende. andere plaatsen noe 40 of 50. Scheepsramp Belgisch Opleidingsschip De Fran sc lie bark „Donker que" kwam Maandag ter hoogte van Dover aan. Zij had aan boord de overleven den van liet Belgische opleidingsschip ,,Comte do Smet de Naeyer", dat ter hoogte van Prawlepoint tijdens den jongsten storm verging. De gezagvoerder en 33 leden der bemanning zijn omgekomen. De over levenden gaan aan boord van de „Dunkerquo" naar Hamburg. Do namen van geredden en slacht offers zijn nog niet bekendmen be grijpt dat in België de ontroering en opwinding enorm zijn. Aan boord be vonden zich 32 jongelui, die voor de zeevaart werden opgeleid. De gezag voerder, die moet zijn omgekomen, was kapitein Fourcault. De overige of ficieren en leeraren warenbaron Van Zuvlen van Nyevelt. Wenmae- ckers, Celis en Van Essche (officieren) en Van den Bossche, Van den Plas, pastoor Cuypers en dr. Molitor neer aren).

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1906 | | pagina 1