NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
24e Jaargaeg. No, 7133
Verschijnt dagelijks,, behalve op Zon- en Feestdagen^
DONDERDAG 27 SEPTEMBER 1906 M.
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN ADVERTENTIËN:
per drie maanden; Van 1—5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
Voor Haarlem ƒ1.20 Haarlem van 1—5 regels ƒ0.75, elke regel meer ƒ0.15. Reclames 30 Cent per regel.
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der Bii Abonnement aanzienlijk rabat.
gemeente) L36 Advertentiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing;
Franco per post door Nederland 1.65 50 Cts. voor 3 plaatsingen k contant.
MlSstreerd6zS^sblad,'voor Haarlem I 0.37Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 55.
de omstreken en franco per post „0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën
en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Parijs, 31bls Faubourg Montmartre.
EERSTE BLAD.
AGENDA
DONDERDAG 27 SEPTEMBER.
-Groote Kerk: Orgelbespeling, 23
«r,
Teyler's Museum: Remb r and'tfien-
taonsteüling, 11—4 uur.-
Br-omgebouw: Kon. NiedierL Biosco
pe Oomp.Voo-rsiteLLingemi, 5 .en 8 uur.
'Schouwburg Jiansweg: Tire Royal
Bioscope Gump.: Voiorstellliing, 8 uur.
-Soc. Viemeemigi/hg (Groote Restaur a-
tfteizaal)No o rd-Boliandsdbe Vleireien.
„Helt Witte Kruis", afd. Haarlem:
Vergadering, 8 uur.
iBloeiruemdaalVergadering v-an den
Gemeente-raad-, 7^ tuuir.
Haarlemimiermiee-rViergadieiring van
den 'Giemleenter-aaid'fT uur.
Schoten. Gemeenteraadsvergade
ring n/m. 61/2 uur.
OM ONS HEEN
CGCXC.
EEN WERELDTAAL.
„Hoe staat het toch met „Volapük"?''
•weridi mij onlangs gevraagd. Ik wist
het niet, opperde het vermoeden-, diat
Eet, evenals een lang vergeten kennis,
wiens naam plotseling weer eienis ge-
mcleotad wordt, wel dood zou wezen.
En nu dezer dagen vond ik er toeval
lig juist een artikel over van Profes
sor Ed. Heijck, waarin een en onder
voorkomt, dat 'mijn lezers misschien
belang zal intooezenuen. Wat de schrij
ver van- typisch Duilts'oli .standpunt
over de zaak meent te moeten zeggen,
kan veilig achterwege blijven.
„Twintig jaar geleden", zoo vertelt
hij, „stonden bij den doorgang van
heit Louvre- iin de Rue de Rivo'li of aan
dien uitgang vian de Rue d'e Richelieu
op .de groote boulevards, twee man
nen, die voortdurend riepen Lal an-
gu-e uniivdnselle, l a gr ammai-
re Voila-pük, vi'ngt centim
De wereldtaal, het leerboek van Vol-a-
pük, een dubbeltje.
•De zaken gingen uitstekend. Wan
neer iiemianid een nieuw haanx^efcTel of
een pas verschenen boek door a
plakbiljetton bekend' maken wou, dan
zette hij er maar boven „Volapük" en
-die meuiscben bleven staan. Veertien
dagen: lang leiefden de Parijzemaars in
een Volapükroes. Toen was het uit. En
toen ik den vorigeu herfst bij een
Paxijischen boekhandelaar naar
leër-boek van Volapülc vroeg, bedacnt
hij zich eerst, antwoordde daarop in
zijn puntig Frausch ,,0 ja, dlat hieefi
bestaan, maar het bestaat niet mieter"
en gaf mij een leerboek over -die we
reldtaal „Esperanto-",, waarom het mij
dan ook eigenlijk te doen was.
Sedert eeuwen- hebben tal van peil
Bonen, waaronder, groote figuren:, nis
Leibnitz en Condo-rcet. zich bezig ge
houden met -de gedachte aan een al
gemeens Wereldtaal, did geschikt zou
wezen vo'or -internationale brief wis S0r
(Mug en bovendien niet met uitzonde
ringen en onregelmatige werkwoor
den belast zou zijn. In den loop dier
-tij-den qtaoieiteni er niet mindler dan hon
derd en vijftig van zulke wereldtalen
zijn uitgedacht, zoodat ook op dit ge
bied een Babylonische spraakverwar
ring -bestaat, erger nog dan diie er.
foeerscht op het terrein der stetaogra-
phie. Ma-ar de ©eaiste, die ©enige le-
veuisv-aitbaabheid; sdhëen te hebben
was Scbleijier's Volapük. Omstreeks
1879 bracht de veawaardiger daarvan
een verzameling Engelsche, Latijmseb-
Romaanschie, Duitsche en -andere wor
tels hij-een, bracht ze tot een eemvou
idige phonetische spelling en gaf-daiar-
bij een eenvoudige, beknopte en stel
selmatige grammatica.
Volapük kreeg -vrijw-at beoefenaars,
maar men hoort er nn niet meer v-an.
Sinds 1887 is het Esperanto uit
gevonden door een medicus uit War
scihau, Dr. Samenhof, meier op den
voorgrond gekomen-, hoewel beweerd
wordt, dat het ongeveer gelijktijidig
met Volapük voor 't eerst is uitgege
ven. Die grondregelen van het eene
tasten het -andlere niet aan, maar be
grijpelijkerwijs is er toch verband
tussöhen -de tallooze systemen. Ze zijn
dom- en met eikaar opgebouwd. Ook
'het Espe-ranto heeft tal van wor
telvormen aan die levende talen ont
leend, maar het richt zich- minder tot
het Engels eb, zonal® Volapük doet,
-dan tot de Romaansche talen en hun
bas-is, het La-tijn. He-t bepaalde lid
woord! is altijd „la", de kenschetsing
van het hoofdwoord altijd1 o-. Hom,
m-ensch, wordt dus aldu-s verhogen:
lah-omo', de la homo, a la homo, la
homo. Hier klinkt reeds iets ZuM-j
Europaesch in -dioo-r.
Bij de correispondentie-voorbeel-
den heet lietEstimata Sinjorino, Vi
demiamidlas min,kiel vi provos hielpi
•al la -sukceso de nia graddla ideo. (Ge
achte Mevrouw, U vr-aagt mij, wat U
kunt hielpen voor liet welslagen van
onze gr-ootlscb© gedachte). Het klinkt
Italiaanisch, hoewel hiet woord h el pi
daar eigen-aardig Nedertandsch,
Duttscli of Engelsch (helpen, hilfen,
to- help) er tusschen staat. Ook een
volzin als En 1 ia mi o nd o- n v e n i s
nov-a sent o (in die wereld kwam
een nieuwe gewaarwording) doet sterk
aan hiet Romaansch denken.
Wanneer iemand niet lacht om een
zo ogen aamd natuurlijk t aal-instinct'
dan -zal elkewereldtaal voor hem iets
hinderlijks hebben-, meent professor
Heijck. Het valt hem miole/ilijk te ge
wennen aan een klankensamenvoe
ging-als l a pa tro voor de vadler
en k-ara sin jol ri no Voor geachte
dame. Zeker, zegt de schrijver, het
Esperanto- h-eielft wel wat (anrdlers te
doen, dlan -onfe taalgevoel te vleien en
klinkt in elk -geval beschaafder en
mooier, dan het löfoib, löf o'm van
dat goeie Volapük. Maar hoe meer
Esperanto d-e talen madiert, -die door
een beschaving van 2000 jaar ver
fraaid en verfijnd zijn geworden, dtes
te meer -stuiten ons -die zonden tegen den
aard en -de Vormen dor taal, waaraan
het zich schuldig maakt.
Professor .Heijck ziet dan ook niet
in, -d'at het Esperanto zelfs- -als cor-
r-espondentaiemiddel ooit een groio-te
taal -als bijvoorbeeld het Engelsch zou
kunnen verdringen- -en schertst er over
dat, wanneer -die Esperantisten het
codt zoover konden brengen en daarbij
nog ©en paar onregelmatigheden wil
den' aa.nleerein, zij -ai héél ,gauw zui
ver Italiaansch- zouden coroaspondlee-
ïien1, waaxmie© die wereld dan zou zijn
teruggekeerd tot d-en tijd', toen Genua,
Venetië en Florence den handel en
het' -geldwezen beheerscht)en -en die tal
rijke Italiaansohe handelstermen, als
^aht-o', ultimo, b-anca, ro-tta,
enz. in -de arudierle talen- bi'-achteUi'
To:en weleer -de Grieken, nog vóór-
de Perzisch© oorlogen, overal handel
dnetv'en, werd hun taal van zelf overal
geleerd. De Kelt en de Etruskiër leer
den- G-riéksche letters, evenals d-e Ro>-
miein zich de taal eu die bescliiaving
der Grieken eigen maakte. Eeuwen
lang was het Griëksch de taal der be
schaving in 't Oosten, totdat d© Ro-
aneiriean rich hun kracht bewust en
trotscta werden op hun- eigen taal, het
Latijn. Het drong imiet hun veroverin
gen; in Europa door, zoo-dat -het wel
haast van- een stads- tot een wereld
taal geworden1 was. Latijn sprak de
Ghierustóër Aiimtaius rniet zijn- broeder
Flavius, bij het dangrijpehidle weer-
zien, eeïn paa-r jaar na den slag door
V-arus verloren. In 't Latijn schreven
de trotsche, miaar ontwikkelde ko
ningen dier Fa^a-nken en Alem-ann-en
aan keizei' Julianus. Het Duitsche
w-oor-d Kaufm-ann en ons w-oord
k o( o p m a n zijn afgeleid van c -a u p o
waarmee feitelijk de waard (tevens
kleinhandelaar) v-an die soldateüican-
tine bedoeld w:erd.
Maatschappelijk werdl dl© mfacht vain
hiet Latijln hiet eerst door Frankrijk
verminderd'. De Fr-anschien werden
trotsch op hun taal .en slaagdien en in,
die beischiaafdle wereld die taal als in
ternationaal veakeersmiiddel te dolen
aanvaarden, vooral in die schitterende
tijdien van' koning Loidewijk XIV.
Juist ouMreelks den tijd toen Leib
nitz het eerste plan v-an een kunst
matige' wereldtaal ontwierp, behoorde
ë'et tot de -eischen die aan beschaafde
mieoiischen werden gesteld-, d'at zij mo-n-
dielilnig en- schriftelijk bet Fransch
gebnrken zouden. Fransch weid ge
bruikt in dl© politiek, aan. de hoven,
dJoor -den adlel, kortom door allen, die
rich van boieren en handwerkslieden
wilden cynd'erschei'den. Dat heeft lang
geduurd-, maar is na 1S13 minder' ge
worden en thans- is liiet Fransch nog
maar -allelen die taal der diplomatie en
dat nog niet eens meer geheel, sedert
de Russen- en de Japanners hunne on
derhandelingen- in het Duitsch- hebben
gevoerd.
De röden van deze verdwijning van
het Fransch als wereldtaal -is niet,
dat men zijn onregelmatig© werk
woorden niet meer ond'er -d'e knie kan
krijgen, maar dat deze taal feitelijk,
behalve in Frankrijk zelf en ©en deel
van Zwitserland, nergens vasten voet
gekregen h-öeft. Het werd vervangen
door het Engelsch, dat door zijn ko
loniale- dn Wereldpolitiek dien lering
van menscben, die ih -die1 Engelsche
taal als 't ware geboren werden, zoo
gewel-dliig 'heeft vergroot. Zooials d'e Ro-
mei-nien liun Latijn, zoo bevorderen- de
Engelsehen waar zij kunnen liu-n taal.
Z al dus de wereld verangel saksLsoM
wo-rd'en? vraagt de schrijver, en als
(rechtgeaard D:uiltsc'h©I, hoopt hij' v-an
-niet. Maar 't-doel van zijn beschou
wing is blijkbaar deze dat niemand een
wiereldtaal maakt, an-dfers dan tot
amuselment van zich en ©en- groep
anderen. De war© Wereldtaal -dringt
zich vanzelf naar voren uit den- drang
'dier omstandigheden'. Zoo. speelde
eerst het Grieksch de hoofdrol, daar
na het Latijn, vervolgens het Fransch
©n- nu het Engelsch.
Met ander© woo-rdenEsperanto
heeft even weinig kans, als Volapük
gehad! heeft. En zoo goed -als- -er na het
Engelsch een' ander© wereldtaal op
den voorgrond komein- kan, even goed
•kunnen we na Esperanto nog andere
vernuftige taalsystemen verwachten,
die het niet verder dian tot ©en goed-
heelheide poging zullen brengen.
J. C. P.
Silteniaisdseb ©werzücbt
EENE GEHEELE COMPAGNIE
VEROORDEELD.
E©n ge-heel© compagnie van het
Jekaterinburger regiment is uitLodz
■naar Warsdhau overgebracht en
d-oor den krijgsraad tot levenslangen
dwangarbeid veroordeeld wegens
muiteriji.
EEN STOOMBOOT AANGEHOUDEN.
Volgens het Stockholmsche blad
Aftonblad'et w'erd de stoombo-ot Scan-
d-inavien nabij^Stockholto dioor ©en
aantal Russische oorlogsschepen aan-
geh-ouden^. D© lading werd onder
zocht en 3000 geweren -en ©en groote
hoeveelheid muniti© werden aan
boord govondhn. Beslag werd' op
schip eh lading gelegd. Volgens het
blad moet het ©en Noorsch sohip
zijn.
TEGEN DE KOPPIGE BOEREN.
Te Odessa is een circulaire ontvan
gen, waarbij aan de administratie
wordt bevolen de boeren, die wenge-
i^en belasting te betalen, daartoe mot
militair geweld te dwingen.
EEN GEHEIME DRUKKERIJ.
In Mitau verschijnt een socialis
tisch blad „Fzina", diat in zijn laat
ste nummer berichtte, diat de Letti-
-sch-e sociaal-democraten zich met de
Russische werkliedenpartij had- ver
een'gd. Het opmerkelijke is, dat de
-politie de drukkerij1 -maar niet kan
v-nd-en, waar dit blad met een op
laag van 30,00Ü_^exemplaren uitkomt.
Va.n tijd tot tijd -maakt dit blad ©en
lijst van ter 'dood veroordeelden open
baar.
Uit 'ander© landen.
DE VEREENIGDE STATEN EN
CUBA.
De lieeren Taft en Bacon verklaar
den in ©en interview, dat zij feitelijk,
hun pogingen, om den vrede te her
stellen zonder gebruik te mak-en van
geweld, hebben opgegeven. Zij had
den nooit ©en meer schandelijken toe
stand van wetteloosheid gez'en. Tus-
sc-beukomst zal noodig zijn en de
toestand is van dien aard, dat ge
weld zal -moeten /worden gebruikt. De
Cubaansch© .regeering is voornemens
de voorwaarden door de opstandelin
gen gesteld, en door de Amerikaan-
sche gedelegeerden goedgekeurd, af
te wijzen.
Dertig Amerikaansche matrozen
h'ebbèn l'-ast gekregen zich naar Sa-
gua la Gran-die in de provincie Santa
Clara te begeven, ter bescherming
van de Bri-tscbe bezitters van den Cu-
baanschen Centraleen spoorweg.
Een tweede telegram nit Washing
ton zegt
„Krachtige pogingen worden ge
daan om de bemanning van de Ame
rikaansche vloot in de Cubaansche
wateren te versterken. Duizend ma
trozen hebben last gekregen onmid
dellijk zich' naar de havens der At
lantische kust te hegeven eu zich- ge
need te houden voor het vertrek naar
Havana. De slagschepen „Massa
chusetts". „Indiana", „Kentucky" en
d-e kanonneerboot „Princelon" zullen
heden naar Cuba vertrekken. Alle be
schikbare matrozen viain hef Noord-
Atlantische eskader worden hierop
ingedeeld".
Een telegram uit Hav'aina van 25
dezer meldt
„President Roosevelt -heeft een te
legram aan president PaLma gezon-
dien, waarin hij een beroep doet op
diens vaderlandsliefde om de voor
waarden te aanvaarden, welke door
Taft ©n Bacon zijn voorgesteld als de
©enige, waaronder ©en kalme politie
ke toestand zou kunnen terugkeeren.
Een bijef van Taft en Bacon is naar
Palma en zijn kabinet gezonden om
Pal-ma's medewerking te verzoeken
-om een schikking tot stand te bren
gen op de voorgestelde voorwaarden
en waarin evenzeer -een beroep op
Palma's vaderlandsliefde wordt ge
daan."
Stadsnieuws
GEMEENTERAADSVERKIEZING.
Onder -grooten toeloop van belang
stellenden naar ons bureau in de
Groot© Houtstraat, deelden wij daar
Dinsdagavond den uitslag der verkie
zing voor den- Gemeenteraad mede.
Er is weer 'slecht gestemd. Van de
2164 kiezers (1148 bureau I-Iaarlem-
imieiiiedestraat en 1016 bureau Stad
huis) kwamen er maar 1232 op, dus
nog geen zestig procent. Van on
waarde waren 28 bi-Ij elfcten, geldig der
halve 1204. De volstrekte meerderheid
was dus 603. De heer A. H. Smulders
verkreeg er 585 en zou dus, had hij-
18 stemmen méér behaald, dadelijk
-gekozen zij-n. De heeir Levert v-erw'erf
347 stemmen, de beer J. Scbreuders
173 ©n de heer Joosten 99, zoodat her
stemming moet plaats hebben tus
schen de ihieeren Smulders en Levert.
De conclusiën, di-e uit ideze cijfers
kunnen werden getrokken, zijn, dat
het stemmencijf-er van den candidaa-t
-der S. D. A. P. wel bijzonder ongun
stig 's ©n ookjd'at voor den heer
Scbreuders laag -is geWeven. De Kies
kring, van wieu voor dezen- candi-
daat hulp werd verwacht, heeft blijk
baar niets uitgericht -en de ter elfder
ure aangekondigde steun van Bur
gerplicht heeft zich bepaald tot goe
den wil alleen. Ook het stemmen cij
fer van den heer Levert -is niet zoo
hoog, als 'sommigen verwachtten, een-
gevolg waarschijnlijk van de om
standigheid, diat die vereenigingen,
die hem candid'eerden, behalve hun
verlciezingscourant, al zeer weinig
publiciteit aan de candiidatuur heb
ben gegeven.
Hoe bet nu bij de herstemming zal
gaan, hangt natuurlijk af- van die op
komst der 'kiezers. De heer Smulders
heeft zeker mat 585 het maximum niet
bereikt. Voor den heer Levert is het
o. a. de vraag, of de stenimen, nu o-p
de be-eren Schreuders en Joosten uit
gebracht, bij herstemming op hem
zullen overgaan. Dat -er een warme
verkiezingsstrijd te wachten staat, is
wel zeker.
Wij laten hier volledigheidshalve
■den gespecificeerden uitslag, ver
deeld naar de stem-bureaux, velgen
Stadhuis 587
Hrl. straat 645
20 212 106 241
79 135 67 344
Totaal 1232 28 99 347 173 585
Telegrammen voor H aarlem.
Veritas schrijft in de Tel.
„Zondagavond half negen bood ik
aan 't hoofd-telegraaf kantoor te Am
sterdam -een telegram aan, bestemd
voor Haarlem.
Tot mijne niet geringe verbazing
veraam ik dat het telegram wel o-vei
geseind, maar -op Zondagavond na 8
uur te Haarlem niet meer besteld zou
worden.
Gelukkig was de inhoud van 't tele
gram niet van ernstigen aard', maar
indien zulks nu eens wel 't geval wa
re geweest?^
Waarschijnlijk zit een en ander 'n
verband met een onzinnige „Zon
dagswet".
Dergelijke middeleeuwsche toestan
den behooren m. i. zoo spoedig mo
gelijk verbeterd te worden."
Aanbesteding.
Binnenkort zal door de Genie alhier
worden aanbesteed volgens bestek
no. 184het doen van voorzieningen
aan de Groote Kazerne -aan den Kou-
de.nborn te Haarlem.
Dit werk wordt geraamd op ƒ550.
HET TOONEEL.
,DE CANDIDATUUR VAN BOMMEL"
BIJ CREMER.
Een dier eigen aardigheden of lie
ver, een eigenaardigheid is 't zoio zeer
niet, maar we zouden 't beter een
„gunstige exceptie" kunnen noemen,
waardoor „Cremer" zich o. m. van
vele andlere liefbebberij-veréenigingen
onderscheidt, iis, diat zij haar taak niet
al te gemakkelijk en in hoofdzaak als
-een „pretje" of als een aanleiding tot
©en gezellig avondje opvat. Neen, ze
doet aan- sérieus werken en heeft be
hoefte om werkelijk ook aan kunst te
-dioen-, zooveel al's zij met haar krach
ten kan bereiken.
Dat blijkt we! uit de keuze van de
stukken, die -zij opvoert. Dilettanten-
stukjes, op wier omslag ai reeds ver
meld staat„voor zooveel heeren en
zooveel dames" aan prul-aria van
d:at gehalte en waarmee plattelands-
-rederijkerskamens z-i-ch gemeenlijk co-n-
tenteeren-, dloiet zij niet. Zij zoekt naar
werk diat hooger staat -en waaraan
zwaardere eischen worden, gesteld.
Het vorige jaar zagen we dat, toen
-zij „Het -Kind van Staat" in studie
maun en mie-t succes opvoerdem nu
bl-eelc 't weer door haar ten toone'ele
brengen van ,,De Candiidiatuu-r van
Bommel".
't Laatst dat we dit stuk zagen, was
in Januari: 1904, toen Schu'lze, wiens
naam en succès zoo aa-n dit stuk ver
bonden zijn, er voor .zijn jubileum ook
hier mee kwam. Over den inhoud- van
dit werk van D-r. Juris behoeven we
-dus niets mieier te zeggen, want w-e
zoujden Slechts ih herhalLn-gen verval
len. Het is, zooals men weet, een ge
makkelijke en voor-de-hand-li.ggendc
-par©die en hekeling van- sommige
Kamer-candiidaituren, en 't vliegt dian
ook ni-et hoog. De -elevatie der scher
pe, fijne, puntige Engelsche satire
bereikt 't nietde handige, chique,
smieeige elegance v-an het Fransch©
blïjispel van goedlen huize he-zit het
evenmin. Maai' 't kenmerkt zich door
de goedmoedige, burgerlijke grappig
heid van de Hollandsche plattel-ands-
societeditstafel.
Het stuk biedt echter een groote
versc-lielidënihetLd van rollen aan ©n ;s
dus als 't-wiane aangewezen voor lief-
hehberij-gezelso'happen, die daardoor
ku-nri;en laten zien, b;oe sterk zij zijn
in 't vertolken van verschillende ty
pen zij kunnen- in d© „Gandi-datunr"
haar volle kracht ontplooien em tot 't
laatste -malnne-tje voor het voetlicht
komen.
D© hoofdrol, di© van Van Bommel,
was natuurlijk toevertrouwd aan de
eerste- kracht van „Cremer", namelijk
aan den heer Van Gasteren, over
-wiens spel we dat- spreekt niet
in een vergelijking met .Sc-hulze mo
gen treden. ,Hij had' zich een. golöden
kop gemaakt, met uitzondering v-an
den pradk, die zijn schedel te plat en
de geheel© figuur daardoor te hoog
in de schouders deled schijnen (trou
wens d'e ha-ar-grime laat bij „Cremer"
nog wel -eens iets te wemscbién over
zoo had men o.a. aan Donker een
pruik als een pais gepotlood© kachel
opgezet). Over 't, algemeen viel zijn
opvatting en vertolking zeer te roe
men, en was Van Bommel een go-éde
creatie v-an Inean. Alleen hadden we
-graag gerien, dat hij er meer ooi
dacht had', dat hij -in -een blijspel op
trad en zijn werk dla-n ook wat lichter
en luchtiger hiad1 gedaan voor een
blijspel was hij wel eens wat zwaar.
En dan nog ietsevenals Donker met.
een onzichtbare (die Waarheid) speel
de. zoo speelde de lieer Vian Gasteren
óók met een onzichtbare (dien souf
fleur), mlaar hoorbare, -die zich den
geheelen avond soms tot achter in
de -zaal verstaan liet. Kan men zoo
iets bij een beroepsacteur, die iedie-
ren alvauid in een ander stuk spellen
moet, nog eens door de vingers zien,
wanneer een liefhebber, die allen tijd
heeft o-m zijn rol te leeren, zoo op den
souffleur hengelt, dat er telkens op
bet tooneel gewacht mdet worden,
dan mag men den vinger wel eens op
heffen.
Daar dient de regie voor' te zorgen.
Maar er was nog meer werk voor de
regie. Ds. Langelaan-, die van. spel en
grime zeer goed gespeeld werd be
paald een mooie vertolking had de
gewoonte een paar maal met- lang
voor zicih uitgestrekt© beenen te gaan
zitten, zoodat men zelfs onder tegen
zijn schoenzolen aanzag: een 'heel
leelijke pose.
Werk voor de regieHendrik de
huisknecht is wel een blijspel-huis
knecht, maar -daarom mag men er no-g
-geen charge uit eene Duitsche
posse van maken (liet tooneeltje op de
ladder was goéd) en behoeft zijn ge
zicht niiét zoo toegetakeld- te worden.
Werk voor de regie I
Ook d'e jongelui v-an „Cremer", de
dochters v-an Van Bommel en hare
aanstaanden, weerden zich dapper
zij gaven fri-sch, vrooiijk en pétillant
spel te zien. Trouwens de géheele
voorstelling was een goede en welge
slaagde aArond'. een dier besten, die we
van „Cremer" gezien hebben. Wanneer
zij een tweetal rollen d'oor anderen
liet -spel'én en hét tempo aanmerkelijk
versnelde een- blijspel ni-ag niet
sleepen maar moet vlot loopen dan
is dit ©en- stuk voor haar oan eens
naar een concours mee te gaan.
't Was best.
FRANS NETSCHER.
Naschrift: Cremer's" vaandel
verscheen gisteren voor 't ©e-rst ten
tooneéle onder :t spelen van ons
volkslied voorzien van een Konink
lijke kroon, en de geheele voorstelling
werd bijgewoond door den oud-Minis
ter Cremer rniet familie, den afstam
meling v-an den man-, wiens naam d©
vereen-lging draagt en baar bescluenn-
fceer.
BIOSCOOPVOORSTELLING.
Er worden heden in heit Bronge-
bouw bi o sc o op - v*e rto'ouM-gen gegeven
door de Bioscoop-maatschappij, on
der directie v-an -dien lieer Fred. Keij-
zer uit Amsterdam. Eiken mi'ddag en
avond' is 'd'e zaal stampvol; er wordt
li aast gevochten -om ©en plaatsje.
De voorsttedldmlg-en' 'verdienen zoo'n
druk bezoek'dan: ooit wel'. De geprojec
teerd© beelden rijn dlulildelijk ©n de
verschillende tafreeJen heel aardig.
Deze lail/emmal iopn-oem-eai gaat niet,
©r zijtal ea' daarvoor 'te veel'. Toch wil.
Hem wij er ©enige aanstippen. Zoo:
„Een ontslagen gevangene", „Hon
dentrouw zegeviert over -menschen:-
wraak," „Het leven van een zeeman",
„Een ]©uke vergissing", «n „Duiven-
fee". Deze laatste beeldenreeks munt
vooral' uit id'oor fii-aar mooie kleur-
schaikleealingeai.
Natuurlijk wias ook „Overvallen
door ©en onweer in 't -boschl'. 'Het
bliksemlicht .was heel 'aardig op de
foto's nagebootst,
1-Iet programma, -was zeer rijk aan
humoristische stukken, maar ook
©enige ©mistige ontbr-i.k m niet. Door.
Ideal heer Keijizer werden bij verschil
lende .pr-oijeoti-eiS' verklaringen gege
ven, hetgeen no-g veel bijdroeg tot het
duidelijk 'begrijpen der geschiedenis-
sen.
iResum-eerende ikiinnieta wij dus- con.
slateeren, idlat deze Voorstellingen
succesvol' rijn en een bedoek over
waard.
B i' oi s c -o o p-v o o r s t ©11 i- n g.
Morg©n, Donderdag, geeft de Royal-
Bioscop© Cy. in den Schouwburg een
aardige voorstelling. Daar zullen na-
nMijfc -de optocht, bet steekspel en'
het quintainmrennen van de feesten
van den laatsten Koninginnedag weer
te zien gegeven worden.
Het publiek heeft toegang tot dé in
de advertentie vermélde prijzen-, waar
op leden der Ve.reeni.ging Koningin
nedag ©en korting van 25 procent ge
nieten.
Verzilverde cent«n.
Hier ter stede is weer eens het
kunstje in practijk gebracht om cen
ten met zilverpapier overtrokken rit
te geven voor kwartjes.
Een slachtoffer dezer oneerlijkheid
toonde ons hedenmorgen zulk ©en
geldstukje.
Men zij op zijn hoedé, misschien
heeft de geldknoeier nog meer van
diie goedkoop© kwartjes ter uitgevimg
beschikbaar.
EFFECTENVEILING TE
AMSTERDAM.
Bij -de Dinsdag te Amsterdam on
der leiding, van de „Commissleba.nk
gehouden veiling van effecten wer
den de volgende prijzen besteed.
6 aan-d. Haarlemsche Hypotheek^
bank. 150 1501/2
1 a and. Mij tot verb, der huisves
ting van Minvermogenden, te Haar
lem. 35
10 4 oblig. Hyp. Geldleening. af-
deeling Haarlem van den Néd. R. K.
Volksbond. 86 a 88
3 2 obligo Geld-1 eening Ver. der
Ziekenv erpleegsters Franci scanessen-
van d-e Maria Stichting te Haarlem.-
:48 1/2 k 49
2-0 aand. Epl. Mij. van Onr. Goed.
„Zuiderhout" te Heemstede. 46
50 1/4
Ben aand. Haarlemscli© Tramweg
Mij. 60
Drie 21/'2_% Oblig. Mij. tof Expl. van
Staalwaterbronnen te Haarlem 271/2
procent.
Een aand. Stoomtrawler Visscherij,
IJmuiden te Amsterdam, in Liq. 1 %.-
Twee aand. Manufactuurzaak v/b.-
onder de firma Wed. Veel Zoon te
Haarlem. 40
10 41/2 oblig. Coöper. Bouwver.
St. Joseph* (onderafd. van den Ned.
R. K. Volksbond afd. Haarlem) te
Haarlem, ©lk groot ƒ500. 741/2
76%.
Twee 3 oblig. Ver. tot Verpleging
van Zieken, genaamd Broeders van
Barmhartigheid van St. Joannes de
Deo, afdeeling Haarlem. 72
Twee 3 oblig. R. K. Kerk H. En-
gel-mnndus te Velzen. 69%.
