HAARLEM'S DAGBLAD
i.
Uit de Omstreken
Haarlemsche
Handeisvereemgisjg
Qeedgefe, by Kon. Besl. van 12 Nov. 1899,
I>e Haarlemsche Handeil-svereiena-
gtoigi ihder iter >stacbe opgericht 10 Mei
.1892 beeft -to dein loop van dien tijd
wel baar recht van bestaan bewezen'.
In zeer wie gevallen, zaken van ver
schillenden aard 'betreffende, is zij
opgetreden, on dikwijls met groot
euccies. Jammer lecihter, diat men alge
meen niet meer (blijk geeft, dit te
waardeeren, dioior 'als lid der veraeni-
ging toe tie itreidlen. Er zijn well meer
dan 600 leden, maar dat is niet vol.
doende. Elk handelaar, neringdoen
de, ja, zelfs partioudiereni, moesten
lid worden, om iten minste te laten ge.
voelen, dat men bet werk op prijs
islbelt, dat de Haarlemsche Haudels-
veraeniging steeds opneemt, als doem
de, wat hare banld vindt om te doen.
.De voordeelen, die de Vareeniging
buiten hare bemoeiingen van verschil
lenden aard, baren leden aanbiedt,
zijn z.eer veie en zeer groot© tegenover
de geringe, jaarlijikisclhe contributie
van 3.50, die gvraagd wordt.
De Haarlemscbe Handels-ve-reend ging
bemoeit zich in de eerste plaats er
mede de belangen van hare leden te
bevorderemi, door onwillige betalers
voor hen tot betaling aan Ite manen
en information voor h'en in te -win
nen. 'Bovendien helbbem 'de leden het
recht het hun gratis te verstrekken
advies van 'den rechtsgeleerden 'advi
seur der Vere'eniging te vragen, die
ook in procedhren en faillissementen
gratis voor hen optreedt, natuurlijk
alleen voor 'zaken betreffende den'
handel en het bedrijf der leden.
Rechtsgeleerd adviseur der Veree-
nigiing is de beer Mr. Th. da Haan
OÉugenholtz, Spaame 24, alhier.
Het bureau der Vereeniging is ge-
veisMgd Jansweg 11.
Voor incasso's door bemiddeling der
Vereeniging wordt ieen v-ast recht van
5 der vordering berekend.
Bovendien moet 10 ct, voor port
steeds worden bijgevoegd1, bij inzen
ding van vorderingen door bemidde
ling der advocaten te innen.
De kosten van inf-ormatiën naar
buiten de stad woonachtige personen
bedragen 60 ets. per informatie plus
5 ets. po.ntovergo eding. Infomnatiën
naar binnen die stad woinende perso
nen worden gratis verstrekt.
Pretentaën op buiten 'de stad wo
nende personen worden niet behan
deld, wanneer niet 10 et. voor po-rto-
Stutou 1748 infbrmatiën en rechts
geleerde 'adiviiezen werden in het afge.
loopen jaar gegeven.
In 'de maanden J.und en Juli zijn 49
vorderingen tot eeoi bedrag vaai
f1707.14 betaald, 11 vorderingen wor-
idlen 'afbetaald, 14 vorderingen zijn nSL
Men wordt geraden alvorens te le
veren -aan mej. 'Schippers van der
(Heuvel, ISchoterweg 78 zwart, h.are
dochter 'Mej. 'Schippers, Schoterweg
78 zwart, en. A. L Ooiiver, Kennemer-
plein 36, zich om inlichtingen, te ver
voegen aan het kantoor.
Volgens art. 7 dient het geheim der
lijsten van wanbetalers ongeschon
den te blijven.
Alle brieven, aainvragen, reclames
off wat ook, mioeten worden geadres
seerd aan het bureau, dat geopend
is dagelijks van 's morgens 9 tot 1
uur en 's mlamiiddags van 2 tot 4 uur
waiar d)an o'olk verdere inlichtingen
fcijn te bekomen.
HET BEiSTUUR.
Stadssleaiws
Bazar.
Dinsdag 20, Woensdag 21 en Don
derdag 22 Nov. zal in het gebouw St.
Bavo alhier ©en bazar worden gehou
den ten voordeele van de Groen van
Prinsterer-school.
STUKKEN VAN DEN RAAD.
Verhuur lokalen Slachthuis.
B. en W. stellen voor, aan den
Staat der Nederlanden te verhuren
twee lokalen van het Openbaar
Slachthuis tien behoeve van den sub-
ont. va»niger en de ambtenaren belast
met de verificatie vlaai slachtvee. De
huur (voor minstens 10 jaar aange
gaan) bedraagt 500 per jaar.
Medailles voor een pluimveeten-
toon-stelling.
B. en W. stellen voor, aan de
Haarlemsche Pluimvee Vereeniging
„Fauna" voor haar 'tentoonstelling
op 16, 17 en 18 November in het Bron-
gebouw_inedai'lles te schenken tot een
beldraig van 30.
Werkloosheid.
In druk is thans verschenen het
adres van de Kamer van Arbeid voor
de Metaal- en Houtbewerking, waar
in gevraagd wordt een com. te willen
benoemen, met de opdracht te onder
zoeken op welke wijze te Haarlem het
best maatregelen kunnen getroffen
worden tegen ide geldelijke nadeelen
ivlan gedwongen werkloosheid en In
hoeverre de Gemeente daarbij haar
medewerking 'kan of moet verleenen.
Indertijd deelden wij1 dit adres
reeds uitvoerig mede.
EEN EEUWFEEST.
Mag het een zeldzaamheid ge
noemd wonden, waarneer een mensch
den eerhiedwaardiigen leeftijld van
honderd jaar bereikt, bij winkelza
ken zal men er al weinige aantreffen,
die op een één-eeuwig bestaan kun
nen bogen.
Zooals we echter reed's eenige
-maanden geleden mededeelden, zal
den lOden October een der zaken hier
ter stede- het feit herdenken, dat zij
vóór honderd jaar werd opgericht.
De.ze oude zaak is 'het ihorJogema-
kersbedrijf, dat op heden' door den
heer P. Westendorp Jr. in het perceel
Groote Houtstraat 57 gedreven wordt.
Het. was n.l. 'den lOden October van
•het jaar 1S06 de duig, waarop de toen
maals 19-jarige Daniël Westendorp
op bescheiden schaal in de Ursula-
steeg no. 13 de zaak oprichtte. Toen
het bedrijf mieer ito omvang toenam,
moest de zaak overgebracht worden
eerst naar Ida Zijlstraat en later, in
1825, naar het perceel ito 'de Groote
Houtstraat, wiaar de .'winkel nog
steeds is gevestigd. Toen de grond
vester der ziaiak -op 71-jarigen leeftijd
stierf, kwam de -zaak to 1858 aan-den
35-jarigien zoon, eveneens Daniël ge-
heeten, d>e na 17 jaar aan het hoofd
gestaan tie hebben, zich op 1 Mei 1875
uit de zaak terugtrok en deze over
liet aan 'den -onlangs overleden 'heer
P'eter Westendorp. Sedert diens ver
scheiden 'wordt liet. bedrijf beheerd
door dien heer Pieter Westendorp Jr.
De zaak is .steeds 'in de rechte lijn
van vader op zoon overgegaan.
Door de werkkracht van de opvol
gende eigenaars en het goede werk,
dat zij leverden, is deze zaak tot flin
ke ontwikkeling- gebracht. Dat. de
klanten altijd1 goed werden bediend,
SCHIETOEFENINGEN TE
IJMUIDEN.
3de District.
Volgens inededeeling zal op een na
der tos-schen 1 en 15 November '1906
vast te stellen dag eene schietoefe
ning worden gehouden van 'het fort
bij IJmuiden:
Er zal gevuurd worden met kanon
nen van bcht kaliber (6 c.M".), waar
bij onveilig gemaakt wordt een ■sec
tor, lot 'op 4500 M. vpn het fort en be
grensd aan de Noordzijde door een
•lijn van af (het fort in de richting
N.N.W. en aan de Zui'dzij'dë d'oorr het
Noorderhoofd en een lijn in de rich
ting Z.W. van het uiteinde daarvan.
Op den dag, waarop gevuurd wordt,
zal van 'net fort een rood© vlag waai
en van minstens één uur vóór den
aanvang dier schietoefening tot aan
het einde daarvan.
HEEMSTEDE.
Vrijdagmiddag sloeg te Heemstede
de bliksem) ito, in de machinekamer
der kTeenbleekerij van dien heer Pee-
perkorn aldaar, juist 'op het oogen-
blik dait de machinist D. Gryroians de
ihiand aan de stoomfluit zette om een
sein voor den schafttijd te geven. De
man kreeg een hevigen schok, zooldat
lliiji achterover viel en eenige uren
buiten bewustzijn gebleven Hs. Onder
behandeling van id'r. Droog is de pa
tient weer bijgekomen, doch zijn toe
stand is nog niet nominaal.
Aohber de villa van den burgemees
ter jhr. D. E. van hennep te Heem
stede) wierd een populier door den blik
sem getroffen.
TWEEDE KAMER.
De Kamer kwam gisterenmiddag
volop eenige o ogenblikken bijeen, to
de eerste plaats om den heer Hugen-
fhóltz to. de gelegenheid' te stellen ee
nige vragen te richten tot den Minis
ter v,a.n Marine.
Is het -juist, vroeg de heer Bugen-
(holtiz, d'at .de Directie van de Marine
te Willemsoord heeft verkocht vleesch
in blikjes dat voor 's Rijks dienst on
bruikbaar was, en 'zoo ja, heeft de
Minister dan dien voor de volksgo-
/zondheid izóó (hoogst nadeeligen ver
koop niet verboden?
De Minister wias kort in zijn ant-
wioord! -Onbruikbaar wias het vleesch
niet; alleen overtollig, nu in die voe
dingswijze van de Marine wijziging
was gekomen. D© verkoop was aange
kondigd en gelegenheid gegeven het
vleesdh te (bezichtigen en tei proeven.
Van die gedegenheid was gebruik ge
maakt .en de koopers hadden h-et
vleesch nitstelcend bevonden. Trou
wens. de arilalg.a)ziilnrm;fiftrtip,T van rln tv/To^
rine had- vóór den verkoop een toe-
blijkt wel uit de omstandigheid, dat Spra)aK tot d'e ikoopers gehouden en
■de heer Westendorp er heeft, die gew,0Zien Q,p knoeierijen to Amiert-
meer dan 50 jaar in dezen winkel hun nnfdelot
i'ukoo'p'en 'deden en hun uurwerken
lieten herstellen. Maar WaB Seen Amerikaans-et,
mlaar Australisch vleesch, vertelde de
Dus word hét van de agenda afge
voerd.
Woensdag om 1 uur komt de Kamer
voor behandeling van de reeds aan
gekondigde wetsontwerpen bijeen.
IN VERBAND MET DE
DUITSCHE REISBELASTING.
Naar men vetmeemt is o.p 1 Octo
ber de afgifte ivlan reolutstreeksche
plaatsbewijzen over Keulen van Ne-
derlandsche naar Z-wii-tsersche en naar
Italiaausche stations geschorst.
Aanleiding -daartoe gaf liet feit, dat
de -Nederlandsch© regeering ni et tij
dig vergunning verleend© tot invoe
ring op 1 October van de met de
Duit-sclie reisbelasttog' verhoogde
Vrachtprijzen, zooidalt op verlangen
van de "betrokken Duitsche spoorwe
gen de uitgifte van ovengenoemde
plaatsbiljetten voorJoopig werd ge
staakt.
Daar inmiddels do verhoogde prij
zen naar Zwitserland door onze re-
geering werden goedgekeurd, zijn
biljetten naar Zwiitsersohe stations
weder verkrijgbaar gesteld.
In verband met een en ander is het
opmerkelijk, -diat d'e prijzen haar Keu
len, Coblenfz, Aken en de andere in
de nabijheid van deze plaatsen gele
gen stations tot dusver onveranderd
zijn gebléven en -niet 'buiten werking
werden gesteld.
Ook d© prijzen naar Frankfort en
naar andere Duitsche stations bleven
ongewijzigd! van kracht, maar ver-
hooging van deze i's in de volgende
week te wachten.
CONGRES VAN DEN BOND VOOR
STAASPENSIONE BRING.
Op Maandag 10 December zal te
Amsterdam wdiden gehouden het
door den Bond voor Staatspension-
nieering bijeen te roepen congres van
.alle politieke .partijen, vrouwenbon
den en vakbonden in Nederland, ter
behandeling van de vragen
1. Behoort een eventueele pensioen
wet alleen de mannen te beschermen
of ook d© ivrouwen
2. Alleen de loonltrekkeniden of
allen
3. Is bij invoelning eener wettelijke
ouderdomsverzorging de eisch van
premiebetaling (dus het scheppen
eener verhouding tusschen loon en
premie en tusschen premiebedragen
en pensioen) al dan niet billijk of
rechtvaardig-
4. Zoo niet, is d'an een gelijk pen
sioen iruet beiasttogbijdragen naar
draagkracht gewensoht
Namens den Bond zullen spreken
mevrouw Th. P. B. Haver, te Amster
dam, en d© heer en G. L. Janssen, te
Groningen, ©n C. F. J. Verbeek, te
Haarlem.
Hoewel wegens heit overlijden van
den heer P. Westendorp Sz., den vo-
rtlglen "eigenaar, het eeuwgetijde der
zaak niet, feestelijk zal herdacht wor
den, zal deze gedenkdag, naar iwij ge-
1 o-oiven, .zeker niet onopgemerkt voor
bijgaan.
Da? ank w.et.
De wieduwe Pompe, geboren Va.n
der Hulst, heeft aan B. en W. verlof
gevraagd tot het verknopen vaau alco-
Iholhioiudeinden drank, anderen dan
sterken drank, voor gebruik ter plaat
se van verkoop in het perceel aa.n het,
SpaarnJe 66.
'Minister, en ,,ldlat is (heel iets anders".
De (Kamer lachte ,etn eien der leden
riep. „eet smakelijk."
Maar de Minister ging voort, betoo-
gende dat dus voor de volksgezond-
ihieid geenerlei gevaar wias te duchten.
Die heer Hugenholtz dlahkte.
En foeni volgd'e nog een regeling
van weifkzaamfii-eden. (Nog 'zal to de
afdeeltogen onidler meer worden on-
(dlerzodht bet ontwerp betreffende aan
vraag van geld voor de op d'e „Schal
de" ite VHssingen gebouwde onderzee-
sche boot.
De iMinister van Builtenlandsdhe Za
ken «had beridht geen prij's te stellen
op de spoedige belhiandleltog van het
ontwerp betreffende de to'eitreding van
nog niet laangedloten iMogenidh-eden
-- - - bij- htet (z.g. Vredestractaat. Ingeitrok-
is apgedlrapem dte vs»-.|ken is h t weteontwem TOart)ij e8n
ting van tw-e'e motortrawlers voor clo i
naMl. TS1TO. Ie Motosviss-ohierii te cMd1®'f ,o000-werdl gjevraasd m
IJmuiden. I verband (met de Vredesconferentie.
DE ZEEOWSCHiE HYPOTHEEK
BANK EN DE ARRESTATIE
VAN NOTARIS VOS.
Die directie Idler IZeeuwscbe (Hypo
theekbank deelt, na,ar aanleiding van
,1,^.1 ^-Uttcac
riclht, als 'zou de arrestatie van nota
ris Vos te Amersfoort op 'haar aan-
'wdjizing hebben plaats -geh'ad, mede,
dait dit onjuist is. De bank geeft e<?t.
j Uiteenzetting van dë itoediiacht der
zaïak om te d'oeai blijken, dat de door
dezen notaris gepleegde malversatiën
de hypotheekbank naar alle waar
schijnlijkheid' geen verliezen izullen
berokkenen.
IJMUIDEN.
Aan de firma Alberts en Kluft, Elec-
tro-Tecbniscb', Bureau te Amsterdam,
IDE VERGIFTIGINGSZAAK
TE GROUWEDI'JK.
Uit' Groningen meldt men aan het
„<N. v. d. D.":
'Na een eindeloos geduld, na d'e
halsstar rigs te cmtkenfeaiissen, is het
dier justitie todh gelukt Jantje van der
Veen tolt eene volledige bekentenis te
brengen van (hare misdaad: het ver
giftigen van den heer en meg. Huis
man te Grouwediijk.
Uit (heft verhoor moet gebleken zijn
met hoe groot overleg de giftmengster
te werk ging: om geen argwaan te
wekken, werd op de plaats waar zij'
(het doosje anet rattenkruit had -weg
genomen, een doosje meel neergezet.
'Het onderzoek 'door de scheikundi
gen, dr. De Zaaijer en dr. Tonella,
idie het rattenkruit in eetwaren der
familie Huisman imloeten constaftee-
ren, enz. zal deze week afloopen.
HOTELDIEFSTAL.
Uit Oldenzaal meldt men dd. 4
dezer
Uit een koffer is op een kamer in
een hotel alhier circa f 200 aan baar
geld gestolen ten nadeel© van een
handelsreiziger. Als verdachte is doior
de marechaussee aangehouden de ge
wezen kellner P., alhier, die echter
volhoudt onschuldij te zijn. Hij
wordt naar Almelo overgebracht.
AANGEHOUDEN.
Nabij Bergen op Zoom werd dco-r
de commiezen Donderdagnacht aan
gehouden een paard eu kar, beladen
met 6 balen, ied'er 100 kilo' suiker be
vatte, die men frauduleus uit België
tracJitte binnen to smokkelen. Eén
der ge-leiders, een Belg, werd gear
resteerd, de ander, een Hollander, die
lierkend werd, wist te ontsnappem
ONGESCHIKT VERKLAARD.
De conducteur der posterijen R.
Kofman, te Emkhuizen, die bij het
spoorwegongeluk op 5 September van
■het vorig© jaar nabij Purmerend ern
stig aan het hoofd werd verwond, is
vanwege de rijksverzekeringsbank,
wegens zielsgebreken, 'geheel onge
schikt verklaard te werken.
TWIST.
Te 3-Iologeveen ontstond twist tus
schen de gebroeders Kamipihuis, die
zoo hoog liep, dat de messen getrok
ken werden. Een hunner ontving o.an.
een steek aan de rugzijde van het
Itchaiam, die van ernstigen -aard was,
Üaar men meent, dat de ingewanden
getroffen zijn. Hij stortte bewusteloos
ter aarde. Geneeskundige hulp werd
spoedig verleend. Da dader is voort
vluchtig.
ONGELUKKEN.
•Donderdagavond omtrent ac'ht uur
werd bij het nazien van een tréin op
het nieuwe» rangeerterrein te Zwolle
een treinsmid zijn 'linkerhand afge
reden.
Donderdagmorgen viel een tiental
mannen met den steiger 'bij de in aan
bouw zijnde fabriek van die firma
Smiilda en v. d. Wal, te Schildkam-
pen bij Leeuwarden, naar beneden.
Een zevental wist zidh in den val vast
te (klampen, terwijl de andieren door
vielen. Een werd zeer ernstig ver
wond, zoo dat opn ame in het zieken
huis noodzakelijk werd geacht. Twee
werden licht gewond.
(Volk).
BRANDEN.
T© Hoeve, bij Breda, is Donderdag
nacht de boerderij met schuur en stal
van' den landbouwer Willem.se tot
den grond' afgebrand. Het vuur greep
zoo fel om zich heen, dat rifets gered
•kon worden. Een 20-tal kippen kwa
men in de vlammen om. Oorzaak on
bekend alles is verzekerd.
Donderdagnacht ontstond er brand
in d© bakkerij van R. in de Bakker
straat te Arnhem, die zic'h vrij ern
stig liet aanzien, maar door de brand
weer gebluscht werd, nadat, nagenoeg
de geheele bakkerij' was uitgebrand.
In den morgenstond stootte in de
huiskamer van dien bakker een
meisje de brandende petroleumlamp
omver, .waardoor -wederom brand
ontstond. Gelukkig waren er e-en paar
brandvvaohts gebleven, zoodat dit
tweede brandje vrij spoedig ge-
bluscht- was. Alles was verzekerd.
IHT MRRRENRF.RQ flN-T'VTJiCHT
Donder dagavond v;erd in de Utrecht-
scliestraat te Amsterdam een rnan.
aangehouden, die op 2 dezer het gec
sticht ,,M'©er©nber,gi! -was ontvlucht.
Onder _m-eer werden op hem bevon
den zes koperen gewichten, door hem
ontvreemd bij een -bewoner van de
Achtergracht, aldaar.
ONÏWËDER.
Te iSdhiiedom is Vrijdagmiddag tij
dens een (hevig oraweder een werk
man in de fabriek 'dies Iheeren Land
man aan den Havendijk door den
bliksem getroffen. Hij wend bewuste
loos weggeleid.
Vrijdagmiddag, zijn door het onwe-
der itewe koeiien van den veehouder
J. A., te Diemen, doodgeslagen.
Tijldens het hevige onwteder, dat
zich- Vrijidagmiddag te 2 -uur boven
iBuissum ontlastte, sloeg de bliksem
in idie villa van den heer Ypenburg
aan den. Huizerweg. De schoorsteen
werd vernield, terwijl de bliksem
waarschijnlijk een uitweg koos door
'die voordeur, daar de mat verschroeid
was. 'Persoonlijkte ongelukken vielen
niet voor.
'Bij een (htevig onweder, dat ziah bo
ven Nieuweikerk .a/d. IJsel ontlastte,
'is de bliksem geslagen in den koren-
len van den (heer -W. van Waas-
bergen. De aangerichte schade is ge
ring en brand1 werd niet veroorzaakt.
DRIE STUDENTEN ONDER
ZAND BEDOLVEN.
Men schrijft uit Sittard, dato 4 Oct
aan de Tel.
Heden gebeurde een d-roeviig onge
luk door 'het instorten -van zand en
grint in den Kollenberg.
De studenten van het College der
Paters Jezuielten hadden een uit
stapje gemaakt en bevonden zich om
ruim 3 uur in den Kollenberg. Van
dezen heuvel wordt sedert jaren zand
gegraven, zoadat- er zeer steile hel
lingen zijn ontstaan. Toen eenige der
studenten zich kort bij een der ge
vaarlijkste hellingen bevonden, stort
te een groote hoeveelheid zand en
gjrinL in de diepte, waaronder 3 stu
denten bedolven werden. Een paar
menschen, die in de onmiddellijk©
nabijheid werkzaam waren, kwamen
o,p liet, hulpgeroep der andere studen
ten toesnellen en begonnen in allerijl
te graven.
Spoedig was het ongeval to de
stad bekend' en snelden honderden
■menschten naar d© plaats van duet on
geval.
Dr. Schoenmakers, door d!e studen
ten verwittigd, was spoedig ter
plaatse, om geneeskundige hulp te
Verstrekken.
Twee der drie ongelukkigen waren
spoedig gered, maar van den derde
was aanvankelijk niets te bespeuren,
Dank zij de werkdadig© hulp van
vele aanwezigen, wist men na be
trekkelijk korten tijd ook dezen van
onder het zand weg te halen. De le
vensgeesten schenen nog niet geheel
te zijn geweken, ofschoon het lichaam
aware kneuzingen 'had ondervonden.
Nadat dr. Schoenmakers de eerst©
geneeskundige hulp had toegediend,
werd de gewonde per brancard naar
het klooster gebracht.
Dezen avoifcl vernamen we, dat de
toestond vaxi don cro.Wfvn<m li/venml
zeer ernstig, toch niet hopeloos is.
UTRECHTSCHE TRAM
MAATSCHAPPIJ.
Men meldt uit Utrecht aan 't Hbldt:
Het personeel dei- UtrecMsche Tram
Mij. verkeert op dit ooge/nblik in een
betreurenswaairdigen toestand. Zon
der zijn schuld staat dit personeel
htonen korten of langen tijd voor het
feit, zonder betrekking te zijin tenzij,
d© Gemeente goedgunstig oiver hen
beschikt. De onderhandelingen van
de Gemeente met de Utr. Tram-Mij.
betreffende de overname van d©
tramlijnen dier Maatschappij d'oor
de gemeente hebben 'tot niets geleid.
De thans toestaande ringlijn van d©
gemeentetram oefent_natuurlijk goen
gunstigen invloed uft op het bedrijf
der U. T. Mij., bovendien toesluit d©
Gemeente telkens tot aanleg van nieu
we lijnen en zal 1 April aanstaande
de U. T. M. haar dienst op de lijn
BildsLraat, wegens vermallen der
concessie moeten staken. Zoodoende
wordt aan de U. T. Mij. door d'e ge
meentetram een scherpe concurren
tie aangedaan, 'waarvan ten slotte
het personeel liet slachtoffer zal wor
den.
Dezer dagen is clan ook -aan ge-
noemd personeel vanwege de directie
Haarlemmer Halletjes
(E en Z at er d agav ondpraat je)
-Oppervlakkig bekeken pleit het niet
moor -ons 'Haarlemmers, dait heit be
stuur Vain het Leesmuseum (heeft voor
gesteld om die stichting maar o.p te
(heffen. Wat, kunnen wij (zeventigdui
zend Haarlemsche burgers in de stad
Van de drukletter biji uitnemendheid,
niet eens genoeg belangstelling bijeen
brengen, om een betrekkelijk kleine
onderneming in 't leven te hiouden?
Lezen we niet oneer? Of lezen we mis
schien buitendien 'al Zooveel, dat de
stof die het Leesmuseum verschafte,
-ons ■ou/versdhiillig laten kon?
'Ais ik het goed begrijp, dan draaide
deze stichting min of meer in een
kringetje rond. .,We vinden er 'zoo
weinig", izeien die mensdhen, Idie aan
'"een vrij volledige verzameling tijd
schriften en een stel brochures van
den dag, versierd mdt een paar go'ed-
koope buitenlandsche romannetjes,
niet genoeg (hadlden en er oolc groot-ere
werken van lalgemieene beteekenis
rwenschten te vinden. ,,We hebben
geen geld om meer te knopen," klaag
de Op zijn beurt het bestuur. Let nu
on den circuius vitiosus, of
hood'iottigen kringloop waarin de on-
dternema-nig zich bewoog. Het Leesmu
seum zou imeer gekocht hebben, wan
neer het linieer léden had Bezeten en ©r
(zouden meer leden gekomen zijn,
wanneer het bestuur meer gekocht
had. Wa ar was van diezen cirkel de
zwakke plaats?
Een Amierilkiaan zou zich -op die
vraag niet lang «hebben bezonnen.
„Zorg eerst", zoo zou hij gezegd heb
ben, ,,ldlat je onderneming flink op
póót en staat, da.n komlen cle klanten
van zelf!" De bedacilu'tzame Holla-nlder
ant-wcordt laJli-cht met teen verschrikt
gezicht: „dus- ee-rslt boefeeix koopien, in
de hoop daft je ze kunt betalen met
het geld van leden, die je nog krijlgen
moet?" 'Op den ladhtergrond moet
daarbij het (akelige spook zijn verre
zen van onbetaalde rekeningen1, ge
flankeerd dloor een dreigenden deur
waarder en, o schande, gevolgd door
een smialdleilijik bankroet. Een Lees
museum failliet, 't zou een nieuwig
heid zijn 'geweest, maar een smake
lijke nieuwsgierigheid.
IMaar eilieve, was dat noodig ge-
weeslt? Is er to Idle wereld geen geld
meer ter leen? Was er geen middel'
meer tie vinden icon 'een paar duizend
gulden renteloos te leensn, zóó dat
de geldschieters er in berust zouden
hébben, Wanneer de poging eens niet
geislaagd was? (Maar ze -zou wèl ge
lukt zijn. Als je eens verwonderd wilt
wezen, -vraag dan eens aan je kennis
sen, of ,ze lid "Sijn van 't Leesmuseum:.
Do een vraagt verwonderd: „wat is
dat voor een ding?" een tweede meent,
dat er iets vain dien aard op 't Prin
senhof Kuist en een derde heeft er
wel eens over gedacht, om lid te wor
den, miaar hij' kende geen bestuursle
den 'en wist niet wat 't kostte en zoo
heeft (hij' er mlaar van afgezien. Als
tegelijk met een uitbreiding van de
lectuur eens flink walt. publiciteit aan
de onderneming werd gegeven, dlan
'Zou ier, idunlkt mie, nog menig lid te
vangen zijn.
Maar dan ook weg uit het tegen
woordige -lokaal aan Prinsenhof.
Ik geloof, dat de geanldente het koste
loos afstaat. Heel 'edelmoedig, maar
zeer bedenkelijk. Als je "Tets voor nie
mendal huurt, 'dlan heb je ook nie
mendal te vertellen. -In vroeger jaren
iwias de izaal van 't Leesmuseum al
leen dan niet toegankelijk, wanneer
Provinciale Stalten vergaderden, 'die
de kamer als 'antichambre gebruikten.
Sedert een jaar of wat vergadert ook
de 'Raad in de 'groote Statenzaal en
(heeft dus dó zaal van Leesmuseum
noodig. iBïj da zes dagen in 't jaar,
dat de Provinciale Staten de lezers
verjoegen, komen nu nog 20 -22 mid
dagen, dat de Raad 'ze verjaagt.
W o e n is id a gmiddaigen nog wek
waarop leeraren en onderwijzers tijd
hebben olm ite komen lezen. Wat heb
je nu a'an een huis, waarin je niet
rniag wonen? Verbeeld' je, dat je buis-
(toeer om die veertien dagen kan ko
men en zeggen: „huurder, ga jij zoo
lang op straat, ik m'oet -hier een mid
dag wieizen!" Nu, zoo is het met ons
Leesmuseum gesteld. Een 'Amerikaan
zou dat al lang niet verdragen héb
ben en verhuisd zijn naar een ander©
localiteit. Ai weer méér kosten. Ze-
ker, miaar zoolang do toegang 'zoo
onzéker w<aiS, dat je er vandaag wel
in mocht en morgen weer niet, was
er toch redelijkerwijs oiok geen ver
meerdering van bet ledental te ver
wachten.
Op den schopstoel zat (het Leesmu
seum toch-. Als binnenkort het Stad-
ihuis en d© Museumlokalen ten dien
st»© van de noodzakelijke ruimte ver
bouwd moeten worden, dan wordt
•ook 'deze zaal er bij ingesmolten. En
10 is (altijd verstandiger, te verhui
zen wanneer je wilt, dan wanneer
je moet.
Voor niet al te veel geld zou er op
een ander© pladts todh nog wel een
aal te vinden zijn. 'Ik herinner me
zelfs iets van een aanbod, dat gedaan
is aan 't bestuur van bat Leesmuseum
dóór het bestuur van een instelling,
die diet zoo heel v©r van de Lange
'Begijnestraat verwijderd is. Destijds
is dat aanbod afgewezen, ik weet niet
waarom. Zou bet o ogenblik niet ge
komen zijn, om deze onderhandeling
weer aan te (knoopen?
■Of zou misschien dó bovenbuur
man van 't -Leesmuseum-, de» Stads-
Bibliotheek, (zich d'e ouwe stervende
willen aantrekken? Dan behoeven df
leden de trap maar op te gaan. 't Is
waar, bij donker is de Stads-Biblio-
Kheek geslóten en (hielt gemeentebestuur
is huiverig voor „meer licht", vlak
bij onze schilderijen. Maar binnen,
een paar 'jaar zullen die naar 't Hei
ligland zijn overgebracht en metter
tijd zie ik todh het heele Stadhuis
nog wel eens electriscb verlicht. Ook
de -Stalds-Bibliotheek..
Als ije dat alles nu bedenkt, dan is
er todh geen redlen om liet Leesmu
seum in arren moede -op te heffen?
Kom, spuit den lijder wat serum in de
aderen, het bekend© serum samenge
steld uit -energie en zilver, dat bij er
ger zieken, dan deze, zijn uitwerking
al zoo vaak bewezen heeft.
Er is mogelijkheid, dat bolg een an-
'diere instelling to onze stad eerlang
zal worden verplaatst. Dat -zijn de
Stoombooten in het iSpaarne. Als je
met 'd'e tram uit dl© Damstraat komt
en met een bocht langs het -Spaarn©
rijldt, tusschen een ©erewacht van
kisten en bal-en, koffers en manden,
die daar gelost zijn of 'geladen moe
ten worden, dan is dat een heel
-aardig en bedrijvig gezicht, dat
een rechtgeaard (Haarlemmer met
.eenigen trots doet zeggen: „als han-
delspdiaats zijn we todh -zoo mal nog
niet," maar dé passage is er todh ei
genlijk voor mensdh en wagen te
nauw. De onderneming zelf, zou ik
zéggen, verlangt naar verhuizing, als
er maar eern betere gelegenheid is.
-We zijh bezig met die te mak-en. De
Kouden/hiorn wordt a.1 Lang van een
woestenij, een soort stedelijke Pam
pa, in een behoorlijke kade herscha
pen. Er verluidt, dat de booten
naar 'Purnnerenldl, Amsterdam), Lei
den en verdere wereldsteden daarheen
verplaatst zullen wonden. „Laten nu",
zei een Spaarnébewoner, en er glanSde
een soort van kwaadaardig genoegen
in zijn Oog. „id'e Koudenbomers ook
eens op (hun beurt van de muziek ge
nieten-'
„Muziek?" vroeg ik.
„Ja zeker", zei hij. „Daar heb je
vooreerst het ratelen Van de stoom-
lier, dag en nacht door, is een ratel
geen muziek-msfcrum-ent? Vervolgens
heb je bet doffe dreunen van de va.-
ten en kisten, precies d'e Turksdh©
trom'. Dan is er dó groote bel, die o-p
den -dag en 's nachts 'geluid wordt en
ton slotte niet te vergeten de fluit,
't Ts een compleet concert-, mét een bij
zonder vrije opvatting -van
ryitilime, waaibij iedere artist speeltl,
zooals hem dat het beste en het luid
ste toelijkt. De -vermaarde symjphonie
van was het niet Weingartner, di©
de léden van ©acöi vijf kwartier bezig
hield, is nog niets ftntet dit concert'
vergeleken."
Ik nam afscheid van den wijsgeeri-
gen Spaarnébewoner en wandelde ver
derop, om eens te zien of de Kouden-
horn inderdaad! 'al gauw geschikt zal
wezen, om onze intercommunale
scheepvaart tot ligplaats te verstrek
ken. Onderweg kwam ik het Toynbee-
huiis -op (het Donkere ISpaarne voorbij',
waar binnenkort nog een andere mu
zikale oefening zal worden gehouden..
'Het, -Alg. Ndd. Verbond wil cle jongens
daar leeren fluiten. Dat wil zeggen:
geschikte melodaën, want de flui-t-
kunst zelf verstaan ze opperbest. Tot
dusver wondt ze alleen nog maar op
onwaardige -muziek toegepast. Zooals
he; Verbond roet zijn gratis -muziek
avondjes meisjes en vrouwen aardige
liedjes wil leeren zingen, zoo wil het
nu ook trachten, de jongens goede
dingen te leeren fluiten. Een paar
„leeraren" moeten al gevonden zijn.-
Tiet idee lijkt me prachtig. Maaf
leeraar en leerlingen izullen er een
strak gezicht bij moeten zetten, an
ders gaat het niet. 'En o wee, wanneer
er eens een citroen in de zaal mocht
komen» te verdwalen!
FIDELIO.
