NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
24e Jaargang.
No. 7231
VerseSlfst dagelijks; befeas'v® ©p Zm- ass Feestdagen,
WOENSDAG 23 JANUAEI 1907 JR
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN
PER DRIE MAANDEN:
Voor Haarlem
Vbor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der
gemeente)
fiasco per post door Nederland
Afeonderlijke nummers
ffèïHustreerd Zondagsblad, voor Haarlem
de omstreken en franco per post
1.20
1.30
1.65
0.02
0.37 H
0.45
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM.
ADVERTENTIËN:
Van 1—5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
Haarlem van 1—5 regels ƒ1—, elke regel meer ƒ0.20. Reclames 30 Cent per regel."
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Advertentiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing;
50 Cts. voor 3 plaatsingen a contant.
Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 55.
Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122.
AthWIaementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën
en Reclames betreffende Handel, Nijverneid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Parijs, 3Ws Faubourg Montmartre.
EERSTE BLAD.
AtiKNDA
WOENSDAG 23 JANUARI.
Statenzaal: Vergadering van den
ïemeenteraad, uur.
Raadsgebouw: Ned. p ro test anten-
lond, afd. 'Haarlem: Vergadering,
lur.
Brongebouw: Cents-Vereen, afdee-
ing .Haarlem": Lidht- en levende
►eel'denavond, 8 uur.
Teyler's Stichting: Voordracht-Dr.
I. Haga.
Soe. Vereend ging: Generale Reperti-
ie Arti et Reliigrtoni, 8 uur.
®M ONS HEEN
No. 465.
Winkel of Werkplaats.
De (heer Engelenberg, die een win
tel in kunstbloemen heeft in de Bar-
leljorisstraat, beeft voor den kan-
omreoMer terecibt gestaan, -omdat hij
ip den Kisten October twee vrouwen
les avonds na acht uur werk heeft
leen verrichten in ide als winkel be
stemde werkplaats, 'bestaande uit het
naken van kunstbloemen en bet daar
mee vervaardigen vaiï bloemstukken.
De beer Engelenberg ontkende dat.
De winkeljuffrouwen, 'die hier be-
ioeld worden, maken nooit kunstbloe-
nen, om ide eenvoudige reden, dat zij
iet niet kunnen en alles wat zij in
len winkel voor werk doen is de bloe
nen schikken. 'Zooiets komt natuur-
ijk telkens voor. Een koopster komt
linnen, koopt enkele bloemen en
jroene takjes en verzoekt meteen aan
ie "winkeljuffrouw om ze te schikken.
Over de vraag of er bloemen in den
winkel gemaakt werden, zijn de ge-
eerden bet niet eens. Mevrouw Kuy-
jerVfUlanus, de inspectrice van den
arbeid, meende van wel en een van
Ie twee rechercheurs, die in de zaait
aertnokken zijn, evenzoo; de andere
rechercheur kan dat niet beslist ver-
ilaren en de zuster van den beklaag-
le, onder eede gehoord, ontkent het
jeslist, evenals de twee winkeljuffrou
wen. 't Doet er trouwens weinig toe,
vant de ambtenaar van bet Openbaar
Ministerie vond bet al arbeid, wan-
leer kunstbloemen tot bloemstukken
vordert sa am geschikt.
Voor anderen dan den heer Enge-
enberg schijnt dit zaakje van geen
ïeteekenis. Wat kan het,- zou men zoo
teggen, een winkelier schelen of de
leer .Engelenberg daarvoor een geld-
loete krijgt? Iedereen beeft wel eens
hoeilSjVbeid in zijn zaken, vandaag
le èfeh én morgen dö ander. Toch zou
t wel kunnen zijn, dat de neTTngdOfte-
len bietbij móer belang (het&ëh clan
iij zelf wel vermoeden. Ik zal tra ell
en uiteen te zetten waarom.
In onzen tijd van scheurkalender
iie allen gehouden zijn jaarlijksch
flriehonderd en in de zestig ernstige
wi lezenswaardige spreuken ten beste
te geven, loopt er van zelf wel eens
Ben onder door, die niet veel te be
duiden heeft. Zoo heb ik onlangs met
verwondering de opmerking gelezen,
dat -een volk, dat veel wetten beeft,
geen hoogstaand volk kan zijn. De
natuurlijke braafheid van een volk,
wou denkelijk de schrijver zeggen,
moet zóó groot wezen, dat ieder als
vanzelf begrijpt wat hem te doen
staat en algemeens voorschriften dus
veilig achterwege kunnen blijven. Ik
geloof, dat daarmee te veel van de
volksdeugdzaamheid wordt gevergd.
En zoo goed als twee uiterst solide en
vertrouwbare kooplui een mondeling
gemaakte overeenkomst schriftelijk
heithalen, omdat zij noodig vinden
ten allen tijde te kunnen naslaan, wat
overeengekomen is, even zoo goed
moeten de wisselende begrippen, die
er feeerschen in de hoofden en harten
der besten van een volk, worden neer
gelegd in een wet. Zoo is ook de Ar
beidswet ontstaan, niet omdat de goe
de industrieelen nog moesten loeren
dat «ij niemand overmatig mogen lm
ten werken, maar omdat het nuttig
was eens overeen te komen wat over
matig IS.
Is nu eenmaal de overeenkomst ge
maakt, dan komt er een tweede moei
lijkheid: ze moet worden uitgelegd.
Noch een koopovereenkomst, noch
een wet kan iets meer geven dan de
hoofdlijnen van de zaak waar het
over gaat. Vandaar dat een koopman
nog weinig aan een contract heeft,
wanneer zijn medeoontractant daar
aan een spitsvondige uitlegging geeft.
Vandaar ook, dat een wet groote be-'
zwanen kan opleveren, wanneer zij
die daarmee hebben om. te gaan, haar
anders opvatten, dan de wetgever zelf
bedoeld zal hebben. En .ik zeg dat niet
zoozeer van den rechter, maar van
hen, die de overtredingen aan
brengen. De ambtenaar van 'het O. M.
bij het kantongerecht bij voorbeeld zal
zelden of ooit uit eigen 'beweging een
overtreding van de Arbeidswet ver
volgen, zij wordt aangebracht door
de politie, soms in verhand en in
overleg met de Arbeidsinspectie. Het
laatste is blijkbaar in ide zaak van
den heer Engelenberg gebeurd.
De wet nu laat wel geen twijfel over
waarvoor zij is 'ingesteld, namelijk tot
het tegengaan van overmatigen en ge
vaarlijken arbeid van jeugdige perso
nen en van vrouwen, maar de heer
Engelenberg komt natuurlijk toch
niet uit de moeilijkheid, omdat het
werk, dat zijn winkeljuffrouwen ver
richten, het rangschikken van bloe
men, al zoo 'lidht mogelijk en zeker
niet gevaarlijk is. (In 't voorbijgaan
gezegd, zijn zeker deze jonge meisjes
's avonds bij 't maar huis gaan min
der vermoeid, dan de juffrouwen in
vele andere winkelzaken, wiaar veel
zwaarder werk gevorderd wordt). Im
mers diezelfde wet heeft voor overma
tigen 'arbeid een begrip moeten aan
geven en 'die gevonden in het over
schrijden van een termijn van elf
uur. Niemand beweert dan ook, dat
bedoelde arbeid gevaarlijk is, maar
overmatig zou ze wezen!
'En hier schuilt dunkt mij een ge
vaar vooi' den geheelen winkelstand.
Terecht, maar mijn meening, be
schouwt de beer Engelenberg het
rangschikken van zijn bloemen als
iets, dat noodzakelijk en onafwijsbaar
tot den verkoop behoort. Wordt bij
daarvoor veroordeeld als overtreder
van de Arbeidswet, is er dan nog één
winkelier beveiligd tegen gelijken
overlast? De winkels, waar bet perso
neel niets anders te doen beeft, dan
de afgepaste en verpakte waar aan
den Mant over te reiken <en zijn geld
in ontvangst te nemen, zijn hoogst
zeldzaam. Bijna, overal moeten de ar
tikelen de een of andere bewerking on
dergaan, vóórdat zij ter aflevering
geschikt zijn geworden. De heer En
gelenberg wees in zijn verdediging op
een juffrouw, die een lamp in elkaar
moet zetten, op een andere die bon
bons 'in een doosje verpakt, er -een
Lintje om windt en een plaatje op
plakt. Een dergelijk voorbeeld zou
■zijn, dat een juffrouw in een com est i-
biès-winkel één schotel arrangeert. Ja
zelfs, wanneer dan inderdaad alle ar
beid zou vallen onder de arbeidswet
zou hot enkele inpakken van het ge
kochte een arbeid zijn, die wat vb aar
duur betreft, onder de Arbeidswet zou.
vallen. De letter van de wet zou
daartoe aanleiding geven, daar art.
II uitdrukkelijk zegt:
„Onder fabrieken en werkplaatsen
verstaat deze wet alle, zoowel open
als besloten, ruimten, waar in of voor
eenig bedrijf pleegt gewerkt te worden
aan het vervaardigen, veranderen,
herstellen, versieren, afweTken of op
andere wijze tot verkoop of gebruik
geschikt maken van voorwerpen of
stoffen, of waar in of voor eenig be
drijf voorwerpen of stoffen eene daar
toe strekkende bewerking plegen te
ondergaan."
Het O. M. bij het kantongerecht
voegde dan ook den heer Engelenberg
al toe, dat wanneer uitgemaakt word*
dat zijn winkel een werkplaats is. ook
in alle opzichten daarop de arbeids
wet zal worden toegepast. Maar ilc
zou zoo vreezen, dat consequent dooT
redeneeremd'e, iedere winkel tot werk
plaats zal moeten worden verklaard
wanneer het samenschikken van
kunstbloemen als arbeid zal worden
beschouwd, in den zin van de Arbeids
wet.
En toch, al zegt art. I van die wet-
„Onder arbeid verstaat deze wet 'alle
werkzaamheden in of voor eenig be
drijf," dat dit ook toepasselijk zou
zijn op het aansteken van licht in de
etalage, het inpakken van de artike
len, zelfs het maken van kleine voor
den verkoop noodzakelijke verande
ringen, is dunkt mij door deze wet
nooit bedoeld. Toch schijnen deze
werkzaamheden 'in het oog der ar
beidsinspectie minder „gevaarlijk" of
„overmatig", dan het rangschikken
van kunstbloemen. De reden waarom
is mij ontgaan.
Morgen zal de kantonrechter uit
spraak doen. En de ervaring heeft ons
geleerd, dat 'Mr. Van der Mersdh, af-
keerig van theoretische beschouwin
gen, vooral het oog gericht houdt op
de eischen der praktijk. In zooverre
heeft de heer Engelenberg goede kan
sen. 't Kan evenwel zijn, dat do wet
in hare absolute bewoordingen den
kantonrechter tot een veroordeelend
vonnis noodzaakt. In dat geval mogen
onze Haarlemsche winkeliers wel eens
goed acht geven, of ook zij niet mor
gen of overmorgen gevaar loopen door
een al te ijverige arbeids-inspectie te
worden vervolgd voor arbeid van 'hun
personeel, dien zij tot dusver be
schouwd hadden als onafscheidelijk
bij den verkoop te behooren en niet te
vallen onder de Arbeidswet-
Er is inderdaad een contrast in de
'wijze, waarop getjraqht wordt denl
heer Engelenberg veroordeeld te krij
gen en in den urenlangen, niet-onge-
vaarlijken en zeker overmatigen, ar
beid van een poffer- of wafelbakster
op de kermis. Het is de heer Engelen
berg zelf, die niet zonder bitterheid
deze vergelijking heeft ontdekt. Toch
heb -ik tot dusver van een vervolging
van den eigenaar van zoo'n wafel
kraam nog niet gelezen.
J. C. P.
Buitenlandsch Overzicht
DE VERKIEZING VOOR DE
RUSSISCHE DOEMA.
In dc Transkaspische provincie is
d>e e<ea'ste verkiezing van leiden van
heit kiezerscorps voor de Doema ge
houden. De uitslag is voor de regee-
ring niet bemoedigend, ook omdat
■men Item ais aanwijzing voor den
loop van die verkiezing in den gehee
len Kaukasus kan beschouwen. Naai*
uit As'j'abacli wordt gemeld, behootren
van de 22 gekozen ledien van het. kie
zerscorps maar 2 tot partijen, dien,iet
van de oppositie deel uitmaken, de
overige 20 zijn sociaal-democraten en
sociaal-revolutionairen, grootendeels
(13) spoorwegbeambten.
Ih hlet district Tedsjent is de geko
zene een „kadet".
Do gouverneur van Bessarabië moet
den minister van binnenlandlsche za
ken bericht hebben, dat daar eeae
overwinning van d)e kad'etten te ver
wachten is. In Bessarabië geven Roe-
meniërs en joden den doorslag.
Maandag zijn onder de arbeiders
van eten aantal Petersburgsche fa
brieken de verkiezingen van den eer
sten graad voor de Rijksdoema ge
houden. In 27 fabrieken werd niet ge
kozen, omdat de politie het tijdstip te
laat bekend had gemaakt. In 49 fa
brieken was de uitslag, dat gekozen
werden 53 kiezers van den eersten
graad, namelijk 1 revolutionair
cialist, 2-1 sociaal-democraten, 10 aan
hangers van de linkerzijde, 2 liadet-
ten, 9 gematigden en een aanhanger
van de rechterzijde. In 128 andere
fabrieken wordt de verkiezing op 27
dezer gehouden.
Bij keizerlijken oekas is ;de toestand
van buitengewone bewaking voor de
stad en de provincie Petersburg weer
voor zes maanden verlengd. In ver
schillende districten van het gebied
der Donsche kozakken is de toestand
van verscherpte bewaking voor een
jaar verlengd.
De definitieve verkiezing voor do
Doema in de stad Petersburg is bij
keizerlijke verordening op 1 Maart
bepaald.
DE FIRMA LYDWALL.
Uit het thans door den Tsaar goed
gekeurde rapport over die Lydwall-
historie blijkt, dat dieze firma een
zeer zonderling bestaan voerde. Het
was eene naamlooze vennootschap
met een kapitaal van '1500, zegge vijf
tienhonderd roebel. Goerko droeg aan
deze firma de leverantie op van
10.000.000 pud rogge en vomd het niet
noodig eerst imformatiën in te win
nen naar deze firma, die geen borg
behoefde te stellen, trouwens ook niet
kon stellen, want de firma noch de
firmanten bezaten iets.
Goerko heeft met deze firma nu
heel belangrijke afspraken gemaakt,
die hij niet eens op schrift had laten
zetten en het belang van d!en Staat
geheel uit het oog verloTen. In de
gevallen van Litwinof en baron Fre
dericks was het evenzoo gegaan.
Niet verklaard wordt boe dezen allen
er toe kwamen korenlever antics opto
dragen aan een firma, die tot heden
niet anders deed dan gas- en water-
lertdinginstali a.ties maken.
F.EN ARRESTATIE.
Op welke wijze de Russische politie
to werk gaat om menschen in han
den to krijgen, die zij van revolutie
naire bedoelingen verdenkt, komt
thans weer aan het licht in het geval
van een Russische student in Bern
Deze ontving een telegram, dat de on-
deirteekening droeg van zijn zuster,
en waarin hem werd medegedeeld,
dat zijn moeder ernstig ziek was. De
jonge man reisde terstond naar huis
en werd aan 't station opgewacht
door agenten der politie, tiet bleek
dat het telegram door een inspecteur
van politie verzonden was om den
verdachte in handen te krijgen.
PROF. MARTENS OP REIS.
Professen* Martens is naar het bu;-
tenland vertrokken om als gevolmach
tigde van keizer Nikolaas te Berlijn,
Weenen, Londen en Parijs voorloopi
ge besprekingen over de vredesconfe
rentie te houden.
Uit andere Landen.
DE KERKELIJKE STRIJD IN
FRANKRIJK.
Zaterdagmiddag is de bijeenkomst
der bisschoppen geslotenverseh'5!-
londe plechtigheden werden daarbij
verricht.
Het proces-verbaal der zitting werd
naar den Paus gezonden.
De „Echo de Paris" deelt mede, dat
de Paus zijne goedkeuring heeft go-
hecht aan bet besluit der bisschop
pen-vergadering om die seminaries te
stellen onder de wet van 1875.
De aanwerving en de opleiding van
jonge geestelijken is dus voortaan
verzekerd.
DE RAMP TE KINGSTON.
In het Myrtle-hotel zijn tien lijken
gevonden. De Amerikaansche marine-
infanterdsten hielpen- bij Set doen
springen van gevaar-opleverende ge
houwen'. De ellende is groot en hulp
hoog noodig. Men verdeelt soep on de
regeeTinig heeft een bakkerij inge
richt. De boeren uit den omtrek bren
gen groenten aan.
Twintig duizend personen zijn zon
der dakhet meerendeel kampeert op
het terrein der wedrennen, waar aan
houdend godsdienstoefeningen wor
den gehouden. Nog een dertigtal wel
bekende kooplieden worden vermist.
Veel verkoolde lijken zijn totaal
onherkenbaar. Ontsmettingsmiddelen
zijn hoog noodig. Ziekten zijn nog
niet uitgebroken. Iedereen in de stad
is gereed bij de eerste gewaarwording
van 'n nieuwen aardschok de vlucht
te nernen. Een aanzienlijke hoeveel
heid kostbaarheden is verzameld'. Eer)
militaire patrouille heeft twee plunde
rende negers doodgeschoten. Lichte
schokken kom en nog voor. Het ver
keer* tusschen de wankelende- huizen
is op veel plaatsen gevaarlijk. De
spleten in den bodem worden wijder
en het benedengedeelte va.n de stad
blijft zakken. In sommige bodemsple
ten staat zwarte, warme moddier. De
eLectrische kabels hebben een aantal
mensc-hen gedood.
Mr. Nathan, did voornaamste koop
man van Jamaica, gewoonlijk in En
geland, doch eens per jaar op het
eiland verblijf houdend, werd juist
geschoren op het oogenblik van den
schok. Een balk sloeg hem het hoofd
af. De barbier bleef ongedeerd.
De „Prins Waldemar", van de
Hamburg-Amerika lijn, is verloren.
Het schip kwam binnenvaren, nog
onbekend met de ramp. Het hidld do
vlammen van brandende woningen
Km or het licht van den reeds inge-
stortem Plum-point vuurtoren.
Laatste berichten zeggen, dat nog
aanhoudend aardschokken worden ge
voeld,
AMERHC AANSCH-ÈNGELSCH
INCIDENT.
Over het al dan niet hulp verke
nen door Amerikanen schijnt wrij
ving te zijn ontstaan tusschen den
Amerikaanschen schout-bij-nacht Da-
vis en den. Engelschen gouverneur.
Het gevolg is geweest, dat het Ameri
kaanse he smaldeel uit de wateren
van Jamaica is vertrokken. Aan het
incident wordt evenwel geetaerlei po
litieke beteékeni® gehecht.
Het laatste telegram, Maandag te
Londen ontvangen, maakt er zelfs
melding van, dat gouverneur Swet-
tenham naar Londen seinde, om de
Engelsche regeering te verzoeken aan
de Vetreenigde Staten bartel ij ken dank
te betuigen voor den. snellen
krachtagen steun van Davis.
Ook maakte de heer Swettenham
geen gewag van eendge wrijving, zoo
dat moeilijk is uit te maliën, wat er
werkelijk is voorgevallen.
DE TOESTAND IN MAROKKO.
De soldaten van El Gebbas zullen
nu den veldtocht tegen de aanhan
gers van Raisoeli voortzetten.
Er was, naar de Matin" verhaalt,
een zeer geldige reden voor hun af
wachtende houding tot nu in hun
overwinningsroes hadden namelijk
de brave strijders voor den Sultan
hun geweren verkocht. Thans zijn
hun nieuwe gezonden en du£ kan
Ben-Gazi nu met zijn mannen op
trekken.
Stadsnieuws?
„CRESCENDO".
De Haarlemsche Man n en zang veree-
niging „Crescendo" is met haar twee
de concert onder leiding van den
nieuwen directeur, den heer Otto W.
de Nobel, wel bij uitstek gelukkig ge
weest. Ik mag zeggen, nog maar zel
den een zóó onderhoudenden man
nenkoor-avond te liebben doorge
bracht als gisteren in de „Vereeni-
ging". En al komt natuurlijk ook
niet het geheele succes voor reke
ning der Liedertafel, deze heeft er
toch een veel meer dan gewoon aan
deel in.
In V i n e t a van Abt trof al dade
lijk de zeer beschaafde en volle klank
van het koor en in den loop der
voordracht melkten wij miel voldoe
ning op de goede uitspraak, de
mooie, natuurlijke en zeer muzikale
uanceering en het flink vasthou
den aan den diapason. Het was in
één woord een meesterstukje van
koorzang. £h het bleef niet bii deze
ééne gelukkige prestatie; want ook
het omvangrijke en zware koor
Israël van Tilman, het teêre „Goe
de Nacht" van Roeske en Laclmer's
prachtige „Hymne an die Musik" ga
ven in de uitvoering dezelfde lof
waardige eigenschappen te waardeo-
ren. Mij dunkt „Crescendo" heeft, re
den zicli met de keuze van den nieu
wen leider geluk te wenschen. De
heer De Nobel heeft getoond iets
goeds en schoons te willen en door
invloed op zijn zangeirs zijn wil in
daden te kunnen omzetten. Dat be
looft der Liedertafel een nieuwe
jeugd
Eu voor wat het concert verder
aan muzikaal genot opleverde dan
ken wij den medewerkenden solisten
mej. Annie Sievve, wier stern ons toe
scheen. sedert haar laatste optreden
hier. aanmerkelijk in warmte en vo
lume te liebben gewonnen en wier
muzikaliteit zich ons opnieuw open
baarde in de boeiende voordracht van
'het Recitatief „Will kommen jetzt c
dunkier Hain" met de daaraanslui-
tende Aria, uit Die Jahreszei-
ten en eenige Duitsche en Fransche
liederen, welke voordrachten met die
warmste ingenomenheid werden ont
vangen en den heer Wolters wiens
heerlijk, meêsleepend zangerig viool
spel op geen der toehoorders zijn be
koring zal hebben gemist en die zich
ter voordracht gekozen had „Vor
spiel und Adagio" uit het G-mol-Con-
cert van Bruck, Legende van
Wieniawski en C h a r a li t e r i s t -
sc he Tanzweisen van Kes.
Beide solisten zagen zich door deein-
delooze toejuichingen van het publiek
tot een bisnummer genoopt. In hun
groot succes deelde de heer Willem
Andriessen, d'e op meesterlijke wij
ze de taak der begeleiding vervulde.
Met alle recht dus mag hier gespro
ken worden van een bij uitstek ge
slaagd concert
PHILIP LOOTS.
SCHERMWEDSTRIJD.
De Gycmn. en Scheranvereeniging
„Oefening staalt Spieren", behaalde iu
den schermwedstrijid, uitgeschreven
door de „Vrije Wapenbroeders te
's-Gravenhage in de afd. colonne-lange
stok den eereprijs, de leider der co
lonne den directeursprijs en de heer
E. v. d. Anker den prijs voor den bes
ten colonnewerker.
Voorts behaalde de heer G. Stof tens
den 3den prijs personeel geweer.
Tot Nut van 't Algemeen.
Maandagavond trad de heer Dr. H.
Blink van 's-Gravenhage als spreker
op voor het departement Haarlem
van deze maatschappij.
Aangezien Dr. Blink dezelfde lezing
over „aardbevingen en vulkanen"
hield, als eendge weken geleden voor
de Vereeniging „Weten en Werken",
kunnen wij_, die toen reeds een ver
slag geven, thans met deze korte ver
melding volstaan.
Alleen zij medegedeeld, dat een ge
hoor van omstreeks veertig perso
nen, meest dames, met belangstelling
de voordracht volgde.
ORGELBESPELING
in de Groote of St. Bavokerk te Haar
lem, op Dondea-diag 24 Jan. 1907, des
namiddags van 23 uur, door den
heer W. Ezerman.
No. 1. Prélude dn Fuga, E. Mo-
bach.
No. 2. Andante con, Moto, A. Guil-
mamt.
No. 3. Sonate, A. G. Riitter.
No. 4. Adagio uit de 4e Sympihonde.
Beethoven.
No. 5. AriaLdtaaieij, Fr. Schu
bert.
COMMISSIE C TOT WERING VAK
SCHOOLVERZUIM.
Aan het dezer diagen bij deai Raad
der gemeönte ingediend jaarverslag
der Commissie C voornoemd over
1906, ontleenen wij bet navolgende.
De samenstelling der Commissie
bleef ongewijzigd, terwijl de heeren
W. A. J. van de Kamp en Ed. A. van
Büderbeek opnieuw de function van
voorzitter en secretaris vervulden.
Het aantal vergaderingen bedroeg
20, die gewijd waren aan de behan
deling van 99 gevallen van overtre
ding dier Leerplichtwet. Van de daar
voor opgeroepen 98 aansprakelijko
personen één geval bleef wegens
verhuizing van 't gezin naar een an
dere gemeente buiten behandeling
verschenen er 45 ter vergadering, om
zich te verantwoorden ter zake dier
leeiplichtwetsovertrediing. Twee dier
overtredingen werden aan den heer
Arr o ndi ssements-S cho oio pziener ter
royeermg voorgedragenéén wegens
ziekte van het kind en één wegens
ernstige huiselijke omstaudiglieden.
De oorzaken van verzuim wairen da
navolgendeonwil van den leerling,
onverschilldghieid der ouders, armoe
de (gebrek aan schoeisel en Meeding),
ziekte van het kind of een der kuisge-
nooten, arbeid buitenshuis, era. Een
groot aantal gevallen berusten op
„onbekende redenen", die heed vaak
na verwant zijn aan „peujien".
Bij herhaling trok het de aandacht
der Commissie, dat kinderen bij het
bereiken van den 13-jarigen leeftijd
op of kort na den verjaardag van de
school genomen werden. Die ouders
haddien dan wel eens gehoord, da.t de
leerverplichting ophield met den 13-
jarigen leeftijd, mits aan hert eind der
klasse, waarin het kind bij liet bei-ei
ken van dien leeftijd geplaatst was,
endat, kan ruim elf maanden ver
schillen.
ITet aantal verzuimende jongens
was juist dubbel zoo groot als dat der
meisjes, 66 tegen 33.
Ouders, die geen gehoor géven aan
de. oproeping, om voor de Commissie
te verschijnen, ontvangen langs
schriftel ijken weg een waarschuwing.
Ook dit verslag merkt wederom op,
dat nog steeds van gemeentewege
eene regeling ontbreekt, volgons wel
ke bij do plaatsing op eeai openbare
school voldoende rekening wordt ge
houden met die woonplaatsen van de
leerlingen. Dat een zeer verwijderde
afstand van invloed is op getrouw
schoolbezoek van hen, die weinig aan
verleiding weerstand kunnen bieden
is begrijpelijk.
De Commissie reikte 23 contróle-
boekjes uit, nu eens strékkende ora
de leerlingen zelf, dan weer om hen
entoegevende moeders te contró-
teeren.
In eén paar gevallen riep de Com
missie de hulp dor politie in, om
weerbarstige overtreders der Leer
plichtwet aan de hand naar hun
school te geleiden.
Hét gemeentebestuur volgde in het
afgeüoopcn jaar de goede gewoonte,
om de Commissie kennis te geven
van die uitreiking van airbeidslcanvtea
aan kinderen, die nog wel binnen de
leeftijdsgrenzen der Leerplichtwet
konden behooren. Zij behandelde 4t
van die kennisgevingen, terwijl het te
7 gevallen noodig bleek, dat de Com
missie waarschuwingen zond aan de
ouders en werkgevers.
Wat deze laatst.en betreft, bond de
Commissie een strijd aan tegen dl©
patroons, die vóór, tussc-hén en na
schooltijd nog zeer jeugdige kiinte
ren exploiteerden. Zoowel door mid
del va.n waarschuwingen onmiddel
lijk tot die patroons gericht, ais door
de plaatedlijke pers wees de Commis
sie op hert „uitbuiten" van die kinde
ren en op de weinige vruchtbaarheid
va,n het onderwijs, als zij vermoeid
naar lichaam en geest do school bin
nentraden. Dc ervaringen door de
Commissie opgedaan, wijzen er op,
dat haar arbeid in diezen niét, zonder
goede resultaten bleef.
Een verzoek vam de Commissie tot
beschikbaarstelling van presentiegel
den voor de leden werd door dén.
Raad der gemeente wederom afge
wezen.
Dit. jaar treedt de geheele Commis
sie af, daar haar zittingsperiode van
drie jaar met '1 Maart a.s. is verstré
ken.
GEMENGDE HUWELIJKEN.
Door Z. D. H. omgr. Collier, bisschop
van Haarlem, is aan alle kerken van
zijn diocees een bisschoppelijk schrij
ven gerioht, waarin met nadruk wordt
gewaarschuwd tegen het groote go-
vaar der gemengde huwelijken ea
waarin tevenswordt herinnerd ann de
vastenbrieven van Z. D. II. mgr. v.
d. Wetering en mgr. Callier, waarin
over dit onderwerp de geloovigen wer
den onderhouden.
In alle kerken werd Zondag onder
alle TI. Missen over het gemengde hu
welijk een predicatie gehouden, waar
in mert klem werd gewaarschuwd te
gen het aangaan van een dergelijke
verbintenis.
(Centrum).