op de bescherming van honden als gwaardigde der Fédération Maritime
'trekkracht, waarvan de Minister van] op die nadeelitge zijde van het tarief
"Binnjenl. Zaken kennis wenscht te gewezen werd.
nemen. De beweging dus, zooalis boven ver
meld, is enkel eene politieke beweging
door de socialistische partij, die zoekt
bet verloren terrein te herwinnen, op
touw gezet. Toegeven zou slechte het
gezag der leidefls versterken.
Recntszaken
ERFGOOIERSQUAESTIE.
Door den officier van justitie bij de.
Rechtbank te Amsterdam is hooger.
beroep aangeteekend tegen het von
nis zijner Rechtbank van 20 Aug. ge
wezen in de strafzaak tegen Joh. Ge.
■rardus van Nes te Hilversum, Sjaart
Hofman te Huizen, Harm van Houten
id. en Floris Vos te Kaarden.
Uit de Arbeiderswereld
DE STAKING TE ANTWERPEN.
De circulaire der werkgevers, waar
van gewag is gemaakt, hebben wij
thans ontvangen. Daarin doet de Fé
dération Maritime de volgende mede-
d'. elingdh omtrent, het verloop der be
weging en hare oorzaken, schrijft het
„Hbld."
Ten gevolge der werkstaking van
1900—1901 heeft de Fédération Maritï
me, getrouw aan eene belofte, aan de
werklieden gedaan, met medehulp
der stouwers en van den Bond der
Natiën, (le Vereenigdng tot bescher
ming van den Arbeid gesticht.
Deze wettig erkende beroepsvereni
ging heeft voor doel geschillen op te
lossen en werkstakingen te vermijden,
door het inrichten van een scheidsge
recht tusschen bazen en werklieden,
cm de geschillen in der minne te ver
effenen.
De aangesloten werklieden verkre
gen nog andere zeer belangrijke voor
deelen, zooals onderstand bij ziekte
er. geboortens, toelage aan de werk
lieden, leden der Pensioenkas en voor
al het vrije en kositelooze gebrmik der
werkbeurzen, waar ververschingen
van eerste qualiteit aan inkoopsprijs
verstrekt werden.
De Vereeniging tot bescherming van
den Arbeid heeft rechtzinnig hare
verbintenissen uitgevoerd. Bij al
Gemengd Nieuws
D# to?stand in Marokko.
Over den wapenstilstand, die voor-
loopig tusschen generaal Drude en de
Marokkanen gesloten is, meldt de bij
zondere berichtgever van den Matin"
d volgende bijzonderheden.
Vermoedelijk onder den indruk van
do verliezen, die in het gevecht van
3 September aan Marokkaansche zij-
d- geleden zijn, zonden de Mooren
Vrijdag een afgezant mei een onge-
teekenden brief, die, naar de bren
ger verzekerde, afkomstig was van
E Maaizi, sjeik van de Sjtoeka's, een
stam, die op ongeveer 35 K.M. af
stand van Casablanca aan den weg
naar Mazagan gelegerd is.
In dezen brief, die in vage bewoor
dingen gesteld w-as, om aan oorlogs
zuchtige stammen, die hem misschien
mochten onderscheppen, niet te veel
inlichtingen te geven, verklaart El
Maaizi, dat hii geneigd is als onder
handelaar te dienen tusschen de Fran-
schen en de verschillende tribus, ten
einde de vijandelijkheden te doen ein
digen. Mondeling voegde de gezant
er bij
,,E1 Maaizi verbindt zich persoon
lijk om, wanneer zijn aanbod wordt
aangenomen, de twaalf voornaamste
stamhoofden te bewegen bij generaal
Drude te komen, om naar de vredes
voorwaarden te vragen."
In afwachting van het antwoord
hadden en dat bericht strookt nu
weer minder met de eerstgemelde ge
heimzinnigheid van El Maaizi's po
ging tot vrede-stichten alle Ma
rokkaansche caïds door omroepersin
de kampen het bevel gegeven de Fran-
dt
geschillen, welke haar voorgebracht j ,scy,eri niet meer aan te vallen en zich
werden, heeft zij een stillenden invloednjej. niieer- (je nabijheid der Fran-
uitgeocfend, cn recht laten wederva- sche p^n te vertoonen. Ook ver-
re";I zochten zij generaal Drude ook van
Aldus stelde zi] ook vast dat iedere j.(Un gedurende de onderhande
aangenomen werkman, zelfs indien u de Mardkkanen met aan te val-
hij met had kunnen werken, recht
had op half dagloon. Zij heeft met Generaal Drude antwoordde, dat hij
kracht en volharding het misbruik niet oageneigd waSj zondier 'in het
v an betalen en aanwen en in de her-zijne vrijheid van handelen
bergen tegengewerkt voor vervolg op te geven, gedu-
Nïftts 'wettigt de eischen der tweei rende eenige dagen zijn aanvallend
afdeel,ngen dotters, die gedurende optreden te stal^ wanneer ten min
den laatsten tijd hun verbintenis om-de voeren onderhandelingen
trent den scheidsraad miskenden en gemeend waren en in staut
tot workstatang helsloten zonder voor-1 einde te maken aan de vijjmd(,_
afgaande waarschuwing, en dit om 20
pet, opslag te verkrijgen vraag die, De berichtgOTOT voegt er bij, dat de
VS?*",' IT .""fiTfrS: ,reUa> T moeilijkheid om met de Marokkanen
1001 slechts 4 of 41/. fr. wonnen en onderhandelen, algemeen bekend
oor vvien de Beroepsvereemging se- iSj v00rai jn een geval als dit, waarbij
dort dien_een minimam dagloon van didontileit der tusschenpersonen
minstens a franken gewaarborgd heeft niet altijd Toldo6nde ban worden
voor 9 urm werk in den zomer en vastgesteld. Men moet oppassen nie'
den wmter. ],et slachtoffer te worden van eene
bevestigen het feat, dat. het loon n:anoeuvre> die slechts ten doel heeft
van 5 fr. het minimumiis en hoeveel d vijand gelegenheid te geven zlich
werklieden zijn er met, die volgens t, versterk©m
SSüïïïI Wanneer de geschiedenis met ,Mou
rum Rekening houdende van het
overwerk, dat 50 pet.
laï Haf id er niet was, kon men waar
op -.. mieer betaald Schijnlijk wel vertrouwen stellen in
wordt .beweren wij. dat geen enkele d onderhandelingen der Marokka
stielman, die dan nog gereedschappen nen Nu ecMerSjna geen tanchtin-
gen omtrent dezen te verkrijgen zijn,
en wat men nog hoort wijst op de nei-
aan te koopen en te ondierfhouden
heeft, zelfs na een lange reeks proef
jaren het loon, bereikt, dat wij aan de
dokwerkers betalen.
ging om tegen de Christenen den hei
ligen oorlog te beginnen, is voorzich-
Gedurende eenige dagen heeft mentigheid meer dan ooit geboden.
inn nrvlf n nn ci-vrnmiiicr» urOT-l-lioiinn K *2.-..
dan ook aan sommige werklieden 6
fr, per dag betaald, omdat de eisch
onverwachts en onder dwang gesteld
wend.
Al wie oprecht den toestand der ha
ven kent, en op de hoogte is der moei
lijkheden, die uit de mededinging mei
naburige havens ontstaan, zal de volle
overtuiging hebben, dat eene ver
meerdering van werkloon van 20 pet.,
wat 2 3" millioen per jaar vertegen
woordigt, een en zeer nadeeligien in
vloed op ons verkeer zou uitoefenen.
De werking der bazen, welke in dat
geschil door de „Fédération Mariti
me" vertegenwoordigd zijn, is dus in
het algemeen belang. Indien de ha
ven achteruit gaat, zal gaarsch Ant
werpen er door lijden. Indien de koop-
weren eene vermeerdering der on
kosten van minstens 15 pet. moeten
te slaan, tot hun pogingen succès had
den en dé granaat ontplofte. Zestig
ongelukkige onderzoekerte werden
daarbij gedood en een groot aantal an
deren gewond.
DE PRESIDENTSVERKIEZING
IN AMERIKA.
De Nesw-Yorksche World maakt de
lijst openhaar, van bijdragers tot het
re.puhlikeansche vorkiezinigsïonlds van'
1904, door Harriman bij eemgehraciht,
tenieimidie dje verkiezing van Roosevelt
te verzekeren. Men herinnert zich
wat er over dat- fonds tusschen Har
riman en- Roosevelt te doen is ge
weest. 0|p de lijst vam de World ko-
rr.m de niamen van bekende spoor-
wegtmagn aiten en trust mannen voor,
sedert dioor Roosevelt aangevallen.
Harri/man toekende voor 50,000 dol
lar, de Stnndard-Olie-mannen voor
30,000, de Va-nderbilts voor 25,000. Bij
eten werd er voor ruim een kwart
millioen dollar ingeschreven. Nog
komen er de namen op voor van Mor
gan. Drew, Speyer, Rockefeller, enz.
LEVEND BEGRAVEN.
Te Ivausen, in Lotharingen, hoorde
de doodgraver dezer d^gen, bij het
toewerpen van een pas gedolven graf,
uit een ander graf er naast aanili,ou
dend kloppen. Hij stelde er den pas
toor en deh burgemeester mee in ken
nis. Het graf werd geopend, en toen
bleek, dat er iemand levend begra
ven, daarna bijgekomen, en ten slot
te, omdat de hulp te lang uitbleef, ge
stikt was.
OPSTANDELING EN.
De Times verneemt uit Tokio, dat
de Koreaansche opstandelingen het
geregelde verzet hebben opgegeven.
Zij leggen zich nu toe op vernieling
van den spoorweg en de telegraaflij
nen en het vermoorden van Japan
ners. Zij hebben in d'en laatsten" tijd
17 Japanners onder afgrijselijke fol
teringen ter dood gebracht. Zelfs hun
lijken werden door een woedende me
nigte van mannen en vrouwen ge
schonden.
ER VAN DOORGEGAAN.
Verleden week werd de stoomtrei-
ler Plover uit Stavanger opgebracht,
omdat hij onwettig in de Firtlh of
nigie van oude buisvormige vesting to
rens uiift, dae toegang geven itot de
hoogte. De wallen zijn gesloopt, maar
de ouxle torenpoorten zijn biijiven
staan ien doen heel schilderachtig te
gen hot fzwaairgnoeMe geboomte op
de gesloopte wallen. Naast den toren
van de Dom-kerk. die nok een aan
zienlijke hoogte heeft, hebben de Rus
sen, in hun. russificeeringswoede on
der Alexander Ill's regeering, een
Russische Kathedraal gebouwd, die
met haar blinkend gouden koepels en
kruisen en witte muren, tartend staat
tegen de Duiitsch-middeleeuw.sche om
geving. De haven van Reval ziet er
nog al smerig en rommelig uit en er
is in den zomer maar weinig bedrij
vigheid; zooveel te meer echter in
d'en winter, wanneer de vaart op Pe
tersburg dicht is. In de oorlogshaven
liggen een paar torpedobooten. en een
transportschip ligt Op de reede.
Nadat een deel der passagiers ge
land as cn er wat nieuwe aan boord
;zijn gekomen, wordt de reis voort
gezet naar Finland.
Het is mooi weer en al na een paar
uren komt Helsingfors in zicht. Het
schip loopt snel door liet 'baim-gol-
vende water; het borrelende schuim
voor den boeg wordt in lichtend groe
ne vlokken neergedrukt in de donkere
diepte en komt don weer bruisend om
hoog. Ranke zedljacktjes met blinkend
witte zeilen, kleine schoeniers, kust
vaarders kruisen itussch.en de steeds
talr ker opdoèmende rotseilanden, die
als gToote zeemonsters hun kale rug
gen boven water uitsteken. Nu komen
grootere eilanden, heed dicht bij el
kaar, waar we tusschen door moeten,
't Is de vesting 'Svealborg.
We loopen tusschen de vesting-ei
landen door, misschien on een hon
derd meter afstand van den wal aan
weerskanten. De vuurmonden steken
dreigend boven de borstweringen uit.
De vesting maakt een vervallen, wei-
nig modernen indruk. Passagiers aan
boord wijzen op sporen van het bom
bardement, nu twee jaar geleden bij
de groote muiterij. Nu zijn we voor
dstad. De boot legt aan de kade
Clyde had gevischt De kapitein werd fan- naast witgeschilderde stoomboo-
in hechtenis genomen en tot 10O| ,e- !ir iu n ^ls pleizierjachten,
pond sterling veroordeeld. Terwijl de f0-, n R en na douane-formah-
eerste stuurman, die het bevel over ,elte?' ™aroyer de reizigers zirh
bet schip op zich had genomen, te!™ 'l
Campbeltown aan land was, werd de
achtergebleven bemanning onrustig.
Zij besloot do terugkomst van den
eersten stuurman niet af te wachten
en met het schip er van door te gaan.
Dit is ook gebeurd. Toen de man
naar boord terug wilde, was de trei-
ler verdwenen.
EEN KRANKZINNIGE IN EEN
AUTO.
Er Eijin (bestuurders van auto's, die
hun wagen laten rijden als een dolle
man. Maar on Londen was 't verleden
week .een werkelijke idollemJan, die
met razende vaart, zijn auto door de
drukke 'City stuurde. Hij is naaT ©en
krankzinnigengesticht vervoerd.
Merkwaardigerwijs (hlad hij nie
mand overreden. Aiutomiobilisten met
overigenis gezonde hersenen zijn wiel
eons (minder onschadelijk, zegt de N.
R. Ct.
Niettemin hebben de Fransche auto
riteiten geantwoord, dat zij geneigd
waren met de vijandige tribus te on
derhandelen, mits de identiteit der
onderhandelaars behoorlijk werd
vastgesteld.
Verder seint de berichtgever nog
bijzonderheden over het gevecht van
3 dezer, dat naar-hij zegt, ook moreel
van grooten invloed op de Marokka
nen is geweest Zij zijn moedeloos ge
worden, en verlangen inderdaad naar
den vrede.
Latere berichten melden, dal caiJ
El Maaizi tegen de afspraak tot dus
ver nog niet te Casablanca versche
nen was. Men was in die plaats van
meening, dat deze Caid niet genoeg
invloed had op de oorlogszuchtige tri
bus om veel van zijn tusschenkomst
ito verwachten.
I ken en die ten slof.te toch altijd ge
makkelijk afloopen, gaan de men-
schen aan land, en nemen een kort,
afscheid van elkaar. Op zee worden
menschen heel gauw met elkaar be
kend en in dig paar dagen ontstaat er
een zekere band onder de reizigers.
Men verspreidt zich in het kleine
vriendelijke Helsingfors, maar "s mid
dags tref je elkaar allen weer op de
Efeplanade. Met de avondrtreinen rei
zen de meesten verder, 't zij naar het
noorden of naar Petersburg en Mos
kou, want er waren verscheidene
Russische families aan boord.
Nia een kort verblijf op hiet land, in
de huurt van Helsingfors, keer ik ook
weer naar Petersburg terug, waar
heen plichten mij roepen, ofschoon
jacht vrienden mij sterk in verzoeking
brengen om te blijven, daar de elar.-
denjacht juist met den lsten Septem
ber geopend wordt. Tufeschen Hel
singfors en Petersburg, als steeds,
hetzelfde publiek. Eerst dicht in de
buurt nog- van Helsingforfö hoort ge
niet anders dan Finsch of Zweedsch
hoe dichter ge de Russische grens na
dert, des te zeldzamer worden de
landstalen en des te meer hoort ge
Russisch om u heen.
In Walkesaari-Bjeloöstrof (wit ed-
jlard), zeggen de Russen, komen de
EEN GRAAF VERMOORD.
Eenige dagen geleden werd te Ve
netië een adellijke prins, graaf Koma-
rofaky, door een landgenoot, Nauimof
genaamd, in zijn woning overvallen
eo door revolverschoten zwaar ge- Rusfeische douane-ambtenaren in den
wond. Over de aanleiding tot deze (rein, die de handbagage erg streng
ondergaan, zal eene prijsverhooging 0adeT de Mooren, die den strijd wil
der koaowaren onvernmdemk- wat- t. wi.n
der koopwaren onvermijdelijk wor
den en al de verbruikers zullen er de
gevolgen van ondervinden.
Daarna wordt behandeld de sta
king, waardoor de graan- en hout-
werkers hun loonsverhooging bij ver
rassing hebben doorgedreven en de
bekende berekening opgehaald, vol-
gen^ welke inwilliging van alle
eischen der werklieden op een kosten-
verhooging van 57 pet. zou neerko
men. Gelijk wij reeds betoogden, gaat
deze rekening thans niet op, omdat
(slechts een der drie inbegrepen ver-
hoogingen door de arbeiders wordt
verlangd.
len voortzetten, heerscht verschil van
meening over de te volgen gedrags
lijn. Sommigen willen de Franschen
terstond weer aanvallen, anderen
achten het heter eerst de aankomst
van nieuwe versteningen af te wach
ten.
Men is echter algemeen ontevreden
ever het feit, dat Moulay Hafid,
strijd met zijn beloften, nog niet te
Casablanca gekomen is.
Hest plan van generaal Drude was
na het eindigen van den wapenstil
stand die oorspronkelijk tot Zondag
middag zou duren, tenzij in dien tijd
ernstige onderhandelingen geopend
Ook de werkgeversvereemging zookt|zoudeJ riin een deel .^„er
troepen op Tahaddert los te rukken.
aan de staking een politieke tint
geven. Aan het slot van haar rond
schrijven zegt zij
Het is noodig, hierbij te doen uit
schijnen, dat deze beweging meer een
politieke dan eene economische is.
De levensvoorwaarden hebben se
tter t 1900' geen noemenswaardige ver
andering oTidergaan, zoodat de door
d?. werklieden gevraagde loonsverhoo-1
gf'ng niet gerugsteund wordt door een'Sen-
stijgende duurte der levens- of andere! Men beweert, dat Spanje plan heef.,
middelen van eerste noodwendigheid.' OTn. ^fantene en o00 e.ava-
Ten andere mogen de loonen té Ant-j Tr.ï
werpen goed vergeleken worden met °"c*"
daad waren de meeningen verdeeld.
De dader, die in 'hechtenis genomen
was, zei de, dat hij geen politieke be
weegredenen gehad had, en de zrwaar
gewonde graai voegde hieraan toe,
dat de daad waarschijnlijk aan ijver
zucht moest worden toegeschreven,
daar hij met Nauimof tegelijk naar
de hand van een jonge Russin ge
dongen had.
Tfaanis blijkt evenwel, dat de graaf
zich vergist, heeft. In Ween en is na
melijk een man gearresteerd, die met
den Ruasischen moordenaar in ver
binding stond, en bij die arrestatie
bleek, dat men hier te doen had met
eene ganschc rooversbende, die heter
om te doen wa!s de hooge som te ver
krijgen, waarvoor de graaf zijn leven
verzekerd had, en die een half millioen
francs bedroeg. De jonge dame, aan
wie de uiitkeering zou geschieden, had
zich daartoe met de moordenaars in
verbinding gesteld.
Een anonieme brief aan het Vene-
tiaansche blad „Adriatico", afkomstig
van „een lid van het geheime comité,
dat Komarowsky ter dood veroordeel
de". houdt echter vol. dat de moord
aanslag plaats had om politieke rede
nen, en dat Nauimof de opdracht uit
minnenijd vrijwillig op zich had ge
nomen.
INGEZONDEN
Van ingezonden stukken; geplaatst
oï niet geplaatst, wordt de kopie den
inzender niet teruggegeven.
Voor den inhoud dezer rubriek stelt
de Redactie zich niet aansprakelijk.
EN
Het overiiaaste vertrek van den
Spaanschep minister-president Maura
naar San "Sebastiaan en de buitenge
wone drukte, die gedurende de laatste
dagen aan de irrinisteriën van oorlog
en marine heerschten, geeft te Madrid
i aanleiding tot allerlei onderstellin-
die in andere havens betaald5 frank
Ie Antwerpen staan gelijk met 5 schel
lingen te landen, 5 marken te Ham
burg of 6 frank te HAvre.
De socialistische opstekers scher
men met. de loonen te Gent betaald,
maar ze vergeten te zeggen, dat men
te Gent per uur betaalt tegen 50 of 60
centimen en aangezien er altijd gee-
nen vollen dag gewerkt wordt, zou het
tarief niet in het voordeel der Ant-
touan en Larache moeten bezetten om
er de politie in te richten. In den
laatsten ministerraad zouden defini
tieve besluiten genomen zijn, en En
geland zou aan Spanje hebben gera
den, onmiddellijk de acte van Alge-
ciras uit te voeren, door de bezetting
van de havens, waar de zorg voor de
politie aan dat land is opgedragen.
De Spaansche gezant te Parijs Is
Zaterdag naar San Sebastiaan ver
trokken, waar hij zal deelnemen aan
d conferentie, die de president van
den
werpsche werklieden zijn, en daar -
den winter de dag dikwijls verkort £en mu}lsterraad daar met
wordt tot 7 uren. zou het salaris dan «-pa-ahschen koning zal hebben,
slechts frs. 3.50 of frs. 4.50 bedragen.
De afgevaardigden der „Fédération De Marokkanen zijn, naar het
Maritime", op de bijeenkomst met de schijnt, nog niet voldoende met deze
vijf afgevaardigden der werklieden op geningen der Eurojieesche beschaving
het stadhuis, den 17den Augustus ge
houden verklaarden zich niet ongene-
jgen de bespreking van het Gentsche
tcrief te onderzoeken, doch de dokkers
hebben zich wel gewacht er verder op
ekend, en gaan met de producten er
van wat onvoorzichtig om.
Eenige Arabieren vonden een mari
ne-granaat, die niet gesprongen was,
en wilden die openen. Toen dit niei
aan te dringen, toen hun door den af-'lukte, begonnen zij er met steenen cp
OP REIS.
De N. R. Ct.-correspondent te St.
Petersburg, schrijft dato 2 September:
Von Stettin ben ik met een Fin sch e
boot over de Oostzee naar Rusland te
ruggekeerd. Eerst doet de boot Reval
aan, en loopt dan naar Helsingfors,
waar zij onder gunstige omstandighe
den na een goede vier uur stoom ens
aankomt. De heele reis duurt twee da
gen en twee naoh/ton. De boot, die ge
bouwd is als Ijsbreker, slingert, al
gauw bij een bries, en buiten Swine-
münde werden al heel wat menschen
zeeziek, maar den volgenden dag was
de wind gaan liggen, de zee bedaard
en 't was een prachtige reis.
Reval, de oude Hanse-stad met Ihare
(hooge middeleeuwsche torens, is al
heel ver uit zee te zien, en van de
reede is het een prachtig gezioht op
de (stad. De hoogste toren, die van de
oude Gothische Olai-kerk, is 145 me
ter hoog. en zijn ranke spits, verze
kerde mij een inwoner van Reval
aan boord, zwaait bij stormweer wel
een vadem uit haar as. De Domtoren
op de vestingachtige hoogte, dae de
Dom heet en waar In den ouden tijd
de adel woonde, troont boven een me-
nauwgezet onderzoeken, of
geen bommen worden binnengesmok
keld.
Nog één Station wordt, aangedaan,
er dan loopt de trein tusschen een on
afgebroken reekS van zomeroptrekjes
en landhuizen door, naar de hoofd
stad. Bij d". aankomst treft u weer
het weinig-Europeesche voorkomen
van de Russalsche hoofdstad. Ge
maakt onwillekeurig vludhitage ver
gelijkingen met een aankomst -aan t
station Friedrichstrasee of aan het
C.entraal-station. Daar staan weer de
vuile, ongewasschen, ongekarnde
droschke-koetsiers met hun afgejak
kerde knollen en schunnige karretjes
ti dingen en te schreeuwen tegen de
aankomende reizigers. Daar heb je
weer die hobbelige keien en ongeluk
kige bestrating, die stofwolken, die
slecht-riekende atmosfeer, daar kijk
je weer tegen die Leelijke, bonte, ge
deukte blikken winkelschilden en uit
hangborden, de met modder bejspatte
huizen en lange ongeverfde schuttin
gen. Daar gaan weer de rammelende
oiide trams en die armzalig gekleede
menschenarmoede en verval komt u
overal tegemoet op weg naar hetcen-
ti ale gedeelte der stad. Een paar ver
schoten vlaggen, hier en daar uitge
stoken, geven te kennen, dat het van
daag een feestdag is
KOEPOKINENTING.
In Duitschland komen, evenals ïr
ons land, velen op tegen de verplicht:
koepokinenting. De „Frankf. Ztg.
v'ndt cfaarin aanleiding, die tegen
standers eens te wijzen op de slechte
uitkomsten, die men in Oostenrijk met
di -vrijheid van inenting maakt. De
statistiek van de laatste tien jaren
heeft duidelijk doen zien, dat daar,
evenals in Rusland en Spanje, die ook
geen verplichte inenting kennen, de
pokken herhaaldelijk epidemisch op
treden, terwijl in Duitschland een ge-
val van pokken een zeldzame gebeur
tenis is. Nu weder zijn te Weenen,
waarheen de ziekte eind Juni uir Ga-
licië is overgebracht, een honderdtal
gevallen voorgekomen, waarvan
gen met doodelijken afloop. En deze
gevallen zijn voor de overgroote meer
derheid geconstateerd bij personen,
die niet ingeënt zijn. Thans laat men
zich in drommen inenten. Woensdur
meldden zich daartoe aan de tijdelijke
koepokinrichting niet minder dan
17.000 personen aan.
Ligt voor de tegenstanders der
plichte inenting in deze feiten
eene duidelijke vingerwijzing?
TUiBERGULOSE-BESTRUDING
LIGHALLEN.
De (toestand, van een of andere in
richting leert onen 'ongetwijfeld het
beste kennen door persoonlijke onder
vinding. En in (een lighal zeker niet'
het minst, waar een ügkuur ruim
schoots ue gelegenheid biedt !t.ot den
ken on beschouwen. Ondergeteeken-
de was drie maanden patiënt in (oen
lighal onder 'Schoten bij Haarlem en
wil hier .zulk eene beschouwing, ge
toetst aan de werkelijkheid mededee-
len.
Het betreft den strijd tegen de tu
berculose, eene hoogst gevaarlijke en
bovendien zeer verraderlijke ziekte,
welke nimmer genoeg onder de alge-
me ene aandacht kan gebracht wor
den.
Van hoeveel belang deze strijd is,
kan creeds voldoende blijken uit het
feit, dat op (het loogenblók meer dan
(het 'een 'zevende Igedeelte van heit
menschdom in meerdere of mindere
mate «door die ziekte is aangetast. Het
grootste gedeelte .kan echter van sle
pende ellende (en dood nog gered wor
den, mits de ziekte tijdig en vooral
krachtig wordt aangepakt. Dien ge-
vreesden en ernstigen vijand liet
hoofd te bieden met alle middelen,
die ons ten dienste staan, is een ge
biedende plicht, /een. onafwijsbare
eiscth voor .elk mensöh zonder onder
scheid, zoowel in zijn welbegrepen ei
genbelang als in het belang der Maat
schappij, waarvan fiiij deel uitmaakt.
Tot de eerste en voornaamste hulp
middelen om dien strijd met kracht
en succes te beginnen, behooren de
lighallen. Zij dienen, zooals men
weet, om de in lichten groad aange
taste lijders en deze zijn het talrijkst,
op te nemen en te genezen en dus b e-
g i n n e n d e ziekten te bestrijden.
Het werk da Ar verricht, behoort tot
het (nuttigste, omdat (het kwaad in
don aanvang gemakkelijker is te stui
ten en is het dankbaarste, omidia.t het
latere omslachtige en kostbare ge
neeswijzen met (onzekeron uitslag
overbodig maakt. De lighallen vormen
de eerste aanvalslinie in don grooten
strijd itegen de tuberculose en verdie
nen daarom in de eerste plaats aller
aandacht en .steun. Daar moet voor
eene (werkelijk afdoende tubesroulose-
bestrijding in het algemeen den hoofd
.strijd gewonnen worden, wat. daar-
tusschen door siepelt, dlat zijn de.
meer ernstige gevallen, moet onscha
delijk gemaakt .worden door d.e na
komende sanatoria, gasthuizen, enz.
Om dit dio'el iz/oo volkomen mogelijk te
bereiken, dlient (op alle punten de
aanvaMnèe niet alleen ter diege tot
dien krijg te zijn uitgerust, maar
moeit zij look krachtig en blijvend on
dersteund Worden om, dien strijd tot
een bevredigend' einde te brengen. E(n
dat laatste lis .ons werk. Wij ver
schaffen ,a.an de (Yoreeniginigen tot be
strijding der tuberculose (onzen
steun, het benoodligde geld. De docto
ren, vormende het bestuur dier Ver-
eemigingen, geven als aanvoerders
hunne zaakkundige bevelen.
Hoe staat het nu met de lighajilen
in ons land? De toestand der lighal
'der Vereenagimg tot bestrijding der
tuberculose te Haarlem is mij, zooals
boven gezegd, bij ervaring bekend. Zij
'heeft ten, doel genezing te brengen en
hulp te verschaffen aan behoeftige en
in ihet gunstigste stadium der ziekte
vericeerende lijders. De (moeilijkheid,
die het bestuur heeft gehad om daar
voor ieen geschikt terrein te bekoTn.cn
is bedroevend, te meer als men be
denkt, dat in leen drukke stad com
plexen huizen worden (onteigend, in
dien het openbaar verkeer dit noodig
maakt. Is onteigening van terrein
voor een lighal als hier bedoeld niet
veel noodzakelijker, niet een ge
biedende eisch in het belang van
het openbaar en algemeen welzijn, de
algemeen© volksgezondheid, waaraan
het ^algemeen tof openbaar verkeer
toch izeer zeker ondergeschikt is? Moet
de regeering niet kunnen ingrijpen in
eene omstandigheid van tzoo groot
belang? Moest hiervoor niet «alles
wijken? Wat is een Maatschappij,
waarvan het volk, waarvan hare le
den ziek zijn?...
Maar goed, eene lighal verrees en
(thans bestaat dus eene gelegenheid,
wat het buitenland voor de rijken is.
Tegen vijf igulden per week geniet
men daar de frissohe lucht, rust en
goede, degelijke voeding, onontbeer
lijk voor een volkomen herstel. Ge
neeskundige hulp wordt zoo noodig
gratis verstrekt, een consultatie-bu
reau kon voor niet geraadpleegd wor
den. Waar blijven nu de patiënten
■was (mijn eerste gedachte, toen ik de
12 nimmer zag overschrijden, terwijl
toch de lighal plaats biedt voor een
drievoudigtal. Of waren er geen? Een
en ander deed me nauwkeurig infor-
meeren en wat bleek nu? Dat ook eene
wekelijksche uitgave van vijf gulden
en minder zelfs voor een noodzake
lijke ligkuur in eene nabijheid, die
te voet kan bereikt worden, nog bo
ven de financieele krachten gaat van
hen, die het meest van de ziekte te
duchten hebben. Er zijn patiënten
genoeg, die noodzakel k dienen opge
nomen te worden, doch er is gebrek
aan geld, het (komen van den een,
wacht op het vertrek van den
der. Een zelf betalende patient kooit
zelden voor en dus liggen bijna alle
patiënten voor geheele of gedeeltelij
ke rekening van de Vereendging. 0j
het oogenblilk bij het verschijnen vaj
diet derde jaarverslag is de financieel
toestand zoo ongunstig en ontmoedi
gend, diat (zelfs .verpleegd.' wordend
patiënten, ten getale -van drie, hal
genezen naar huis zullen moeten te-
Tuggezondem -worden, indien niet on
middellijk hulp komt opdagen, een
flink bedrag als voorloopïge steui
wordt toegezonden aan den admini
strateur der Vereenigdng, den heer D
A. WeSterveld, Oran/jekade 3 te
Haarlem.
Pogingen werden door het bestuuij
gedaan om geld. te 'krijgen, ten einde
altli ans zooveol patiënten een ligkuun
te doen volgen als de lighal bergen]
kan. Op ruime schaal, wel duizendJ
kverden /verleden gaar jaarverslagen]
verzonden met insluiting van een in-j
iteekeribiljet -aan de inwoners van het
welvarende Haarlem en de villa-be4
weners uit den omtrek, waar het bej
zit van auto en équipage een alle-]
daagsch verschijnsel is. En wat wad
bet resultaat? 40 gulden, zegge veertig
gulden, de opbrengst van naeuwej
schenkingen, nieuwe donateurs, leden!
en begunstigers. Een bedrag, dat niet!
eens de onkosten van he.t bezorgen'
dekte. Hoe wil op die wijze de Veree
niging haar strijd krachtig voeren,
hem eervol ten einde brengen?
Zonder blijvenden en voldoenden!
steun is haar dat niet mogelijk. Het-
is thans mede eem eerezaak. Nu de!
Vereeniging in (Staat is gesteld den
strijd met een voor jong en oud. arm
en rijk, hoogst gevaarlijken en ernsti
gen vijand aan te binden, nu moeten
ook baar verder de middelen verschaft
worden dien vol te houden. Er is hier
eene onvoldoende mate van belang
stelling, die wanneer dit zoo blijft de
volle ontwiikiheLing der strijdkrach-B
ten tiegen die tuberculose belemmert en,
oorzaak kan worden, dlat de ziekte
zich uitbreidt. Mogen dan deze rege
len diè belangstelling wekken, die de6
ernstige zaak. welke zij voorstaan, f1
zoo zeer vendienen en mogen zij vofeis[>
al (oorzaak zijn, dat ruime giften toe--
vloeien, daar waar zij gevraagd wor
den. Dón kunnen de besturen derB
Vereenigingen tot bestrijding der Tu-'1
berculose dn het algemeen en die te'
Haarlem in het bijeonder hunne volleE
kracht wijden aan die vernietiging van
den verraderlijken vijand van ieder-
een, dan ondervindt het bestuur van f
zuJik eene vereeniging waardeeringE
van zijn edel istrcivien. Dan toont gij
uw dankbaarheid, dat ge in zooveel I
gunstiger omstandigheden zijt gebo-ï
ren, dlan verwerft gij u dankbaarheid
van hen, diie buiten hun schuld zoo f
(min bedeeld werden en niet eens in f
isJtaa/t zijn hun dierbare gezodlheid, de
grootste schat, terug te bekomen, het
labervoornaarniste ien allereerste wat r
elk. miemisch, doch -zij in het bijzonder f
noodig hebben onn tevreden (met bun C
lot te zijn. J
Th. L.,
laud-Ligiiialjpatiënt. 11
Financiëele Berichten
HET FAILLISSEMENT i
MAURICE GALLET Co. I
Volgens latere berichten, valt de
schade in dit faillissement, htoeiwel
zeer aanzienlijk, op slechts etmkede
hoofden. Het pessülef zoudle fr. 16 mil-
lioen bedragen de voornaamste cre
diteuren zijn baron Roger met fr. 5
mill., die hertog De Massa met fr. 2
millioen., die'hertog De Luynes mietfr.
1 nalliofen, de hertog d'Uzès met fr. 2 i
miiTioen, kardinaal Richard met fr. 2 j
mailloten.
Stoemyaartbericnten
Het stoomjschip Maasland, van Am
sterdam naar Buenos Ayres, passeer-1
d8 Sept. St. Vincent.
Het stoomschip Prins Willem I, van I
Amsterdam naar Paramaribo, pas
seerde 8 September, des voorm. 10 uur
Ouessant.
Het stoomschip Koning Willem I.
van Batavia naar Amsterdam, arri j
veerde 9 Sept. te Genua.
1-Iet stoomischip Amstelland, van i
Amsterdam naar Buenos Ayres, ver-
trok 9 Sept. van Boulogne.
Het stoomschip Ophir, van Rotter
dam naar Java, vertrok 8 September
van Perim.
Het stoomschip Solo, van Java naar
Rotterdam, vertrok 8 September van 1
Marseille.
Het stoomschip Rindjani, van Java
naar Rotterdam, arriveerde 7 Sep
tember te Suez en vertrok 8 September
van Port Said.
Het stoomschip Djocja arriveerde 9
September van Rotterdam te Ham
burg.
Het stoomschip Banda, van Amster
dam naar Batavia, vertrok 7 Septem
ber van Suez.
Het stoomschip Grotius, van Am
sterdam naar Batavia, arriveerde 9
Sept. te Sabang.
Het stoomschip Oranje, van Amster
dam naar Batavia, arriveerde 8 Sep
tember te Southampton.
Het stoomschip Pyrrhus arriveerde
9 September te Amsterdam van Bata
via.
Het stoomschip Prins Frederik Hen
drik arriveerde 7 September v. West-
Indië te New-York.
Het stoomschip Statendam, van
Rotterdam naar New-York, passeerde
8 September, des avonds te 7 uur,
Lizard.
Het stoomschip Sloterdijlc, van Rot
terdam naar Philadelphia, passeerde
8 September, des avonds 8 uur 55 m.,
Prawlepoint.
Het stoomschip Moskva vertrok 8
September van Rotterdam naar New-
Ycrk.
Het stoomschip Smolensk, van New-
York naar Rotterdam, passeerde 8
September lizard
Het stoomschip Salak, van Rotter
dam naar Java, arriveerde 9 Septem
ber te Batavia.
Het stoomBchip Madura, van Java
naar Amsterdam, passeerde 9 Sept.
Gibraltar.
