NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
25e Jaargang. No. 7468
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
WOENSDAG 30 OCTOBER 1S07 A
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN
PER DRIE MAANDEN:
Voor Haarlem 1.20
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der
gemeente) 1,30
Franco per post door Nederland w1.65
Afzonderlijke nummers 0.02 Yt
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem 0.37Y%
de omstreken en franco per post 0.45
Oitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM.
ADVERTENTIËN;
Van 1—5 regels 50 Cis.; iedere regel meer 10 Cts. Buiien hei Arrondissement
Haarlem van 1—5 regels fis—, elke regel meer ƒ030. Reclames 30 Cent per regei.
Bil Abonnement aanzienlijk rabat.
AdvertentiSn van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing
50 Cts. voor 3 plaatsingen k contant.
Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 55.
Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724,
Drukkerij! Üuider Buitenspaaine 6. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA,
Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229.
BSiSSTE BLAD.
AGENDA
WOENSDAG 30 OCTOBER.
Vergadering van dien. Gemeente
raad, in de Stia/temzaial, 10 uur.
'De Kroon: doneert Flesch-Rönt-
gen, 8 uur.
OM ONS HEEN
No. 632
De Saltan van Marokko.
iAi! schijfrem op d,it oogenbldik de on
lusten dn Marokko- tot staan te zijn
gekomen, dian volgt daaruit zeik er
niet., dut er zich niet binnen koerier of
langer tijd! nieuwe moeilijkheden
zullen voordoen. Mochten die zich
voordoen, dam zullen ze de belang
stelling 'hebben van geheel Enroipa,
omldiart in de Manokk aanscbe quiaes-
itie stellig hert gevaar ligt v.an het ont
branden vian een Europee schen oor
log. Eu d'aar midlden in de quaes tie
de Sultan staat, Moulay Abd el Aiziiz,
is het niiet onbelangrijk eens nader
I die fretieekiemis van deze persoonlijjk-
beild te beschouwen. lik onitleen die
hier volgende bijzonderheden aiam
een artikel van Georges Yilliers in de
Revue Bleue.
De tegenwoordige sultan is nog
geen dertig rjaiar, daar ihij dien 24sten
Februari 1878 iis geboren'. Hij was
niet de oudötle zoon van zijn vader,
iMouiay ei Hiassain, maar werd-, naar
men 'zegtf, reeds bij izijln ge-
1 boor te door zijn vader voor
den troon bestemd. „Noemt hem
Abd el Aziz, dienaiar van
den Alma o hit i gen G/od", zoo
beval hij, „want hij zal Sultan zijn.
En inderdaad ontnam torn hij 15
.jaar was, zijn vader de rechten der
troonsopvolging aan zijn oudsten
zoon Sidü Molhalm/mied', wegens diens
heftig en brutaal karakter en mach-
tiigde Abd ei Azriiz tot het dragen van
den parasol, het teekeai der overheer-
sching.
(Reeds een jaar lalter overleed' Mou-
lay etl Hassan en werd de jonge Abel
el Aziz dioor dfen kamierheer Si Ah
raed ben Mouga tot emir el mou
rn, in in, d'. w. z. beheersciber der ge-
loovdgen uitgeroepen,', toaar betegel! j-
kertdjid schoof de kamerheer den zes
tienjarigen' Sultan op zijde en ge
droeg zich van 189-4 tot 1900 feitelijk
ais bestuurder van het Rijlk. Niet al
leen nam hij Siem het werk uit de
handen, maar ook gaf hij' dien .jongen
man, fin plaats van opvoeders, men-
schen die hiem aangenaam bezig
Melden en hom vermaakten.
Toen Si Ahmed ben Mouga stierf
was Abd el Azdiz diam ook noch ge
schikt, noch begeerig onn, zelf de teu
gels van het beiwfimd in handen te ne-
men. Natuurlijk werd nu door ver
schillende anderen om dien voorrang
gestreden; vooreerst door zijn Moe
der, dian door den opvolger van dien
overledene Moutar ben Ahmed, en ten
slotte door Mtehidd. el Meuebbi, minis
ter van oorlog. Deze behield ten slot
te de overhand, voerde de teugels van
't bewind en dreef Abd el Aziz aan
tot kostbare dwaasheden en verma
ken, dlie hem benadeelden in de oo-
gen van zijn volk.
De jonge iSultan is groot van ge
stalte, heeft een gele gelaaltsk) ;ur,
een dunne baard, n.edging tot zwaar
lijvigheid en is links en buitenge
woon verlegen, wanneer hij de waar
digheid van Sultan, ophouden jf
vreemdelingen, ontvangen .moet. Hij
zoekt dan naiar ondierwerpen. van ge
sprek en vindt die nilet altijd. Hiet 1s
den Franschen gezant Regnault ge
beurd, dat de Sultan hem verzoibt Ie
spreken, dien dag na de officieels au
diëntie. Meememde, dat hij over een
belangrijke financieele of politieke
aangelegenheid zou worden onder
vraagd', ging de gezant onmiddellijk
naar het p/aleis, wiaiar Abd el Aiz/iz
hem een uur bezig hield over de im-
eteiliiimg van het (Legioen van eer, zijn
geschiedenis en zoo meer.
En dat voor een jongen man van
bijna dertig jaar! Toch heeft hij, een
levendig verstand, een merkwaardi
ge geschiktheid tot. aanpassing,
smaak in nieuwigheden en een groo
te goedheid. Iedereen die hem, ont
moet zegt, dat hij een vriendelijiken
blik heeft en een goed hart. Jiatmmer
ma,ar, dat dit geen politieke deugden
Ei ju. Een souverein (zegt Villier s)mio et
niet te goedhartig zijn, want veel
goedheid gaat met zwakheid gepaard,
wjeflke een vorst tot speelbal- van zijn
omgeving maaikt. Ook moet een heer-
seiher niiet te nieuwsgierig zijn, om
dat deze Leidt tot liefhebberijen, wel
ke de aandacht afleiden van de daad.
Een rijk besturen' veneischt energie,
geduld en flinkheid en daaraan ont
breekt het den jongen Sultan.
Toch is hij nu en dan wel tot een
handeling dn staat, die moed ver-
eischt. In die straten van Fez had
een inboorling den Engelschen zen
deling Cooper met een geweerschot
doodelljk gewond en was gevlucht in
de moskee van Moulay-Idris, het
meest onschendbare toevluchtsoord
van Mia.rolkko. Zonder zich daaraan
in 't minst te storen, lief de Sultan
dien dader door soldaten uit den tem
pel halen en geeselen en toen hij ver
maan, dat de zendeling aan de wond
was gestorven, dien moordenaar fu-
isilleerien.
Het heeft hem een groot deel van
zijn populariteit gekost, dat hij aldus
een Roumi de voorkeur gaf boven
eem Muzelman en de heilige moslkee
niet ontzag. Volgens den Koran be
hoort dien Sultan het redhit, den hei
ligen oorlog te verklaren, maar zijn
tegenstanders meen en, dat hij' dat
nooit zal doen en blijven niet in ge
breke, propaganda voor dat denk
beeld te maken tlot zijn nadeel.
AIbdi -el Aziiz stoot ook o,p andere
rwiijlze, en nutteloos, zijn/ volk van zich
'af, naaneiLijk dOor de Europeesche
vermaken, die hij najaagt ten koste
van z-ijn beurs en van zijn aanzien.
'AI w.as Menebbi de m.an, die hem
in die richting dreef, de Europeesche
kolonie wias volkomen bereid hem
daarin te steunen en Sir Harry Mac
Bean, thans de gevangene van Rai-
öoelij, is een van diegenen., die van
deze feestje® het meest hebben gepro
fiteerd. jEtr (is een Menagerie, dloor
Menebbi gekocht in den Hamhurg-
scihen djiteirenit/uin, een 'biljuTtfl, het
hoofdiweriktuig voor den- invloed van
Mlac Leian. Eiken diag bracht men
daar eenige uren door en. tusschen
ibwiee caramboles in deed de Sultan
in zijn goedhartigheid bestellingen
van allerlei dingen die hij allerminst
moedig had, bijvoorbeeld van een
gouden kodak, terwijl op tafels en
divans alle bestaande modellen v,an
photographdeboesiteillen waren opge
stapeld.
Het beste middled, om dezen goeden
klant te lokken w.as hem in een ge
ïllustreerd tijdschrift een prentje te
laten kijken) van datgene wat men
hem, verkoopen wou. Zoo vertelt M.
Descos, die zaakgelastigde vain
Frankrijk fin Marokko wias, dat Mac
lieian uitvond, een Engelsch biljart
per kameel van Earache naar Fez te
laten brengen. Hem dankt men ook
een gouden galakoets met groene
kussens. Ook zijn er aangekomen
talrijke automobielen, fietsen,, een
Engelsahe cab (rijtuig), verschillende
paarden en een draagbaar Decauvil-
le-spoor, dat in de nabijheid' van het
paleis haif gelegd is en daar bet,ere
dagen afwiacht, verder stoomsloepen,
'ballons, ijsmachines en cinemato
graph en. Men kan deze dingen in de
keizerlijke schuren vinden, slacht
offers v,an tijd en stof en stomme
getuigen van de spoedig bevredigde
nieuwsgierigheid waarmee de Sultan
meent zich bij de beschaving aan te
Eh leed zijn beurs alleen de sohiade
vaai ai dfeize nieuwigheden, dan zou
't voor hem nog zoo erg niet zijn,
maar hij, gebruikt ze ook. Doot de
.phJoitograipIhtetioeStleiLlien wordt, in
strijd met de voorschriften van den
Koran, zijn beeltenis opgenomen en
in de couranten, vermenigvuldigd.
Zijn tochtjes per fiets of automobiel
malcen op de bevolking, van F ez even
eens een zeer slechten indruk.
'Eu wanneer men hem op het ach
terbankje zelf een vuurroode Engel-
ische cab ziet besturen, vraagt men
of hij' gek is. Zelfs heeft hij in het
huaarenuuifoftm voor den photograaf
•geposeerd en beginnen de vrouwen
van den harem fiets te rijden. De
oude Muzedmiannen kunnen er niet
over uit.
En toch, brengt dit alles aan het
prestige van den Sultan zelf weinig
schade tboe. Noch, Rou Ham,ara, die
tegen hem optrad', noch zijn broeder
Mulay Hafid hebben iets van betee-
toeuis tegen hem kunnen uitrichten.
.De bevolking geeft liever de schuld
van de zonderlingheden van Abd el
Azd'z aan zijn ministers.
Viilliers meent ten 'slotte, dat de
jonge Sultan, ziende dait Duitschland
niets voor hem, deed., alle hulp ver
wacht van Frankrijk. Een tegenstan
der van hervormingen is de beiheer-
scher van Marokko niet, waarom zou
Frankrijk hem niet verschaffen wat
hij noodig heeft: geld!
Wel is waar laat de schrijver van
het artikel doorschemeren, dat de
Franschen daarvan ook hun voordee-
len zouden willen zien. En ziedaar
nu juist, wart vroeg of laat het gevaar
opleveren kan. Da,t ,een ander land
geld verschaft, vindt ieder land goed',
ja uitmuntend. Maar dat daartegen
over de geldschieter vergoeding
wenscht, heeft al menigmaal een oor
log teweeg gebracht. Hopen we, dat
de historie van Marokko daartoe- in
de naaste toekomst geen aanleiding
geven zal!
J. C. P.
Buitenlandsch Overzicht
ALWEER EEN AANSLAG IN RUS
LAND.
Maandagmiddag kwam te Peters
burg een oorbekende vrouw liet bu
reau van den chief van het rij ks-ge-
vangenisbestuur, staatsraad M axi
om owski, binnen en loste ze* n scho
ten op hiem, waardoor hij ck lelijk
gekwetst werd. De d'aderes w,: in
hechtenis gönomen. De hleeï ..iaxi-
mó'wskd overleed te 6 uur 'snam. in
'het hospitaal.
EEN STATISTIEK UIT RUSLAND.
Aan een door die R'etsj gepubliceer
de statistiek zijn de volgende cijfers
ontleend
In de maand September zijn 207
personen gedood bij 'botsingen met
de politie alsmede bij aanvallen van
poo-Vers. Gewond1 Werden 131 perso
nen. Er hadden 165 ro-ofaanvallen
plaats, waarbij tot een .gezamenlijk
bedrag van 500,000 roebel gestolen
werd. De krijgsraden hebben 64 do-odl-
Vonnissen geveld, waarvan 34 vol
trokken -zijn. De bladen -werden in 26
gevallen met boeten gestraft. Verder
tail van gevallen van boerenonlusten
in verschillende gouvernementen.
FRANKRIJK HELPT ABD-EL-AZIS.
De correspondent van de Daily Mail
te Tanger seinde, dat, volgens een
officieus Fnansdh bericht, 500 man
Fransche troepen Port Mogador be
zet hebben om de hlaven ten bate van
Abd-el-Azis tegen Moelay Hafid te
verdedigen. Verder zijn er 400 Moe
ren onder Kaid-ben-Ghazi.
De Echo die Paris hoort Uit Maza-
gan, dart Moelay Hafid behalve een
mehallah naar Mogador er uit Ma-
rakesj een naar Fez gezonden heeft,
o. a. om daar zijn broeder Moelay
Mohammed te bevrijden.
NIEUWS VAN RAISOELI.
Üirt Tanger seint de berichtgever
van het „Berl. TagabL", dait de on
derhandelingen tusschen den Makhl-
zen en Raisoelli over de Vrijlating van
Mac Lean teneinde zijn gebracht.
Raasoeli komt onder Engedsche be
scherming en ontvangt losgeld'ver
der moert de Makhzen de te Fez in
hechtenis zijnde aanhangers van
Riaisoeli in vrijheid stellen Deze
moeten ree-ds onderweg zijn, zoodat
Mac Lean binnen eenige dagen we
der uit de gevangenschap verlost zal
zijn.
DE SPAANS CHE KONING TE
PARIJS.
De koning en die koningin van
Spanje kwamen Maandagmorgen te
Parijs aan, hartelijk toegejuicht dloor
de menigte.
Zij werden begroet door den pre
sident der Republiek, Fallières, aan
wien zij later een bezoek brachten,
waarbij de militaire eerbewijzen wer
den' gebracht.
President Fallières bracht een
dronk uit op den koning, en ver
klaarde zich gelukkig te achten, dat
de banden van solidariteit en intie
me vriendschap tusschen de tweerf
landen weder nauwer toegehaald
zijn hij sprak zijn voldloenin- uit
over de eensgezindheid, die Frank
rijk en Spanj e vereenigt in hert be
schavingswerk, en die bewijst, dat er
vertrouwen heerscht en wiederzijdsche
geneigdheid tot steun.
De koning bedankte den president
en verklaarde, dla,t de Fransche ge
voelens ,in Spanje weerklank zullen
vinden, daarbij voegend, dat o.ok hij
zich verheugde over de nieuw geleg
de banden, die beide landen verbin
den.
De koning en die koningin vertrok
ken te 11 uur naar Londen.
UIT KOREA.
De Tribune verneemt uit Seoel, dat
in Korea de guerilla tegen de Japan
ners aanhoudt, ondanks de gestren
ge maatregelen, daartegen door de
Japanners gebornei
Zelfs in Noordwest Korea, waar
verzet tot dusver nog was uitgeble
ven, is nu ook het oproer uitgebro
ken. Volgens een opgaaf van Japah-
sohen kant, heeft de guerilla tot 1 Oc
tober aan- dooden en gewonden reeds
1850 Koreanen en 174 Japanners ge
kost. In daze opgaaf der verliezen van
de Japanners zijn inbegrepen, zoo
wel militairen als niet-militairen.
HET NOORWEEGSCHE
MINISTERIE.
De koning heeft het verzoek om
ontslag van den minister-president
Michelsen en den minister van lands
verdediging Olsön aangenomen en
den minister van buitenlandsdhe Za
ken, die deze portefeuille behoudt, tot
minister-presidieint benoemd en den
kapitein ter zee Dawes tot minister
van landsverdediging. Ook voor de
portefeuilles van justitie, financiën
en e ere dienst werden nieuwe titula
rissen benoemd'.
RAMPEN IN ITALIë.
Een medewerker dier Stampa, die die
geteisterde streken in Caliabrië be
zocht heeft, geeft het aantal der
dooden op als volgtte Ferrnzano
600, te Brancaleone 300, te Sanopoli
17. Te Bruz-zano is, niettegenstaande
de algeheele verwoesting der plaats,
niemand omgekomen er zijn alleen
10 menschen gewond. Dit komt, om
dat de bevolking, vóór de eigenlijke
catastrofe kwam, door een' paar voor
afgaande lichte schokken was ger
waarschuiwd en daardoor tijdig naar
bulten kon vluchten.
De Paus heeft aan de bisschoppen
in de gansche wereld gelast inzame
lingen te doen houden vdor de slacht
offers.
In het noorden van Italië zijn
ggoote uitgestrektheden lands over
stroomd. De Po en de Ticino zijn
buiten hare oevers getreden. Te Pa1-
via staat liet water een paar voet in
de straten,
DE SCHENNIS VAN KRUGER'S
GRAF.
De correspondent van de Daily Mail
te Johannesburg meldt, dat de schen
nis van Kruger's graf het werik is
geweest van drie officieren, te Pre
toria in garnizoen, die in gezelschap
van twee koorzangsters gegeten en
overmatig gedTonkem hadden.
Generaal Hildyard weigert iets me
de t,e deeilen, maar de zaak is uitge
lekt. De politie is de grafsclienders
op het spoor gekomen door een rij-
tuiglantaarn, die men op het kerkhof
vond. Zij bleek afkomstig te zijn van
een rijtuigje dlaft de officieren ge
huurd hadden.
De drie dronken mannen zullen
voor den krijgsraad gedaagd worden.
De militaire bevelhebber moet aan de
leiders van de Boeren zijn leedwezen
over het gebeurde betuigd hebben.
Stadsnieuws
ORGELBESPELING
in de Groote- of Sint Bavo-kerk te
Haarlem op Donderdia-g 31 October
1907, des namiddags van 23 uur
door den heer W. Ezerman,
Programma
1. Fantasie op ,Ein feste Burg".
Ch. Fihk.
2. Grosser religiöser Marsdh, F. Lux
3. Sonate No. 3, A. Guilmant.
a. Allegro maestoso.
b. Pastorale.
c. Fuga.
4. Andante funèbre, J. Svendsen.
5. Aria uit Paulus, Mendelssohn.
TUBER CU LOSE-BESTRIJDING.
De Raad van Bestuur der Vereeni-
ging tot bestrijding deer Tuberculose
hield Maandagavond- een vergadering
ter verkiezing van een lid van het
Dagetlijksch bestuur ter voorziening
in de vacature, ontstaan door het be
danken van den beer, mr. W. Th. Pa-
hud de Mortangeis. Als zoodanig werd
gekozen de heer Mr. H. W. Hopperus
Buma.
Gra.tific.atie.
Door den Burgemeester is aan de
agenten van politie J. de Haan en K.
Pluiister ieder een gratificatie van f 5
toegekend, voor hun tactvol optreden
bij de aanhouding van de inbrekers
Van der Weijden en De Vaal in de
woning van mevrouw Van der Eist,
aan den Koninginneweg.
Examens.
Vrije- en Orde-oefeningen.
Haarlem, 28 October. Geslaagd de
he eren- J. Duinker en J. C. Burger,
van Haarlem, H. F. C. X. Doudiartde
la Gree van Westzaan en de dames C.
A. Meyer, E. Werner en A. E. Schil
ler, allen van Amsterdam.
STUKKEN VAN DEN RAAD.
De quaestie Ce Haan Hugenholtz
Overeenkomstig het door den heer
Mr. Th', de Haan Hugenholtz uitge
sproken verlangen, leggen B. en W.
thans dè stukken over, betreffende die
vaststelling van het leerplan voor do
school voor M. U. L. O.
Allereerst herinneren B. etn W. er
aan, dat de Raad in de vergadering
van 16 Januari o. m. bepaalde, wel
ke vakken in de laagste zes klassen
en welke in de -drie vervolgk!assen
zouden worden onderwezen. Onder
da vakken in- de laagste te onderwij
zen w ordlan genaemd die beginselen
der Fransche taal, onder dia in die
vervolgklassen die beginselen der
Hoogduitsohe en der Engelsche taal.
De Voorzitter van Ged. Staten be
richtte 16 Maart, dat door het Rijks-
toezicht de opmerking was gemaakt,
dat afzonderlijke bepaling van die
vakken voor de laagste zes klassen
en voor de drie vervolgklassen in
strijd zou zijn met art. 21 der Wet op
iiot Lager Onderwijs, wijl in dat ar
tikel de verdeeling der school in klas
sen en de vaststelling van het 1 een
plan overgelaten wondt aan hot
schoolhoofd onddr goedkeuring van
B. en W. en den districts-schoolop-
zrtener.
B. en W. ofschoon toegevende,
dat de vaststelling van het leerplan
niet tort d'e bevoegdheid van den Raad
behoort voerden in hun antwoord
aan, dat. bedoeld besluit die strekldng
had, het karakter aan te geven, dait.
de nieuwe inrichting van onderwijs
zoude dragen. Ten slotte wezen B. en
W. er o.p, dat zelfs, al ware de Raad
hier buiten ztijn bevoegdheid getre
den, daaruit in de practijk geen be
zwaren zouden kunnen ontstaan,,
daar de bevoegdheden (art. 21 der
Wet op hot L. O.) aan schoolhoofd,
districts-schoolopziener en B. en W.
toegekend, niet door den Raad ver
kort kunnen worden.
Op 6 Mei ontvingen B. en W. hier
op bericht, dat dit door Gedeputeerde
Staten bij besluit van 1 Mei was goed
gekeurd.
Inmiddels had h,et hoofd der school
voor M. U. L. O. in een schrijven be
richt, dat (naar .zijn meehing (ge
grond o>p ïpaedagogiisdbe beginselen
en op overwegingen van ■oraötischem
aard) bij het aanleeren van vreemde
talen, de volgorde Fransch, Duitsch
en Engelsch niet d.e juiste was,
waarom hij gaarne voor zijn school
een andere volgorde wensohte. Hij
verzocht B. en W. daarom een wijzi
ging in het Raadsbesluit uit te lok
ken.
B. en W. meenden daarop evenwel
te moeten antwoorden, dat zij geen
vrijheid konden vinden de bedoelde
wijziging voor te stellen. Wel zoude
voor de school van M. U. L. O.
door den heer Brouwer ge wensohte
volgorde misschien verkieselijk zijn,
maar het verband met andere scho
len ziou h. i. dooi* zulk een afwijkend
voorstel te zeer worden gebroken.
Op 13 Augustus, dus zeer kort
voordat de lessen geopend moesten
woTden, werd daarop door dan heer
Brouwer (bij wien door den wethou
der van Onderwijs herhaaldelijk op
het bespoedigen van deze zaak was
aangedrongen) een ïieejds door den
distri c ts-scho oiopz-i-ener go edgekeurd
leerplan toegezonden, welk leerplan,
met het oog op den grooten spoed,
door de late indiening noodig gielwor-
d'en, reed® in de vergadering van B.
en W. van 15 Augustus werd behan
deld en vastgesteld.
„Daarbij aldus vervolgen B. en
W. is echter door een misver
stand, waarover de wefchouder van
Onderwijs zich bereid veridaard
heeft niald'ere inlichtingen te ver
strekken, aan de aandacht van de
meerderheid onzer ontgaan, dat in
die volgorde der talen een wijziging
was gebracht. Had bedoelde meerder
heid die wetenschap op 15 Augustus
bezeten, stellig ware de goedkeuring
door ons College geweigerd, en inge
volge het tweedte lid van art. 21 der
Wet op het Lager Onderwijs zoude
de beslissing van den Minister van
Binnen!amdscbe Zaken zijn ingeroe
pen. Dit is intusscben niet gebeurd,
en het leerplan is door onze mede
werking, al is die dan ook in dwa
ling verleend, tot stand gekomen.
Zoodra ons College deze dwaling
bemerkte, heeft het gezocht naar een
middel om de zaak ongedaan te ma
ken. Daarin is het echter niet ge
slaagd."
In deze omstandigheden hebben B.
en W. overwogen, wat hun verder te
doen stond. Uit den aard der zaak
beschouwden zij het als hun eersten
plicht, den Raad medtedeeling te
doen van het gebeurde. Aanvankelijk:
meenden B. en W. zulks te moeten
doen in het openbaar en daarbij HUN
MANDAAT BESCHIKBAAR TE MOE
TEN STELLEN. Nadere overweging
heeft het College evenwel tot de over
tuiging gebracht, dat zulks niet
zoude zijn in het Gemeente-belang.
Waar toch het leerplan eenmaal is
vastgesteld en zonder medewerking
van het schoolhoofd' of van den dis
tricts-schoolopziener niet kan won
den gewijzigd^ meenen B. en W., dat
aftreden niet zoude zijn de belangen
der gemleente naar beste krachten te
dienen, tenzij de Baad in het gebeur
de een reden mocht vinden, om het
Ooilege van B. en W. zijn -vertrouwen
te ontzeggen. Van dit geschokte ver
trouwen kon de Raad in een motie
blijk geven. Een dergelijke motie in
openbare zifting zoude naar B. en W.
meenen de school, die nu toch een
maal volgens het vastgesteld leerplan:
moet werken, in een minder gunstig
daglicht stellen, en dlaarvan wilden
B. en W. in die gegeven omstandig
heden het meest in Ihet bellang der
gemeente toeschijnen, dat de Raad
zich in eene zitting met gesloten deu
ren uitsprak.
Daarop heeft de wethouder van On
derwijs, Mr. Th. de Haan Hugenholtz
een uitvoerige memorie geschreven,
ged'agteekentd' 24 September.
Mr. De Haan Hugenholtz zert eerSt
uiteen, dat de Raad het leerplan
vaststelde, voordat de heer Brouwer
werd benoemd, en in „HoarLem's
Dagblad" zijn denkbeelden over het
taalonderwijs uiteenzette.
Voordat de heer Brouwer het leer
plan inzond, had die inschrijving van
leerlingen voor d'e nieuwe school
reeds plaats gehad. Zooals de heer
Brouwer, met wien Mr. De Haan
Hugenholtz meermalen sprak over de
benoeming van hert personeel der
scho-ol en ook over het leerplan dat'
in bewerking was, mededeelde, heeft
hij met al degenen, die over de in
schrijving van hun kinderen kwal-
men spreken, het leerplan, zijn plan;
uitvoerig besproken, zoodat (naar hij
zeide) tusschen hem en de ouders der
kinderen vast stond', dat het voorde
leerlingen na de eerste afdeeling der
school 'te hebben afgeloopep, niet
gemakkelijk, hoewel mogelijk zoude
zijn dan alsnog, op 12- of 13-jarigem
leeftijd, naar het middelbaar of hon
ger onderwijs over te gaan.
Ik was zoo vervolgt Mr. De Haan
Hugenholtz door al die overwe
gingen en besprekingen voor mijl-
zelven tort de conclusie gekomen, diat
het, wenschelijk en goed zoude zijn,
als straks het leerplan van den heer
Brouwer aan B. en W. ter goedkeu
ring werd voorgelegd, het van onze
goedkeuring te voorzien, vooral na>-
dat de heer Brouwer mij had mede
gedeeld, dat de districts-school opzie
ner er zeer mede was ingenomen en
het van zijn „fiat" zou voorzien.
Alsnu vervolgt Mr. De Haan Hu
genholtz
„In de eerste dogen van Augustus
'kwam bij Burgemeester en Wethou
ders het leerplan in, reeds voorzien
van die goedkeuring van den heer
districts-schoolopziener. Op eena
vraag van den Voorzitter aan mij
gedaan „zit er iets in", antwoordde
ik eenvoudig„het is het leerplan
van don /heer Brouwer, en de heer
districts-schoolopziener heeft het
goedgekeurd", niets meer, niets min1-
desr. Het Leerplan van Brouwer, dat
was alles gezegd.
Zooals ik hierboven aan den Raad!
herinnerde, er was over dat leerplan)
reeds vóór dat het op 't papier stond,
veel te doen' geweest, er was in de
courant over geschreven., er was in
het College van B. en W. over ge
sproken iedereen, in de eerste plaats
het Gollege wist hoe 'het er zoude uit
zien als het ten slotte, door den heer
Brouwer, aan het College ter goed
keuring zou worden ingezonden.
En toch geen van de heeren
vroeg er naar of nu het Engelsch'
vóór het Fransch, of het v Fransch
vóór het Engelsch zoude gaan.
„Onbegrijpelijk", zoo werd mij 2
a 3 weken later in het College toege
voegd, „dat gij Wethouder van On
derwijs, ons uwe medeleden nietJ
„uitvoerig op d'e hoogte hebt gesteld
„van het leerplan, diat had/t ge toch'
„behoorefn te doen".
„Onbegrijpelijk", antwoordde ik
daarop, „dat geen van de heeren oveac
„dit leerplan, dat geannonceerd
„werd als het leerplan van Brouwer,
„een enkele vraag <leed over dart van
„te voren veel besproken leerplan
„van Brouwer, dat stuk waarvan de
„aanstaande komst zoo lang van te
„voren was aangekondigd".
Kon ik dan niet volstaan met het
aan te kondigen toen het vooor ons lag
als „het leerplan van Brouwer", zon
der meer?
Mocht ik niet denken de heeren
weten er immers alles van, en stap
pen zeker over hun aanvankelijke be
zwaren heen, nu zij vernemen, dort
