Weerbericht
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONJNKL. NED. MET. INSTITUUT.
(Opgemaakt v-oorm. 10.50 uur).
De Bildit, 30 Oct, 1907.
Hoogste baromeierst.and 766.4 nx.M.
ite Hor.ta (Azoren)laagste 741.2 m.M'.
te Oxford (Zuiden van Engeland) en
La Hague (Frankrijk).
Verwachting "bot den avond van
31 October
Windzwakke tot matigen, veran!-
j^erlijken wind.
Gesteldheid van de luchtmeest
awa&r hewolSfc' of betrokken, mogelijk
regen.
Temperatuuriets wanner.
BAROMETERSTAND TE HAARLEM.
Barometerstand ixedemmojcMiag te 2
uur 747 muM.
Neiging tot vooruitgang-
Vorige stand te 2 uur 749 m.M.
Thermometerstand
te Haarlem.
Woensdag 30 October
Hoogste gisterenF. §08
Laagste beden nacht F. 45°
Hoogste hedenmiddag 2 uur. F. 50„
Letteren en Kunst
NIEUWE KALENDER.
De firma Van Kolkeraxa. en Waren-
tfiortf zendt ons haar geïllustreerden
famiMekalemdier voor 1908, die behalve
het" gebruikelijke zak-almanakje, dit
maal een dierenspel, ,,Het Spel der 86
ibeesten", bevat.
Onder de afbeeldingen indien wij
een portret van onzen meesterzanger
Joh. Messchaert, naar een teekening
van Haverman., en een van Joachiim,
den beroemden, Duitsclxen violist, die
onlangs overleed. De overige plaatjes
zijn -meest reproductie® near oude
Schilderijen.
INGEZONDEN MEDEDOBEHiENiGiEN
a 30 Cts. per regel.
Eerste Nederlandsche
Fabriek van Kunstbloemen,
P. L. ENGELENBERG,
Barteljorlsstrcat 23.
Hieawe SorUertag
Geprepareerd»
WatuurPIsntsn
voor vulling van koperen Jar-
dinières.
Kunstplanten. Bouquetten,
Begon'a-Planten.
Geprepareerde Palmen.
Moderne Salon-Bouquetten.
Binnenland
BEN „STOBMUOOP.".
Stedeirf 1879 heeft in Rotterdam
igeem toarakdni&telldaig, .ondervonden wrat
ffldtosdagavond is geschied met do
'Spaarbank. Zij', böhoonende tot die
IfcaiaGtotigste banken in ons landb de
grootste na de Ri jltisposf sp aar-bank,
omtrent wiélker organisatie en ooii-
tróiire buiifieruliandersi uit. Oo'Sterurijik en
ffifcall© baar beaoiahitiemi, Iheetft Dimsdag-
*avond eieai, „stormloop' te do-o-rstaaai
gehad.
Het begon omstreeks half vijf. Daar
na niaim idie toeloop gestadig toe en
ontaardde in een. parui,ek. Het pu-
SbJdieki, door leugen en laster, die in
ufieis zijn grond' heeft of kan vinden,
opigeMst, on/tiaardde lira, een, woeste
aan k/raukzinniighieid grenzende me
nigte. De een zweepte dien andere
•voortdurend op.
En zoo wias itegem' zevenen, de ge
heel# Boter sloot van de Meent tot
aan heit bordes van bet raadhuis a,f
één groote menschennrassa, die, tel
kens nog aandikkendle, ook de Nieoi-
wemarkt en aangrenzende straten bo
izette.
Te Te miidldien van, die nxexxsohen-
aee wiais vóór het grootsche gebouw
■van dé Spaarbank recht tegenover die
Prinsenkerk, gelijk een. oase, een
stuk van de straat vrij gehouden
door een sterke macht v,an politie
agenten, beneden en te voet, en huza
ren.. Daar regelde die waarnemend
ïmoioMcoanmissard® van politie, de heer
J, J. Soer, bijgestaan door dien com
missaris, den heer D1. A. Gaspers, 'en
ifiaJ van inspecteurs de toeloop van
imeinsdheu.
Zij' werden, opgesteld in diolite' rijen.
Krankzinnigen leken bet allen. Met
flïum spaarbankboekjes in. de handen,
drongen zij maar steeds op, moord-
geroep weerklonk, virohwen vielen
iflauw, het zweet lliiep van de verwron
gen gezichten der verdwaasde man
nen en vrouwen van iaderen leeftijd.
Geen vrees voor de paardien dier or
debewaarders d'eed liern 'n stap wij
ken, zij lieten zich dringen tegen do
awuren .op, op de voeten, trappen, pal
bleven zij. staan tot weer gedegenheid
gegeven weid, om een groep van de
zen schrikaanjagenden troep binnen
liet gebouw te laiten eai hun gedd te'
IïaJeu._ En in zoo'n oogenblik waren
het furies-.' Men liep eilkaoxdea* ondier
dien voet v.roiuw noich, kliind wenxl oaxt-
zien, ieder repte zich oan biet hek tie
toereiken. Het diieriiijlkie ini deax ineaxscih
toonde zich in alle opzichtenEn bij
dit hek gekomen Idled, men zich liever
slaan en trappen dan het los te laten
voor raetn binnen die lna.1 was. Het-
was- meer als erg zooals. de paniek die
.lieden., grootendeete uit de nxindere
klasse had aangegrepen
Henhauldedijk viieileu, er bovendien,
vooral op de1 Nüeu-weimiarfct, kloppar
tijen voor. Met stukken hout en stee-
axera, werd naar de politie gegooid.
Met de sabel werd die menigte uiirtleen-
gedreven.
'Bij dit alleiteraailkiziainiigs>t tuunult
stak zeer gunstig af de ruist en re
gelmaat die in biet gebouw van. de
Spaarbank hee/rschte. Ben ieder was
op zijn poet, Bij groote kalante
(heerschtte er volmaakte orde.
Het 'bestuur met den direofceur ma*.
'G, H. M. Delprat bijleen had krach
tige en afdoende maatregelen geno
men, Tocli voelde men zich diiep ge
griefd door het getoonde wantrouwen
van het publiek, dat ailliermdmst 'ver
diend is. Geien enlkiete fainaracieiele ac
tie is gedaan, die hiertoe aanleiding
geeft.
Dinsda.goc htendzoo deelde men
ons mede, werden in de Spaarbank
de eerste; aerscHiiijuseten geconsta
teerd. Een vrouw uiit de Zaxiidistnaiat
vertelde in de hal van het gebouw
allerlei praatjes over de mindere ge
goedheid' van de Spaarbank. Ook
Zondag moet er in de Zandstraiat al
ovier gesproken zijn. GSsteiren/aivond
w-as het aantal diergenen, die, hun
spaarpenningen opeischtem al meer,
zoodat liet bestuur eeni'gszins voor
bereid was op meerdere téirughétia-
limg op dlez'en avond.
Deze terugbetaling geschiedde on
danks de enorme drukte, regelmatig.
Aan alle opvragen vary geld1 is vol
daan. Zij die bun geld ontvangen
hadden, verlieten bet gebouw .a,am de
zijlde der Eerste- Lombardstraat na
dat' hen te voren in het gebouw die ge-
legenilieid gegeven was hun gelds
waarde weg te stoppen met het oog
op de vellen die, ook aan deze zijde
de Spaarbank balegerdeax.
Op die ,acht bijkantoren iin de ver-
•s ©billende wijken der st.ad gevestigd
is bet des avonds eveneens, zeer druk
geweest.
lOok daar ziijln- tot 9* uur of zoo
veel la,ter .als er publiek binmengeHa-
tien was, alle opgevraagde, bedragen
reglementair uitbetaald. De bijkan
toren zijn voortdurend mot geld ge-
tforneerd door liet hoofdkantoor. Die
buiteaigewone medewerking van het
korps 'adjunlct-oommiliisisa,rissen. welnd
daarbij op hoogen prijs gesteld.
Uiit het maandel'ijlkscii bverzicfiit'
van den staat der spaarbank op ul
timo September j.l. blijkt, 'dat lilet ac
tief bedroeg f 12,300.688 tegen -een, obli
go van1 f 10.38i2.386 .zoodot er een, re
serve van bijna 2 miiiliioen is.
Alle waarden zijn volkomen aanwe
zig, zoo verzekerde bestuur lem, di^
reet,ie. Het aantal inleggers liedraiagt
ongeveer 80.000.
Nog zij, vermeld dat te midden van
'deze door leugen en laster voorberei
de overro-mpeilimg van een dolzinnige
menigte eeln kalm, bedaard, mianane-
,tije zijn spaardiuiitijes kwiam brengen
in plaats van te halen. Zijn vertrou
wen in de spaarbank is rotsvast.
Hedenochtend te 9 uren te begin
nen zou met de uitbe taling op geheel
dienselfden voet worden, doorgegaan,
zoolang het publiek blijft toopeai. De
uitbetalingen geschieden, in liet hoofd
kantoor op de Botersloot van 9 tot
namiddag en van- 5 tot 8i uiien des
'avonds. Aan alle aanvragen zal kun
nen worden voldaan.
Transparanten aan het gebouw be-
veist'ilgd vermelden >jMorgen,olciitend/
9 uur zal het hoofdkantoor elk beldrag
ten volle terugbetalen."
'Otm twee uur was men nog beraig
anet de terugil>ef alilng van opgevraag
de gelden-. Het totale, bedrag van het
terugbetaalde bedroeg toen, zeer ruw
getsch-at, ongeveer een half mdliioen.
(N. R. Ct.)
POLITIEDIENSTEN
GEWAARDEERD.
De heer Be Nelidow, president, der
Tweede Vredesconferentie, heeft ƒ200
geschonken voor de toelooningskas der
politieagenten te 's-Graven]rage.
70STE VERJAARDAG VAN
Dr. A. KUYPER.
(Vervolg).
i (Zi,e ook TiWeede Blad).
Op de ochtend-receptie- werden n-og
tal van redevoeringen geliouden na-
aneus ver schijtende veneenigingien.
Di'. Kiuyper bedankte' in eene sohdt-
teren/d'e rede,, waarin hij o.a. zelde
Laiait dan,, nu ik hier sc-hetden moet,
wiarnt iéeai andea-e plechtigheid1 wa'cht
mij-, ,m)e uit liet diepst mijn,ei- ziel dank
brengen aan allen, ook aan liet lieve
zangkoor, dat mij heeft willen verwel
komen, ook anleit oen uiting van d,e pen
van Soerp Anemo, dat zoo aandoen
lijk fijn gevoeld en zielsopwellenfl
lied-.
Of na dezen dag nog vele jauetn. des
levens mij gegumd zal worden, is in
Gods hiand. Wij zien vaak hoe de
bloem wiel siierlijk pronkt, maar.
Straks van dein stengel valt. Moer dan
ooit gaat thans mijn gepeins naar
boven, maar zoolang God de Heer
het gedoogt mij nog kracht aan ziel
en liic'hiaam; te schenken, moigie het
uiterste van die kracht altoos u blij-
vien 'toegevoegd:, getrouwe mannen
broeders, oai in otns 'samenwerken mot
Godf? hulp, die alleen de krachten
igieeft. (Daverend applaus).
Staande word' alsnu het danklied,
van hot koor aangehoord en hierna
door lalhn aangeheven: „Dat 'sHoe
ren zegen op u daal". To'en gingen
allen, al/vorens te vertrekken, langs
dr. Kuyper, oan hem dei hand te druk
ken en nieit dezen feestdag geluk te;
wenschen.
D e, miidd'a g-r ec ep tie.
Den gdhieeilen middag stroomde het
op die receptie ten huize van den ju
bilaris bezoekers; en brieven, kaartjes
of telegr'aanmen van gelukwiensch.
Tal van bloemstukken werden den
jubilaris gezonden:, zoiodat, zijn salon
in. een waren bloementuin wals her
schapen.
Ondier de vele geschenken, aan du-.
Kuyper aangeboden, verdienen Ver
melding, bölnaive het reeds tijdens
de receptie vermelde geschenk van
het comité, toestaande -in een fraaie,
a'nrtiLeke kast, een zilveren jaidinière,
met inscriptieDen voorzitter van
den (ministerraad 19011905, ge
schonken door de oud-ministers, le
den' van zijn Katoin eteene groote
medaille met zijn beeltenis, van de
finna. Begeer, een fraai gecalligra-
feerd huldeblijk van den' Bond' vaniG©-
refonneerde j;ongelingiwereenigingen
eenrkast van d,en heer Rud. Lehmanu,
conisul-g'enieraa.1 van G-riekenland 2
tegel-t,ableaux, voiorstellende huizen,
door dir. Kuyper \Toiegier te Amster
dam l>ewoond, van Id'en lieer Jacques
Deen.
INial afloop van de- middag-receptie,
werd' den jubilaris eeai diner aange-
b'od'en.
TREURIG.
Maandagmiddag kreeg een '16-jari
ge knaap, wonende op Rapenburg, te
Amsterdam, op straat vóór de ouder-
,1-ijike woning, een bloedspuwing, ten
gevolge waarvan- hij kort daarna
overleed.
ONGELUKKEN.
Mr. D. M. H., te Rotterd'am, is
Maandag diood g'evouidten in /zijn wo^-
nin.g' aan de Claes de Vriesei'aan', te
Rotterdam. 'Men vermoedt., dat ont-
'snaJpping van ga's, tengevolge van
eon lek in de leidihg. de oorzaak is.
TEGEN BELASTINGVERHOOGING.
Het bestuur der Algem'eene Wiiilke'-
liersvereenaigtilnig] (ivaorzitter J. S.
Meuv®en, .secretaris L. J. G. v. d.
MaJöSens, penningmeester G. Muller) te
Amsterdam, heeft aan den gemeeaxte-
raaldl van Amsterdam: een adires ge-
zoinideni, waiarin helt zegt
dat Amsterdam vooral in de laatste
jaren voor dien' winkelstand zwaar ge-,
troffen wieird door den uittocht van
een groot aainital gegoede ingeaetenen,-
waardoor niet alleen voor de gemeen-;
te die belasting, maar voor den- wdtnlke--
lier het veel groofer bedrag van verte-'
ring yerioii'en ging I
dat' die (exoldfius otp leen groote scliaal
ten deele ite -te wiijiten aan de -irn 'Ver--
gelijking anet andere gemeenteai, on-'
evenredig hoogetoelajst-ingheffing, dioch
eveneens aan het weinige, dat door
Amsterdam ten koste wordt gelegd
voor verfraaiing der stad, van steun
aan! instellingen van kunst en in het
algemeen voor doeleinden, om het
vertol ijf voor meter gegoeden binnen
deze gemeentel aantrekkelijk te- ma.-;
ken
dat door den- wiinkeltetand de geivol-'
igen van den exodus ook uiit fiscaal
oogpunt zwaar zijn gevoeld, .waar de
ze oorzaak wea'd, dut de heffingen
mede voor Ihem steeds Ihlooger zijn op
gevoerd'
dat adressant onldler die omsitandig-
he-deni imeit lomtsteltemiib heeft vernio-
men van R. ,elni W.w'at de hoofdstad
in de volgende jaren op belasting
gebied te wiacbiten staat, zelfs al
mocht Amsterdam in economrsclnen
zin een goeden- tijd med-emaken t
dat door toeUcomstige belaslingver-
toooiglingeii de toestand nog krdtieker
zal worden;
i dlat bij vorige lnqgrootingsdebatten
B. en W. ,als hunne mieening steeds
uitspraken, dlat een b'eitei'e- regeling-
der financieelie verlhoudting vaoi rijk
tot gemeenten slechts voor Amster
dam redding kon aanbieden.
Om bovengaande r'edienen verzoekt
adi'essant den geaneenlteraaid met al-;
len, aandrang, om ondier uiteenzetting J
van ,d!en financieelieai toe'stand, waar-'
in Amsterdam verkeert, zich. te wen
den tot de hoogte; regeering en tot de
Tweede Kamer, om een spoedige weit-
itelijke voorziening in deze.
i NOG EENSWALTHER.
Van paarticuliere zijde meldt m.en
aan d;e „Alkm. Ct." uit An,tweipen,
'dait Vrijdagavond bij biet vertrek van
'een Harwich boot. een xveapge-r, inge
schreven ander den. naa,in Garl Wal-
tilxier, getooxeix te Erfurt, in, 1885, wei-
geide die politie zijn papieren te too-:
'ment Ondervraagd, gaf lvij ee.rjst vier'
ver.sclriMende namen op. Toten hij zag,
dat men hem zijn bri'eftaisJch wilde
ontnemen, haalde hij leen- beitel uit
zijn zak, bedreigde er de agenten mee,
sprong van de boot, achtervolgd door,
de agenten, die op hun noodhoorn-
tjes bliezen. Hij wie-rd aaaxgehouden en
naar een politiebureau gebx-acM, waar
bleek dat hij bij zich had nog een
beitel, een bos valschie sleutels, een
partij groene zeep, kaarsen, een die
venlantaarn, ,een geladen revolver en
teen doos met 40 'kogels, 90 mark.
Maar het merkwaardigste wias, diat op
hem werden bevonden officieel® pa
pieren met verschtlilende naanen. in
gevuld. t.a-1 van maaan,kaart jet?.
De Duitschie politie -is met deze
in verband nxiei de Riic-hter-Wialither-
zaak eigenaardige aanholudiing in
leen,nis gesteld.
Sport en Wedstrijden
LUCHTSCHEEPVAART.
De toestuur bare toaillon van 't Duit,-
sche luchtschiiippershataljon heeft, be
mand anet kapitein Sperling e,n den
haofding.enieiu.r Basenach, in de buurt
vatn Berlijn een tocht gemaakt vaar 8
uur eax 10 minuten. En een ballon van,
d'e Duiitsche nxotorlucliitschipst.udiiever-:
eeaxligihg met de kapiteins Von Kehl'er'
en Voxx Krogtti en twee machinisten
eon tocht van- 6 uur en 25 minuten,
of, zoo irnen een kleine landing om
het koelwater van de motor te ver-
nieuwon1 ixiiet meerekent, een tocht van
7 uur en 25 .minuten. Beide ballons
hadden, indien de duisternis met ne
vel niet ingevallen was, hun reite nog
wel eenilge uren kunnen voortzet
ten.
GEMEENTERAAD
Vergadering van den Raad dier ge-,
meente Haarlem op Woensdag 30 Oc-,
tober, des morgens te 10 uur.
Afwezig de heeren Groot en Rasch. i
Alvorens met de werkzaamheden
aami te viangen, spreekt de VOORZIT
TER naar aanleiding- van het over
lijden van den heer Bijvoet ato volgt
'k Geloof, dat we wel mogen, zeggen,
dat wdj gedurende den, tijd der onge-
steldJlxeid van Mr. Bijvoet met hem in
die ongesteldheid' höbben medege
leefd. Zijn heeaxgaan treft oxxs diep in
H harte exx wij betreuren het nu de-s'te
meer.
Zoo gaarne hodden wij gezien, dlat
de aanvankelijke beterschap zich had
voortgezet, diait hij -zijn groote giaven
van geest eix goiéde adviezen in de
vergadering nog had 'kunnen! axiee-rleg-
g-en.
Het heeft nieit zoo axxogeai zijn. Wij
betreuren d,at en sprökeix de- hoop uit,
dat de weduwe, die. met zes kinderen
achterbleef, in deze zware beproeving
die kracht zal' mogen vinden wiaar die
io vixiiden is, om de-ze toeproeving te
'diragen.
Al wat Bijvoet voor den Raad ge
weest is, zal in dankbare herinnering
blijven
(De- leden hoorden dieze toespraak
staande aan).
Punt 1.
Mededeeliaxgen en ingekomen, stuk
ken1.
De VOORZITTER deelt mede
dait van den heer Mr. J. H. Thie'll
bixxnen den wettel ijk en termijn het
bou'cht is ontvangen, dait hii zijn©
(benoeming tot wethouder aanneemt
en d'at bij d,e regeling der werkzaam
heden vara het College v-ara B. en W.
de 'heer Mr,. J. H. Thie-1 me,er ih liet
bij .zonder is- belast mdt de zaken van
onder wijis
a. dat zijn gesteld in handen van
B. en W. om advies
le. een verzoekschrift van dl© Wed.
A. Ling.eramaii e. a. bewoners van
den Wagenweg, om de keibestrating
■aldaar te vervangen door een klirakea*-
bastratin-g, onldier bereidlveiMaring
van ais tegemoetkoming in d'e kos
ten daarvoor een bedrag van f 800 bij
te dragen
2e. een verzoekschrift van A. Wij-
nanld's e. a,. .s-talihodders en wagen-1
v&iflxuurdei's. om bij vernieuwing vam
bestrattog geen verder gebruik meer
'te ni'akera van keien, zooails thaxis in
den (1-adtsfeai tijd, met name op den
Wagenweg, zijn alangewiexxd, daar
keien tengevolge hunner hard- en
gladheid, veel nadeel ver ooraak en.
aan hun bedrijf
3e. een verzoekschrift van miep L.
M. Kuijk, om h'aar met ingang van 1
JanUaaii 1908 eervol ontslag te verlee.-
niera als onderwijzeres aan de 7e. TuisL
schenschoiol.
B. d'at zijn ingekomeax
le. brieven van -de heere-n Mir. A. S.
Miedtema en Vincent Loosjes, dat zij
de benoeming tot Itodl dei' -Commissie
voor de bezwaiarschrifteix aannemen;
2e. een schrijven van Mevr. de Wed.
Bijvoet geto. Walraven,, houdende me-
dede-eding van het overlijden yah ha-
ayen echtgenoot, den heer Mx\ F. A.
Bijvoet, in leven lid van don- Ge
meenteraad en dat dit sellri'ij,ven doior
B, on W. namens den Raad' met eeni
brief vtux rouwbeklag is beantwoord;
3e. eeax 'schrijven van B. en W., hou
dende (aanbieding van eeraetn staat
tot beschikking uit den püsit- „On
voorziene Uitgaven., dienst '1907
4e. een schrijven van B. en W. ten
geleide van stukken, betrekking heb
bende op li'et leerplan van de school
voor meer uitgebreid lager onder
wijs.
I Ingekomen is bericht, dat de heer
TViiel zijn benoeming tot wethouder
aianneemit, en anet de aidee-liing on
derwijs is belast.
De VOORZITTER herhaalt z.ij.n
igel'uk'wensch in de vorige viergade-
r-ing uitgesproken, en hoopt, dat het
den heer Thiel moge gegeven wor
den lang ïai 't belang; der gemeente
werkzaam te zijn. (Alpplaus).
Medede-eling stukken ontslag-De
Haan Hugenhioltz.
De heer DE HAAN HUGENHOLTZ-
zegt, dait na de publicatie idea* stuk
ken de toedoe-li,ng v-an zijn vooi'jstel
vervallen is. Naar aanleiding echter
van d'iei mede-dieeling merkt, spröl^er
op, dat dtei nxo-ti© x-'an den Raad den
indruk geeft, dat de Raad; e'eu oordleel
heeft, willen uitspreken over de hou
ding van de, minderheid'. Uit gesprek
ken is hem gebleken, dat dit niet be
doeld ite', en hij verheugt zich daarin,
omdat uit den vorm der anotie reeds
nxindiex* welwillende conclusies ten
zijhen opzichte zijn getrokken. Tegen
de mededieeling vaax B. en W„ dat
sprefcer's mededteieildaigen „eenparig
oaxj-udist wterdexx geacht", moet hij pro-
testeeren. Dat is al wat hij- dioen ka,n,
omdat het xidet in zijn bedoeling k-axx
liggen hier over de verschillende puax-
ten een dletoat te voeren,.
De VOORZITTER, zegt, dat het zijn
bedoeling was, dit punt nader aaxx
die orde te stellen. Wil de heer De
Haan Hugenholitz dit nu, doen;, d'aini is
dat spreker wel, mia-ar hij kam niet
toielaten, dat een debat wordt'gevoerd
over hetgeen IN het College vaax, B. en
W'. is gesp,roken. Spreker gelooft, dat
het vei'stanid'ig, toeter eax wijizer i's over
deze zaak inliet Verder tl© di'scussieea-eu
Spreker stelt daarom voor de stuk
ken voor kexxmisgeiviing aan, te- nemen.
D-e lieer MODOO zou zich daarmede
kunnen ve-reeinigm, indien de ihee-r De
I-Iaani Hugenholtz n-u niet gezegd hiad,
dait de Raad: raiitet had1 toie'dioei-d t© zeg
gen, dat zijn vertrouwen; in die 'miin-
derhei'd! vara B. ©ni W. is geschokt.
Spreker weerlegt ditwel degleiijk
hiee-ftl d'e Raad eenstemmig willen uit
spreken!, dat het vertrouwen in den
wethouder van Onderwijs geschokt
was. Hij' betreurt, dot de houding van
dien heer De- Haan Hugenholtz deze
verklaring heeft ontrokt.
Do heer SN-ELTJES betoogt,, dat die
toen aanwezige leden toödioedideiii den
hee-r De Haan Hugenholtz, die nieits
gevraagd hadi, ook nietls te antwoor
den. Het spijt spreker, dat de heier
Modoo ovex' deze zaak zich andea*s
udtlgieiaten heeft, omdnit door bu-it-en-
staanders die zaak nooit goed zal kun
nen wordexx- begrepen-.
De beer VAN DE K.-VMP sluit zich
bij den hce,r Modoo aaax, Taeix de hee-
ren -sanxen d;e motie lxetobc-n opges-teld,
was er slechts één stem, die ziclx tegexx
,d? uitdrukking „m'eerderlxeiLd" ver-
1 zette.
Do discussie wordt -g'esloteaxhet
.stxik van B. eu W. voor kennisgeving
aangenonxen.
Punt 2.
B. en W. stellen voor aan A. Visser
I tod. wederopztggems vergunning te
verleenen tot het maken van een aaax-
legsteigertje in -Ixet Noorder Buiten-
Spa arne, eax van een trap rm den- berm
v-an den weg, alles 20 meter ten noor
den v-ani de brug over het Spaaxxsch
Vaartje.
Behalve 2.50 voor onkosten zal de
ver-zoeker eeax recognitie van f 1 p-er
jaar moeten bét alen.
(Raadsstuk 364).
Goedgekeurd.
Pun,t 3.
B. en W. stellen voor aan J. F.
Voorwijk te ve-rkoopen een terrein van
272 vierk. meter, gelegen- aan dien
R-aaiinntingel. De prijs is 16 per vierk.
metier).
(Raadsstuk 365).
Goedgekeurd.
Punt 4.
B. en W. .stellen voor aan N. J.
Kruger vergunning te verleenen tot
afv-ijking van artikel 7 der Bouwver
ordening, voor het bouwen van eeax
broeikas op het terrein aaxx de Leid-
schestraat 59.
(Raad,sstuk 366).
Goedgekeurd.
Aan de orde d,e Begu*ootiixg.
Gemeentebegroo'ing
ALG. BERAADSLAGINGEN.
De hieer RINIvEMA brengt aan B;
en W. een woord vaix da'nk voor de-
iixritehting' der ilxegnootingx Spa*, will
aaai den Voo-rz-'. als hoofd der politie
een -vraag doen en iaxlidhtinig vtoagen-.
Hi] heeft, onlangs eexx -schrijven ge
zonden aaxx d-en Voiorz. over -d!e viea-
regaande /brut-aTiitieit, waanmtep' d'e
jongens -opt-iie'den. Daarovea* wil die
Voorz. gelejgenhei'di gieiven te lihterpet-
leeren eax dait wil spa*, nu doen.
De vernielzucht van dat soort jon
gens is zoo erg, diat er eindelijk paal
en perk aan dient te worden gesteld.
Niet voor elk feit is proces-veirbaail'
moedig, maar wel nxioet de politie' bel
ter uitkijken, naar kleinigheden, eax,
dut is ook zeer gemakkelijk'. Als eem
ag.exxt een jongen, die ©en stok bij
'Zich -heeft, maar even volgen wil, dianxi
aal hij zien hoeveel kwaiadi dialahmeè
wordt uitgevoerd. Itögen 'huilzen- en
personen. Jongelui van fatsoenlijken
huize gaan uit voor T plegen van
diefstal. In éen- middag wierd-eax 260
ruiten van ©exx werkplaats van spr.
vernield. Spr. heeft pas weer ©eax
briefje vaax een d'ame ontvangen, die
zich. beklaagt over de toal'da'ditalileden
vaax. jongens. Spr. wa-a'gt o-f er door
de onderwijzers niets kan. wohdleix gé-
daan Spa*, wijst er op, diat itlhlamis
iedere jongen ©exx afkeer heeft van
diereaxmisliaixde-linig,, dioor 'hét onder
wijs op sclxlool. Is er nu niet ilets dtei*-
gelijks te aloexx En kan die Voorzit
ter* als hoofd der politie ex' niets- te
gen laten doen-, om -aan die euvelda
den een einde te nxiak-en
De heer KLEYNENB'ERiG wals a'axi-
vaaxkelijk axiet, van plan haerover -ti©
spreken, doch nu wil ihb'j er cnok een'
woord. pv,er zeglgeix-, en dlan bétneurtj
bij dlat a/ltltoans hier in Haarlem
de „vermaning" v-an den Officier van
Justitie is ingevoerd. Dat werkt nieits
uit, gelijk spr. met eon voorbeeld
aantoont, d,e jongens gteven er niets'
oani, -viindlen e,en vermaning niet ealg
en die .tuchtschool geteift hun, dirie
miaandlon vac an tie
De VOORZITTER i'nteiiroim.peexi,,
dat sjor ek er thans over de toepassing
van wetteox spreekt, die tlxans e-ji
hd-er niet kunn'exx "worden, besrok©n>.
De to eer K LE YNENBERG vestigt
dJnix nog de aandacht op de- vele in
braken, en hoopt ,dat diaar wat tegen
te dbe,n aal zijn.
De heer MIDDELKOOP rn'edict opi.
dat d,e laatste bladzijde dei' beigro'o-
ting hem heeft geleerld, d'at cltei gel-
me en te rijk is a'an sehulkl. Op 1 .Tatnl
1907 bedlroeg die 9 mill. 51 duizend
gulden, exx in 1908 10 mill. 565 dtudz&md
guide.n, dlus een vernxefendlering vatn
ruim' een en een half ïnillMoen. Voor
gesteld, wordt af t'e lossen (281.000.
'zood'at er een schuld van 1.233,000;
overblijft. De totale scliuildveaxmeendle-
ringi zal zijd ƒ1,410,000.
Nu wordt door B. en W. erkenlddlat
de schuld -der gemeente wel' groot is,
doich dat die worden opgewogen, do.or
kostbare geineente-inritehtingen, ter
wijl doox- ~B. en W. xvordt opgemlerkt
dteit- de Staatscommissie- nog nieit
blaar is gek-omeln met éen bet ai'e re-
ge-ling der fünu Vérhoiudioxg. itusschen'
Rijk en Gemeente. Spr. had zoo giaarx
n© gezi'en, dat B. en AY. e(en voorstel
hadden gedaan om een verzoek
schrift. aan de Regeeri'ng te zeaxden,
met de ibte-doeling om wat spoed te
maken met het werk der Staatscom
missie, -cliie nu- -al' vier jaren aaax liet
wérk is, of niet aan 't werk.
Spr. berekent, dat door die Water
leiding ƒ41.000, door die Gasfabriek
'142.000, door hét SlacMIhiuiis ƒ22.750
wordt bijgedragen aan dé rente, ter
wijl die aiflo'ssingeax bedlragem resp.
ƒ47.000, ƒ95.000 en ƒ13.000; totaal
ƒ341.000 aan rente ear aflossing, ter
wijl het totaal dei* af] ossinjgen
en rente op. de toégmatiaig, 658.000
bedraagt, zoodot er dus nog 317.000
moeten worden opgebracht buiten
de genxeenite bedrijven" om.
D'e winst lieeft spr. er opzie-tltteillijk)
buiten gellaten,- o-mdiat hij daarover
n-cng i'ets zeggen wil. Walt het Slacht
hui,s aangaat, ,spr. gelooft dat dit
verlies zal blijven geven., wat hij ge
constateerd) heeft bij een voor 5 jaaa'
door hem ingesteld onderzoek. In
Duitschlamd is d'at anders, doordat 't
aantal stuks vee gi'ootea* is dan in
an-ze sliachilhuilzen.
Wat de Gasfabriek betreft, dé ge
raamde winst bedraagt ƒ73.000 plus
ƒ90.000 aan buizenleid'inlg, -of totaal
ƒ163.000. iSpr. berekent dat, Wanneep
dliie reoo,gniiti-e voor de ibüizenLeiding
niet, werd betaald, biet gate 1 cent per
kuto. Meter goedkoioper kon zijn. De
levering -aan de gemeente zellf bei-
draagt 650.000 kxib. Metéi', waarvoor
4 cent per kub. M, wondit berekend;.
Behalve 't directe voordeel vam
163.000 heeft zij nog een ind-ipecll
voordeel van 2 cent per .kub. Meter,
of 13.000, dus te samen ƒ175.000
winst'.
Ma,ar mu komt op cl e begroeting een
pést voor, dateerend al van 1903,
'waardloior ©en reserve- vatn dait jaar
moet worden afgetrokken van d,e- tow
taal-winst, die dan 143.000 blijft.
Spi*. stelt de vraag of die buizeaxi.
recognitie wel geheel in orde ils. Ge
woonlijk zegt men, dat, wanneer eeax
particuliere maatschappij als d'e
I m- p e r i -a 1 exploiteerdle, zij daax ook
recognitie moest -liét,alen. GeflxeeJ in
omdle is; dit jechter ook niet, Het dto'effi
van al dié particuliere maatschappij
en is ell echts 'het maken vaai winst,
waarbij de gemeente voor toewezen
dliiensten een billijke vergoeding
vraagt. Ga'at de exploAtatite eehtéaj
o.ver in haraden der gem'eén'te, dan
wordt het reohtokar'alktor', dla.t vroet-
gai* van privaten aal'd was, geheel
anders, namelijk van publtok-rechtelij
ken aard.
Wij wisten hij de opritehltihg van hét
Slachthuis al, dat we geen winst,
ma,ar verlies zouden hebben, en dit
zelfde standpnnt- moet men ook ten
opzichte van de Gasf atoniek innemen,
ZoodJat het -kunsitmatig'e prijsverhoo-
igi-ng, is -als men recagnitiJe vraagt
Voor diénsten, die dé geanieente aan
ziichzelf bewijst. Welke parfliculitetrf
zou dat doen Eigenaardig is ook,
dat voor liét leggen der katoeLs slechte
1 pro memorie is uitgetrokken. B.
ten W. zijxi d'an hun px-inci|i>e reedlg
vergeteai. Hetzelfde g-eil'dt voor dé be
rekening van den prijs voor gjanxeen-
te-ele-c tri ciiteif. Te-nw-ijl' de gemeente
zichzelf gas levert voor 4/7 van den
gewonen prijs, betaalt -de genveente
1 cent per kilowatt meer -dan die par
ticulier voor elec.tvieiteit betaalt.
Werd hier ook 4/7 gei-ekendi, dam zou
men geen winst vara '1182, maaa* ©en
verl'i-es van ƒ3485 hiebben.
Met de Wa-terteidiing is Ihief weer
aiixdérs gesteld. Hier* wordt eén neictog-
nitie van ruim f 19.000 gevraagd], ter
wijl er een winst is van ƒ4000, dus to
taal ƒ28.000, Op gas an waiter
twee eerste levensbehoeften ils d-us
een accijns geilegd- van1 oxxgeveer
170.000, eten accijns die mleer dan
25 jaar gieteden- reedte veroordeeld is.
Spr. zou dlus deze toedragen liever
yoége-n bij de inkom stonbtelastimg. Of
is die zoo billijk en zoo aanbevelens
waardig Spr. acht een zeker© pre
mie voor ev-entueel verlies- door die
gemeente te lijden, n-iiet afkeurens
waardig, zoo'dat hij de winst niitetgie-
iheel will- schrappen, ma'aa' val Jxelang-
rijk verminderen.
Spr. gaa-t nu na hoe de belasting
werkt. Er wordt een. gelijk percenta
ge vo-or alle inkomsten gevoiiiderdL
De Gemeentewet laat een zeker© pro
gressie toe, in drieërlei zin: l,e, door
de inkomsten uit kapitaal van 13000
■of daar beneden te stellen voor 75 -pa-o-
cent, die daaxhoven v-oor 100 percieirih'
2e. zit er een zekere progressie im
dtfïii aftrek -van 500 voor levenson
derhoud, doch is miniem, 3e. de
■voornam e pro.gre-ssie die. .gelegen i9
in lxet percent age binnen de grenzen
der G. AV. Zulk een progressie, in.
welken zin dan ook acht Spr. een
bepaalde noodzakelijkheid. Het ia
juist, diat de G. W. dien gemeentel ij-
ken Wetgever vrijheid: laiat, rniaiar
waar als hier de inkomsten schierp
udteenlioo-p.en al. heeft -Spr. nog
momt een kohier gezien. daar is 't
noodzakelijk de hoogere inkomens
hlooger te toetasten. Spr. verwijst naar
heit werk vian, Treuto over de heffing
van R'ijlks- proMncie-, en genxieenteibe-
lastimgen.
Op den duu-r zullen wie aian die pi*o-
g.ressie niet kunnen ontkomen, het is
maar de vraag xvamneer. En spr.-
vraagt daax ook aaax B. eai, W. of bij
hieax eeniige plannen, gerijpt zijn-, om
'in die richting a.aai aa,xx den arbeid
(tie -gaaax. Spr. wijisit op die; moeiiliijk-
hedd vaax dien arbeidi, omdat de se-
iciretairie oviecr weinig -gegevens be
schikt. Ntoodiig is echter, dat de din
gen die wiel liggen biaxneai 't bereik
vaix liet college], worden geraad-
plleegd, b-ijiv. de- Ihypolheekiregisters,
die nameai® die genxeenite hiie-r slechts
zéér zelden wordeax. geain.adipleiegdi. D©
génxeieinitie kan zich' diaiartoe bij' Ixet
(bypotheekkanfoOx* latoonineeireax, gelijk
ATLssdaxgen een geanieente v,an 20.000
aielien- deedi die diaiardoor zomd-eir
belastin gverhooignng haar inkomsten
met 8000 zag stijgen. Ook Zaandam
heeft, vaax diie inlachtingeai- veel nut'
gelhad. Teai, slotte wijfst spr. er op, dat
de veroxhcxuinig teax- opzichte vaax de
aiangi-fte- niteifc ze-elr du/iideilijlk is, iax die-
z.en zii-n dat nniet blijkit of Ixet baljiet
moet wonden. ingevuO,d,, eax oiok dat
niét de vraag np heit billjet- voorkomt^
ixoe groot het inikome-n is.
Ten slotte dringt spr. aan op over-
wégaing vaax zijn denkbeelden
De heer A'AN DE KAMP wil ook
tets- ovier de politie, zeggen, Hij staat
naast den heer RJhilke.mia, als die eeax
beroep doet op het onderwijzend, per-
soaiieefli. Spr. weaxscht nog ie,ts anders
te zegoieiri,, en wel;, dat de- hiér aian-
igësteld© -mensctoéïi totaal ongeschikt
izljax. Sjpx*. merkte bijh. op, dat een
agent eeax -gevaarlijk gat in de straat'
opmieiifot© zoaiidiea*' daarvan rapport te
nxioken op bouw- en. verl'w.erken wla'ar
'geen driiclhioek hing. moeisten zij at-
Kient worden- gemiaaM. Spr. zou graag
willen, d/af bijl 't aansieillera vaax agen
ten werd gelet op- de eisdhen d.oo-r
dén Ai|g*. Politiebond gesteld.
Een agent die een schoorsteen, zag,
welk.© op vaEem stond:, Hiep door en
aai: I-Lij- aal op -mijn niét vallen! Spr.
gaf den miaax eén neprimaaxdé, wda,r-
,om de agent spa*, leeldjfk aiankeék. La
ter kwlam hdj'- zijn excuiuis aanlxiedeni
toen hij; gehoord had dat spr. la'd vam
den. Raiad was, eax hij had- gezegd: Ik
toen miaiar een hoereaifcerel. Welnu1,
zegt spr., laat men dié tooerenkeirels
niét aanstellen, era daarom, wiii spre-
