NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
26e Jaargang. No. 7510
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
WOENSDAG 18 DECEMBER 1907
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN
PER DRIE MAANDEN:
Haarlem 1.20
de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der
gemeente) 1.30
ifeöco per post door Nederland 1.65
.'ikenderlijke nummers 0.02
(•Sièlfcustreerd Zondagsblad, voor Haarlem037M
K de omstreken en franco per post 0.45
iMgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C, PEEREBOOM.
ADVERTENTIËN:
Van 1—5 regels 50 Cts.: iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
Haarlem van 1—5 regels ƒ1.--, elke regel meer ƒ030. Reclames 30 Cent per regel
Bij Abonnement aanzienlijk rabat
Advertentiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsinv
50 Cis. voor 3 plaatsingen k contant
Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 55.
Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 72
Drukkerij: luider Buitenspaarns 6. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA,
Warmoesstraat 76—78, Amsterdam. Telephoon interc. 6229.
BlBRSTE BLAD.
AGENDA
WOBNjSlDAG 18 DECEMBER.
IRaadlsvérgaderiifnig, 1-J uur.
OM ONS HEEN
N©. 660.
Van hot goede te veel.
'We ziitite»' wéér midden in den ver
gadertijd. Onze aarid|aöht wordt ge
vraagd voor déize en gene zaak', aan
gelegen/heden van nut en gerio-egen
en memfigéé-n zou, als hij wou en kon,
de Ihelt't van wijn -afvonden wel buitens-
(hiuiiS kunnen, doorbreng-eia. Op zijn
rndinst! Nlu is bet een muriekuitivoe-
riinig, die onize aamweriglhedd' vraagt,
of (toetten* gezegd) diie we vooral ruiet
-zouden willen missen. Een anderen'
keer bdtaieft het een voordracht of een
lezing of wedt ik wiat al meer. En
zoo staat van1 een menlseQn, die zd-c-h
nfflet weet im te binden, avond aan
avond de stoel aam den hudiseJijtoen-
tnaardl leeg.
Toch moeien we ons niet verbeel
den, dat 8iet zoogenaamde uitgaan
de p-u/bliek ih> Haarlem zx>o. groot is,
integendeel kan wie er op letten, wil
•waarnemen, dat het in (bijeenkom
sten van gedrtjlkerti aard meestal de
zelfde personen zijn, die hij er aan
treft. In het oog van velen, die met
optreden, in' fhet publiek hun brood
of voor 't minst een zekere reputatie
wii/llen vendlienen, is in onze stad het
uitgaand publiek zelfs zeer klein.
Hoeveel teleurgestelde jonge zange
ressen, violisten, pianisten heb ik
niet van mijn lerven gezoem, wanneer
ze tegenover een zoo goeldi als leege
zaal, nog wat aangekleed met ette
lijke- tientallen. vnrdj.'biljetten., hunne
bes-te gaven ten toon spreidden! Naar
hun oordeel moeten de Haarlemmers
wel echte hiudisimnsschen geweest zijn!
Ik zal hun. geen gelijk geven-. Het
is te- veel gevergd-, dat wij voor jonge
talenten, van groote r of wel... klei
ner omvang, maar dadelijk m-et onize
bjelang^tleflilinig Ma air moeten- staan.
Door het braamlbosch moet eenmaal
iediere beginner. Maar misschien zou
Voor fhen en in het algemeen voor
ieder, die een bijeenkomst van. wel
ken aard ook uitschrijft, de toestand
iets .gun^tölger. wordien, wannéér al-
deze. vergaderingen,lezingen en uit
voeringen, oim- het met een woord
van detn modern-en tijd te noemen,
geo-rganiseerd waren.
Wa atoom. niet? De enkeling bestaat
hijtnfa niet meer, 't jjs- alles organisa
tie. En zelfs de organisaties zijn op
(hfu/ru .beurt: weer georganiseerd :n
een gróotere organisatie. On® open
bare leven eveniWel- i® totaal zonder
Hoe doet iemand, die een. openbar©
bijeenkomst tot. stand wil brengen?
Hij/ gaat naair idé diirectie van een
vergadergebouw en- vira.agt, of hij
voor dezen of ddien datum. een zaal
kan krijgen-, wanit mijnheer Jansen
zal een redevoering Wouden. De ver
huurder slaat, zijn agenda op en
vindt de gewénsc-hte izaal nog be
schikbaar. Over den prijs its men het
gauw eens en -men scheidt in de w-e-
denkeeaitge, gelukkige gedachte, dat
anjen een goede zaak heeft gedaan-.
Maar wat de organdsatcxr van de bij-
eenkömist niet weet ils, dat juist den
vorigen dag een ander in- een ander
-vergadergebouw een. soortgelijke- to-
calitesit besproken heeft voor een le
zing van- mijnheer Pdetorsen op pre-
c'es denzelfdien- dag.
Als verstandige en voorzichtige
{mlemschien hébben zij- elk voor rich
hun zaal- vroeg besproken, misschien
wiel vier wéken- van te voren. In ge-
iuikilcige orniwertie-rncliheid gaan zij den
daftjum- van- hun bijeendcomst te 'ge-
moet en beginnen., een weekje van to
-vore-m, de aandacht van- het publiek
op hunne lezaingen te vestigen. Daar
v/inden ze op zekéren- avcmd tot /hun
schrik, dat de heeren Jansen en Fie-
-tersen- o-p demzaLfden- avond hun rede-
Voering zullen) houden.
„Wat i® dat nu vervelend!" zegt de
een. „Waarom moest nu juist die
Plie-tersen op denzelfden- avond' hier
(kfomen?'
,,'Bui/tengewlooai onaangenaam,,"
-zuéht do ander. ,Had) die Jansen niet
een anderen avond kunnen kiezen?"
Er volgt overleg. Had me miaar
even- gezegd -wat uw plan was. J<a,
hoe (kon ik weten, dat u juist dien-
E-eJMem avond kiezen zou? Enfin,
de zaak fögt er eenmaal toe. 't Besté
zal wezen, een van bedde leringen
uit tie stellen-. Heel goed, schrijft
u dan duxMijk aan mijnheer Jansen,
dat het niet doorgaat? Neen-, par
don, daair kan ik niet aan denken, de
man- is zeer bezet, hij Ihad alleen
nog dezen- avond vrij-. Maar mijnheer
Piet'eirsen zal toiclh wel kunnen- uit
stellen? Onmogelijk, ik kreeg juist
een- briefje-, dat hij dadelijk na zijn
voordracht op red® moet. 't Is bij
zonder onaanigen-aami, want we heb
ben precies hetzelfde publiek noodig!
En (dJa-ar er niets aan te doen bl-ijikt
te wezen, houden de heeren- Jansen
en Bietersen. op den-zelfden avond hun
lering, ieder- voor een half publiek.
,,'t Is lieel jammer," zoo- zegt dé be-
legger v-an Jan eens vergadering t-o-t
den spreker, „dat liet niet beter be
zet isi, maar u moet weten, dat juist
van. avond o-ok mrijfnlheer Pietersen.
hier een voordracht boiudt. En 't pu
bliek! in. Haarlem Is nöte-t zoo héél
groot!"
-Op datzelfde ootgenlbJik woird-t de
Iheer Püe-térsen op gelijke mand-er
met zijn- halfgevulde zaal getroost.
-Beide heeren antwo-ordem met ©en
nietszeggend vriendelij-khei-drj e, maar
-denken in 't diepst van- hun hart:
„waarom hebben- jelui dian niet eerst
een® somen -overlegd? Zóo- gro-ot :s
Ha-arlern tioch niet!"
En 't publiek), dat èn J-ansen èn
Pteterseai had willen hooren, meent,
dat Ihiet met 't uitschrijven van zul-ke
(Mjieerikoimstew raiar toegaat en- -dat
er noodig verandering in moest ko
men.
'Dus- zooals ik zei: organisatie. Hét
is volkomen waar, dat op dit oogen-
btliik van regeling geen sprake is. Ie
der do-et maar, schrijft uit, bespreekt,
Convoceert, alsof h-ij de eem'ge was.
Loopt 't mee, de® te beter, valt het
leigen, dan wordt het oudbakken ex
cuus t© voorschijn gehaald: er is
vanavond' ook zooweel te doen. Eén
instelling is er, waarmee met groote
zorgvuldigheid gerekend wordt, dat
is de Baöhvereenigiing. Geen wonder,
rij- bemachtigt voor zich alleen- het
publiek van ze® andere uitvoeringen.
Vóór etn. aleer iemand iets begitnf,
foij/kt hij dus de data van de Bac-h-
concentên na, die bij den- aanvang
vlam. den winter wordien gepubliceerd.
Hterin zou dan ook de oplossing
van- de mloeölij'klhiedid kunnen, liggen:
dlat namelijk iedere vesreenigi.ng bij'
(het bégin van Ihet seizoen de data
openbaar maakte, waarop zij haar
avonden- heeft bepaald'. Maar daar
mee is de zaak natuurlijk niet in- het
reine. 'Zóóver leven we niet in de
toekomst, dat we al precies bij den
aanvang van den wdnlter iweten, wat
er in het heele seizoen te doen zal
(zijn. De meeste plannen komm op
in het verloop van dien winter zelf.
®n wat is er aan- *te doen-, dat de
ondernemers van vergaderingen, bij-
een-komsten, en- zoo meer elkander
niet in de wielen rijden-?
Ik heb daarover een voorstel gekre
gen, of beter gezegd.' een denkbeeld'
gehoond van een onzer ingezetenen,
die zelf dezer d'agen de onaangena
me- ervaring van- het gebrek aan or
ganisatie van ons openbaar leven
biad opgedaan. Hij stelde zich voor
een register, waarin ieder den
dien hij voor een veig-adening of uit
voering van- welken- aar-d ook geko
zen had, zou inschrijven. Daardoor
zou hij- dan teven® kunnen, zien-, wel
ke dagen- al ingenomen, waren- en-
voor welk doel.
Kloios hij- dan. een bezetten- d-ag, dan
eou dit zijn voor zijn enigen risico en
hij' zich niet te- beklagen hebben wan-
nle-er op dien dag het publiek zich.
noodzakelijkerwijze verdéel-en moest.
iMaar waar zou dat register liggen
en- wie het toezicht er. avier houden?
Dat zou een- boekhandelaar in het
midden van de stad' kunnen doen.
Niet kosteloos naltuuridjik, miaiar te
gen. een Meine, vaste
zoodat de tijd, die er aan
wend, eendgszin® zou worden betaald'.
En dit denkbeeld Wil ito xvu een®
in overweging geven aan belangheb
benden- en belangstellenden. Het is
ontegenzeggelijk jamlmer, dat er op
dit oagenblito hoegenaamd geen re
geling bestaat.. J-aimmer voor den
spreker of touinsten-aar, die immers ge
stéld is o-p een1 talrijk gehoor, jam
mer voor het publiek zelf, dat een
bijeenkomst in een volle zaal iim-
jmers veel gezelliger vindt, dan in
een half leege en jammer ten slotte
voor den- verhuurder van- het lokaal,
wiens buffet van veel toehoorders
meer te verwachten heeft, dan- van
weinig.
-Zal zoo'n register aan de verwach
tingen voldoen-, dan moet liet natuur
lijk volledig wezen. Zal hét vollef'g
zijn, dan mtoeten de vareentiigingen en.
personen er algemeen aan deelne
men. In den beginne is dat van een
nieuwe zaak niet te verwachten,
maar dat liet spo-ed-ig insla'at zou mij
niet verwonderen-.
Komaan., dan, een wakkere boek
handelaar, d-iie 't pnobeeren Wil en
een comité van- 3 of 5 mienschen', dat
de vereenigingen verzoekt om hun
aller steun waar zijn ze?
J. C. P.
S&itenlandsch Overzie!:
HET PORT ARTHUR-PROCES.
Bij- -het Pórt Arthur-proces heeft ge
neraal Bely, de chef der artillerie in
Port Arthur, etn hoogst ongunstig
getuigenis afgelegd ove-r generaal
Fock. Bely beschuldigt Fock, dat hij
veel te laat op de Stellingen hij Kin-
tsj-au verschenen is, en, in strijd met
zijn instructies, de stellingen verlief,
en eenvoudig naai" Port Arthur te-
ruggekeei d is, de troepen aan hun lat.
CA'erlatend. Op he-t door Bely genoem
de vergrijp staat d-e doodstraf. Bely
wildé niet zeggen, wie zijn zegsman
was.
Fock ontkende en. vroeg zijn rech-
ters hun- oordeel op te schorten tot zijn
verdediger de beschuldiging van Bely
zou ontzenuwd hebben.
HET PROCES TEGEN DE
OUD-DOEMA-LEDEN.
Tot dé aud-Docura^afgévaardigdien-,
die, zooals Reuter meldde, tot dwang
arbeid zijn veroordeeld, behoorde ook
leddér dier sociaal-democratische
partij, Zereteïld. Hij kreeg vijf jaar
dwahgarb'eidi.
D'E TOESTAND IN DEN
KAUKASUS.
T-eekenend voor den toestand in den
Kaukasus is weer het volgende be
richt uit TifMs
Op dén Kabsspoorweg hééft eeaie
rooverbende, ongeveer zestig man
sterk, een posttrein tot ontsporing ge
bracht. De locomotieven en eenig-e
waggons werden vernield en op dé
ruïne van den trein openden de roo-
vers een hevig geweervuurook wer
den eenige bommen geworpen. Debe-
w-akimgstroepen van den trein slaag
den er echter in de roovérs te ver
drijven. Vier van deze laatsten wer
dén gedood. Heit treinpersoneel kreeg
eenige gewonden.
ARM FINLAND.
Men verzekert, dat généraal Kaui-
bars benoemd zal worden tot gouver
neur-géneraal van Finland^ en dat
eene sterke Russische troepenmacht
hem zal .bijstaan".
Stolypin verwerft zich wel eentre-u-
rigen roem na de groote woorden
waarmee -de tweede Do-ema werd ge
opend, volgde de onthouding en de
inkorting van het kiesrecht, zoodi'a
de geestkracht der revolutionaire be
weging verslapte.
En zoo zullen ook de schitterende
beloften, waarin den Finnen een nieu
we, met huu .geschiedkundige rechten
rekening houdende, toekomst werd
voorgespiegeld, zich ontpoppen in
nieuwe ondier druk king en geweldda
dige russificatie.
Arm- Finland
UIT SERVIë.
In de Skoeptsjina zijn nog altijd de
debatten- aan den gang over de zaak-
Nowakowit®. De jong-radicaal Petsjits
viel- den minister van bannenlandsche
zaken zóó heftig aan, dat deze zich in
het vuur v-an zijn rede blijkbaar ver-
Heiden liet, ilete meer te zeggen-, dan
hij van plan was geweest. Hij ver
ried' namelijk, dat Milan Nowakowits
eene revolutie had willen verwekken
die minister had de schriftelijke be:
wijzen daarvan in handen.
Deze uitlating van den minister ver
sterkt het vermoeden van velen, dat
de Nowakawiisen inderdaad op bevel
dér regeering in dé -gevangenik zijn
doodgeschoten.
DE CRISIS IN PERZIë.
De ernstige gebeurtenissen dér laat
ste dagen in Perzië wijzen o-p een re-
-actianair ingrijpen van den Sjah. Het
kabinet werd Zondagochtend op zijn
bevel ontslagen, onder voorwendsel,
dat de minister-president en andere
hoogwa-ardigbeidsbakleedters niét met
elkaar overweg -kunnen. De premier
en 2 andere peijsonen werden in hech
tenis genomen. Dezen werden naar de
gevangenis gezonden, terwijl die mi-
nis ter-presidént verlof kreeg om naar
Eua'opa te vertrekken.
Het parlementsgebouw werd dóór
ongeregelde troepen beschoten, em Te
heran in staat van beleg verklaard.
De winkels zijn geslotende openbare
gebouwen en gezantschappen worden
bewaakt, Kozakken rijden door de
straten.
Uit alles blijkt, dat men hier met
een welheraamden aanval op liet
parlement te doen heeft. De Sjah
schijnt mét hand en tand aan ziju
despotische macht te willen vasthou
den, evenals het parlemént aan zijn
pas verwor ven rechten.
De toestand is hoogst ernstig.
DE MOORD IN BULGARIJE.
Zondag zijn te Sofia de beide Ver
moorde Buig'aarsche benden-aanvoer
ders Sarawof en Garwanof graf
waarts gebracht. De begrafenis droeg
het karakter van een grootsehe na
tionale betooging. Niettegenstaande
dear regen was bijna geheel Sofia op
de been en begeleidde een ontzaglijke
volksmenigte den lijkstoet naar biet
ver afgelegen kerkhof. Te twee uur
droegen woy woelen de kisten naar de
katiliedraal'. Links van dé lijkkist van
Sarawof ging een groep Armenische
re-volutionnairen met de l'avolutievlag
en rechts Ji-epen de medestrijders van
Sarawof in hef revolutiejaar 1903 met
een rood vaandel, waarop een wit
kruis, met het opjschrift„Vrijheid of
dood."
Na dé lijkmis ging het grafwaarts.
Achter dén stoet liepen een groot aan
tal mannen, die kransen droegen de
eerste, die van zijn' ouders, droeg het
opschrift„Den gevallen, trouwen,
teerhartiigém, blijmoedigen en liefheb
benden zoon, den held Boris". Daarop
volgden gymnastiakvereenigi'ngen, 'n
groote menigte Macedonische districts
vereenigingen met vaandel®, een zang
koor en eindelijk de geestelijkheid met
Sofia aan het
den bisschop van
hoofd.
UIT DE BULGAARSCHE
SOBRANJE.
De Sobranje besloot dien -afeevaar-
digde Straschimorof ter beschikking
van den rechter van instructie te stel
len, omdat h-ij verdacht wordt betrek
kingen te onderhouden met de mede
plichtigen van den moordenaar van
Sarawof en Garwanof.
UIT DE OOSTENRIJKSCHE
KAMER.
Na verwerping v-an alle amende
menten nam de Kamer mét een zeer
groote meerderheid de artikelen be
treffende dé overeenkomst met Hon
garije onveranderd aan.
Stadsnieuws
COMMISSIE BROOD EN KOFFIE.
Bij de h-eersóhende werkloos/held,,
en de véle aanvragen van behoefti-
gen, meent de Comrmssie, al doet de
winter zidh nog niet in al zijn ge
strengheid gevoelen, weer met hare
werkzaamheden te -moeten aanvan
gen. Te meer gevoelt zij zich hiertoe
aangemoedigd nu zij van welwillen
de zijde toezegging heeft ontvangen
van een bedrag, groot f 100. Tevens
hééft de Commissie van het Gemeen
tebestuur de toezegging ontvangen,
een lokaal a-an den Stads-Doelen hier
voor te mogen gebruiken, welk lo
kaal deze week door de Commissie
voor het doel zal worden ingericht.
Nu zijn wij dus in staat een begin
te maken en er is dan ook besloten...
om a. s. Maandag 23 December, de
gratis ui-tdeeling te doen aanvangen.
Yoor hoe lang?
Om geregeld té kunnen doorgaan
is er veel nood-ig.
WaaT wii echter overtuigd zijn tot
héden altijd nog den noodigen steun
te hebben ontvangen, begint de Com
missie weer vol moed haar niet al
tijd even gemakkelijke taa-k.
Giften,, hoe klein ook. zullen dank
baar xloor een der Commissrieledem
in ontvangst genomen wonden»
H» LONDON, Kampersingel 50.
A. F. H. v. d. VAART, D. Spaame 42
H. v. NIEL Hz„ Gr. Houtstr. 8e
W. B. GUSKENS, Gr. Mankt 4.
M. v. OMMEREN, Nieuwe Gracht 1.
Onder so heading.
Bij KammkMjk besluit is aan den
he-er E. A. von Saiher te Haarlem, di
recteur van- het Museum- van Kurrat-
-nijiveiihéid', verlof verleend tot het
aianieanen von het ridderkruis 3de
klasse der K-onrimMdjike Kroonorde
van Piurssen, hom dloor Zijne Majes
teit den Koning van Pruissen ge
schonken;
N-otaris.
Bij- Koninklijk besluit i-s benoemd
tob notaris binnen het arrondisse
ment Haarlem-, ter standplaats de ge
meente Liase, de lieer J. Tuymelaar
cankJidaatn'otaris aldaar.
Ontvreemd.
Van de in de Frederik Helmer-
sttnaat (Am-sterdamsche Vaart) in
aanbouw zijnde woningen, is
aanzienl'iike hoeveelheid lood ont
vreemd. -Men meent de daders op
het spoor te zijn.
De Werkloosheid.
RAPPORT D-E-R COMMISSIE.
Zoo-ais men weet werd op 23 Janu
ari van dat jaar, dloor den Gemeen
teraad eene commissie benoemd, be
staande- u/it dé heeren J. L. E. I. Bre-
djaj Kleyneniberg, II. van Bred erode-,
P. Hétem, J. F. Hulswit, E. Le
vert, H. London, L. Modoo, A. Rin-
keima, A. van Rossum en J. W. Veld
heer, walike commissie tot haren se
cretaris benoeandé den lieer J. Ger-
ritsz. Aan haar was opgedragen een
onderzoek te doen naar den omvang
der gedwongen werkloosheid iai/ deze
gemeente, en heit beramen van mid
delen daartegen, alsmede tegen de
geldelijke nad-eeten, daaruit voort
vloeiende-.
Aan liet rapport dezer commissie,
dézer dagen- bij B. en W. ingekomen,
ontleenen wij het volgende:
-In de- iinileiidling wiordt uiteengezet
wat reeds iin dé gemeente Haarlem
ter bestrijding der werkloosheid ge-
diaaai werd, en er op gewezen, dat
liet adres dér Kamer van Arbeid
voor de Metaal- en Houtbeweikiing
van 18 Sept. 1906 den stoot gaf tot
dé benoeming der commissie.
Haai" werkplan werd aldus vastge
steld: De commissie zou- een onder
zoek instellen naar den omvang der
werkloosheid en daartoe do medewer
king inroepen van patroons-vereent:-
gingen, werkided-en-organisatiés en
anderen; zij zou een onderzoek in
stellen nriiet aM-een naaa* de geldelijke,
maar ook' naai- andér© gevol-gen der
werklooslhedd; zijl zou middelen bera-
m-en ter voöricomimg van werkloos
heid en daarbij in ïnet bijzonder let
ten op een- goed! ingerichte Arbeids
beurs, en edndelijk zou zij komen met
voorsteH-en tot bestrijding der finaal»
ciieele nadoelen; voortkoraend'e uit
gedwongen werkloosftieid1.
-De commissie richtte zich met ver
schillende vragenlijsten tot patroons
in oudérséheadiene vakken, en riep
tévens dé hulp der v o.kvereenaigdngen
in, ten eonde een overzlicffit te krijgen
van de werkloosheid gedu.rendé het
tdjidvak van 1 Mei- 1906, tot 31 April
1907. Het resultaat van- de mede wer
king dér patroons was in het alge
meen niet groot, van d© 577 verzon
den vragenlijsten, werden er slecli-ts
174 beantwoord'.
Jntussciien wezen dé cijfers, dlié op
(déze wdj(ze verkregen werdén uiilfj,
dat het grootste gezamenlijk aantal
volwassenen in de bouwvakken werk
zaam,, bedroeg in Juni 1906 482, het
laagste, iai Febr. 1907, 309. Voor het
smidsbedrijf waren- do© cijfers 32- en
29, voor de onvolslagen arbeiders 46
en 38, enz. Hiérbij bleek, d-at in dé
vo-edlugabedrijlven van werkloosheid
geen sprak© is evenmin als in het
Kvaséihbedrijf. Vbor de groot-indus
trie- bewijzen de verkregen cijfer®,
-dlat ondanlks kleiine schiomimedlngen
het aanital wériklledén Ln het waar
genomen jaar steeg van
tót 854, van 302 tot 372 voor
die onvoilwassenen. -De vraag
naar aibeflidsknachrten voor dii't 'be
drijf bleek dus vrij sterk te schom
melen en gelet op d'e toornen in dit
vak zouden maatregelen, tot bestrij
ding der geldelijke niadieelen van- ge-
dlwiongm weriMOashead zeker Tedén
van bestaan, hébben.
De commissie moet echter camel-u-
dee ren, dat dit deel van- haar onder
zoek waarvan zij, dank zij- dé toe
zeggingen dér patroons-, groot© ver
wachtingen had, en dat in- eens al
het materiaal' had' kunnen leveren, 't
welk de- oommiisisié nooidiig had, is mis
lukt, dóórdat het aantal' ingekomen
lijsten te gering is, en d-aardloor dé
ingekomen gegevens te vang.
-De Oammisslé vroeg voorts de
medewerking van 29 arbed-dérs-viak-
vereenigingeni, waarvan er 9 totaal
.niet antwoordden^ de overige zon
den man of eer volliedlilge vragenlijs
ten terug, waaraan dé comimisisde
reeksen van cijfers ontleent.
Resultaat van dit onderzoek was,
dat nagenioeg geen werkloosheid
werd' aangetroffen onder de bakkers,
de meubelmaker®, en in de typogrra-
'fiisiché vakken. In het ttenmer-
eluikadoorsiviak heerscht vrij veel
we-rktoosh-edd.
QDé overige gegevens waren, niet
!\X)illédig genoeg om met eenige zeker
heid! dé werkloosheid onder dé vak
lieden- te kunnen bepalen.
D© cammdssdie kroeg een aantal van
155 wertótoozen, waarvan 90 gehuwd,
1139 werktoozen-wekm, waarbij
leden van dé V-ereen. D. E V. nnet
medegeteld zijn.
Bij1 liet onderzoek naar dé aiet-
georgcuiisecrdlö voklieden, die wieak-
loos zijn. of geweest zijn-, mddlden
zdoh 139 personen aan-, waarbij 48
timmerlieden, en 53 opperlieden,
grondwerkers (toss© werklieden,
bij/na uitsluitend' dus behooron zij tot
dé bouwvakken, aldus bevestigend
het algemeen gevóélen dat dé werk-
loo3h©"'d het meest in dé bouw vakken
heerséht.
Een afzoaiderl-ijke telling werd ge
houden voor h-et taammerl/icden-vak,
dat bijzonder door dé werkloosheid
wordt getroffen. Van- de 376 personen
wanen er van Mei- 1906—30 April 1907
in totaal 199 werkloos, tegen. 177 dóe
geregeld werk hadden.
De commissi© verkreeg een totaal
van 268 werktoozen tegen 329 niet-
werklo-ozen in het timmervak, welke
totalen overeenkomen met het aan
tal tdmmerldedén. in Haarlem en om
geving gevestagid. Ook uit dé door de
Ri jksvere ekerinigshanik op w-rzoek
rorstrekte gegevens blijkt, dlat de
weaikloosheid in dé bouwvakken hei
grootst is.
Hét aantal dengenen, die in- dé «ne-
ltaaimij|véahéid te Haajidem geeft*
pi-aats kunooen vinden, is percontsge-
wijlz© betreklkeldjlk gering, doch wal)
hot aantal betreft vrij groot.
;Eén afzonderlijk hoofdstuk wijdjt
de commissie aan de gevolgen der
werkloosheid, in mate-rieel en in phy-
siek opzdéhfc, waarvoor zij gegevens
verkreeg van verschiildeinkie vereeni
gingen, armbesturen, zaekenfomdsen,
doctoreni, enz.'
De commissde sté-lldé voorts een
uirtvoeriig ondérzoek in naar dé wer
king- van dé gemeentelijke arbeids
beurs. Haar antwoord! op de vraag,
of dé genoemde mstefllang aan haar
dioed h-eeft beantwxmrd', kan niet gun
stig luid'en» Het Bureau is of onbe
kend', of wordt gewantrouwd, of men
verwacht van. zijne bemididieldng'
geen vrucht.
De Commissie meent, dlat zelfbe
stuur eerste voorwaard© tot verbete
ring is, dóch heeft bezwaren van
practiisdhen aard' om. belanghiebben-
den d/iireot hun. veriegenwooTdigeis te
déen kiezen.. Zijl heeft daarom, ver-
scili>iiiléindé wenschelijk gebleken v&r-
an-dieritngen voo-rigesteiid', en die aan
b-aur rap-poirt toe gevoegd als: Oint-
«.verp-reglemenit eener gemeenife,lijkte
Arbeidsbeurs
A'oJ-gens. dé bepalingen v-an ddit. re
glement moet dé Beurs worden be
heerd dloor een door den, Raad op
vfaordracht van B. en W. te benoe
men- bestuur, bestaande uit een ge
lijk getal werkgevers en werknemers-
en een buiten partijen staandén voor-
ziitter. Ikeze, benevens een- patroon-
en een werkman- bestuurslid, vor
men het Dag. Bestuur, ter-wijl een
door dien Raad te benoemen Diroc-
teuii' het beheer voetrt. Alle bemoeiin
gen gesdhiedén kosteloos.
De commissi© heef t rich, niet bezigi
geflioudenf met hiet zoeken- naar an-
dére mfiddélén ter bestrijding van de
werklooshedd. Zij heeft gemeend te
mogen vertrouwen, op dé verklarin
gen en ondervindingen van- anderen
dat al zulke maatregolm als het la
ten udtaoeron van publieke werken
in dén wiauter, het inrichten van
iwerkversdhiaffingen ('kedien kloppen,
zandikruien enz.) het richten van een
verzoek aan de burgers, om hun
werk meer over alle déelen van het
-jaar te verdoelen enz. ene., fiasco ge
maakt hebben-. Op grond/ dus- van de
uitkómsten, elders verkregen., kan die
commiissdé geen middelen aanbeve
len, die dé gediwon-gen werklooeflieid
zólif afdoendé zoudéni bestrijden.
-Uitivoerig echter staat de commó®-
siéi stal' bij- dé. bestapjding der gelde
lijke madieelen, waarbij zij rier groe
pen van maatregelen onderscheidt,
namelijk: le. dé verzekering door de
vakveroe-niiigingen alleen, 2e. de ver
plichte openhare verzekering, 3e. dje
verzekering bij een aOgemeene kas
met liefdadig karakter, 4e. de verze
kering door vakvereeniigingen met
Gubsndtié uit een openbare kas. Deze
vier vormen worden in het rapport
afzonderlijk besproken. Wat de ver-
Izekering doó-r dé vakrver eenigingen
alleen aangaat, w-ordt er op geweaen
dat zoowel in 't. buiiénland aks ten
ónaent slédhtis bij' zeer hooge contri
butie eenige uitkéering kan geschie
den.
Wat den openbaren verzekerimgs-
plicht betreft, dé te St. Gallen geno
men- proef is mislukt.
-Bovendien- meent dé Commissie, dial
afgezien1 van dé vraag of de gemeen
te een verzekeringsploobt zou liunr-eo
