HAARLEM'S DAGBLAD. TWEEDE BLAD. beursbericht MERENS TIENMAN Stadsnieuws Onze Lachhoek. FEUILLETON WOENSDAG 5 FEBRUARI 1908 VAN Haarlem, 3 Febr. 1908. Staa^sfcbwlsen waren fhodkm stil, ©aar prijshoudend met uitzondering van Fortugeeoen, welke voor 3 leaning® 11/2 lager golden, to verband met het bericht omtrent den te Lissabon gepleegde® konings moord. welke uit hoofde van den ge- gpajwien nolitieken toesfetod hier en. daar blijkbaar vrees voor verwikke lingen deed ontstaan; wij zijn overi- «ns geneigd om aan te nemen, dat dTffemoenschappelijke verontwaardS- rfng van alle weldenkende onderda an een aanleiding moet •zijn tot ©«nadering tusschen de partijen. Zuid-Amerikaansche fondsen war art ■\#st voor Argentijnse® to. verband, ©et edn etuis tige beoondeelimg van hét opt reden van den president. Peruvians zwak en lager to navol ging van Londen. ■De lokale maikt was meeremdJeels stil en Weinig belangrijk. Indische Cultuurwaarden vast met vraag voor Vorstenlanden. Aand. Ja- vasohe Cultuur-Mij. 127 biedende^ op- richtersqand. ca. f 110 op deze wordt een uitkoertog van f22 waarschijn lijk geacht. Tabaksaand. opende® to tostetooze Stemming, bleven echter ten slotte weder op ongeveer vorige koersen. Van Mijn waarden trokken Ketahoens weder de aandachtiets hooger ge opend Jien de koers onmiddellijk te rug en bleef op ongeveer het laagste pxmt van den dag, er circuleerden on gunstige voorspel liingjen uit Indië, <ioch niemand wist medie te SdJeelen op wolken grond die berustten. Great Cobars zwak en teirvigloexpen se in overeenstemming ïriet de Ame rika ansche markt. ■Met de boodschap rain President Roosevelt aan het Congres is de eige.nHiike verkiezingscampagne in de V. S. ceoprnd en gaan wij van nu ai aan een tijdperk van politieke agi tatie, van tendendieuse dagbladarti kelen en d'ito redevoeringen tegemoet. Iedereen die eesnigszihs bekend is met Amerikaansdhè toestanden zal weten, dat de diverse partijen ziüjbj vaak n:et ontzien' om door ondndieir juiste mdddelen (hun -doel te bereik au én 'hum candidaia/t te zien zegevieren. Oude grieven worden voor dien) dag gehaald en breedvoerig uitgespon nen, terwijl zoo noodisg die finiamciJeele jweiriald een handje helpt en idoor ma nipulaties ter beurze Sonvfloed op de stemming van het publiek uitoefent. Een verkiezingsjaar in Amerlkai ken merkt zich dian ook doorgaans door een onregelmatig nuainkttverloop en «iet eerder dan na dé definitieve ver- kietoibg van den president wordt die stemming- ter beurze kalm ar an. be gint. ook het publiek wederom meer jjelamgsteliltog aan dien dag te leggfem. Wat- de sneech van' den president bet- treft. heeft deze daarin weder ie<ans gelégemQieid .gehad duchtig op de Trusts en de Spo o rwegt-Mij'enlo(9 te trekken. Scheen de panrilek to Octo ber Roosevelt aanvankelijk eenigs- sitos ontnuchterd te hebben on zag hij zich genoodzaakt ondier dien dralng dier omstandigheden izijtn optreden te matigen, th'ans, nu die toestand tolde V. S. cenigszins verbeterd is, 'heeft hij weder zijn oude vooEntvarendlhleid! aan den dlag gelegd, niets en nie mand ontzien die. In do meest krrlateeJe bewoordingen heeft hij zijn standpunt nog eens duidelijk omschreven, etnis politiek, die de president voor1- staat, inderdaad' ook die dier republi keinse he partij, dan zal' deze hierme de «iet gebaat zijn en verbeteren hiie^Jpor de kansen der democra/ten. Meer invloed dan de toespraak van president, welke blijkbaar niet au serieus genomen weirdy had het bericht, dat een vervolging ingesteld' zal worden tegen den heer Harrtawm erj tegen de lij'non, die otodeir zijn be heer staan, terwijl de moeilijkheden bij «enige bankinstellingen de stem ming ter beurzo, welke toch al wei- opgewekt was, verder ongunstig beftfvlcedldten. Tocüi 'heeft die imaakt ach die omstandigheden in aanmer king genomen vrij goed kunnen hou den en de dialing van j.l. Zaterdag fferd dan ook meer veroorzaakt door aanvallen der contramine dan dtoor mgstverkoopen. Ongunstige geruch- rari betreffende den ftoaincieelen toe stand dier Rook Island hadden een ?avoelige daling to dit fonds ten ge- Vooral de pref. shares liepetn 3erk terug, van 27 tot 241/2, terwijl ok de gew. aand. ruim 1 moesten rcijs,seven. Waar juist onlangs be richt werid, dat de Mij. In hare fltoan- oieele behoeften voor het eerstvolgen de jaar had kunnen voorzie®., trok de zwakke Stemming voor dit fonds nog al de aandacht. Unioins en Southern Pacs. waren eveneens sterk aangebo den, terwijl ook to <Le todudtrieeflë afld. het aanbod overwegend was. De miarkt Sloot in zwakke tendenz. GeeTii wonder, dat bij die houding der beurs te New-York de 'handel hifeh heden bii lustelooze stemming ep la- gene koersen zeer gering wias. Geld 31/2 A 4% De Koningsmoord te Lissabon De Temps" Haat zich, to ünet hoofd artikel, aa® den moord te Lissabon gew ijd, als volgt uit Hoedanig ils de toestand; door den aar slag veroorzaakt Koning Manuel bestijgt den troon te midden va® de sympathie, die ee® gevolg is van zijn verdriet en zijn jeugd. Het prestige vav de monarchie wordt versterkt, door de afschuw, door de misdaad ge wekt, èn door de hoop, die in aller harten met die nieuwe regeering ver- Je\ endigd zal wonden. Indien men de republikeinen ver antwoordelijk stelt voor de daad, weet man niet, welke voordoelen zij er van verwachtten. Vreesde men, dat de reeds aangekondigde verkiezingen mei to volle vrijheid zouden plaats hebben Het is niet waarschijnlijk, want het volk zou daarin niet hebben berust. Het meest directe resultaat van het drama zal een verscherping van Franco's politiemaatregelen zijn. En ditmaal zullen ook de .tegenstan ders van de dictatuur hem daarbij steunen. Er is alle aanleiding tot de veronderstelling, dat er geen staats greep, van welken aard ook, zal plaats hebben; politieke misdaden be- zoigen zich zelf .een blaam en hun slachtoffers worden het voorwerp van eene sympathie, die hun fouten d'oet vergeten. HOE DE AANSLAG PLAATS HAD. Bij de schouwing van het lijk van den koning bleek, dat die koning door drie kogels getroffen werd, een in den hals, een to den schouder en een dercle trof den vorst voor d'e tweede maal in den hals, den slagader door snijdend. De daardoor veroorzaakte wond) was doodelijik. Don Carlos was reeds overleden, toen het rijtuig in het Marine-arson aal aankwam. De kroonprins werd to het hoofd en in de borst getroffen en gaf ook bijna onmiddellijk don geest. Dadelijk nadat zij Van dien schrik bekomen waren, begaven de koningin- moed'er, de hertog van Oporto, de broeder des kontogs, de ministers en een dieel van de hofhouding rich, naar het M arine-arson aal. De koningin Amiaba was flauw gevallen en ze werd met den gewonden Manuel, die, zoo als men weet, aan den arm en de kaak gewond was, naar het paleis Vervoerd. De tocht schijnt vertraagd geweest te zijn, want men kwam daar eer.slt tegen zeven uur aan. Tegen negen uur wierden ook de lijken van koning e® kroonprins naar het paleis gebracht, begeleid dioor de bereden politie. 'Een ord onnanee-officicr, Francisco Figuera, die, naast het koninklijk rij- ttog liep, schoot een der samenzweer ders dood. De a an v aliens hielden hun karabijnen onder hun mantels ver borgen. Het z'ijn repeteergeweren van 44 c.M., gel/aden m,et vijf kogels. Te Lissabon, wordt verteld, dat ko ningin Ann alia een schampschot ont ving op .het «ogenblik, dlat ze haar zoon met haar lichaam trachtte te be schermen. De re,geering heeft uitge breide maatregelen genomen, omniet alleen alle socialisten ern republikei nen, maar ooik de aanhangers van Miquel de Braganza, de zoogenaam de legitimisten, te beschermen. In een telegram aam d;e Antwerp- sche „Maltin" wordt nog liet volgende geseind Het aantal samenzweerders was ze-. Toen het koninklijk rijtuig de stad binnen, reed, keek helt publiek zwijgend en met zeker wantrouwen toe. Toen liet rijtuig in stap het mi nisterie van Financiën voorbij reed, trad een jonge man, to sportkostuum, maar overigens het uiterlijk van een werkman vertoornend, naar voren Hij had een revolver in de hand en trad op liet rijtuig toe, klaarblijkelijk met de bedoeling, te trachten er van ach ter op te klimmen. Dadelijk stootten de koningin en de prinsen kreten jvan angst uit. De koningin vloog op en slingerde de® ruiker, die® ze in de hand hield, naar den aanvaller. Deze schoot, trok onmiddellijk daar na voor die tweede maal af en trof den koning in den rug. Do® Carlos bracht de hand aan het hoofd en viel neer. Dadelijk wierpen een aantal personen zich op den moordenaar, die voor de derde maal zijn wapen loste, zonder dat de kogel doel trof. Ondertusschen had een man met zwarten knevel en baard, to een breeds® mantel gewikkeld, een kara bijn te voorschijn gehaald Ook hij trad op het rijtuig toe en het eerste schot trof den kroonprins in het ge laat. Een tweede doorboorde de borst. Op het oogenblik, dat de man aan legde voor een deride schot, greep een politieagent het wapen; de moorde naar viel bijna tezelfder tijd neer on der de slagen, die een officier hem met zijn sabel toebracht. Te midden van een ontzettende ver warring verscheen prins Adolf ineen auto op het terrein. Het gansche dra ma had zich toen reeds afgespeeld Prins Adolf verliet zzijn voertuig, trok zijn revolver en volgde het rij tuig met zijn stervende verwanten, dat zich langzaam in de richting van het Arsenaal voortbewoog Daar werden de lijken op matras sen neergelegd. Het bloed liep den koning bij stroomen uit neus e® mondeen van de kogels moet den ruggegraat getroffen hebben. Koningin Amalia bracht den naeht, volgende op de® aanslag, weenende tusschen beide lijken door. De eene hand der koningin rustte op het hoofd van de® koning, de andere streelde het koude voorhoofd van haar kind. Bovengenoemd blad ontvangt om trent den persoon van de moorde naars, de volgende mededeeflingDe een heet Manuel Buica en is oud sergeant v«an het 7de regiment cava lerie, thans onderwijzer te Lissabon. De beide anderen zij®, volgens dto bericht, ook Portugeezen. Omtrent de medeplichtige® van <!e moordenaars zwijgen de telegrammen, nog steeds. MANIFEST VAN FRANCO. Franco heeft Zondagochtend een manifest doen verspreiden, waarin hij het volk mededeel'ng doet van den aanslag en de troonsbestijging va® Manuel aankondigt. De opper-officie- ren en hoogte ambtenaren legden Zondag reeds den eed van trouw aan den nieuwe® koning af. Bij afwezig heid van een Tweede Kamer, zal al leen hert Boerenhuis in buitengewone zitting bijeengeroepen worden, om du eed af te leggen. Ook het leger e® de marine legden Zondagochtend reeds in alle garnazoe- den eed' af te leggen. De waj'ze, waarop het manifest van Franco ontvangen wierd, toont aan, dit hert: volk beslist afkeerig is van elke revolutie en de maordienaars ver afschuwt. DE INDRUK IN HET BUITEN LAND. De president van de Franscbe re publiek ontving Zondag van den her tog van Oporto de officieele tijding van het overlijden van Don Carlos en zijn zoon. Hij zond telegrammen van deelneming en droeg iea® ordonnans- officier oip zijn betuiging van rouw beklag over te brengen naar de Por- tugeasche legatie. In den middag bezocht Pichton den Pnrtuigeeschen gezant. Het gebouw van de legatie is met rouwfloers versierdvoortdurend houden auto's en rijtuigen stil, die bezoekers aanvoeren, waaronder vooral! aanzienlijke lede® van dePor- tugeasohe kolonie te Parijs. Een medewerker van de Temps" bezocht den Portugeeschen gezant De Souza Rosa. Deze was zoodanig on der den indruk, dat hij zij® tranen niet kon bedwingen. „In kon de tij ding bij het eerste bericht niet geloo- veri', zei hij. „Ik ben overigens over tuigd, dat thans iedereen in Portugal zich rondom de monarchie zal schar rem" De gezant protesteerde verder tegen de handelwijze van één der bladen, dia bij het bericht over de® aanslag weinig welwillende aanteekentoge® had gemaakt. Te Madrid is de indruk niet min der hevig geweest. Overal veroor deelt men hat misdrijf ten sterkste en sommige bladen roemen de politiek van Franco. Koning Alfonsus deed alle feeste lijkheden uitstellen en gaf bovendien bevel, dat alle officieren te Madrid tot nader orde to de kazerne zullen blijven. I>e ministerraad vergaderde, om over den toastand van gedachten te wisselen. De „Imparcial" spreekt van ernstige militaire maatregelen, doch' aan hert ministerie van Oorlog 's dienaangaande ndete bekend, naar het heet. De telegrammen worden gecensu reerd en dientengevolge zeer ver traagd. Koning Edward werd uit zijn slaap gewekt, toen Zondagnacht het eerste bericht arriveerde. Op het Londensche ministerie van Buitenlandsche Zaken was de indruk I vooral daarom verbijsterend, omdat het meerendeel van het personeel bui ten de stad vertoefde. Sir Edward Grey werd onmiddellijk onderricht. Te Home wappert van de openbare gebouwen de vlag halfstok. De blade® bevatte® artikelen vol sympathie over de slachtoffers. Ook de Paus werd te ongeveer drie uur gewekt, om Z. H. de tijding mede te dealen. Pius X was zeer aange daan. Hij stond dadelijk op e® cele breerde een mis voor de zielsrust van de slachtoffers. Daarna deed hij aan koningin Ama lia en den infant telegrammen van rouwbeklag zenden. Een telegram van den staatssecre taris va®, het Vaticaan aa® den patri arch va® Lissabon, gelast dezen eene strikte neutraliteit te handhaven in den strijd der politieke partijen. IN HET KONINGSPALEIS. De toestand van koning Manuel is bevredigendde geneesheeren con stateerden, dat zich voorioopig geen complicaties voordoen. Een deel van de leden van hestcoTps diplomatique bracht de® Zondag nacht op het paleis door. Uit alle oorden va® het land komen telegrammen. De stroom aanzienlijke®, die bezoe ken van rouwbeklag komen afleggen, houdt nog steeds aan. Koningin Amalia ontving gisteren de conservatieve leiders Pento, gene raal Pimentel en Wenceel ao, benevens graaf Brendeados, leider van de na tionalisten. Ook had ze een langdurig onder- boud met Franco. Aan berichten van Zondag, voorko mende in de „Petit Bleu", is nog het volgende ontleend De welgestelde Lieden to Lissabon dragen voor een deel rouwkleeren. De stad ziet er anders uit dan ze zich ooit aan hert. oog va® den vreemde- Itog vertoonde. De koninklijke familie zal voor vier rnaandien rouw aannemen; de schouw burgen blijven vier dagen lang ge sloten. De lijken van dien koning en den kroonprins liggen in dezelfde zaal van het koninklijk paleis. Zondag zijn ze gebalsemd. Koning Mamilel weet. on der de ontzettende beproeving zijne kalmte te bewaren. Zij® arm zit in. een verband en ihij ontkent eenige pijn te lijden. De politie betracht een groote ge heim zinnigheid, wat betreft de iden titeit van de gedoode ikoniinigsmoorde- naairts (waaromtrent Reuter ondertus schen bijzonderheden seinde) en de itesbltaiten van het needs in vollen gang zijnd onderzoek. De Russische oensuur weent aan de grenzen alle bijzondierheden omtrent den moord. De autoriteiten vreezen namelijk, dat de lectuur van die Moedige détails prikkelend op de fantasie van de ter roristen zal wenken en ze bewegen zal tot een of anderen aanslag op den tsaar. Ook vreiesrt me® voor verergering van den toestand van de tsarifea, die, zoo ais men weet, sedlert l ang aan ze nuwachtigheid lijdt. De bijgeloovigen onder d;e Portu- geesche bevolking zijn. heit er over eens, dart de kroonprins voorbestemd was tot een dramatische® dood. Reeds bij zijn geboorte had er een ernstig ongeluk plaats. Toen hij een jaar oud was, ontstond er brand in zijn slaapkamer. Slechts met levens gevaar gelukte het toe® aan Iemand uit het personeel den kletoien prins, die reeds eenige brandwonde® had opgeloopen, te redden. De „Pietit Bleu" deelt onder de nors dige reserve mee, dat bij hét hoeren der ongelukstijding te Oporto een op roer ontstond. Ook bevestigt bovengenoemd Mad, dat een strenge censuur op telegram men e® andere berichten wordt uitge- oefend- (Zie verder Eerste Blad). VAKANTIEKOLONIES. Door mevr. Jenny C. Op 't Eyndie— Stolp, 1ste secretaresse der Afdeeling „Haarlem e. o." van het Centraal Ge nootschap voor Ktoderherstellings- en VacantiekoJonies over 1907, is het navolgende jaarverslag uitgebracht. Dit jaar werd ons ledental verrijkt met 121. Zeventien lede® bedankten, zoodalt hét aantal oontribueerende le den 254 bedraagt, terwijl 22 .personen ons een gift voor ee® keer toezegde®. De afdeeling gaat dus wel vooruit, maar toch niet to die mate als wen- schelijk is en noodig voor het groote aantal kinderen, dat onze hulp nog behoeft. Om voor dé uitbreiding wat krachtiger te kunnen Verken heeft het Bestuur het raadzaam geacht een penmatnente propaganda-commis- sie te organdseeren en de heer Ed. A. van Bil derbeek is zoo welwillend geweest d'e benoeming tot voorzitter dezer commissie te aanvaarden, wel ke commissie werkte met een .aan vankelijk bevredigend succes. Verleden jaar hadden wij reeds stappen gedaan tot 't verkrijgen van de Koninklijke Goedkeuring en nu zijn onze pogingen met een goed re sultaat bekroond op 15 Jumd 1907die goedgekeurde statuten komen voor in het Bijvoegsel van de Nederi. Staatscourant van Donderdag 11 Ju li 1907 No. 160. Verleden jaar zond de afdeeling 33 kinderen uit en dit jaar 44, waarvan één kind twee termijnen wegbleef. Van deze kinderen ontving ik 33 opgaven over de gewichtstoenemtog 1 kind 0.5 K.G. afgevallen 1 kind niets aangekomen 4 kandere® tot 1 K.G. aangekomen. 10 kinderen tusschen 1—2 K.G. aangekomen 13 kindéren tusschen 2—3 K.G. aangekomen. 3 kinderen tusschen 34 K.G. aan gekomen. 1 kind 4 K.G. aangekome®. Den heer Boekhoven zijn wij veel dank verschuldigdhij verklaarde zich steeds bereid de kinderen te ge leiden op hunne reizen naar de va- ca®tLeukotomies toe en weer terug. Ook de heer Va® Bil derbeek heeft ons in <Lit werk zeer gesteund. In ons Bestuur zijn twee lede® uit getreden, n-T Mevr. Meder Roose boom en de heer Nagtzaam, terwijl twee nieuwe Jeden toetraden dl. Mej. Va® der Chys en de heer Hendriks. Wanneer wij op liet jaar 1907 te rugzien kunnen wij tevreden zij®, maar tevens worden wij doordrongen vah het aevoel, dat er nog veeil werk voor oms ligt, en daartoe hebben wij vooral noodig werkkrachten en geld; ik zou dé leden dus willen oproepen om to deze beide opzichten werkelijk hun uiterste best te wille® doe®, an ders zou ons werk sileohlts halfwerk blijven, waai* het zóó nuttig worden k^n. ZIEKTEVERZEKERING Uit Amsterdam meldlt men: Hert departement. 'Amsterdam Van de Maatschappij van Nijverheid heeft een circulaire aan de lede® rondge zonden om alsnog hu® meening te hooren omtrent, de proeve van ee® wertscmtwerp-ziekteverzekexing,, d'oor hert, departement; (Haarlem aan de Maatschappij' aangeboden Het bestuur schrijft o.m.: „Hoewel' die wettelijke (ziekteverze kering reeds zeer lang, op de agenda staat van alle partijen, en zoowel door iierf, manisterie-Kuyper oljs dloor het ministerie-De Meester daarom trent een ontvverpregedtog, werd toge- diiendi, laat ziioh nog niet berekenen 't tijdstip, waarop to welken vorm dan ook, dié verzekering een feit zal wor den. Toch mag dat allerminst een' reden rijlni om stil te ziltte®. Het gedidit hier te groote sociale en economische be langen, dlan 'dlat me® zich hierbij aa® het inzicht van enkele® kan toever trouwen. Daarbij komt, dat omtrent drét onderwerp geenszins eenstemmig heid van gevoelen bestaat, integen deel omtrent zeer principieeie punten groot verschil van. meentog wiordit gevonden. En mfsschte® is geen oogenblik meer geschikt dian hejt onderhavige, om Invloed! te oefenen in deze mate rie op den wetgever." ONDEiRLING GENOEGEN. Alen verzoekt ons mede te deéte®, dart d'e secretaris va® bovengeno emdé vereend ging is de heer H. Pierfers, Oranjeboomsrtraat, déze naam was to een vorig bericht verkeerd opgegeven. KORT \EN (DUIDELIJK. Een candüdaat, die niet bijzonder va® den tongriem gesneden was e® op zij® beun het woord moest voeren, nadat zij® tegenpartij een schitterende speech had afgestokenv bepaalde zich tot detz» woonden: „Burgers va® deze stad. Alles wad hdj gezegd heeft, zal ik doe®!'" DE HOOFDZAAK. Moeder. Jantje, je mag het ijs niet zoo gulzig opeten. Er was eens een kleine jongen, die zaj® ajs zoo gul zig opat, dat ihij stierf, voor hdj he* nog geheel opgegeten had. Jantje. lEn wat gebeurde er me* het stuk, dat 'hij overgelaten had; mar VERMOEDELIJK. Automobilist. Ik heb met mij® auto nog nooit ee® levend wezen overreden. Vriend. O, don is het ook geea. echte auto! GROF. U hebt me daareven, toe® u me* dden heer sprak, een ezel genoemd Sapperloot, maar da® moert u todh lieusdh lange oor en hebben, da* u dat hebt geboord DAARVOOR WAS ZIJ NIET GETROUWD. Echtgenoot. Wee reen niesulwe ja pon! Waar denk je dlat dk het geld van daan moet hale®? Vrourw, Je moet me niert kwalijk neme®', maar dk 'ben niét met je ge trouwd om je finaneieele adviezen te geve®. De KNAPPE HUISVROUW. Jionfge mevrouw. Kun je eenig on derscheid merken tusschen de me#ki va® gistere® en va® vandaag? Ma®. Stellig, deze is veel 'beter da® die we altijd gehad hebben. Jonge mevrouw. Dat is se ook. Ik heb cze nu va® een- anderen man, die zei dat hij dé volkomen zuiiiverheSlS wou garandeere®. Daarom iheb lilk ge noeg gekocht, temmtoste voor die eer ste veertien DOOR DE KUNST. Op een weddadligheDdlsbazaar is er ook een jonge dame, die de rtoekomJg* voorspelt uit de lijnen dier hand1. Een ankter jong meisje presenteert haar (hand. Ik' lean aa® uw hand' zie®, dart u> (geëngageerd is. Hoe vertoa'zend! gicheldë hert jon ge ding. En, vervolgde de waarzegster op gedempte® rtloo®, Ik zie ook dat iu ge ëngageerd is met mijnheer Roffto®. Hoe in de wereld is het mogelijk om dat te bemerken. Door mij® kunst. Mhar dé lijnen van mijn hOnkl kunne® toch miet.... Och, wie> spreek er over de lij nen 'via® je hand? Je dTaagt dén enjga- germ enteringdien dik hem verleden, week heb terug gestuurd. BOUWMEESTER IN HAARLEM. Wij', e® hondërdén met ons, hebben gezeten, stil endiep ontroerd hebben bewonderd «het spel "van, Wem, dieaf tooneelreus, de® 'koning der artiste®.- Lazer hebt ge Bouwmeester gezien, als ShyJook to „De Koopman van Ve netië?".. Zóo zie je de® echte® Bouwmeester, den romantiéker, de® dramaturg Zeg gerust o moderne criticus! dat 'hij 't er te dik oplegt, maar., zoo wil hét publiek het nu immers van her®, daar is hij Bouwmeester voor!. Z'n stem heeft gedonderd, z'm angst geschreeuw sohrnii-gegierden dan, drat stille spel, dae mimiek'... Wart weert 'hij veel van die rol te maken! Lees het stuk va® Shakes- paere thuis op uw gemak; dan komt er zooveel onwaarschijnlijks in den persoon van die® vrekkige® jood, e® denk je zóó laag en1 gemeen kan gee® Naar bet DuitscV Mij onwaardig schijnen her- walde hij. nee®, hij was onwaardig. U hebt mij nlooit gezegd, wat 'ij misdreven hoeft De oude man 'hief het hoofd p en teek met zij® doordringende oogen Dr. Rolling boos aa®. Is u nieuwsgierig vroeg hij. •Mi. u hebt eigenlijk het recht, iets te *€fen van de familie, waaraan gij <»or uw huwelijk hauw verwant zult tijn.-Weet dan, dat de vader va® uw. aanstaande Vrouw ee® leugenaar en gem eene dief was, Dr- Rolling deinsde achteruit, aLs- hemzelf ee® smaadwoord naar het «ofd was gevingerd. Ik kan niert gekxoVen... zei Lij. Wacht eerst, tot u het verhaal kb' aangehoord, voor u probeert ®ijn woorden ie bestrijden. Dat ik in fliju jeugd veel gewenkt heb ern veel fOtberilngen heb moeten dragen, u. Mijn huwelijk was niet ge- rakkig. Mijn vrouw was een Spaan- sdhe uit Zuid-Amerika. en mooi Is tien oud-ItrfJiaarïsch. portret Maar belaas, zij bezat een ongelukzalig temperamertt Tot to bet waanzinnige verzot op pretjes, was zij nooit te vreden en begeerde het onbereikbare. Ik deed alles, wat binnen mijn krach ten la?, om ha'ar het leve® aange naam te make®, zij had echter voor mijn «pogingen niets dn® 5pot ovér. Hrtar vader was vroeger rijk geweest maar wo!s gefailleerd, toen zij nog een kink! was, maar toch waren haar uit die jaren va® overvloed weelde rige gewoonten bijgebleven. Heel gauw merkte ik, dart zij op deze wij ze mijn ondergang to zaken onver mijdelijk zou maken, ten minste al', ik haar in geldzaken de vrije h:«nd liet. Vain een vriendelijk echigem.rt werd ik, volgens haar beweren; om .gierige tiirain. Haar ontervrecfieaheid' ging in haat over. Dikwijls iiep zij weg, om bij een talnte, die weduwe iWas, ee® onuitstaanbaar mensch, eon onderkomen te zoeken. Ik haal- 'd'e haar altijd Weer 'terug, maar teJ kens werd <le afgrond, die ons scheid de, dieper. Toen ons zoontje oud genoeg was om zich in onze twisten te mengen, stond hij altijd aan den kant van zijn moeder. Natuurlijk, want hij was altijd om en bij haar. hoorde haar klagen over de slechte behande ling, die zij van mij ondervond, werd door haar verwend en mocht alles doen wart hij wilde. Het geld werd tot mijn kas gestolen. De moeder leerde hem mij te bestelen. Afschuwelijk zei Rolling. Moor ook moeder en zoon twist ten dikwijls met elkaar, e® eens op een dlag kwam mijn kleame Roland bij mij en verzocht mij hem naar ee® kostschool te brengenhij kon het niet langer bij haar uithouden, haar woede was niet te verdragen. Als hij bi| haar bleef, zou er een ongeluk ge beuren. Den vorigen dag had hij zich niet anders er uit weten te helpen, dar miert getrokken mes op haar los te gaan. Als zij niet ophield hem zoo driftig te maken, als tegenwoordig nu en dan gebeurde, da® zou hij er toe kunnen komen haar dood te steken. Na deze koelbloedige bekentenis ver klaarde het ventje va® twaalf jaar mij, dat hij niets liever wenschtedan eer school in Duitschland bezoeken. Een semkeü, maar ook een zeer groot talent was bij hem te voorschijn ge komen, namelijk een talent voor mu ziek. Hij was, tot mijn groot leedwe zen, bepaald een muzikaal genie. Reeds op rijn vijfde jaar was het zijn grootste genot, viool of piano te spelen. Om zijn kwade neigingen in de kiem te onderdrukken, vertrouw de dk hem toe aan een bekend, groot paedagoog, later zond ik hem naar hut gymnasium van Harrow, en na zijn goed geslaagd eind-examen ging hij naar de universiteit van Oxford, waar gij ook gestudeerd hebt. Een jaar, nadat hij was heengegaan, stierf zijn moeder. De oude ma® zweeg een poosje, de koude, grijze oogen staarden zonder uitdrukking voor zich heen. Van de bijzonderheden van zijn studentenleven behoef u niet alles te vertellen, zoo begon hij weer, laat het u genoeg zijn te weten, dat hij daar bekend was als de bonte hond. Hij was besloten in de rechten te gaan studeer en, maar dacht er niert over, zich daar werkelijk mee berig t? houden, maar deed niets anders dan mijn zuur verdiend geld ver gooien. Toen hert mij te kras werd, liet ik hem thuis komen en éisehte var hem, dat hij dael nam in mijn zaken. In die dagen had u hean zeker nog van gainsoher harte lief, anders zou u met zooveel zorg voor hom ge had hebben. Of ik hem lief had ja zuchtte Damkroar Wilburg. Ik hield va® hem en was trotsch op hem, in weerwil van zijn ondeugd em, trotsch op zij® knap gezicht, rijn voorname verschij ning en zijn sktoer.pzimnigiheid. Maar, hij wais ook het eenige schepsel op aarde, dat ik had <jm lief te hebben. H-j kwam thurfs em werkte zich ver bazend vlug to zijn nieuw beroép in. Eerst nadat hij mijn vertrouwen had gewonnen en mij overreed had hem deelgenoot te maken to mijn zaak, ontdekte ik, dat hij niet in 't minste veranderd was. Zooals hij mij als twaalfjarige knaap bestolen had, zoo hestal hij mij nu nog alleen naar wat ruimer maatstaf. Mijn voorraden verdwenen, mijn boeken waxen ver- vaischt. Op zekeren dag bekende hij •mij, dat hdj eenige jaren geleden ge trouwd was, dat zijn vrouw na een heel kort huwelijk was gestorven en mij een kleindochtertje had geschon ken „U houdt veel van kinderen", zei hij tot mij, „u zal er daarom zeker ïvets tegen .hebben, als ik mijn kleine Lucie hierheen breng." - - En u stemde toe -- Natuurlijk. Nog dienselfden avond kwanx Lucie, een stil. bleek kird. Over haar moeder kon ik maar heel weinig te weten komen, ook niet waaraan of waar zij gestorven was, zelfs haar familienaam ntet Het kind had van dat alles niet het flauwste vermoeden. Eens op een morgen kwam ik heel vroeg in zijn kroner, om hem te wekken, hij moest voor zaken op reis. Tot mijn verba zing zag ik hier op zijn nachttafel geld en banknoten rondslingeren. Van dat oogenblik af kende ik zijn grootste gebrek. Hij was een speler. T>f»a.rover ondervraagd, ontkende hij alles e® wist mij weer tort kalmte te brengen. Een jaar daarop verkocht'k een deel mijner eigendommen, om baar geld in handen te krijgen, waar mede ik mijn zaken wilde uitbreiden. Het geld, zeshonderd pond, sloot :k in mijn brandkast, die zelfs mijnzoio® niet kon open maken, e® ging met den sleutel in mijn zak zitten eten. Weer zweeg de oude heer even. Weer trokken er schaduwen yan droe ve herinnertogen over zijn voor hoofd. Het kind was al naar bed. en Roland en ik zaten in de woonkamer te eten. Ik dronk zooals gewoonlijk maar één glas roode wijn maar toch was iik een half uur na het eten vast ingeslapen. Er was iets in de® wijn gedaan en wel door de hand van mijn zoon. Lang na middernacht ontwaakte ik met heftige hoofdpijn en een gevoel, zooaJs man heeft na het gebruik van opium of morphine. Rillend vroeg ik mij af, wat er met mij gebeurd was. Om mij heen was hert stikdonker. Onwillekeurig voelde ik naar den sleutel to mijn. zak. Ja, hdj was er. alles in de beste orde. Ik wankelde naar bed, ver baasd over de ongewone wieriring van den wij®. (Wordt vervolgd).

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1908 | | pagina 5