CALIFIG
*3
Rechtszakea
Leger en Vloot
Sport en Wedstrijderc
Koloniën
Letteren en Kunst
Land en Tuinbouw
EIGEN WEIRKM AKEB S.
Donderdagmiddag had in het ge
bouw „Amicitia" te Amsterdam, te
ongeveer half twee, een vergadering
plaats van eigenwerkmakers. Na
eenige discussie stond de heer Blitz
op en verklaarde, indien niemand an-
'ders zich opgaf als voorzitter te wil
len fungeeren.
Niemand blijkt daartoe genegen.
Hij opent dan de vergadering en
gaf het woord aan den heer Beffie,
die in een heftigen speech deze ver
gadering een desorganiseeremde daad
noemt.
Uitroepen, als „Nietwaar 1" „Uit
laten spreken 1"
De voorzitter verzoekt uit te laten
spreken. Wij zijn allen vaders van
huisgezinnen, zegt hij, die hun brood
willen verdienen. (Applaus).
De eerste spreker, de heer Beffie,
gaat voort en verdedigt het bondsbe-
stuur. Hij hoopt, dat niemand op
het adres, dat ter teekening ligt, zal
teckenen. Wat het adres inhoudt,
blijkt evenwel niet.
Een andere spreker vindt, dat de
vergadering niet het karakter draagt
van een vergadering van eigenwerk-
makers, maar van een samengeraapt
zootje. Hij stelt voor, na de beslis
sing van "het bondsbestuur, te oor-
deelen en meent dat de vergadering
geen druk heeft. (Applaus).
Een volgende spreker verdedigt
eveneens het bondsbestuur, en zegt,
dat de eigenwerkmakers op allen
steun van het bestuur kunnen reke-
nen.
Stem Als het geen vriendjes zijn,
niet!
Hij zegt. dat de A. N. D. B. alle
eigenwerkmakers, die den bond wil
len dwarsboomen, zal treffen en noo-
digt ten slottg allen uit, om de ver
gadering te verlaten, waaraan nie
mand gehoor geeft.
Verschillende sprekers dagen nog
op. Allen spreken door elkaar en de
voorzitter doet alle mogelijke moeite
de orde te handhaven. Twee eigen
werkmakers maken het den heer Bef
fie, die weer het woord heeft verkre
gen, het spreken moeilijk. Het ru
moer is enorm. Men hoort niets dan
„Stilte „Vakgenooten „St I
enz. De heer Eeffie overschreeuwt ten
slotte het rumoer. Hij waarschuwt
ten slotte de eigenwerkmakers zich
niet van den A. N. D. B. af te schei
den. (Goed- en afkeuringen)..
De voorzitter leest onder onbedaar
lijk rumoer de volgende motie van
den heer Beffie voor
„De vergadering, gehouden in het
lokaal „Amicitia"
gehoord de besprekingen, keurt de
houding van de personen af, die de
vergadering hebben uitgeschreven".
Het lawaai is enorm men klimt
op de banken, fluit, schreeuwt en
joelt. De voorzitter ziet zich genood
zaakt de vergadering te sluiten, zon
der, dat er iets besloten is.-
(Tel.)
SURINAME-EXPEDITIE.
Met het op 15 dezer, uit Amster
dam vertrekkend stoomschip „Prins
der Nederlanden" van den Konink
lijken West-Indischen Maildienst zul
len de deelnemers aan de 6de Suri-
tname-expeditie naar Paramaribo
vertrekken.
Het zijn de heeren J. G. W. J.
Eilerts de Haan, luitenant ter zee
le klasse, aan wien de leiding is toe
vertrouwd R. H. Wijmans. luite
nant ter zee 2e klasse; en dr. J. H.
A. T. Tresling, officier van gezond
heid bij de Koninklijke Nederland-
sche Marine.
De expeditie heeft ten doel het on
derzoek en het in kaart brengen van
het brongebied van de Suriname-ri-
vier, die, zooals bekend, uit de sa
menvloeiing van twee rivieren, de
Gran Rio en de Pikien Rio ont
staat. Met de eigenlijke opnemings
werkzaamheden en het verzamelen
van steenmonsters zullen zich de hee
ren Eilerts de Haan en Wijmans be
lasten, terwijl dr. Tresling behalve
de zorg voor de gezondheid, het ver
zamelen op botanisch en zoölogisch
gebied voor zijne rekening neemt.
Te Paramaribo zullen nog onge
veer vier weken noodig zijn voor de
voorbereiding en 't completeeren van
de uitrusting, zoodat de eigenlijke
tccht, die op ongeveer vier maanden
geraamd wordt, eerst in de eerste da
gen van Juli een aanvang zal ne
men.
VACANTIE VOOR KANTOOR
BEDIENDEN.
In een gecombineerde vergadering
van de besturen der Amsterdamsche
afdeelingen van den Nationalen Bond
Yan Handels- en Kantoorbedienden
„Mercurius" en van de Nederlandsch
Vereeniging van Christelijke kan
toor- en handelsbedienden werd
besloten wederom als vorige jaren
door het rondzenden van circulaires
aan den patroons in handel en mij'
verheid het geven van vacantie aan
hun personeel, zooveel mogelijk ge
durende de zomermaanden, te bevor
deren. Nog werd besproken het wen-
schelïjke van de algemeene invoering
van het Engelsche stelsel, reeds op
verschillende kantoren hier te lande
toegepast, nl. de vrije Zaterdagmid
dag, en in beginsel aangenomen ook
hiervoor binnenkort een beweging
op touw te zetten.
ONZUIVER GAS.
Woensdagavond werden de gasver-
bruikers te Nijmegen onaangenaam
verrast door een buitengewone» zwa
vel- of kolendamp, die bij het ont
steken der verlichting ontstond, en
zeer hinderlijk was voor de ademha-
lingswerktuigen.
In de restauraties, die spoediger
dan anders hun bezoekers zagen
heengaan, werd dit verschijnsel zeer
sterk waargenomen.
De oorzaak moet gezocht worden
in een defect in het. zuiveringsappa
raat aan de gasfabriek, waardoor het.
gas sterk zwavelhoudend was.
ZEDELIJKE VERBETERING
VAN GEVANGENEN.
De Donderdag te Amsterdam ge
houden jaarvergadering van het Ge
nootschap tot zedelijke verbetering
van gevangenen werd geleid door den
vice-voorzitter, den heer G. A. de
Bruijn, die- in zijn, openingsrede de
verdiensten herdacht van den afge
treden secretaris, dr. Laurillard, als
de ziel en de spil van het Genoot
schap, en wijlen den penningmees
ter, den heer Wertheim huldigde. In
een uitvoerige rede legde spr. nadruk
op de minachting en vervolging waar
aan ontslagen gevangenen bloot
staan, niet alleen bij het groote pu
bliek, maar ook van groote maat
schappijen, ja zelfs bij allerlei staats
diensten, en toch niet de straf naar
de misdaad onteert.
Uit het jaarverslag van den secre
taris, den heer Ouwenaller, bleek,
dat het contribuantental in Amster
dam, Rotterdam en Haarlem vermin
derde met 48, doch in Den Haag en
Utrecht vermeerderde met 77. Door
het bureau van plaatsing werden on
geveer 200 personen hier en buiten
lands voortgeholpen. In het door
gangshuis „Groote Woudtuin" ver
toefden 68 personen 47 verlieten het,
waarvan 25 door het plaatsing-bu
reau, 17 vrijwillig en 2 heimelijk. De
kosten beliepen f13.762.
De rekening en verantwoording
sluit met f6000 nadeelig saldo. De
uitgaven beliepen f 31.758.
De verslagen werden goedgekeurd.
In drie vacaturen werden hoofdbe
stuurders gekozen, n.l.mr. G. T. J.
de .Tongh. W. L. Luykenglashorst en
L Rosenburg, allen te Amsterdam.
Na de pauze werd goedgekeurd een
concept-adres aan den Minister van
Justitie betreffende het vak-onder
wijs in gevangenissen en tot verzen
ding besloten.
Vervolgens werd door dr. Seip-
gems van Rotterdam en dr. Caspari
van 's-Hertogenbosch een debat inge
leid over de voeding der gevangenen.
EEN SCHADELOOSSTELLING.
De directie der H. IJ. S. M. beeft
aan C. Vermeulen, wiens vrouw en
dochtertje om het leven kwamen bij
het spoorwegongeluk, dat in den
avond van 2 November aam den Lie-
bergerweg te Hilversum plaats had,
een schadeloosstelling van f 4800 uit
gekeerd.
HET MONUMENT VOOR
DR. SCHAEPMAN.
Naar wij vernemen zal de onthul
ling van het monument voor dr.
Schaepman, dat verrijst aan den
Driebergschen Straatweg voor het
Seminarie te Rijsenburg, niet, zoo
als onlangs door de bladen verm;la
werd, midden Mei, doch omstreeks
midden Juni plaats hebben.
(Standaard.)
MR. TROELSTRA.
Dezer dagen ontleenden wij een
bericht aan de Av.post, dat mr.
Troelstra zich aan een ernstige ope
ratie zou moeten onderwerpen.
Een zijneT vrienden deelt nu aan
de Res.bode mede, wel niet van
mr Troelstra zelf, maar toch uit de
beste bron vernomen te hebben, dat
dit bericht volkomen onjuist is.
GEEN DESERTEUR!
Voor den krijgsraad te 's-Grav<
hage stond dezer dagen terecht een
landweerplichtige soldaat van het 32e
bataljon landweer-imfanterie tej za
ke dat hij op 4 Maart 1907 te Leiden
niet zou hebben voldaan aam eene op
roeping in werkelijken dienst, zijn
de hij intusschen als deserteur afge
voerd en behandeld.
Bij de behandeling dezer zaak
bleek, dat beklaagde onder dagteeke-
ning van 4 Februari 1907 bij vonnis
der arrondissementsrechtsbamk te
Utrecht wegens landlooperij was
veroordeeld tot 3 dagen hechtenis em
plaatsing in een Rijkswerkinrichting
voor 1 jaar en te dier zake reeds op
19 Januari door de politie te Utrecht
was aangehouden.
Voorts bleek, dat de burgemeester
jvan bekl.'s woonplaats, door wien
desverzocht een bevolkingskaart ten
behoeve van beklaagde was gebon
den aan den directeur der R. W. I.
te Veenhuizen, in zake die opzending
geen verdere stappen had gedaan,
waardoor daarvan aan hoogerhand
geen kennis werd gedragen tot afvoer
als deserteur, na bekomen machti
ging van den minister van oorlog,
was overgegaan-
Overeenkomstig den eisch vam den
auditeur-militair werd beklaagde,
niettegenstaande het feit wettig was
bewezen, vrijgesproken van het hem
ten laste gelegde, als .zijnde hij daar
aan uit hoofde van overmacht, als
bedoeld bij art. 40 Wetb. vam Straf
recht, niet schuldig.
EEN ZELDZAAM GEVAL.
Reeds vroeger werd melding ge
maakt van de zaak tegen een slager
te Raalte, die in een droomtoestand,
gevolg van chronisch alcoholisme,
brand heeft gesticht en door het Hof
te Arnhem onmiddellijk uit de pre
ventieve hechtenis werd ontslagen.
Thans heeft hetzelfde Hof im deze
zaak arrest gewezen en den beklaag
de ontslagen van alle rechtsvervol
ging zonder de door den advocaat-
generaal, mr. Castendijk, gevraagde
plaatsing in een krankzimnigemge-
sticht.
Omtrent de vordering van den land
bouwer K. S., die zich civiele partij
had gesteld en f 150 schadevergoe
ding had gevorderd wegens het af
branden van zijn hooiberg, beslist het
Hof, overeenkomstig het door mr. L.
W. van Gigch, advocaat" te Amster
dam, gevoerde pleidooi, dat die vor
dering niet voor toewijzing vatbaar
is nu de ontoerekenheid vam den
persoon, die den brand heeft gesticht,
is aangenomen. Mr. Van Gigch had
zich voor zijn betoog ook nog beroe
pen op een door hem onlangs verkre
gen vonnis van de Rechtbank te Am-,
sterdam, waarbij aam een persoon,
die door een beklaagde met een dolk
zwaar was verwond, zijn vordering
tot schadevergoeding was ontzegd, op
grond dat de daad dien beklaagde
wegens imbecilliteit niet kon worden
toegerekend.
AMSTERDAMSCHE RECHTBANK.
BELANGRIJKE
HOUTDIEFSTALLEN.
(Vervolg).
Na de pauze werden de zaken te
gen de andere beklaagden behandeld.
In de eerste plaats tegen een loon
trekkende der firma, die 23 jaar in
haar dienst was, laatstelijk als schui
tenvoerder. Hij had in den loop van
1906/7 verschillende hoeveelheden
hout uit de opslagplaatsen ontvreemd
en die in den Haarlemmermeer van
de hand gedaan, terwijl hij de dek
schuit bestuurde, die bij de motor
boot aansloot, waartoe de beide vori
ge beklaagden behoorden. Hoeveel hij
er van genoot, kon beklaagde niet
zeggen, daar de jenever aam boord
steeds een groote rol speelde.
Vervolgens stonden twee schuiten
voerders terecht, die uit hun schui
ten, mede onder de gebroeders van de
motorboot, hout voor de firma had
den vervoerd. Ook zij waren ver
scheiden jaren bij haar werkzaam
geweest en genoten het volle vertrou
wen. Bij het overbrengen van een la
ding naar Woerden hadden zij zich
echter van een hoeveelheid hout mees
ter gemaakt.
Tegen dezen beklaagde eischte het
O M. slechts tien dagem gevangenis
straf.
Niet ontving de kooper minder dan
hem geleverd moest worden, maar zij
zorgden er voor, dat op de schuiten
meer geladen werd dan voor de leve
ring noodig was, de ander, dat het
gestolen® werd te gelde gemaakt.
Het O. M. eischte tegen den een,
wegems diefstal, tegen den and ei',
wegens verduistering, ieder 1 maand
gevangenisstraf.
Ten slotte verscheen nog een schui
tenvoerder, die eveneens verscheidene
jaren in dienst van de firma was ge
weest, als beklaagde, wegens diefstal,
althans heling, in alle geval voordeel
trekken van z.g. afval, bij het ver
voer vam hout met zijm schuit van
Haarlemmermeer maar Woerden, in
verbinding met de motorschuit van
de beide eerste beklaagden, de schip
pers. Ook voor hem had de patroon
slechts lof. De invloed van de schip
pers en van de jenever moet echter
groot zijn geweest; zijm voordeel bij
het misdrijf daarentegen gering, even
als voor de schuitenvoerders in de
beide voorafgegane zaken, slechts en
kele guldens.
De ambtenaar van het O. M. eisch
te tegen dezen beklaagde wegems dief
stal drie weken gevangenisstraf.
Verdedigers in deze verschillende
zakem waren: voor de schippers mrs.
Keuls en v. d. Haastert, in de twee
de zaak mr. Alfr. Levy, in de laatste
mr. Mouthaan Jr.
Uitspraak 26 dezer.
INGEZONDEN MEBBSEELINGEN
30 Cts. per regel.
wonnen. Seeptre bracht bijeen 38.283
pd.st., Ayrshire 35.915 pd. st., Pretty
Polly 35.312 pd. st., en Persimmon
34.706 pd.st.
PAARDEN.
De Chester-Vase-wedstrijd.
Te Chester is de Chester Vase van
2000 sovs (een beker van 100 sovs sn
hetoverige in geld) voor drie- en vier
jarigen, over anderhalve Eng. mijl
gewonnen door majoor Loder's „Gal-
vani" (jockey B. Dillon) die met kop-
lengte won van Glacis van lord Der-
bij (jockey D. Maher). Derde won L.
de Rothschild's Quelpart met ander
halve lengte achter.
ROEIEN.
De ploegen van Njord.
Na heel wat gesukkel heeft Njord
thans haar verschillende ploegen in
elkaar gezet, hoewel het nog niet ze
ker is, dat in de jonge ploegen geen
verandering komt, wat de volgorde
der roeiers betreft. De oude vier be
staat uit de heeren v. d. Minne, Kro
nenberg, Bommezijï?, Joekes, slag,
Paardekooper Overman, stuurman
De jonge vier uit de heeren Stam,
Slimgelandt, Middendorp, Ouwer-
kerk, slag, Rens, stuurman. De jon
ge acht uit de heeren Heyning, Ege-
ler, Stam, Qujirtero, Fokker, Slimge
landt, Middendorp, Ouwerkerk, slag,
Rens, stuurman. De oude vier, met
drie oud-roeiers van verledèn jaar,
zal, wanneer wij twee weken verder
zijn, ongeveer van gelijke kracht zijn
als de ploeg van 1907. Flink oefenen
blijft echter noodig. In de jonge ploe
gen zitten goede krachten, doch door
het vele verwisselen van plaats vor
mei! zij geen 'van beide nog een ge-
heel.
Verder hoopt Njord op de Yarsity-
wedstrijdeh ook uit te komen met
een jong skiffeur, ml. de heer De
Josselin de Jong, die aardige vorde
ringen maakt. (Tel.)
LUCHTVAART.
Do Keulsche ballonnen-wedstrijd
heeft oen gunstig verloop gehad. No.
1 is geworden de ballon Abercrcn,
bestuurd door dr. Niemeyer. Hij is
Maandagavond half zeven, toen hij
ruim 26 uur in de lücht was geweest
in Moravië neergekomen. Eigenlijk is
hij neergehaald Moravische boeren
kregen het sleeptouw te pakken, en
trokken den ballon uit baldadigheid
naar beneden.
De ballon, die nommer laatst (no.
10) werd, heeft nog bijna 18 uur in
de lucht doorgebracht.
Alle ballons hebben in den nacht
van Zondag op Maandag veel regen
gehad. Bij beter weer zouden cle
meeste ballons de reis nog eenige
uren hebben kunnen voortzetten.
Henry Farman heeft, op uitnoodi-
ging \an de Gentsche Luchtvaart
club en de Gertsche Automobielclub,
een bezoek aan Gent gebracht, waar
hij in gezelschap van eenige heeren,
onder wie een afgevaardigde van het
stedelijk bestuur van Gent, een paar
terreinen bezichtigd heeft. Een ter
rein van 140 hectare, dicht bij de
1 stad gelegen, schijnt voor proeven
met een vliegtoestel heel geschikt ge
acht te worden. Waarschijnlijk komt
Farman den 25sten dezer met zijn
toestel voor een dag of acht te Gent.
Verreweg het beste
Laxeermiddel.
Heerlijk van smaak.
Verkrijgbaar in Apotbeken.
Prijs f 1.26 per flacon.
HOOFDCURSUS.
Van het leger in Nederlandsch-ln-
dië zijn toegelaten tot den Hoofdcur
sus te Kampen de volgende ondierof
ficieren:
j lo. ter opleiding tot officier dei*
inf.: B. C. Völke, H. W. Verhaaren,
A. J..L. de Groot, O. H. Aschomonelt
en R. von Seidlitz Kurzbach.
j 2o. ter opleiding tot officier der
mil. administratie: H. Jonker.
HET WEDSTRIJD-PROGRAMMA
VOOR A. S. ZONDAG.
Het wedstrijd-programma voor a.
s Zondag luidt
AmsterdamKampioenschap van
Nederland. QuickU. D. Scheids
rechter J. W. Dyxhoorn, grensrech
ters J. H. Bergmeyer en J. J. Bos
wijk.
Breda Het ZesdeQuick (Nijme
gen). Scheidsrechter H. J. Makkink,
grensrechters M. de Boer en F. W. G.
B HÏariem H. F. C. II—D V. V.
Scheidsrechter L. Moonens grensrech
ters H. N. Tetterode en A. J. Bronk-
horst.
Haarlem IIHercules. Scheidsrech
ter A. de Haan Azn., grensrechters G.
Mes en J. Koolman.
RotterdamBekerfinale op Spar
ta's terrein H. B. S. IIV. O. C. II.
Scheidsrechte A. J. Bronkhorst,
grensrechters A. C. Niepoort en E. G.
van Bisselick.
's-GravenhagoZilveren Lauwer
krans op H. B. S.-terreinH. B. S.
H. V. V. Scheidsrechter H. A. Mee-
rum Terwogt.
WINNENDE PAARDEN IN
ENGELAND.
Sommige Engelsche renpaarden
hebben hum eigenaars een fortuintje
opgebracht. Zoo won Isinglass vam
wijlen kol. Mc. Calmant met den Two
Thousand Guineas den Derby en den
St. Leger, een totaal van 57.456 pond
sterling. Donovan, winner o.a. vam
Derby em St. Leger, verzekerde 55.154
pond aan zijn meester, den hertog
van Portland. Voorts verwierven
Lord Lyon 25.600 pd.st., Ormonde
28.465 pd. st., Galtee More 27.019 pd.
st., Diamond Jubilee 31.885 pd. st..
Flying Fox 40.096 pd. st- en Rock
Sand 45.618, die allen den Derby, den
St. Leger en den Two Thousand
OOK EEN OPVATTING.
„De Locomotief" verneemt, dat se
dert eenigen tijd herhaaldelijk opge
zetenen van ondernemingen in het
Klatensche bij tientallen en zelfs bij
honderden zich naar den adsistent-
resident Wessels te Klaten begeven,
om klachten in te brengen over de
behandeling op ondernemingen en
van hen geëischt werk. De klachten
zijn volstrekt niet altijd onjuist,
maar de heer Wessels moedigt door
zijn houding ten deze het „klagen"
dermate aan dat men nu met rijp
en groeiT-bij hem komt, zoodat hij de
klagers verscheidene malen met een
uitbrander heeft moeten afwijzen en
do klagerij hem over de hand begint
te locpen.
Art. 55 Regeeringsreglement zegt
„De gouverneur-generaal zorgt, dat
den inlanders overal gelegenheid ge
geven worde om vrijelijk klachten in
te leveren."
De heer Wessels schijnt in die re
gels te lezen, dat de bestuurs-ambte-
naren de bevolking zooveel mogelijk
moeten uitlokken tot klagen. Dit kan
men bij inlanders gemakkelijk ge
noeg gedaan krijgen, maar de op
tochten naar het adsistent-residonts-
huis te Klaten hebben nu ook gaande
weg het karakter aangenomen van
vertooningen en relletjes, niet bevor
derlijk aan den goeden gang van za
ken.
De heer Wessels beoogt het goede
hij tracht orde en regel te scheppen
in de verhouding tusschen landhee-
ren en inlandsche bevolkingver
scheidene landheeren waardeeren zij
ne bedoelingen en zijn niet onge
neigd, met hem samen te werken,
maar zij zien, dat de heer Wessels
Keulen en Aken op één dag wil bou
wen en dat zijne houding bij de be
volking het idéé heeft doen ontstaan
dat zij het door klagen gemakkelij
ker kunnen krijgen, ook al is er geen
sprake van onrecht. Boleh tjoba
Art. 55 R. R. moet tot in zijn uiter
ste consequenties gehandhaafd en
hoog gehouden worden. Ieder inlan
der, die onrecht lijdt, moet daarover
vrijelijk zijn klacht kunnen inbren
gen en zijne klacht moet nauwgezet
worden onderzocht. Maar het hangt
van den bestuursambtenaar af of, ge
geven het karakter van den Javaan,
het „en masse" gaan klagen een rel
letje wordt. En dien weg schijnt het
te Klaten op te gaan", schreef de
„Java-Bode".
Wij hopen, dat het verkeerde van
zulk een opvatting, die van weinig
beleid zou getuigen, de betrokken
ambtenaar onder het oog zal zijn
gebracht.
LUITENANT VASTENOU.
Om de nagedachtenis te eeren van
den op 19 Februari j.i. bij kampong
Ngali (Soembawa) gesneuvelden len-
luitenant J. H. C. Vastenou, door het
plaatsen van een monument op zijn
graf te Makassar, heeft zich, naar de
Java-Bode" meldt, daar ter stede
eene commissie gevormd, bestaande
uit de heeren Y. Meeter, C. v. Schel
le, L. Swartjes en L. T. van der
Kruk, die gaarne voor het bovenge
schetste doel bestemde bijdragen in
ontvangst zullen nemen.
ROYAARDS EN VERKADE.
Uit een Amsterdumschen brief van
het „Utr. B." Hoezeer da eendracht
door het gezamenlijk beoefenen van
edele kunst- als Elckerlyc en Lance-
loet bevorderd wordt, moge blijken
uit dei groote genegenheid, welkt
de beide chefs der Zomerspelen-on
derneming elkander tegenwoordig
toedragen.
Royaards was te Berlijn en ging
op het tooneel daar zijn geluk beproe
ven. Men vroeg Verkade, die de Duit-
sche hoofdstad bezocht, welke plaats
zijn collega in de Nederlandsche toó-
neelwereld innam.
vRoyaards?"... moet Verkade ge
zegd hebben, „Royaards?... Hè, ik
ken niemand van dien naam
Doch de ander liet zich in dit op
zicht niet troeven. Zeker bekend let
terkundige, over Verkade's Hamiet-
voordracht met bewondering geschre
ven hebbende, mocht niet langer het
genoegen genieten tot Royaards's
vrienden te behooren. Hij was naar
den vijand overgeloopen Zelfs zegt
men, dat R. weigerde met den bewus-
ten letterkundige in één comité zit
ting te nemen.
BöLSCHE'S TIERBUCH.
Bij de firma W. J. Thieme en Cie.
te Zutphen zal binnenkort van de
hand van Dr. B. C. Goudsmit eene
Nederlandsche bewerking verschij
nen van Bölsche's Tierbuch, dat
compleet zal zijn in vier deelen, die
elkaar met geregelde tusschenpoozen
zullen opvolgen De natuurlijke his
torie. wordt in dit werk niet systema
tisch behandeld, doch phylogeneüsch,
dat wil zeggen de ontwikkeling van
alle dieren wordt afgeleid uit een
aantal grondvormen. De bedoeling
van den schrijver is een boek te ge
ven, dat voor ieder bevattelijk is en
waarin hij de natuurlijke historie op
den grondslag der evolutie op geheel
oorspronkelijke wijze behandelt.
BELANGRIJKE UITKOMSTEN.
Tot vóór kort gold de leer, dat
op kleigronden een kali-bemesting on-
noodig, ja, overbodig was, omdat die
gronden van nature voldoende van
kali waren voorzien. Dit standpunt
is thans niet meer onaantastbaar,
nu genomen proeven in verschillende
provinciën hebben doen zien, dat een
kali-bemesting zeer goed rendeert.
Dit was zelfs het geval op akkers,
waar de grond, blijkens onderzoek,
nog vrij wat kali bevatte. Hierop mag
echter niet te vast gebouwd worden,
want niet altijd is die voedingsstof in
gemakkelijk opneembaren vorm aan
wezig.
Overigens behoeft het niet te ver
wonderen, dat de uitkomsten aldus
waren. Immers, in de laatste jaren
moet op vele kleigronden de kali-
voorraad wel sterk zijn verminderd,
daar dc verbouw van graangewassen
goeddeels heeft plaats gemaakt voor
dien van bieten en aardappelen, of
een meer intensieve cultuur van vroe
ge aardappelen en kool dan voorheen
wordt gedreven: al deze gewassen
vragen veel kali.
In andere streken hadden andere
oorzaken hetzelfde gevolg: inkrim
ping van den veestapel, dus minder
mestmakerij; verkoop van stroo, het
welk anders in de mest terecht kwam
en stroo bevat juist veel kali, wel zóó
veel, dat zc-lfs de kali-arme zandgron
den door flinke hoeveelheden stroo-
mest bijna op lcali-peil kunnen wor
den gehouden.
Zeer leerzaam zijn bedoelde proef
velden, welk evoorkomen in best jong
ste „Beknopt Verslag der Land- en
Tuinbouwproefvelden over 1904, 1905
en 1906." Niet overal waren de uit
komsten gelijk, zelfs niet in dezelfde
streek: de grond bleek dafl ook zeer
verschillend van samenstelling.
Zoo werkte een kali-bemesting op
middelmatig zwaren kleigrond onder
Kapello (Zeeland) zeer goed, maar
gaf in denzelfden polder bij bieten
geen winst. Op lichten kleigrond tus
schen Axel en Terneuzen werd een
gunstig resultaat verkregen bij bie
ten: volgens telquel-contract gaf
400 patentkali 62.15 meer opbrengst,
terwijl 800 Kilo kainiet f 80.96 winst
opleverde. Zelfs in den Anna Jacoba-
polder, bestaande uit vrij zwaren
kleigrond, doch waar veel suikerbie
ten en aardappelen worden geteeld,
gaf een bemesting van 800 kainiet
naast Chili eh super na aftrek der
bemestingskosten f 40 winst. Daaren
tegen zag men op middelmatig zwa
ren kleigrond van de patentkali geen
werking en ook op lichtere -kleigron
den bleven de winstgevende resulta
ten hier en daar uit.
Soortgelijke uitkomsten verkreeg
men in Brabant. Een 3-tal velden te
Beugen bv. toonden zich dankbaar;
te Kruisland waren de resultaten
over eenige jaren tegenstrijdig. In
sommige deelen van Noordhoïland;.
waar voor de intensieve cultures in
korten tijd veel voedsel moet wer
den aangevoerd, gaf de bemesting
met kali winst, en in Friesland met
zijn uitgebreide aardappelcultuur
had men sterk sprekende resultaten
Op de niet-bemeste perceelen vertoon
zich de typische koperkleur, wel- i
ke wijst op kali-gebrek, in het Loof.
Deze proeven zullen zeker velen,
aanmoedigen ze na te volgen, vooral
daar, waar veel kali aan het. bedrijf
wordt onttrokken.
C. B.
IN DEN TUIN.
Wat heeft de Meimaand zich tot.
heden goed gehouden! Niet alleen,
dichtere kunnen haar bezingen, maai
land- en tuinbouwer vooral mogen
haar roemen als een vruchtbare
maand bij uitnemendheid.
Wat is alles in enkele dagen tijds,.
als met een tooverslag, veranderd!
De natuur was achterlijk, Yöld en
hof boden een treurigen aanblik,
sombere voorspellingen werden reeds
gehoord. De lieve, zoele Mei kwam,,
•met haar milde lucht en warmen re
gendrop en zie: het zaad ontkiemde,
het teere plantje schoot op en kreeg
stengel en. blad, deknoppen der hoo
rnen en heersters zwollen, tot ze
berstten, en thans: alles groeit eh
bloeit! Ja, de Meimaand bracht reeds
rijken zegen, heeft veel al goed ge
maakt. Zelfs „die drei gestrengen
Herren", de ijsheiligen Pancratius,,
Servatius en Bonifacius, gedroegen,
zich voorbeeldig' en deden, voor zoo
ver we konden nagaan, heel geen
kwaad.
Toch denke men er aan: we zijn
nog in Mei, en de ondervinding heeft.
ons geleerd, dat we, zoolang zij er-
is, steeds op onze ihoede moeten zijn.
Zij brengt niet zelden hoogst on
aangename verrassingen, ook al na
dert zij haar einde: een enkele nacht,
vorst vernietigt soms de mooiste ver
wachtingen. Wie kan, neme maatre
gelen om de schade door nachtvors
ten te voorkomen. Het stoken vaii
vuren bleek daartoe vaak een goed
middel. Te Wageningen neemt men
thans, den bloei der vruchtboomen,.
proeven met het berookingssysteem
van J. W. Werkman te Gendringen.
De methode is in gebruik in de buurt
van Colmar in den Elzas en bestaat,
in 't doen heen en weer rijden van Yi.
karretje, Waarin koolteer brandt, en
schijnt veel voor te hebben, vooral,
uit een oogpunt van arbeidsbesparing
op de methode met hoopen heideplag
gen en vochtige dennennaalden. In
Californië bezigt men „oliepotten",
eenvoudige ijzeren potten, met gewo
ne parafine-olie gevuld, welke men
in alle deelen van tuin en boomgaard
neerzet en aansteekt. Deze olie brengt
een ontzettende massa rook voort.
Na de pasgenoemde kritieke nach
ten haasten velen zich om hum boo-
nen te poten. Die haast is echter vol
strekt niet noodig en kan nog zeer
goed berouwen, ook al spelen de
nachtvorsten ons geen parten meer.
De grond moet beslist door en door
warm zijn, koude en vocht doen de
boonen zoo al niet verrotten, da»
toch met kwade harten voor den dag
komen, of werken althans op do ont
wikkeling zeer belemmerend, tot
schade van den oogst. Een boon
moet vlug den grond uit en dat zal
alleen bij warm weer gebeuren. Wie
dus bij minder gunstig weer in zijn
nog kouden hof grond het boonen-po-
j ten uitstelt tot de laatste dagen va»
Mei, zoo noodig tot Juni, handelt zeer
verstandig en zal hierbij wèl varen.
Men make zich volstrekt niet bezorgd
dan geen pootboonen te kunnen krij
gen, want het is voor 't winnen va»
rijpe zaden niet noodig, gelijk nog
velen me en en, om de boonen zoo lang
mogelijk te laten hangen. Indien de
I scheeden met de zaden voldoende zij» Oj
uitgegroeid en bij het drogen goed i»
acht worden genomen, dan zijn de
boonen voldoende rijp en kiemkrach-
tig. Wat do verdere behandeling dei
boonenbedden betreft: is het in de
groeiperiode zeer droog, dan 13 het 'a
dankbaar werk den grond los maket
en daarna te begieten. Ook wordt <k
I groei, van de vruchten vooral bevor
1 derd, door in den bloeitijd de toppei
of spitsen weg te nemen, waardooi
de voedingssappen meer aan de on
derste bloesems en vruchten ten goe
de komen. Deze handelwijze verdien
inzonderheid toepassing, als men
zaden wil laten rijpen, waarbij mei
dan later tevens de onderste vruch
ten verwijdert, welke dicht bij dei
grond hangen, daar deze vaak
ooglijk er uitzien en voor zaadwin
ning minder geschikt zijn. Hoe meei
men overigens de planten; waarvai
men zaad denkt te winnen, met rus
laat, hoe beter. Voor dat doel kieS
men de grootste, best gevormd!
vruchten en uit deze zooveel moge
lijk de middelste zaden, daar deze
vollcomenste zijn. Over het drogetf k]
en conserveeren op andere wij zei
spreken we later.
C. B.
HAARLEMMERMEER
Graanmarkt Hoofddorp.
Witte tarwe f 7.75—f 8.50 per 80 I<
Roode tarwe f 7.35f 7.70 per 80 I
Haver f 7.25—f 7.80 per 100 KG.
Rogge f 6.30—f 6.75 per 75 KG.
Paardenboonen f 7.25—f 7.35 per I
KG.
Duivenboonen f 8.25—f 8.75 per
KG.
te
