CA LI FIG
DIEFSTAL.
Donderdagnacht is inbraak met
diefstal gepleegd bij den landbouwer
H. Griffioen te Gerverskop, onder
Harmeien. Een ruit is uitgesneden
en de roeden werden verbroken. Ge
stolen zijn huishoudelijke artikelen
en winkelwaren.
Rechtszaken
VERVOLGING VAN ANTI
MILITARISTEN.
(Vervolg).
{In ons vorig Nr. deelden wij be
knopt eisch en verdediging mee. Hier
volgen de bij zonderheden)
Vervolgens kreeg het O.M., rar. Van
tDam, het woord tot het nemen van
zijn requisitoir.
Reeds in 1904- wist de justitie dat
er was opgericht een internationale
vereeniging van anti-militaristen en
dat in verschillende landen comités
.waren tot stand gekomen, ook in ons
land, terwijl in Nederland voorts
verschillende aideelingen werden ge
sticht.
De Amsterdamsche aldeeling toonde
van 1904 af teekenen van leven, doch
nooit is de vereeniging vervolgd.
Eerst het in het najaar uitgegeven
bekende manifest, waarin werd aan
gespoord \ot insubordinatie, deed bij
■het O. M. den vollen emmer overloo-
pén.
Dit is dereden waarom ten aan-
aien van deze vereeniging door het
0; M. het recht van vereeniging aan
getast wordt.
Volgens spr. hebben bekln. zich
schuldig gemaakt aan overtreding
van art- 140 van het Wetboek van
Strafrecht, straf bedreigend tegen hen
die deelnemen aan een verboden ver
eeniging. En die vereenigïngen zijn
krachtens de wet van 22 Apcril 1855
verboden, die, gelijk deze, ten doel
heeft ongehoorzaamheid aan of over
treding der wet.
De straf die spr. zal eiscben zal
heel licht zijn. Al hebben de bekln.
aicfa schuldig gemaakt aan overtre
ding yan een artikel, onder misdrij
ven vallende, hij beschouwt deze men-
schen niet als misdadigers, voor wie
de poorten der gevangenis moeten
worden geopend. Slechts een boete zal
hij vorderen en daarbij rekening hou
den met de financieele omstandighe
den van beklaagden.
Deze menschen beschouwt hij als
dweepzieke naturen^ die zich toestan
den in de toekomst droomen en die i
denken dat als het militarisme maar
as afgeschaft, het duizendjarig- rijk
van vrede zal komen. Maar laten de
.Verdedigers hen van die meening te
rugbrengen, het zal hun in de toe
komst veel leed besparen.
Eisch: f 25 boete of een maand
hechtenis.
Mr. Max. Bruck, verdediger van
den eersten beklaagde, weet niet
waarom deze bekl. zich tot hem heeft
gevoegd; nooit heeft hij in eenige re
latie gestaan met een anti-militaris
tische vereeniging. Wel heeft hij als
verslaggever gewerkt tijdens de Vre
desconferentie en al de heeren, die
•hij heeft geïnterviewd, zoowel de Ja
panner als de Rus, hebben hem ver
klaard: wij zijn allen antimilitarist.
Alien zijn 't er over eens, dat het mi
litarisme is de kanker, die de maat
schappij doorwoekert ten gevolge van
de uitspattingen en verkeerdheden er
van en van de ontzettende sommen
die het verslindt. Het O. M. heeft het
woord militarisme opgevat in een „„„tort,»,.,, „ebeuricnls ill hot
goede beteekenis, synoniem roet leger. StJonepluSgertlcM, le HBBBPELT'
een gemeentehuisje is een heilig
huisje, dus moeten die misdadigers
voor hun heiligschennis boeten. Eerst
proces-verbaal, dan erg veel papier
verschrijven en ten slotte de dagvaar
ding en de behandeling der zaak.
Is dat waar, jongens Hebben
jullie dat gedaan
Ja, meneer.
En ook gezongen „In naam
van Oranje, doe open de poort"
Ja, meneer.
Weten jullie ook, wie dat i
meer en veel vroeger gezongen heb
ben
Ja, meneer.
En wie dan
Ik, meester.
Dat jij het gezongen hebt, weten
we al, maar weet je ook, wie het
vroeger gezongen heeft
Nou, of ik Dat waren de Wa
tergeuzen, die op 1 April Den Briel
op de Spanjaarden veroverden.
Juist. Maar wisten jullie ook,
dat er geen Spanjaarden in het huis
je waren
Ja zeker.
Gesteld, dat er wel Spanjaarden
in geweest zouden zijn en ze waren
naar buiten gekomen, wat hadden
jullie dan gedaan
Dan zouën zo nooit zoo op d'r
ziel gehad hebben als toen
Dus jullie zouden niet zijn weg-
geloopen
Neen.
Maar waarom zijn jullie dan
wel weggeloopen
Dat was voor dien agent.
Deurwaarder, laat den verbali
sant binnenkomen.
De agent komt binnen.
Uw naam
Jansen.
Beroep
Agent van politie.
U volhardt bij het door- u opge
maakte proces-verbaal
Ja, zeker, EdelAchtbare.
Dus de feilen zijn daarin juist
omschreven
Zeker, EdelAchtbare.
Dan wensch ik u nog een vraag
te doen en dat is deze. Kan bet waar
zijn, dat die jongens in de meening
verkeerden, dat het 1 April 1572 was,
dat ze de Watergeuzen waren en dat
zij voor de poorten van Den Briel
stonden, om die stad op de Spanjaar
den te veroveren
Geen kwestie van, EdelAchtba
re Ze wisten heel goed, dat het een
gemeentehuisje was.
Is dat je vaste overtuiging
Zeker, EdelAchtbare.
Dan hebben ze ook straf ver
diend.
Die bestond in een berisping.
Sport m
VOETBAL.
II. V. V.—SLAVIA.
Het elftal, dat op 31 dezer op het
PI. V. V.-veld te 's-Gravenhage tegen
Slavia in het veld zal komen, is,
naar de „N. Ct." meldt, samenge
steld uit „De Zwaluwen". Zooals be
kend is, zijn de meeste spelers van
het Nederlandsch elftal hiervan lid,
zoodat verwacht mag worden, dat de
combinatie in sterkte niet veel voor
het nationale elftal zal behoeven on
der te doen.
Kerk en Schooi
NED. HERVORMDE KERK.
Bedankt voor het beroep te Culem-
borg door ds. W. G. Planten te
Groenloo; te Dokkum door ds. F.
Germs te T wij zei.
CHR. GEREFORMEERDE KERK.
Beroepen te Oud-Beijerland ds. M.
den Boer te Apeldoorn.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Groningen. Geslaagd voor het
candidaats-examen in de rechtsge
leerdheid de heer H. M. Narmenga.
Leiden. Bevorderd tot doctor in de.
geneeskunde de heer H. van der Hoe
ven Jr., geb. te 's-Gravenhage, op
proefschrift„De invloed der effectie
ve meerwaarde van voorstellingen in
het woordreaktie-experiment. Met
een aanhangsel over de bruikbaar
heid van het experiment in het straf
proces".
Land en Tuinbouw
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
30 Cts. per regel.
IN DEN TUIN.
Zeer vele tuin-bezitters op het plat
teland en ook nog wel in de steden
gebruiken voor bemesting van hun
gj/oenten, vruchtboomen, enz. den
beer hunner privaten. Dit is dan ook
'n goede meststof, waarvan het jam
mer zou zijn ze niet te gebruiken. Toch
komt het niet zelden voor, dat zelfs
zij, die op deze wijze rijkelijk kun
nen bemesten, hiervan na verloop
van eenige jaren niet meer de ge
zijn er om vervalschingen van mest
stoffen, voedeijstoffen en zaaizaden,
op te sporen, terwijl land- en tuin-
bouwleeraren door middel van talloo-
ze lezingen en cursussen zoo goed
als kosteloos kennis verspreiden om
trent voor den landbouwer zoo nut
tige zaken.
Daarom heeft de' landbouwer geen
■recht meer op ons medelijden, wan
neer hij nog, ondanks ai die voor
lichting, het- slachtoffer van kwade
practijken wordt. Aanleiding tot
dit schrii ven is bet feit, dat ónder
den naam van phosphorzure voeder-
kalk, voederkalk, enz., artikelen in
den handel gebracht worden, die
dien naam volstrekt niet verdienen,
er. het is hier misschien nuttig in het
kort e.r nog eens op te wijzen, aan
welke eischen voederkalk moet vol
doen. Verschillende producten, als
beendermeel, beenderen asch, mine
ra alphosphaat, bevatten wel is waar
phosphorzure kalk, doch niet in zoo-
danigen vorm, dat ze door het li
chaam wordt opgenomen. Dit is wel
het geval met. de geprecipiteerde
phosphorzure kalk, dat is een verbin
ding van kalk en phosphorzuur, ver
kregen, dooi' de tot kleine stukken
geslagen en gewasschen beenderen
met zoutzuur en daarna met kalk
melk te behandelen.
Talrijke voederproeven hebben ge
leerd, dat alleen geprecipiteerde
phosphorzure kalk als veevoeder in
aanmerking kan komenden niet de
reeds bovengenoemde producten, als
beendermeel, beenderenasch e. d.
Uit bovenstaande volgt, dat het niet
voldioeh.de is bij het aankoopen van
phosphorzure kalk te letten op het
nuttig hij zich maakt, die als privaat
man zijn goederen zelf bestuurt en
beheert. Hij is een vrij man, die ook
vrij spreken mag."
LUCHTREIZIGERS.
In Spanje maakt men zich zeer
ongerust over het verdwijnen van
den luchtballon Quo Vadis, die Zon
dag j.l. te Barcelona met twee offi
cieren opsteeg. Te Arrago werd het
luchtschip door storm overvallen.
Het schuitje sloeg tegen een rots; lui
tenant Montajo viel ér uit en brak
een been. De ballon steeg dadelijk
weer en verdween in de wolken. De
eenige passagier, kapitein Cortada,
weet absoluut niets van de lucht-
scheèpvaart af en is waarschijnlijk
ook nog gewond.
NOODZAKELIJKHEID EENER HER
VORMING IN INDIë.
Een groot-handelaar te Calcutta,
op-het oogenblik in Londen vertoe
vend, is geïnterviewd over de revolu
tionaire onlusten, die op verschillen
de punten van het Britsch-Indische
Rijk zijn uitgebarsten. Deze beweert,
dat het verkeerd was de zaak te
overdrijven, maar dat het evenmin
van belang' ontbloot was, om de
quaestie met den noodigen ernst te
behandelen. Volgens zijn meening is
de toestand veel erger dan in hooge
regeeringskringen, in het moeder
land en ook zelfs in Britsch-Indië er
over gedacht wordt.
Het kwaad schuilt volgens den han
delsman hoofdzakelijk in de weinig
gelukkige keus der hooge ambtena
ren, den vice-koning daaronder be
grepen. Al 'die Britsch-Indische hoo
ge ambtenaren zijn veel te weinig op
gehalte aan phosphorzuur all eenI de hoogte van het leven, de verhou-
mon dient bovendien te eischen, dat dingen en de toestanden der Britsch-
het phosphorzuur $an\ygzig zij
dien voor het dierlijke lichaam ge-
schikten vorm. Nu is er een zeer
groot scheikundig onderscheid tus-
schen de geprecipiteerde phosphorzu
re kalk eenerzij ds en beendermeel,
phosphaatmeel, enz., anderzijds. En
van dit scheikundig onderscheid heb-
Indische bevolking.
De officieele personen en leden der
departementen hebben om zoo te
zeggen geen punten van aanraking-
met het Volk, welks grieven en aspi
raties ze niet alleen niet weten, maar
welks taal ze niet eens spreken. Bui
tendien zijn die hooge regeerings-
ben de proefstations gebruik gemaakt ambtenaren gewoon om den zomer
iom de eischen van echtheid voor de j d°or te brengen m dorpen en buiten-
voederkalk vast te stellen. Ik her- 1 Pïaatseii het gebergte, zoodat m
haal: wat dus de hoer bij aankoop werkelijkheid het uitgestrekte gebied
van voederkalk eischen moet, is niet ™.eT'?an 6 van het jaar
alleen een behoorlijk gehalte aan 'fL™,n w
phosphorzuur, roaar ook dat voldaan 1 ri:,,Jn,,aTL v-1r, uIt iv në
fa. fi nieuwmg van het regeenngs-rader-
i-3 aan de door de Rijkslandbouw-
wenschte resultaten zien. Dit komt proefstations gestelde eischen van
hun dan ook onbegrijpelijk voor zij
mesten toch zoo goed De oorzaak
van dit verschijnsel is gelegen in de
omstandigheid, dat beer, naar zijn
samenstelling, niet beantwoordt aan
de behoeften onzer cultuur-gewassen.
Deze hebben over 't algemeen meer
echtheid. Dat dit nog niet altijd ge
schiedt, blijkt wel uit het volgende
voorbeeldDoor een handelaar te
Apeldoorn wordt onder den naam
van „gezuiverde phosphorzure been-
derénkalk" een artikel, in carton
verpakt, aan den man gebracht, dat
werk plaats hebben, zoodat het volk
daar meer van profiteert. Van het
energiek ingrijpen van de Britsche
regeering nu hangt alles af, of in de
toekomst de revolutionaire beweging
in Indië slagen zal of niet.
ONDER POLITIETOEZICHT IN
DUITSCHL AND.
Fen schildersknecht, die 5 1/2 jaar
Aangenaam,
werkzaam Laxeermiddel
voor volwassenen en
kinderen.
Door H.H. Medici als een zaclit-en
zeker werkend laxeermiddel menigvuldig
aanbevolen, wordt „Califig"-stroop,
uithoofde van hare zuiverheid en uit
muntende eigenschappen, gaarne en
dikwijls b(j habituëele en toevallige
verstopping, storingen in de spijsver
tering alsmede bij gebrek aan eetlust in
genomen en door H,0. Medici voorge
schreven. Men lette vooral op het merk
CalijigVerkrijgbaar in Apotheken,
P-ijs 1.25 per flacon.
kali dan stikstof noodig, terwijl in niet aan de eischen, aan voederkalk f
beer deze stoffen juist in omgekeerde te stellen, voldoet en zoodoende veel 1 gevangenisstraf had ondergaan,
verhouding voorkomen. Soms bevat te duur betaald wordt. De.prijs van kwam weder in de maatschappij met;
lieer maar weinig minder kali dan j dit artikel is 0.50 per 2.5 K.G., ter- het vaste voornemen, eerlijk en door!
stikstof, doch niet zelden is het ge- wijl de waarde ongeveer ƒ0.08 he- hard werken in zijn onderhoud te j
halte van de laatste voedingsstof
dubbel zoo groot of nog meer.
Hieruit volgt tevens, dat de samen
stelling van beer niet steeds gelijk is
en zelfs zeer verschillend kan zijn.
Het is bijgevolg moeilijk op te geven
in welke hoeveelheid men die mest
stof voor een rationeels bemesting
dient aan te wenden, daartoe zou
men eerst een monster aan het Land
bouwproefstation moeten laten onder
zoeken. In het eene geval zal men
stellig veel meer, soms wel het dub
bele, behoeven dan in het andere.
DE EULENBURGS.
Over de familie Eulenburg waar-
van de naam niet alleen in Duitsch-
daar van alle voedingsstoffen het ge- j land, doch in de heele wereld in den
halte ten zeerste uiteenloopt. laatsten tijd zulk min-gewenschte be
draagt
De landbouwer zij dus
schuwd.
"Wageningen, 11 Mei'J908.
De Directeur van het Rijks-
landbouwproefstation
Dr. D. J. HISSINK.
Gemengd Nieuws
voorzien en de smet op zijn naam af
gewaar-j ti? wisschen. Hij kreeg werk door
tusschenkomst van zijn vroegeren
j patroon. Maar daar komt op zekeren
dag een gendarme, om te informee-
ren naar den ontslagen tuchthuis- j
boef, die nog onder politietoezicht
stond. Het gevolg was, dat de flinke,
werkzame man ontslagen werd. Hij j
zocht en vond weer werk maar na i
eenige weken herhaalde zich dat
spelletje. De politie kwam informee-
ren naar den tuchthuisboef en hij
werd opnieuw ontslagen.
Hij zocht nu. werk in een fabriek
eii huurde toen twee woningen
G»nwonierduT^v^r ecro on- tadheü hëeftgokregon - l^n wij woonde l.ij in de andere had
derzoek als hierboven bedoeld, niet in een Duitsch Mad enkele wel we-lu-> officieel domicile en hij ging
heeft plaats gehad, men ook geen tenswaardige bijzonderheden. mrtdwi hl>lri vH h„.
bepaalde uitkomsten mag verwach- j De Eulenburgs voeren hun adel tot /aar -nïmden' uit Maar de gen'
teC maar steeds omtrent den te ver- diep in de middeneeuwen op. Zij be- nieuwe wfrk-
VrU nnaoirnnn I wsiTien f.v r.h on. d at het.hoofd van ufu me -UA *gn,mBuwe wern
j nu iedere week zelf naar de politie,
wachten oogst in het onzekere ver- roemen er zich op, dat het hoofd van
keert hun geslacht reeds Duitsch Rijks-
En'eveneens is het nu duidelijk; vrijheer was, lang voor de Hohen-
dat beer op den duur, inzonderheid zollerns naar Duitschland Kwamen,
bij gewassen, welke veel kali noodig In 1217 zouden zij dezen ti.el gekre-
hebben, niet kan voldoen dit zal dus gen hebben. In 1/86 kregen zij ei
bij de Eerwaards Zusters
vau het Kruis
terwijl er in -opgesloten ligt alles wat
dn het militaire stelsel verkeerd is.
iemand, die zich militarist verklaart, t
zou pl. bestempelen met den naam Uit Neerpelt bij Eindhoven, komt
van monster; ieder Christen moet an-het volgende bericht tot ons:
tl-militarist zijn. I NEVEN MICHAEL, oud 59 jaar, in
Pl. betoogt vervolgens dat de amb-het St. Josephsgesticht van de Eer-
tenaar van het O. M. in gebreke is waarde Zusters van het Kruis te Neer
g#blev8n aan te toonen welke hande- pelt, had zich door werkzaamheden
lingen gepleegd zijn, die aan deze var- aan de Kerk bezweet en was waar-
eeniging een strafbaar karakter ge- schijnlijk daarna op den tocht gaan
ven. Het Leger is geen heilig huisje, staan.
men mag er tegen ageer-en zooveel j Het gevolg was, dat hij eene zwa
nen wil, zelfs de Vredesconferentie j re borstaandoening kreeg, gepaard
doet dat, gelijk alle ware Christenengaande met kortademigheid,
•bet doen. j Twee jaar sukkelde hij daaraan en
Mr. Bruck, zegt dat men hier te doen 1 niettegenstaande hij alle mogelijke
'heeft met een politieke vervolging; geneesmiddelen innam, kon hij niet
bij beeft er een oogenblik over ge- genezen en bleef hij doorsukkelen. De
(dacht Loubet, Aristide, Briand en Eerwaarde Zusters van het St. Jo-
Glemenceau, die geld voor antimilita- sephsgesticht, vernomen hebbende
ristieehe doeleinden hebben gegeven, i van de goede werking der Abdijsi-
als getuigen te dagvaarden; hij liet roop, Klooster Sancta Paulo, bevalen
het na om den schijn van obstructie dit waardevolle middel den Heer Ne
ven Michael aan, en ziet, het is bij
na ongelooflijk, maar niettemin waar
dat deze heer na het gebruik van
TWEE flacons Abdijsiroop van zijne
borstaandoening, waaraan hij twee
den ontslag van rechtsvervolging of jaar gesukkeld had, volkomen gene-
het eerst het geval zijn hij aardappe
len, bieten, wortelen, knollen, uien.
Maar ook bij andere groenten zullen
de oogsten te wenschen overlaten,
den graventitel bij. Er zijn vier tak
ken Eulenburgs, waarvan de tak
Eulenburg-Hertefeld (waartoe Plii-
lipp Eulenburg behoort, die thans we-
te vermijden; als de bekln.
worden veroordeeld, zal hij in hooger
beroep hen zeker dagvaarden, ten
minste als ze komen willen.
iPÏ. vraagt ten slotte voor de beklaag-
vrijspraak.
Baron mr. A. van Haersolte uit
'Arnhem, die een uitsluitend juridisch
betoog leverde, pleitte eveneens vrij
spraak of ontslag van rechtsvervol
ging. Hij noemde deze vervolging
weinig vaderlandslievend en niet takt-
vql.
Hot O. M. leverde geen repliek.
Uitspraak 4 Juni a.s.
KWAJONGENS VOOR DEN
RECHTER
Een verslaggever van het „Rott.
Nbld." vertelt van een behandeling
van een kinderzaak voor den kan
tonrechter.
De beklaagden zijn drie knapen,
die met hun drieën 39 jaar oud zijn.
Ze hadden het gemunt op een ge
bouwtje, toebehoorende aan de ge
meente. Met een handkar, die zij
hadden weggenomen, hadden ze, on
der het zingen van „In naam van
Oranje, doe open de poort", de deur
«erameid, die, daartegen niet be
stand zijnde, aan splinters vloog. Zoo
zen is.
De Heer Neven Michael heeft on
zen Verslaggever verzocht, deze be
langrijke genezing in de couranten
te publiceeren, opdat andere lijders
daardoor hunne toevlucht zullen ne
men tot de beroemde Abdijsiroop,
Klooster Sancta Paulo, opdat ook
zij, evenals hij, een merkwaardige en
volkomen genezing zullen vinden.
De ABDIJSIROOP, Klooster Sancta
Paulo, is een gezegend middel voor
jong en oud, zij is altijd onschadelijk
en geneest onvoorwaardelijk den
hardnekkigsten Hoest, de hevigste
Verkoudheid, Asthma, Keelpijn, Kink
en Slijmhoest, Bronchitis eh alle
Borst- en longaandoeningen.
Prijs per flacon 1,f 2.en
f 3.50.
Centraal-Depot: L. I. AKKER, Van
Alkérnadestra at 11, Rotterdam.
Verkrijgbaar bij de bekende verkoo-
pers en bij de meeste apothekers en
drogisten.
ae oogsten te - gens memeed vervolgd zal worden)
zoowel wat kwaliteit als kwantiteit OQvcf .n 18A7 nnop -RrnnHpnhnrP' wprrl
betreft, daar niet slechts het kali-ge
halte, doch ook dat aan phosphorzuur
laag is in teer, lager dan in stalmest.
Hiermede zullen de gebruikers reke
ning moeten houden, door nevens
den beer wat patentkali of super-
phosphaat (slakkenmeel is ook goed)
of heide aan te wenden.
Van meer belang is deze zaak nog,
wanneer de beer wordt aangekocht.
Dit is b.v. in sommige gedeelten van
Noord-Brabant het geval en het was
daarom goed, dat men van Rijkswege
daar eens proeven heeft genomen om
na te gaan of beer werkelijk de waar-
d heeft, welke men er voor betaalt.
Men vergeleek verschillende meststof
fen met elkander.
Te Rijen, op zandgrond, moest de
gebruikelijke hoeveelheid beer het ge
durende een drietal jaren afleggen
tegen een bemesting met kunstmest
het, financieel eindresultaat was bij
de 'laatste het grootst. Ook gaf half
stalmest plus half kunstmest beter
r/sultaat dan half stalmest plus beer
en heel stalmest.
Te Liempde voldeed beer iets, maar
slechts weinig, beter dan half stal
mest plus half kunstmest, maar ook
elleen als de afstand van vervoer ge
ring was. Bij later genomen proeven
bleek toevoeging van kunstmest
winstgevend, gelijk te verwachten
was, en leerde het resultaat, dat de
beer te duur was betaald. Met balf
stalmest plus half kunstmest en
voorts met enkel kunstmest verkreeg
men de beste uitkomsten.
C. B.
Van Dr. Hissinlc, Directeur, v. h.
Rijkslandbouwproefstation te Wage
ningen, ontvingen we het volgende
schrijven met verzoek dit in onze ru-
Iriek te willen opnemen:
OVER VOEDERKALK EN DE
EISCHEN, DIE MEN BIJ AAN
KOOP STELLEN MOET.
Toen de boer in vroegere jaren vrij
wel onbeschermd stond en het hem
aan de noodige deskundige voorlich
ting ontbrak, was het geen wonder,
dat hij het slachtoffer werd van min
der nauwgezette handelaren, die
hem allerlei waardelooze producten
trachtten te verkoopen. Thans ech
ter is dit anders. De Proefstations
eerst in 1867 naar Brandenburg werd
overgebracht. Het hoofd van dezen
tak Philipp verkreeg eerst voor en
kele jaren den titel van „prins".
Een familie-legende zegt, dat er
nooit meer dan 13. Eulenburgs mogen
zijn. Volgens deze legende vroeg
eeuwen geleden een kabouter op een
goeden dag aan de burchtvrouwe
van het kasteel Prassen (een andere
tak van het Eulenburg-geslachtom
vrije beschikking over de groote zaal
vau het slot om er bruiloft te vieren.
Zij mochten echter niet bespied en
ook niet gestoord worden. De zaal
werd hem toegestaan en de bruiloft
had plaats. Doch midden in het feest
kwam een van de zoons der burcht
vrouw, niets wetend van de afspraak,
en bracht niet geringe stoornis on
der de bruiloftsgasten. Den volgenden
dag bracht hetzelfde kleine kabouter
mannetje den sleutel terug, met een
diamanten ring, als bewijs van dank
baarheid. Omdat echter het feest,
niettegenstaande de belofte, toch was
gestoord, zou het geslacht der Eulen
burgs nooit meer dan 13 leden kun
nen tellen.... De ring moet nog be
staan het is er een van middelbare
grootte, eenvoudig gevat.
Het bekende landgoed Liebenberg
kreeg de Brandenburgsche tak der
Eulenburgs in 1867 door erfenis. Er
is niet minder dan 20.000 morgen
grond bij. Oorspronkelijk had het be
hoord aan een edelman, Jobst Ger
hard von Hertefeld. Deze had in zijn
testament bepaald, dat de bezitter
van het landgoed steeds den. naam
Hertefeld bij zijn eigen naam nioest
voeren. Vandaar dat Philipp Eulen
burg dan ook heet Fürst zu Eulen
burg und Hertefeld, graaf von San-
dels. Dezen laatsten naam dankt hij
aan zijn gemalin, een gravin San-
dels, uit een oud-Zweeuwsch ge
slacht.
Prins Philipp zu Eulenburg und
Hertefeld is, naar men weet, nooit
in militairen dienst geweest. Wel
licht hangt dit samen met den raad,
dien de laatste der Hertefelds van
zijn vader op diens sterfbed kreeg.
„Geloof mij als een ouden man van
ondervinding en zonder vooroordeel;
de militaire stand is een stand van
blinkende, misère. Wanneer men er
een tijd lang in heeft gewerkt, be
merkt men eerst, hoq aangenaam
het is onafhankelijk te 'zijn, en hoe
plaats uit en kwam daar inlichtin
gen inwinnen naar den „tuchthuis
boef'. Opnieuw werd hij ontslagen.
Het verhaal wordt eentonig
maar het is zoo. Dit gebeurde nog
eens en nog eens. En met elke nieu-
wé verschijning van de politie, steeds
gevolgd door het ontslag van den ont
slagen gevangene uit zijn, vaak met
moeite verkregen, betrekking, werd
zijn moed minder, zijn voornemen
om eerlijk en met werken door de
wereld te komen, onvaster.
De „tuchthuisboef" maakte kennis
met een niet meer jonge vrouw, die
wat spaarpenningen had. Hij had
weer werk, en zij zouden gaan trou
wen. Maar de onverbiddelijke politie
verscheen weer, en opnieuw ontsla
gen, vluchtte hij, de spaarpenningen
zijner bruid medenemend. Hij werd
nu gejaagd van de eene werkplaats
naar de andere, vervalschte eindelijk,
om voor de.politie beveiligd te zijn,
zijn bewijs van iiiwonersehap werd
ontdekt en veroordeeld tot drie jaar
tuchthuisstraf, zes jaar verlies van
burgerlijke rechten en plaatsing on
der politietoezicht.
Het blad vraagt, of men nog een
beter middel weet te bedenken, om
ontslagen gevangenen tot recidivisten
te maken
INGEZONDEN
Van ingezonden stukkeai, geplaatst
of niet geplaatst, wordt de kupie den
inzender niet teruggegeven.
Voor den inhoud dezer rubriek stelt
de Redactie zich raiet aansprakelijk.
Dat maakt het onderwijs gedwon
gen en onnatuurlijk en andere scho
len, die ook genoodzaakt zijn „op te
le.den" ondervinden dien dxuk in
meerdere of mindere mate even
eens.
Het is ai zoo dikwijls gezegd, maar
het mag nog wel eens gehoord wor
den. Dat is liet ook, naar ik meen,
wat do hr. Dir.Kr. bedoelde.
Want n o c li de leerstof, noch de
methode, houdt rekening met de ei
schen, die de natuur van het kind en
het leven stellen. Lieten wij, onder
wijzers hij het 1. o., die eischen gel
den in de mate, als wij het noo
dig achten, dan zouden we in één op
zicht onzen leerlingen een slechten
dienst bewijzen. Ze zouden niet sla
gen voor de H. B. S. Want die in
richting onderzoekt niet, of de candi-
daten werkelijk verstaan, wat ze le
zen, of ze zich mondeling of schrifte
lijk behoorlijk kunnen uitdrukken, of
ze wat voélen van het verschil in be-
teekenis tusschen synonieme woorden
en uitdrukkingen, die in het dage-
lijksch leven herhaaldelijk gebezigd
worden. Op het toelatings-examen
krijgt de twaalfjarige knaap een dic-
tée van dertig tot veertig regels, waar
in hij blijk geven moet, dat hij de
vervoeging der werkwoorden en de
verbinding van alle naamwoorden
kent, dat hij volkomen thuis is in het
ontleden van alle mogelijke zinnen.
Want het is nog niet voldoende, dat
hij geen taalfouten maakt, boven al
le woorden, die daarvoor in aanmer
king komen, moet de naamval ge
plaatst worden. Tot welkeen-mogelij
ke gevallen men daarbij komen kan,
weten alleen de leerlingen en hun
onderwijzer.
Het is gemakkelijk te begrijpen,
wat de hoofdschotel is bij het taalon
derwijs aan de scholen, die „oplei
den."
En wat dunkt u.van het rekenonder
wijs, als het hoofd van een aanzien
lijk handelshuis, een predikant, een
meester iri de rechten verklaren, dat
zij de sommen van hun elfjarigen
jongen niet kunnen maken? Zou dat
geen practisch rekenen zijn?
Ik sprak hierboven over den aard
en de neigingen van het kind. Wordt I
daarmede op onze scholen in het al
gemeen voldoende rekening gehou
den? Een tuinman zal nooit nalaten i
te onderzoeken, wat deze, wat die
plant noodig heeft. Want hij weet,
dat anders het kweeken mislukken I
zou. Houdt men voldoende in het oog, I
wat het kind behoeft? Het moet wel
de aandacht getroffen hebben van alle
opvoeders en onderwijzers, hoe bij 't
jonge kind een warme belangstelling
bestaat voor al wat het omringt. „Die
jongen vraagt honderd uit!", kunnen r
we telkens hoor en. Voor sommige on- S
derwijzers lag daarin een aanwijzing
om aan het onderwijs in de plant-
en dierkunde .en 'in de kennis der le-
venlooze natuur een ruime plaats toe I
te kennen. Dezelfde reden het
aanbrengen van kennis betreffende de j
zaken, waarmee het kind in aanra
king komt bracht hen er ook toe
de bedrijven der menschen eh ver
schillende inrichtingen tot onderwer
pen van behandeling te maken. Zij
gingen -nog verder. Het kind vraagt
bezigheid met de handen;-hét wil wat
doen, wat maken. En de onderwij
zers, erkennende, dat niet alleen de
geestelijke, maar ook de lichamelijke
vermogens van het kind aanspraak
kunnen maken op verzorging, dat in
zonderheid oefening van oog en hand!
behoort bij de opvoeding van het kind
gaven aan gymnastiek en teekenen
een ruimer plaats en namen ook han
denarbeid_ bij de vakken va.n onder
wijs op.
Dat is onderwijs dat boeit, voor dat
onderwijs gevoelt het kind de meest
warme belangstelling.
En, geachte Redactie, dat onderwijs
wordt niet gegeven zonder" stelsel,
Aan de scholen, die ik bedoel, bestaat
een volledig en nauwkeurig uitge
werkt leerplan, waarvan alleen wordt
afgeweken als het examenspook na
dert. Met Dr. Nicuwenhuijzen Kruse-
man ben ik het volkomen eens: door
de afschaffing van het tegenwoordig
toelatingsexamen zou bet onderwijs
vrijer, ruimer kunnen worden;
zou geleid kunnen worden in
meer natuurlijke en practische rich
ting.
Met beleefden dank,
Uw dw.,
Geachte Redactie!
Beleefd verzoek ik u om een plaats
je naar aanleiding van uw laatste
„Om ons Heen", „Nabetrachting van
den gemeenteraad."
De redevoering van den heer Dr.
Nieuwenihuijzen K-ruseman noemt u
een -merkwaardige. Ik ben dat met u
eens, maar in een anderen zin.
Volgens mijn meening toonde de
heer Dr. N. K. zich werkelijk onder
wijzer, opvoeder, die gevoelt welke ge
breken het onderwijs aan onze oplei
dingsscholen aankleven. Opleidings
scholen! de naam is teekenend! Scho
len, waar dus niet gevraagd wordt,
welke leerstof voor de kinderen met
het oog op hun ontwikkeling en hun
aard de meest geschikte is, maar
waar men vraagt: „Wat eis ebt de
middelbare school, de inrichting voor
hooger onderwijs". Of liever nog,
„wat eischt het toelatingsexamen voor
die inrichtingen.
B.
Met belangstelling heb ik deze be
schouwing van den inzender gelezen
Dat het onderwijs aan de oplei
dingsscholen niet ideaal is ben ik vol
komen, met hem eens.
W-aar dit onderwijs evenwel df
voorbereiding is tot het M. O. ltai
het, naar mijn meening, niet anders
zijn dan het is, ook niet al wordt he
toelatingsexamen tot de H. B.S. afge
schaft.
Tenzijook het Middelbaar Ou
derwijs verandering ondergaat.
En daar bestaat, dunkt mij, hei
weinig kans op.
Daarom miste, m. i. de rede
Dr. Nieuwenhuijzen Kruseman all
practische waarde.
J. C. P.
Ve
li
?i<
Stoomvaartberlchtis®
Het stoomschip Banda arriveerde 2j
Mei van Amsterdam te Hamburg.
Het stoomschip Java, van Batavi
naar Amsterdam, passeerde 21 1
Gibraltar.
