Gemengd Nieuws
Kerk en School
Kort Nieuws.
Sport en Wedstrijden
Pers-Overzicht
Land en Tuinbouw
Stoomvaartberichten
Burgerlijke Stand
föoat-^et adyleS i ,>Wéö. "rp2pleege
>p tijd één goeden fcrta of èen
(SpSafiKgË (<f
10 slechten
£élük. verini
6....;. QOk niet
lp elk geval, als alt goort Kaartj'
[ingevoerd wordt, Is dat als hygiëni
sche maatregel een zeer goede yerbe-
ferlng^ méént „Moleschott".
BRANDEN.
Je ^edderinarke- if ienêé"^>lgè van
Aet inslaan van don hllksem afge
brand de hehuizln| van j. Krulzé.
DE SECRETARIS-KWESTIE TE
WILLESKOP.
.Rij Koninklijk besluit d.d. g Augus
tus l.f. is vernietigd het besluit van
pen Raad der gemeente Willeskop
h,d. 4 Maart 1.1., waarbij in de in-
ftrucUe van den secretaris dezer ge-
nieonte de kantooruren zóó werden
%erogeld, dat het hem Onmogelijk
tyerd gemaakt secretaris van de twee
'gemeenten Montfoori én Willeskop
'te blijven.
j Het Koninklijk besluit 'pverweegt
[dat, waar de secretaris van Willes
kop tevens secretaris van Montfoort
is en aldaar woont, art. 99 der Ge
meentewet in verband met art. 74
'dier wet voorschrijft, dat de secreta
ris in de gemeente waar lnj niet
Voont, voor de ingezetenen is te
spreken op vaste door Gedeputeerde
;Staten te bepalen 'dagen.
Derhalve is het besluit van den-
vRaad der gemeente Willeskóp in
Strijd met de wet.
EEN MIDDENSTANDSPRIJ9-
VRAAG
Door het bestuur van den Midden
standsbond zal eerstdaags worden
Uitgeschreven een prijsvraag over
een zeer groot Middenstandsbelang,
Waarvoor 100 als prijs voor het best
geslaagde antwoord zal worden uit
geloofd.
Het onderwerp, benevens de voor
waarden, waaronder men aan deze
prijsvraag kan deelnemen, zullen
weldra worden bekend gemaakt.
BORINGEN NAAR STEENKOOL.
De boringen naar steenkolen bij
Oldenzaal zijn door den rijksopspo
ringsdienst op een diepte van 160 M.
gestaakt, daar uit de afwezigheid
Van zout water op die diepte bleek,
dat. geen steenkolenlagen zouden
worden aangeboord.
De verschillende machinerieën wor
den naar Duider (Weerselo) getrans
porteerd, waar boringen zullen ver
richt worden, op 't erve Groothuis
aldaar.
een z\vitsèrsch lichtschep.
Frankrijk, Duitschland, Rusland,
Spanje, Amerika, allen hebben ze
reeds huh luchtschip of schepen, of
ijn met den bouw ep de proeven
:aartoe bêzig, En ook het kleine,
maar aotieve Zwitserland blijft niet
achter.
in hét dorpje Ver nier werkt in alle
stilte, met rusteloozen ijver, de Genè-
ver ingenieur Alexander Liwentaal,
die zich jaren lang als medewerker
Van Zeppelin, Lebaudy en Wellmann
volkomen op de hoogte der moderne
luchtscheepvaart heeft gesteld, aan
den Zwitserschen bestuurbaren lucht
ballon.
Aan een uitvoerig verslag in „der
Bund" ontleenén wij de volgende bij
zonderheden over dit Zwitsersch
luchtschip.
Een ballon voor Zwitserland moet
anders gebouwd 2ijn dan een ballon
voor Duitschland en Engeland, om
dat Zwitserland een bergland is. Bo
vendien moet het. volgens Liwentaal
een militaire ballon zijn, omdat hij
krachtig middel kan zijn het
'W
chi
Patrie,
EEN VERVOLGING OPGEHEVEN.
Prins August Wilhelm, zoon van
den Duitsehen Keizer, blijkt verstan
diger dan de ambtenaar van het O.
M. te Straatsburg.
De prins heeft doen weten, dat hij
zich door de opmerkingen in sommi
ge bladen over zijn promotie niet ge
krenkt voelde, en dat het hem leed
zou doen, als na zijn vertrek uit
Straatsburg, waar hij met zooveel
genoegen verbleef, de strafrechter in
deze aangelegenheid zou moeten op
treden.
Daarmede is de vervolging tegen
de „Bürgerzeitung" en de „Freie
Presse" geëindigd.
Do „Freie Presse" schrijft
„De Prins heeft een beter inzicht
gehad dan de geheele juridische fa
culteit. Hij geeft den professoren
duidelijk te kennen, dat hun optre
den onhandig was en daarin heeft
hij volkomen gelijk. Door dat optre
den toch hebben de professoren
slechts bereikt, dat kringen die zich
anders met de geheele quaestie niet
zouden bemoeid hebben, belang zijn
jaan stellen in het gebeurde en dat
er dus veel meer over gesproken is,
»dan noodig was. En de professorep
zouden het den beiden bladen niet
kwalijk kunnen nemen, dat zij, zoo
le zaak voortgezet was, nog veel
meer belangstelling hadden ge
wekt
.IET MIJNONGELUK BIJ WIGAN
IN ENGELAND.
De directie van de Maypole-mijn
heeft besloten deze onder water te
zetten, om den hrand te blusschen,
daar alle hoop moet worden opgege
ven, om nog één levende in de bran
dende mijn aan te treffen, waarvan
de gangen met verstikkende gassen
zijn gevuld.
Volgens de laatste berichten Is dan
pok reeds met het onder water zetten
van de mijn een begin gemaakt.
Ook de dorpelingen hebben alle
hoop laten varen.
Het totaal aantal slachtoffers moet
76 bedragen. Allen waren leden van
de Vereenïging tot onderling hulp
betoon van de mijnwerkers van Lan
cashire en Cheshire, die aan nabe
staanden van ongehuwden een be
drag van 180 uitkeert voor begra
feniskosten, terwijl aan weduwen
jaarlijks een bedrag van 125, be
halve de begrafeniskosten, en aan
weezen tot den 13-jarigen leeftijd
jaarlijks een bedrag van 62.50
wordt uitgekeerd.
TE VEEL GAS.
In Londen zijn in de laatste
maanden honderd millioen kub. voet
gas verbruikt, zonder dat de directies
der gasfabrieken er één cent voor heb
ban ontvangen. Het is verdwenen, ver
vluchtigd, ontsnapt. Niemand heefter
ook plezier, of een sprankje licht van
gehad. Men weet zelfs niet hoe liet
ontsnapt fs, waar het lek zit. waar de
buizen poreus zijn En wat het ergste
is, er zijn een aantal menschen, die
zich beklagen over den ondraaglijker)
stank van dit overtollige gas dat in
hun huizen, op straat, in de tuinen
overal hangt.
De „Lancet" heeft een veronder
stelling geopperd, welke wel aanno-
EJjk schijnt: de motorbussen heb-
er schuld aan. Door hun gewicht
t de bodem van Londen meer dan
Vroeger; de gasbuizen kunnen daar
niet tegen, ze raken los in de verbin
dingsstukken en het gas ontsnapt
zonder dat men eigenlijk kan
Van waar.
zwakke Zwitserland te verdedigen te
gen een inval van een machtigen
vijand. Daarom is noch
noch de ballon van graaf Zeppelin na
gebootst alleen het goede Is or van
overgenomen.
De Zwitsersche ballon die den
naam van „Genève" draagt zal 60
M. lang worden bij 50 M. breed en
gebouwd zijn boven een lange ijzeren
kiel, een vischgraat gelijk, die den
ballon een absolute stevigheid moet
geven hij dient den opvarenden als
gondel en zal tevens de motoren, de
schroeven, het stuur en de reservoirs
als vloer dienen. Door twee sterk ge
spannen wanden van doek is de Mei
met den ballon verbonden. Passa
giers, zoowel als machines zijn daar
door volkomen beschut.
Vóór aan de kiel is plaats voor de
wachtpost, voor een mitrailleuse en
voor een electrischen lichtwerper. De
Genève zal bij windstilte een snelheid
van 60 K.M. per uur kunnen berei
ken, en zonder landing, 72 uur in de
lucht kunnen blijven. Zij zal 8500 M3.
-inhoud hebben en een hefvermo
gen van 1200 K.G. Behalve met een
mitrailleuse zal de Genève een
luchttorpedo wordt zij genoemd
bewapend zijn met een „scheurmes",
dat dienen moet om vijandelijke
luchtschepen te vernietigen, door hun
ballon-omhulsel stuk te enijden.
Wanneer deze ballon van Liwen
taal gereed zal zijn, vinden wii niet
in het verslag, waaraan wij dit ont-
leenen, vermeldwel dat trouwe en
vermogende vrienden het hem moge
lijk hebben gemaakt rustig aan de
voltooiing van zijn werk verder te-
arbeiden.
NED. HERV. KERK.
Bedankt voor het beroep te Aal
burg en Heesbeen door ds. P. Zandt,
te Kamperveen.
DOOPSGEZ. GEMEENTEN.
Aangenomen het beroep te Zaan
dam (Oosteinde) door ds. Tj. van der
Ploeg te Heerenveen.
GER. KERKEN.
Beroepen te Woubrugge de heer C.
H. Elzenga, cand. te Kampen.
Koning Dinizoeloe Is In het huls Van
bewaring te Pietermaritzburg, waar
hij zijn geding wegens hoogverraad
afwacht, ernstig ziek geworden. Er is
bloedvat bij bean gesprongen. Zijn
toestand is ernstig, maar niet onrust
barend.
Op de Vijf vingerspits in de Lang-
kofelgroep is, volgens een telegram
uit Innsbruck, een. bergbeklimmer uit
Dusseldorp in den Schmlttkamin ge
vallen. Hij was op slag dood.
De opper-rabbijn van Mosaoul, Tur
kije, doet moeite om steun te krijgen
voor den bouw van een gebouw tot
onderricht van zijn kudde van 3500
zielen.
De Pourquoi Pas, het Fransche
schip, waarmede een nieuwe Zuid-
pool-expeditie ondernomen wordt,
was Vrijdag in de haven van Cher
bourg. Het zou van daar heden onder
zeil gaan.
De Duit8che keizer heeft Vrijdag
Cronberg verlaten en is naar Wil-
helmshoehe vertrokken.
Te Toeroe in Iyamoi in Duitsch O.
Afrika heerschte in 't begin dezer
maand onrust wegens een oproerige
beweging der inboorlingen. Door een
krachtdadig optreden van de Duitsche
troepen is 't oproer in de kiem ge
smoord. Een paar toovenaars, vol
gens het telegram aan de Duitsche
bladen, waarmede ongetwijfeld £e-
tisch-priesters bedoeld worden, wer
den tea- dood veroordeeld en achttien
raddraaiers in hechtenis genomen.
De Duitsche troepen blijven in het bo-
venaangeduide gebied, tot men denkt,
dat de xuöt geheel hersteld is.
De wolfabrikanten in Moravië zijn
van hun voornemen, om, wegens een
staking in een kamgaxenfabrlek te
Brüxm, tot een algemeene uitsluiting
over te gaan, teruggekomen.
In eenige steenkolenmijnen in de
buurt van Mons' (Bergen), in België,
is een gedeeltelijke staking uitgebro
ken.
Uit Petersburg wordt gemeld, dat al
de onderteekenaren van het Wyborg-
manifest dezer dagen in den vroegen
morgen uit de gevangenis zijn ontsla
gen.
De veiligheidspolitie te Metz heeft
een huiszoeking gedaan bij tal van
Italiaansche arbeiders. Bij vijf hun
ner werden anarchistische geschriften
aangetroffen. Zij zullen uit het land
worden gez0
De recherche te Chemnitz heeft
gisteren een bende valsche munters,
bestaande uit twee mannen en een
vrouw, gearresteerd; tevens werd be
slag gelegd op gipsvormen en werk
tuigen voor het aanmaken van val
sche Markstukken.
De Turksche ministerraad heeft be
sloten, aan het langdurige grensge
schil met Perztë een einde te maki
allé troepen uit het Perzische gebl
terug te roepan en ambtenaren uit te
zenden, ten ft Inde een minnelijke
sohtkkm* tot stand to brengen.
INGEZONDBN MEDEDEELINGEN
A 80 Cts. per regel.
Echt. Vicloriawatè
OUEHLAHHSTCIN
DE WATERPOLODAG VAN 'T Y.
In Amsterdam is er heel wat meer
waterpolo-belangstelling dan hier
dat werd weer eens bewezen, toen
Zondag 'n driehonderd toeschouwers
m de zweminrichting aan den Wes-
terdo'ksdijk kwamen en bleven, on
danks den voortdurend neerplassen-
deui regen. Vier wedstrijden stonden
op 't programma, en zoo wordt te holf-
drie ongeveer begonnen met de le
klasse match:
Y I—D. J. K. I. 8-4.
't Y is compleet, D. J. K. zonder
Ooms, die Le HèvreTrouville zwemt.
YRühl,
G. J. Struys, N. Cortlever,
J. M. Cortlever,
F. W. Meuring, J. G. Cortlever (capt.),
J. Struys.
D. J. K.
B. Bananga, K. Meyer, L. Benenga,
Ed. v. Din tér,
Ed. Meyer, Aug. Meyer,
Bouman.
Meyer haalt den bal en D. J.-K. Is
in *t begim in de meei'derheid. Spoe
dig spreekt 't Y echter ook een woord
je mee en Cortlever, die als center
voor uitstekend werkt, scoort zelfs
met een zacht, houdbaar schot (1—0).
Na hard werken weet D. J. K. ge
lijk te maken door B. Benenga, die
na opzwemmen prachtig ln doel
schiet (1—1). 't Spel wordt daarna
zeer ruw, vooral als 't Y de leiding
neemt door een hard schot van Jim
my Struys (2—1). Hiermee komt rust.
Na de hervatting maakt George
Cortlever bijna onmiddellijk de der
de (3—1), maar dan Is 't uit met bet
Y, dat zichtbaar aftakelt. D. J. K.
komt geweldig opzetten, en Karei
Meyer en de rechtsbuiten Benenga
(2) maken nog drie goals, zoodat D.
J. K. welverdiend met 43 wint.
Het D. J. K.-geschetter was weer
meer dan onhebbelijk; tegen den
scheidsrechter, de tegenpartij en on
derling werden de meest onparlemen
taire uitdrukkingen niet gespaard.
Nu volgde de 2e klasse-match
Y II—D. J. K. II. 2—0.
Zooals to voorzien was, won het Y
hier, al kostte het nog veel moeite.
Beide teams zijn volledig. De snelle
Y-voorhoede is echter direct de baas,
en vooral Los v. Haarlem is niet te
houden. Door goed doorzetten maakt
Tersteeg de eerste voor 't Y, gevolgd
door nr. 2 van Los v. Haarlem. De D.
J. K.-voorhoede was vrij ongevaar
lijk.
Als intermezzo volgt nu schoon-
springen, waaraan door eenige be
kende spring-specialiteiten deelgeno
men wordt.
Dan komt een friedly-gave
Y III—H. V. G. B. II. 0-1.
't Y III blijkt volstrekt niet uit jon
ge spelers te bestaan 'n paar knevels
vertonnen zich in 't bassin. H. V. G.
B. II vertoont slechts Id de achterhoe
de tweede zeventallers, de noodige in
vallers zijn present, 't Zevental be
staat uitWilhelmus (doel), Robert en
Van Dijk (achter), Peereboom (mid
den), Verwey, Bouwmeester en Beers
(voor).
Voortdurend is H. V, G. B. wait ster
ker, maar kan door 't geknoei der
voorhoede niet scoren. Verwey alleen
werkt goed, maar faalt met schieten.
Met rust is 't nog 0—0, en alles wijst
er op, dat 't zoo blijven zal, als kort
voor tijd de Haarlemsche halfback
naar Beers overzet, die ongedekt en
van vlakbij scoort (01). Hiermee
komt time.
't Slot is een z.g. waterpodomotch
tusschen de aspiranten-zeventallen
van Y en A. Z., door Y met 8—0 ge
wonnen. Van waterpolo had 't weinig,
en het geknoei was formidabel. Van
de A. Z.'ers kan weinig meer gezegd
worden dan dat ze zich netjes boven
hielden.
Om 4 uur ruim waren de wedstrij
den afgeloopen,
ZEILEN.
Hoewel de eerste zellcano nauwe
lijks op stapel staat, is door den heer
E. van Dobben te Haarlem de toezeg
ging gedaan van een mooi zilveren
beker, zoodra zes van deze vaartui
gen als eenheidsklasse in de vaart
zijn.
Deze aardige attentie, die een aan
moediging tevens is, zal zeker door
alle liefhebbers van klein-zedlerij
met ingenomenheid begroet worden
—en de kans, reeds aanstaand Jaar
een zeilwedstrijd voor zeilcano's te
krijgen, is nu plots heel wat grooter
geworden.
N. B.)
ATHLETIEK.
Den 27sten September zal er in
België een Marathonwedloop worden
gehouden van Waveren over Tom
beek, Overijssche, O. L. Vrouw-in-'t-
Bosch, Auderghem, Etterbeek tot de
Van Meenenplaats Ln Sint-Gilles in
't geheel een 27 1/2 K.M. Men zegt.
dat Dorondo mee zal loopen.
MILITAIRE SPORTFEESTEN
Het „Militair Weekblad" meldt,
dat de militaire gportfee9ten dit iaar
niet zullen plaats hebben j de Minis
ter van Oorlog geeft zijne medewer-
ktrm niet
OORLOG OF NIET?
Nog enkele pers-uitlatingen over 't
oorlogszuchtig denkbeeld van de Ned.
Stemmen:
„Land en Volk" schrijft:
Een vermakelijke partij toch, die
nationaal-historlsche met haar Ne-
derlandsche Stemmen! Men is daar
onderhevig aan geweldige acute
aanvallen van vaderlandsliefde.
De laatste aanval uit zich al zeer
zonderling. De Regeering heeft ge
schil met een Staat, waarvan de ma-!
rine niets beteekenl. Van deze gele
genheid moet worden gebruik ge
maakt om er maar dadelijk op los te
slaan. Dat de Regeering zich vooraf
op de hoogte stelt door den consul-
generaal te hooren, die tot hot geschil
aanleiding moet hebben gegeven,
komt niet te pas. Oorlog, oorlog!
En wie ook oorlog wil zonder on
derzoek, moet zijn visitekaartje zen
den aan de Nederlandsche Stemmen.
Treedt de Regeering niet onmiddellijk
krachtig op. dan zal de lijst van de
ontvangen visitekaartjes worden ge
publiceerd.-
Wie het niet wist, zou niet denken
dat dit alles een protest was tegen
,de radicalen, die veel schreeuwen,
maar geen mannen zijn van de daad'.
„Het Huisgezin" spot met het visi
tekaartjes-plan:
Bij alle krijgshaftigheid toch nogal
een vreedzaam bedrijf!
Wel wetend, dat de nat-ionaal-his-
torische partij maar anderhalven
man en een paardenkop sterk Is, noo-
digt het oorlogzuchtig orgaan de re
dactie van andere bladen uit, zich bij
haar aan te sluiten.
Ze ziet reeds een monster-petitie
in bet verschiet van mannen en vrou
wen, „de hesten der natie", die den
oorlogskreet „Naar Caracas!" aan
heffen.
En ze is overtuigd, dat de regee
ring, die thans naar haar meening
wat bangelijk is en doet, dan uit
haar slof zal schieten.
Het spreekt vanzelf, dat het chauvi
nisme van de Stemmen onder ons
nuchtere volk weinig weerklank zal
•inden.
En het aantal adressen, dat aan
den Nieuwen Uitleg zal belanden, zal
geen groote papiermand veredschen.
Misschien komt men met een asch-
bakje wel toe.
Nog krasser laat zich de „N. Arnh.
Ct. uit:
„Ziet gij dien heldenstoet, mijn
zoon?"
Zoo vraagt eerstdaags de vader,
wiens hart zwelt bij 't aanschouwen
der dapperen, gereed zich in te sche
pen naar Venezuela om de nationale
eer te wreken, aan zijn telg.
En als deze bij dien aanblik vraagt,
wie zijn dat vader? dan antwoordt
hij vol trots:
,Dat, mijn zoon, Is de elite van het
Nederlandsche volk bestaande uit wie
gehoor gaven aan de roepstem van
de „Nederlandsche Stemmen", or
gaan van de groote Nationaal Histo
rische Partij. Het blad vroeg slechts
naamkaartje als bewijs van in
stemming met zijn patiriotische ont
boezeming. Maar toen het bleek dat
Castro ongevoelig was voor kaartjes
on de Nederlandsche regeering toon
de af ta stammen van het jongste
kind van Jan en Jannetje, van Jan
Salie, toen, mijn zoon, bood men zich
aan in eigen persoon.
En nu scheept deze heldenschaar
zich in, om Castro en zijne Venezola-
nen te toonen, dat Jan Geurmaker
nog leeft.
Voorop gaat het hoofdbestuur der
partij neem je pet af, m'n zoon
gevolgd door de redactie van de Stem
men en de leden.
De schare is helaas klein, maar be
zield met den heldenmoed David's,
toen hij optrok tegen Goleath den Fi-
Listijn.
En na hem komt in bonte rij de
verdere elite der natie, het keur
corps, de room van den room: man
nen, vrouwen, kinderen, bezield door
het vurige woord van de Redactie der
Stemmen; grijsaards die den leunstoel
erlieten, heidenmoeders die hare
huishouding vaarwel zeggen, kinde
ren die openlijk de leerpichtwet over-
-reden, in hun diepste Innerlijk ge
voelend, dat de verdediging van de
fier des Lands tegen den laatdunken-
den aanrander gaat boven de Wet."
„Wat is dat, de elite, vader?'
„Dat, mijn zoon, daartoe behooren
alleen zij, die niet-radicaal zijn".
„Als die elite nu maar niet zeeziek
wordt, vader."
„Daaregen is ze ingeënt, m'n zoon...
Ik bedoel... hm... het lezen der Stem
men heeft ze al zeeziek gemaakt."
De „Middelb. Courant", zegt van
harte te hopen dat deze beweging ln
haar begin worde gesmoord door ge
brek aan sympathie bij ons volk, dat
verstandiger zich moge tonen dan de
opgewonden heeren van het Natio
naal Historisch Weekblad met hun
„kouwe drukte", zooals die terecht
wordt genoemd.
WINTERKOREN.
Onder de landbouwers, die sedert
jaren nevens hun stalmest kunst
meststoffen gebruiken, kennen wij er
velen, die den stalmest bij voorkeur
aanwenden bij hun wintergranen, bij
de croaae b.v.. dewül daarmede ge
regeld door, zelfs op hetzelfde land,
een zeer goed gewas wordt verkre
gen. Hiermee is echter niet gezegd,
dat stalmest voor winterkoren DE
mest is, zooals ik wel eens hoorde
beweren. Met zulk een bewering kun
nen we althans niet instemmen. Die
bemestingswijze heeft ook wei dege
lijk haar schaduwzijde, haar nadee-
len. Ieder jaar bijna valt dit op te
merken, maar men vermoedt slechts
zelden de oorzaak. Wij hebben op het
oog: het legeren van 't graan. Dit kan
mede een gevolg zijn van een to dich
te zaaiing, waardoor het gewas ge
brek krijgt aan licht en lucht, maai'
ook zijn oorzaak vinden in den over-
tolligen toevoer van stikstof: het ko
ren wordt dan „geil", slap en slaat
igen den grond.
Dit zal het geval zijn, als men rijk
bemest met stalmest., ten einde een
goeden oogst te verkrijgen. Een even
goed, ln vele gevallen nog beter re
sultaat mogen we verwachten, in
dien men den stalmest wat minder
rijkelijk toedient en daarbij zorg
draagt voor meer mineraal voedsel,
bepaaldelijk phosphorum, om het ge
was stevigheid te geven. Menige
boer weet dit reeds uit eigen erva
ring: hij geeft aan zijn rogge, behal
ve stalmest, ook slakkenmeel: zijn
koren legert dan niet zoo licht en
brengt aanmerkelijk meer zaad en
stroo op.
Niet overal kan men echter aldus
volstaan. Wa&r n>n, zooals ln vele
onzer zandstreken, plaggenmest ge
bruikt en dezen in een middelmatige
hoeveelheid aanwendt, daar ont
breekt meer dan phosphorzuur, daar
is ook kali noodig. Een baal of 8
slakkenmeel en een baal of 4 kainiet
zullen daar uitstekend werken.
Op deze wijze bemest men zeer ze
ker rationeeler dan met de ruimste
stalmestrbemesting, zal men het ge
noemde nadeel het best voorkomen
en de hogste opbrengst erlangen.
Bovenstaande geeft wellicht aan
sommigen, die stalmest als dem'gpg-.
ge-mest beschouwden, een beteren
kijk op de zaak, en nu zal liet hun
wellicht niet bevreemden, als ik ver
tel, dat ik de laatste jaren mét uit
sluitend kunstmeststoffen mooie, ja
prachtige rogge-oogsten verkreeg.
Immers is men daarmee in staat,
evenals bij elkander gewas, in de ver
onderstelde behoefte aan de verschil
lende voedingsstoffen te voorzien:
men geeft stikstof naar behoefte, niet
te veel, om legering te voorkomen,
evenzoo minerale stoffen, en door
proefnemingen onderzocht men, hoe
ver men moet en kon gaan, om .op
z'n voordeeligst te bemesten.
Zoo oogstten we 't vorige jaar van
hoogen zandgrond met' de gewone
Geldersche Kruiprogge: 8020 KG.
zaad en 5280 KG. stroo pea' H.A. Dat
kan toch waarlijk niet beter. Wij
hadden uitgestrooid 7 baal slak, 8
baal kainiet en 2 baal Chilisalpeter.
Een onbemest deel gaf 1600 Kilo
zaad en 3000 KG. stroo per H. A. Dat
kali hier niet minder noodig was dan
phosphorzuur, bleek op het perceel,
waar geen kainiet werd gegeven:
daarvan kreeg ik maar 2250 en 4194
KG. En zelfs de 100 Kilo hoogere gift
(8 baal kainiet in plaats van 7) toon
de zich nog zeer rendabel, want daar
door werd de zaadopbrengst met 376
Kilo en het stroo met 847 Kilo ver
hoogd.
Dit resultaat deed anderen mijn
voorbeeld volgen eu dezen zomer zag
ik Ln mijn omgeving vele mooi staan
de rogge-akker8 Ln uitsluitend kunst
mest.
IN DEN TUIN.
In deze rubriek zullen we nu en
dan ook iets over hoenders schrijven.
Wie een lapje grond bij zijn huis
heeft, 't zij hij Ln de stad of buiten
woont, en Ln en van dat tuintje wil
genieten, zal allicht, zoo eenig&zins
mogelijk, ook hoenders daarin wil
len houden. Over het aardige en
wenschelijke daarvan zullen we het
nu echter niet hebben. Veelal wordt
het kippenvolkje gehouden binnen de
enge perken van een ren: in onder
staande regelen willen we het wagen
een lane te breken voor het goed
recht der kippen om ook in den tuin
te komen en daar behulpzaam te zijn.
Al is de vaak gehoorde bewering, dat
kippen slechte tuinlieden zijn, niet
geheel zonder grond, toch durf ik
zeggen, dat de hoenders van het
grootste nut zijn in den tuin. Dit
sluit evenwel niet in, dat wij het kip
penvolkje ten alle tijde vrijen toe
gang zouden moeten verleenem, want
dan zou bijv. in het voorjaar, wan
neer pas gezaaid en geplant is, spoe
dig groote schade aangericht worden.
Ook moet de sier- of bloemtuin voor
haar gesloten blijven.
Wanneer echter de moestuin In t
voorjaar omgespit wordt, verder in
de eerste zomermaanden na het be
werken der leeg gekomen bedden na
tuurlijk onder opzichtl) en later ln
het jaar na het oogsten van verschil
lende moesgroenten, moeten de kip
pen ln den tuin gelaten worden,
want de kip ontdekt met haar scher
pen blik spoedig een groot aantal
verschillende larven, insecten, ma
den, engerlingen, rupsen, wormen,
kleine slakken, enz., en doet die alle
in een ommezien in haar krop ver
dwijnen. De voortdurende spijsverte
ring van dit dier is zoo snel en sterk,
dat het werkelijk verwonderlijk is,
wat een menigte van bovengenoem
de lagere diersoorten opgepikt en
verteerd worden.
Wanneer een bed met kool of ook
maar enkele koolplanten, in den moes
tuin bezet zijn met de zoo vraatzuchti
ge rupsen van het koolwitje, kunnen
wij het wegvangen dezer schadelijke
insecten veel beter door de kippen
laten verrichten dan op eenige an
dere wijze; al pikken ze ook een en
kel koolblad, wat zuring of salade af,
dit heeft niets te beteekenem in verge
lijking met liet nut, dat zij doen.
Er zijn enkele jaren, waarin' een
kleine naakte slak zoo talrijk voor
komt, dat de tuin er als het ware me
de „vergeven" ls; niets kan ons dan
beter te hulp komen dan een toom
kippen of eenden er in te laten, die
spoedig de noodige opruiming onder
de kleine weekdieren houden. Toch
moet zoowel bij de kippen als bij de
eenden een overdadig gebruik dezer j
lagere diersoorten tegengegaan wor- 1
den, daar te veel van dit voedsel
schadelijk is.
Bovendien houde men in het oog,
dat zelfs bij het veelvuldig gebruik
van dierlijk voedsel, de kippen toch
minstens eenmaal per dag (nl. dos
avonds) een goede portae graanvoe-
der, het best grove mals, moeten ont
vangen.
Ook de boomgaard heeft er een bij
zonder voordeel van, wanneer een
aantal kippen er in jacht kan maken'
op allerlei ongedierte en het is daar
om aan te raden den boomgaard het
geheele jaar door open te stellen'
voor het hoendervolk.
POSTKANTOOR HAARLEM.
Lijst van onbekende stukken over
de eerste helft van Augustus 1908.
Men wordt verzocht, naam en
woonplaats van de(n) af zen/Ier (ster)
op de stukken le vermelden.
Binnenland.
Brieven
Huijsman, mej. Vermeulen, mé].
J. Schmidt, Middeldorp, Mooiman,
C. den Bak, allen Amsterdam A.
van Schie, Bennebroek P. van San
ten, "Den Haag; J. H. Nontrenpar,
mej. A. Doubel, beiden Haarlemv.
d. Klugt, Rijswijk (Z.-H.) J. de
nugh, Utrecht; B. Haarman, Wijk
aan ZeeK. de Boer, Zaandam A.
M. Wyche, ZandvoortA. Koper,
ZandvoortPolak, Zwolle J. B. Lo-
wies, te mevr. Boreel Mauregnault
ta
Briefkaarten
K. van der Horst, Dina DaudeiJ,
mej. M. Mulder van Eek, H. te Rue-
le, A. Snoek, mej. Hoogenberk, me
vrouw M. de Vries, allen Amster
dam A. Edens, Enkhuizen C. de
Graaf, Gouda; G. Geerink, Den
HaagZwartjer, P. G. Boon, mej.
Zwartjes, allen Den HaagKonigen,
Groningen J. Jeursen, H. Manen,
beiden te HaarlemL. Kuijper, t®
Heerlen Joh. Kuijser, Koogzaan
dijk J. W. Mijnlieff Meijer, Noord-
wijk aan Zee mej. C. Lingbeek, Rot
terdam mej. C. Raming, Schevenin-
gen M. Zennelink, Scheveningen
Th. Woldewijn, Kastanjelaan, te
J. C. van Beek Herwijn, Den Hélder
(gestempeld Den HelderAmster
dam) P. Samson, Haarlem (gestem
peld Amsterdam—Nijmegen).
Buitenland.
Brieven
D. van der Werf, Buffelowed.
Klaasen, DiestW. F. van Beunin-
gen, Genuamad. Toselli, Heidel-
berg D. Souvenir, Sacramento me
vrouw E. Wurffain, Wengen.
Briefkaarten
C. Donker, Bentheim Maria Beij-
nes, Brusselmad. Du Columbus,
Genua mad. Dr. Borst, Hotel Jung-
frau Frau Kirch, Kalk Van der
Gracht, Londen; E. Boby, Londen;
Ph. Zuiderhoek, New-Yorkmad.
Wurfbain, WengenL, v. d. Putten,
Wilhelmstr. te
Het 6t. Ternate vertrok 22 Aug. van.
Rotterdam naar Batavia via Antwer-
pen.
Het st, Ophir arriveerde 22 Aug. v.
Rotterdam te Batavia.
Het st. Sindo-ro, van Rotterdam h.
Java, arriveerde 21 Aug. te Lissabon.
Het st. Malang, van Rotterdam n.
Java, passeerde 22 Aug. Perim.
Het st. Lombok, van Batavia naar
Amsterdam, vertrok 21 Aug. van
Perim.
Het st. Rembrandt vertrok 22 Aug.
van Amsterdam naar Batavia.
Het st. Ba.li, van Batavia naar Am
sterdam, arriveerde 21 Aug. te Duin
kerken.
Het st. Caledenien, met de Fransche
mails, arriveerde 22 Aug. van Japan
te Marseille.
Het st. Osiris arriveerde 20 Aug. le
Brindisi van Port-Said met de Eng.
mails ex et. Moldavia.
Het st. Noordam vertrok 22 Aug. V.
Rotterdam naar New-York.
Het st. Amsteldijk arriveerde 21
Aug., des voormiddags van Rotter
dam te Philadelphia.
Het 6t. Koning Willem III, van Am
sterdam naar Batavia, passeerde 22
Aug. Point de Galle.
Het st. Celebes, van Amsterdam n.
Batavia, passeerde 22 Aug. Kaap
Bon.
Het st. Wilis arriveerde 22 Aug. te
Rotterdam van Java.
Het st. Ternate, van Rotterdam n.
Java, arrlveerde 22 Aug. te Antwer
pen.
HILLEGOM.
OndertrouwdTh. J. H. Meijer en
M. A. J. van Til.
Getrouwd M. v. Stein en C. Sedj-
seneH. Sijaenaar en T. J. de Groot
J. Hiiliger en M. de Graaff.
Bevallen M. C. HermansRau, cL
C. OpstalRusman, d.J. Jansen
Rusman, d.
Overleden A. v. d. Jagt, 10 mnd. j
P. Deen. 11 w.
WIJK AAN ZEE EN DUIN.
GetrouwdJ. v. d. Hoorn en A. M.
Rooijmans.
Bevallen A. SprlngveldWelp, t
Overleden A. Beentjes. 7 weken.
