NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
26a /aargang. Ko. 7720
VerscfcJjii'l d*geffpt.a>. Étóhihra '0~'£m* few Feestdagen,,
DINSDAG 26 AUGUSÏCS 1908
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN
PBR DRIB MAANDBNl
Voor Haarlem 1.2#
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd Is (kom def
gemeente) 0 IM
Franco per post doe» Nederland 9 1.68
Afzonderlijke nunrn 0 t 8 o i i 9 0.02H
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem 037 H
n 9 a de omstrt&en en franco per post 0.45
Uitgave der Vennootschap Locreng Coster. JMrccteof ft. PEERBBOOfll
ADVERTENTIÉNi
Var» 1—5 regels 50 Cts.j iedere regel meer 30 Cts. Buiten het Arrondissement
Haarlem van 1—5 regels elke regel meer ƒ0. K Reclames 30 Cent per regel
BIJ Abonnement aanzienlijk rabat
AdvertentiSra van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing
50 Cts. voor 3 plaatsingen contant
Redactie ei Administratie! Groote Houtstraat 55.
fetersominunaaJ Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 72AU
Drukkerij) Zuider Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentl8n en reclame?, van buiten het Arrondissement Haarlem 5» dit blad Is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Bultenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA,
Warmoesstraai 76—78, Amsterdam, Telepjjoon interc. 6229.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZES BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
AGENDA
WOENSDAG 26 AUGUSTUS.
Gr. Markt: Concert 8 uur.
On sêwg&feafeemSa
heeft arijn bezigheden
her pat.
J. O. l>EE8£893h.
OM ONS HEEN
No. 787.
Dit mijn V«>e <atiedagen.
Het is wel mogelijk, dat in dem da
gen, nu bijna iedereen voor langer of
korter tijd op reis gaat, het aantal
pensions, hoe groot ook, toch ontoe
reikend is voor de menigte der aan
vragers, het kan ook wel zijn, dat ik,
rekenende op de talrijkheid der aan
biedingen in de couranten, wat Lang
met aanvragen gewachtheb, maar
zeker is het, dat toen ik mijn vacan
tia begon, nog niet bepaald was w&ar
die zou worden doorgebracht. Een
paar Nederlandsch© pensions waren
Vol, een paar Duitsche, aan den Rijn,
eveneens, zoo voi zelfs, dat ze de aan
vraag maar niet eens beantwoordden
«n een Rijnhótel meende, dat het een
halve mark daags meer moest vragen,
dan het tarief, dat bekenden er had
den betaald. Daar een goede Neder
lander liever uit eigen beweging een
mark daags meer geeft, dan ten on
rechte tot de betaling van een halve
te worden gedwongen, heb ik mij, zij
het ook met een zucht, van den. Rijn
afgewend.
Het was toen, in dien wanhoop der
leegte of leegheid van den wanhoop
{hoogdravende termen kun je aan al
le kanten gebruiken) dat goeie vrien
den de aandacht vestigden op Gorsaed,
waar in 't Hó tel de Eikenboom nog een
kamer beschikbaar was. Misschien
weet niet iedereen, waar Gorssel ligt
en het Is dan ook zóo weinig een we
reldstad, dat de briefkaart, die ik
Maandagavond had geschreven, nog
niet was aangekomen, toen ik Dins
dagavond over den drempel kwam.
De post kwam er tweemaal daags,
*8 morgens en 's avonds. Meer niet.
Wie dus een drukke briefwisseling
met buis of kantoor wil onderhouden,
doet dus beter met In pension te gaan
te Rotterdam of Utrecht. Voor men-
schen, die liefst niet te veel van de
buitenwereld willen hooren, mag
Gorssel inderdaad worden aanbevo
len.
't Ligt tusschen Deventer an Zut~
fen in, volgens de handwijzers ruim 8
kilometer van Deventer en 10 kilome
ter van Zutfen af. Hoeveel hectaren
het dorp wel beslaat heb ik niet on
derzocht, maar het moet aanzienlijk
wezen. De bebouwde kom ligt onge
veer een half uur van het spoorweg
station verwijderd en aan den ande
ren kant ligt. nog een ander deel der
gemeente, bestaande uit hier en daar
Verstrooide huizen.
't Landschap is bosch en hei. Vooral
eik en dein tieren er welig. Hier en
daar op de buitens ook de groene
beuk. Breede zandwegen overal, hier
©n daar afgewisseld door ©malle pa
den. Er is iets wonder rustigs in die
stille wegen, die zich soms in vier-,
Vijf- zessprong uitstrekken tusschen
Ihet hoog geboomte. Geen geluiden
dringen er door, dan dat van de kerk
klok uit de verte en het gonzen van
de insecten van dichtbij. Een enkeden
keer schiet een lenige eekhoorn als
een vogel langs een boomstam om
boog. Anders is alles stil. De zon zoekt
Open plekken aan de boomtoppen,
Waar ze doordringen kan en schijnt
Op de paarsblauwe erica, die zich half
verscholen heeft tusschen de hoornen.
zend dommelt in vrede en veiligheid.
Wandelingen bij de vleet om ,,de
E'IjkenJboom". Kleine uitstapjes voor
wie slecht ter been zijn, of van verre
wandelingen niet houden, nu eens
langs d-e® spoordijk, langs een smal
zandpad, tusschen bramen en heide
kruid door, dan over een weiland
heen, om te komen in een plechtig
beukenwoud van de buitenplaats
't ïoppe, waarnaar de buurtschap
genoemd isdan weer dwars door het
boeoh con te komen in een laantje van
doode dennen, die In zilverkleur met
onbeweeglijke takken aan een sprook
je denken doen. Maar welken kant de
wandelaar ook gaat, overal geniet hij
de stilte van het ongerepte bosch. Ter
nauwernood ontmoet hij af en toe een
bewoner van de streek, die met een
vriendelijke® groet voorbijgaat. Hier
is nog waarlijk zomerrust
De Deventenaren weten dat wel. Zij
bouwen al hier en daar, niet ie ver
van den spoorweg, een aardige villa
of brengen de zomermaanden door In
kleine getimmerten, die de spotters
oneerbiedig zoerkraomen (zuur
kramen) noemen. Uit den trein kan
de reiziger ze zienkleine houten ge
bouwtjes, dom: een galerij aan alle
kanten omgeven, lichte en dichte zo
merhuisjes.
Hier huizen wel de ware vrienden
en vriendinnen van de natuur. Want
er is niet meer da® één woonkamer,
twee slaapkamers en een keukentje in
deze gebouwtjes, die in hun beknopt
heid aan comfort geen overdaad heb
ben. Aan den straatweg kun je se niet
vinden. Weggescholen midden In 't
boach staan ze, als huisjes van kabou
ters of dwergen. Kinderen spelen ©r
overdag met bloots hoofden en bloote
beentjes vroolijk rond, terwijl de zon
terugkaatst op hun wangenin de
bescheiden verandah is de moeder
aan haar werk en houdt op haar
kroost een wakend oog. Niet omdat
ze voor onheil beducht zou moeten
zijn, want water is er niet, kwaad
volk evenmin. Ze moet zich dan ook
volmaakt veilig gevoelen midden in
het bosch, alleen met haar kleintjes,
want haar man is 's morgens haar
Deventer gefietst voor zijn werk en
komt pas in den namiddag terug.
Dan geniet hij op zijn beurt van de
boschgeur en de heerlijke stilte. Dan
ziet de enkele voorbijganger van den
straatweg af heel flauw lh de verte,
tusschen d& hoornen door, het schijn
sel van de lamp ln de eenvoudige
huiskamer, totdat het licht wordt ge-
bluscht en de bewoners, soms al te
tien uur, half elf, naar bed gaan, zon-
dlar zelfs de moeite te nemen hun
voordeur te sluiten omdat er toch im
mers geen dief of inbreker in de na
bijheid is i
Wij in het pension maken het niet
veel later. De gelagkamer van de
Eikenboom ziet haar op gewone werk
dagen niet talrijke gasten al vroeg
aftrekken naar huls en de logés aan
den anderen kant van 't gebouw voe
len het duidelijk aan hun oogleden,
wanneer de klok half elf wijst daar
voor hebben zij den metalen toon van
de vlak over *t gebouw gelegen kerk
niet noodig. Want al zijn ze geen van
allen vroeg opgestaan, al hebben ze in
den loop van den dag zich geen in
spanning getroost, die boven het
schrijven van een brief of het lezen
van een nagezonden courant uitgaat,
het voortdurend verblijf ln de open
lucht heeft slaap verwekt. Terwijl te
tien uur het gezelschap in vroolijk ge
schater zich vermaakte met een ge
zelschapsspel is er te elf uur niemand
meer te vinden dan de hótelhouder en
zijn personeel, die den boel opredde
ren en zelf aanstalten maken om naar
bed te gaan. Hier hoeft geen politie
er voor te waken, dat behoorlijk te
middernacht gesloten wordt.
Wanneer wij aan het, helaas korter
dan ons lief was, verblijf ln de Eike
boom nog lang met genoegen zullen
terugdenken, dan zal dat niet alleen
wezen, omdat we ex midden ln t bosch
zooveel aangename rust hebben ge-
Stil ligt de wandelaar op den war-
inen grond en ademt in volmaakte j had, ons hebben laten doordringen
!i
tafel em bed en voor mondkost, die in
een groot stadshótel waarlijk geen
kwaad figuur zou hebben gemaakt,
maar ook omdat onder onze medegas
ten ae® vroolijk©, aangename, opge
wekte stemming heerschte, die aan
den terugkeer van de wandeling tel
kens nieuwe bekoring gaf.
Want het Is niet altijd zeker of In
't gezelschap waarmee de omstandig
heid je voor dagen lang heeft sa
mengebracht, niet de elementen zul
len schuilen, die je onbevangen lust
naar rust en genoegen zullen ver
storen. Met klachten over dit of ge
pruttel over dat, met geërm over kwa
len of gebreken, met hatelijkheid of
gepoch. Dat weet je noodt van te vo
ren, 'i kan mee- of tegenvallen. Wel
nu, ln de Eikenboom hebben we het
aangenaamste gezelschap getroffen
dat we wenflehen konden en niet Licht
zal ons uit 't geheugen gaan, hoe we
daar wel debatteerden over zwaar
wichtige onderwerpen, maar toch ook
gezelschapsspelletjes deden, waarvan
ik u de geheimen niet verklappen zal,
omdait ik ze zelf dezen winter denk té
gebruiken, of zelfs wel in den over
moed van voor korten, tijd terugge
keerde jeugd, krijgertje ©peelden of
stuivertje wisselden en hem, die zich
als de vlugste onder ons had doen
kennen, namens het Nedertandsche
volk en mat een herinnering aan den
held vaai Marathon, een zakje met
chocolaadjes aanboden, dat uit geza
menlijke bijdragen was aangekocht en
mat een plechtige rede werd overhan
digd.
'Misschien zien we onze medegasten
nooit meer weerom. Als dot zoo zijn
zou, mogen deze woorden als een her
innering aan vroolijk© oogenblikke®
gelden.
J. C. P.
duitenlandsch Overzicht
FERZIë VOORHEEN EN THANS.
Sic transit gloria mundl
Zoo gaat de heerlijkheid der we
reld voorbij
Deze gedachte komt op, bij 't bestu-
deeren van de geschiedenis van Per-
zië I
1 Tijdperk van Perzië's glorie dag-
teekent reeds 'n 6 1/2 eeuw vóór het
begin onzer jaartelling, 't Land van
Iram was toen in handen der Meden
en Perzen denk aan 't gezegde
„een wet. der Meden en Pex*zen", wat
wil zeggön een onherroepelijk besluit
maar werd eigenlijk door de Me
den bestuurd. 1 Was een Medische
koning en 't waren Medische hoog-
waardigheidsbekleeders, terwijl de
Perzen zich moesten verlagen tot, wat
wij zouden noemen „heerendiensten".
Dat beviel den Perzen allesbehalve,
te meer, daar zij zich steeds ontwik
kelden en op 't gebied van weten
schap en kunst ver boven hun mees
ters uitblonken.
Wat moest de Medische koning
doen, om de ontevredenheid der Per
zen te bestrijden Hij gaf een van
zijn dochters aan een Pers ten hu
welijk1 T Mooi bedachte planne
tje had echter weinig succès, de
Perzen bleven, ondanks dat zeldzame
geschenk, erg ontevreden 1 Zij wil
den.... zelf een koning I Toen dan ook
uit het huwelijk van de Medische
prinses en den Pers 'n zoon Cyrus
genaamd geboren werd, riepen de
Perzen HIJ zal onze koning zijn
De Medische koning had met dat
concurrentje niets op Hij beval het
kind-z'n eigen kleinzoon dus I
te dooden, en gelastte een zijner
knechten, dit beulswerkje op te knap
pen. Waren het teedere gevoelens
of was de dienstknecht beangst voor
de wraak der Perzen het is onbe
kend, maar wel ls 't een feit. dat hij
.,'t kleintje" niet doodde, docli in een
bosch.... te vondeling legde I
,,'t Kleintje" werd een „groote"
een overlevering zegt, dat Cyrua, het
verstooten menschenkind, door:., een
moederhond werd grootgebracht 1
en deed zich geducht gevoelen 1 Hij
stelde zich als jongeling aan t hoofd
van een beweging, die de Medische
heerschappij ten val bracht en besteeg
zelf als koning den troon.
De eerste Perzische koning i.
Nu waren de bordjes verhangen en
moesten de Méden de Perzen die
nen 1 Behalve die landsvijanden on
derwierp koning Cyrus verschillende
omliggende landen, zoodat hij
geerde over een rijk, dat zich van de
soms de oogen toevallen en hli soe- alleen voor onberispelijk wit lirmen, op Qsuc «n Inai
Dat
Perzië I
was het glorie-tijdperk van
Enkele opvolgers van Cyrus wisten
de glorie ,.,op peil" te houden, maar
in 330 jaar vóór Christus palmde
Alexander de Groote het land in. Na
diens „verscheiden" streden ver
schillende zijner maarschalken om
de heerschappij, en was Perzië voort
durend blootgesteld aan oorlogen,
opstanden, Invallen, enz. In 226 na
ChristuB werd een nieuw Perzisch
rijk gesticht, dat der Sassaniden,
hetwelk, na een avontuurlijke ge
schiedenis van ruim vier eeuwen, ook
ten val werd gebracht. De Arabieren
maakten hun veroveringstocht door
Azië en plantten de halve maan in
Perzië, waardoor de leer van Zoroas
ter door die van Mohammed werd
vervangen. Ook dit rijk mocht 't niet
zoo heel lang maken, weer een an
dere veroveraar kwam, na dien nog
een, en eerst toen ln 1502 stond
een inboorling op, wien t gelukte de
heerschappij in handen te krijgen,
en zoodoende de grondvester werd
van het tegenwoordige Perzische
rijk. Hij voerde den titel van Sjach
eigenlijk is 't woord Sjachin-
schach, wat „koning der koningen"
beteekent.
Onder het bestuur van verschillen
de „koningen der koningen" ging
Perzië echter geregeld achteruit. De
grenzen werden ingekrompen zoo
moest Kaulcasië, Georgië en Perzisch
Armenië aan Rusland worden afge
staan, terwijl ook Afghanistan ver
loren ging en 't volk verloor zijn
aanzien. In 1848 besteeg Nassi-eddln
den troon, die weer „wat leven ln de
brouwerij" bracht, en door eenlge
schitterende krijgsdaden roem ver
wierf. In 1896 viel deze Sjach door de
hand van een sluipmoordenaar,
maar toch had hij van te voren nog
gelegenheid gevonden eenige reizen
naar Europa te maken.
Of de Perzen hem hiervoor dank
baar zijn
t Bracht de vreemdelingen in hun
land. en als die er eenmaal zijn,
komt hun inmenging in de zaken
des lands vanzelf. Ook we zullen
het aanstonds zien bij Perzië is
dit het geval 1
't Waren vooral Rusland en Enge
land, die met Perzië handelsbetrek
kingen aankfioopten, wat nu tot re
sultaat heeft, dat beide mogendheden
den buitenlandschen handel van
Perzië geheet in handen hebben.
De kennismaking met Europa
bracht den Perzen wel een meer mo
derner regeering. Perzië was tot nu
toe een absolute monarchie de
Sjach was meester over het leven en
da bezittingen van al de onderdanen,
en de Koran (men zou kunnen zeg
gen de Bijbel der Mohammedanen)
eert hem als de vertegenwoordiger
van den profeet, aan wien allen ge
hoorzaamheid verschuldigd zijn.
Die absolute monarchie werd wat
getemperd er werd een Grondwet
afgekondigd, er kwamen Ministers
en ook een Parlement natuurlijk
alles zeer primitief Ingericht I
Zoo was de toestand toen eenige
maanden geladen de onlusten uitbra
ken. Over de directe aanleiding van
de oneenigheden is men 't blijkbaar
niet „roerend" eens, maar 't bomt
dan toch hierop neer, dat de Sjaoh
vond, dat de leden van het Parle
ment wat te veel verbeelding kregen
en hun macht wat geknot moest wor
den. Hij liet de Volksvertegenwoordi
gers inrekenen en met hen alle per
sonen, die hem te vooruitstrevend
voorkwamen. Die handeling men
heeft 't „een Staatsgreep" genoemd
wekte verontwaardiging in Perzië,
ende Sjach ging zoo'n beetje oor
log voeren met de vooruitstrevenden
in zijn Rijk 1
Indertijd hebben we al vele eigen
aardige staaltjes van dezen zonder
lingen oorlog (of revolutie medege
deeld soldaten van den Sjacb, die
parade maakten met knuppel £n-
plaats van geweren.... verroeste ka
nonnen, waarop geen kogels pas
ten.... enz. En 't komiekste van het
geheele geval ls, dat er peen dag
voorbijgaat, waarop de Sjaoh niet
heilig zweert, zich aan de Grondwet
te zullen houden I....
't Eind van dezen zonderlingen
oorlog t geval doet denken aan
een Duitsche klucht of een sensatie-
nummer van de bioscoop van Alberts
frères 1.... is nog niet te voorzien.
De Sjach zit nog in zijn versterkt
winterpaleis en bestrijdt met andar-
halven soldaat,, een half 'ianon co
een kwart ons krult de onderdanen,
die op een meer constitutioneels re
geering aandringen.
Zoodoende heerscht er een erg on
geregelde toestand in 't land. Eigen
lijk ls er geen regeering I....
Wat zal 't einde zijn?
We golooven piet, dat de Jong-Per-
3ou 3cn> gelukkig zullen tijn als ae
jong-^VKen, -zij missen de uitsteken
de voorbereiding, die het Turksche
complot deed slangen, en we gelooven
ook niet, da£ de Pers zich zoo druk
voor de beweging zal maken als de
Jong-Turk.
Daarbij komt nog, dat het Perzische
volk zeer verdeeld is. De avontuurlij
ke geschiedenis heeft gemaakt, dat
veel verschillend bloed is saamge-
gevloeid. zoodat 't nationaliteits-ge-
voel niet sterk ontwikkeld 13. Alleen
wordt het volk saamgehouden door
den Mohammedaanschen godsdienst
drie kwart van de bevolking hangt
dien godsdienst aan maar.... dat
't niet zulke vurige belijders zijn,
blijkt wel uit het feit, dat ze het
Koran-voorschrift, om den Sjach als
profeet en heerscher te eeren, niet
erg trouw nakomen
Bovendien is de bevolking voor een
3©1 aan 't nomaden-leven gewend.
Meer dan 70 verschillende stammen
reizen en trekken geregeld door het
land en zijn woestijnen. Zij bekom
meren zich niet veel over de inrich
ting van den Staat als ze maar
kunnen rooven en plunderen is alles
naar den zinNeen, hier past
niet een „alles zal recht kom". Is
waarschijnlijker, dal Engeland
en Rusland zich over den Sjach zul
len ontfermen. Misschien, dat ze dan
de orde herstellen en een beetje toe
zicht zullen blijven houden en''
misschien, dat ze 't land maar samen
deelen, waardoor de Sjach van alle
moeilijkheden af zou zijn
Dat 't een van die kanten uitgaat
is wel haast zeker. Nu reeds zoekt de
Sjach, en ook de opstandige bewo
ners, heil hij de gezanten van die
landen......
Opgemerkt zij, dat het Perzische
rijk thans eene oppervlakte heeft van
1.645.000 vlerk. K.M. en ongeveer 9
mlllioen inwoners telt.
Men kan de huid van den heer dus
al gaan verdeelen.
Nog eens i
Sic transit gloria mundi 1..,.
Zoo gaat de heerlijkheid van Perzië
voorbij.
DE OORLOG IN MAROKKO.
Een reeks telegrammen de mees
te konden we gisteren nog plaatsen
bevestigden het door ons uitge
sproken vermoeden, dat Sultan Moe-
lay Haf id Sultan Abd-el-Azis flink
klop gegeven heeft. Waaraan deze
overwinning eigenlijk te danken is....
zal de zegevierende Sultan zelf niet
weten 1
Een telegram geeft de volgende le
zing van 't gevecht, waaruit vooral
het 'zonderlinge gedrag van de solda
ten van Abd-el-Azis blijkt
Niettegenstaande de
VERPLETTERENDE OVER
MACHT
van zijn leger, zag de Sultan (Abd-el-
Azis), die de operatiën volgde, dat de
manschappen van eenige hem verge
zellende stammen terrein verloren.
De lieden van den Sraghna-stam, de
achterwaartsche beweging volgende,
begonnen toen het kamp van den Sul
tan te plunderen. Het werd een vree-
selijk handgemeen on in de algemee-
ne verwarring wist niemand, of hij
vriend of vijand voor zich nad. De
artillerie werd in stelling gebracht,
maar.... de bedienende manschappen
vluchtten op de muildieren van de
bespanning I De Sultan, een oogen-
blik door de paniek medegesleept,
trachtte de orde te herstellen, maar..,
zijn bevelen werden niet uitgevoerd I
Een officier-instructeur van de
Franschë militaire missie slaagde er
in, zich van een verlaten kanon mees
ter te maken, dat hij «elf ging be
dienen, maai'.... daar hij spoedig al
leen was, moest hij dit laten Varen f
Er hadden
ONBESCHRIJFLIJKE
TOONEELEN
plaatssoldaten doodden bout
portant hun te paard zittende kame
raden, om zich van hun rijdier mees
ter te maken, teneinde sneller te,
kunnen vluchten t..„.
Velen wisten niet, welke richting
zij zouden inslaan
Deze mededeellng doet duidelijk
?aen, dat het leger van Sultan Abd-
el-Azis
TOTAAL VERSLAGEN
ia. De Sultan is ook gevlucht en heeft
met eenige vrienden in Casablanca
een schuilhoek gezocht.
De telegrammen meldden ook
reeds, dat ae geheele bevolking vol
vreugde over den zege van Moelay
Hafid was. Overal werd feest gevierd
en Moelay Hafid tot Bultan uitgeroe
pen.
Omtrent de opwinding te Tanger
valt bet volgende te schrijven
De Marokkanen liepen door de
straten, roepende leve Moelay Ha
fid 1..., terwijl de op de terrassen zit
tende vrouwen oorverdoovende Julch-
•kreten aanhieven. De hagen van de
stadstuinen werden geplunderd, om
ulch van groene takken ch palmen
meester te maken, en die ronddra
gende, riepen de Mooren Allah al
leen is groot..,. Allah is met den
Sheriff (sultan) Moelay Hafid 1....
De aanhangers van eenige bijzon
der fanatieke secten, dansten al»
gekken voor het Duitsche gezant-
schapsgebouw en de Duitsche kolonie
vierae feestx alsof heteen Duit
sche overwinning gold
Later kwamen ook de bergstammen
uit de buurt van Tanger naar de
stad, om aan de geestdriftige feest
viering deel te nemen
Wat zullen de mogendheden nu
doen
Moet Sultan Moelay Hafid erkend
worden 1
Dit is een groote en ook moeilijke
vraag. Men kent de verhouding
Frankrijk c. s. was voor Abd-el-Azis
en Duitschland c. s. voor Moelay Ha
fid. 't Is dus behalve een kiezen tus
schen Sultans ook.... elkaar een hak
zetten
Toch zien de Franschen nu zelf in,
dat ze zoo goed als verloren spel
hebben. Er is nog één kans Mis
schien kan Abd-el-Azis er in slagen,
weer een nieuwe strijdmacht op de
been te brengen, misschien,
HEEL MISSCHIEN,
want daarvoor zijn de omstandighe
den erg ongunstig. Onmogelijk is het
echter niet, want ook den vorigeri
keer is bewezen, hoeveel soldaten
voor geld te krijgen zijn. Aan geld
kan Abd-el-Azis wel komen (via
Frankrijk i), maar't is nu ook
bewezen, welk een goede strijd
krachten zulke omgekochte soldaten
zijn I
Voor de mogendheden echter iets
zullen doen, moeten de officieele be
richten afgewacht worden. Alleen op
couramt-bei-ichten kan men zoo'n ge
wichtige beslissing niet nemen 1....
Wel hebben de gezanten der ver
schillende mogendheden ln Marokko
al aan hun regeeringen om instruc
ties getelegrafeerd.
Die zetten dus spoed achter de
zaak
BEPERKING VAN BEWAPENING.
De Engelsche bladen blijven steeds
maar op dit thema doorgaan. Reeds
eenige keeren schreven we, dat al dat
gepraat en geschrijf onder 'deze om
standigheden van nul en geenerlel
waarde is en wat blijkt thans De
Engelschen willen het vlootplan voor
vier jaar vaststellen, maar boven
de gewone uitgaven nog 50.000.000
pond (dat is 600.000.000 gulden) uit
geven voor vlootversterking.
Brengt Engeland het plan tot uit
voering, dan moet Duitschland ook
zoo'n vlootversterking aanbrengen,
enis het slot van de historie, dat
de oorlogsuitgaven belangrijk zijn
verhoogd, en niet verminderd..,.
Hadden we ongeliik, toen we een'
ongunstig oordeel uitspraken
UIT HET TURKENLAND.
Een Russische professor (Miljoekof)
tn de politiek nogal bekend, heeft
een studiereis in Turkije gemaakt. De
professor gelooft, niet, dat de hervor
mingsbeweging ln Turkije duurzaam
wezen zal. De Turksche bevolking,
zegt hij, is grootendeel8 meer tegen
dan voor de revolutie gezind, en het
gevaar voor een contra-revolutie is
niet gering te achten. De Noordalba-
neezen zijn tegen, de Zuidalbaneezeh
voor de constitutie. De Jong-Turken
zijn, bij gebrek aan geschikte perso
nen, niet in staat de regeering 1$
aanvaarden. De nieuwe toestand is
het meest ln het voordeel der Bulga
ren, wier overwicht en aantal in Ma
cedonië duidelijk merkbaar is.
Welke bril heeft de professor ge
dragen Boms een met blauwe gla
zen
Te Parijs verschijnt een jong
Turkech blad onder den titel „La
Turquie nouvelle"; ln het eerste num
mer komt een historisch overzicht
Voor over de Revolutie, waarin dui
delijk de groote uadeelen van deu
ouden toestand worden uiteenge2£t.
Het blad bespreekt de pogingen der
Jong-Turken, om aan dien toestan^
oen einde te maken, en geeft aad
wat nog gebeuren moet, cm aan Tur
kije een toestand van vrijheid eti
welvaart te schenken.
VERKIEZING IN AMERIKA.
In een redevoering, welke Taft, de
republikeinsche candidaat voor hei
presidentschap der Vereenigde 8ta:^
ten, te Totspurg heeft gehouden, ver
klaarde hij, dat hij vóór een tarief:
herziening is. en dat hij. ingeval hij
gekozen moent worden, net congre®
buitengewone zitting zou bijeen
roepen, om deze' hervorming onmtd>
dellijk in te yoa:
