NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
AGENDA
fMfeniasdsch Overzicht
26a Jaargang. No. 7781
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
WOENSDAG 4 NOVEMBER 1908 A
HAARLEM'S DAGBLAD
ABONNEMENTEN
PB« DRIB MAANDBNl
Voor Haarlem 1.23
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der
gemeente)1.30
Franco per post door Nederland 1.05
Afzonderlijke nummers0.02 H
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem0.37 H
de omstreken en franco per post 0.45
Uitgave der Vennootschap Lonrens Coster. DIreeteag J. 0. PEEREBOOM.
ADVERTENTIÈNi
Van 1—5 regels 50 Cts.: iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
Haarlem van 1—5 regels ft—, elke regel mee?/O. IC Reclames 30 Cent per regel
Bij Abonnement aanzienTijk rabat
Advertentien van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing
50 Cts. voor 3 plaatsingen k contant
Redactie eo Administraties Groote Houtstraat 55.
latercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 es der Administratie 724
Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiSn en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem Jn dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA,
Warmoesstraat 76—78, Amsterdam. Telephoon Interc. 6229.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZES BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
DONDERDAG 5 NOVEMBER.
Gr. Kerk: Orgelconcert, 2S uur.
Sec. Vereenigtng: Feestconcert
„Haarlem's Zanggenot", 8 uur.
De Presidentsverkiezing In Amerika
Door particuliere bemiddeling wis
ten we vanmorgen reeds vroeg, dat
WIL.UAM H. TAFT
GEKOZEN
is Lot President.
Me», weet. de verkiezing ging tus-
schen den candidaat der republikei
nen Taft en dien der democraten
William Bryan. Dus, eigenaardig,
twee Williams
De Presidentsverkiezing gaat
trapt''dat wil zooveel zeggen als
„langs een omwegje", of „langs een
trapje naar boven".
De Vereenigde Staten tellen de
naaru duidt 't al duidelijk aan
vereenigde staten. Elke staat vaardigt
eenige mannen af, die dan te zamen
een President kiezen. Nu worden na
tuurlijk door de verschillende staten
slechts die „opperkiezers" gekozen,
die zich uitgesproken hebben voor
den President, die door de meeste
kiezers gewenscht wordt. Indirect
heeft het volk dus wèl invloed op de
Presidentsverkiezing.
Groote menschen hebben meer te
vertellen dan kinderen zoo denkt
men er in Amerika óók over en hul
digt het beginsel, dat groote staten
meer „opperkiezers" mogen afvaar
digen dan kleine.
In 't totaal moeten er 487 opperk1©-
zers zijn.
New-York zendt er 39 heen, maar
om een tegenstelling te geven, Neva
da slechts 3.
Met zekerheid was al vastgesteld,
da de republikeinen 183 vaste zetels
hebben, tegen de democraten 166
twijfelachtig, maar met de beste kan
sen voor de republikeinen, zijn 65 ze
tels twijfelachtig maar met de
beste kans voor de democraten, .zijn
19 zetels. Voor de overige 45 zetels
zijn de kansen ongeveer gelijk. Om te
winnen moet Taft dus 54 van de twij
felachtige zetels winnen en Bryan 76.
De uitslag hing dus af van de twij
felachtige districten, waaronder ook
New-York behoort, hoewel verwacht
wordt, dat dit republikeinsch heeft
gestemd. Met 39 stemmen legt deze
stad natuurlijk veel gewicht in
schaal, ja, beheerscht voor een groot
deel den uitslag 39 stemmen meer
of minder scheelt 78
De eeiie caiaat is republikeinsch
de ander democraat zoo heet t
althans Elk begrijpt echter, dat het
.verschil ni et in decen naam zit
want een republikein ia óók demo
craat en een democraat óók republi
kein.....
Eetiigem tijd geleden heeft de schrij
ver van „Om ons Heen" reeds eene
uiteenzetting van deze politieke par
tijen gegeven, die, kort samengevat,
hierop neerkomt
Do republikeinen hebben vooral tot
doel het gezag te ceutraliseeren te
V ashuigton, tot schade van de bij
zondere rechten van eik der onafhan
kelijke Staten, die tot den Staten
bond behooreu. Zij zijn imperialisten
en verlangen, dat de Vereenigde Sta
ten een rol spelen in het koor van de
groote mogendheden.
De democraten voeren als leuze de
Monroe-leer Amerika aan de Ameri
kanen. Zij willen de Vereenigde Sta
ten tegen buitenlandsche immigratie
beschermen en zijn sterk gekant tegen
imperialisme en koloniale politiek.
Hua devies zou kunnen zijn „Ieder
voor zich". Z'"ch houdende aan de
letter, zoowel als aan den geest van
de grondwet, steunen zij de particu
liere belangen der afzonderlijke Sta
ten tegen de pogingen, om hét gezag
te centraüseeren.
Nu de candidaten.
Taft is geboren 15 September 1857
in den staat Ohio. Zijn vader was een
man van aanzien, had een schitteren
de advocaten-practij k en werd later
rechter, minister van oorlog, minis
ter van justitie en gezant te Weenen
en Petersburg.
Taft Jr. studeerde aan de Yale-Uni
versiteit in de rechten en promoveer
de op 20-Jarigen leeftijd (jong dus I).
Eerst was hij dagblad-verslaggever,
werd toen benoemd tot substituut-
officier van justitie, en klom steeds
hoosrer in de ambtenaarswereld. On-
Haar aanleiding van de verkiezing van WILLIAM H. TAFT tot President van de Vereenigde
Staten van Noord-Amerika. Spotprenten uit Amerikaansclie tijdschriften.
De School is begonnen en de jongens beginnen te spellen. (Dit stelt voor de zeven candidaten voor 't President
schap. Uncle Sam fungeert als Schoolmeester).
Taft (tot zijn erastigsten mede*
,rd'"ger Bryan): Wel Willem, vangt
bet nogal wat?
Bryan: Och nee, Willem, 't lukt
biet, ik heb nog nooit wat gevangen,
maar lk hou van 't hengelen zelf*
(Bryan is nu namelijk voor den der*
den keer candidaat)»
Het is geen schande, verklaart Taft,
om het etiquet van T(eddy) R(oose-
velt) te dragen. (Men weet, dat Taft
door Roosevelt zeer werd gesteund).
Taft als overwinnaar, triomfante
lijk bovenop den hoop.
der President Mac Kiniey werd hij
naar de Filippijnen gestuurd, ter in
stelling van een civiel bestuur, en
bracht ter vervulling dezer opdracht
bezoeken aan don Paus te Rome,
om met dezen te confereeren over de
goederen van de uit de Filippijnen
verjaagde geestelijke orden.
Deze moeilijke quaestie werd door
Taft naar voldoening geregeld, waar
na hij aangesteld werd tot gouver
neur van de Filippijnen. Toen de
zaakjes eenmaal goed marcheerden,
bood Roosevolt aan Taft een zetel In
het Hooggerechtshof aan, maar Taft
weigerde, en gaf de voorkeur aan bet
baantje van minister van oorlog.
Taft is dus een flink werker, ook
al is hij wat dik, en daardoor eene
dankbare figuur voor de fabrikanten
van spotprenten. Hij kan goed spre
ken, maar een schitterende redenaar
is hij nu juist niet.
Bryan te geen bekende ln de ambte
naarswereld. Hij, een zoon van een
voudige landbouwers, heeft zich zelf
ontwikkeld tot een zoogenaamd volks
man. Onder de democraten is hij als
zoodanig een zeer gewild man, wat
wel blijkt uit het feit, dat hij nu voor
den derden keer candidaat gesteld
is. 't Wordt zoo een beetje een eeu
wige candidaat l
De verkiezingscampagne is in Ame
rika ook nu met buitengewoon veel
drukte eai beweging gevoerd. Overal
redevoeringen, ja, mogen we een be
richt gelooven, dan heeft Bryan in de
laatste maanden niet minder dan 600
redevoeringen gehouden. Taft heeft
zeker niet veel voor hem onder ge
daan, en werd bovendien nog gehol
pen door een heele collectie bekende
propagandeurs, die overal het land
aftuften om de menschen de groote
verdiensten van hun partij en hun
candidaat te vertellen.
Taft werd in deeen verkiezings
strijd gesteund door President Roo
sevelt, die heel hard werkte voor zijn
opvolger. Van de trust-maatschap
pijen geld los te krijgen voor het ver
kiezingsfonds, hield zelf reclame-re
devoeringen, enz.
Dit is door sommigen to Roosevelt
zeer afgekeurd, maar't is eenmaal
politiek. De geheele verkiezingsstrijd
was bovendien niet erg verkwikkend,
waar de partijen elkaar betichtten
van geknoei met geld voor de verkie
zingsfondsen, en meer leelijks
Zoo ziet men, er wordt heel wat
gedaan, om „het moeilijkste baantje
van de wereld" te verkrijgen. Taft
heeft dus dezen strijd gewonnen, en
voor de derde maal is Bryan gesla
gen.
Voor dezen wel teleurstellend om
allen moed op te gaven. Dit zal hij
echter niet doen, over 4 jaar is hij
weer candidaat. Zeer terecht merkt
Karl Schurx in zijne Levensherinne
ringen op „Geen Amerikaan, die
door de Presidentskoorts wordt aan
getast, houdt eenmaal op te hopen..."
Toen Bryan na zijn eerste neder
laag gevraagd werd, of hij zijne ver-
geefsche rede-campagne niet betreur
de, antwoordde hij
„Niet lk betreur het, maar de dui
zenden, die dikwijls mijlen ver toege
sneld waren, om mij te hooren."
De nieuw gekozen President treedt
pas <n Maart in functie. Tot zoolang
is Roosevelt „koning" van Amerika.
Taft gekozen 1
Voor Amerika heeft deze verkie
zing, hoeweil groote beteekenls, nu
geen groote gevolgen. De bekende
Roosevelt-polltiek wordt voortgezet
ja, wat nu bekend geworden is, doet
niet de minste verandering verwach
ten.
Ware Bryan gekozen geworden, dan
zou het anders geweest zijn. Dan zou
zijn program
onmiddellijke herziening van
het tarief, door het verlagen van
de invoerrechten
het toelaten van vrijen invoer
zonder heffing van douane
rechten van die artikelen, welke
concurreeren met de producten,
die door de trustmaatschappijen
worden gecontroleerd
een belangrijke vermindering
van de belasting op de dagelijk-
6che levensbehoeften, vooral op
die artikelen, die concurreeren
met Amerikaansche voortbrengse
len, die buitenslands goedkooper
worden verkocht dan in het land
zelf
een krachtige handhaving van
de crimineels wetten tegen schul
dige trusfc-magnaten
natuurlijk afgewerkt zijn, met nog
onbekende gevolgen.
Een fabrikant had reeds gezegd: als
Bryan gekozen wordt, kunnen wij
(fabrikanten) onze zaken wel aan
kant doen, en ontslaan we onze ar
beiders.
Dit zal wel wat overdreven be
schouwd zijn, maar enfin, nu behoeft
't niet 1
De onthullingen overKelzerWilhelm
Heden komt de Duitsche Rijksdag
bijeen
Zal er gesproken worden over de
gebeurtenissen in de zwarte week van
Duitschland's rampspoed
Zeker Maar in welken geest
De Duitsche pers, die eerst hevig
toornde en algemeen aandrong op
het
AFTREDEN VAN VON BüLOW,
is nu heel wat bezadigder.
Over het algemeen begint ar na de
buitengewone onrust thans een koe
ler overleg plaats te vinden. Het zou
toch in het geheel geen doel hebben,
wanneer de debatten in den Rijksdag
zoo gevoerd werden, dait Bülow dien
tengevolge niet langer zijn ambt zou
kunnen blijven bekieeden, en dat dee
te meer waar alle partijen het daar
in eens zijn, dat die kern van het
euvel hij den Keizer en in de verkon
diging van zijn persoonlijke politiek
ligt. Zoo zegt de zeer conservatieve
Kreuzzeitung kalmweg, dat Bülow
nog altijd de beste waarborg biedt
en in hét bijzonder na de huidige bit
tere ervaring voor een dringend
noodzakelijke grootere standvastig
heid in de buitenlandsche politiek
van Duiitsehland.
Evenzoo is de Germania (Centrum)
van meening, dat hare partij zeker
geen reden heeft Bülow te behouden,
maar de kern van het geheele onge
luk steekt niet in. den ln behaaglijk
heid badenden rijkskanselier en zij
ne ondergeschikten, maar in de
SPRAAKZAAMHEID VAN DEN
KEIZER.
zoodat er niet de geringste waarborg
Is. of niet binnenkort weder een En-
gelschman, of voor de afwisseling,
eon Franschman of een Amerikaan,
ons met de openbaarmaking van der.
gelijke Keizerlijke ult/ingen een lief
dedienst bewijst, zonder eerst te vra
gen of daartegen ^geen bedenkingen"
bestaan. „Men huivert als men er
aan denkt I" roept het orgaan van 't
Centrum uit.
Zelfs de Hamburger Naohrichten
houdt het voor beter, als Bülow aan
blijft, daar men niet weet, wie in
zijn plaats zou moeten komen, want
de nieuwe koers in de laatste twee
deoennien heeft de vorming van di
plomaten, die tegenover den wil des
Keizers een eigen overtuiging bezit
ten, onmogelijk gemaakt.
Na dien veranderden toon in de
bladen van alle partijen valt er
nauwelijks meer te denken aan een
votum van den Rijksdag, waardoor
Bülow's aanblijven ln zijn ambt op
het oogeoblik onmogelijk gemaakt
zou wo-rden. Zoo sal dan ten slotte
alles uitloopen op een votum, waar
mede beoogd wordt ln de toekomst
de persoonlijke uitlatingen van den
Keizer te beteugelen
Moge de Keazar uit deze les iets
tveel Ij leeren L—
Maar....
De Crisis ln den Balkan.
Over de door de afgevaardigden
van Turkije en Bulgarije gevoerde
ONDERHANDELINGEN
wordt gemeld, dat de optimistische
stemming omtrent den uitslag der
besprekingen «enigszins getemperd
is. naar aanleiding van de edschen,
door beide partijen gesteld. Bulga
rije is ln beginsel voor een matige
schadevergoeding. Turkije eisohl
een zoo groot mogelijke schadever
goeding voor de erkenning der onaf
hankelijkheid en bovendien nog be
taling vam het achterstallige der
schatting en der vergoeding voor
Roemelië met de rente, tot een be
drag van. 432 millioen.
Nu gaat men loven en bieden, tot
de koop gesloten wordt 1
De ambassadeurs hebben zoowel
aan de Porta als aan de Bulgaren
den raad gegeven zich gematigd en
verzoen!ijk te betoonen.
DE CONFERENTIE.
In Constantinopel zijn thans de
meeningon over liet tot stand komen,
der Enropeesche conferentie ver
deeld. Men begint in ernstige Turk
se he kringen in te zien, dat de En-
gelsclie vriendschap niet kosteloos te
verkrijgen zal zijn. En daarom zag
men de conferentie liever vermeden,
nu toch kans bestaat, dat de quaes-
ties met Bulgarije en Oostenrijk bij
onderlinge overeenkomst kunnen
worden geregeld.
Eeu der Xurksche bladen weet
reeds mede te deelen, dat Engeland
op de conference zal voorstellen de
aanstelling van een Armenische»,
gouverneur-generaal voor de Arme
nische provincies.
Een ander meldt, dat Engeland
zich tegen de annexatie van Kreta bij
Griekenland verzet, omdat Engeland
zelf zijn oog op dit eiland geslagen
heeft, als aanvulling zijner stations
in de Middellandsche Zee; en het wijst
daarbij op de manier, waarop Enge
land indertijd Malta en Cyprus wist
te bemachtigen.
Al zijn dergelijke meeningen waar
schijnlijk overdreven, zij zijn kenmer
kend voor den geest die in Turkije
begint te heerschen.
DE HOUDING VAN RUSLAND.
De Russische nota bepaalt zich tot
het opsommen van de quaesties, die
onderwerpen van het program der
conferentie zouden kunnen uitmaken;
daartoe behoort ook de inlijving van
Bosnië, er wordt echter niet bijge
zegd, dat deze quaestie ter conferen
tie besproken zal worden.
De Oostenrijksche bladen wijzen er
met voldoening op, dat de Russische
nota niet tot grondslag van de Oo»-
teurijksch-Russische besprekingen
kan dienen en dat, bijaldien Rusland
van plan was te protesteeren tegen
de annexatie, het deze niet onder de
onderwerpen van het program zou
hebben opgenomen.
't Is tusschen
SERVIë EN OOSTENRIJK-
HONGARIJE
nog altijd geen koek en eil Allerlei
soort alarmeerende berichten werden
gisteren ontvangen, onder meer, dat
Oostenrijk voornemens zou zijn om
Belgrado te bezetten.
Ten einde de openbare meening ge
rust te stellen, werden in Servië ster
ke militaire patrouille® in het veld
gezonden, ten einde de oevers van de
Donau en de Sare en de onbescherm
de voorsteden van Belgrado te be
schermen.
Naar gemeld wordt hebben Oosten
rijksche troepen het eilandje Adako-
loh bezet. Dat eilandje ls gelegen ln
df Donau tegenover Orsowa, waar de
grenzen van Oostenrijk, Servië en Roe
menig bij elkaar komen. Het congres
van Berlijn had verzuimd dit eiland-
Je toe te wijzen, en de Turken na-
mem het daarom in bezit. Het eilandje
is van geen beteekenis. Toch' heeft
Turkije te Weenen inlichtingen ge
vraagd.
Uit andere landen.
DE DUITSCHE KEIZER OP REIS.
De Keizer vertrok van Wildpark
hedenavond naar Eckartsau.
Weer zonderlinge redevoeringen te
wachten?...
DUITSCHE BELASTINGVOOR
STELLEN.
Deze worden nu door den Rijksdag
behandeld.
Naar schatting bedraagt de op
brengst van de voorgestelde belastin
gen uit gedistilleerd 100.000.000, tabak
77,000.000, bier, 100.000.000, wijn
20.000.000, nalatenschappen totaal
92.000.000, electrlclteit en gaa
50.000.000, advertenties 33.000.000 Ma.;
totaal in ronde cijfers 475.000.000 Mk.
Von Bülow's welsprekendheid zal
wel meer dan noodig zijn, om de le
den deze bittere pil te laten slikken!..*
UITSLUITING IN ENGELAND.
Vandaag zouden te Manchester af ge-
