NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
AliENDA
Buitenlandsch Overzicht
HET TÜONEEL
Uit de Omstreken
26e Jaargang. No. 7853
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon» en Feestdagen.
MAANDAG 1 FEBRUARI 1909 A
1.23
ABOHNEBIENTEN
PBR DRIB «AANDBNl
Voor Haarlem l
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der
gemeente).130
Franco per post door Nederland1.65
Afzonderlijke nummers 0.02K
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem037M
de omstreken en franco per post 0.45
Uitgave der Vennootschap Lonrens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM.
ADVERTENTIÈNi
Van 1—5 regels 50 Cts.: iedere regel meer 10 Cis Bulten het Arrondlssematl
Haarlem van 1—5 legels t—elke regel meer a it Reclames 30 Cent per regeL
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Advertentiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsingi
50 Cts. voor 3 plaatsingen contant
Redactie ea Administratie? Groote Houtstraat 55.
tatercommanaai Telefoonnummer der Redactie 60G eo der Administratie 724
Drukkerij: Zufder Buitenspaarns 6. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem Jn dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA.
Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZES BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
DINSDAG 2 FEBRUARI.
Gr. Kerk: Orgelbespeling, 1—2 uur.
Soc. Viereeniging: Concert Haar
lem's A Capellakoor, 8 uur.
Schoten: Raadsvergadering.
Tusschen
TURKIJE EN BULGARIJE
blijft 't spannen Toch valt uit den
stroom van berichten te concludee-
ren, dat het directe oorlogsgevaar
geweken is en 't geschil vermoedelijk
wel in der minne geregeld zal wor
den. Gelukkig
Trouwens, we verwachten niet an
ders 't verjongde Turkije en het
nuchter-denkende Bulgarije, zullen
wel verstandiger zijn een veronder
stelling, door den loop der zaken in
dit veelbewogen half jaartje, gewet
tigd.
De oneenigheid tusschen den Turk
en den Bulgaar heeft geheel 't karak
ter van een geld-quaestie aangeno
men. De Turk eischt voor het verlies
.van zijn opperheerschappij een scha
deloosstelling de Bulgaar is van
dit goede recht overtuigd, maar.
vindt de eischen alleen wat te hoog
gesteld 1
Nu zijn ze al eenige maanden aan
het afdingen. Als hoertjes op de markt
die met handgeklap deu prijs voor
een koe vaststellen....
Turkije is de verkooper en heeft
eerst niet minder dan zeshonderd
millioen francs geëischt. Bul
garije, de kooper, bood eerst niet
meer dan een 10 millioen, doch is,
naarmate Turkije den eiseh vermin
derde, wat guller geworden.
Enkele dagen geleden vroeg Turkije
145 millioen en wilde Bulgarije 82
millioen geven. Een verschilletje van
63 millioen Voor de zooveelste maal
hielden beiden vol„dit is mijn laat
ste woord 1"
Werkelijk werd dit dreigen ern
stig, waarom de mogendheden tus-
schenbeide kwamen, om nog eens het
belang van den vrede te bepleiten, en
op een schikking aan to dringen (of
dwingen 't Resultaat is, dat de
oorlogsdreigementen weer verdwe
nen zijn, en het waarschijnlijk is, dat
na wederzijds wat toegeven, de koop
som op 100 millioen francs zal wor
den vastgesteld.
Typisch is, wat de Turksche groot
vizier -lezer dagen zei
„Ik begrijp niet, waarom Bulgarije
ai die drukte maakt. Alleen omdat
wij meer vragen dan het aanbiedt?
Met dat al ben ik overtuigd, dat Bul
garije zoomin als Turkije om een
paar millioen zal gaan vechten. Bin
nenkort zal er een overeenkomst
worden getroffen.'
Dan is na het conflict tusschen
Turkije en Uustanrijk-Hongarije ook
'L geschil tusschen Turkije en Bulga
rije uit de wereld geruimd. Dit zal
dan een resultaat zijn, zooals eerst
niet verwacht was, want in de eerste
crisisdagen was algemeen de opvat
ting een oorlog, een Europeesehe
oorlog is onvermijdelijk.
'L Verloop van dezen strijd tus
schen het
PANSLAVISME EN GERMANISME
is wel interessant. Om dit aan te
ioonen moeien we even degeschiede-
nsboeken opslaan. In 't begin en 't
midden der 19o eeuw heeft Europa
steeds gestreden voor de belangen
van do Slavische volken en deze te
gen 't steeds sterker wordende Tur
kije beschermd. Zoo ging 't ook na
den Turkscli-Russischen oorlog en bij
het beruchte verdrag van Bei-lijn in
1878 gesloten, werden de kleine Bal-
kanstaten erkend, zoodat de macht
van Turkije gevoelig geknakt werd.
Dit is het keerpunt in de geschiede
nis geweestHet Turksche gevaar
voor Europa was geweken, maar
een ander kwam er voor in de
plaats Het PanslavismeDe Slaven
bevolking in de kleine, pas gescha
pen, staten kwamen onder den in
vloed van Rusland, en deze vereeni-
ging van Zuid- en OosbSlaven, ver
oorzaakte de onrust in Europa. De
Germaanse he volken vreesden een
machtsuitbreiding van deze Slaven,
en lange jaren is er een strijd tus
schen beide machten geweest nu
is eindelijk de strijd uitgevochten I
Da Balkan-crisis was en is niets an
ders, dan de strijd tusschen dit
Panslavisme en GermanismeDe bij
hst verdrag van Berlijn erkende
staatjes we noemen Servië, Monte
negro die aan 't Germanisme hun
ontstaan dankten, bewezen vveor, dat
ondank "s werelds loon is I In plaats
slch rustig en kalm te houden, war
ren de landjes tooneelen van onrust,
samenzweringen enz. Voor Rusland
en den Tsaar werd een heilige veree
ring gekoesterd. Immers door de hulp
der Oost-Slaven in Rusland, moesten
de Zuid-Slaven alle macht verkrij
gen, die hen toekomt een Groot-
Servisch rijk, waarin behalve Servië,
Montenegro, ook Bosnië, Herzegowi-
na, Kroatië en Dalmatië begrepen
zijn.
We behoeven niet de beruchte en
pas ontdekte samenzwering in 't
heugen terug te roepen, 't Is alge
meen bekend, dat de aanhangers van
Groot-Servië een complot gesmeed
hadden, om binnen zeer korten tijd
hun plannen uit te voeren.
Het Germanisme werd 't gevaar
intijds bewust. Daarom heeft Oosten-
rijk-Hongarije niet geaarzeld de an
nexatie van Bosnië en Ilerzegowina
af te kondigen. Nu of nooit moest
Panslavisme bestreden worden I
Deze machtsgreep van de Donau-
monarehie was een waagstuk, 't Was
een uittarting van een oorlog tus
schen het Panslavisme en Germanis
me; en inderdaad het zwaard heeft
in de scheede gerinkeld. De Zuid-
Slaven waren voor den oorlog ge
reed, maar nu moest blijken, wat
Rusland wilde doen. Zou het den
Zuid-Slaven helpen in den strijd te
gen het Germanisme? Neen 1 de Rus
deinsde terug voelde zich te zwak
voor een grooten oorlog op leven en
dood. Achteraf beschouwd, danken we
dus de afwending van dezen Europee-
schen oorlog aan do verzwakking
van Rusland, èn door den krijg met
Japan èn door de revolutionaire woe
lingen in het land zelf.
Wanneer Rusland den strijd ge
waagd had, zou de Donau-monarchie
voor een heet vuur gestaan hebben,
omdat de binneniandsclie rassenhaat
moordend werkt. Zouden de Slaven
in Kroatië en Dalmatië mede ten
strijde getrokken zijn tegen de Sla^
ven-broeders
Zonder de hulp van Rusland zul
len de Zuid-Slaven wel geen oorlog
wagen. Misschien, dat Servië en Mon
tenegro tot dezen zelfmocrd zullen
overgaan, maai' ze zullen alleen staan
en de strijd zal een nieuwe zegen-
praal van het Germanisme tegenover
't Panslavisme zijn 1
Het Panslavisme heeft nu in den
Balkan uitgediend 1 Deze oplossing
van de crisis is voor Europa een ge
lukkige de benauwde hersenschim
is voorbijgegaan....
RUSSISCHE SCHANDALEN.
In geen weken Itebben we een be
richt gehad, dat in 't land van Vlin
dertje een of andere reuzen-verduiste
ring is ontdekt. We verwonderden
er ons al over. maar ziet, nu is de
zaak weer gezond en is 't verwachte
sensatie-bericht verschenen I
Er moeten n.l. zeer eigenaardige
bov o or dee 1 in gei i van liet Zuid-Russi
sche steenkolen-syndicaat „Saciété
Générale" hebben plaats gehad, en
wel door toedoen van den nu afgetre
den minister van Verkeer v. Schau-
fusz in hoogst eigen persoon. Alle
groote kolenleveranties werden dit
syndicaat tot buitengewoon hooge
prijzen door v. Schaufusz gegund.
Zelfs is in een groot aantal geval
len vastgesteld, dat de minister, wan
neer er groote leveranties van steen
kolen waren aanbesteed, de ingeko
men prijsopgaven van andere firma's
mededeelde aan de „Société Généra
le", opdat deze in ieder geval de voor
keur zou erlangen. Deze en nog een
aantal andere zonderlinge zaakjes
van den minister, die het daglicht be
zwaarlijk zouden verdragen, worden
in Russische regeeringskringen druk
besproken.
Wanneer men er over uitgesproken
is, zal er waarschijnlijk verder geen
haan meer naar kraaien.
Zoo gaat 't althans geregeld...
Een treurige statistiek is die over
het aantal gevangenen en terecht
stellingen in het Tsarenrijk. Het blad
„Provda Schisni" vermeldt, heit aan
tal der vonnissen tegen poLitieke mis.
dadiigers gewezen in de drie eer
ste jaren dat Rusland In het bezit ls
van de surrogaat-volksvertegenwoor
diging, Doema geheeten, en komt
daarbij tot 28,281 menschen, die tot
zware straffen veroordeeld zijn. Van
dit politieke misdadigers-leger zaten
15.590 personen in verschillende ge
vangenissen en vestingen. 1009 wer
den veroordeeld tot verbanning naar
Siberië en 6517 tot de Katorga, d. i.
dwangarbeid in de Siberische mij
nen. De rest, 5165 personen werden
ter dood veroordeeld en van dezen
zijn 2835 inderdaad ter dood ge
bracht-, terwij] het lot der overigen on
bekend is gebleven, met uitzondering
van een zeer klein aantal, dat een
soort gratie, b.v. van doodstraf tot
Katorga, gekregen heeft.
In den loop van 1908 zijn in Rus
land 1959 mensclien ter dood veroor
deeld-
De Russische pers heeft ook gewel
dig veel te lijden gehad onder het
schrikbewind. In 1908 werden 73 cou
ranten en tijdschriften door de reg
ring verboden. Het aantal geldboeten
waartoe Russische periodieken in den
loop van het vorig jaar veroordeeld
werden, is niet na te gaan, terwijl de
som dier geldboeten tot in honderd
duizenden roebels loopt. De oproep
van Tolstoi„Ik kan niet zwijgen"
heeft aan 8 provinciebladen 8360 roe
bels gekost.
DE TOESTAND IN PORTUGAL.
1 Februari....
Heden is 't de gedenkdag van den
gruwelijken koningsmoord in 1908
bedreven. Wat zal deze dag in Portu
gal brengen, zullen de sombere voor
spellingen over nieuwe onheilen ver
wezenlijkt worden?
Een eigenaardig staaltje van de
partijdigheid in Portugal
De Portugeesche minister vau bui-
tenlandsche zaken Venceslao Lima,
heeft geduelleerd mei José d'Azevedo
Castello Branco, den hoofdredacteur
van de Diario Popular, het partij
blad der Regenerad ores, waarin de
minister was beleedigd. Het wapen
was de degen. José d'Azevedo Castel
lo Branco werd lichtelijk aan den
arm gekwetst, en aan de eer was vol
daan, maar.... de vrede weid niet ge
sloten.
ONLUSTEN IN TURKIJE.
Over het oproer in de Militaire Acar
demie te Constantinopol wordt nog ge
meld
Toen de leerlingen na hit eindigen
van het verlof, Zaterdag naar de aca.
demie terugkeerden, werden zij op
last van den minister van oorlog om
singeld door de troepen. Zestig lei
ders weiden gevangen genomen, ter
wijl de andere leerlingen gedwongen
werden hun revolvers af te geven en
een eed van vol strek ten trouw af te
loggen.
DE FRANSCHE VLOOT.
Picard, de nieuwe Fransclie mi
nister van marine, schijnt met krach
tige hand te willen aansturen op ver
betering en versterking der Fransche
marine, zonder zich te laten weerhou
den door de financieele opofferingen
die het land zich bij goedkeuring van
zijn plannen zal moeten getroosten.
Gemeld wordt-, dat hij bij het parie
rneut een voorstel zal indienen tot
den bouw van zes nieuwe pantser
schepen, die gezamenlijk 330 millioen
fres. zullen kosten, maar die in zes
jaar gebouwd zouden worden, zoo
dat de begrooting van elk der volgen
de zes jaren met een extra-som van
38 tot 46 millioen zou worden be
last.
AARDBEVINGEN.
In Zuid-Italië zijn weer aardbevin
gen voorgekomen, gelukkig zonder
ernstige onheilen te veroorzaken.
Zaterdag berichtten de telegram
men, dat er in Spanje een ernstige
aardbeving en bloedgolf zijn voorge
komen, waarbij 100 menschen 't le
ven lieten.
Latere telegrammen ontkennen
evenwel de juistheid in Spanje
is geen aardbeving geweest. Ook heeft
het Meteorologisch instituut te De
Bildt geen beweging in den grondlaag
geconstateerd.
Stadsnieuws
„VRIENDINNETJE" DOOR DE
KONINKLIJKE.
Het succes van den avond was Za
terdag voor Rika llopper.
Zij heeft in „Vriendinnetje" mooi
spel laten zien.
Nu weten we wel, dat er zullen zijn,
die kijk op het tooneel hebben en
zeggen zullen, dat dezJe rol er een is,
waarmee succes te behalen is, omdat
er weinig in te „doen' en dus ook wei
nig in te bederven is, terwijl ze ook
de sympathie van het publiek op baar
hand heeft, wat toch ook altijd een
element bij de ontvangst Ln den
schouwburg is.
Maar we meenen, dat dezulken
toch lichtelijk onrechtvaardig zijn.
„Vriendinnetje" („Petite Ami©"
van Brieux) is de episode uit het le
ven van een Parijsch winkelmeisje,
zooals er zoovelen zijn de patranes
zegt 't z»lf cynisch genoeg die net
jes voor den dag moeten komen, maar
niet genoeg verdienen.
Maar Marguérite i s niet ais de an
deren en doet ook niet als de ande
ren. Zij is een brave meid gebleven.
Zij vat liefde op voor den zoon van
haar patroon uit den hoedenwinkel,
die ook van haar houdt. Het maat-1
schappelijk veroordeel, de conventie, j
de eischien van de praktijk
dit geval tui
twee jongelui weer
RITA SACCHETTO.
woonden Zaterdag in „De
levensKroon" een „lyrisch-dramatischern"
komen ook in dit geval tusschenbei- dansavond van Rita Saccnetto bij. De-
Wij
den, om deze twee jongelui weer te ze dansberoemdheid vele groote ste-
scheiden. j den: Dnesden, Ween en, München,
De rol ,van „Vriendinnetje", die i Berlijn, Stuttgart enz. hebben om
door het leven wreed onder den vaeistrijd haar kunst bewonderd heeft
wordt getreden, is een weinig die van dit met haar kunstzuster Duncan ge-
een verschoppeling, die veel verwijten meen, dat zij bij voorkeur danst op
heeft aan te hooren, het ongelijk en'muziek die niet als dansmuziek weid
het ongeluk aan haar kant heeft, engeschreven. Voor 't overige kan hier
zonder zich te kunnen verweren, veel niet van navolging sprake zijn. M.
onrechtvaardigs heeft te verduren.
Het is dus een rol met veel zwijgend
speL
En waar wij zeiden, dat zij die
meenden, dat zulk een rol gemakke
lijk ia en gauw succes oplevert, on
rechtvaardig .oordeelden, daar had
den wij de te overwinnen moeilijkheid
op 't oog, om deze rol niet in 't sen-
timenteele, in het Asschepoesachtige
schien zou hel onderscheid tusschen
heider kunst niet onjuist zoo kunnen
worden aangeduid. Duncan geeft, of
streeft althans mei meer of mieder
geluk naar de uitdrukking van het
ideale; Sacchetto bedoelt niet anders
te geven dan schoone werkelijkheid.
En wanneer zou moeten erkend wor
den, dat zij haar doel zekerder en met
meer bravour bereikt dun Duncan het
te spelen. De actrice, die haai' maken hare, dan Ligt daar.n allerminst opge-
moet, heeft er voor te waken, dat 't j sloten, dat Sacchetto's kunst als zoo
een vrouw van karakter blijft, tegen- A1 AA~~" A"~
over wier onrechtvaardige behande
ling wij de wreedheid der wereld be
schuldigen; maar een sukkelig wim-
keljuffie, een toetje, een halsje mag
ze niet worden.
En nu vinden we 't een verdienste
van Rika Hopper, dat ze Marguérite
overeind heeft gehouden, er een sym
pathieke meid van heeft gemaakt,
die te beklagen is als slachtoffer der
op menig punt valsche moraal der
wereld.
Rika Hopper heeft een eigen aspect
danig hooger dan die der Amerikaan-
sche zou staan. De hoogste kracht van
karakteruitdrukking werd dezen
avond wel bereikt, in de Spaansche
dansen, op muziek van Rubinstein
(Toorecador© el Andalouse), Ascher
(Castagnettensolo) en Maszkowski
(Spanischer Tanz No. 3).
De eerste met den zwart-rooden
mantel werkte hoogst schilderach
tig en in de tweede treffend ook
door prachtige rhythmiek werd een
virtuositeit in de behandeling der cas
tagnetten aan den dag gelegd die op
aan de rol gegeven, er een eigen at- j zichzelf bewondering verdiende. Ook
mosfeer om gemaakt. Het is een stub j Hongaarsch© dansen no. 5 en
werk van haar eigen opvatting en 6 van Brahms leverden doorslaan-
talent geworden. he bewijzen van Sacchetto's muzikaal
Haar stil spel, wanneer zij de ver- voelen en haar groot mimisch talent
wijten van anderen had aan te hoo- iDö aanwezigen het waren er maar
ren, was bijzonder mooi; meermallenj weinig zullen zeker geen spijt van
had zij de geheele zaal in hoorbarehun gehad hebben. Alleen de
stille in haar macht, spannend op
haar wachtend; en ook op de momen
ten als zij uit verdriet en stilte over
weging in haai' de antwoorden voort
bracht op de voorstellen van André's
vader, waren bijzonde rmooi en gre
pen diep in het gevoel.
Deze Marguérite in „Vriendinnetje"
is een van de mooie rollen van Rika
Hopper.
De rol van André's vader, de zwie
rige, don Juanachtige eigenaar van
liet dameshoedemmagaziju, werd miet
de noodigo grappigheid en komische
verve door Jan C. de Vos gespeeld, en
telkens had hij het lachlustige deel
der zaal op zijn hand. Meunier als
Andi'é was minder goed. Wat altijd
in zijn werk hindert en in „Vrien
dinnetje" ook is, dat hij zoo laat
zien, dat hij moet tooneelspelen; 't is
nooit oprecht uit hem zelf, maar altijd
„vak". Maar mevrouw Holtrop als
André's moeder was soms zeer goed,
o.a. in het tooneel als ze aan Margué
rite vertelt, wat ze vroeger met haar
man te stellen heeft gehad, en hoe zij
had ieeren berusten.
Maar hoe kwam het „Neerlandsch"
er toe met dit stuk weer eens te ko-
tr.en aanzetten? Het is op het Leid-
sche Plein tegenwoordig treurig ge
teld I
Wilt ge weten, waarmee ze dit sei
zoen hier gekomen zijn? Schrik niet!
Met... FranciUon, de Demi-monde,
Mad. Sans-Gèrue... allemaal oude
kost. Deze „koninklijke" vereeniging
schijnt er een te zijn gewciTden van
herkauwers. Ze moest zich schamen!
Als we Royaards en de zijnen, en
de Rotterdammers af en toe niet eens
hadden, dan dommelden we hier te
Haarlem in en zouden onze maag be
derven met Amsterdamsche kliekjes.
De schouwburg was dan ook maar
matigjes bezet een goede les voor
de Leidsche Pleiners met hun oude
kost
FRANS NETSCHER.
Alberts frères.
Zooals uit de advertëniie-rubriek ln
ons blad bekend Ls, .geven Alberts
frères hedenavond hun afscheidsvoor-
stelling
Een prachtig programma zal wor
den vertoond, waarbij o. m. zal wor
den geprojecteerd de opneming van
de ijsfeesten aan de Kleverlaan.
Men ziet hierbij het aanwezige pu
bliek niet de muziek van het 10de re
giment infanterie verschillende malen
liet terrein rondtrekken en meer aar
dige tafereeltjes. Ieder, die deze fees
ten bijwoonde, zal (lit nummer wel
eens willen zioo, zoodat ze zich zullen
moeten haasten, daar alleen heden
avond daartoe gelegenheid is.
tentoongespreide pracht, smaak
verscheidenheid van costumes zou
voor menigeen den avond al hebben
goed gemaakt. Er werd dan ook na
elk dausnummer luid en lang geap
plaudisseerd. Ook de pianist, de heer
Noah Steinberg, kreeg z'n aandeel in
het succès. Toch had vooral zijn solo-
spel wel wat meer gewaardeerd mo
gen worden. Op bepaald voortreffelij
ke wijze speelde hij o.a. een paar
Walsen (Cis-mol en Des-dur) van Cho
pin en twee zeer karakteristieke num
mers „Guitare" en „Die Jongleur-
in" van Moszkowski.
EEN OPENBARE BOEKERIJ.
Men schrijft ons
In het Zaterdagavondnummer van
dit blad komt onder de rubriek „Om
Ons Heen" een artikel voor over een
Openbare Leeszaal ie Haarlem, dat
zeker door bijna alle lezers met on
verdeelde belangstelling is gelezen en
tegen welks zakelijken inhoud zeker
niemand hetzij '-óór- of tegenstan
der iets zal hebben te zeggen.
Toch zijn er wellicht nog eenige ar
gumenten aan te voeren voor velen,
die met deze zaak niet of onvoldoende
synipathiseeren. Voorop zij gezegd,
dat we voor het oorspronkelijke plan
der commissie weinig gevoelden en
ook het nut niet inzagen voor de op-
richtiug eener dergelijke instelling, of
beter gezegd, te pessimistisch ge
stemd waren door de bestaande toe
standen. Van waar die verandering
Sedert de laatste jaren zijn verschil
lende openbare leeszaleu opgericht en
thans kunnen we met gegevens uit ue
practijk tot verschillende resultaten
komen, die ten zeerste pleiten voor de
tot stand koming van zulk een inrich
ting te Haarlem, om ndet eens te spre
ken van de gepubliceerde mededeelin-
gen uit het buitenland.
Een andere zaak en zeker niet de
minst belangrijke is, dat de open
bare bibliotheek ecne schenking dei-
inwoners zal worden, zoodat wellicht
de gemeente met een betrekkelijk ge
ring subsidie krachtdadig kan méde-
werken tot. de al gemeente ontwikke
ling van Haarlem's burgerij.
Gaat men liet werk der commissie
na en overtuigen we ons van hot
crootsche ln belde plannen, dan kan
Haarlem het verwijt van conservatis
me in deze niet treffen.
Onze Stadsbibliotheek moet wor
den verplaatst. Hoogst gevaarlijk is de
berging, iedereen weet dit. De kostba
re bibliotheek wordt bewaard in de
zoogenaamd© „houten zaal". De ruim
te is te klein, zoodat de ambtenaren
veelal met zware folianten naar dein
zolder heen en weer moeten loopen,
waarbij het kan gebeuren, dat de
leeszaal zonder toezicht is. De uren
van opening (van 104 uur op werk
dagen] zijn van overwegend bezwaar
voor het gebruik. Hierin is in de te
genwoordige omstandigheden weinig
verandering te brengen, aangezien
aanbrenging van kunstmatige ver
lichting óf gevaarlijk, óf te kostbaar
zou zijn
Een gelegenheid om dus b.v. over
dag boeken aan te vragen en deze des
avonds te halen, is dus onmogelijk.
De leeszaal is te klein door de slechte
verlichting en heeft nog te veel het
karakter van een museum. De meu
belen voldoen niet aan de meest bil
lijke eischen van onzen tijd en de zoo
geivenschte rust, die er dient te heer-
schen, kan niet worden gehandhaafd.
Slaan we de begrooting op dan zien
we, dat deze inrichting ons vrij veel
geld kost, terwijl de verhouding dei-
posten onderling verre van normaal
mag heeten. Dit is oorzaak, dat de
boekerij zich niet kan aansluiten aan
den tegenwoordigen tijd, zoodat ze
wel eeai eenzijdig karakter moet dra
gen. Ze is te wetenschappelijk van in
houd, kan niet voldoen aan de meest
gewone eischen van het algemeen pu
bliek, al tracht men er zooveel moge
lijk in ie voorzien.
Overbrenging haar een andere ge
legenheid en plaatsing naast eene
moderne openbare bibliotheek is dus
ten hoogste gcwenscht, omdat men
dan ook door combinatie van twee
zulke bibliotheken (al zijn zc adminis
tratief gescheiden) één geheel zal er
langen, practisch bruikbaar voor ge
leerden en ongeleerde», ontwikkelden
en nict-ontwikkelden, studeerenden
en nietrstudeerenden.
Over de inrichting van zoo'n boe
kerij willen we niet spreken, niet al
leen zouden we onze conclusies moe
ten trekken uit de gegevens v:\n an
dere dergelijke instellingen, doch ook
zouden we ons op een terrein begeven,
waarvan de commissie volkomen
meester is, zoowel theoretisch als
practisch.
Dit is zeker, dat alleen een goed
financieel onderlegde boekerij levens
vatbaarheid kan hebben, zooals blijkt
uit de korte levensgeschiedenis van
andere bibliotheken. We behoeven
slechts te denken aan de »n 1S90 alhier
opgerichte openbare leerzaal, hoewel
de toestanden van vóór bijna 20 jaar
niet op één lijn kunnen worden ge
steld met die van den tegenwoordigen
tijd.
Zal het publiek er voldoende ge
bruik van maken Dit zal de toekomst
moeten leeren, doch liet algemeen pu
bliek staat in het teeken van lezen,
van onderzijeken en van zich zelf ont
wikkelen De gelegenheid ontbreekt
echter nog en het koopen van goede
boeken is in ons land veel te kostbaar.
Trouwens 90 pet. der gelezen boeken
worden zelden of nooit weder ingezien
en staan renteloos in de kasten om
later als oud papier voor een appel
en een ei van de hand te worden ge
daan.
Wil men een zeer ondergeschikt
voorbeeld, dan leze men maar eens
geregeld de Vragenbus in dit blad.
Wat een verscheidenheid van .vragen
en hoevelen zullen er nog geen ge
bruik van maken. Is er gelegenheid
zelf te onderzoeken (en dit is toch
meestal het ideaal), of met behulp
van ambtenaren, men zal dit te meer
gaarne doen en onwillekeurig wordt
de weetgierigheid voor andere zaken
opgewekt, vooral in onzen tijd van
sociaal-economische wetgeving.
Het is waar, de particuliere biblio
theken bewijzen veel nut, doch zc Iee-
nen slechts uit en worden alleen des
winters opengesteld. Gevaar van op
heffing voor zulke boekerijen bestaat
er dus voorshands niet, alleen zou iu
de toekomst eene centralisatie niet
achterwege kunnen blijven, wat aan
het beginsel niet zou schaden.
„DeWoudkoningi n".
Dezer dagen zal de kinder-opei etle
„De Woudkoningin", geschreven dooi
den zoo gunstig bekenden componist
Mart. Schuil, door een 100-tal jongens
en meisjes opgevoerd worden alhier.
Dit. werk heeft om zijn tekst en om
de frissche, mooie muziek een bijzon-
deren opgang gemaakt. Voor bijzon
derheden verwijzen wij naar de in
dit nummer voorkomende advertentie.
(Zie vervolg Stadsnieuws onder da
laatste berichten).
BENNEBROEK.
Een dezer dagen zal in het gebouw
van den Roomsch-Katholieken Volks
bond, voor de bloemisten-werklieden-
vereeniglng St. Jeroen, de heer B. N.
Loerakker, van Hillegom, eene lezing
houden over liet Arbeidscontract.
Van de acht lotellngen dezer ge
meente voor de lichting 1909 zijn zij
die nummer 1, 2 en 3 trokken afge
keurd, zoodat de nummers 4 en 5 zul
len moeten opkomen.
Tot onderwijzeres aan die R. K. Pa
rochieschool alhier ls benoemd mei
ingang van 1 Febr. mej. E. A. C. En
gelhard te Loosduinen.
Door onesteldheid van de brievengaar-
ater mej. de Graaf sedert Mei 1908,
