lAARLEP-ffS DAGBLAD.
DERDE BLAD.
FEUILLETON
Een dappere Vrouw
ZATERDAG 8 MEI 1909
OM ONS HEEN
No. 929.
Frederik van Eeüen In Amerika
In een ven onze vorige nummers is
rigedeeld, dat Dr. Fred- van Beden
Noord-Amerika heeft weten op te
■Fichten of doen oprichten een maat
schappij met een kapitaal van 500.000
dollars, die zijn ideaal van coöpera
tieven arbeid zal trachten te verwe
zenlijken. De mislukking van Wal
den heeft hem dus nog niet van de
onuitvoerbaarheid daarvan over
tuigd.
Waarom dit verwonderlijk mag
heeten zal ik zoo straks aanduiden.
Voorloopig wil lk mij bepalen tot het
ontleenen van een en ander aan uit
knipsels van Amerikaansche couran
ten. Ieder begrijpt, dat dde maatschap
pij, hoozeer ook Amerika het land
van den dollar mag worden genoemd,
niet maar zoo in eens tot stand geko
men is. Zells de multi-millLonnairs
staan niet met tonnen gouds gereed
voor wie er maar om komt vragen.
Van Eeden heeft er moeite, blijkbaar
veel moeite, voor moeten doen, lezin
gen gehouden, allicht veel menschen
erover gesproken. Over die lezingen
lu liggen verslagen voor mij, waar
uit ik een en ander vertalen wiL
Voor ons Nederlanders zien derge
lijke Amerikaansche referaten er
vreemd uit. Er moet heel wat gebeu
ren vóórdat een Hollandsche courant
een extra vet hoofdje hoven een me-
dedeelLng zet of de regels laat spa
tieeren. De Amerikanen denken er
anders over. Die werken met heel
groote letters en met minder kloeké
■letters in soorten. Zoo draagt bijvoor
beeld een van de artikelen het op
schrift Over de komst van een groot
man in Streator, in zware letters,
terwijl het daaronder volgend artikel
In een soort van rubriekjes is ver
deeld, elk met een vet hoofdje, zoo-
als Wie is Van Ecden Een alge
meen genie. Hoe Van Eeden 100.000
dollars verloor. Een leaning op de
eeuwigheid. Van Eeden over Ame
rika.
Ik zou wel lust hebben om eens af
te beelden hoe de Amerikaansche col
lega's dat doen, wanneer de plaats
ruimte het niet onmogelijk maakte.
Daar behoeven ze zich aan gindsche
zijde van den Oceaan minder om te
bekommeren. De couranten zijn er
boelwat uitgebreider dan hier, niet
omdat de Amerikaan meer vrijen tijd
overheeft dam wij hier, maar omdat
hij van iedere tien minuten ln spoor,
óoot of traan gebruik maakt om de
courant te lezen en bovendien alleen
de rubrieken leest, die hem interes-
8 eer en, de rost slaat hij over, heel an
ders dan de eerzame Nederlandsche
burger, die ndet zou kunnen slapen,
wanneer hij zijn courant niet van A
tot Z had uitgespeld.
Toch geven ze eigenlijk geen groo-
te, aaneengeschakelde verslagen van
dergelijke Lezingen, 't Zijn meer be
schouwingen, half interview, half
verslag, met een sausje van des stel
lers eigen meeningen er over heen.
Hoe bijvoorbeeld Allan L. Benson er
over denkt, hlijkt voldoende uit een
kolossalen hoofdregel, dien hij over
de gansche breedte van liet blad laat
plaatsenEen Streven naar
een industrieel Utopia in
Amerika en daaronder met min
der groote Letters, maar toch nog
veel kloeker, dan de grootste die wij
ooit gebruikenDr. Frederik van
Eeden maakt plannon voor een coöpe
ratieve gemeenschap in New York.
Het lot van een zelfde onderneming
Ju Holland»
Doöï deze regels ziet men den glim
lach van den wereldwijzen Ameri
kaan over zooveel illusie heen.
Overigens is de schrijfwijze in deze
bladen zooals de letters doen ver
wachten dik en vet. Van Eeden zelf
zal, op zijn beurt, wel gelachen heb
ben toen hij werd betiteld als een van
do beste dokters, niet van Nederland
of Europa, maar van de wereld. De
Amerikaansche collega la gauw op
kookhitte. Misschien zijn wij in Ne
derland het te zelden.
Maar genoeg over den vorm. Naast
een zeer goed portret van Van Eeden
in de New York Times staat
in enkele regels het doel van zijn on
derneming te lezen
Zijn denkbeeld is, dat een gemeen
schap moet beginnen met voedings
middelen te bereiden en hij stelt voor,
dat brood waarschijnlijk het beste
artikel zou zijn, om mee aan te van
gen. De loonen van de werkliedem cr-
eenigingen zullen worden betaald.
Aan het einde van elk Jaar zou iede
re medewerker een zeker percentage
ontvangen van de som, die hij voor
brood had betaald.
Een zuivere coöperatieve bakkerij
derhalve, maar waarvan de deelne
mers het brood zelf zouden hakken.
Trouwens, daarvoor alléén heeft hij
geen half millioen dollars noodig. In
een rede ln een gezelschap, dat den
merkwaardigen naam draagt van
Knife and fork Club (Mes en
vork-dub) en dat eens per maand
een. gezamenlijken maaltijd houdt,
heeft hij gesproken van een wassche-
rlj. En volgens een verslag van de
New York Daily Tribune
erkent de ontwerper, dat het plan
klinkt als een geweldige onderne
ming, maar dat deze krachtiger zal
worden, naarmate zij zich ontwik
kelt. „De maatschappij", zoo heeft hij
verder verklaard, „moet verdeeld
warden ln verschillende departemen
ten, een voor de administratie, een
voor nijverheid, landbouw, verdee
ling, handel. Een algemeene af dee
ling aal ook hebben te zorgen voor op
voeding en. gezondheidsleer en al der
gelijke zaken, die niet in rechtstreeks
verhand staan met de zaken.
Het bcnoodigde kapitaal moest
worden verkregen door de uitgifte
van romtegevende aandeelen. Of de
deelnemers aan de coöperatie die
móesten hebben of niet, zou een zaak
zijn van latei' zorg, zooveel is zeker,
dat niemand^ hoeveeil aandeelen hij
ook had, ter vergadering meer dan
één stem zou mogen uitbrengen.
Blijkbaar heeft Dr. Van Eeden bij
zonder den nadruk gelegd op de
noodzakelijkheid om de menschen,
die van deze coöperatie deel- zullen
uitmaken, zorgvuldig te kiezen. Voor
eerst den leidei' zelf. Met groote open
hartigheid erkende hij, dat hij zelf
geen man van zaken was, zooals hij
trouwens over de fouten van de Ne
derlandsche onderneming over hei
geheel, rond uitkomt. Maar ook op
de deelnemers zal een strenge cen
suur worden toegepast. Hij wil de toe
lating moeilijk genoeg maken, om on-
gewenschte elementen te weren en bo_
vendien zou elk een proeftijd van
twee jaar hebben door te maken.
Wie nu ten slotte het benoodigde
kapitaal verschaft hebben, blijkt na
tuurlijk uit deze couranten niet. De
heer Van Eeden is waarschijnlijk
weer op den terugweg naar Neder
land, zoodat we er wel nader van zul
ten hooren. Een van zijn intervie
wers heeft hem gevraagd, of hi} Car
negie al bezocht had.
Neen, antwoordde hij.-
Of hij dan niet van plan was, dat
te gaan doen
•Ook niet. Ik ben niet van plan rijke
menschen na te loopen om aandeelen
te plaatsen. De heer Carnegie is ze
ker op de hoogte van wat lk van plan
ben te doen. Waaneer hij er belang
in stelt en er geld in weascht te ste
ken, kan hij dat doen.
Eén enkele opmerking over Van
Eedens Amerikaansche onderneming
mag ik toch niet weerhouden. Toen
indertijd Walden tot een einde was
gekomen, heeft hij zelf een neerslach
tig artikel geschreven, waarin hij de
mislukking nog aan een andere oor
zaak toeschreef, dan aan gebrek aan
kapitaal, minder goede leiding en
ongeschiktheid van eenige deelne
mers. Hij schreef die namelijk too
aan de omstandigheid, dat menschen,
wanneer ze aan zichzelf worden over
gelaten, ln. arbeidzaamheid verslap
pen en bovendien de grens van hun
kunnen niet weten te bepalen. Zou
den dat alleen Nederlandsche karak
terfouten zijn of zullen ze ook in Ame
rika bovenkomen
Dit is het o. a. wat mij met kir.
.Benson ongeloovig zou makon tegen
over de kansen van welslagen. De
vrijwillige arbeid (het is treurig,
maar waar) verslapt spoedig. Verre
weg de moesten werken met ijver al
leen onder de zweep der noodzake
lijkheid.
jr. c. p.
Wekelijksch Bearsoverzicht van
herens Tieleman.
Mei 1909.
Sedert ons laatste beursoverzicht
heeft de New-Yorkeche beurs geen
veranderingen van beteekenis te zien
gegeven, doch de grondstemming
bleef niettemin vast en de Kotenspo-
ren en Pacificwaardan konden min
of meetr in koers verbeteren.
De algemeene toestand in Amerika
blijft vooruitgaande; de ontvangsten
der verschillende spoorwegen" blijven
aanhoudend verbeteringen aantoonen
en het laat zich aanzien gelet op
de groote bedrijvigheid in handel en
industrie dat betere toestanden ln
aantocht zijn. De vroeger door spoor
wegen bij anticipatie gesloten leeaiiin-
gen, warden op gemakkelijke wijze
gefundeerd, zoodat de moeilijkheden,
die voor sommige zwakkere spoorweg
systemen noodlottige gevolgen kon
den hebben, uit den weg zijn ge
ruimd, en daardoor de financieel© si
tuatie aanmerkelijk werd verbeterd.
De gevolgen van een diergelijke con
versie zijn niet gering te achten en
voor Amerika het sein geweekt, van
krachtige aankoop in fondsen, dite
voor korten tijd geheel verwaarloosd
werden; wij noemen hier o.m. de Sou
thern Rails, Rock Iel. en Erieshares,
die hitör door Amerika in ruime mate
uit de markt genomen worden, met
de klaarblijkelijke bedoeling ze vroeg
of laat tegen hoogere koersen aan ons
publiek hetwelk op het oogenblik
geregeld blijft afgeven terug te ge
ven.
Dat ons publiek de tot dusver ge
volgde tactiek om steeds fonds te
blijven afgeven, krachtig blijft door
voeren, is op zich zelf beschouwd zeer
juist, doch onze vrees ls zeker niet
ongewettigd, dat ook thans weder het
oude spelletje zal herhaald worden,
dat ons publiek op veel hoogere koer
sen weder in de markt gaat.
Voorloopig lijkt 't ons, dat men
zich mei verkoop en niet behoeft te
haasten, doch wanneer men bij de
markt niet meer geïnteresseerd lo,
zijne event, engagementen bonnen en
ge grenzen, te houden, of wat nog be
ter is, wil men een belang bij de
markt houden, goede obligaties te
koop en, welke bij veel mindere risico
een goed rendement opleveren, en
zeker goed kansen bieden voor aar
dige koersmarges.
Voor Steels hares blijft hi New-
York aanhoudend goede vraag be
staan, uit de berichten, die tot ons
komen blijkt, dat er een contramine
bestaat, hetwelk, gevoegd bij de bona
fide-aankoopen, de vaste stemming
der Steelshares verklaart.
Van de toenemende bedrijvigheid
in Amerika, zal de Steel-Trust in de
eerste plaats profiteereu, en dit ls een
van de oorzaken, dat groote aankoo
pen in aandeelen worden uitgevoerd.
Commissiehuizen in New-York, wel
ke een paar maanden geleden hunne
clientèle ontraadden Steels te koopen,
adviseenen thans bij 12 hoogere
koersen, tot aankoop. Wel een bewijs,
dat zij de toestand ook zoodanig ver
beterd beschouwen, dat hoogere koer
sen slechts een quaestie van tijd is.
Londen seinde heden nog gunstige
berichten omtrent Missouri ondanks
de afbrokkeling van de laatste dagen.
Central Leather met goede verwach
ting. Het besluit in zake de Hepburn
Bill werd door de haussiers gunstig
uitgelegd en was weer aanleiding
voor een nieuwe opgaande beweging
met Readings aan het hoofd. De rij
zing der graanprijzen bracht de
markt geen oogenblik in verwarring.
Wat onze locale markt betreft,
kunnen wij alleen mededeeien, dat
zij steeds minder omzetten krijgt.
Oliewaarden blijven onregelmatig.
De bewering, dat Kon. Petroleum 500
pet. moet worden, berust in hoofd
zaak op de geruchten, dat de opinie
der Londensche beurs zal zijn, dat
men daar van deze oliewaarden, die
zoo goed etaan aangeschreven, vol
strekt geen hoog dividend wenscht
en dus de koersen aanmerkelijk hoo-
ger kunnen zijn.
Evenals in Duitschland worden ook
in Engeland vele industrieele waar
den op de beurs verhandeld en vergt
men volstrekt niet altijd hoage <£ivi-
denden.
De tabakken blijven stil en men
weet niet wat te verwachten, de tan-
denz blijft lusteloos, al verheft eich
nu en dan een enkel fonds.
Culturen vast, doch zander yeel
affaire.
Mijnvvaarden onregelmatig. Slmau
na een flinke rijzing afbrokkelend.
Ketahoens vast. Sepingan en Explo
raties op geruchten van gunstige be
richten vast, doch zonder groote om
zetten.
Staatsfondsen hooger, vooral Rus
sen.
Zuid-Amerikanen vast, doch met
minder vraag deun een week geleden,
Geld 3
Saïtenland3ch Overzicht
DE ALGEMEENE STAKING.
De gewichtige dag is gekomen I
Heden zal vermoedelijk de beslissing
vallen, of de post- en telegraafbeamb-
ten te Parijs weer zullen gaan sta
ken. Nu komen immers de geschors
ten voor den raad van tucht en zal
de regeering moeten kiezen tusschen:
ontsla0', bestraffing, of onschulddg-
verklairïng.
Zooals de zaken nu staan, laat het
zich aanzien, dat de voornaamste
leiders der postiers ontslagen zullen
wordi ;i, want uit alles blijkt, dat de
regeer ing in deze dagen van spanning
van ceon wankelen wil weten.
Maar.... de postiers huldigen het
zelfde beginsel I Ook onder hen ls er
een sterke strooming, om den ertrijd
tot het uiterste te voeren. Er op, of
onder....
Worden ©enigen der kameradien
ontslagen, dan zal 't consign© zijn
staken.
Dit plan de campagne is al heele-
maal ln elkaar gezet. Zondag werden
de voorloppige besluiten al genomen,
doch ln de laatste dagen ls zeer druk
vergaderd en geconfereerd, en is of
ficieel het stakingsbesluit genomen.
Donderdagavond had o. a. een sectie-
bijeenkomst plaats waarop 400 post
en tolegraafbe ambten, alsook ve'e
telefoonjuffrouwen aanwezig waren
en werd na „gloeiende redevoerin
gen" met algemeen© stemmen eeno
motte aangenomen, waarin d© alge
meene staking 't e e n 1 g e mdddel
werd verklaard, om Inwilliging der
eisclien van de regeering af te dwin
gen.
De vorming van het syndicaat van
post- on telegraaf-beambten, heeft
gelijk we gisteren trouwens al schre
ven de verhouding tusschen re
geering en stakers zeer verbitterd. Do
oprichting dezer vakvereeniguig van
ambtenaren wordt door de regeering
beschouwd als een uittarting, omdat
d© vereeniging in strijd is met de
wet. Ambtenaren mogen niet in
z o o 'n organisatie vereenigd zijn
volgens de wet van 1884 en 1901.
Nu zijn d© postiers vereenigd in de
„Association Générale". Wat is dan
het verschil tusschen deze „A. G.
en een „Syndicaat national" Veel.
Ln de eerste plaats is het syndicaat
vrij van eenig regeeringstoezicht. Een
gewone vereeniguig kan ontbonden
verklaard worden, wanneer haar
doel ongeoorloofd en ln strijd is met
de wet, maar het syndicaat niet. Ook
behoeft het syndicaat geen offlcieele
goedkeuring voor het verkrijgen der
rechtspers'oonl ij kheid.
Een syndicaat heeft dus belangrijke
voordooien.
Toch is dit allemaal slechts bij
zaak I 't Groote bezwaar, dat de re
geering tegen een syndicaat van pos
tiers heeft, zit dieper.
Men weet, dat in Parijs veel te
doen is ever het ,.C. G. T.", de groote
en machtige organisatie van arbei
ders. die het wordt algemeen er
kend den strijd tegen den staat als
verschijnsel der kapitalistische maat
schappij heeft aangebonden. Het
duidelijk, dat de postiers zich met
hun syndicaat bij dit „C. G. T." wil
len aansluiten.
Tegen deze aansluiting gaat het
verzet dor regeering.
De oorzaak van de nieuwe sta
kingsbeweging is dan ook veel be
langrijker, dan den vorigen keer,
toen hc-t verzet der postiers zich voor
namelijk bepaalde tegen den onder
minister Simyan en zijn stelsel van
favoritism©.
Van daar ook. dat de strijd nu veel
feller gevoerd wordt.
Wat zal de regeering doen
Simyan heeft zich door een jour
nalist laten ondervragen. Hij zei
„Ik kan u verzekeren uit mijn
naam en uit naam van de regeering,
dat deze vakvereeniging, ook als zij
duizend maal machtiger mocht zijn
dan zij ooit worden kan, niet door
ons erkend zal worden. Wij zullen
niet met haar in verbinding treden,
niet meit haar bestuur onderhandelen
of met iemand, die haar zou willen
vertegenwoordigen."
Maar met dit negeeren ls liet syn
dicaat niet verdwenen. Het is moge
lijk, dat de oprichters vervolgd wor
den wegens overtreding der wet, en
dat het syndicaat ontbonden wordt.
Althans dat daartoe pogingen zullen
worden
Wanneer de re^eering eenige ge
schorste postiers (ze kan uitzoeken,
wamt het getal beloopt een kleine 1001;
ontslaat, en de beambten deze daad
beantwoorden met een algemeene
staking hoe zal 't dan loopen
Deze vraag houdt Frankrijk thans
in spanning, vooral, omdat algemeen
erkend wordt, dat het stakingsgevaar
niet meer kan worden afgewend.
De regeering heeft we wezen er
reeds eerder op uitgebreide maat
regelen genomen. Geniesoldaten als
telegrafisten, soldaten als brievenbe
stellers, oorlogsschepen voor draad-
looz© telegrafie, enz.
Onder dit enz. zijn nu nog eenige
middelen te noemen. De regeering
heeft d© beschikking gekregen over
165.000 poetduiven, die men ook voor
den postdienst wil gebruiken. Ook
zijn 12.000 postduiven. die2zob
zijn 12.000 sollicitaties ingekomen van
personen, die de stakende poetiers
willen vervangen om natuurlijk
ook na het conflict in staatsdienst te
blijven. Naai- 2500 personen heeft de
regeering inlichtingen laten inwin
nen. Waarom
Ook d© ambtenaren nemen de uit
gebreidste maatregelen. Ze willen
een monster-beweging op touw zetten
om de regeering te overbluffen, zoo
dat ze niet anders kan doen dan toe
geven. De spoorwegbeambten hebben
al verklaard, dat ze desnoods de ac
tie met kracht zullen steunen en zich
solidair willen verklaren.
Ook nu de organisatie bij het
C. G. T. aangesloten wordit, ven-
wacht men, dat ze de postiers zullen
steunen.
Dat kan ln Frankrijk een mooie
boel worden I Een post-, telegraaf- en
telefoon-staking, bovendien 'n spoor
wegstaking en nog meer stakingen....
Wat zal de regeering doen
Zal ze den strijd aandurven en het
ontslag der geschorste postiers uit
spreken
Met spanning wordt deze beslis-
ng gewacht
NIEUWTJES UIT HET
TURKENLAND.
Het moet thans zeker zijn, dat Ret
in Abdoel Haniid's paleis gevonden
bedrag aan geld minstens 24 millioen
gulden bedraagt. Het geld komt aan
den Staat. Intusschea wordt het on
derzoek voortgezet. Er zijn gewichtige
staatspapieren gevondeneen deel
er van was in.... stoelen weggestopt I
Uit die papieren is o. a. gebleken, dat
de gevluchte hoofdredacteur der „Ik-
dam" een spion van den onttroonden
sultan was. Als bijzonderheid wordt
gemeld, dat de vrouwen van Abdoel
Hamid de geheime bergplaatsen heb
ben aangewezen. Die vrouwen toon
de a veel haat tegen hun vroegoren
heerscher. Ook de vertrouwde eunuch
van den oud-sultan. Nadir Agha,
haait hem. Toen Abdoel Hamid ziek
was, dwong hij Nadir Agha 30 dagen
en nachten te blijven waken en een
paar dagen later ranselde Abdoel Ha
mid den eunuch met een zweep der
mate af, dat hij dagen achtereen het
bed moest houden.
Dat was een dankbetuiging....
Do Christenmoorden in Klein Az'é
schijnen een beetje te minderen.
t Werd tijd 1
CASTRO EN VENEZUELA.
Onder veel voorbehoud doelen wijf
het bericht mede, dat Castro oen tele
gram uit Havanna heeft ontvangen,
gedateerd 6 Mei, mededeelend dat het
volk en liet leger van Venezue'a hem
tot president wenschen uit te roepen.
AmstenLmsche Koot.
CCXXXI.
Na hot Feest
De feestdagen zijn gelukkig achter
dan rug, wel wapperen er nog tal van
vlaggen, inaar de straatbacchanalién
behooren voorloopig weer tot hot ver
leden Misschien overdrijf ik met do-
ze verzuchting, maar kwaad kan het
niet, waar zoo algemeen de struisvo
gelpolitiek werd toegepast om niet t©
willen opmerken de minder verhef
fend© wijze, waarop voor een doel de
volksvreugde zich uitte. De lezers,
die mij de eer hebben bewezen mij Ln
mijn vorig Ge-kout in wijlen de
Spaarnebod© en later In Haarlem's
Dagblad te volgen, weten, dat ik niet
vijandig sta tegenover de vroolijke
zijd© van het Leven, het heeleniaal
niet erg vind als men uit de plooi
springt en de massa tot uitbundige
vroolijkheid overgaat. Zoo Iets brengt
eenige verandering ln den vaak saai
en en monotonen levensgang en pret
kan als geneesmiddel dienen tegen
moedelooze gedruktheid, die de ener
gie doodt. Vooral als er een aanlei
ding, een billijke oorzaak voor is als
nu, zou men wel een akelig pessimist,
een ultra-nurks moeten zijn, als men
het oor spitste ala niet juist altijd
in den goeden toonaard werd gela
chen, ais de straatjool zich met altijd
op logische wijze uitte. Trouwens de
bewaakster onzer straatorde gaf in
dezen het voorbeeldwanneer het
niet hoog, hoog noodzakelijk was, be
moeide zij zich nergens mee, was
eensklaps tal van bepalingen onzer
politieverordening vergeten.
Er ontbrak nog maar één zaak
aan het volk moest de kunst ver
staan om leest te vieren. Zij, die tal
van Koninginnedagen, 'n Aprilfeest
en *n Inhuldigingsfeest hebben mee
gemaakt, moeten daarbij de verzuch
ting slaken't schijnt zelfs dat Am
sterdam de kunst om beschaafd feest
te vieren verleert. Het was niet, zoo-
als lk vroeger wel eens gezien had,
een verbroedering van alle standen,
waarbij do hooger geplaatste zijn def
tigheid liet varen en. de minder ont
wikkelde, gesuggereerd door de om
geving, maat wist te houden, waarbij
oud-jong, rijk-arm, hoed-pet, ontwik
kelde en gebrekkig onderwezen© een
rondedans maakten ter eere van do
gemeenschappelijke vreugd. Do
straat-drukt©, het gedrang, gehos en
geschreeuw was thans grootendeels
het werk van kinderen en van het ge
peupel.
Wat er óch bij aansloot, verhief
anderen niet, maar daalde zelf. D©
nuchtere feestganger zag slechts wei
nig wat hem amuseerde, hem noopte
mee te doen. Angstvallig ontweek hij
of vooral zij de ruwe horden, dio als
Hunnen de feest straten onveilig
maakten, die niets ontzagen wat ze
tegenkwamen, ouderdom of geslacht,
trapten, duwden, maling hadden of er
een onder den voet raakte. Hoog vloog
het stof op, in de meeste café's kwam
je niet in. Een bekend koffiehuishou
der van het RembrandtpJein had
zelfs een politieagent gehuurd, ter be
scherming van zijn portier. En aan
gevuurd door de ruwheid der feest
vierende benden, werd deze orde
bewaarder ook wel eens handtastelijk
tegenover kalme aspirant-bezoekers*
die niet begrepen, dat waar verschil
lende troepjes den agent op zij hos
ten en naar binnengingen, de toe
gang voor hen wegens plaatsge
brek verboden was.
Datzelfde gebeurde een onzer voor
naamste artisten met zijn echtgenoo-
te, stamgasten van bedoeld café. De
brutale en ruwe, 't cxapule, de beest-
mensch, die het dunne laagje vornia
van beschaving had afgeschilferd,
had de halve, neen, de heele Amster-
damsche wereld. Was Je binnen ge
raakt in een der café's, dan zag je
rare tegenstellingen. Bij mij aan het
tafeltje bijv. twee heeren zóó dron
ken, da* se bijna den monö niet open
konden doen, en oen derde heer, die
van A. tot Z. het Nieuws van den
Dag zat te lezen.
Verder een tafeltje, waaraan kalm
gezongen werd, andere tafeltjes, waar
de feeststemming alleen uit de hoog-
roode gelaatskleur was op te maken,
een troepje jongelui, dat geen plaats
kon vinden, schreeuwde, met stokken
in rond sloeg en ongelukjes maak-
6)
Ja, gelukkig wel, lieve en een
veilige haven. Jij bent geen meisje
voor lichtzinnig geflirt en in staat tot
dwaasheden ais jonge planters bij
zonder vee] aandacht zouden schen
ken aan je mooi gezichtje. Wee9goed,
gebruik jo invloed ten beste en han
del nooit togen je geweten.... Ik hoop,
dut je werkelijk tevreden mag zijnen
je geluk met anderen deelen 1 Wil je
zoo vriendelijk zijn mij te schrijven
Natuurlijk dat wij ik heel graag.
U za] mijn eenige Indische correspon
dent zijn.
En mocht neem mij vooral
tniet kwalijk, wat ik je nu ga zeggen
i— het honderdste deel van een kans
bewaarheid worden en Walter ndet
&ijn, wien je hoopt, dat hij is, als je
jterlijk voelt, dat je hem niet kunt
[liefhebben, sluit dan niet haastig een
,huwelijk. Wacht don en kom bij mij.
'Wil je mij dat bedoven
Zij nam mijn hond in de hare.
Dank u, beste Mevr. Evans, lk
jfcail dat heel graag doen, antwoordde
lIk ln de vaste overtuiging, dat dat
honderdste deel van een kans niet
verwezenlijkt zou worden.
Wij zijn kalme, vervelende men
schen, moet je weten, maar ik weet
zeker, dat je Robbie wel zult mogen
lijden, en dat jij je wel bij ons thuis
zult voelenje zoudt dan een aange
nomen dochter van ons kunnen zijn,
totdat je een besluit genomen en plan
nen gemaakt hadt.
Hoe vriendelijk is u I U is zoo
goed voor mij geweest 1
Ik trok haar hand naar mij toe en
kuste haar vurig.
Den volgenden morgen waa ik al
leen.
Ik reisde den heelen dag bedaard
en gemakkelijk verderik had een
coupé geheel voor mij alleen, en zat
voor liet venster ernstig lndië te be-
studeeren de ommuurde dorpen, de
knarsende raderen van een put, de
groote vlakten, de groote kudden, de
vreemde vogels, de laagliggende ri
vieren en de nette, kleine spoorweg
stations, op welker perrons een groo-
ter menschenmenigte krioelde.
Toen wij een groot station binnen
reden, zat ik rechtop mijn kleine
pakjes netjes gerangschikt, mijn kof
fers stevig toegegespt. Toen keek ik
steelsgewijze uit het raampje, maar
ik zag niemand, die op Walter leek.
Was hij heel ziek ?Wat bpteekende
dat? Ik wachtte ln onbeweeglijken
angst, naar mijn eigen idéé wel een
half uur lang, toen ging de deur
langzaam open en een inboorling met
groote koperen onderscheid tngsiee-
kens aan, keek naar binnen en zei
groetend
Moet de juffrouw bij de meeste
res Hassall zijn
Ik knikte toestemmend. Hij verzocht
mij uit te stappen en toen ik dat ge
daan had, legde hij een briefje in
mijn hand. Zou ik altijd alleen door
briefjes verwelkomd worden is
maakte het open, terwijl de inboor
ling mijn bagage uit de coupé haal
de. Het was geschreven op een klein
stukje papier, en luidde
„Beste Miss Ferrars,
„Neem mij niet kwalijk, dat ik niet
aan het station ben, maar ik had een
belangrijke afspraak, die ik niet kon
laten loopen. De brenger zal alles voor
u bezorgenhij is mijn rechterhand
Hoogachtend,
E. HASSALL."
Er zat nu voor mij niets andera op,
dan mijn bagage toe te vertrouwen
aan de rechter hand van Mevr. Has
sall. In verwonderlijk korten tijd had
hij al mijn koffers en pakken bij el
kaar, en red-en wij weg in een dog
cart getrokken door twee ponies.
Zoo zou ik nu werkelijk eindelijk
mijn doel bereiken. Dank 21j de
stoomboot, den trein en dit romme
lend voertuig, zou ik spoedig aan het
eind van mijn reis zijn.
Wij reden voort door wat mij den
Indruk gaf van een groot park te zijn
doorsneden door breed©, witte wegen;
met hier en daar een half verborgen
huls achter een groote veranda. Ik
zag niets, dat op een stad of zelfs op
een winkel leek. Toen wij het sta
tion achter den rug hadden, gingen
wij veel menschen voorbij, die in rij
tuigen en hondenwagens reden. Hun
lichten schitterenden als enorm
groote, gele oogen.
Het scheen heel lang to duren vóór
wij eindelijk een hek binnenreden,
een laan door en ten slotte stxiaton
den onder de portiek van een lang,
laag huis ©en indrukwekkend Oos-
tersch huls. De veranda was met mat
ten belegd en voorzien van stoelen,
soharmen, een groote hoeveelheid pal
men, alles verlicht door mooi gekleur
de lampen.
Een gebaarde bediende sprong de
stoep ai en groette mij en een ten
ger, klein vrouwtje mot vreemde
neus en oorringen, sprak mij in ge
broken Engelsch toe, nam mijn tasch
met toiletbenoodigdheden in ont
vangst en ging mij voor bet buis ln.
Eerst kwamen wij ln een gong
gingen voorb' ijeem ruime eetkamer,
waar de tafel gedekt was en voorzien
van een overvloed van bloemen en
zilver en eindelijk in een slaapkamer,
aan alle zijden met matten behangen
en waarin een klein met een muskie
tennet bedekt ledikant.
Mijn meesteres is nog niet thuis,
juffrouw, zei de dienstbode, terwijl
zij mijn tasch neerzette. Zij zal wel
heel spoedig komen.
De oogen der Inlandse he vrouw
schenen om excuus te vragen. Toen
ging zij de kamer uit en gaf eenige
aanwijzingen in zuiver Hindue-
stansch en even later verschenen mijn
koffers, lniusschen zette ik mijn hoed
af en overhandigde haar mijn sleu
tels ik voelde mij wanhopig verlaten
in dit groote, vreemde huis te midden
van die zwijgende verzameling dienst
boden. Maar ik deed mijn best mijn
gevoel te onderdrukken, begon mijn
goed uit te pakken en mij te kleeden.
Groot diner, kondigde de vrouw
aan, terwijl zij blijkbaar met respect
mijn mooiste witte avondtoilet uit
pakte en op de sofa neerlegde. Zij was
verbazend Ylug en handig. Duiia was
haar naam, zoo vertelde ze mij.
Daarop borstelde Dulia mijn haar,
klopte mijn reisjapon uit en dank zij
haar goede hulp was binnen een uur
tijd al mijn goed uitgepakt en ik net
jes gekleed.
Omdat er niets mesr te doen was,
liet ik haar genadig heengaan en ging
op de rieten sofa zitten, om mij aan
mijn eigen gedachten over te geven..
Mijn hart was zwaar als lood, mijn
zied vol teleurstelling. Was dit de ont
vangen die men bereidde aan een
gast, die ver over zee kwam om een
naasten bloedverwant te trouwen of
was ik veeleischend en overgevoelig
Misschien hield men er in Indiè an
dere gewoonten op na. Misschien had
mijn houding gemaakt, dut men geen
groote gedachte van mij had. Mis
schien misschien. Hier kwam ik
tot de ontdekking, dat ik was begin
nen te schreien. Hoe akelig 1
lk moet bekennen, dat ik mij al
heel weinig voordeelig voordeed, toen
ik eindelijk tegenover mijn vreemde
gastvrouw stond.
O, lieve Miss Ferrars, begon zij
dadelijk op overdreven vriendelijken
tcon, ik ben zoo blij u te zien I hi«r
gaf zij mij een tikje op de wang. Ik
ben op een steekspel te Badminton
geweest en het spijt mij, dat ik zoo
laat ben. Ik hoop, dat u het zich ge
makkelijk heeft gemaakt, ging zij
voort, terwijl zij zich omkeerde en in
een diepen schommelstoel ging zit/-
ten, keken haar kleine doordringen
de oogen mij onderzoekend aan, ter
wijl ik, nog weinig op mijn gemak
mïddan ln de kamer stond.
(Wordt vervolgd)*
