HAARLEM'S DAGBLAD. 'rwEaS^„
Haarlemmer Halletjes
Haarlemsche
Handelsvereenigin
Qoedgek. bfl Kon. Beul. ran 18 Nor. 1899.
De Haarlemscb» Handelsvereenl-
glng hier ter stede, opgericht 10 Mei
f802, heelt in den loop van den tijd
Wel haar recht van bestaan bewezen,
Xn «eer vele gevallen, zaken van ver
schillenden aard betreffende, la zij
opgetreden en dikwijls met groot
'auccès. Jammer echter, dat men alge
meen niet meer blijk geeft, dit te
Waardeeren, door als lid der Vereeni-
ging toe te treden. Et zijn wel meer
dan 600 led-en, maar dat la niet vol
doende. Elk handelaar, neringdoen
de, ja zelfs particulieren, moesten lid
.Worden, om ten minste te laten gevoe
len, dat men het werk op prijs stelt,
dat de Haarlemscha Handelsvereeni-
ging steeds opneemt, als doende, wat
hare hand vindt om te doen.
De vocrdeelen, die de Vereeniging
buiten hare bemoeiingen van ver-
fchillenden aard, haren lieden aan
biedt, zijn zeer vele en zeer groote
tegenover de geringe Jaarlijksche
Contributie van f 8.50, die gevraagd
Wordi*
De Haarlemsche Handelsvereni
ging bemoeit zich in de eerste plaats
er mede, de belangen van hare leden
te bevorderen, door onwillige beta
lers voor hen tot betaling aan
.'manen en informatiën voor hen. in te
winnen. Bovendien hebben de leden
het recht, het hun gratis te verstrek
ken advies van den rechtsgeleerden
adviseur der Vereeniging te vragen,
Idle ook in proceduren en faillisse
menten gratis voor hen optreedt, na
tuurlijk alleen voor zaken betreffende
den handel en het bedrijf der leden.
Het blijkt In den laatsten tijd dat
men deze belangrijke voordooien be
gint te waardeeren want sedert Mei
meldden zich 67 nieuwe leden aan.
Als proef kunnen voortaan nieuwe
leden voor een half jaar worden aan
genomen, doch slechts het 2e halfjaar
(van 1 November tot en met 80 April)
lad 1.75 de halve contributie.
Rechtsgeleerde adviseurs der Ver
eeniging zijn de heeren Mrs. Th. de
Haan Hugenholtz en A. H. J. Merens,
rSpaarae 9-4, alhier, die voor de leden
eiken werkdag van 24 uur des na
middags zijn te spreken.
Het bureau der Vereeniging is ge
vestigd Jansweg 11.
Voor incasso's door bemiddeling
der Vereeniging wordt een vast
recht van 5 pet der vordering bere
kend.,
Bovendien moet 10 cent voor port
steeds worden bijgevoegd, bij Inzen
ding van vorderingen door bemidde
ling der advocaten te innen.,
De kosten van informatiën baar
buiten de stad woonachtige personen
bedragen 60 ets. per informatie, plus
vijf cents porto-vergoeding. Informa
tiën naar binnen de stad wonende
personen worden gratis verstrekt.
Pretentiën op buiten de stad wo
nende personen worden niet behan
deld, wanneer niet 10 ets. voor porto
vergoeding is toegevoegd.
Ruim 1748 informatiën en rechts
geleerde adviezen werden in het af-
geloopen jaar gegeven.
In Februari en Maart 1909 zijn 58
vorderingen tot een bedrag van
f 1249.26 betaald; 14 vorderingen wor
den afbetaald; 19 vorderingen zijn
uitgesteld.
Volgens art. 7 dient het geheim der
lijsten var. wanbetalers ongeschon-
'den te blijven.
Alle brieven, aanvragen, reclames
©f wat ook, moeten worden geadres
seerd aan het bureau, dat geopend
ia dagelijks van morgens 9 tot 1 uur
en 'a namiddags van 2 tot 4 uur,
waar dan ook verders Inlichtingen
zijn te bekomen.
Nieuwe leden voor 1009/10 kunnen
nu reeda tot de vereeniging toetreden
en genieten alsdan tot 1 Mei fc.k. alle
voorrechten als een gewoon lid.
Het Bestuur heeft bemerkt, dat men
soms meent, dat men, hoewel geen
lid der H. H. V., toch van haar infor
matiën kan hekomen, en brengt nu
nogmaals en uitdrukkelijk ter kennis
dat alleen aan leden der Vereeniging
informatiën door haar worden ver
strekt, en dat voor Informatiën op
hier ter stede woonachtige personen
nooit betaling mag worden gevor
derd.
HET BESTUUR.
Louis en San Francisco op een 5 7/8
basis geld moet leenen, bewijst
wel, dat de Obligattemorkt te New-
Yank nog altijd overvoerd is*
In plaats van den heer Slelckon, da
koffiehandelaar, aan wlen het
danken val/t, dat er heel wat van de
nalat
treurige
aaschap van den heer
Bill well is terecht gekomen, is de
WekeHjksch Beursoverzicht van
Harens Tieleman.
WEEKBERICHT van 22 tot 5
Mei 1909.,
Gebruik makende van het plotse
ling overlijden van (ten heer Rogers,
een lid van het Bestuur der Standaird
Oil Co. en de rechterhand vftn den
heer John Rockefeller, gelukte het de
contramine te New-York, een scher
pe daling teweeg te brengen, maar
die daling duurde slechts "kort en ge
holpen vooral dooir betere berichten
omtrent den Staalhandel, gingen de
meeste koersen den volgenden dag
weer flink vooruit. Vooral gewone
aandeelen Steel Corporation waren
gevraagd In verband met het bericht,
dat de een maand geleden met 10
verlaagde loon en met 1 Juli weer op
dan vroegeren basis zouden worden
gebracht, waaruit werd opgemaakt,
dat er groote bestellingen waren in
gekomen en de toestand zich beter
liet aanzien. De aandeelen stegen dan
ook van 56 5/8 tot 60 1/8 een, hooge
koers zeker voor een fonds, dat nog
slechts 2 dividend uitkeert»
Aandeelen Western Union Tele
graph Go. stegen naar aanleiding
van het bericht, dat het dividend tot
zou worden verhoogd, en van
het winnen van eon reeds in 1883 be
gonnen proces tegen de American Te
lephone Telegraph Co., die veroor
deeld is tot do betaling van 6 milli-
oen doHar. Ook aandeelen Union Pa
cific en Southern Pacific, waren vast
gestemd in verband met de aangekon
digde dividendten, ofschoon deze niet
verhoogd zijn, wat wel geschiedde bij
de Chesapeake Ohio, die voortaan
per kwartaal In plaats van per
jaar zal uilkeereii.
De Kansas City Mexico Orient
Cy. heeft weer geld noodig, en ter
wille van een voorgenomen Leaning te
Parijs van 3 milLioen dollar en te
Londen van 5 millioen dollar, deelt
de president, de heer Stilwell, mede,
dat er verleden jaar 135 mijlen zijn
bijgebouwd, zoodat thans 859 mijlen,
van de 1659 geëxploiteerd worden. De
exploitatie van die 859 mijlen brengt
meer- op dan de kosten. In hot geheel
zijn nu 20 millioen dsollar bonds uit
gegeven, en om d!e lijn te voltooien,
hetgeen binnen twee jaar geschieden
zal, is nog oen bedrag van 15 millioen
dollar noodig.
De heeren Spijer en Co., te New-
York, bieden 10 mlllaoen dollar ge
neral lien, 1520-jarige 5 goud-
bonds der St. Louis en San Francisco
aam, tegen 91 De gebeele uitgifte
mag 109.850.400 dollar bedragen,
waarvan, met inbegrip van de thans
aangeboden 10 millioen dollar, reeds
36.052.000 dollar uitstaan. Dat de St»,
heer L. F. Locree, president" van de
Delaware Hudson en een vriend
van den heer Harrlman, tot president
van de Kamas City Southern be
noemd. Met deze benoeming zal wel
weer een tijdperk van uitbreiden en
leenen beginnen, en daarom is het te
hopen, dat de heer Lorae bij zijn af
treden met evenveel voldoening op
zijn werk zal kunnen terugzien als de
heer S iel eken.
Niettegenstaande de voortdurende
gouduitvoenen, is de epecievoorraad
bij de Vereen igde New-Yorksche Ban
ken opnieuw vooruitgegaan. Ook
steeg het surplus (ter Reserve met
'ruim 5 millioen dollar.
De ontvangsten der verschillende
spoorwegen blijven vermeerderen eai
toonen reeds belangrijke verschillen
mot verleden Jaar.
Europeesche Staatsfondsen over
het algemeen Hink op prijs en zelfs
Nedeirlandlscho ©en weinig hoogar.
Ook Russen tot opgaande
gevraagd, doch Oostenrijksch© aan
geboden. De totale mislukking dei-
met heel wat groote woorden aange
kondigde werkstaking fci Frankrijk,
kwam do beurs te Parijs ten goede,
waar de moeste fondsen in de laat
ste dagen belangrijk verbeterden. Te
Berlijn was de stemming minder
gunstig, in verband met het inge
diend voorstel tot heffing eener be
lasting op de beursnoteerimg, dat veel
kans lieeft om aangenomen te wor
den, doch in beurskringen als doo-
dend voor den Dui.tsch.en beurshan
del wordt beschouwd.
Waar in D ui tec hl and reeds heel
wat belastingen bestaan en het steeds
moeilijker valt om nieuwe te beden
is het geen wonder, dat derge
lijke voorstellen dadelijk werden wel
kom geheeten door do lui, die er toch
geen last van zullen hebben.
Van de locale waarden verkeerden
de aandeelen dor verschillende Indi
sche Cultuurondernemingen in een
flauwere stemming, waarbij de
mieesten een kleinigheid moesten prijs
•even. Tabakswaarden wijzen groote
verliezen aan; zelfs daalden aandee
len Langkat A van 68 tot 51 om
op 54 1/4 te sluiten. Toch bracht
de laatste veiling heel wat boven taxa
tie op en behaalde vooral de Rimboen
tabak nog mooie prijzen.
Zeer opgewekt was opnieuw de
stemming voor Indische mijnwaar-
den, waai-van in de eerste plaats de
aandeelen, Ketahoen, Redjang Le-
bong en Paleteh profiteerden. Ook
voor aandeelen Great Cobar bleef
vraag bestaan, waaTdoor zij opnieuw
een paar pet» verbeterden.
Minder gunstig was de stemming
voor Indische petroleum waarden, die
daai ook, met Koninklijke aan het
hoofd, heel wat lager sloten. Het be
kende liquidatievoorstel van de Sum-
pal werd met 4483 tegen 582 stemmen
aangenomen.
Het geld bleef goedkoop, maar het
zal misschien wel spoedig duurder
worden, nu er deze week ge legen lie id
zal bestaan (tot liet inschrijven op
f 950.000 aandeelen en 750.000 Obli
gaties dor Algemeene Nied. Ind. Elec-
triciteitsmaatschappij, op 500.000
Pandbrieven Hollandla Plata Hy
potheekbank, op 1 millioen pd, st. 6
pet s goud-obliigatiën Nicaragua en
op een paar rubber maatschappij en.
Geld wedesr lager..
Esperanto.
VII.
BEN STUKJE SPRAAKLEER.
V.
Het werkwoord. Da onbepaalde wijs
eindigt altijd op i: ami beminnen.
In eiken tijd blijft het werkwoord
voor alle personen denzelfden vorm be
houden.
Aant. wij». Teg. tijd op asmi amos
ik bemin.
Verl.
alsmede een uitvoerig artikel over de
technische termen in bet Esperanto
ten behoeve der medische weten
schap. Een mooi portret van Dr. Za-
menhof, den uitvinder van het Espe
ranto, alert het handige boekje.
Ismi amis
Ik beminde.
Toek. osmi amos
ik zal beminnen.
Voorw.,, Teg. usmi amus
ik zou beminnen,
Gebiedende wij» uamu be
min bemint.
Bedrijvend deelwoord
Teg. tijdopanta: amanta beminnende.
VerL inta: aminla bemind heb
bende.
Toek.,, onta: amonta zullende be
minnen.
Lijdend deelwoord:
Teg. tijdopa/a-' amafa bemind wor
dende.
Verl. ita: awila bemind ge
worden zijnde.
Toek, otaamota zullende bemind
worden.
Het voorzetsel door, dat de bepaling
van het lijdend werkw. voorafgaat,
wordt vertaald door de. La domo estas
konstruata de mia frato. Het huis
wordt door mijn broeder opgebouwd.
HET ESPERANTO EN
DE GENEESHEEIREN.
Onder de talrijke internationale or
ganisaties, welke er door Esperantis
ten voor Esperantisten opgericht zijn,
neemt voorzeker de ,,Teka" Tut-
monda Esperania Kuracista Asodo
sn belangrijke plaats in.
Ondanks haren jeugdigen leeftijd
die Wereldbond van Geneesheer-en
Esperantisten bestaal. n-og geen jaar
mag deze vereeniging zich in een
voortdurenden bloei verheugen,
bewijs hoever het Esperanto al door
gedrongen is op dit speciale gebied.
En dit kan geen verwondering ba
ren Immers, de geneesheer is door
den aard van zijn beroep meer cosme.
politisch -dan anderen. De zieken van
de geheele wereld vormen zijn
heideveld en voor het verl-eenen van
zijn hulp is liet hebben van deze of
gene moedertaal geen vereisclibe
hoe dikwijls is dit alles niet overtui
gend gebleken tijdens oorlogen en an
dere groote, do menschhe-id. slaande
rampen. Maar ook dan trad dringer-
der dan ooit de hinderpaal te voor
schijn veroorzaakt door verschelden-
heid der talon en het gemis van een
internationaal verkeer- en omgangs
middel. Dat de ge-nee snoeren zich dus
al dadelijk Lot het Esperanto aange
trokken gevoelden, is alleszins ver
klaarbaar.
Het. eerste jaarboekje „Teka" be
wijst nu, dat de propaganda door
meerdere ijveraars gevoerd, zeer
vruchtbaar is geweest. Reeds 428 ge-
nee sheer en Esperantisten sloten zich
bij -de „Teka" aan, welke tot nu toe
in 19 verschillende lauden vertegen
woordigers heeft.
Deze taak wordt in ons land waar
genomen door Dokter J. N. J. Smul
ders te Schïjndel (N,-Br.). Van deze
428 gemee&h-eeren Esperantisten zijner
136 uit Rusland, 73 uit Polen, 66 uit
Duitschland, 53 uit Frankrijk, 23 uit I
Amerika. 11 uit Roemenië, 11 uit Oos-
tenrijk, 5 ui-t Zwitserland,, 4 uit Span
je, 4 uit Japan, 4 uit Zweden, 6
uil Turksch-Azië, 3 uit Algiers, 3 uit
Nederland, 2 ui-t België, 2 uit Zuid-
Afrika, 2 uit Mexico, verder uit Mal
ta, Ierland, Canad-a en Brazilië ieder
één. Zooals hieruit <Lus blijkt, is de
„Teka" een werkelijk internationale
vereeniging.-
Het Jaarboekje bevat tal van inte
ressante bijdragen, rapporten, enz.,
PARIJSCHE BRIEVEN
LXXXIII.
Door toevallige omstandigheden heb
ik hier te Parijs bijna evenveel Run
den els Fransehen leeren kennen. In
tiem leer-en kennen, bedoel ik.
Om met de deur in huis te vallen
do meeste dier Russen steken den
draak met het Franco-Russische Ver
bond.
Ziehier wat een Russische journa
liste, genaamd Barbara Avtchinniko-
varAnehangaisky - die barbaarsche
naam wordt door een beminnelijke
vrouw gedragen onlangs in „L'Hu-
mandté" heeft geschreven
„E-r besLaat een bijzondere instel
ling oon onze landgenooten van den
linkeroever der Seine in te schrijven
-en te bewaken. Le service des étran
gers 1 Het schijnt, dat slechts onze
iandg-anooten van den linkeroever liet
recht hebben, in de Ville-Lumiène -den
titel van „étrangers", vreemdelingen,
te dr agen.
Wat onze heeren van den rechter
oever betreft, zij zouden ten zeerste
gekwetst zrjn, indien men hen, bij hun
aankomst te Parijs, uitnoodigde, zich
persoonlijk te ver-voegen bij den com
missaris van politie van hun wijk.
De portiers en hotelhouders van den
linkeroever zijn gehouden, zonder ver
wijl „le bulletin" van eiken te Patrijs
nieuwaangekomen „Russischen on
derdaan" naar het commissariaat o-p
te zenden.
Na ©enige dagen ontvangt onze Rus
van het commissariaat een convoca-
tlc-biljel dat het suggestieve op
schrift draagt: „Voor de overtreding
van de wet van 1893."
Het commissariaat verwijst u, dik
werf op een uiterst brutale wijze,
naar „le service des étrangers", op
poen© van 50 francs boete.
Die> dienst schrijft uw burgerlijken
stand zóó nauwkeurig in, dat ik me
afvraag, waarom men er geen onthro-
p o metrisch en dienst aan heeft toege
voegd, hetgeen de Identificatie der
Russen zeer zou vergemakkelijken
Onze landgenoot stort voor het be
zoek 2 fr. 50 en is van dat oogenblik
af „ipso facto" buiten de wet van de
gastvrije Republiek gesteld
D© onschendbaarheid van domicilie,
do persoonlijke onschendbaarheid,
dat alles bestaat niet meer voor do
Russen, dio aan dien dienst onder
worpen zijn.
Inderdaad kan de politie, op elk
uu-r, d-at bet- haar behaagt, hot Rus
sisch© domicilie binnendringen om er
huiszoeking te houden on een vonnis
te vellen, zonder mandaat van eenige
rechtbank I
Laatst heeft do politie de Rue des
Lyonnaig en do Ruo Broca bezochten
er, na huiszoekingen te hebben ge
houden, 21 Russen gearresteerd Pre
cies als tn het heilige Rusland.
In de maand December lite-Id men te
Nizza een voormalig student Nicolas
Nostoroff aan .wegens landiooperij,
omdat bij op het oogenblik van ar
restatie geen.... 70 francs bij zich had.
Blootgesteld aan een uiterst stren-
tucht, wurgde hij zich in Februari
met zijn schoenveter, op don zei I'd en
dag, dat, naar een officieel© mdedee- i
ling, d© politie hom had vrij to laten,
na twee maanden van lichamelijke en
zedelijke kwelling.
Nauwelijks in do Russisch© wijk
aangekomen, moest ik natuurlijk do
v roemdiolingon-v i schk a ar passee-
renMaar ik wilde me do les ten
nutte makenNa het verplacht be
zoek ben ik voor da tweed© maal na-ar
hot. commissariaat gegaan, al waai-ik
inlichtingen wild© hebbc-n omtrent do
fameuze wet van 8 Augustus 1893, be
treffende do vreemdelingen.
D© wot in kwestie, vroeg ik ta
melijk naïef aan den politie-comimls-
»aria dor wijk, is zonder twijfel op.
zet tel Ijk gefabriceerd ten gehrutke
der Russen
Het heersohap begon zich eerst op
een uitermate grove wijze tegenover
mij te gedragen, doch mijn ambt van
correspondent van een groot Rus
sisch daghlad bracht hem spoedig tot
beter© gevoelens te mijnen opzichte,
en hij verwaardigde zich zelfs, een
gesprek met mij to voeren.
Ja, antwoordde hij mij, de wet
van 1893 is voor alle vreemdelingen
gemaakt, doch men past ze slechte op
do Russen toe. Men drijft hen iia-uff
het bureau, teneinde te weten, waan
hen to zoeken voor het geval een order,
komt tot arrestatie
Het schijnt, meneer, dat u, om'
er niet meer van te zeggen, uiterst
strong met mijn landgenoot-en om
springt.
lie Maar ik heb nauwelijks wefi
hen te maken. Ik expedieer hen naar
den dienst, die u stelt onder de sur
veillance van do „Russische brigade".-'
En waaruit is die brigade sa
mengesteld 1 Uit Frausehen of uit
kleine Azevs
De commissaris verwaardigde zich
te glimlachen, vermeed te antwoor
den. Daarbij is het gebleven.
Aldus schijnft het zeker t© zijn, dat
de „service des étrangers"' niets an
ders is dan een bureau voor inlich
tingen, bolicorende bij de Okhrana
of Russisch© veiligheidspolitie te Pa
rijs.
Terwijl deze ellendige stand van.
zaken gaat verergeren, is het hoog
tijd, duidelijk deze vragen te stellen
lo. Om welke reden nemen de Rus
ten een uitzonderingsplaats in onder
de vreemdelingen in Frankrijk
2o. Met welk recht worden de Rus
sen buiten de grondwet der Repu
bliek gesteld
De Fr arische regeering kan slechte
één antwoord geven
Men vervolgt alleen de Ruseen van"
den linker Seine-oever, die moeren-,
deels tot de opporitie-partijen belmo
ren.
Docli het komt mij voor, dat dc
burger-Republiek, aan Rusland ver
bonden door nauwere banden dan
die des blocds, mot meer achting do
partijen, moet behandelen, welke de
toekomst van mijn land vertegen
woordigen,
In elk geval zijn het niet de Rus
san van den rechter Seine-oever. die
haar de 15 milüarden zuilen beta
len
Ik heb deze Russische dagblad-
schrijfster gewaarschuwd, dat de
Fransch-Russische politie het haar
nu wel dubbel lastig zal maken. Doch
dit Iaat haar steenkoud. De meeste
Russen, dio in het Quartier Latin
verblijf houden, voelen zóóveel voor
,,la grande cause", dat zij noch tegen'
vervolgingen, noch zelfs tegen don
dood opzien.
En gij kunt u onze vreugde en onze
verademing voorstellen, toen wij kor
telings in het Poolsche restaurant,
dat ik in een mijner vorige brieven
beschreef, een Russischen spion
„een petit Azev", zou bovengenoemde
journaliste zeggen, vermochten
weg te kijken en weg te praten. Daar
op hieven de overgebleven onderda
nen van „Sainte Ruséie" in koor het
weemoedige volkslied „Vniz po ma-
toetsjke po Volgho" „De Welga, de
moeder aller stroomen afvarende"
met gedempte stem aan. Het sneed
me rloor de ziel.
Het is een eigenaardige kolonie, de
Russische van het Quartier I.atin.
Voor ©en groot deel bestaat ze uit
mannelijke en vrouwelijke studenten,'
van diverse faculteiten, voornamelijk'
de medische en juridische, en vaU
I' Eeole des Beaux-Arts.
Me© rend eels wonen zij tn het seg
ment, gevormd door d© Rue Claude-
Bernard, den Boulevard Arago. den'
Boulevard du Port-Royal en de Ave
nue des Gobelins. Voor niet weinigen'
hunner is „wonen" niet meer dart'
een euptiemistisch woord. Er zijn er
bij, die van slechts 75 francs per
maand, alles inbegrepen, hebben te
leven. Ge kunt u voorstellen, hoe
hoog, hoe nauw en hoe bedompt zij
huizen. Doch met groote gelatenheid
EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE.
Minstens een dozijn keer per Jaar
kunnen ws lezen of hoeren, dat Ne
derland het klassieke land van de
vrijheid is- Ik heb dat lang voor
■waar aangenomen 't klinkt aardig
©n stree't je ijdielheid en waarom zou
je er dan geen geloof aan hechten
Helaas, sedert zes weken, op don dag
af, heb ik deze overtuiging geheel
vverioreii en ben tot de zekerheid ge-
'komon, dot de Nederlander sedert
de Invoering van de telephoon zijn
vrij/beid 'is kwijt geraakt.
Zes weken'lang namelijk heb ik dat
apparaat ook iu mijn huis» Niet uit
©igon, vrijen wil, maar tengevolge
yam het aandringen van familie,
vrienden en kennissen. Wel gaat er
een legende, dat iemand zijn loven
maai* zijn eigen inzichten kan inrich
ten, maar dat die theorie valsch te
heb ik al lang leeren inzien» De bui
tenwereld heeft mij de telephoon op
gedrongen. Al een paar jaar lang
zeiden vrienden en bekenden
„Waarom neem je toch geen tele
phoon
„Dank je", zei ik', „ik zie er liet nut
niet van In, en heb er het geld mtet
voor over I"
Dan zwegen ze er over. Maar een
.Volgenden keer vroeg een bezoeker of
bezoekster
„Mag ik even naar huis teleforiee-
ron Ik moet d© meld walt zeggen.
Hè, heb je geen telefoon dat is
jammer 1"
Was ja zelf ergens op visite en1 had
;je een' boodschap met .haast voor de
ivuissemooten; dan heette het t
„Jammer toch, dat je geen telefoon
hebt I Wat zou dat gemakkelijk we
zen 1"
En zoo wort, en zoo voort. Tot je
op 't laatst een gevoel krijgt van.'er
gens in t© kort te schieten, onvolledig
te wezen, als iemand die geen neus
heeft of maar één oor. Gehypnoti
seerd door menschen, met wio ik
weiniig of n'iiets heb uit te staan en
die er niet aan zullen denken, oni
ook maar één rijksdaalder van het
abonnementsgeld voor mij t© beta
len, heb ik een briefje geschreven aan
dc telephoon-maatschappij, met ver
zoek, om mij aan te sluiten, zoodat
ik nu zes weken lang de genoegens
van de telephoon deelachtig gewor
den ben.
D© eerste les, die dit instrument je
geeft, is er een van nederigihedd. Tot
dusver liep bij mij thuis d© dienst
bode naar de bel en de leden van de
familie alleen als ze z-iek of uit was,
maar nu loopen w© allemaal naar de
belmijn vrouw, mijn zoon Jan, mijn
getrouwd© dochter ais ze thuis te en
Ik zelf.
Nauwelijks begint de telephoon te
rinkelen, of we springen zenuwachtig
van tafel op. Ik heb kleine kinderen
gekend, natuurlijk kinderen van an
dere menschen, die letterlijk hun
heel© omgeving tiranniseerden, ik
heb een generaal gekend', di© eijn
heele gezin kommandeerde of t sol
daten waren' welnu, dat wicht eu
dis generaal samen waren nog niets,
vergeleken bij de dwingelandij van
dait telephoontoestel. Midden in ie©n
plezierig gesprek,- midden in' een
mooie aria, die iemand bij Je piano
staat te zingen, midden in je maal
tijd, ntet een heeten aardappel pas in
ja Iteei, ia zelfs midden.4» d'an haöïite
edscht dat brutale, vierkante, houten
•kastj e je voor zich op. Voor mijn
heel© salon-ameublement heb ik zoo
veel ontzag niet, als voor dat ééne,
kleine, vierkante getimmerte. Nero,
Caligula, 'Alexander heetten de tiran
nen van den ouden tijd, TELE
PHOON is de maaan van den moder
nen dwingeland, die al zijn voorgan
gers iin veeleischendhteid overtreft.
Hij belt. Dat wil zeggen kom hier.
Hij bolt zóó kortaf, zóó gebiedend,
dat het eigenlijk beteekewtkom
gauw hier! En d© menschen
gaan. Alle menschen gaan naar hem
toe, ook de rijkste en machtigste.
Dames zoowel aks heeren. Zeker, je
kunt blijven zitten', doen of je het
bevel niet hoort. Dan belt hij nog
eens, maar lang en met nadruk, met
de overduidelijke bete eken is „kom
je haast, hoor je me niet Dan durf
je niet langer wachten, wamt je weet
nooit wie er Is en wat die wil.
Hier ligt het geheim van de demo-
ntsch-telefonische macht. Wie belt
daar Kan het de man wezen, die
u de een of andere verzekering wil
doen aangaan, die ge niet noodig h©bt
esn dus niet wilt sluiten Kan liet uw
vriend wezen, dio u ©on dienst heeft
beloofd en nu verslag komt geven
van z-ijn zending Kan het de secre
taris wezen yam een bestuur, die we
ten wii, of een bepaalde dag om te
vergaderen u schikt? Of de brave,
•maar vervelend© man, die u vervolgt
met hét verzoek om lid te worden van
een nuttige vereeniginig, waaraan hij
zijn krachten wijdt Ze kunaien het
allemaal wezen en gé weet het pas,
wanneer ge geantwoord hebt, maar
dam ook vastzit aan' liet, misschien
cmgowonschte,- gesprek, dat go toch
ti».; .wmtas
plotseling afbreken kunt. Vroeger
sloot de met bezigheden beladen
manisch, wanneer hij xijn voordeur
achter zich diohtdeed, zich meteen
van do buitenwereld af. Tegenwoor
dig blijft hij, zelfs wanneer hij de
gordijnen en de schermen gesloten
heeft, door de onnoozeJe, metalen
draad met haar in een aanraking, dio
bij nooit verbreken of afsluiten kan.
Ik heb menschen gekend, die toen
een paar winters geleden de sneeuw
een groot deel van de aansluitingen
verbroken had, met vreugde naar
het nu zwijgende toestel keken en
dachten, al zelden zo het niet„nu
zijn w© dan toch eindelijk een poos
van je bevrijd", en liet in stilte be
treurden, toen de werklieden kwamen
om d© aansluiting te herstellen.
Maar er is meer. Do telephoon
heeft nieuwe manteren ingevoerd, die
niet van de keurigste zijn.
Er zijn menschen, die wanneer je
ze opbelt, zeggen „allo I"
't Moet een verbastering wezen van
hallo, maar wat voor een I
Allo zeg lk tot mijn hond Fidel,
wanneer hij met vuile pooten bij me
opspringt.
Andere menschen bellen je op en
zoggen niet, wie za zijn» beginnen
dadelijk met te «eggen, wat ze op hun
hart hebben, wat even plezierig is,
als wanneer }o zelf ongemaskerd, op
een bal met een gemaskerde een ge
sprek moet voeren.
Weer anderen bellen Jo op en zeg
gen dan'„niet wie spreek lk zon
der éérst ft© zeggen, wie ze zelf zijn.
Als me dat gebeurt, kom ik in d©
verzoeking om te antwoorden i „met
dein kei?,ei* van China", of do itelé-
IphQpn aan de.haak te hangeafc Wié
opbelt weet toch wie hij opbelt, be
hoort dus eerst te zeggen, wie hij of
zij zelf is. Deze manier van telepho-
neere-n is vooral eigen aan 't schoon©
geslacht.
Dan is er nog een categorie, die je
door een ander laat opbollen, zoodat
je hoort„met wte spreek ik Is u
daar zelf O, mijnheer die of me
vrouw die wou u spreken, wacht u
even 1"
In vertrouwen gezegd, wacht lk
dan nooit, maar hang rustig heit
apparaat aan den haak, zoodat mijn
heer zus of mevrouw zoo op zijn of
haar beurt ook een beetje wachten
moei.
Vanmiddag ben ik zeven keer opge
beld»
Eerst door een juffrouw, die vroeg
of de poeiers al klaar waren.
'4 Goeie rnensch was verkeerd aaav-
Toen door een reiziger in sigaren,
die mijn teven verbittert, omdat lk
eenmaal op het lijstje sta van die
genen, aan w'e hij voor gewoon geld
ongewoon slechte 9lgoren wil yerkoo-
pen.
Vervolgens door don bleek er, di©
een mededeeling deed over zakdoe
ken, die niet mét de wasch waren
meegekomen.
Daarna door Iemand, dien ik zelfs
van hooren zeggen niet ken, en zoo
maar, plomp verloren, informaties
wou hebben over een derde.
Toen door een Jongmensch, die
weten wou of Jan thuis was.
Daarop door een lid van een comité,
dat oen rijksdaalder van me heb
ban wou voor een jubclé. En weigeren,
per telephoon ie haast niet mogelijk.
Eu ten slotte doormijn neef
Wouter, di© me met "bet lulde ge
schreeuw van don beginnen den tele
phone-order, do blijde tijding bracht,
dat hij ook aangesloten was.
Hij had me daarmee willen ver
rassen.
Nog twee zulke verrassingen op
één dag en ik overleef het niet.
En wat heeft de booswicht verzon-
nea ?Hij heeft een stil nummer, kau
dus andoren opbellen en ntet zelf op
gebeld worden I
Ik vind dat onrechtmatig. Wat, hij
zou me den heelen dag kunnen ach
tervolgen en zelf buiten schot blij
ven Dat nooitIk zal zóólang de
juffrouwen vervelen, tot zo mij ein
delijk aansluiting geven.
Leer om leer, telephoon om tele
phoon I
Er zijn lofredenaars van de tele
phoon. Ze kunnen wel gelijk hebben.
Ik ontken ntet, dat er nog wel wat
anders van d© telephoon gezegd kan
worden, dan ik er vaal verteld heb.
Maar wat die bijvoorbeeld niet kan, is
zakkenrollerij voorkomen of zakken-
rollers ontdekken.
Dat hebben wc op hel Prinscsse-
foest gezien.
Maar erkend moet worden, dat
hier ook aiimme vakmenschen aan 't
werk zijn geweest. Al de gerolde hor
loges zijn weggenomen met den ket
ting er aan, netjes uit liet knoopsgat
van liet .ve&t losgemaakt.
En dat 6oms, terwijl do eigenaar
zijn jas had dlclitgeknoopt I
Iloe ze dat gedaan hebben, is een
raadsel. Wat gelukkig is. Want als
iedereen dat kon, zouden veel meer
het toepassen en onze horloges veel
grooter gevaar loopen, dan nu.
t FIDELIO.
