rtAARLEM'S DAGBLAD.
DERDE BLAD.
Suïtenlandsch Overzicht
Amsterdsmsehe Kout.
Stadsnieuws
Rubriek voor Vragen
Binnenland
ZATERDAG 26 JCNI 1909
Haarlemsche Straatnamen.
L
Dooi die tientoonsteLling in het
Brongebouw, die een oud-H aar 1 emsch
cachet draagt, is op dit oogenhlik de
belangstelling in de geschiedenis on
zer stad opgewekt. Ook wij meenen
te dezer gelegenheid een steentje te
mogen bijdragen, zij het niet op aan
schouwelijke wijze:
Aangezien in „Haarlems Dagblad"
reecis zooveol is medegedeeld over
Haarlem's verleden^ meenden we een
nos niet behandeld onderwerp te moe
ten kiezen, nl. oplielderingen over de
oude straatnamen.
Ten einde de lezers niet te vermoei
en zullen we geen alfabetische lijst
geven, doch meer een causerie daar
over houden en de voornaamste na
men behandelen.
Zeer kort geleden werd door ons in
dit blad een pleidooi gehouden tot
verbetering der naambordjes, wier
opschriften in vele gevallen van slor-
diglwud getuigen.
Dn onderwerp zullen we dus laten
fUSt-Il.
Voor ons ligt een dooi" ons samen
gestelde lijst bevattende ruim 2500
namen van verdwenen en nog be
staande straten, poorten, stegen enz.
En gwwi&t kan worden geconstateerd,
dat deze lijst nog zeer verre van com
pleet is. Doch deze ons bekend ge
worden namen geven een meer intie-
men blik in het vroegere volksleven,
terwijl ze voor de nadere kennis der
topografische geschiedenis onzer stad
van het hoogste belang zijn.
Om ons bv. eene voorstelling te ma
ken van de oude gesteldheid van
Haarlem, vinden we in de volgende
namen o.a. een onmisbare handlei
ding: Achterstraat, oorspronkelijk
Dijkstraat gebeeten, Dijk, Burgwal,
de Broee, Hoogstraat, Krocht, Bako
lies, Kouden horn, Oude Gracht,
Kraaienhorstergracht, Houtstraten,
Dreef, Baan, enz. enz. Deze namen
werden gegeven in verband met de
ligging, grondsgesteldheid of grens.
De Dijkstraat verklaart zich zelve
voldoende, de oude dijk is nog te zien
en toen dit stadsgedeelte, bij de uit
legging in liet midden der 14e eeuw
in straat werd veranderd en de Burg
wal binnen de stadsmuren werd ge-
getrokken, was ze werkelijk
Achterste straat aan de oostzijde van
het Sparen. Jammer dat onze
meenteraad het noodig oordeelde de
zen lüstorischen naam te moeten doen
verdwijnen, want 14 Juni 1876 werd
hij veranderd in Sparenwouderstraat
en St. Anthonieetraat.
Dat het terrein aan de andere zijde
van den dijk broekig, dus laag of
moerassig was blijkt weder hieruit,
dat men dat gedeelte „de Broec"
noemde, een naam herhaaldelijk
voorkomende in 14e eeuwsche char
ters- en opdirachtbrieven. En om in
dit stadsgedeelte nog een voorbeeld
te noemen, wijzen we op de Hoog
straat (Hooge straat)door welke men
over den dijk gang, die dit zij nog
opgemerkt daar ter plaatse was
aangelegd tegen het toen sterk stroo-
mende Sparen.
De naam Bakenes geeft ons weder
een kijkje in een andeir stadsgedeel
te. dat in de 14e eeuw met Haarlem
werd vereenigd.
We hebben hier de samenstelling
van twee woorden, n.l. baken en nes,
weder twee echt oud-friesche namen,
waaraan Haarlem in de- middeleeu
wen zoo rijk was.
Onder Bakenes verstaan we het
gedeelte, gelegen tusschen de Bake-
nessergiracht en het Sparen. De ge
il eele driehoek land, bespoeld door
deze rivier, is de nes en draagt haar
naam naar haren vorm: een vooruit-
stekenden hoek gelijk Neus. Het Spa
nen was toen de afsluiting door de
sluizen te Spairendam nog niet be-
Btond veel moeilijker te bevaren en
te Haarlem lag, ter hoogte van de
Damstraat, een dam, terwijl op liet
z.g. Koperslagerspleintje bij de Gra-
vensteenenhrug de vroegere Graven
steen stond, het grafelijk tolhuis.
Aan den hoek van de genoemde
Nes, waar nu het einde is van het
Donkere Sparen en het begin van den
Kouden horn, was een baken ge
plaatst ten gerieve der schippers. Al
dus ontstond de naam Bakenes,
waaraan ons het oude Kijk-Bakenes
ook nóg herinnert.
Wij gelooven dat de Ay ra oiogen, die
Dij de verklaring van dezen naam er
de Noordsche mythologie hebben bij
gehaald, zich wel wat te veel heb
ben laten leiden door een hoog ont
wikkeld fantasie-vermogen.
De naam Koudenhorn (Horn gelijk
hoek) verklaart zich zeiven te dezer
plaatse ook voldoende. Vergissen we
ons niet, dan hebben we dezen naam
ook te Beverwijk gelezen.
Eigenaardig ls dat in deze buurt
vroegei; ook een steeg was, de Kou-
cLewinterpoart genaamd. Althans deze
naam komt voor in een koopacte van
1654, waarbij wordt medegedeeld, dat
ze lag aan de Nieuwe Dijkstraat en
doorliep tot aan de Stadsvest. En 20
Januari 1762 overleed zekere Foeter
Baer, wonende in de Koudcnhorn-
ytraat. Hiermede zal echter wel de
Koudenhorn bedoeld zijn.
Een anderen zich zeiven verklaren
den naam vinden we in Krocht, n.l.
In de beteekenia van hoogen zand
grond of akker in de duinen. Ook de
naam Hooge Zijlstraat het oostelijk
gedeelte) staat hiermede in verband.
Andere geografische namen zijn bv
de Groote- en Kleine Houtstraat, als
zijnde de groote en kleine weg naar
deen Hout; de Dreef in de beteekenls
in het middel-Nederlandsch van wan
delweg (Drift te Utrecht), hoewel ze
op 17e eeuwsche kaarten het „Gang
pat door don Hout" wordt genoemd
zoodat ze oorspronkelijk wellicht
niot de schoons laan van la teren tijd
is geweest. Trouwens de Dreef was
niet de weg naar Heemstede, doch
Emauslaan, genoemd naar de har-
berg de „Emaus".
Eerst omstreeks 1660 is de Dreef
pas behoorlijk geregeld beplant ge
worden, nadat de storm de meeste
hoornen had omvergeworpen.
Een soortgelijken naam treffen we
hier aan in Baan, te verstaan als een
afgesloten effen terrein, als b.v.
lijn-, kegel-, kolf-, malie-, speelhaan
enz.
Uit de welbekende geschiedenis van
dit terre^p blijkt dan ook dat we dit
woord aldus moeten verklaren. Meer
dergelijke voorheelden vinden we in
Kerkstraat (de tegenwoordige War
moesstraat), Damstraat, Houtvaart
(Aerdenhoutvaairt), het Sant (de oud
ste benaming der Groote Markt),
Baanlaan, de Kamp, Anegang enz.
enz. Deze laatste naam dient hier nog
wat nader te worden toegelicht. Alge
meen is men van gevoelen dat Ane
gang hier moet worden verklaard
als aanvang der stad.
O. i. berust deze verklaring op eene
foutieve stelling, n.l. dat hier de aan
vang zou zijn geweest. De Anegang
was de weg of straat die van den
heirweg naar het Sparen en het oud
ste gedeelte der stad leidde en wel
juist op het punt waar deze weg het
dichtst genoemde rivier naderde. We
hebben htar dus te doen met het werk
woord aengangen, den ouden bij
vorm van aengaen en in de beteeke-
nis van naar een bepaald doel gaan.
Deze straat of weg was de aenganc tot
het centrum der nederzetting aan het
Sparen, ter plaatse van den dam. En
werkelijk komt in oude stukken het
woord toegang voor in plaats van
aangang.
DE WAD BOEL ÏN JfAROKKO.
't Ging zoo mooi en nu is 't weer
heedeinaal misDat is jammer, want
Europa heeft reeds teveel Marokko-
crisissen beleefd....
Eindelijk, na jaren-lang gewrijf, ge
modder en geïntrigeer, was een oogen.
schijn!ijk blijvende toestand verkre-
Moeley Hatid had z'n één-oogigen
haJf-broer Abd-el-Azis van den troon
gestooten en zetelde nu in 't Sul tan
paleis. Dat was altijd z'n ideaal ge
weest
De mogendheden eindelijk 't on
derling na-ij veren eens vervelend vin
dend sloten een verdirag, om ed-
kaar's bevoegdheden en verplichtin
gen vost te stellen.
Alle® was dus in 't redme
Helaas! slechts oogenschijn-
1 Ij k. Nu is 't paleis van den Marokko,
vrede en de -rust als een kaartenhuis
je in elkaar gevallen.
Laten we de oorzaak van deze ruïne
nagaan.
De nieuwe Sultan moet een ailer
on aangenaamst stukje mensch zijn
oen echte heexscher en dwingeland
voor zijn onderdanen. Berichtten we
niet voor enkele weken, dat hij den
Israëlieten verboden heeft op de bal-
cons van hun woningen te zitten. Hij
(Moeley Haf id) wil als 't warm is,
gaarne op 't Luchtig en frissche pa-
leds-balcon zitten, enzijn onderda
nen mogen In de benauwde woningen
smoren
Dit is slechts één staaltje van zijn
dwingelandij-iregeering. Kaai 't an
ders, dam dat een deel der bevolking
haat tegen den nieuwen hoerscher
koestert? Vooral wordit dit begrijpe
lijk, wanneer men bedenkt, dat. de
Marokkanen buiten de enkele steden
bij stammen leven. Moe/tey Bafid
sibedt aan een stamhoofd b.v. zware
bölasting-elschen en de geheel e
stam haat hem.
Ook Is er nog altijd een partij ge
zworen vijanden van Moeley Haf id
blijven bestaan, die eens de vrienden
van den afgezetten Sultan Abd-el-Azis
waren. Eerst, toon de nieuwe Sultan
allo macht scheen te bezitten, hielden
deze haters zich stil, maar nu de
stammen oproerig worden, laten ook
zij weer van zich hoeren. Aioeley-al-
Mehadi een broeder van Abd-el-
Azis en dus ook een half-broer van
Moeley llafid is tot hun leider en
eandidaat voor het Sultanaat uitge
roepen.
Do oude strijd op de Sultans-heer-
schappij dus!
't Ziet er voor Moeley Hutid niet
bijzonder rooskleurig uit, want do on
tevreden stammen hebben zich bij de
ze nieuwe Suitans-partij aangesloten
en zijn nu te zamen met oen groote
legermacht naai- Fez (de residentie
van Moeley Hatid) opgetrokken,
't Is al tot vechten gekomen. Maar.,
't leger van den Sultan is in aller
treur igsten toestand. Eerstens zijnde
soldaten weinig in aantal en ten
tweede hebben ze zelf aan Moeley lla
fid een hekel. Wanneer ze 't dan ook
eventjes kunnen, cLeserteeren ze en
sluiten zich aan bij de mehalla van
Moeley-el-Mehadi, «n van Boe Hama
ra den hoofdman over de oproerige
stammen.
Ziehier een teekenende episode uit
deaen oorlog, 't Is een bericht zooeto
't aan de Times geseind ts
Sinds den ochtend van 20 Juni
wordt er In de omstreken van Fez ge
vochten.
De troepen van Boe-Hamara zijn
onmiddellijk na zonsopgang gekomen
in do vlakte op ongeveer 3 K.M. van
de stad, waar zij de boerderijen en
de te velde staande gewassen, groo-
tendeeds toebelhoorende aan bewoners
van Fez, in brand staken, zoodot er
van den oogst zoo goed ails niets is
overgebleven.
De legermacht van den Sultan bleef
eerst rustig gekampeerd vlak bij de
stad, trok daarna aarzelend den vij
and tot op eemgen afstand tegemoet,
loste enkele schoten en bleef toen
werkloos toezien, hoe Hamara's troe
pen verwoestingen aanrichtten onder
de eigendommen der bewoners van
Fez.
Voor deze stad begint het er zeer
gevaarlijk uit te zien. De prijs van de
tarwe is in twee dagen verdubbeld.
Wat moet 't worden
Zooals de zaken nu staan, zal Moe
ley Hafid zich niet lang meer kunnen
handhaven. Dan wordit ook hij afge
zet, precieszooais hij Abd-el-Azis
deed 1
Maar.... wie moet dan Sultan wor
den Dan zuilen de overwinnaars on
derling gaan twisten. De vroegere
Sulian-partij zal Moeley-el-Mehadi op
den troon willen brengen en de onte
vreden stammen den rogthi Boe Ha
mair a.
Dan begint 't zaakje opnieuw?
En zal Europa zicli geheel afzijdig
houden. Tijdens den vorigen Sultan-
strijd hebben we andere dingen
zien. Zullen we nu een herhaling
krijgen
Moge dit ons s. v. p. bespaard wor
den Europa heeft al te veel Ma-
rokko-crisi&sen doorleefd.
DE BELASTING-HERVORMINGEN
IN DUITSCHLAND.
De Rijksdag gaat ongestoord voort
de belasting-voorstellen te bet-preken
n ei" over te stemmen.
De afgevaardigden Bassermann en
Wiemor, respectievelijk in naam van
de nation aal-liberalen en vrijzinni
gen, verklaarden, dat zij. nadat Don
derdag he: gewichtigste gedeelte van
het hervormingsvoorstel der rijksfi
nanciën is verworpen, weliswaar wil
len trachten mede te werken aan de
verdere herziening van liet financie
wezen door bet voorstellen van ver
beteringen, maar bij de beslissende
stemming tegen de l»etreffende ont
werpen zuilen stemmen.
Een rijkszegelbelusting (verkoopbe
lasting op onroerende goederen)
werd mei 174 tegen 151 stemmen aan
genomen.
Het voorstel tot verhooging der
rechten op ruwe koff'e tot 60 Mark
en die op gebrande koffie tot 80 Mk.
vond genade met 187 stemmen tegen
154 en 7 onthoudingen. Ook werd de
verhooging van de rechten op thee
00 Mk. per du hl x>! en centenaar
aangenomen.
De belasting op benoodigdheden
voor de verlichting met gas en etec-
triciteit werd goedgekeurd met 1S5
tegen 160 stemmen.
De voigKunLe zitting zal Woensdag
a.s. worden gehouden.
Aller vraag is nu wat zal Von
Bülow doen
De belasting op de erfenissen is fi
naal verworpen, zoodat hij en de re-
gearing een gevoelig echec geleden
hebben.
Zal de Rijkskanselier aftreden, of
den Rijksdag ontbinden
Zie hier «enige pers-oordeelen
Do „Tagliche Rundschau" Het is
met te zien, hoe uit dezen warwinkel,
dezen janboel een andere uitweg ge
vonden kan worden, ilan door een
beroep op het volk (dus Rijksdagont-
Mnding).
De „Nationale Zeitung" Met de
verwerping van de erfdeelbelasting
hebben de conservatieven en het cen-
frum den wil van de regeering en
van de groote meerderheid van het
Duitso.ie volk getrotseerd. Voor dan
rijkskanselier en de rijksregeering is
er enkel nog de keus tusschen bui
gen of barsten. De roep tot het volk
zal niet ongehoord wegsterven.
De FreisLnrnge Zeitung" Van den
kant der regoering moet iets gebeu
ren. liet is onmogelijk, dat de ver
bonden regeering voor de dwinge-
landsane begeerten van het nieuwe
blok terugtrekke. De rijkskanselier ts
niiet alleen wat de zaak, maar ook
wat zijn persoon betreft, verantwoor
delijk. Var een terugdeinzen kan er
voor hem geen sprake zijn.
En tod,.... Von Bülow wil blijk
baar de zaakjes nog kalm aanzien.
Hij heeft aan de conservatieven laten
mededeel en, dat de „Ilotierungs-
steuer" (d-; effeaten-belasting), de be
lasting ou den omzet van molens en
de uitvoerrechten op kolen onaanne
melijk zijn, omdat zij teai nadeele
van handel en verkeer zouden zijn,
ondraaglij ken druk zouden leg
gen op de nijverheid en den geheelen
eeononrschan toestand van Duitsch-
land sic eb tor zouden maken.
Maar.... zal hert. nieuwe blok naar
deze vermaning luisteren en zich bij
de derde lezing bekeerem
Von Bülow wil dus blijkbaar van
zijn financieel'' voorstellen nog red
den wat te redden is. Daarna
Afwachten 1 Gisterenavond heeft
Von Bülow met den ketlzer in Kiel
geconfereerd. Over liet besluit, daar
genomen, ls nog niets uitgelekt.
DE STAKING IN MARSEILLE.
De verectniging van reedors te Mar
seille heeft zich bereid verklaard om
zich, ter zake van het geschil met de
maitroraan der handelsvloot, te onder
warpen aai: do scheidsrec hterl ij ke uit
spraak van minister Picard.
ENGELAND EN RUSLAND.
Koning Edward heeft gister de In
Engeland kijkende Doemaleden ont
vangen. Natuurlijk werden er vrien
delijke woorden gesproken.
Wat denkt a, dat Edward rel: „Ik
heb twee bezoeken aan Rusland ge
bracht aan dat c h o o n e land, én
deze reizen hebben bij mij de aan
genaamste herinneringen achter
gelaten."
Een opmerking: de koning heeft
dan ndet zeer goed rondgezien, want
anders zou zijn oordeel over 't Vader
tjes-land wol een beetje minder opti
mistisch luiden.
DE CHOLERA TE PETERSBURG.
De laatste 24 uur zijn 99 personen
door cholera aangetast en 34 overle
den. Het aantal lijders aan de ziekte
bedraagt 429.
BULGARIJE EN DE ORIENT-
SPOORWEG.
Br is thans een definitieve overeen
komst gesloten tusschen Bulgarije en
de Orient-Spoorwegmaatsciiappij.
HITTE IN NEW-YORK.
In New-York is het Donderdag weer
zoo snikheet geweest, dat er 40 men-
sohen van de warmte bezweken
nieer dan honderd flauw gevallen
zijn.
Daar te veel hier te weinig..
Amsterdam verandert zichaJ het
oude verdwijnt en er komt iets an
ders voor in de plaats, dat alle her
inneringen aan het verleden weg-
wischt. Nemen wij alleen eau kijkje
ui de 's avonds drukst bezochte straat:
de Amstedstraat .Daar waar eenmaal
liet gToote café van Roetemeyer met
den gozeiljgem wintertuin stond, be
vindt zich nu liet Panopticum, de
Groote Slok, eenmaal het drukst be
zochte bierhuis der hoofdstad, is ge-
heel verdwenen of zoo men wil, opge
lost in de Variété Flora, die eens Ln
oen paardenstal begonnen, na den
brand ais een Phoenix uit zijn asscho
herrees. Weg is het oude Grand
Theatre, want het moderne glas-,
metaal- en marmerpalels, waarin de
van Liersche kunst wordt gediend,
doet maar weinig aan den houten
komedie denken met zijn primitieve
brandladders. Voor gewone winkels
is in deze straat des venmaaks ook
geen plaats meer. 't Zijn louter ca
fés, sigarenwinkels en koekbakkers
en oan de flauwheid te verdrijven een
paar IsnaëLtetieche en een varkens-
slachter, waarvan vooral de eersten
zich ln een ruim debiet van belegde
broodjes mogen verheugen.
Van den ouden Salon cLeg Variétés,
een Amsterdauxsch plekje, waaraan
vele en velerlei herinneringen vast
kleven, stond nog altijd als beeld van
't Verleden de voorgevel. Inwendig
was de seraeuse kunst en de geestige
venrnaakkunst, hier vaak met zooveel
geluk beoefend, verjaagd door do
bierdorst. De brouwerij Het Haantje
was aan 't koopen en verbouwen ge
gaan au bad alg Bismarck gean
nexeerd de aangrenzende huizen. Uit
dat complex, dat groeide met 't hal
ve jaar, waarbij de Salon-koffieka
mer, de daarnaast gelegen blerhal,
de sliow-roain, het hotel Vermunt en
oemige perceelen in de Paarden
straat, verrees een bierpaleis. Een
kind moet een naam hebben, een café
ook. Benige tientallen jaren terug
vereenzelvigden de Amsterdammers
een café vaak met den kastelein zij
gingen naar Kras, naar Mast, naar
Schiller of Roetemeyer, zonder daar
bij Ln 't minst aan een persoonlijk on
derhoud met den ondernemer te den
ken. Maar in de laatste tijden zijnde
groote koffiehuizen alle filialen ge
worden van bierbrouwerijen, terwijl
het publiek met den naam van den
gérant in 't gelieel niet bekend is.
Do Haantjes Brouwerij exploiteerde
het van ouds bekende café de Korso-
boom in de Kalvers tra-at en daar dit
onder de nieuwe exploitatie een nieu
we bloeiperiode was tegemoet gegaan,
weid de nieuwe zaak maar „de N'ieu-
Kareeboom" gedoopt. Daar was
geen greintje piëteit, historische her
innering in dien naam. Aan den Sar
ion des Varitétés, aan de kunst van
Poolman en Kreukniet, van Chrispijn,
aan de vrooHjkheid van Juxlelg en
Gharlter dacht niemand meer.
Nu wordt ook het laatste wat aan
de historie, van het goede oxide gezel
lige Amsterdam herinnert, afgebro
ken. vvie nog een paar steenen van
den ouden gevel op elkaar willen zien
ui, moeten zich haasten, want
binnen een paar dagen is dat deel
van het sloopingswerk verricht. Don
wordt do nieuwe Karsenboom meer
en meer een eenheid, een bierpaleis
als in Sant Pauli te Hamburg, in al
zijn stijlloosheid.
Stijlloosheid, en 't is Juist zoo'n
moderne artistieke smaakvolle stijl,
waarvan de teekening als reclame al
lang geëxposeerd is geweest Nu het
gedeelte aan 't Rembrandtsplaln al
zoo goed als gereed is, kan men zich
al vrij goed een denkbeeld vormen
van liet geheel. Of men het witte ge
bouw met kleine raampjes en GooLsoh
villa-torentje mooi vindt, ls natuur
lijk alleen een kwestie van smaak.
Eerlijk gezegd, kan ik geen van onze
moderne nteuwe oafé's mooi vinden.
Chic, voornaam, aangenaam, weelde
rig vind ik drie koffiehuizen, die
niet van allerjongsten datum zijn
Mille Colonnes on 't Gouden Hoofd
op 't Rembrand ts- en Hollandais op
t Leidsoheplein. Het laatste zal wel
dra ook tot het verleden hehooron,
wijl de mode-koning Hinsch, die in
zijn rutins zalen plaats te kort kwam
voor de reuzemhcêdon en lange slee
pen, net mooie koffiehuis er bij in
gaat sl'ppen. 't Leidschepleto zal er
niet mooier op worden.
Nog altijd moeit het verwondering
baren, dat de gemeente zoo weinig
doet ter verbetering van het Rem
brand tspleln, toch eigenlijk het eernl-
ge drukke plekje van Amsterdam, dat
«enigszins aan een wereldstad doet
denken. AU het plantsoen eens Inge
krompen werd tot een goed onder
houden en artistiek aangelegd park
om het standbeeld van Rembrandt en
de rest mooi werd geasphalteerd,
sou liet 1de r een tweede de Brouskhe-
replaats als in Brussel kunnen wor
den. Te (meer waar ondanks het
plantenen en 't afgesloten hek, aan de
stille zijde ook huis aan huis bijna
café's verrezen.
Doet do gemeente weinig voor den
Rembrandtploi nor en wordt alles hier
aan het particulier initiatief overge
laten, hei omgekeerde is hot geval
mot het Fredoriksplein. De vreemde
lingen, die de Middenstands tentoon
stelling een bezoek brengen, moeten
nu hun oogen maar eens den kost ge
ven. Mot het Glazen Palels als ach
tergrond, waartegen de fontein hoog-
op haar heldere .stralen in fraaie
kronkelingen naar boven schiet, met
liot zoo erbetef de plantsoen en de
doelmatige asphalteering is hier voor
geen critiek plaats gebleven. Of liet
zou moeten zijn op de burgers, die
hier 's avonds in zoo beperkten ge
tale tezamen komen en zich oplioopeai
in nauwe straten of trad i Monocle
hoekjes.
Maar wie verandert den steur, den
loop van 't publiek. Hoeveel maal
hebben de kunstvrienden er niet over
getreurd, dat het bezoek aan de varié
tés is gestegen en in diezelfde mate
het bezoek aan de ernstiger, artistie
ker theaters is gedaald. En ln dit ver
schijnsel komt, behoudens een tijde
lijke uitzondering, geen verandering.
Eerlijk gezegd is 't te begrijpen, waar
de menschen voor 30 cent met inbe
grip van programma en oen glas bier
zooveel aangeboden wordt als bijv.
op het. huidige program van „Flora'
Het kijk werk is superieur, de décors
door Coppée gebruikt voor z'n „schil
derijen" Voor- en Najaar, het eerste
in Delftsch poroeleiin, het tweede een
weelderig-groen Hollandsch dorpsge
zicht, waarbij sloot en miniatuur-
brug niet ontbreken in een woord
prachtig. Dan een Dultsche chanteu
se, voor wie ik heel het „Bunteö The
atre" cadeau geef. Dat 't Hollandsch
zang-gedeelte zooveel lager staat,
zoowel het „Kunstgezang" als het
duet wordt door het verrassende van
goochel-jongleur en andore nummers
gaarne vergeven.
Ook ln 't Bioscoop-theater is nu
voor weinig geld veel moois te zien.
Kijkjes in Canada en langs de Rivie
ra en grapipige goed-gespeelde scènes.
Ter afwisseling speelt rncir. de Vrekes-
Verschure er nog een verkleedings-
dramatje, waarin ze zelf eem zes-tal
figuren uitbeeldt met afwisselend ge
luk, terwijl de dames Beekman en de
heer Hessalink haar hierbij ter zijde
staan. Het diramatje heeft de ver
dienste in zuiver onvervalscht Am-
sterdamsch te zijn geschreven. Verder
verschijnt in 't Bioscoop-theater een
nieuwe ster aan den variétéliemel: de
heer Charles Braakenslek, Hollandsch
Humorist. Als de lieer Braakenslek,
de gewoonte aflegt door houding der
handen enz. een bekend Hollandsch
Reuter-imitator na te bootsen (dus
imitatie?) en alleen liedjes voordraagt
als van de pauken en de
schuiftrompet waardoor hij „dat is 'n
sof' en „dat ls 'n bof' thuis kan la-
belooft hij veel voor de toe
komst.
Van toone-el gesproken, opmerkelijk
ts dat onze deurwaarders en hun ge
zin allen zulke tooneelmi nnaars zijn.
Wijlen Stroethof was een toonöel-
vriend, zijn. zoom ls aan 't toon eel.
Van der Poll, v. d. Duys, Stapelveld
zijn trouwe schouwburgbezoekers, de
zoon van den laatste is nu bij het
Rotterd. Geselschap geëngageerd. En
eem andere deurwaarder, wien ik
eens een vordering in handen gaf op
een tooneelarttst, talmde zoo lang uit
sympathie voor den kunstenaar, dat
ik, vóór hem, het geld ontvangen had.
Wel eigenaardig dat het nog al dor
re deurwaairdersbedrijf meestal met
zulke warme tooneelliefde gepaard
gaat.
H. HENNING Jr.
QMtbonn«erden babban bat voorraoht
rragan op ranobllland gabled, mits voor
beantwoording vatbaar, in ta eenden b(J da
Redaotle van Haarlem'* Dagblad, Grooto
Hontatraat OS.
Alle antwoordon worden rteheal koitelooe
legeren en, voor looreel mogelijk ia, den
dag na da intending.
Aan vragen, dia niet volledig naam en
woonplaats van dan Inlander vermelden,
wordt geen aandacht geeohonken.
VRAAG. Als mem een huls huurt
voor 3 jaar, od een oontraot met een
borg, en na 1 jaar er uit gaat, is de
borg natuurlijk aansprakelijk, maar
als iLetzcJJpe huis nu weer aan een
onder is verhuurd ook op eem con
tract voor 1 jaar, blijft dan mijn con
tract ook nog van kracht en heeft de
huisheer het recht om van mij de
kasten te varderen, die hij voor de
nieuwe huur heeft gemaakt
ANTW OORD. U zeg^ het niet uit
drukkelijk, maar wij onderstellen,
dat de hulsheer, na uw vertrek, het
huls lit eigen hoofde aan eem ander
heeft verhuurd. Hebben wij dat goed
begrepen, dan zouden wii het be
schouwen als een vrijwillig ontslag,
maar dan heeft de hulsheer ook
niets van. u te vorderen don de huur
tot dan dag van uw vertrek.
EEN NIEUWE STEMMING.
Het ,.Hbld.;' verneemt* dat de heer
J. W. IJzerman, gekozen tot lid der
Tweede Kamen- ln luefc district Amster
dam IV, deze benoeming niet heeft
aanvaard.
In District IV moet (lus een nieuwe
verkiezing plaats hebben. Deze ge
schiedt, volgens de Kieswet, binnen
veertien dagen, nadat de Ministei
van Binnenlajodsche Zaken van de:»
burgemeester, aan wien bericht var»
de nietrOaniieming is gezonden, deze
medodeeling heeft ontvangen.
Voorts verneemt de „Tijd", dat ét
heer IJzerman, gekozen in Amster
dam IV, voor zijn zetel zou bedanken
met de bedoeling plaats te maken
voor ie.i heer Roëll, terwijl er inedo
aan geducht wordt, na liet adoptei:-
ien van den heer De Meester, uok
den neer N'uiting weer op to hoffen„
hetzij te Helder, hetzij te Schoter-
land.
Een dor „iibld. "-verslaggevers heefv
oen onderhoud met den heer IJzer
man gehad.
De hoc-r JUzerinun bevestigde, dal
hij voor de benoeming iot Tweede
Kamer:.d bodankt heeft. N'a ontvangst
van het proces-verbaal der stemming
heeft hij schriftelijk den burgemees
ter van Amsterdam liet niet-aanvaar
den der benoem'ug gemeld.
Op liet verzoek, de reden hiervan
te mogen vernemen, deed de heer
IJzerman uitkomen, dat in de gege
ven omstandigheden, nu rechts eau
sterke meerderheid in. de Kamer
heeft, de beste menschen van links
Lu de Tweede Kamer moeten zitten.
„Thans hebben wij goede sprekers
noodig", merkte hij bescheiden op.
Mensclwn. die met groote kennis
van zulten, mot jeugdig vuur en met
wolspnekeiidlieid in staat en bereid
zijn 's lands belangen naar beste we
ten te behartigen."
Do heor IJzerman achtte zich thans
niot den geschikten persoon om den
zetel van Amsterdam IV bezet te hou
den. lij spreekt in de Kamer zeer
weinig, raugscliikt zich onder (lio lie
den, iuei wie in kalmte zaken te doen
vallen. De heor IJzerman maakte het
moeste werk van Indische aangele
genheden, maar ook als Indische spe
cialiteit behoefde hij niet in co
Tweede Kamer te blijven, nu de fra>
tie der Liberale Unie zich versterkt
weet met den oud-minister De Mees
ter.
Ware d heer De Meester nie*t ver
kozen, dan zoude do beer IJzerman,
naar hij verklaarde, hoogstwaar
schijnlijk niet voor zijne benoeming
bedankt liebben. Hij heeft dit thans
gedaan in de hoop. dat zijn zetel z;il
worden ingenomen door dr. C. Lel/,
het gevallen Kamerlid der Liberate
Unie, wiens uiet-horkiezLng Ln dis
trict II door den heer IJzerman met
leedwezen is vernomen. Hem acht hij
ooi: dor mannen, diie in de Kamer
thuis beliooreui en de heer IJzerman
sprak zijn verwachting uit, dat het
lilKirale district IV dr. Lel)
zonder stemming, dus bij enkele can-
didaatstolling, naar de Tweede Ka-
mor zal afvaardigen.
IIULP BIJ RAMPEN.
Eenigen tijd geleden werd melding
gemaakt van het plan van liet Haag-
sche Vrouwen-Comité van het Ned.
Roodo Kruis, te trachten eon voree-
niging in het loven te roepen, waar
van Je leden behulpzaam zouden zijn
bij rampen of met medewerken tot
het verzachten van het lot*van zie
ken.
Een oproeping werd gericht voor
namelijk aan vrouwen en jonge meis
jes, waarvan nian wist. dat zij de een
of andere cursus voor het verleen en
van eerste hulp bij ongelukken ge
volgd hadden.
Thans is bedoeld plan verwezen
lijkt en in een dezer dagen iu Dili-
gieaitia to 's-Gravenhage gehouden'
vergadeióng is opgericht de „Ilulp-
vereeniging van het Haagscbe Vrou-
watt-Comilté van het Nederlandse!»»
Roode Kruis. In deze vergadering,
gehouden onder leiding van de pre
sidente vun het Ilaagsclie Vrouwen-
Comité, Baronesse Bentinck, zette
dr. G. W. Boland uiteen hetgeen met
het oprichten der Hulp-Vereeniging
beoogd werd.
Ook sprak dr. Ruysch, voorzitter
van het Haagscbe Mannen-Comité
van »»et Ned. Roode Kruis, eeuige
waardeerende woorden tot de presi
dente. Spreker wees levens op de
wenschelijkheld, dat de leden der
nieuwe llulpvereeniging zich o^k
beschikbaar zouden stellen bii even
tueels epidemieën, vooral op het
platteland, waar dikwijls zoo'n gc-
hnek aan verpleging is en om bijv.
hulp te verleenen aan gezonde kinde
ren, lie door ongesteldheid der ou
ders somtijds geheel hulpeloos zijn.
Dr. Ruysch achtte liet gevaar voor
besmetting voor degenen, die zich
aan dien arbeid der liefde zouden
willen wijden, niet groot, wanneer
iwen ln acht nam de voorzorgsmaat
regelen door de hygiëne geboden.
Een dertigtal dames tradein tot de
nieuwe Verceniging toe. Zij worden
in drie rubrieken verdeeld lo. dona
trices, die een bijdrage van minstens
J 2.50 jaarlijks schenken 2o. gewone
leden, die jaarlijks minstens 1 bij
dragen «n zich verbinden in tijd van
oorlog of bij groote rampen zich be
schikbaar te stellen van liet Neder
landserie Roode Kruis, en 3o. werken
de leden, die ook jaarlijks een contri
butie van 1 geven en zich reeds nu
beschikbaar stelten voor de verschil
lende werkzaamheden op philanthro-
pisch gebied, waarmede de „IIulp-
Vereeniglng" zich wecnscht te belas
ten.
NEDERLANDSCH.
Ingevuld op een besohrijvJngsbi!'
jet vootr de hondenbelasting ln de go
meent» M.:
„Mein Heer mooter houd 1 ont j«
voor ver zet, want Mijn broer is nood<
huis en moeder wort Hout dus se wij
tog wat heber voor ver zet en betalen
kan ze niet wat het is een armen We
duwer, due gebruik as je bief eet.
beet je graat je met moede, Mei»
Heer be rigt as je blieft be hom, aan.,
al Hier."
gu vraagt hof geerrugju vooi
niets naair school mag gaan Hom
magtig hom tu bulaalu niet hom wil»
lug maar homanagtug Heen mat
verdiens tu. Helkun dag met zun 1
van nun. Hen héén houw we moedui
Die veel «iek tubet ILsA
