Neemt U
Stadsnieuws
Binnenland
waimcor uw verslaggever tnans de
concertzaal verlaat, dan mag hij niet
verzuimen Ie zeggen, dat hij meer
overgeslagen dan genoemd heeft.
Doch hij verontschuldigt zich hier
mee, dat hij, die precies alles weten
wil wat tentoongesteld wordt» beter
doet zich oen catalogus aan te schaf
fen, voor een ctonrè opsomming geen
plaats on voor een el is 't ook korte
bespreking van alles in een courant
geen plaatsruimte is. Mocht echter
een lexerr over «en bepaald genre ai>
tlkeien Iets meer willen vernomen,
dan is schrijver dezes gaarne bereid
hierover in de correspondentie in dal
blad een nadere aanvulling te geven.
„Het kleinbedrijf mag niet opgaan
In de machine, maar de machine wel
Jtn 't kleinbedrijf. Ziedaar eon dor
spreukon, die in de corridor zijn op
gehangen. Ze toont het doel dor ten
toonstelling ten duidelijkste. In de
drie zalen, welke ik nog niet besprak
Is van alles te zien, schoenmakerij,
drukkunst, consumptieartikelen, kurk
on houtbewerking, smederij, glasbla
zerij, uurwerkeiij tapijtweverij
schrijfmachines, doch ais regel geldt
hij alles: geen zuivere handarbeid,
geen zuiver machinaal werk als bij
de groot-industrie, doch het eon ge-
oom hinoerd met ander.
We wandelen verder. Wat ooi)
kostbare reclame heeft de vereoniging
Hot Koggeschp gemaakt door het
gratis uitdeelen van prachtig be
werkte boekjes over verschillende
binnen- en bultenlamdsche zomen-
plaatsen. Plaatselijke vereenIgingen
hebben hierbij een handje geholpen.
Zoo worden er o. a. gratis fraai ge
ïllustreerde gidsen van Haarlem,
Leiden en Valkenburg uitgedeeld.
Zijn in het bijzaaltje aan het Fre-
tlerikspleio hoofdzakelijk reuzenblok-
ken hout te bewonderen, o. a. hel
rozenhout, waarvan een der wiegen
van prinses Juliana Is vervaardigd,
In de bij zaal aan de tegenovergestel
de zijde vitnden we de klompenma
kerij W'lgersma en. Sikkema, het
Technisch bureau uit Groningen, de
glasblazerij van Delius, de anti-Ber-
lltz-taa te nderw ijsme tkode Wachman
«n bet steendrukwerk van Van Leer
Co. uit Amsterdam, terwijl 'e
tJtrechische Handelsvereoniging een
Aantal platen etc. betrekking hebben
de op den handel in vroeger eeuwen
Jn bruikleen afstond.
We komen nu in de breede corri
dor, en bemerken, dat de tuin voor
en gruot deel door twee tijdelijke
ijzaien is bebouwd. Wat ons 't eerst
opvalt is eigenlijk 't eenige, dat een
beetje button hert kader der tentoon
stelling valt, al is het ook een groote
aantrekkelijkheid, 't Ziin kinderen
der* natuur, bloemen in al haar
pracht en in een miniatuur-vijver
iwemmen reuzen-goudvïsschen.
Daarbij denkt men als men niet.
al te oer-prozaisch is nu eens niet
aan zaken doen.
In de rechter-zijzaal vinden we
eerst do schoennijverheid collectief
Ivereeuigd. De niet vakkund'ige be-
jzoekers zullen zich hiervan zeker heil
•best herinneren liet antieke pot hu is je
voor een oud gebouwtje, allernauw
keurigst nagebootst, waarin S. Chris-
ipij.n de schoenen lapt.
We passeoren groote stands van
(kunstsmeedwerk van Haalmeijer en
•Zn., van Becht Dyserink, van Per-
uy Zn., zien lioe lompe stukken
glas bij G en A. Mulder in prachtig
[geslepen schalen wonden gemetamor-
phoseenl en kijken naar de tonne',
an waai* utt de Staatsspoor haar reis-
oekje® verspreidt.
Misschien luisteren we ook nog
even naar de Klingsor-phonografen,
ïomdat deze er uiterlijk zoo geheel
anders uitzien dan dit meer en meer
(gebruikelijk muziek-instrument en het
igeluid uit oen salonkastje komende,
«oor scoren als van een cither
Stroomt.
De firma Roos Co. laat zien, hoe
jvornuftlg eenvoudig passementen ön
worden vervaardigd, het Technisch
(Bureau N'ierstrasz verklaart de wcr-
jking \an de automatische weegscha
len, waardoor alle onder- en over
wicht onmogelijk is en zelfs" Addicks
Zn., de 8tadaklokkenmakers, von
den liét niet boneden zich, hier hun
kunst to toonen.
Noem ik tenslotte nog de uitge
breide stand van Faddegon Co.,
waar rle steendrukkerij en de car-
ftoniiage-industriö in volle werking
zijn, ols bij de Hilversumsclie tapijt-
fabr:jk het weven en de adresseer-
machines (voor couranten-bandjes,
b.v.) van Gebrs. Kiene uit Hilversum,
dan hoop ik eenigszins oen denk
beeld gegeven te hebben, dat tn deze
raai veel belangrijks te zien is.
We komen nu weer bij de bloemen
terug en doen allereerst door eene
nadere beschouwing ïecht wederva
ren aan de prachtvolle inzending der
Amsterdamsche Cferdijnenlabriek.
In de linkerbij zaal zien we eerst de
smaakvolle étalage van Victoria-wa
ter. Allerlei fraaie reclame-artikel
tjes worden hier den bezoekers aan
geboden en de directie maakt zelfs
reclame voor haar reclame. Van hun
bekende, reclameplaathe>t meisje met
de kruik aan de bron, is een prachti
ge beeldengroep gemaakt.
Daar tegenover is een deel der
kunstnijverheid uit Ned.-Indiö ten
toon gesteld, terwijl de moderne
kleermakerij van Broekmans, in groo
te vitrines dames- en hoeren k leed ing
van dezelfde stof vervaardigd ten
to on stelt.
De inzending van het gouvernement
van Curasao, waarvoor 4 dames van
dit AaitiJJen-eiland zijn overgekomen
om voor de oogen der bezoekers Pa
namahoeden te vlechten, i5 een der
grootste attracties. Er zijn natuurlijk
al ©enige hoeden gereed. Een hangt
er bijv. die men voor 50 kan koopen,
maar vindt men 't te goedkoop, dan
te ei' voor een „schrale portemon-
naio" ook een voor een tientje te
krijgen.
Dank zij de vroolijkheid hebben de
automatische muziekinstrumenten
van P. v. Leeuwen hier ook altijd veel
bekijk en gehoor.
Frank Co hebben een geestige re-
zlaine. De Dam met liet standbeeld
van Naatje met één arm. Ze is ge
plaatst ter üfsclir ik wekkend voor
beeld. Als B.' en W. maar naar hen
waren gegaan om het „gebroken
voorwerp" onzichtbaar te herstellen.
De heer Schette, de kurkenf abri
kant, die op geen enkele Palet O-expo
sitie achterwege blijft, heeft liiar zijn
beste beentje voorgezet Hij is een
toovenaar met zijn kurk, laat er re-
olainekaartjes, dobbelsteentjes, een
schilderij, ja, zelfs.... een dameshoed
uit maken.
Ziedaar In t kort het belangrijk
ste wat de tentoonstelling oplevert,
hot belangrijkste van het Standpunt
van don leek altijd.
De tuin hoeft nu niet Veel moer te
bet eekenen. Er staat eon paviljoen,
voor gasverlichting, een „grot" voor
een brouwerij en Alex Benno vertoont
er reclame-lichtbeeldenterwijl een
strijkorkest voor de goede stemming
moet zorgen.
Reclame is echter alles op deze ten
toonstelling. Niet alleen dat in don
tuin nog reclame-vakken op de muren
worden verhuurd, maar zelfs voor de
verf, waarmee deze geschilderd zijn,
wordt reclame gemaakt.
De tentoonstelling loopt. Telkens
als wij ae bezochten was hot bezoek
zeor voldoende. Moge dit echter geen
aanleiding zijn den entreeprijs niet
spoedig op één kwartje te brongen,
want ook de kleinere man moet er
met zijn huisgezin van kunnen profi
teered. Wij zijn dankbaar voor het ge
boden© en voegen gaarne onze hulde
bij de vele loftuigingen reeds ge
bracht aan. de mannen, dis getoond
hebben zoo knap te kunnen organi-
eeeren.
Maar waar het buitenland voor de
ze expositie niet in beduidend© geta
le zal overkomen, de wereldtentoon
stelling voorloopig van de baan is,
kan Amsterdam, hoe dankbaar ook,
helaas toch niet voldaan zijn.
II. HENNING Jr.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
30 Cts. per iregeL
VERTELD IN HELLOO.
Een inwoonster van Heüoo vertelt
liior vrij en openhartig, hoe zij be
terschap heeft bekomen van een be
droevend© huidziekte. De inwoners
van Haarlem^ die een geneesmiddel
zoeken voor aambeien, prikkelenden
huiduitslag of andere huidziekten,
zulten liet de moeite waard vindien
om van den goeden raad' van. hun
buur nut te trekken.
Mejuffrouw A. Reik, Kerklaan 201
te Hoiloo, schrijft ons: ..Ofschoon ik
reeds allerlei middelen tegen een.
huidziekte waaraan lk twaalf ja
ren geleden had aangewend had
en hiervoor zelfs zes weken in het
ziekenhuis te Rotterdam gelegen heb,
kon ik hier maar niet afkomen. Deze
huidziekte vertoonde zich op mijn
handen en veroorzaakte mij veel last
en verdriet. Ik kon niet lang met
mijn handen in het water zijn, zoo
pijnlijk was de uitslag er op. Op aan
raden ben ik er toe overgegaan Fos
ter's Zalf eens te probe eren en het be
komen resultaat was schitterend. Na
dat ik de zalf acht dagen liad toege
past, mocht ik een groote verlichting
bekomen en na drie weken hiermede
te zijn doorgegaan, was ik geheel
van mijn uitslag bevrijd cn kan ik
thans zelf mijn werkzaamheden ver
richten."
Eenige jaren later meldde
Mej. Reik ons nog: „ÏIct is mij een
genoegen U de blijvende baat, door
Foster's Zalf verkregen, te kunnen
modedeelen, Waar ik kan, zal ik Uw
uitstekende zalf steeds aanbevelen."
(w.g.) A. Reik.
Elke doos échte Foster's Zalf
draagt het portret van James Foster.
Zij is te Haarlem verkrijgbaar bij do
Iieeren J. J. Göppinger, Groote Hout
straat 147a; en K. van Eden, Spaar-
ne 38.' Toezending geschiedt franco
na ontvangst van postwissel A f 1.75
voor één, of f 10.— voor zes doozen.
dagelijks een likeurglaasje
Dr. HOMMEL's Hamalopn
onmiddellijk voor den hoofd
maaltijd I Uw eetlust wordt flin
ker, uw zenuwstelsel versterkt
de loomheid verdwijnt en heel
spoedig zult gij U lichamelijk
prettig gevoelen. Men verlange
echter uitdrukkelijk het echte
„Dr. HOMMEL's" Haematogen
en weigere namaaksels!
STUKKEN VAN DEN RAAD.
'T JN EXPLOITATIE BRENGEN
VAN GRONDEN.
De bezwaren van hooger hand te
gen het door den Raad uitgesproken
bouwverbod hebben B. en W. doen
omzien naar eene andere oplossing
van dit vraagstuk.
Toepassing van art. 27 lid 1 der
woirngwét zal slechts kunnen ge
schilleden dooi- op alle voor straten,
grachten en pleinen bestemde gron
den bouwverbod te leggen en dit zal
naar de meaning van B. en W. van
do gemeente te zware offers vorde
ren en bovendien de lasten onbillijk
doen drukken.
Rechtvaardig is het toch dat zij,
die de voord eelen van de In exploi
tatie gebrachte terreinen genieten,
ook de daaraan verbonden lasten
dragen waaronder in de eerste
plaats het beschikbaar stellen van
wegen is te rekenen on onjuist
zoude het zijn een groot deel van de
kosten daarvan te doen betalen door
alle belastingschuldigen.
Billijk is het en niet meer dan bil
lijk, dat de eigenaren van do terrei
nen door zich met elkander te ver
staan, gezamenlijk en tn evenredig
heid met ieders belang de lasten ver
deden e.i dragen. Door onderhande
ion moeten zij trachten do exploita
tie voor te bereiden. Zij, die door de
bij het uitbreidingsplan door het tra
cé der wegen te zwaar getroffen zou
den worden, zullen uit den aard der
zaalc slechts medewerken, indien zij
van de andere belanghebbenden, die
mi ets of in evenredigheid weinie* heb
ben af te «taan, behoorlijke schade-
loosstelling ontvangen. De gemeente
heeft volgens B. en W. sieohts te hei
pen, wanneer onwillige eigenaren
door niet mede te werken of door
onredelijke eisclien te stellen de ex
ploitatie dreigen te doen mislukken.
Dan kan zij door onteigening tot
medewerking dwingen, doch ook in
dat geval dienen de kosten door de
belanghebbenden te worden gedra
gen.
In het thans mislukte bouwverbod
meenden B. en W. een middel gevon
den te hebben om tot die samenwer
king to noodzaken. Nu dat evenwel
de vereischte bekrachtiging niet heeft
kunnen erlangen, meenen zij, dat de
gemeente het beoogde doel moet be
reiken door minder gemakkelijk te
zijn bij het aanvaarden van wegen.
Daartegen bestaat, naar 't hun toe
schijnt, geen enkel ernstig bezwaar.
Integendeel biedt zulk een maatregel
nog andore niet te onderschatten
voordoelen
Bewoonbare, althans verhuurbare
huizen dtenen voorzien te zijn van
behoorlijk duinwater en behoorlijke
verlichtingsiniddelen. Kabels voor
eleotrischen stroom, gas- en water
buizen, zelfs rioolbuizen legt de ge
meente uit den aard der zaak niet lm
gronden, die haar niet toebehooncu.
Indien zij dus weigert voor weg be
stemde gronden over te nemen, maakt
zij het uiterst bezwaarlijk om daar
aan verhuurbare woningen te stich
ten, met andore woorden belet zij
eene w'nstgevende exploitatie van het
bouwterrein.
Uit den aard der zaak moet zij niet
weigeren, tenzij voor die weigering
goede gronden zijn, doch de eisch,
dat in de over te dragen gronden
feitelijk de zekerheid verschaft wor
de, dat het vastgesteld en goedge
keurd uitbreidingsplan niet zal wor
den verijdeld, kan niet anders dan
rechtvaardig en verstandig worden
beschouwd.
Wanneer dus niet meer stukken
van straten, maar als regel ai Leen
geheel© straten worden aanvaard en
daarbij tegelijk moeten worden over-
fadragen de beginstukken van de
warsstr&ten, zal, naar B. ©n W.
meenen, die zekerheid in den regel
aanwezig zijn.
Van dit stolsel mag dan evenwel
niet worden afgeweken. Vaststaan
moet, dat de gemeente alleen straten
overneemt, indien
a. zij voorkomen op liet uitbrei
dingsplan,
b. zij opgehoogd zijn en vrij van
polderlasten,
c. het polderbestuur vergunning
verleend heeft tot het leggen van
riolen.
d. de kosten van openbare werken
aan de gemeente betaald zijn,
e .Indien een zoodanig stuk g-romd
wordt overgedragen, dat daardoor
een naleving van het uitbreidingsplan
worde gewaarborgd, waartoe in den
regel noodig zal zijn, dat de straten
over haar geheele lengte en breedte
worden overgedragen en de uitmon
dingen van de dwarsstraten tot een
diepte van 10 M. of 15 M. in de over
dracht zijn inbegrepen.
Indien vooraf zekerheid bestaat,
dat huizen, aan andere straten ge
bouwd, geen electriciteit, gas of wa
ter zullen erlangen, zullen, daarvan
zijn B. en W. overtuigd, binnen kor
ten tijd de grondeigenaren gaan sa
menwerken. Immers zij zullen an
ders goeoi grond meer verkoopen.
Bouwers noch tusschenpersonen zul
len terreinen wallen overnemen, zoo
lang niet vaststaat, dat die terreinen
ook werkelijk tot liet beoogde doel
benut kunnen worden.
Bovendien biedt deze maatregel,
volgens B. en W. een bijkomstig voor
deel.
Zooals thans de zaken loopen, ver
koopt de grondeigenaar aan bouwer
of tusschenporsoon en draagt den
weg niet over voor het huis gereed
of bijna gereed is. Zoolang mogelijk
wil hij rente van zijn geld maken. Is
hij echter eenmaal tot overdracht be
reid, dan is geen spoed groot genoeg.
Komt dan daar een of andere bij
omstandigheid, bijv. omdat nog niet
voldoende is opgehoogd, eon kink in
den kabel, zoodat het huis niet on-
middellijk kan worden aangesloten
aan rioleering, waterleiding of gas
net. dan is er aan klachten geen ge
brek. Het ernstigste bezwaar van de
ze wijze van werken ls echter, dat in
den regel de geheel onschuldige huur
der de dupe wordt en het is dan ook
veelal om zijnentwil, om te voorko
men, dat een onschuldige in helt
nauw komt, dat die met achterstel
ling van andere zaken geholpen
wordt.
Wordt echter liet hierbovon aange
prezen middel toegepast en is daar
aan voldoende ruchtbaarheid gege
ven, zoodat een ieder weet, dat liet
overdragen van straten een zaak is,
waar veel bij te pas komt, dan zullen
zoowel tusschenpersonen als bouwers
en huurders voorzichtiger worden en
de bouw-exploitanten zullen slechts
verkoopen kunnen aan overgedragen
straten.
Ook daarom bevelen B. en W. hun
voors'el aan.
Rubriek voor Vragen
ö«*boHUfl6rd»ri habbao bet voorreobt
vragen op vmohilUnd gebied, wit* voor
beautwoordiug vatbaar, in te Maden bjj de
Redaetie van Haarlem'e Dagblad, Qroote
Houtstraat 68
Alle antwoorden wordon geheel kosteloos
gegeven on, voor eooveel mogeiyk la, den
dag ua de inzending.
Aan vragen, die niet volledig naam en
woonplaata van den inaender vermelden,
wordt geen aandaobt geschonken.
VRAAG: Waaneer een huurder van
een weekwoaing ©enige huur achter
is, kan hij er dan op staanden voet!
uitgezet wordon of moet zoo iets
voortgezegd dienen?
ANTWOORD. U bedoelt zeker of er
eerst cone opzegging moet plaats heb
ben? Ja natuurlijk cn als de huurder
er dan niet uitgaat wordt hij gedag
vaard en later volgt ontruiming. Op
staanden voet gaat dat niet, maar 't
gaat toch vrij spoedig in zijn werk.
VRAAG: Mijn hand beet een heer
een winkelhaak in de pantalon. Hoe
veel moet daarvoor betalen? Is f ?.50
niet te veel geeischt?
ANTWOORD: Hoe kunnen wij dat
nu be oordeel en? Wij kennen Immers
héelemaal de waarde van dat klee-
dingstuk niet. m ieder geval moet u
betalen; d© wet stelt u aansprakelijk.
VRAAG: Ik heb mij verhuurd met
een wederzijdschen opzeggingstermijn
van vter weken. Ik ban intern. We
gens ziekte ben ik nu echter thuis. De
patroon zegt mij nu met vier weken
den dienst op. Heb ik nu ook nog
loon of kostgeld te vorderen voor dien
tijd dat ik thuis ben?
ANTWOORD: De arbeider behoudt
zijne aanspraak op het loon, voor een
betrekkelijk korten tijd, waaneer hij
door ziekte of ongeval verhinderd is
geweest zijn arbeid te verrichten.
Hoelang die tijd duurt zegt de wet
niet. Zij iaat dat over aan een© bil
lijke regeling tusschen partijen. Het
loon van een arbeider die intern is,
bestaat zoowel in geld als in voedsel.
VRAAG: Mijn beminde Is in Argen
tinië en kan niet hier komen om t©
trouwen. Ik hen 23 jaar en mijn vader
geeft geen toestemming. Kan ik nu
trouwen voor liet kantongerecht en
kost dat veel?
ANTWOORD: U kunt de tusschem-
komst van den kantonrechter inroe
pen. Het huwelijk kan dan in ieder
geval doorgaan, en wanneer u een
oertificaat van onvermogen kunt krij
gen, dan zijn er geene kosten aan
verbonden. U trouwt zoogenaamd met
den handschoen. Ten raadhuize zal
men u zeggen wat er voor het huwe
lijk noodig is.
VRAAG: Wanneer ik In Argentinië
trouw, is dat hier ook geldig?
ANTWOORD: Jawel; maar dan
moet het huwelijk ook hier te lande
worden afgekondigd en moet u vol
daan hebben aan de vereischten en
voorwaarden, die de wet hier voor de
bestaanbaarheid van het huwelijk
stelt. In uw geval zouden wij er de
voorkeur aan geven om liet huwelijk
hier te lande te doen sluiten, ook
omdat u dan als gehuwde vrouw de
rei» kunt doen.
VRAAG: Re bon getrouwd op huwe
lijksvoorwaarden, doch in 1889 wet
tig gescheiden. Blijven de huwelijk-
sche voorwaarden tnu nog van kracht?
ANTWOORD: In 't algemeen kun
nen zij niet meer werken,, omdat zij
betrekking hadden op thans niet meer
bestaande omstandigheden. De echt
genoot evenwel, tegen wien de
scheiding is uitgesproken» verliest
zijn recht op de vooixïeelen, die hem
bij het huwelijkscontract mochten be
sproken zijn. De andere echtgenoot
behoudt dat recht.
VRAAG: Mogen bovenbewoners
Ideeden kloppen op het balkon, zoo
dat de benedenbewoners daar hinder
van ondervinden?
ANTWOORD: Wij gelooven niet
dat daair iets aan te doen is en de
verhuurde? is daarvoor in ieder ge
val niet aansprakelijk.
VRAAG: Kan een schul&eischer be
slag laten leggen zonder den persoon
in quaesti© te vervolgen of te dag
vaarden?
ANTWOORD: Neen, hij moet be
paald gewapend zijn met de grosse
van een vonnis of een anderen execu-
torialen titel hebben.
VRAAG: Hoe kan een vrouw aan
de noodzakelijke kleeding komen,
wanneer een man haar door ©ene ad
vertentie alle crediet heeft ontno
men?
ANTWOORD: Eigenlijk is daar
niets aan te doen* hoewel de man
verplicht is haar van het noodige te
voorzien; maar dat is moer een zede
lijke verplichting en oveir hetgeen al
of niet noodig is kon men van gevoe
len verschillen.
DE PRINS DER NEDERLANDEN.
Prins Hendrik der Nederlanden,
hertog van Muilenburg, heeft to Bei*-
lijn een Ordonskapittel vergadering
der Jolhanniters, onder Leiding van
den Herrenmeister der Orde, prins
Ei tel Friedrich van Pruisen, bijge
woond. Het Kapittel was belegd voor
de verkiezing van twee Kommen dato-
rendo prins der Nederlanden werd
tot Kommandator voor Nederland,
graaf Von PlatenHellermund tqi
Kommendator voor Sleeswij k-Hoi-
stein benoemd.
HET MINISTERIE.
Naar aanleiding van deze week
aangekondigde veranderingen in de
tegenwoordige samenstelling van hét
ministerie-Heemskerk lean op grond
van betrouwbare berichten het vol
gende worden medegedeeld:
Do gezondheidstoestand van den
minister van ooirlog, welke na het
einde van zijn verlof deswege en do
hervatting zijner werkzaamheden,
het verrichten van dmkken arbeid
onraadzaam maakt, heeft luitenant
generaal Sabron genoodzaakt zijn
ontslag te vragen aan II. M. de Ko
ningin, die het verzoek, dat H. M.
kort geleden bereikte, in handen
heeft gesteld van don ministerraad.
De minister van justitie hoopt zijn
ambt weer te hervatten na" het emde
van den rusttijd, dien mr. Nelissen
in hel Schwarzwald doorbrengt. De
berichten omtrent zijn gezondheid
luiden gunstig.
Van eventueele porsoonsvorwisso:
lingen in het Kabinet in vérband met
hei gouverneur-generaals-ambt in
Ned.-Indlë was tot dusver niets be
leend.
Tentoonstelling van Huls-Industrie
De rede waarmee de lieer Talma,
minister vaD Landbouw, Nijverheid
en Handel gistermiddag de tentoon
stelling van huisindustrie in „Volox"
te Amsterdam opende, luidde:
Het zij mij vergund allereerst mijn
dank te betuigen aan u, mijnheer de
Voorzitter voor uwe vriendelijke
woorden en aan het bureau van de
Nederlandsch© Tentoonstelling van
Huisindustrie voor de uitnoodiging
om als eere-v oorzitter der vereoniging
„Tentoonstelling van Huisindustrie"
op te treden en deze tentoonstelling
te openen.
Het is mij een voorrecht, op deze
wijze een bow ijs te mogen geven van
de belangstelling der Regeering in
den gewichtigen arbeid, die hier ver
richt wordt. Als minister belast met
de behartiging van de belangen der
Nederlandsch© nijverheid, en tevens
met de zorg voor de wettelijke be
scherming der arbeiders, stel ik op
hoogen prijs de toewijding en inspan
ning, dl© hier worden gewijd aan de
oplossing van enkele der moeilijkste
vragen die zich bij mijn departement
voordoen.
Trouwens wie» die meer dan opper-'
vlakkig zich bezig hield met de bostu-
deering der maatschappelijke toe
standen heeft het verschijnsel der
huisindustrie daar niet ontmoet, en
wie, die het ontmoette, heeft niet be
grepen, dat het wegens zijn belang
niet kon worden voorbij gezien, en
wegens zijn ingewikkeld karakter ui
terst bezwaarlijk was waar te ne
men.
Het kon niet worden voorbij gezien
wegens zijn gewicht, want bij sociale
hervorming doet het zich telkens
gelden.
De vakorganisatie vindt in de groep
der huisarbeiders en arbeidsters bij
na altijd een niet te verwerken stof.
De wettelijke bescherming van ar
beiders, die in de eerste plaats be
treft, den arbeid in wat men gewoon
lijk fabrieken en werkplaatsen noemt
en die ook waar zij meer algemeen©
strekking lieeft in die fabrieken en
werkplaatsen het best kan worden
doorgevoerd, ziet in de huisindustrie
de vrijplaats waarheen zich terug
trekt, wat zich aan den wettel ij ken
regel wil onttrekken en ziet daardoor
hare werking bedreigd en hare strek
king vervalscht.
Maar was dit alles, men zou kun
nen twijfelen of daarmede de huisin
dustrie geoordeeld zou zijn.
Immers daarin zoude men ook kun
nen zien de aanwijzing dat noch de
organisatie noch de wet bij machte
zijn de vragen, die zij zich stellen,
afdoende op te lassen.
Er is echter meer.
De overweging van de belangen der
vakorganisatie of die der wettelijke
ar be i der sbe schermin g is het niet ge
weest, die de aandacht op de huisin
dustrie het eerst heeft gevestigd. Tel
kens nu hier, dan daar, door geheel
beschaafd Europa zijn er mannen en
vrouwen opgestaan, die verteld heb
ben van hetgeen zij hadden waarge
nomen op het terredn der huisindus
trie cn die moesten spreken van el
lende, van ontbering niet liet minst
van krenking van het jonge leven on
der den druk van den arbeid daar en
kenmerkend was de naam die een
toeschouwer gaf aan de Berlijnsche
tentoonstelling voor huisindustrie,
toen hij luiar noemde Elend-ausstel-
lung.
Is het dan wonder, dat men telkens
overwogen heeft, hoe dat euvel te
keeren.
Maar zoodra men er zich toe zette
moest het wel erkend worden, dat
hét verschijnsel allesbehalve eenvou
dig was.
Wie waarnam wat huisindustrie
was, zag overblijfselen van verouder
de techniek, die zich moeizaam staan
de hield, omdat d© arbeider geen
kans zag op nieuwo banen brood te
verdienen en daarom een karig loon
voor lief nam en daarnaast groot
handel, die dooir de huisindustrie
kans zog een deel van de risico aan
de productie verbonden, af te wente
len op do arbidrs.
Hij zag arbeid, die de leden
van het gezin in staat stelde in uren
en dagen, waarop de gewone arbeid
hunne kracht niet vroeg, hunne ar
beidskracht vruchtbaar te maken en
daarnaast arbeid, uitputtend voor do
zwakke krachten waarvan hij ge
eischt werd, en die toch niet beperkt
werd omdat het karige loon dwong
tot al door verlengen van den duur.
Maar wat zal ik trachten in enke
le woorden te schetsen, wat in deze
maanden u in volledig beeld zal wor
den getoond.
Met plirasen en algemeenheden, is
deze zaak niet af te doen, dat heeft
deze vereoniging begrepen en ik
breng hare leiding gaarne hulde voor
de wijze, waarop zij haar hebben op-
ge zet.
Emqu öte -ten toonstelling-c ongres
Onderzoek, geduldig en volledig.
Dat is het eerste.
Op dit oogenblik is deze zaak in
bijna alle landen van Europa aan de
orde. Het is overal nog een tasten en
pogen. En hietr in Nederland zijn wij
vooralsnog tot niet veel meer in staat,
al is, wat de vrouwen en kinderen be
treft, de hulsindustrie vooir een goed
deel reeds sinds 20 jaren onder de
wettelijke regeling begrepen. Om te
kunnen handelen is nauwkeurige
kennis noodig. De-ze vereoniging heeft
zich de vele persoonlijke hulp, die be
reid werd gevonden, ten nutte ge
maakt, om een breed onderzoek in te
stellen, dat kostbaar, onmisbaar ma
teriaal zal leveren.
De tentoonstelling ae oproep aaü
het volk.
De huisarbeiders leven in de stlHi
en in de schaduw.
Anderen kunnen do aandacht vw&
gen door de manifestatie van hun géi
tal, van hun kunnen» van hun stré*1
ven. Zij zijn de afgezond enden, eq
voor een goed doel In hun ellendie ge»
bonden. Deze tentoonstelling zal wa«
ken, dat zij niet vergeten worden*
Anderen zijn gekomen en hebben het
leven dezer arbeiders gezien, hun ar
beid waargenomen, hun strijd mee.
gevoeld, en zullen hier nu aan het
Nederlandsclie volk toonen, wat de
huisindustrie in ons bedrijfsleven be-
teekent.
En dan het congres, waar zal zij'ri
de overweging om te komen tot de
daad.
Dit is een geheel, dat naar mijne
overtuiging er niet tovorgeefs zal zijn.
Het gevoel van verantwoordelijk
heid, moet door deze tentoonstelling
worden verscherpt of gewekt, waar
het sliep.
Dat moet ook zijn do prikkel tot
handelen, hij allen, die tot handelen
geroepen zijoa, ook bij de Regeering
en ik wil hot herhalen, het is goed,
dat waar tot handelen geprikkeld
wordt, het onderzoek eai de overwe
ging alle aandacht ontvangt.
Moge de tentoonstelling in overeen
stemming met de begeerte van hen,
die haai- met zooveel Liefde en arbeid
hebben opgebouwd medewerken om
de moeilijke vragen, die zich hier
opwerpen, nader te brengen tot hun
ne oplossing ten bate van hen, die nu
onder zoo moeilijke omstandigheden
hun dagelijksehen arbeid verrichten
en daardoor licht brengen in duistere
plaatsen van ons volksleven.
Met dezen weijsch verklaar ik deze
tentoonstelling geopend.
MINISTER HEEMSKERK.
Men meldt uit Den Haag:
De minister van blmienlandsche
zaken mr. Heemskerk, die na aan
vaarding van zijn ambt oen voorloo
pig woonverblijf hier ter stede be
trokken had, zal zich weldra defini
tief gaan vestigen in het huis aan
den Langen Vijverberg, tot dusver
bewoond door jhr. Van Citters, den
benoemden Commissaris der Koning
in in Gelderland.
S. R. von Franck heeft ontslag ver<
zocht als secretaris van het Nederl.
Landbouwcomité wegens aanneming
een er andere betrokking.
AANVARING.
Men meldt van Hoek \an Holland:
Vrijdagmorgen om 7.30 vertrok het
sL „Cromer", een der polderbooten
der Ilarwichlijn, naar zee. Even voor
bij de Semaphore gekomen, liep het
uit zee komende s.s. „Southfield" uit
zijn roer en liep met volle vaart op
de „Cromer".
Gelukkig kon de „Cromer" nog wat
uithalen, zoodat de aanvaring niet
zoo lievig was. De kop van <1© „South-
field" was echter erg ingedrukt. Na
een lialf uur voor anker gelegen te
hebben, is zij naar Rotterdam opge-
stoomd.
Van de „Cromer" is liet berghout
voor een gedeelte afgevaren, terwijl
een der reddingsbooten en davids enz.
geheel verbrijzeld zijn. De „Cromer"
keerde naar haar aanlegplaats terug,
doch is na grondig onderzoek der
schade toch weer om 9 uur naar Har
wich opgesloomd.
DE HAAGSCHE BOUWGROND
KWESTIE.
Het „Haagseh Nieuwsblad" meldde,
dat in verband met de Haagscho
bouwgrondkwestie door het raadslid
den heer B. Jan3© een aanklacht we
gens persdelict was ingediend tegen
mr. Joh. Belinfante, in diens kwali
teit van redacteur van het (voorma^
lig) „Ilaagsch Weekblad".
De „Avp." kan uit de beste bron
mededeeien, dat dit absoluut niet
waar is.
EEN SLECHT VOORTEEKEN.
Te Beerta (Gron.) zou dezer dagen
een paartje in het huwelijk treden,
'n Gewoon iets dus.
Nu zou de plechtigheid plaats heb
ben. Zij, 'n Winschoter, trok d'r dan
welgemoed op los, met familie. De
ontvangst te Beerta was echter niet
bijzonder hartelijk. Hij moest van
Duitschland komen, waar hij den
laatsten tijd werkte. Maar hij liet
dan'g op zich wachten, 't Werd reeds
donker en nog steeds was het: „Zus
ter Anna, ziet ge nog niets komen
Eindelijk dan kwam hij d'r aan,
met gebroken fiets. En dat nu juist
zou het bruidje heel wat leeds ver
oorzaken. 'n Slecht begin Kon geen
goed huwelijk worden 1 „Den was de
fiets© aait broken En hij trok naar
't gemeentehuis en verzocht de hee-
reu om „d'r rnaor 'n streep deur te
doun".
En den volgenden diag ging hij weer
Duitschland in. 't Bruidje met fami
lie nog 's avonds huis-toe. En sedert
klinkt heit bitter van haar lippen „Q--
die mannen1"
DE KAVAL1EREN TE BEEK.
In de „N. R. Ct." verscheen een
uiteenzetting van „Een gast der Ka-
valiereri', die daarin vertelt, hoe de
beweringen van het dagblad „De
Tijd" omtrent de bacchanaliën van de
kavalieren te Beek schromelijk over
dreven zijn.
De inzender begint met te zeggen,
dat in het dorpje Beek, waar uit den
aard der zaak nogal vele potverteer-
ders ea dergelijken komen tot
voordeel van de bewoners eenige
drukte nooit aanstoot gaf, totdat er
„eene bijzonder vijandige stemming
van een stellig belanghebbende cate
gorie (ontstond). (Deze. stemming)
schijnt zich gericht te hebben tegen
een clubje jongelui, dat nu en dan
gezellige bijeenkomsten in een hotel
te Beek (hield)."
Na de bekende aantijgingen nog
eens te hebben weergegeven, toont
