Verschijnt dagelijks, behalve op Zoo- en Feestdagen.
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
27e Jaargang. No. 8045
DONDERDAG 16 SEPTEMBER 1909-
HAARLEM S DAGBLAD
ABOHMBMENTEN
PER DRIB BAANDBMl
Voor Haarlem 1,111-2®
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der
gemeente)130
Franco per post door Nederland t 1.65
Afzonderlijke nummers0.Q2H
Oöllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem 037^
de omstreken en franco per post 0.45
Uitgave der Vennootschap Lonrens Coster. Sirecten? i. G. PREREBQ05L
ADVERTENTIËNi
Van 1—5 regels 50 Cts.: Iedere regel meer 10 Cts, Buiten het Arrondissement
Haarlem van r—5 regels /i—elke regel meer /0.26 Reclames 30 Cent per regel
Bij Abonnement aanzienlijk rabat
Advertentifin van Vraag en Aanbod, hoogstens res regels, 25 Cts. per plaatsing^
50 Cts. voor 3 plaatsingen contant
Redactie en Administratie: Groote Houtstraat
btercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Drukkerij: Zolder Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiön
reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y, ALTA,
Warmoesstraat 76—78, Amsterdam. Telephoon interc. 6229.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZES BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
AGENDA
VRIJDAG 17 SEPTEMBER.
Circus Oscar Carré; Voorstelling,
«ur.
OM ONS HEEN
No. 092.
Reisherinneringen.
IV.
Het is geen nieuws, dat er bergbe
klimmers zijn in soorten. Gerang
schikt naar de inspanning komen
bet eerst de echte liefhebbers, die de
moeilijkste en gevaarlijkste tochten
maken, alleen ter wille van de sport
xelfdaarna de klauteraars, die in
.1 zweet huns aanschijns ongevaarlij
ke bergen gaan beklimmen en ten-
aio tte de soort, die zich in bergspoor-
Ijes naar boven laat brengen, om
daar rustig en gemakkelijk van het
uitzicht te genieten. Ik wil wel er
kennen, dat ik tot de laatste soort be
hoor, zoowel om redenen van leeftijd
als uit neiging en uit sympathie voor
de waaghalzen. Als Iedereen gevaar
lijke toeren ging doen, zou er geen
verdienste meer in steken, dus laat
ik aan de liefhebbers hun uitmiddel-
puntigheid.
Toch is voor wie voor het eerst in
soo'n bergepoortje naar hoven gaat,
de ondervinding niet zonder emotie.
Zelfs de vrij krasse hellingen van de
Brünigbaan zijn kinderwerk vergele
ken bij die van de tandrad- of Drath-
aeilbahnen. Wanneer de lezer dit eer
ste streepje voor loodrecht gelieft te
houden, kan hij aan 't tweede zien,
welk een steilheid een bergspoor aan
durft^
En ar zijn er steller, maar Ik wói
niet doen denken, dat ik overdrijf.
Op een morgen zijn we dan den Pi-
latus opgegaan, den fameusen berg
bij Luzera, die omstreeks 2000 meter
hoog is. In gewone wagens kan deze
rit niet geschieden, de passagiers zou
den daarin op hun rug moeten liggen.
Daarom zijn de rijtuigen trapsgewijze
Ingericht, zoodat elk compartiment
lager is, dan het voorgaande, bijwijle
van een stoep, aldus
Op die man'er kan natuurlijk ieder,
hoe steil de helling ook is, rechtop
zitten.
Het was niet (li-uk op den morgen
toen wij naar boven gingen. De reis
is kostbaar bijna negen gulden voor
heen en terug en bovendien had de
Pilatus de muts op, zoodat niet te
.voorzien was, dat op den top een
helder uitzicht wezen zou. Er waren
dan ook maar een paar dozijn perso
nen in den wagen, die er vijftig bevat
ten kan.
De locomotief, een ingebouwde ma
chine, van 72 paardekracht, duwde
het vrachtje langzaam omhoog. Voor
den nieuweling is heit een eigenaar
dige gewaarwording. Meter voor me
ter schuift hij boven den vlakken
grond omhoog, boven de toppen van
de boomen uit. De wagens hebben
peer lage zijwanden, die met een por
tier worden gesloten, om ongelukken
té voorkomen ramen zijn er niet in
en het uitzicht naar beneden Is dus
geheel vrij.
't Is geeu gewaarwording meer van
klimmen, maar van opgetild worden,
en het hijgende puffen van de machi
ne geeft den indruk, alsof het ontzag
lijke moeite kost.
Toch Ls er geen gevaar aan verbon
den. De tandradbaan heeft, behalve
de tandraderen, die in een verhoogde
jniddenroll grijpen, nog verschillende
remmen in geval van nood. Van on
gelukken hoort men nooit. En toch is
jbet een eigenaardig» gewaarwording,
fcijna twee uur lang omhoog te wor
den geduwd, de boomen te zien ver
dwijnen, dan het meer, dat nog diep
omlaag zichtbaar bleef, door den ne
vel te zien overdekken, en daarna al
leen te blijven, midden op de steile
helling, met dien oenen wagen en zijn
passagiers, to midden van een vol
slagen stilte, die alleen wordt ver
stoord door het zenuwachtig pui-
puffen van dJe machine.
Maar wat een verscheidenheid op
den berg zelf. Nu gaan we een sappig
grasveld voorbij, met kleurige berg-
bloemen, dan weer een echt rots
plateau, waarop verspreide steenen
liggen, die hei bewijs geven, dat ook
hier de natuur nog niet tot volslagen
rust gekomen isdaarna loopt de
spoor langs een duizelingwekkenden
afgrond, of gaat door een kleinen
tunnel heen, zoodat bet is, of we door
een schoorsteen worden opgeheschen.
En naarmate we hoogar komen,
wordt het voelbaar kouder.
Midden op de baan wordt halt ge
maakt, omdat de machine water
moet innemen. Hier ontmoeten we
den dalenden wagen en een jong
meisje de nering is toch overal
dat ons peren en perziken aanbiedt
voor, is het wonder ietwat verhoog
de prijzen.
Op den top is het koud. Zondag
heeft het hier nog gesneeuwd, vertelt
ons de buffetjuffrouw, als we wat
verwarmends gaan drinken. Ze ziet
er gelaten uit het is eenmaal haai'
lot zich te schikken in een zesmaands-
verblijf boven op den berg, van April
tot October. Maar het uitzicht is voor
vandaag verloren. Om den top han
gen ondoordringbare wolken, verder
dan tien meten- kunnen we niet zien.
Dus aanvaarden we na een uurtje
den terugtocht. Ilad de machine eerst
werk om ons omhoog te duwen, nu
is al haar kracht noodig om ons te
gen to houden. Vooral het vertrek,
wanneer de wagen snel naar beneden
glijdt, geeft .een eigenaardige ge
waarwording, daarna komen de rem
men in werking, het tandrad grijpt
zich onmiddellijk wist en langzaam
dalen we weer naar de bewoonde aar
de af. Halverwege gaat de jaskraag
neer en een gevoel van genot ls de
terugkeer van de warmte beneden.
Wie de reis eenmaal gemaakt heeft,
stapt rustig in een tweede bergspoor.
Nog tweemaal hebben we datzelfde
genot gehad. Eerst naar den xoogo-
naamden kleinen Scheidegg, dicht bij
Interlaken. Hier zijn de hellingen zoo
steil niet als op den Pilatus. Een ge
wone spoortrein, weliswaar getrok
ken door een van die merkwaardige
berglocomotiefjes, brengt ons omhoog.
Op enkele honderde meters hoogte is
een waar dorp gebouwd, meest hó-
tels en pensions, een soort van
Lufi kurort.
Vreedzaam grazen op de hellingen
van den berg kudden roodbonte
koeien, met klokjes om den hals, die
met den spoorweg zóó vertrouwd zijn,
dat de conducteur met druk armge
zwaai er een van de lijn moet jagen.
Op de spoor volgt een electrische
tram, die naar de Ijsvelden gaat
zelfs bestaan er plannen, om de be
zoekers naar den top van de Jung-
fxaa te brengen, zoodra het kapi
taal maar gevonden is.....
De J ungfrau 1 Dat is de vermaard
heid van Interlaken. Daar staren de
wandelaars naar op het grasveld aan
de promenade, in de hoop, dat ze den
too onbeneveld zullen zien in de mor
gen- of avondzon. Daar maken de
hótels reclame mee een kamer met
uitzicht op den berg is duurder. Geen
wonder. Wij van het vlakke land be
seffen niet, welk een rustige majes
teit er schuilt in dezen hoogen berg
met zijn eeuwige sneeuw en onveran
derlijke spitsen. Dat moet men gezien
hebben, zooals ik hem zag op den
vroegen morgen, toen de berg zoo ge
nadig was, alle wolken van zich af
te schuiven en den lieren kop om
hoog te heffen in een krans van zon
licht..
Wat een gloriedag was die Zondag,
toen we na een verrukkelijke wande
ling in het Lauterbrunnen-
t a 1 en 'n kijkje op don Trummelbach
die op zes plaatsen zijn weg door de
rotsen boort, met een Drahtseilbakn
naar boven gingen, naar Mürxen, cn
vandaar met een electrische tram
over den berg naar het uitzicht vlak
tegenover de Jungfrau.
Dat was als een toovortafereel.
Schijnbaar in de onmiddellijke nabij
heid, in werkelijkheid nog kilometers
ver, stonden daar de reuzenhoogten,
geschaard in hun kleed van eeuwige
sneeuw, Eiger, Mönch, Jungfrau,
Silberhorn.... in een zee van stralend
licht.
Ik heb gezegd, dat de Zwitsersche
schilders dat niet kunnen weergeven,
maar een pen kan het evenmin. Mis
schien zou ik in veel woorden een
zwakken indruk kunnen te weeg
brengen van die zwijgende pracht en
koele majesteit, maar naar de werko-
lijkheid zou ik hulpeloos in de verte
reiken.
Wie dit schouwspel zag vergeet het
nimmer. En toen we 's avonds terug
waren in t hótel, was er maar één
oordeel, dat het een schitterende dag
was geweest. Bij de gratie van de
Jungfrau want toen we op het
grasveld weer omhoog zagen, had ze
zich grillig opnieuw in nevelen ge
huld.
J. C. P.
Stadsnieuws
GROOTE HOUTSTRAAT-
VEREENIG1NG.
Woensdagavond vergaderde de Groo
te Houtstraat-Vereeniging, onder pre
sidium van den lieer Abr. Meyer. Het
bestuur was voltallig. Aanwezig wa
ren 22 leden, waaronder één dame,
mej. Mary I. Fleischmann.
Na opening der vergadering en de
voorlezing der notulen deelde de
voorzitter mede, dat de heer Leupen
en de spr. bij don burgemeester ge
weest zijn, en Z.Ed. Achtb. in ken
nis hebben gesteld met de oprichting
en het doel der vereeniging. De bur
gemeester heeft zijn volle sympathie
betuigd, en verzocht eventucele klach
ten te richten tot het hoofd der poli
tie, dan zouden maatregelen getroffen
worden. Een van de raadsleden heeft
't voornemen kenbaar gemaakt, in den
Raad te interpelieeren over den toe
stand in de Groote Houtstraat.
Het onderwerp lokte een druk de
bat uit. Tal van aanwezigen hadden
klachten. Behalve de ruwe aanvallen
op rustige voorbijgangers, kwam ook
tor sprake het hinderlijke schreeuwen
en gillen, het schandelijke vloeken en
de ongepaste taal, het feit, dat soms
bewoners van do straat hun eigen
deur niet binnen kunnen gaan, om
dat die door kwajongens versperd
wordt, het nachtrumoer, dat welis
waar in den laatsten tijd zeer verbe
terd is, het blijven staan van opge
schoten jongens voor de winkelrui
ten, zoodat het publiek er zich niet
durft wagen en de omstandigheid, dat
ook militairen ongeregeldheden te
weeg brengen en zoo meer.
De voorzitter doet opmerken, dat de
burgemeester verzocht heeft een klacht
in te dienen, opdat Z.B.A. die onder
zoeken kan. Besloten wordt, als tee
kenend staaltje de aanranding van
den heer P. A. Leupen te vermelden
on in het schrijven aan den burge
meester verder op te nemen de klach
ten over overlast en ongeregeldhe
den, die hierboven zijn vermeld-
Bij de vergadering heersclite blijk
baar de indruk, dat het hoofd der po
litie niets liever zal doen, dan al
levert de zaak ook groote moeilijkhe
den op alles te doen, om den toe
stand te verbeteren. Hoewel in de dis
cussie ter sprake kwam, of de politie
wel altijd even wakker optreedt, was
de overgroots meerderheid van oor
deel, dat de agenten geen verwijt
kan treffen, ja dat ook zij van de
straatschenders, die niets liever doen
dan hen sarren en plagen, de slacht
offers zijn. Wel werd door een der
aanwezigen opgemerkt, dat liet aange
ven van een vechtpartij per telefoon
aan de politie, in zijn gevolgen verre
van aangenaam isden volgenden
dag is hij uit zijn werk geroepen, om
aan 't bureau verklaring te komen af
leggen, moest daar nog wachten, en
naderhand als getuige optreden ook,
De wensch werd daarom uitgespro
ken, dat zoodanige medewerking door
de politie aan 't publiek zoo gemak
kelijk mogelijk zou worden gemaakt.
Vervolgens komt het 2e punt, de be
spreking van de richting der toekom
stige electrische tram dwars door de
stad, ter sprake.
De voorzitter merkt op, dat het ver
keer in de straat een voornaam punt
is. Aan de Holl. Spoor is concessie
verleend, om een electr. tram te laten
loopen als nu de paardentram. Een
voorstel, om de Hofi. Spoor een proef
jaar te Yerleenen, waarin de tram bij
't heen- of teruggaan door de Koning
en Gierstraat zal loopen, ls aangehou
den.
Een der aanwezigen wees er pp, dat
de Koningstraat- en Gierstraatbewo-
nors een adres tot den Raad hebben
gericht, om de tram ook door hun
skaten te laten loopen. Aangezien
spr. dubbel spoor ln de Houtstraat
hinderlijk acht voor 't verkeer, stelt
hij voor, bovengenoemd adres te steu
nen.
Ook hierover ontspint zich een
breede gedachtenwisseling. De aan
dacht wordt er op gevestigd, dat deze
zaak zoo eenvoudig niet is als ze
schijnt. Bij een locaal electrisch kam
metje in Haarlem kan de groote Holl.
Spoor nooit belang hebben, wel bij
een lijn door Haarlem, dfe de verbin
ding zou vormen tusschen haar lijn
naar Alkmaar en die naar Leiden.
Kwam zoodanige intercommunale lijn
totstand, dan zou die vallen onder de
wot op de spoorwegen met beperkte
snelheid, zoodat het gemeentebestuur
daarover niets meer te zeggen zou
hebben dat gevaar is veel grooter,
wanneer de tram loopt langs Koning
skaat en Gierskaat heem en door
Groote Houtstraat terug, omdat
dan niet, zooals nu bij het volgen van
den weg van de paardenkam,wissels
noodig zullen zijn.
Reeds nu is verluid van goederen
vervoer, dat de Maats, met haar kam
zou willen doen plaats hebben. Bo
vendien zou bij een intercommunale
lijn snelvervoer door de stad. niet uit
blijven.
Een discussie ontspon zich over de
al of niet wenschelijkheid, dat het ge-
heele tramverkeer' in en om Haarlem
in één hand komt, die van de E. S.
M. er E. N. E. T. Ook brak een der
aanwezigen een lans voor 't behoud
van de paardentram.
Met meerderheid van stemmen be
sloot ten slotte de vergadering, zich
ln deze blijkbaar vrij ingewikkelde
quoestie van advies te onthouden.
Ten slotte wordt de asphalteering
van de Groote Houtskaat besproken.
Meegedeeld wordt, dat een voorstel
daaromtrent van B. en W. verwacht
kan worden, zoodra de kamquaestie
geregeld a's. Door den voorzitter wordt
opgemerkt, dat voor winkeliers in
goederen ,dle geen stof kunnen ver
dragen, een asphaltbestrating wegens
het hevige stuiven geen onvermengd
genoegen oplevert, terwijl bovendien
bij reparatie de stank in de skaat
blijft hangen. Hij wijst op een proef
neming met houtplaveisel, die op het
Koningsplein genomen wordt.
Besloten wordt te trachten, in de
Groote Houtskaat een behoorlijk
doorloopend trottoir aan beide kanten
te verkrijgen, door aan bewoners, die
nog hekjes en stoepen voor hun deur
hebben, te verzoeken, die te laten
wegnemen. Verwacht wordt, dat de
gemeente daar dan voor hare reke
ning een kottoir zal doen leggen.
Van zoodonigen maatregel ver
wacht de vergadering, dat het moge
lijk zal worden om rechtshonden in
de Groote Houtskaat voor te schrij
ven, hetgeen de wanorde en de balda
digheid zeker veel zou beperken.
Meegedeeld wordt, dat de vereeni
ging thans GO a 70 leden telt, welk aan
tal telkens toeneemt en dat voor dit
jaar 1909" slechts de halve conkibutie
zal worden geheven.
Volksconcerten.
Hier ter stede is een commissie ge
vormd, die ten doel beeft om op een
goedkoope en gemakkelijke manier
het publiek ln de gelegenheid te stel
len, te kunnen profiteeren van de
strijkconcerten van Haarlemsch Mu
ziekkorps.
Bij voldoende inteekening zullen
van dezen winter 4 skijkconcerten
worden gegeven op Zondagavond.
Inteekenlijsten worden rondgestuurd
waarop men kan aangeven, hoeveel
toegangsbewijzen men vvenscht te ont
vangen A J 0.50 per persoon voor alle
vier de concerten te zamen.,
J u b i 1
Do lieer G. P. Swaanswijk, schaver
aan de Centrale Werkplaats, her
denkt 18 September den dag, waarop
hij vóór 25 jaar bij bovengenoemde
Maatschappij <n dienst kad.
Besmettel ij keZl ekten.
In do week van 8 tot en met 14 Sep
tember zijn voorgekomen:
Te Haarlem 2 gevallen van rood
vonk.
Te Schoten 1 geval van roodvonk.
Afgetreden.-
Naar wij vernemen heeft de heer
Otto W. de Nobel zijn ontslag als di
recteur van de mannenzangvareeni-
ging Crescendo" genomen wegens
overdrukke bezigheden als dirigent
van Yereenigingen buiten Haarlem.
BOND VAN TECHNICI.
Gisterenavond te 8 uur vergaderde
de afdeeling Haarlem van den Bond
van Technici in café Neuf, voor de
eerste maal na den gebruikeiijken
stilstand der bijeenkomsten geduren
de de zomermaanden. De voorzitter
opende met een woord van welkom
aan de tamelijk talrijk opgekomen le
den de vergadering en sprak goade
wenschen en verwachtingen uit voor
resultaten van hot werk in 't ko
mende seizoen.
Besproken weid de beantwoording
van een door B. en W. der gemeente
Haarlem bij het bestuur ingezonden
adres, afkomstig van den minister
van Landbouw, Handel en Nijverheid,
hetwelk betrekking had op het bij het
ministerie in studie zijnde wetsont
werp tot beperking van den Zondags-
arbeid. De leden der afdeeling zijn in-
tusschen in de gelegenheid gesteld,
om het 6-Lul in het adres voorkomen
de vragen te beantwoorden.
Een tweede punt Ier bespreking
gold de organisatie van een te houden
excursie naai' do Wereldtentoonstel
ling te Brussel in 1910. Een cornmis-
van voorbereiding werd daartoe
benoemd, teneinde de noodige stap
pen te doen om door periodieke bijdra
gen der deelnemers, welke zich uit de
leden van den bond kunnen aanmel
den, een reiskas te vormen.
Na de rondvraag en de daaruit
voortvloeiende behandeling van eenï-
ge huishoudelijke zaken, sloot de
voorzitter te c. a middernacht deze
zeer geanimeerde bijeenkomst.
Zondag 19 September a. s. zal
door de afdeeling een excursie wor
den gedaan naar het nieuwe stoom
schip „Grotius" van de Stoomvaart-
Maatschappij „Nederland" te Amster
dam.
Hinderwet.
B. en W. brengen tor kennis, "dat
aan M. van Andel vergunning is ver
leend tot oprichting van eene kleeren-
wasscherij en drogerij, waarbij als
beweegkracht een electromotor van 5
PK. zal worden gebezigd, in perceel
no. 2 B aan de Grebberstroat.
CARRé's TWEEDE VOORSTELLING,
trok gisterenavond een massa pu
bliek. De tent pas propvol met toe
schouwers, die genoten van een mooi
en uitstekend uitgevoerd program
ma.:
Onder de eerste nummers kwam
voor: „De verdediging dep vlag",
patriotisch kluchtspel, te paard en
te voet uitgevoerd door Mr. Cyrill.
Interessant was 't zeker, maar een
kluchtspel? Wij vonden dat 't een
sterk dramatisch tintje had, ten min
ste 1 laatste gedeelte.
Veel succes had de clown Fernand
met zijn August „De Kleine Jacob" of
liever gezegd: veel succes had de Au
gust „De Kleine Jacob met z'n clown
Fernand."
Want de aandacht van 't publiek
was toch In hoofdzaak voor dat ab
normaal kleine kereltje, dat met 'n
paar onmogelijk korte beentjes touw
tje 6prong en 'n hek meebracht, om
daardoor binnen te komen.
Een ernstiger nummer volgde.
Het Canadeesche Natuurwonder
Mr. Tom Jack zou optreden. En hij
.verschoen dan ook in 't circus, een
lange blauw-fluweelen toga aan,
waarbij z'n enorme witte haardos
zonderling afstak. Met statlgen tred
wandelde hij naar 1 midden van de
arena en stond onbeweeglijk, terwijl
enkele bijzondorheden over hem aan
H publiek meegedeeld werden. Toen
toog hij aan 't work, en de uit het
publiek genoodigden, die hem achter
eenvolgens met een langen ketting la
tex in een soort van dwangbuis aan
een stoel en ten slotte in oen zak vast
bonden, die door een paard gesleept
werd, stonden wel 't meest verbaasd
over de vlugge zekerheid, waarmee
Tom Jack zich uit al z'n beknellin
gen wist te werken. Dit is wel een der
interessantste nummers van het pro
gramma.
Trouwens ook de schitterende dres
suur vau den hengst „Walzertraum'
door den heer Albert Carré werd weer
bewonderd, en de kunstwielrijdsters,
gezusters Provcanl zijn uitstekend in
hun vak.,
Ten slotte maakte Busto's optreden
dat 't ieder wel gespeten zal hebben,
toen om elf uur de voorstelling was
afgeloopen.
Vanavond om acht uur ls er vol
gens "t programma eene Parforce-
voorstelllng, die uit niet minder dan
30' nummers bestaat.
Naar wij vernemen heeft de lieer
Carré de bewoners van de Weeshui*
zen, en hot Stads- Armen- en Zieken
huis uitgenoodigd Zaterdag de mid
dagvoorstelling bij te wonen.
Tom Jack.
Den man, die al ton paar avonden
het Haarleinsclie publiek in verstom
de vorbazing heeft gebracht door do
buitengewone wijze, waarop hij uit
boeien, door personen uit dat publiek
zelf aangelegd, zich weet te werken,
dien merkwaardigen Canadeescheu
albino wilden wij eens over zijn kunst
ea niet minder over zijn persoon in
terviewen.
Zoo zijn we vanmorgen half tien
naar het Geldelooze Pad getrokken.
Door een opening in het zeildoek op
zij van de deur kon je toegang krij
gen en we wandelden de arena
binnen. Daar zat ;'e directeur, do
heer Albert Carré, en keek met criti-
schen blik naar de training van twee
paarden, daar was een ander aan t
jongleeren en zat Jacob, de kleine
clown, met een guitigen glimlach op
zijn typisch© physionomie welvoldaan
rend te kijken.
„Tom Jack wou u spreken? Daar,
die met dien witten hoed 1"
En daar stond hij, een witte Pana
ma op en gekleed" in net grijs cos-
tuum. We stelden cus voor en maak
ten hem met het doel van onze komst
bekend. Of hij Engelsch sprak
„Nein, ich spreche immer Dcutsch
ja, ich bin wohl in Kanada gebo
ren. aber
Dat raadsel werd ons later opge
lost.
„Gehen sie rnit, bitte", en we kwa
men in een der woonwagens, en za
gen een paar certificaten op zegel, ge-
teekend door de politie van meerdere
steden, die hij bezocht had, en waar
hij zich dan den eersten avond door
de politie liet boeien, en er evengoed
uitkwam Ettelijke van die certifica
ten had hij.
Of we eens meegingen naar zijn
huis, hier dichtbij Hij kon nog veel
meer laten zien.
Heel graag, natuurlijk
Samen gingen we onderweg hij
praatte levendig over zijn kunst
want dat is het toch zeker over
de inspanning die het kostte.
„Ja, de menschen denken ook wel,
dat het alleen kracht is, of alleen le
nigheid geen van beiden is waar.
Lenigheid is de hoofdzaak, daar
komt het op aan, maar ook lichame
lijke kracht komt cr bij, en de
.Nervenanstrengung" zenuwspan
ning die is wel het grootste."
En hij vertelde verder, hoe geweldig
afmattend die drie toeren 's avonds
wel zijn vooral die als hij zich van
den stoel moet loswringen, gebonden
niet de kettingen en het dwangbuis.
Dat is de zwaarste proef. De gevaar
lijkste is d'ie in den zak, als bij door
de arena gesleept wordt Ameri-
kaansehe lynchstraf waarbij Tom
Jack (want dat is zijn heusche naam,
lezer, en geeu circus-pseudoniem)
vroeger heel wat verwondingen heeft
opgeloopen. En het :s een cu al leven
digheid in zijn sympathiek, knap go-
zicht, als hij van zijn kunst vertelt.
Li een van de kleine straten in het
Leidsclie kwartier houdt de boeien-
verhreker of liever boclcn-ontsnap-
per zijn tijdelijk verblijf, en "t ver-
trast ons als we daarboven een klein,
donker vrouwtje ontmoeten, knap
van uiterlijk, die hij later voorstelt
als „Meine Frau", wanneer ze bin
nenkomt In 't kleine, echt Uolland-
sche binnenkamertje waar we samen
zitten te praten. Zijn hoed heeft hij
nu afgezet en die stroom van wit
haar maakt een zonderlingen indruk.
Zijn verschijning doet je denken aan
aan een of anderen toovenaar of
zoo, niet aan een gewoon inensch in
ieder geval.
Maar als we hem hooren praten,
gezellig, over alles maar H meest
over zijn yak en ook wel over zijn le
vensloop dan verdwijnt dat idéé en
we zien nog slechts een man ln hem
die een veelbewogen leven achter
zich heeft als niemand maai' er
zich doorgeslagen heeft. Nu heeft hij
op zijn vijf en twintigste Jaar -
een woning in Berlijn (waar zijn ce-
nig kind, een dochtertje, zich ook be
vindt en reist mot zijn vrouw sa
men overal, in alle mogelijke lan
den. Behalve natuiylijk Amerika,
waar hij geboren is, bezocht Tom Jack
Spanje en Portugal, Noorwegen,
Zweden, Denemarken, Frankrijk, En
geland, Duitschland, België, Ned aw
land. Rusland waar hij ln deq(
stormachtigen tijd van de binnen-
landsche onlusten is opgetreden.
Daar heeft hij 1 moeilijk gehad. „Ja*
das war sehr gef&hrlich", zegt hij, j
Behalve zijn optreden geeft hij ool(
lessen. Lessen aan de politie ln al(
le mogelijke steden, in het aauleggctj
