Verschijnt dagelijks, behalve op Zon» en Feestdagen
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
fJr.3tenIar.dscb Overzicht
Stadsnieuws
FEUILLETON
De roode Pimpernel
in Gevaar.
27e Jaargang. No. 8050
WOENSDAG 22 SEFÏBMBEB 1909 JJ
HAARLEM S DAGBLAD
AÖOHHBMEBTEH
PSR DRIB JHAABDBMi
Vooi Haaien: i 5 1.2J
Voor de dorpen fa den omhek waai een Agent geve6tlgd Is (kom der
gemeente) 1.30
tee^kriiSFfT*.
GeSUustreerd zondagsblad, voor Haariem 037K
.de omstreken en franco per post 0.45
OHgave de? Vennaotecftap Èoareos Coster. ClKcteas 0. PEERKOOOa.
ADVERTENTIËNt
Van 1—5 regels 50 Cts.: Iedere regel meer 10 Cts. Bulten het Arrondissement
Haarlem van 1—5 regels t—elke regel meer /0.ÏE Reclames 30 Cent per regel
Bij Abonnement aanzienlijk rabat
Advertent!ün van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing)
50 Cts. voor 3 plaatsingen k contant
Redactie en Administratiei Groots Houtstraat
Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724,
Drukkerij: Zolder Enitenspaarse 6. Telefoonnummer 122.
i. - - i I?
Tol de plaatsing van advertentie en reclames van buiten hel Arrondissement Haarlem In dit blad Is uitsluitend gemachtigd hel Algemeen Binnen- en Bnüfinlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA,
Wannoesstraat 76—78, Amsterdam. Telephoon Interc. 922SL
TWEEDE BLAD,
Van dn Residentie en baar
XXIIL
De inkomstenbelasting, die overeeni-
gen tijd het geld uit de aakken van de
ingezetenen in de stadskas zal moe
ten overbrengen, schijnt een ferme
schrede naar de werkelijkheid te zul
ten doon. Het pLan bestaat het voor
stel tot invoering ervan binnen eenige
Weken aan de orde to stellen. Alle ver
andering is nu eenmaal moeilijk en
tet zal daarom nog wel geruimon tijd
uren vóór we naar Inkomen aange
slagen worden, te meer daar het voor
en tegen van deze wijze van hef&ag
reeds jaren her uit den treure berede
neerd en bekend is, wat voor onzen
Raad natuurlijk een reden zal s!Jn,
nog eens een bosch met dikke boomen
op te zetten over do argumenten, die
tot de voorstellen geleid hebben. Ik
jvrees, dat heel yeel leden het zich tot
'n marcelen plicht zullen rekenen den
volko bekend te maken, hoo zij over
üe nieuwe belasting denken, hoewei
we de verkiezingen pas achter den
rug hebben.
Vrijwel tegelijk met do Inkoineten-
beJasting zullen we er een krijgen op
de publieke vermakelijkheden t sa
men zullen die minstens rnootan óp-
brengen, wat de hoofdelijke omsta#
thans in de gemeentekas brengt. Voor
het komend jaar worden H. O. en op
centen op het Personeel beide ver
hoogd en de financieele toekomst nu
is niet zoo schitterend, dat we er
«onder die verinakdtjkheld-cljns zui
len kunnen komen.
Hoo gezond die geldelijk© toestand
van de gemeente ook. zijn mag en hoe
weinig hier betaald wordt in vergelij
king met andere groote plaatsen, toch
ligt in dit langzaam maar zeker naar
boven kruipen van de belastingen een
gevaar, dat in de toekomst nog ern
stige gevolgen kan hebben.
Geldmannen, gepensioneerden en
oud-Indischen vormen bier het best-
betalende deel van de bevolking, eu
daar er niets Ls, dat hen diroct aan
de plaats bindt, is het lang niet onmo
gelijk, zelfs zoex waarschijnlijk, «lat
een groot doel van hen naar de om
streken zal verhuizen, waar behoef
ten en dus ook belasting zooveel ge-
[ringer zijn. Op het oogenblik i3 er
oen oorzaak, die hun uittocht nog be
let de verbindingen met de omliggen
de plaatsen zijn nog veel te primitief,
maar wanneer de rammeiende, vuile
stoom trammetjes naar Voorburg en
Rijswijk eens vervangen zullen zijn
door electrische trams en ook Wasse
naar uit haar isolement gehaald is
door een beter vervoermiddel, dan
wijlen de Ronardtrein, dan staat niets
meer aan dien uittocht in don weg.
Het voorstel van een belasting op
de vermakelijkheden staat hiermee in
verband. Wordt hot naai* het inko
men verschuldigd bedrag te hoog op
gedreven voor de meer gegoeden, dan
zal dit slechts ten gevolge hebben, dat
de verbindingen met de omliggende
gemeenten eerder in een modernen
toestand gebracht zullen worden dan
ihans eens zal geschieden en de ge
meentekas zou zooveel vroeger min-
der-gevuld zijn.
Laat men de vermogenden die
ook nog een, zij het ook ongepaste,
tegenzin hebben in het opgeven van
hun inkomen naar dien maatstaf
„betrekkelijk" in een gunstigen toe
stand verkeeren, dan blijven zij ten
minste voorloopig hier en betalen
aan den vermakelijkheid-cijns ten
deel© wat zo anders direct moer zou
den hebben opgebracht. Ook als zij
toch eens neigingen tot forens krijgen
zullen atij op deze wijze nog bijdragen
in de lasten. Van twee kwaden wordt
zoodoende ten minste het kleinste ge
kozen. Dat de belasting in de komen
de Jaren nog aanzienlijk do lucht xaJ
inmoeten, is echter een feit, waar
niets aan te veranderen valt j we
zullen daarin dienen te berusten en
meer te betalen.
Onze Gezondheidscommissie schijnt
bevangen door een vroas voor besmet
ting, welke aanvankelijk misschien
gerechtvaardigd scheon, maar die
thans zulke afmetingen aanneemt,
dat het hoog noodlg wordt de hoeren
een klein weinig tot kalmte te han
gen.
Z« was eenstemmig tegen het hou
den van den kies rechtop tocht, om
heel goed te verdedigen redenen,
maar nu zo afraadt een vuurwerk te
Scheveningen te doen houden, rijst de
vraag, of aa burgemeester wel ver
standig doet, te veel op het advies van
do Gezondheidscommissie af te gaan.
Wordt, 1T& wo hier nog geen enkel
cholerageval gehad hebben, «sa. te
Rotterdam de besmetting geweken is,
gevaar geducht van de vermoedelijk
niet oono groote mjenschenmassa, dio
in den wind èen half uurtje op dien
strandboulevard zou staan te blauw
bekken Het lijkt wel, of we hier eon
epidemie hebben en aan het toch al
oJappe vreemdelingenbezoek in
tijd zal bei verbod niet ten
komen.
Een weinig bezadigdheid zij den
hear en der commissie toegewenschi,
of zou soms hot gewicht van hun ad
vies inzake den optocht ln der leden
bollen geslagen zijn en zij lijden aan
de ziekte, machtsvertoon geheeten
Waar do kans voor besmetting of
voor ziekte wèl groot is, dat is in het
kamp op de YV'aalsdorpsche vlakte,
waar een 600 man ondergebracht *ijn
wegens plaatsgebrek in de kazerne.
In de etad liepen de meest overdre
ven geruchten over het getal rieken,
daar in het kamp meer dan de helft
zou niet in staat zijn dienst te doen
en eenige sterfgevallen waren reeds
voorgekomen.
Ter „geruststelling" van de publie
ke opinie werd toen officieus van hoo-
gerhand bekeud gemaakt, dat die be
richten overdreven waren en de ge
zondheidstoestand niets te wensóhen
overliet. Van de 600 mau waren, er
„slechts" 68 ziek.
Een nuchter mensch kreeg, na het
hooren van dilt bericht onwillekeurig
neiging op te kijken met een gezicht
van „Als je me nou......"
Acht en zestig van de 600, dus een
11 pet. ziek; als dat normaal is, ziet
het er in ons leger treurig uit. Waar
om wijst de zoo angstige commissie
niet op dit treurige kamp, al behoor 1
dat niet direct tot haar werkzaamhe
den. Als een troepje gezonde men-
scheu op een straat wel besmettings
gevaar veroorzaken, dan zal een troep
soldaten, slecht beschut gelegeuxl en
waarvan 11 pet ziek if\ dit toch zeker
ook wel doen, niet?
Aan adviezen van den aenigon me
dicus in den raad, van dr. Van Hoorn,
die bij het bespreken van de maatre
gelen tegen de cholera te nemen, tel
kens lijnrecht van meening verschilde
met de commissie, zal nu door velen
moor waarde toegekeud worden, dan
dadelijk na de raadszitting, toen de
dokter, als één tegen velen, onwille
keurig voor een betweter werd aan
gezien.
We krijgen in de stad weer een au
tomatisch restaurant Een onderne
mer die klaarblijkelijk geld te veel
heeft
Een paar Jaar geleden was er een
dito-inrichting, die na een maand of
twee failleerde en daar de levensom
standigheden hier niet veranderd
zijn, zou het geen verwondering ba
ren als dit restaurant een even oneex-
vollen dood sneuvelde. Wie gaat hier
mi ook in een automaat zitten? Goed
in Amsterdam au Rotterdam, waar
inenschen zijn die haast hebben en
eten moeten in drie vloeken èn een
«acht
Haast is hier nu eenmaal vrijwel
onbekend. Mlnisterie-menschen heb
ben allen tijd om thuis te gaan twaalf
uren en van anderhalven zakenman
kan geen onderneming bestaan. Men-
schen, die geen haast hebben zullen
ar niet gaan «itten, want dan is het
alsof zo het doen omdat fooien goven
niet verplichtend is en hoe aange
naam dit velen ook zijn zou, toch zal
niemand ea* om naar do automaat
gaan. Ben Hagenaar wordt nu een
maal niet giraag voor „niet goed bij
kas1' aangezien al ken hij sinds den
lOen van een maand den bodem van
zijn beurs zien. Die overmaat van val-
sche schaamte nu zou den dood van
de onderneming wel eens tengevolge
kunnen hebben, lammer voor den on
dernemer, maar hij zou de eerste niet
zijn, die geld verloor omdat hij een
zaak begonnon was, zonder kennis
van het „Baagsche" publiek.
SINTRAM.
DE RUSSISCHE REGEER- EN
POLITIE-KUNSTEN.
't Zich schijnbaar van den oorlog en
de revolutie herstellende Rusland,
ontbreekt nog veel I De brutale bui-
tenlandsche politiek onder Engel-
scbe en Fransche verheerlijking ge
dreven doet als een verguldsel
dienst, maar kan toch niet verhinde
ren, dat het schamele onderkleed van
den Rus nog altijd te zien is.
In Vadertjes-land blijven treurige
toestande.j. heerschen. Denken we
eens aan de achterlijkheden op hy
giënisch gebied die zijn wel voor 90
pCi. oorzaak, dat de vreeselljke cho
lera ln Petersburg en omgeving blijft
heerschen en duizenden slachtoffers
maakt, Zoo'n besmetting levert na
tuurlijk ook een geregeld gevaar op
voor de omliggende landen zooals
wij. helaas en ook Duitschland heb
ben ondervonden.
Dit in 't voorbij-gaan opgemerkt.
Voor heden is vooral ons doel nog
eens de politiezaken te bespreken. De
onthullingen daarover die ons be
kend worden gemaakt, met een me
dische zuinigheid en ook voorzichtig
heid van elke zooveel uur e>en lepel
ziin als de losse schakels van één ket
ting. Wanneer eens alle schakels
zal het ooit zóóver komen ge
vonden zijn, kan het niet anders zijn,
dan een verschrikkelijke reuzenket-
tlng, waarmee de stroef-reactionaire
Rus zijn tallooze, naar meer mensch-
waardige vrijheid snakkende landge-
nooten, heeft willen kluisteren.
De weinige schakels, die nu verza
meld zijn, geven al een diep-treurig
beeld van de werkwijze van het offi-
cieele Rusland.
Het begon met het raadselachtig
verdwijnen van den vroegeren pries
ter Gapon (daarover straks meer)
toen kwam de ontmaskering van den
anarchist-polltie-spion Azef, toen
de ontdekking van 't hoofd der ge
heime politie Lopuchin, die ook al
met do revolutionairen heulde, om
met hun plannen op de hoogte te ko
men. toen de verdwijning van
Harting, den leider der geheime Rus
sische politie in Parijs, een m'nheer,
die vroeger een der bekendste revo
lutionairen was en als zoodanig nog
een schuld met de Justitie te verreke
nen had toen de aanhouding van
een adellijke dame, die onder 't mom
van een vriendin der verdrukten te
zijn. op precies dezelfde manier
werkte toen...ï.
Toen kwam de voornaamste ont
hulling van den Journalist Boertzef.
Vroeger was de Tsaar altijd voorge
steld als een slachtoffer van hof-re
geerders, als grootvorsten, enz. De
algemeens verzuchting was„O,
wanneer Vadertje eens wist, wat zijn
volk te lijden had, zeker zou hij er
een eind aan trachten te maken
Nu vertelde de onthullende journa
list, dat dit niet meer dan een legende
is. De Tsaar is van alles, wat de ge
heime politie betreft, op de hoogte en
geeft zelfs de hoofdleiding aan dezen
tak van dienst. Dat Ls de meest stui
tende onthulling uit de gebeele serie
geweest.
Moet men de verhalen van Boertzef
gelooven 't Is een journalist, die
veel van de revolutionaire beweging
weet, omdat hij daarin zelf een be
langrijk aandeel genomen heeft. Bo
vendien, de onthullingen die hij deed,
zijn nóóit tegen gesprokenDe zaak-
Azef en -Lopuchin zijn in de Doem a
ter sprake gekomen en toen kon de
regeering niet meer dan de beschul
diging half erkennen en voor de an
dere helft er om heen praten.
Nu zijn er weer eenige nieuwe ont
hullingen. Uit Bakoe wordt gemeld,
dat daar de chef der geheime politie
ontslagen is, omdat zijn agenten
een bomnnen-depót hadden aangelegd,
dat ze zeer nauwlettend aanvulden,
om *t dan later te kunnen „ontdek
ken" en de revolutionairen de schuld
ex* van te kunnen geven, waardoor
weder eenige personen, die bij de po
litie niet bemind zijn, achter slot en
grendel zouden kunnen gebracht wor
den.
Weg er mee naar Siberië
Dat werken der geheime politie is
toch zeer geheimzinnig 1 Het schijnt
uit te gaan van een nog geheimzinni
ger macht, die naast of boven de ge
wone regearing etaat. Sinds Stolypin
minister is, worden van tijd tot tijd
zulke onthullingen van de geheime
politie gedaan. Blijkbaar durft deze
Excellentie de geheimzinnige machten
wel oen beetje te tergen 1 Of het wel
veel zal helpen
Ook het werken van den Bond van
echt-Russische mannen is raadselach
tig Het is een verzameling van reac
tionairen, die naar het voorkomt, veel
connecties heeft met de meer' bedoel
de machten. Nu zal de hond zijn
macht wear eens toonen, door dan
Tsaar te bewerken, de door Finland
aangevraagde uitlevering van ziju
voorzitter, Dubrowjn beschuldigd
Yan de voorbereiding van den moord
op den afgevaardigde Herzensiein
te doen weigeren.
Zal 't gelukken Zoo ja, dan blijkt
weer eens de geheimzinnige macht
van dezen bond.
Over het verdwijnen en 6terven van
Gapon hangt nog steeds een sluier.
Nu is de Russische revolutionair Ru-
thenbea'g bezig, oan dezen sluier op te
heffen. Hij verhaalt, hoe Gapon de
arbeiders aanvoerde bij den tocht
naar liet Paleis van Vadertje op den
bekenden rooden Januari-dag van
1905. De priester werd door de arbei
ders vereerd als ware hij een heilige.
Hli zou immers hun bevrijding Be
werken 1 Later is het gebleken, dat
Gapon mot de geheime politie onder
één hoedje speelde.
Rutheuborg heeft hem toen zelf aan
do revolutionairen overgeleverd, die
hem hebben gedood.
Deze onthullingen worden door R'u-
thenherg in de Fransche „Matin" ge
schreven. We zullen dus nog wel
meer over de „zaak" hooren.
Ook iets over de regeerkunst In
Rusland.
In een schrijven aan den gouver
neur-generaal van Finland van enke
le dagen geleden spreekt de Tsaar
zijn voldoening uit over den intellec-
tueelen en materieelen vooruitgang
van Finland sedert het voor een
eeuw bij Rusland werd ingelijfd. De
Tsaar hoopt, dat de arbeidzame be
volking van Finland ook verder op
het vreedzame pad van beschavingen
ontwikkeling zal voortgaan, ei* dat
de Finnen ijverig zullen medewerken,
om de taak te helpen vervullen, die
de Voorzienigheid het Russisc.be rijk
heeft opgedragen. Want slechts door
onveranderlijke toewijding aan den
troon en voortdurende bevestiging
van de onverbreekbare banden, die
Finland met het Rijk verkende, kan
Finland gelegenheid vinden voor ge
luk en voorspoed.
Nu, aan de annexatie door Rusland
heeft Finland weinig te danken. Het
is steeds het drijven der Russische
overheden geweest, om do ontwikke
ling en beschaving der Finnen tegen
te werken. Gelukkig zijn ze daarin
slechts gedeeltelijk geslaagd.
En nu, bijna op denzelfden dag van
dit mooie schrijven, heeft de Tsaar
een besluit geteekend, waarbij de zelf
standige regeering van Finland weer
een leolijken knauw krijgt, door be
moeiing van Petersburg.
We vinden in beide feiten wel eeni
ge tegenspraak I
DE SPANJAARDEN IN
MAROKKO.
Het oprukken der Spaonsche troe
pen heeft voortgang gevonden, zoo
als het trouwens uit de telegrammen
van gisteren was op te maken. De
Spanjaarden rukten op Yatel en
Taxdirt aan en raakten daar met de
Moonen slaags. Er is flink gevoch
ten. Aan Spaonsche zijde bedragen de
verliezen 16 dooden en 70 gewonden.
De verliezen der Mooren? Deze wor
den niet genoemd, alleen noemt het
telegram uit Madrid hun verliezen
weer „zeer aanzienlijk". Dat is de
gewone term 1
EEN WREEDE SULTAN.
Nog iets over Marokko.
Men weet, dat de mogendheden bij
den Sultan MoeJey Hafid geklaagd
hebben, omdat de gevangenen zoo
wreed behandeld wei-den. Z. M. zou
den hoofdschuldige, den roghi, straf
fen. Dezo werd voorgebracht en in
tegenwoordigheid zijner vrouwen
voor de wilde dieren geworpen....
Toen deze hem half verscheurd had
den, ontfermde de Sultan zich en
blies den gemartelde met een revol
verschot het laatste scheutje leven
uiL
De Sultan is niet bijzonder geluk
kig geweest met het uitkiezen van een
middel om 't den mogendheden naar
den zin te maken. De gezanten heb
ben nu weer tegen deze wreede te
rechtstelling geprotesteerd.
Geen wonder
WEER EEN OORLOG.
Sensatie-berichten willen, dat Ja
pan zich met een koortsachtige haast
gereed maakt voor een nieuwen oor-
lou met Rusland.
We begrijpen niet waarom.
DE BONDGENOOTEN*
Duitschland'a nieuwe rijkskanselier
Von Bethmann Hollweg, is dezer da-
gem op visite geweest hij keizer Frana
Jozef. Hij deelde aan een journalist
mede, dat hij met den minister van
buitenlandsche zaken van het O.-IL
rijk Von Aehrenthal alle hangende
auaesties had besproken, en dat ge
bleken was, dat er volkomen overeen
stemming en wederzijdsch vertrouwen
bestond en eenzelfde opvatting om
trent den toestand. Hoe hecht da
band ls tusschen de belde bongenoo-
ten, is dezen winter gebleken, ook
tegenover andere landen.
De keizer van Oostenrijk benoemde
den Duitschen rijkskanselier tot rid
der-grootkruis van de St. Stephans-
orde en stelde hem persoonlijk da
versierselen der orde ter hand.
DE DEENSCHE LANDS
VERDEDIGING.
Het Lands ting heeft In derde lezing
alle wetsontwerpen op de landsverde
diging aangenomen. De ontwerpen
op dien vestingbouw en de legerfor-
matie, waarin eenige wijzigingen wa
ren aangebracht, welke de minister
van landsverdediging had goedge
keurd, zullen opnieuw in het Folke-
ting behandeld worden. Alle overige
ontwerpen zijn definitief aangeno
men.
'T VEREENIGD ZUID-AFRIKA,
In het Britsche Hoogerhuis is mei
do gebruikelijke plechtigheid de ko
ninklijke bekrachtiging voorgelezen
op do grondwet voor het Vereenigd
Zuid-Afrika. Vermoedelijk zal de wet
op 31 Mei van het volgend jaar in
werking treden. De verkiezingen voor
liet eerste Unie-kabinet zullen dan in
het volgend najaar plaats hebben eu
middelerwijl zal een voorloopige re
geering het bestuur over de Unie voe
ren.
Dr. COOK IN NEW-YORK.
Het stoomschip „Oskar II", mot dr*
Cook aan boord, is gisteren In New-
York aangekomen.
Een stoomboot met het comité van
ontvangst, den waarnemendeu burge
meester, andere waardigheidsbekle
ders, onderzoekingereizigers en vrien
den aan boord, was den poolreiziger
tegemoet gereisd.
Cook weigerde zich uit te laten
over de houding van Peary. Hij ver
klaarde, dat hij do aanteekeningen
over zijn reis bij zich had, maar dat
Whitney zijn instrumenten en eenige
belangrijke gegevens omtrent den vol
brachten toghi onder zijn berusting
had.
Toen Cook in Amerika .aan wal
stapte, werd hij opgewacht door een
stoet, een mijl lang, met muziekkorps
aan het hoofd. Op zijn weg naar do
club, dicht bij zijn huis te Brooklyn,
een afstand van vijf mijlen, werd hij
voortdurend door de menigto toege
juicht. Op do club werd ham een:
lunch aangeboden.
Ontslag.
De heer Chr. So merg, die reeds meer
dan tien jaren een bestuursfunctie ic
de afdeeiing Haarlem van het Neder-
landsch Onderwijzers Genootschap
vervulde, waarvan do laatste jaren
die van voorzitter, heeft tegen Octobee
als zoodanig ontslag genomen..
Naar het Engelsch, door
Barones Orczy.
60)
De visschers liepen ontevreden en
mokkend in de stad rond hun bedrijf
stond stil, maar er was nog wat geld
te verdienen met het geven van infor
maties informaties die Inhechtenis
neming ten gevolge hadden, ja zelfs
dikwijls den dood, van mannen, vrou
wen en zelf3 kinderen, die getracht
hadden te vluchten en die aange
klaagd werden els zij ergens langs
de kust trachtten een schip te huren
die informaties beteekenden een de
gelijk maal eten voor een half uitge
hongerd o familie.
Toen kwam het grootste onheiL
Een vrouw een vreemdelinge
Was gearresteerd en gevangen gezet
in het Fort Gayole, en de stadsomroe
per maakte bekend, dat als zij wist te
ontsnappen, éen lid van iedere familie
to de stad rijk of arm, republikein
01 koningsgezinde, onmiddellijk ge
guillotineerd zou worden.
Met dat familielid werd de kostwin
ner bedoeld 1
Wel, dan zou het bij de familie
DuvaJ de jonge Frangois Auguste
zijn. Hij onderhoudt zijn oude moe
der met het schoenmakersvak...
En het zou Marie Lebon zijn;
wier oude vader het leven houdt, om
dat zij netten boet.
En dan de oude moeder Laferriè-
re, wier kleinkinderen' zonder een
cent achterbleven Zij weet hen
in 't leven te houden door haar waseh-
tebbe.
Maar Frangois Auguste ia een
echte Republikeinhij behoort tot de
Jacobijnen.
Is men dan nergens meer vei
lig moeten wij dan geslacht wor
den als vee ?...a
Er komt iemand op een ander denk
beeld
Het is een bedreiging...., «ij zou
den niet durven I
Zouden zij niet durven
Dat laatste zegt de oude Andró Lo-
moine en hij spuwt heftig op den
grond. Andró Lemotoe is soldaat ge
weest, hij was in do Vendée. Hij werd;
te Tours gewond... en hij weet het I
Niet durven zegt hij fluiste
rend. Ik zeg Jelui, vrienden, dat er
niets is, wat de tegenwoordige regee
ring niet durft. Dan hadden ielui to
de Vendée moeten wezen.... Heb je
daar nooit van gehoord kleine kin
deren doodgeschoten door de volksme
nigte.... kleine kinderen, zeg iken
vrouwen met kinderenwaren zij
niet onschuldig?.... Vijf honderd on
schuldige inenschen geslacht in de
Vendée.... totdat de beul neerzonk
uitgeput.... Ik zou nog wel erger din
gen kunnen vertellen dan die... want
ik weet.... Er is niets wat zij niet zou
den durven
De ontsteltenis was zoo groot, dat
zij de zaak niet eens moor konden he
spreken.
Wij zullen naar Gayole gaan en
in elk geval trachten deze vrouw te
zien te krijgen.
Een woedende, boosaardige volks
menigte-verzamelde ziSh in de straten.
De proclamatie was rondgeroepen,
juist toen de mannen de herbergen
verlieten en van plan waren naar
huis te gaan.
Zij brachten het nieuws bij de
vrouw, die thuis de soep en het brood
op de tafel klaarzette voor het avond
eten van haar echtgenoot Men kon
er niet aan denken, dien nacht naar
bed te gaan en te slapen. De kostwin
ner in iedere familie en allen die van
hem afhankelijk waren voor hun da
gelij ksch onderhoud beefden voor zijn
leven.
Tegenstribbelen tegen dit barbaar
scho bevel zou nog erger geweest zijn
dan nutteloos, ook kwam de gedachte
daaraan niet in deze nederige en dom
me visschers op, uitgeput als zij wa
ren door den zwaren strijd om het be
staan. Er was niet genoeg wilskracht
overgebleven in deze half uitgehon
gerde bevolking van een klein provin
ciestadje om tot openlijken tegen
stand over te gaan. Een regiment sol
daten uit het Zuiden werd in het
Kasteel ingekwartierd, en do inwo
ners van Boulogne zouden niet meer
hebben kunnen doen dan wat onge
bruikte donderbussen tusschen hen la
ten ontploffen.
Toen herinnerden zij zich de verha
len van André Lemotoe, het lot van
Lyon tot den grond toe weggemaaid,
van Toulon tot asch verbrand en zij
durfden niet in opstand komen. Maar
broeders, vaders, zoons gingen geza
menlijk naar Gayole, om het oog te
houden op dat sombere gebouw, dat
de gijzelaar voor hun veiligheid be
vatte. Het zag er donker eu somber
genoeg uit, behalve een raam, dat uit
keek op de Zuidelijke bolwerken. Dit
venster stond wijd open, een zwak
licht scheen van de kamer uit naar
buiten, en terwijl de mannen daar be
neden stonden te kijken naar het zwij
gende gebouw, vingen zij plotseling
het geluid op van een luiden lach, die
van binnen tot hen overklonk. en van
een opgewekte stem, die sprak to een
taal, die zij niet konden verstaan,
maar die klonk als Engelsch.
Tegen de zware eikenhouten poort,
die toegang gaf tot do binnenplaats
van de gevangenis, was de proclama
tie op stevig perkament geschreven,
vastgehecht Daarnaast hing een klei
ne lantaren, welks dof licht flikkerde
in den avondwind, waardoor telkens
plotseling liet kloeke schrift en de dui
delijke onderteekening zichtbaar wer
den, die daar streng en dreigend te
gen den gelen achtergrond van hot pa
pier uitkwamen, als zwarte teekenen
van naderenden dood.
Tegenover de toegangspoort en de
proclamatie, was de menigte blijven
staan. Do maan achter hen wierp een
zilveren schijn op de vermoeide van
angst en kommer gebogen hoofden;
op oude on Jonge hoofden, donkere
met krulhaar, en hoofden grijs van
ouderdom, op van zorg gekromde rug
gen en op ruwe handen, gebarsten
als uitgedroogd hout.
Den geheeien nacht stonden zij
daar en wachtten.
Schildwachten van de stadswacht
stonden bij de poorten, maar zij
mochten eens onoplettend zijn of niet
groot genoeg in aantal, voor hen
stond er niet zooveel op het spel,
daarom bewaakte de geheelo bevol
king van Boulogne dien nacht de som
bere gevangenis, voor 't geval dat er
langs een muur of uit een venster
iemand mocht ontsnappen.
Zij bewaakten do kostbare gijze
laar, wier vlucht hun noodlot zou
zijn.
Er heerschte doodelijke stilte rond
om en onder hen, behalve het eento
nig tok-tok-tok van het perkament
door den wind bewogen. De maan, diö
al heel grillig telkens even verdwenen
was, ging nu voor goed schuil achter,
een zwaren wolkenbank, en de menig
te, de soldaten en de groote sombere
muren werden allo to duisternis ge
huld.
Alleen de kleine lantaren op de toe
gangspoort gaf nu nog wat licht en
verfde het fladderende perkament met
een kleur van bloed. Telkens eu tel
kens weer kwam een enkele gestalte
uit de wachtende menigte naar voren
en liep naar de zware eikenhouten
deur om de proclamatie te lezen. Dan;
verlichtte het licht van den lantaren
even een donker of een grijs hoofd j
zwarte of wiitto lokken werden zacht
jes ln den wind bewogen, en een zucht
van verbazing en teleurstelling waa
duidelijk te hooren.
(Wordt vervolgd)*
