Verschijnt dagelijks, behalve oo Zon- en Feestdagen. NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD. Uit de Kechtszaal 27e Jaargang. No. 8112 VRIJDAG 3 DECEMBER 190» ABONNEMENTEN ADVERTEN nÉNi pbr drib HAANDBNt Vac 1—5 regels 50 Cts,; Iedere regel irter 10 Cta. Buiten het /rrord'rt^iienl Voor Haarlem lil', 1.2ft Haarlem van 1—5 regels i. elke regel meer /O. Fxesiaines 3ü Cent per segeL Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der Abonnement aanzienlijk rabat gemeente)„1.30 Jt'fAdvertentiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsingj Franc» per post door Nederland 1.65 Bi&J "j 50 Cts. voor 3 plaatsingen k contant MUtaSl Zondagsblad, 'voor Wem' I aü?g Redaclle 60 Administratie, Grooie Hootetraal *je omstreken en franco per post 0.45 tetereommtmaalTelefoonoummer der Redactie 600 ec der Administratis 724 der Vennootschap Loarens Custer. Directeur J. C. PEERE89Ö1HPronkerijs Zalder Baitenspaarne 0. Teiefoonnnmmer 122. Tol' de plaatsing van advertentiën en reclames van. buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA Warmoesstraat 76—78, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. DIT NUMMER BESTAAT UIT ACHT BLADZIJDEN. EERSTE BLAD. AGENDA ZATERDAG 4 DECEMBER. Brongebouw: Sint Nicolaasfeest, 1 tot 5 uur. De Kroon: Bioscoopvoorstelling. OM ONS HEEN No. 1046. Maakt bet hun gemakkelijk I Kiezers zijn dikwijls merkwaardige wezens. Besturen van kiesvereenigin- gen en propagandisten weten daar van mee te praten. Of komt het niet meermalen voor, dat er zijn, die na herhaaldelijk per geschrift en mondeling te zijn aangespoord oin toch hun kiesplicht te vervullen, daaraan eindelijk en ten laatste vol doen en daarna tot wie hen daartoe hebben opgewekt, zeggen„nou, ik heb gestemd, hoor F' op een toon, waaruit duidelijk blijkt, dat zij die daad wonderknap vinden en van be stuurslid of propagandist vurige dank baarheid daarvoor verwachten. Het is inderdaad zoomenige kie zer wil wel stemmen, wanneer hij daar een ander plezier mee doet, maar niet uit overweging, dat hij, hij zelf en in zijn eigen belang, door het uitbrengen van zijn stem moet helpen sturen in de richting, die hij dan toch ten slotte voor Rijk of gemeente de beste vindt. De fout schuilt hierin, dat een gedeelte van de kiezers niet verder ziet, dan den buitenkant van een pu bliek beheer, voor zoover die zichtbaar is in geë»8Chte belastingen, zonder te kunnen doordringen tot de dieper lig gende algemeene beginselen, waar van die financieelê lasten alleen het stoffelijk dus het minst belangrijk re sultaat zijn. Evenwel heb ik daarover in hoofd zaak niet willen spreken. Zij, die de verkiezingen leiden, hebben volkomen terecht ingezien, dat het onverstandig zou wezen, rustig te wachten tot de kiezers van hun plicht om te gaan stemmen, zijn doordrongen. Indien deze tijd ooit aanbreekt, ik mag mijn lezers en mijzelven niet vleien met de gedachte, dat wij dien nog zullen be leven. Derhalve hebben de leiders van ver kiezingen andere wegen ingeslagen. Zij weUm eenmaal, dat er menschen lijn, die wat men noemt „bewerkt" willen worden, omdat ze anders van de stembus wegblijven, zeggende „ik ben niet gegaan, want er is niemand bij me geweest 1" Precies als kleine Pietje, die 's avonds muisstil aan ta fel zit te lezen en aan moeder, wan neer ze eindelijk opschrikt en zegt: „maar Pietje, je had al lang naar bed moeten wezen", ten antwoord geeft „maar moeder, u heeft niets gezegd!" Tot deze soort van kiezers wordt een propagandist gestuurd en, als 't re gent, liefst ook een rijtuig, want waar om zou mijnheer de kiezer nat willen worden, als hij voor andermans ple zier stemmen gaat? Kortom, men maakt het den k'ezer gemakkelijk. Ik geef dadelijk toe, dat dit, strikt genomen, niet opvoedend werkt, maar practisch gesproken helpt het wel. En zoolane het besef van kiesplicht nog niet voldoende tot de kiezers is doorgedrongen, kan dit een hulpmiddel heeten. Maak het hun gemakkelijk. Verkiezingsleiders doen dus wijs, •met deze leuze voor oogen te houden, maar een gemeentebestuur is daartoe verplicht. Het dient zoodanige maat regelen te nemen, dat de kiezers het snelst en het gemakkelijkst hun stem kunnen uitbrengen. Meermalen heeft bijvoorbeeld de heer Van den Berger In den Raad op gewezen, dat er in het middaguur, na twaalven, de toe loop van kiezers in het stembureau Beeksteeg (district I) zoo groot is, dat kiezers te lang naar hun zin moesten wach en en heengingen. Daarom is bet goed en logisch, da* B. en YV. nu voorstellen, in d't eerste jiistrict nog een gelegenheid om te stemmen open te stellen,: opdat de kiezers wat meer worden verdeeld en dus spoediger geholpen. Dat voorstel zal dan ook zeker wel eenparig wor den toegejuicht, omdat, al moge dan ook in beginsel van iederen kiezer verwacht worden, dat hij komt stem men, niet van hem kan worden ver langd, geëischt, gevergd wat wil men dat hij een vrij belangrijk ge deelte van een korten etenstijd door brengt in een stemlokaaL Er is over die stemlokalen zelf ook nog wel iets te zeggen. Persoonlijk ben ik meer van nabij- bekend met dat in de school aan het Heiligland, om dat ik daar meermalen en nu nog pas bij de laatste Raadsverkiezing in het stembureau heb gezeten. Misschien weet niet ieder, hoe de zitting van zoo'n bureau geregeld is. Dat gaat zoo. Eerst ontvangen ver schillende ingezetenen van B. en W. bericht, dat het College voornemens is, hen aan den Raad tot een benoeming voor te dragen. Wie zich een eventuee- le benoeming wil laten welgevallen, behoeft geen antwoord te zenden. Geen bericht, goed bericht 1 Daarna volgt de benoeming van de stembu- reaux door den Raad en een dag of wat daarna roept de voorzitter van Let stembureau de benoemden op tot een vergadering op het Stadhuis, om gezamenlijk te overleggen, hoe de dag onder de leden zal worden verdeeld. Dat geeft vrijwat passen en meten. A. kan op dit uur niet, B. past een ande re tijd weer minder, allicht is een van de benoemden ongesteld of op reis enfin .eindelijk zit met de goede hulp van den chef van het bureau Verkie zingen, den heer Kalbfleisch, de roos- Ier goed in elkaar en kent elk zijn taak. Maar dat lokaal Klein Heiligland is voor liet stembureau een verre van aangenaam vertrek. Het is de gym nastiekzaal van de openbare school, hoog en hol. 's Morgens te halfacht wanneer je" er binnenkomt, om de voorbereidende werkzaamheden, tel len van de stembiljetten, nazien en sluiten van de bus enzoovoorts, te ver richten, schijnt er in dezen tijd nog geen voldoende daglicht door de hoo- ge tuimelramen. We moeten ons met kunstlicht be helpen. Twee petroleumlampen uit den voortijd staan op de tafel en houden de helft van hun schijnsel zorgvuldig binnen onpractiscbe glazen ballons. De andere helft wordt grootmoedig aan de omgeving afgestaan. Maar dit is niet de eenige verlichting, waarlijk niet. Br zijn ook kaarsen aanwezig. Kaarsen in de stemcellen, waarbij de kiezer zijn stip zwart kan maken, een kaars op de tafel van het stembureau en een kaars op het kleine tafeltje, waarop de afgevaardigden der ver schillende kiesvereenigingen aantee- kening houden van de kiezers, die op komen. Onder deze ouderwetsche verlich ting, waarbij de leden van het stem bureau zichzelf voor hun eigen groot vaders aanzien, beginnen zij hun taak en turen stellig scherper op na men en cijfers, dan voor liet behoud van hun oogen wenschelijk is. Tegen half negen valt er inderdaad een streep daglicht door de ruiten 't wordt laat dag in het smalle Heilig land. Toch is er nog niet genoeg om de lampen uit te blazen, zoodat het grauwgrijze daglicht *zich vermengt met het zwak gele kunstlicht, welke hutspot het zien allerminst gemakke lijker maakt. Eindelijk blazen we de lampen uit en geven ze een plaatsje op do kast, daar ze *s avonds weer noodig zullen wezen. Nu valt de grauwe dag in het lo kaal. Om het stembureau over bet slechte licht te troosten, begint aan den anderen kant van den muur een gasmotor zijn regelmatig stampen en hijgen. De middag is nog niet ver gevorderd, wanneer de lampen opnieuw moeten worden aangestoken en in de stem hokjes de flikkerende kaarsen. Zoo wordt een stemlokaal verlicht In een stad, die grootsche lichtfabrie- ken bezit, waar gas in soorten en electriciteit gemaakt worden. Is het geen tijd om, nu ook gezorgd wordt voor een flink aantal loka len, ook de inrichting, de verlichting vooral van deze en misschien wel an dere zalen, eens en voor goed in orde te brengen? J. C. P. Stadsnieuws DE HALSEN-QUAESTIE. De heer C. L. Dake schrijft in de „Tel." over het verweerschrift van Dr. A. Bredius Na alles, wat ex nu al zoovele maanden is voorgevallen over do Frans Hals-quaestie te Haarlem, na de verklaring aan den Mipister van Binnenlandsche Zaken, dat de eigen- lijke verantwoordelijkheid voor het geen er met de schilderijen is gebeurd geheel en al door de heeren Bredius en Six wordt aanvaard, en dat alles wat geschied is, op hunnen last is ge schied, na het verschijnen van het officieel© rapport van de commissie aan B. en W. van Haarlem (een der zonderlingste stukken, die ooit ge schreven zijn), na hot ontslag van den restaurateur Vos, die 20 jaren... enz., na het ontslag nemen uit de commissie door den heer Koster... na dit alles komt de heer Bredius in een verweerschriftje in de „Haarlemsche Courant" betoogen, dat h ij van de heele langdurige marteling der kost bare schilderijen niets heeft geweten, aangezien hij op reis was. Daarmede schuift hij de door hem (en jhr. Six) Immers, of dat „ingrijpen" zal moeten plaats vinden, laat hij over aan het oordeel van den „competen- ten aanstaanden directeur" I Wij zien dus hier een lid der com missie, die, in tegenstelling met de verklaring aan den minister, alle ver antwoordelijkheid in het verledeneen in de toekomst van zich afschuift. De vraag doet zich dus nu voor welk nuttig effect voor de schilderijen kan er dan nog voortkomen uit het lidmaatschap van de commissie van toezicht van dr. Bredius Wat nu langzamerhand zeer duide lijk blijkt, is de verantwoordelijkheid in laatste instantie van den Haar- lemschen gemeenteraad. Die raad heeft alleen de macht om te beslissen over hetgeen er met de schilderijen dient te gebeuren, en die de macht heeft, heeft ook de verant woording. De commissie is nu in zlchzelve ver deeld. De arme heer Koster, die als schiiderhd is; aangenomen, doch niets te zeggen had (immers de commissie verklaard© aan den minister, dat al leen de deskundige leden Bredius en Six de orders gaven) is, belast met een verwijt van onkunde door den heer Bredius uit de commissie getre den. In zijn plaats koos de raad van Haarlem den heer Middelkoop, die herhaalde malen zijn verontwaardi ging over den wantoestand heeft te kennen gegeven, doch njet als „des kundige" kan vvorden aangemerkt, en last not least, schuift de heer Bredius zijn deed der verantwoordelijkheid op den niet gereisd hebbenden heer Six. HET NIEUWE RAADSLID J. H. BREGONJE. zoo boud aanvaarde aansprakelijk heid (zie rede van den minister Heemskerk in de Kamer) geheel van zich af en op de schouders van den heer Six en van den heer Koster. Die heeren zullen dat niet uitermate pleizierig vinden. Er wordt niet meer of minder gezegd Gij hadt tijdens mijn afwezigheid wel eens kunnen gaan kijken naar het herstellen der schilderijen, dat maanden lang duur de en in het publiek geschiedde, en als gij onraad bespeurdet, wat ieder een deed, mij wel eens kunnen lele- grafeeren, om advies of overkomen. De heer Bredius is bovendien op kinderlijke wijze gerust over hetgeen gebeurd is, want, zegt hij nu nog in zijn verweerschrift, aan de schilde rijen is niets bedorven en onder het geregeld" toezicht van een „kundig" directeur zal een behandeling als de zooeven bedoelde, de schilderijen weer in een behoorlijken toe stand brengen. Of er echter op den duur niet een herstelling van meer ingrijpenden aard alleen door een werkelijk daartoe bevoegd hersteller gewenscht zal blijken, daarover moge de aanstaande directeur van Haarlem's Museum naar wij hopen iemand, competent zich daarover uit te laten, oordeelen." Juist. Dat is het. De verklaring, dat er niets gebeurd is, dat de schilderijen schaadde of bedierf, en dat ze door een eenvoudige behandeling weer in behoorlijken staat terug zijn te brengen, berust op een luchthartig optimisme. Verschillende lagen copAivi zijn niet zonder schade van de opperhuid der verf te verwijderen. Bovendien weerspreekt het tweede gedeelte van des heeren Bredius uit spraak het eerste geheel. Hij voorziet (in tegenspraak met de absolute ver klaring in het eerste deel der uit- spraak), dat er ingrijpende behande ling zal noodig kunnen zijn. En dat „ingrijpende" is het juist, dat de schade aan de kostbare stuk ken zal toebrengen. Eigenaardig is het ook, dat de heer Bredius, die hetgeen gebeurd is, reeds tot de verantwoordelijkheid van anderen rekent, ook hetgeen gebeu ren zal aan de zorg en aansprakelijk heid van anderen overgeeft. Dus nu npg een vraag, of eigenlijk twee. Wat zal de commissie, aldus samen, gesteld, doen, als morgen (dus heden) üe hooge Baad beslist, dat zij het veelbesproken legaat krijgt en wat zai zij kunnen doen als zij het legaat niet krijgt Intusschen gaat het werk der ver woesting door koude en vocht door, en blijven de prachtigste schilderijen der wereld voortdurend in brandge vaar. Intusschen heeft ook de heer A. L. Koster eep verweer tegen het stuk van dr. Bredius gepubliceerd. Hij schrijft o. a. Dr. Bredius meent mij een rol toe te moeten bedeelen, die mij niet hikt en trouwens voor zljn^betoog ook niet noodig was. Bij mijn benoeming tot lid der commissie van toezicht op het Stede lijk Museum had daarin nog zitting de heer Scholten, die sedert lange ja ren den heer Vos bij de behandeling der schilderijen geleid had. Reeds be jaard zijnde en spoedig daarop ern stig ziek geworden, overleed de heer Scholten kort daarna en daardoor ontbrak hem de gelegenheid om mij omtrent het onderhoud van oude schilderijen in te lichten. Doordrongen van het belang dezer zaak, waarvan men slechts door ja renlange ondervinding begrip krijgt, maakte ik er studie van. Toen ik er den anderen commissieleden over sprak, bleek geen hunner ingewijd in de bijzonderheden der herstellings wijzen en vertrouwde men geheel op de aanbeveling, die de heer Scholten van de verzorging door den restaura teur Vos gegeven had, waarvan de uitkomst geen reden tot klachten op geleverd had. De opdracht tot herstelling daarvan aan den heer Vos, werd door dezen uitgevoerd op de wijze, als door hem reeds zoovele jaren toegepast was en bij het toezicht daarop vond ik geen aanleiding tot bemerking, omdat ik met de heeren Six en Bredius wel over de werkwijze van den heer Vos gesproken had en deze heeren nooit ontevredenheid over vroegere restau raties of over 't algemeen onderhoud der schilderijen getoond hadden. Intusschen heeft de behandeling door den heer Vos ditmaal gefaald, daar zij wel een voorloopig bevredi gend, doch geen blijvend gunstig re sultaat opleverde. Zoo schijnt het jarenlange gebruik van dezen balsem, gepaard aan de ondeugdelijkheid der museumzalen en de daarin heerschende ongunstige temperatuurtoestanden lot de bekende betreurenswaardige gevolgen geleid te hebben. Hierbij mag echter niet voorbij gezien worden, dat sommige der door den heer Vos behandelde schilderijen zich, niettegenstaande zij aan dezelfde invloeden blootgesteld waren, zeer goed gehouden hebben. Alles in aanmerking genomen, vind ik geen aanleiding om te mecnen, dat ik in deze zaak anders had moeten handelen. STUKKEN VAN DEN RAAD. STADSAPOTHEEK. Commissarissen der stadsapotheek hebben ter voorziening in de vacatu res, welke op 31 December e.k. in hun college zullen ontstaan door de aftre ding van den commissaris (chirurgijn) Dr. L. C. Proot en van den commissa ris (apotheker) Dr. 11. D. Kruseman, de volgende aanbeveling opgemaakt: le. voor den commissaris (chirur gijn): Dr. L. C. Proot, arts. Dr. M. C. A. Bijleveld, arts. 2e voor den commissaris (apothe ker): Dr. H. D. Kruseman. F. A. Grijseels. WIJZIGING ONTSLAG-VEROR DENING. B. en W. stellen voor, de verorde ning, houdende bepalingen omtrent het ontslag in verband met den leef tijd van ambtenaren en bedienden in vasten dienst dei- gemeente Haarlem, te wijzigen en dezen, voor zoover zij bij het onderwijs werkzaam zijn, met het einde van den loopenden cursus ontslag te verleenen. Gebleken is n.l. dat de belangen van het onderwijs meer zouden zijn gebaat, Indien het ontslag van een leeraar kon ingaan met het einde van een cursus, in plaats van met het einde van het loo- pende kalenderjaar. WIJZIGING STEMDISTRICTEN. B. en W. stellen voor de verorde ning tot verdeeling In stemdistricten der drie kiesdistricten voor benoeming van leden van den Gemeenteraad te wijzigen als volgt: Kiesdistrict I wordt verdeeld in drie stemdistricten, en wel zoodanig, dat: le StemdistrLct A gevormd wordt door de Noordelijke, Westelijke en Zuidelijke grens van het kiesdistrict en ten Oosten door een lijn, getrok ken door het midden van het Spaar- ne, van de Gravesteenenbrug af tot de Gedempte Oude Gracht; 2e Stemdistrict B, gevormd wordt ten Westen door een lijn, getrokken door het midden van het Spaarne en het Zuider-Buitenspaarne van de Gravesteenenbrug af tot de grens der gemeente, ten Zuiden door de grens der gemeente, en ten Oosten door lijn, getrokken door het midden van den Heerensingel van de Amsterdam- sche poort af lot aan de Fabricius- straat, door het midden dier straat, daarna langs de Noordzijde van de Zomervaart, tot aan de grens der ge meente. en 3e. Stemdistrict C, gevormd wordt door het overige gedeelte van k district L Voorgesteld wordt: Het schoolgebouw aan de Haarlem merlied estraat no. 29, (school voor gewoon lager onderwijs no. 8), aan te wijzen als stemlokaal in stemdis trict C; B. en W. te machtigen om den mi nister van Binnenlandsche Zaken te verzoeken, het aantal stemdistricten voor de verkiezing van een lid. der Tweede Kamer met één te vermeerde ren, door splitsing van het le district Daartoe wordt oen lijn getrokken van het Spaarne (ter hoogte van de Melkboerensteeg) Noordwaarts van die steeg tot de Amsterdamsche poort; vandaar door het midden van den Heerensingel tot aan de Fabri- ciusstraat; door het midden dier straat, daarna langs de Noordzijde van de Zomervaart tot aan den grens der gemeente. Het Zuid-W est w aarts van die lijn gelegen gedeelte vormt dan het eerste stemdistrict. het N.- Ooslwaarts gelegen gedeelte het gende stemdistrict. B. en W. te machtigen tot Ged. Sta ten het verzoek te richten, de laatst genoemde indeeling ook te willen toepassen voor de verkiezing van le den van de Provinciale Staten in hc£ kiesdistrict Haarlem. AMBTENAREN DUINWATER LEIDING. B. en W. geven in overweging aan één van de beide opzichters aan het pompstation den rang te verleenen van hoofdopzichter aan het pompsta. tion aangezien deze ambtenaar der directeur daar ter plaats© vervangt en diens jaarwedde te bepalen ot f 1100 tot f 1800. Daarvoor meet art. 1 van de nieu we verordening, regelende de aanstel ling van ambtenaren bij de gemeente lijke duinwaterleiding en hunne jaar wedden gewijzigd warden. SUPPLETOIRS BEGROOTING 1909. B. en W. bieden den Raad ter vast stelling aan een 2e suppletoire be- grooting voor den dienst van 1909, in inkomsten en uitgaven aanwijzend een geraamd bedrag, groot f 612.421.36 De hoogstens 100 opcenten op den Hoofd, omslag der belasting op het personeel zullen vermoedelijk het uit getrokken bedrag met f 8500 te boven gaan, torwijl het batig saldo van de rekening der gemeentelijke duinwa terleiding op f 20.607 meer geraamd wordt dan oorspronkelijk werd aan genomen. Over f 6500 van het batig saldo van den dienst 1908 wordt beschikt. Uitgetrokken wordt voor het nemen van maatregelen ter voorkoming van de cholera f 4000. Ter bestrijding van de uitgaven ter viering van de ge boorte van Prinses Juliana wordt vorhooging van den post van openba re vermakelijkheden met f 7000 voor gesteld. Aangereden. Nader is gebleken, dat de persoon, die Woensdagavond op den Amster- damschen Straatweg bij Halfweg door de electrische tram is aangere den en gedood, zeer onder den in vloed van sterken drank verkeerde. St. Nicolaasdrukte. De postwaggons kunnen de vele pak ketten al niet meer bergen; de posttrei nen zijn versterkt met éen of meel goederenwagens, waarop het etikol „Posterijen". HET LEGAAT DRUYVESTEIN. Men seint ons uit Den Haag: Wegens ziekte van een der Raad© leden, heeft de Hooge Raad zijn vojk nis in deze zaak uitgesteld tot 17 De cember. MARIEKEN VAN NIMWEGEN. Do kans, dat de Rolterdamsche orv derwijzers tooneelvereeniging bic* Ma-rieken van Nimwegen zal komen opvoeren is verkeken. Om saaie re- petities te vermijden heeft deze veree» uiging besloten voortaan blijspelen e« kluchten op te voeren. Voor de afdeeling Haarlem van T Algemeen Nederlandsch Verbond, iie 't plan had, dit stuk hier te laten opvoeren, is dit een teleuretelling. Weldadigheid N a ar Vermogen* Maandelijksch overzicht van de Vereeniging Weldadigheid Naar Ver mogen, boekjaar 1 November 1909—31 October 1910. Voor behoeftigen werd toegestaan, November 1909 brood- en levensmiddelen f 303.241 brandstoffen 119.93; in geld 407.30* Totaal 1 730.47. UIT WRAAK. D. B., opzichter van een melkftu brick to Uithoorn, heeft zich aan eea inbraak schuldig gemaakt. In den nacht van 17 op 18 September was hij te Aalsmeer de goed gesloten schuur van zijn zwager binnengedrongen en had zich aldaar van een rijwiel mees* ter gemaakt, toebehoorende aan N. v* d L. Dit rijwiel verkocht hij voor een som van 25 aan den fietshandelaal J. G., waarna hij zichzelf bij de politie aangaf. Gisteren beweerde beklaagde, dal hij het rijwiel slechts gestolen had om wraak te nemen op zijn zwager, met wien hij sedert eenigen tijd in onmin leefda. Mr. Hoyer eischte vier maanden ge vangenisstraf. De toegevoegde verdediger, Mr. W. Cnoop Koopmans, wees er op, dat het motief ..steelzucht" hier eigenlijk

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1909 | | pagina 1