iAARLEM'S DAGBLAD.
TWEEDE BLAD.
Donkere Schaduwen
DINSDAG 15 MAART 1910
Buitenlandsch Overzicht
Gisteren is de
door den minister Mc, Kenna bij 't La
gerhuis ingediend. In zijn rede ver
telde Z. Excellentie, dat deze raming
van kosten nóch overdreven nóch on
voldoende is.
Ten aanzien van de maritieme posi
tie van Engeland in de toekomst, deel
de Mc. Kenna mee, dat er in Maart
1012 20 Dreadnoughts zijn, welk uan-
tal in den loop van den zomer van dat
jaar mot 2 vermeerderd zal worden,
die gebouwd worden door do regeering
van Australië en Nieuw-Zeeland en
die uit de Australische wateren eerst
zullen vertrekken in den herfst van
het volgend jaar, wanneer de 5 Dread
noughts van het nieuwe program ha
re voltooiing naderen.
Dus zou in het jaar 1912, van Maart
af, de Britsche absolute superioriteit,
wat het nieuwste scheepstype betreft,
verzekerd zijn.
Mc. Kenna verklaarde zich ernstig
tegen een in bijzonderheden afdalen
de bespreking der buitenlandsche
vloolprogramrna's, maar- hij achtte
zich tocl) overtuigd, dat een vergelij
king van de uitbreiding der Britsche
zeemacht en die van andere naties,
hot program der admiraliteit zou
rechtvaardigen.
In antwoord op een interruptie wees
hij er op, dat Duitschlund 13 Dread
noughts ir aanbouw heeft en dat nog
vier andere op eiken dag van de ja
ren 1910 en 1911 op stapel gezet kun
nen worden. Dit zul misschien geschie-
den op 1 September en dan zullen zij
gereed zijn in twee jaren cn twee
maanden.
Do regeering heeft behoorlijk reke
ning gehouden met alle mogelijke orn-
standigheeon en de Sinister verklaar
de dus le hopen, dat hetgeen hij ge
zegd had, geen aanleiding zou geven
tot de vrees, dat ten of andere mo
gendheid de afwerking van liaar pro
gram zou verhaasten mot vijandige
bedoelingen jegens Groot-Brititinnië.
,,I3ij onzen aanbouw luidden wij re
kening te houden met feiten", zoo ver
volgde do minister, „en wij nemen
onze voorzorgen door uitvoering van
hot. huidige program," ten einde ons te
verzekeren tegen mogelijke gevaren".
Mon ziet 't uit dit program weer dui
delijk opdrijving van de oorlogslas
ten, voroorzaakt door den concurren.
tic-strijd der mogendheden onderling.
Reeds meermalen hebbeu we op 't
betreurenswaard! ;o van deze feiten
gewezendaaro n zullen we 't nu
maar bij een enk aio verwijzing laten.
Lee, conservatief, verklaarde te
moeten erkennen, dat dp begrooting
beter was dan do oppositie verwachtte,
maar hij kon toch nog niet toegeven,
dat zij bevredigend is.
't Debat over de inarinc liep giste
ren zonder incident af en werd daar
op \erdaagd.
Bij zoon marine-debat spookt
Duitschlund altijd achter de scher
men.
Oppervlakkig zou men evenwel zeg
gen, dat de betrekkingen tusschen
ENGELAND EN DUITSCHLAND
nogal vritiüdschuppelijk zijn. De broe
der van Keizer Wilhelm heeft dezer
dagen in Hamburg aangezeten bij een
feestmaaltijd van handelslieden. Do
prins, pas uit Engeland teruggekeerd,
hield een redevoering, waarin hij o. a.
zei
„Men wete, dat ik eonige dagen ge
ilden uit het land uan gene zijda van
het Kanaal ben teruggekeerd. Met een
dankbaar gemoed ben ik uit Enge
land vertrokken. Gastvrijheid, liefde
eu openhartigheid, dat zijn de grond
slagen, waarop het wezen der Engel
sche „Vettern" .steunt, ik ben daar
gmds absoluut on-officieel geweest,
maar heb met vclo gezaghebbende per
sonen gesproken, en kan verzekeren,
dat oiij uit 'Engeland oen eerlijke, op
recht" gezindheid tegemoet komt.
Een aanvallend optreden is verre
van de Engelsche regeoringskringen.
Dit berust echter op wedorzijdsciiheid.
Er mag niets worden nagelaten, om
liet verjrouwen van beide mogendhe
den to vursterkeu.
De Duitschërs hadden melde Eugel-
s. hen in Oost-Azid schouder aan
schouder gestaan en de ervaring op-
goii.'iiui, dat de weUerzijdsclie belan
gen ook door wcdorzïjdsch vertrouwen
weiden bevorderd. In het korps der
marine-officieren koestert men te'on
zen p/.lehte oprecht vriëndsciiappelij-
ke, gevoelens daarvoor blijf ik borg."
De prins besloot, met te verklaren,
dat, naast do mlltair, ook de koopman
een beschavingslaak heeft te vervul
len, reden waarom hij op de kame
raadschap tusschen die twee dronk.
De woorden van den Prins aldus
een der Berlijnsche bladen zullen
in wijden kring weerklank vinden, of
schoon do spreker zelf elk politiek en
officieel karakter aan ziju Engelsche
reis ontzegde.
■Tammer alleen, dat 't ontkende wan
trouwen nu weer uit de gepubliceerde
marine-bee rooting spreekt,
DE HOOGERI1UIS-QUAESTIE
is gisteren in't Iloogorhuls bespro
ken. 't 4-dnngsch debat over de moties
van Lord Roseborry is gisteren be
gonnen.
In oen rede, die twee uren duurde,
drong R"seberry aan op goedkeuring
der afschaffing van liet erfelijkheids-
beginsel en op instelling van con
krachtige gekozen Tweede Kamer.
Alhoewel de Unionisten geen blijken
gaven van directe oppositie tegen de
voorstellen van Roseberry, ivei-den de
ze tocli geenszins met geestdrift ont
vangen. daar een aantal peers zich on
genegen betoonden om over te gaan
tot gelieele afschaffing van het begin
sel der erfelijkheid.
't. Huis van Afgevaardigden nam
gisteren do rest der
in tweede lezing aan, naar do beken
de besluiten der commissie, met enko
io onbeleekeuende wijzigingen. Vol
gons het voorstel wordt dus de ge
trapte verkiezing behouden en is de
keuze der kiesmannen geheim, doch
die der afgevaardigden door de kies
mannon openbaar.
Wat zal de regeering nu doen
EEN GRONDWET VOOR ELZAS-
LOT1IA1UNGEN
is in den maak, uldus kondigde de
Rjjkekuusalicr gisteren in den Duit-
schen Rijksdag in bedekte termen
aan.
Bij 't debat over du bfegrooling,
waarbij vooral de Elzassers en Lotha-
ringers aandrongen op regeling van
de conslilutioueele positie van bet
RijkslanJ door verleening van autono
mie, verklaarde de Rijkskanselier, dat
do breedvoerige debatten over de El-
zas-Lothuriugsclie constitutioneel©
quaestie het bewijs hebben geleverd,
dat de Rijksdag ernstig streeft naar
bevordering van de samensmelting
van de Rijkstanden niet liet Rijk. Spre
ker heeft reeds op 13 Dec. 1909 ver
klaard, dat do uitbreiding van de
staatkundige zelfstandigheid van do
Rijkstanden voor do regeering de aan
gewezen weg iszij stolt dlo uitbrei
ding evenwel afhankelijk van de
waarborgen, die de ELzas-Lotharin-
gers zelf geven. Do Rijkskanselier
verklaarde geen waarde to hechten
aan de zoogenaamde hoera-vader-
landsliefde, maar verlangde waarbor
gen voor loyaliteit eu trouw jegens
den staat.
Tot do verlangde waarborgen be
hoort niet vaderlandsliefde bij allo in
dividuen, dié eerst door het vorleenen
van zelfstandigheid bevorderd moet
worden.
Hij heeft daarom een wetsontwerp
doen samenstellen, dat do verbetering
van don grond wettigen toestand van
de Rijksla'ndcn beoogt. (Levendige toe
juichingen).
Ook deelde do Rijkskanselier mee,
dat nadere bijzonderheden eerst na
verkregen toestemming van de ver
bonden regeoriugea kunnen worden
medegedeeld.
In de Fraasche Kamer is gisteren
weer over
DE I.IQUIDATEURS
gesproken.
Minister Barthou trachtte aan te
toonon, dat do regeering nooit pogin
gen in liet werk heeft gesteld om
staatkundige vrienden tot liquiualcurs
te doen benoemen. Duez was aange
steld op verzoek van zijn voorganger
en twee anderen op aanwijzing van
de kanselarij.
Do noodige maatregelen zullen wor
den genomen en de regèérlng zal de
aandacht der rechtbanken vestigen op
enkele uitspraken, die liet gevolg wa
ren van een overeenkomst tusschen do
liquidate me en de congregaties.
Wat Duez betreft verklaarde de mi
nister, dat hij tot diens inhechtenis
neming luid geadviseerd.
Het corps administrateurs zul gere
organiseerd worden, de liquidateurs
zullen hoofdelijk aansprakelijk zijn,
wanneer oen hunner in staat van fail
lissement wordt verklaard. Er zal zeer
streng toezicht worden geoefend.
De regeering heeft noch om persoon
lijke, noch om partij redenen belang
bij onderdrukking; van do waarheid.
Het werk van de republiek zal niet
worden gecompromitteerd door eenige
afzetters, zoo besloot de minister.
Iioden zal 't debat over deze zaak
weer vervolgd worden.
DE KRETENSER-QUAESTIE.
is weer actueel I
Op 20 Maart zullen de verkiezingen
voor de Kretenser Nationale vergade
ring plaats hebben, en zal het blijken,
welke richting de Kretensers uit wil
len of zij de verzoenende richting
willen inslaan, die Venizelos voor
stelt, en zich schikken in de besluiten
der beschermende mogendheden of
dat zij den radicalen stroom zullen
volgen, die tot eiken prijs de onmid
dellijke vereeniging met Griekenland
wil en voor oen verzet tegen de wen-
schen der beschermende mogendheden
niet terugschrikt.
Stadsnieuws
Een onwillige tram.
De Electrische tram uit Amsterdam
die Zaterdagavond te half 12 uit Am
sterdam vertrekt, staakte op den Ad
miraal de Ruyterweg, even voor Slo-
terdijk, den dienst.
Het trampersoneel en de nieuwsgie
rige passagiers bekeken de onwillige
tram van onder tot boven, zonder dat
deze er zich aan stoorde. Het perso
neel maande de ongeduldigeu tot
kalmte.
Een der passagiers, die den vvagen-
voerder vroeg, hoe het nu moest,
kreeg ten antwoord.:
Bewaar je kalmte maar, dat doo
ik ook, welk lakoniek antwoord
een ander tot de scherts verleidde
Dat heeft hij zeker van de tram
geleerd, want die heeft haar kalmte
het eerst getoond, door te blijven
staan.
Eindelijk, te kwart over twaalf,
kwam de laatste tram van Amster
dam de onwillige tram achterop rij
den en duwde haar op.
Vier tramwagens achter elkaar gle
den nu met een mooi gangetje langs
de Amsterdamsche Vaart. Do reizi
gers waren nog niet overtuigd, dat
alles wel goed af zou loopen.
Zou do brug bij Halfweg wel
sterk genoeg zijn, om vier trams te
dragen
Een ander meende van weL
Maar de Liede-brug ook
vroeg de angstige passagier weder.
Het b'eef gelukkig bij vrees on alles
kwam behouden de gevreesde brug
gen over.
Even voorbij de Lïede kwam een
hulptram uit Haarlem tegemoet eu
stopte, hetgeen door de trammenreeks
werd gevolgd.
Het trampersoneel hield krijgsraad.
Nadat de opperste in den krijgsraad
alles duidelijk met de noodige hand
gebaren bad uiteengezet, betrok een
iegelijk weer zijn post. Voort ging het
m optocht, het hulptrainmetjo moest
weer terug, want het kon bier geen1
hulp bieden.
Aan den Heerensingel eerst kou de
onwillige tram door een hulptram op
sleeptouw worden genomen.
Vóór de brug over het Spa-urne
werd bet ook haar te machtig cn de
gelieele stoet bleef staan.
Nadat door rappe handen zaud op
de rails was geworpen, om de liefUg
doorslaande wielen tot reden te bren
gen, ging het weer verder.
Om dik kwartier over éénen kwaui
men in Haarlem, de reis had dus 7
kwartier geduurd.
N'u ging alles goed tot aan do Em-
mabrug bij de Leidseho Vaart, waar
de motorwagen, die naar de Rciniso
ging en nog passagiers in had. er ook
genoeg van kreeg, en zijn verdere mo
dewerking staakte. Ooi-zaaklood-
versmelting.
Dit ongeval waren we echter gauw
te boven, waarna de trams zonder
verdere kuren naar de Remise reden.
Het thans aanwezige personeel op
do vijf rijtuigen, anders 8 man, uu
een kleine 20, luchtten hun ongenoe
gen over iict oponthoud wei eens op
krachtige wijze, maar wie de reis
meemaakte, zal dit begrijpelijk heb
ben gevonden.
Dr. GRESHOFF.
Onder het wel gekozen motto „uuu-
quain otiosus" nooit zonder bezig
heid leest men in het Chemisch
Weekblad van het leven en het
werken van wijlen dr. Greshoff. Do
schrijver dir. Quiutus Eoez en do
heer F. K. van lterson, beidon ver
bonden aan het Koloniaal Museum,
laten op dit overzicht een zoo volle
dig mogelijke bibliographie volgen
van Greshoffs werken. Deze lijst om
vat zekar wel 170 studiën en versla
gen tusschen 1882 en 1910 versche
nen, een lijst, die beter dan eenig le
vensbericht doe tuitkomen met hoe
veel waarheid er van Greshoff
tuigd is: „zijn uitspanning was
Slechts verandering van arbeid."
EEN IIAARLEMSCH MUSICUS.
De hoer M. Ruiter, eerste violist bij
't Huarlemsch Muziekkorps, vertrekt
Donderdag naar Winterthur in Zwit
serland, waar hij benoemd is tot 2e
concertmeester bij het Stedelijk Or
kest aldaar, directeur de heer Ra-
decke.
Gevonden voorwerpen.
Een gouden ring, Frans Halsplein
No. 7.
Een notitieboekje, ten name van
Roest, Prinsenhof 4.
Een Hollandsche herdershond, Am
sterdamsche vaart i>2.
Een rozenkrans, Nieuw Heiligland
No. 5.
Een huissleutel, aan het Politiebu
reau.
Een bril in étui, Bakkerstraat No.
59 rood.
Een porlemonnaie .inhoudende geld
en twee re^u's van postwissels, Kou-
denhorn 8.
Verloren.
Aan het politiebureau alhier Is
aangifte gedaan van het verliezen
van een gouden broche en van een
darnes-romontoirhorloge.
Brandje.
De brandweer werd Zondagavond
gealarmeerd voor een brand op den
Heerensingel nabij de Amsterdam
sche poort
De paardenslangenwagen en „de
Tien" rukten uit, ma air behoefden
geen water te geven. Het brandje
was van weinig befeekenis en kon
daarom zonder braudweerhulp ge-
bluscht worden.
PRINS HENDRIK EN DE BLOE
MENTENTOONSTELLING.
Naar het Ilaagsch Correspondentie-
buroau mol lit heeft de Prins na zijn
jongste ongesteldheid weer voor het
eerst op straat gewandeld.
De Prins zal op 23 dezer, bij gele-'
genheid van zijn bezoek aan de groo
ts bloemen tentoonstelling te Haar
lem, aldaar don lunch gebruiken ten
huize van den Commissaris der Ko-
rvugin jn Noord-IToIland, Mr. G. van
Tienhoven. De Pnins, die vergezeld
wordt door zijn adjudant, kapitein
jhr. Van S.uchlelcn van de Haaire,
koint 's avonds voor het diner in de
residentie terug.
B r o 6 d p r ij z e n k w o s t i e.
Door de Coöp. Broodbakkerij en
Verbruiksvereeniging „Vooruitgang"
is aan de leden medegedeeld, dat,, hoe
wel de meelprijzen hot geenszins wet
tigen, do broodprijs met ingang van
14 Maart nogmaals niet 1 cent per Kg.
wordt verlaagd, zoodat nu de brood
prijs met 2 cent is verlaagd.
Steun voor de stakende
bouwvakarbeiders.
Dc muziekvereeniging ..Voorwaarts"
heeft op den gezelligen avond van de
ze vereeniging en de Ned. Vereen, tot
Afschaffing van Alc. Dranken, welke
Zaterdagavond plaats had in St. Ba-
vo, besloten voor de stakende bouw
vakarbeiders te Amsterdam f2.50 uit
to trekken.
GECOMBINEERDE UITVOERING.
De arbeiders-tconeeivereen. „Voor
uitgang", do gem. zangvereou. „De
Stem des Volks" en de harmenie-mu-
ziekvereen. „Vooruitgang" hebben hi
combinatie een uitvoering gegeven in
het Brongebouw. De bijeenkomst word
geopend door Jou heer Peper, met een
woord van wejkom aan de aanwezi
gen. en ten opwekking ma zich bij
een der vcreenigingen aan te sluiten.
Hij deelde levens mede, dat in do pau
ze zou worden gecollecteerd voor de
Amsterdamsche bouwvakarbeiders,
w elke werkloos zijn geworden, tenge
volge van do werkstaking aldaar.
Het programma werd aangevangen
door do niuzickvereenigiug met de
„Marseillaise", gevolgd door „Bou
quet do Mélodie", onder leiding van
den directeur, den heer Harriot, waar
van het tweedo nummer ons beter be
viel, wat uitvoering betreft, dan het
oerste. Ook de verdere nummers wa
ren goed van uilvoering.
Door de zangvereeniging werden
een 5-tal nummertjes ten gehoore ge
bracht, onder leiding van haar direc
teur, den heer Kwuntcs. Het „Propa-
gamia-liedje" oogstte veel bijval in.
De tooneelverec». voerde vóór do
pauze uit het drama in één bedrijf van
Int. Onsman „Naar 't Huis", dat
over hel algemeen goed word gespeeld
en in den smaak viel.
Na de pauze werd nog opgevoerd
een kluchtspel.
Te ongeveer half éen ving liet bal
aan, dat de aanwezigen nog langen
tijd gezellig bijeenhield.
De collecte, in de pauze gehouden,
bracht ƒ4.07 1/2 op.
Rubriek voor Vragen
Geaboiineeru.-ii li ebben het voorrecht
vragen op verschillend gebied, mits voor
beantwoording vatbaar, in te zenden bij de
Reductie vu Hiuirlo.-u'a Dagblad, O route
Houtstraat 68.
Allo antwoorden worden geheel kosteloos
gegeven -en zoo spoedig mogelijk
Aan vragen, die niot volledig nam. en
woonplaats ran don inzender vermelden
v - - cht gwebonken.
VRAAG: Wij zijn getrouwd ia ge
meenschap van goederen eu hebben
één zoon. in geval dc zoon komt to
overlijden, erven dan de echtgenoo-
ten van elkander of is het in zooda
nig geval uoodlg, dut zij een testa
ment maken ten behoeve van elkan
der?
ANTWOORD: Ja, dit is beslist nood
zakelijk, want zonder testament zou
den zij absoluut niets uit elkanders
nalatenschap bekomen, term ijl het
juist de bedoeling zal ziju om elkan
der alles na te laten.
Binnenland
HOFBERICHTEN.
Tegen het laatst van April a.s. ont
vangt het hof weor eon liosook van I
twee leden dor keizerlijke familie I
van Japan.
H.H. lieiz. H.H. Prins en Prinses I
Foesjini Hiroyumi toch zijn voorne
mens van 25 tot 30 April op hun reis
door Europa hier to lande te vertos-1
ven, wolk verblijf het Keizerlijk Echt-1
paar grootendeels in de residentie
hoopt door te brengen.
COMMISSIE GRONDWETS
HERZIENING.
We lezen in De Tijd:
Zijn wij wel ingelicht, dan zullen
de Kathoüekeu :u de gvoote grond
wetscommissie vertegenwoordigd
worden door do hoeren mr. F. J. M.
A. Roekers, lid der Eerste Kamer en
de heeren mr. J. A. Loeff en d'f. W. II.
Nolens loden der Tweede Kamer. De
Commissie krijgt, zooals roods ge
meld is, als voorzitter: de Minister
president evenals do Commissie van
11 Mei 1883, toen do vader van den
togenwoordigen premier ais Minister
president voorzitter was. In dio Com
missie, welke 15 leden telde, hadden
toen o.a. zitting do heeren Lobman
en Roëll, die dnarin thans vermoe
delijk beiden zullen warden opgeno
men. Het lidmaatschap moet hun al
thans zijn aangeboden eu door deu
heer Roëll zeker aanvaard. De Katho
lieken waren in do Commissie van 11
Mei vertegenwoordigd door de heeren
mr. Verheyen, lid der Eerste Kamer
on jhr. v. Nispen, lid der Tweede Ka
mer.
Een uitvoerige memorie van toe
lichting vergezelt liet omwerp-wet op
do -winkelsluiting, aan dc Koningin
door de Staatscommissie voor don
handeldr ij veilden eu induslrioelen
middenstand aangeboden. (Zie ons
blad van Zaterdag).
Daaraan ontkenen we
Het is du stellige overtuiging der
commissie, dat eene verplichte rege
ling van een vervroegd sluitingsuur
van winkels wenscheiijk en noodig is
eu wel in het belang van de patroons
en van het personeel.
Ware eene minnelijke oplossing
buiten dwang van de wet mogelijk,
dan zou de commissie aan haar Je
voorkeur geven boven eene wettelijke
regeling.
.Men heeft echter slechts de prak
tijk te raadplegen, mn tot de overtui
ging te komen, dat een dergelijk een
drachtig samengaan te doz- r zake een
utopie is.
Tevens zij geconstateerd, dat uiet
alleen bij dit, doch ook bij verschil
lende andere vraagstukken, den mid
denstand betreffende, gebleken k",
dut de winkelier in zijne vakyenooten
vaak zijne grootste vijanden vindt.
Veie goedbedoelde plannen, ut»,
door het eigen initiatief onoeri.og t rï
het bereiken van hei beoogde d- e. U
komen, zijn dan ook reeds ocvwor
pen, doch ten eenenmale misluiii
ie Rotterdam in do coof^ctiaiwdrl).
ven, le Amsterdam in hei mode- en
hoedenbednjf, ie Amersfoort voor do
gelieele slad, te Bussum, Leeuwar
den, Groningen, enz.).
is derhalve gebleken, dat particu
lier Initial iet hier niet baten kan, en
is dus wettelijke regeling noodig, dau
dient In de eerste plaats de vraag lor
sprake te komen of de Staat Injur-
daad het recht heeft, om den burgera
eene dergelijke regeling door dwang
op te legger, in het algemeen beLng
Onmiddellijk volgt dan daarop de
vraag ef werkelijk een algemeen he
laas bij deze zaak betrokken is V
Om deze vragen t8 kunnen beant
woorden, dient men eerst na te gaan,
wat in de praktijk gebleken is. Dan
ziet men, dut de winkels, vooral in de
grnote steden, nu er geene welteïJko
regeling is en dus de concurrentie
strijd feitelijk de beslissing aan een
of enkelen overlaat, zeer iaat sluiten.
Het personeel wordt bij de tegen
woordige toestanden veel te lang aan
het werk gehouden.
Bij liet nagaan der arbeidstijden
vun personeel en patroons is geble
ken, dat gewone werktijden van d"s
morgens 8 uur tot des avonds 10 uur
lang geen uitzondering zijn, »?rwijl
verschillende winkels des Zaterdags
tot 12 uur r-n zelf* later geopend blij
ven.
Wanneer nieu daarbij bedenkt, dat
niet eens altijd anderhalf uur voor
etenstijd wordt gegund, komt men
tot normale werk' 'den van 121/2 en
111/2 uur en langer
Bij dit te lang gebonden zijn vun
het personeel staat een sociaal belang
op het spel.
En dit geldt ni aüeen voor het
personeel, doch speciaal ook voor do
kleine winkeliers, die, thans zonder
personeel werkend, den gehceleD dag
tot laai in den avond gebonden ziju,
zonder ook maar even vrij te zijn.
Daaronder moet de gezondheid cn le
vens de arbeidslust lijden. In den
laatste» tijd is daarenboven de mid
denstander tot liet bewustzijn geko
men, dat hij er zich op moet toeleg
gen, om zijn vak beter te beheer-
sclten.
De Staat, wiens roeping het is, om
het belang zijner burgers, hun gees
telijk en materieel welzijn te bevorde
ren, moet ingrijpen, wanneer blijkt,
dat een groot dee! van de burgers ge
bukt gaat onder een last, waarvan zij
zich zonder inmenging van den Staat
niet kunnen bevrijden.
Hiertegenover is aangovoerd, dat
dit ingrijpen van Staatswege inbreuk
zou maken op de persoonlijke vrij
heid, met name op de vrijheid van het
bedrijf, doch daarbij wordt echter
voorbij gezien, dat de dwang, dlo
hieraan verbonden is, juist den weg
tot vrijheid opent. De thans bestaande
zoogenaamde vrijheid, waarop uien
zicii in dezen beroept, is tocli wél be
schouwd dwang.
Doen do winkelier is de dupe, wunt
zich inbeeldend, dat hij vrij is, daar
geene wet hem eeu bepaald sluitings
uur voorschrijft, is hij inderdaad on
vrij. Door liet ingrijpen van deu
Staat, dat op bovenstaande gronden
niet alleen gev.enscht, maar zelfs
plicht is, zal juist de vrijheid aan den
winkelier worden hergeven, „do vrij
heid waarbij hij, vrij van onnatuui-
ïijkan dwang, leeft in een sfeer van
normale verhoudingen, overeenkom
stig zijne bestemming."
De commissie meent hiermede het
recht en deu plicht van staatsinmen
ging voldoende te hebben aangetoond.
MOORDAANSLAG OP EEN KIND.
In het Sterrebosch te Schiedam ia
Zondagmiddag een moordaanslag ge
pleegd op een 8-jorig meisje.
Aaltje de Bruin, wonende op net ter
rein van de zalrnvisseherij. Het kind
kwam uit de Zondagschool on moest
zich uaajf huis ie gaan door het
Stenebosch begeven. Vermoedelijk
waren zedeioozo bedoelingen in het
spel. De komst van oen wand l.iar
belette deu imsdadiger zijn voorne
men te volvoeren. Het kind nad drie
messteken aun den huls.
Pogingen om den moordenaar te
pakken te krijgen, mislukten, iiui.it
do wandelaar alleen was en do t»
staud van het kind veel zorg eisclito.
Het wer ddeor- hem !ta3r de oudcr-
lijko woning gedragen en van daar
per stoomboot naar dc stad ervoerd
en iu het Stadsziekenhuis opgeno-
FEUILLETON
Naar het Duitse h.
Door
PAUL HENKKS.
13)
Karl Beck, zei de rechter op
plechtig erustigen toon, als go den
moed daartoe iiebt, kijk dan naar do
ze vrouw I
Dc nicchaniciën deed, wat van hem
gevraagd werd.
Herkent ge deze vrouw vroeg
Alberli weer.
Ja, antwoordde de mechani
cian. -- Hot is liet üjk van fro ie v.
Gcratonberg.
Wil li bekennen, dat ge in nau
were betrekking lol de duo ie ge
staan licbt
Neen Deze Ju me beantwoordde
nauwelijks mijn groeten. Zij was zeer
trotsch er ik stond in goenerlcl be
trekking tot harir I
De rechter wilde nog meer vragen
d K'n, maar toen viel Beek hem haas
tig In da rede. -
ffwid op mij verder niet noode-
looze vragen ie kwellen. Mijn han
den zijn rein, en mijn geweten is zui
ver I Ik weet, dat u mij tocli niot ge
looft, daarom zal ik u ook niet meer
antwoorden I
Inderdaad hulde Beek zich van dit
oogenblik af in een onverstoorbaar
zwijgen. Ziju hoofd hing op do borst,
en hij scheen de vragen niet eens te
liooren, die do rechter van instructie
noodig vond uog tot hem te richten.
Tegen een dergelijkcn tegonstand
gaf do laatste liet spoedig op, nog
langer te strijden.
Op zijn wenk verliet het sombere
gezelschap spoedig de woonkamer der
vermoorde Dora weor hadden de po
litieagenten Beek bij den arm gegre
pen.
De rechter van instructie liep voor
aan, bloef echter midden in do gang
staan. Op zijn bevel had de dienaar
weer oen lamp moeten halen.
I.eg uw linkerhand op dit af
druksel, beval de rechter den ge-
vangeuo.
Deze gehoorzaamde stilzwijgend.
De mede aanwezige commissaris van
politie legde onderzookond do hand
van Bock op liet bewuste bloedige
spoor.
Toon was duidelijk een levendige
teleurstelling op zijn gelaat te lozen.
De hand ran den gevangene is
veel breeder, de vingers daarentegen
veel korter, zei hij toen op ge-
dempten toon tot den vechter van in
structie. Een bijzonder fijn besneden
hand moet het zijn, die hier eeu spoor
heeft achtergelaten.
Alberti knikte peiuzend. Toen wend
de hij zich tot de politiedienare
Breng den gevangene in de
slaapkamer van den baron.
Beek voelde zich zenuwachtig aan
gedaan toen hij ten tweeden mulo het
slachtoffer van een moordaanslag
moest aanschouwen; tocli bleef hij
uiterlijk kalm en onbewogen.
Beschuldigde, vroeg de rech
ter, horkent ge uw tweede ölaclit-
offer
Bock gaf geen antwoord.
Zwijgt u - ging Alberti voort.
Volhardt go in uw besluit, verder
het stilzwijgen te bewaren
Beek knikte bevestigend.
Heel goed I ging do beambte
met verheffing van stem voort. Ik
kan u niet tot spreken dwingen, maar
men kan heel gemakkelijk de reden
van uw stilzwijgen raden.
Enkele minuten later zat Beek weer
tusschen de politieagenten in een snel
wegrollend rijtuig. N'u sloeg hot de
straat in, waarin Beek tot zijn gevan
genneming gewoond had, daar stieten
plotseling zijn lippen een half verstik
ten kreet uit. Eeu hevig sidderen deed
zijn geheele lichaam beven. Met uit-
godoofden blik keek hij uil hot ven
ster.
Een lijkwagen siond voor de deur
van zijn huis. Juist droea men een
zwarte lijkkist naar buiten, met eeu
overvloed van bloemen bedekt. Dade
lijk daarop kwam zijn dochter met
beschreide oogen en geheel in het
zwart gekleed, naar buiten in gezel
schap van eon jongen man van iiooge
gestuite.
Laat mij gaan laat mij gaan 1
schreeuwde Bock wild. Laat mij
los het is mijn vrouw mijn lieve,
lieve Katchen snikte hij met ge
broken stem.
Maar de politieagenten hielden
hom stevig vast.
VI.
In du villa van den vermoorden
baron v. Engler vervulden de artsen
intusschen hun ambtelijke plichten.
De diagnose van den eersten des
kundige bleek juist te zijn. Zijn col
lega's waren liet met hem eens, dat
alleen ecu bijzonder geoefende eu
krachtige hond den doodelijken dolk
steek in het hart van den baron had
kunnen toebrengen. Ook was de oor
zaak van den dood van Dora v. Ger-
steuhei'g boven allen twijfel verheven.
Die dood was werkelijk het gevolg
van hot zoogenaamd© Öcuna-vergift.
Een voorloopig op de plaats des
onhöils ingesteld microscopisch on
derzoek naar den inhoud van de
maag hief allen twijfel op.
Er werd een protocol van opge
maakt. en daarna zorgde de rechter
van instructie, dut de lijken vervoerd
werden.
De artsen namen afscheid en vei
lieten het iiuis des onheils.
Alberti zelf had nog het eeu eu un
der in de villa te doen. Hij had de
even moeilijke als tijdroovende plicht
te vervullen, om met behulp van den
commissaris vun politie een uitvoeri-
gen inventaris op te maken van het
geen in de brandkast aanwezig was,
om die lijst voorloopig aan liet ge
recht te overhandigen.
Eindelijk waren zij daarmee klaar.
In gezelschap van don commissaris
verliet Alberti de villa, om naar het
paleis van justitie terug le rijden.
Hij noodigdo deu commissaris uit,
met Item mee te rijden, en bood hem,
die al zooveel jaren met hein luid sa
mengewerkt, een sigaar aan.
Tijdeus den rit wisselden de heide
mannen met elkaar vun gedachten
over het geval, dat aan de orde was,
en de rechter vun instructie was niet
weinig verbaasd, van den commissa
ris de bekentenis to hooren, dat deze
van de schuld Van den gevangene al-
ierminst overtuigd was.
Och kom, viel Alberti hem on
geduldig iu de rede, hij moet vroe
ger ook al alles behalve hink geweest
zijn. Hij was heelemaal geen man
van zaken, was altijd \ervuld van
allerlei illusies eu verwaarloosde zijn
fabriek. Ik herinner mij nog heel goed
het praatje, dat er ging. toen hij
bankroet sloeg. Voor mij is zijne
schuld have» allen twijfel verheven.
De commissaris schudde peinzend
het hoofd.
- Dc hand past niet op den bloed
afdruk, zei hij bedenkelijk. Eu
ongetwijfeld heeft toch de moorde
naar oven nadat hij ziju slacht
offer had verlaten die bloedvlek
daar achtergelaten. Waar kan boven
dien die man, die blijkbaar in zeer
behoeftige omstandigheden leeft, liet
zoo zeldzame ticunn-vergift vandaan
hebben, dat alleen maar zoo nu on
dau door een toeval in Duitschlaud
te krijgen is?
Tegenover de zoo overtuigende
bewijzen van zijn schuld zijn doze
tiijkwr.stighcdcn nauwelijks ouzo
aa. di.rht waard, zei Alberti op
booten toon. - Het hoe en waar van
dezen moord zullen wij met het oog
op het verstokte ontkennen van
schuld van deu gevangene wel nooit
kunnen ophelderen, het is alleen
voor ons van groot belang en ecu
reden van vreugde, dat wij in R.v'<
den werkelijken moordenaar te pak
ken hebben.
(Wordt vervolgd).
