straat zijn de gewone sparren-guir
landes aangewend.
De Kruisstraat versiert op dezelfde
wijze. Slechts komen er op den Kruis
weg lichtkronen bij, die zich bij do
Parklaan in aantal verveeivuldigen.
Tal van oranje lampions zullen
Straks een fantastiscben gloed wor
pen. Do open ruimten worden door
hangende bloemtuilen aangevuld.
Do bruggen over de Nieuwe Gracht
zijn thans prachtig met bloemen be-
leuningd, wat een hoogst verrassen
de n aunbiik geeft.
Aan den Ingang van den Kruisweg
staan twee reusachtige sierzuilen, die
als wachters aan den ingang van de
stad staan. Dit denkbeeld is ook
doorgevoerd in de hellebaarden,
waarmee die torons gekroond zijn.
Do fraoio bloemversiering geelt ze
evenwel een vreedzaam karakter.
Verder zijn op t Stationsplein nog
<weo rijen palen opgesteld, die elk
een bloembak dragen. De Koningin is
dus ook aan 't Station op een voor een
bloemenstad waardige wijze ontvan
gen.
Het Stationskoffiehuis is schitterend
Verlicht.
Zoo ziet Haarlem er thans uit
In volle glorie, in volle fleur. De
bloemenstad heeft haar naam waar
lijk eer aangedaan.
En hebben we misschien hier on
duar oen bloempje vergeten, dat men
ons zulks dan niet ten kwade duide.
Er was zóóveel I
DE BLOEMENTENTOONSTELLING.
lieden, den dag van 't Koninklijk
bezoek, werd Juist de -fcLe, en ook de
laatste, tijdelijke tentoonstelling ge
opend. Dat kwam dus goed uit 1
In do gebouwen is thans weer veel
mooi's te bewonderen, 't Is er zóó
mooi, dat 't tentoongestelde met suc
ces kan vergeleken worden met de
vorige exposities. Geen wonder 1 De
inzenders wisten, dat 't Koninklijk
Echtpaar zou komen, dus werd ge
wedijverd, om 't volmaakste te leve
ren.
In de kleine zaal is de groote mid
dentafel geheel bezet met een collec
tieve inzending rozen van de afdee-
llng Noordeinde Aalsmeer. Heerlijk,
zooveel rozen bij elkaar te zien wat
een zachte tecre kleuren en welk een
zucht-bodwelmende geuren I Men
noemt de roos de koningin der bloe
men en zeker, zo kan den concurren-
tie-strijd met de andere kinderen Flo
ra's doorstaan, vooral wanneer, zoo
als hier. van de mooiste soorten nog
de mooiste exemplaren genomen zijn.
Do tafels tegen de wanden dragen
ook een prachi-collectie bloemen, 't Is
een r»jke verscheideuneid, waarvan
wo alleen noemen.- trollius excelsior,
amarillos, orchideeën, seilla's, lelies,
zomorviolieren, maar de variatie is
nog veel en veed grooler.
In 't bijzonder wijzen we op een
collectie lelies van Harmsen te Aals
meer, die met een sobere oranje-lini-
Versiering heel aardig voorkomt.
De firma Ernst H. Krelage en Zoon
te Haarlem zond een verzameling Er
in ures in. Dit is een plant, die nog
niet lang in Holland bekend is en die
Turkestan in Centraal Azië tot vader
land heeft. De plant heeft veel blad,
waaruit een lange met witte en licht-
roso bloempjes bezette stok opspringt,
wel ter hoogte van 2 of 3 meter.
Caladium is een Braziliaansche
bladplant met sierlijke bladeren. Deze
planten worden door de firma Van
Tubergen te Haarlem onder een glas
stolp geëxposeerd.
Voor natuurbeminners wijzen we
óp een eigenaardige plant, die.... vlie
gen en andere insecten vangt, om
daardoor haar voortbestaan te verze-
ren. De diertjes komen op den eigen-
aardfgen geur (lekker is die voor ons
ruenschen nu juist wel niet gelokt,
vliegen de „slurf" in en zitten daD
gevangen.
In de groote zalen is ook, zoo mo
ge: ijk nog meer schoons te zien i Bij
den entree vindt men twee mooie
groepen een van palmen en éen van
mom-bloeiende rhododendrons. On
der de vele planten en bloemen vindt
men ook hier Ermures, deze ingezon
den door P. \V. Voet te Overveen en
de firma Van Tubergen te Haarlem.
Onze stadgenoot Lamfers zond een
decoratieve groep planten, waarmee
hij veel succes zal hebben, evenzoo de
firma M. van Waveren en Zonen te
Hillegoin met een collectie' lelies. In
den doorloop tusschen de zalen zijn
Bougainoullis te bewonderen van de
Tuinbouwschool te Aalsmeer, een
mooie bloemsoort.
Orchideeën vorderen in de tweede
groote zaal een belangrijke plaats op.
Inzendingen van Van Vloten uit Aer-
denhout, Muller Abelen uit Den
Haag, cn Baron van Boetselaar te
Maartensdijk ijveren onderling in
pracht en zeldzaamheid. Van de eer
ste inzending eischen vooral de soor
ten Miriflcum en Odontoglossuin
enspuin var. Prüicesse alle aan
dacht.
Onder do vele andere soorten bloe
men en planten noemen we een ver
zameling Alpenplanten, varens, Ame-
rikaansche Anjelieren, Stam-Mar-
ffrieten.
De firma P. v. Noordt en Zonen te
Boskoop komt uit met een verzame
ling mooie rhododendrons. Die bloe
men vindt men ook onder de inzen
ding der Maatschappij voor Tuin
bouw- en Plantkunde, waaronder ook
nieuwe kruisingen voorkomen, die
voor vakmenschen veel interessants
hobben.
G. P. v. Nes en Zonen te Boskoop
hebben een kleinen Japanschen tuin
aangelegd, waarbij aardige dwerg-
boompjes eon bezienswaardigheid
.vormen.
Men ziet in de zalen veel schoonsr
Do Franscho tuin is belangrijk aan
gevuld met nieuwe bloemen en plan
ten. Men vindt er nu wel weinig tul
pen, maar de begonia's, geraniums,
vergoet-me-nietjes en viooltjes vor
men ook een smaakvolle versiering.
De Chantecler-groep is nog in volle
pracht.
Ook de rotspartij is nog in volle
waarde, ja. is nu eigenlijk haast op
haar mooist
De tuin in natuurlijken aanleg heeft
nu weinig bloemen meer, want daar
Is alles haast uitgebloeid. De natuur
zelf zorgt er nu evenwel voor nieuwo
pracht. De mooie boomgroepen in den
.Hertenkamp zijn nu in yolle blader
dos on vieren 't feest van de lente.
•j«} uua. pep tjp do Snnepuui). ue^
rein is dus ook nog wel aantrekke
lijk.
Summa Summarumde tentoon
stelling is nog een bezoek overwaard!
Zondag is de laatste dag. Wie du3
nog eens genieten wil, moet zich dus
haasten
(Men zie voor het vervolg van hot
foostverslag het Eerste blad).
Buitenlandsch Overzicht
We deelden gisteren mee, dat de
Franscho pers een bericht verspreidt,
dat de Duitsche keizer tijdens 't be-
zoek aan Engeland met den Fron-
schen minister van buitenlandsche za
ken gesproken heeft over de stichting
van
EEN EUROPEESCHEN STATEN
BOND,
om daarmee de vredesbeweging te
steunen.
We prezen al 't goede initiatief van
Wilhelm, maar.... Nu komt een offi
cieel Duitsch blad alle illusies weer
oiMoovén, althans gedeeltelijk, 't
Hoot
„Juist is, dat do keizer tegenover
minister I'ichon zijn vertrouwen heeft
uitgesproken >n de handhaving van
deu Europeeschen vrede en zijn vas
ten wil hoeft te kennen gegeven, al
les, wat daartoe zijnerzijds kan me
dewerken, te zullen bijdragen.
Hot denkbeeld een Europeeschen
Statenbond te vormen is evenwel niet
het onderwerp van het gesprek ge
weest en ligt ook niet in 's keizers
plannen."
We zeggen 't is jammer 1
't Zou net iets voor Wilhelm ge
weest zijn, om deze zaak aan te pak
ken. Is er nu niet een andere keizer
of koning die de leiding van zoo'n
beweging op zich wil nemen en zich
zeer verdienstelijk maken?
Verdienstelijk zal ook hij zich ma-
kon, die ons van de Balkanwoelingen,
speciaal van
DE KRETENSER MOEILIJKHEDEN
kan verlossen.
De zaak is altijd nog wachtend op
een oplossing. Nu eens wordt 't eene
geprobeerd, dan weer 't ander, maar
de quaestie b 1 ij f t
Volgens de laatste berichten heb
ben de besprekingen tusschen de re-
geermgen der vier beschermende mo
gendheden geleid tot een principïeele
overeenstemming over de te volgen
gedragslijn tegenover de eilandbewo-
De mogendheden besloten, niet al
leen tegenover de leiders der bewe
ging op het eiland een vastbesloten
houding aan te nemen en van de
Christen-afgevaardigden de erken
ning en toelating der Mohammedaan-
sche afgevaardigden te eischen, maar
zoo noodig ook gemeenschappelijk te
handelen, door oorlogsschepen en
troepen naar het eiland te zenden.
De mogendheden overwegen verder,
terug te gaan tot den toestand van
1008, door benoeming van een regee-
ringscommissaris. Over den persoon,
aan wien dH ambt zou worden opge
dragen, bestaat eveneens geen ver
schil van meening. Er zijn diploma
ten, die den Kretenser minister Veni-
selos daarvoor op 't oog hebben, maar
anderen vinden deze te veel een
ijveraar voor de vereeniging met Grie
kenland, zoodat door zijn benoeming
eerder onrust dan rust zou tengevolge
hebben. Men denkt nu over de benoe
ming van iemand, die nóch Turk,
nóch Griek, nóch Kretenser is. Daar
mee zullen wellicht allen genoegen
nemen, behalve de.... belanghebben
den .Niet alleen de Itretensers, maar
ook de Grieken en vooral de Turken,
zullen bij deze regeling mopperen.
En toch moet 't een of het ander ge
daan worden. De nu ontworpen over
eenstemming schijnt voornamelijk 't
gevolg te zijn van de besprekingen
tusschen sir Edward Grey en minis
ter Pichon te Londen gehouden.
De
ONLUSTEN IN HOENAN
nemen een ernstig karakter aan. Uit
vorige berichten weet men al, dat 't
In deze Chineesche provincie alles be
halve rustig is, maar die onheilstij
dingen worden nu nog wat aange
dikt. Een boodschapper uit Yryang
bracht bericht, dat muitelingen hon
derd huizen in die stad in brand sta
ken. Dc ambtenaren vluchtten, zoodot
de stad aan de muitelingen werd
overgelaten. Langs den z. g. groolen
weg zijn verscheidene dorpen geheel
verwoest.
Beter gaat 't nu (voor een kort
poosje wellicht 1) in Marokko. Z. M.
de Sultan heeft althans
EEN BARMHARTIGE OPWELLING
gehad en aan den deken van het
corps diplomatique te Tanger mede-
deeling gedaan van zijn besluit, om
de foltering in zijn rijk af te schui
len.
Nu, verdienste is dit eigenlijk niet;
integendeel, 't is een schande, dat de
Sultan zoo lang gewacht heeft, om
dit besluit te nomen. En... als bij 't
nu nog maar handhaaft 1
In Denemarken maakt men zich
druk over
T PROCES TEGEN DB OUD-MINIS
TERS CHRISTENSESN EN BERG.
Gisteren werd in de zittingszaal
van hot Landsting te Kopenhagen,
door den president van het Rijksge
recht I.arsen de behandeling van het
proces tegen de oud-ministers ge
opend.
De verdediger betwistte do ge
grondheid der beschuldiging en ver
klaarde, dat hij zou pleiten voor vol
ledige vrijspraak van de beklaagden.
Of hij dat gedaan zal krijgen, wordt
evenwel door velen betwijfeld.
Over de
NIEUWE WATERELLENDE IN
FRANKRIJK
komen nog aanvullende berichten.
De Aude is over haro geheele leng
te b. .en hare oevers getreden, waar
door een aantal boerderijen geiheel en
al La het water staan, bruggen zijn
weggeslagen en molens ingestort.
In de omstreken van Toulouse is
tengevolge van hevige onweders de
toestand weder verergerd.
De Garonne en de Ariège staan op
normale hoogte, maar de beken on
zijrivieren zijn alle buiten hare
oevers getreden. In het gebied dezer
rivieren zijn tal van fabrieken, hui
zen en schuren vernield en zijn een
menigte bruggen weggeslagen.
De verwoestingen in het departe
ment Tarn aangericht, zijn ontzag
lijk. De oogst is vernield, kudden vee
zijn verdronken, de wegen onbruik
baar geworden, fabrieken vernield en
daardoor zijn honderden arboiders
buiten werk geraakt.
Stadsnieuws
AUBADE TE AMSTERDAM.
Men schrijft ons
Het Haarlem's Kinderkoor zal deel
nemen aan de aubade te Amsterdam,
op Vrijdag 27 Mei a.s.
Het bestuur van den Bond voor Li
chamelijke Opvoeding heeft, op uit-
noodiging van het bestuur van het
Haarlem's Kinderkoor, toestemming
verleend tot het medegaan van tam
boers cn hoornblazers van genoemden
Bond, waartoe zij zijn uitgenoodigd,
om Vrijdag 27 Mei a.s., uiterlijk te
8 1/4 uur, op het terrein van den Doe
len present te zijn, om daarna per
boot te vertrekken.
Van 't Kantongerecht
BRANDSPIRITUS.
Terecht stond hedenmorgen een der
firmanten van de firma D. en Co.,
beschuldigd op de binnenplaats ach
ter zijn zaak vier vaten brandspiri
tus, met een inhoud van ruim 1200
L., in voorraad gehad te hebben, zon
der daarvoor de vereischte vergun
ning te hebben verkregen.
Beklaagde bekende en voegde er
bij, tot voor korten tijd onbekend te
zijn geweest met de noodzakelijkheid
van een vergunning voor brand
spiritus.
Nadat de adjunct-inspecteur Ko
ker, en Dr. Borst Pauwels, de laatste
als deskundige, gehoord waren, acht
te de ambtenaar van het O. M. hel
wettig en overtuigend bewijs gele
verd, en etschte tegen elk der firman
ten 15 boete subs, drie dagen hech
tenis.
EEN RIJKWESTIE.
Vervolgens trad de uitgever B., te
Bloemeudaal, in „'t bankje". Deze
stond terecht, omdat hij op 13 April
met een auto in de Korte Kleverlaan
gereden heeft, komende uit de rich
ting van den Bloemendaalschen weg,
hoewel een bord aan den ingang dier
laan zulks verbied.
Beklaagde zeide, juist een bekeu
ring te iiebben uitgelokt, omdat dit
bord niet volgens het door den Staat
aangegeven model is, en bij weten
wilde .of ook zulk een bord van
kracht is.
De ambtenaar van het O. M. achtte
bewezen hetgeen beklaagde is ten
laste gelegd. De vraag is slechts, of
dit bord van kracht ia Spreker oor
deelde oen bord daar ter plaatse
evenwel niet eens noodig, omdat hier
niet van sluiting van een weg spra
ke is, maar enkel van het verbieden
van het uit zekere richting inrijden.
De eisch luidde 1 boete, subs. 1 dag
hechtenis.
Beklaagde's raadsman, mr. P. Ti-
deman, vroeg één week uitstel.
UITSPRAKEN.
Gisteren werden de navolgende uit
spraken gedaan
VV. F. M., te Schoten, ovej-tredlng
wet bemettelijke ziekten, vrijgespro
ken.
F. L. de K., te Schoten, overtreding
Hinderwet, 130 boete of 10 dagen h.
M. D., te Velsen, overtreding Drank
wet, f 30 boete of 14 d. hecht.
B. H., te Haarlem, overtreding Wo
ningwet, 2 maal 20 boete of 2 maal
3 dagen hecht.
H. G. A. H-, te Velsen, overtreding
Jachtwet, f5 boete of 4 dagen hecht
II. P. en A. v. B-, te Houtrijk en
Polanen. overtreding Arbeidswet,
0.50 boete of 1 dag hecht.
L. K., te Beverwijk, en A. M. de H.
te Haarlem, overtreding Leerplicht
wet, 1 boete of 1 dag hecht
II. L. te Haarlem, en 2 anderen,
een trekdier onbeheerd laten staan,
f 2 boete of 2 dagen hecht
M. J. M. B., te Haarlem, overtre
ding Politieverordening Haarlem, 1
boete of 1 dag hecht
A. M. J. P. D. M. te Utrecht, en
A. V., te Heemstede, overtreding Mo
torverordening Iiaarlemmerliede, 25
boete of 5 dagen hecht, en 10 boete
of 5 dagen hecht.
P. A. de L., te Alkmaar en 17 ando
ren overtreding Motor- en Rijwiel-
reglement, 6 boete of 3 dagen b, 1
en 2 boete of 2 m. 2 dagen hecht, f2
boete of 2 d. hecht., en fl boete of 1
dag hecht.
Voorts worden er nog 14 personen
veroordeeld wegens openbare dron
kenschap tot f 6 boete of 3 dagen h.,
f 3 boete of 3 dagen hecht., f 2 boete
of 2 dagen hecht., en f 1 boete of 1 <L
hecht
NEDERLANDSCHE METAAL-
BEWERKERSBOND.
Ter bespreking van eene actie tot
loonsverhooging en verkorting van
arbeidsduur vergaderden Dinsdag
avond in „Vooruitgang" vela werk
lieden van de Haarlemsche Machine
fabriek, voorheen Gebr. Figee.
De secretaris der afdeeling Haar
lem van den Nederlandschen Metaal-
bewerkersbond, de heer W. Rus, zet
te, na een kort openingswoord van
den heer O,Sluis, den toestand op de
machinefabriek uiteen. Hij kwam
daarbij tot de conclusie, dat de loo-
nen in vergelijking met die op de
werven „Conrad" en „Hubertlna"
veel te laag zijn, en dat ook een ar
beidsdag van 10 uur, die regel zijn
moest, meest altijd overschreden
wordt
Vervolgens sprak de heer Dekkers,
voorzitter van den Bond, over arbei
dersorganisatie in het algemeen. Hij
besprak de rechten van den arbeider
op een werkdag van hoogstens tien
uur, veroordeelde do boete-stelsels on
de ziekenfondsen en merkte op, dat
aüean éen collectief contract verbete
ring brengen kan.
Volon der aanwezigen gaven zich
als lid van den Bond op.
Deze zal nu een collectief contract
opstellen, waarin een loonsverhoo
ging van twee cent zal opgenomen
zijn, een doorbetaling der algemeen
erkende Christelijke feestdagen en af
schaffing van het boetestelsel.
Binnenkort zal dit ontwerp-arbeids-
contract worden vastgesteld, waarna
het aan de directie der Haarlemsche
Machinefabriek ter teekening zal
worden aangeboden..
llit de Omstreken
SPAARNWOUDE.
Op de voordracht voor onderwijze
res alhier zijn geplaatst de dames M.
L. Konijn te Haarlem, E. K. Kieft te
Nijkark en P. van Beek te Langerak.
Binnenland
TWEEDE KAMER.
Het enquSte-voorstel In de zaek
Huyper.
Tor aanvulling van ons telegrafisch
verslag over de zitting van Woensdag
zij nog gemeld
Do heer DUYMAER VAN TWIST
tracht aan te toonen uit hetgeen in
„De Vaderlander" geschreven stond,
dat algemeen bekend was, dat de
heer Roodhuyzen tegen de enquête
zou stemmen. Immers, zoo schreef de
lieer Roodhuyzen, er is nu al eenoere-
raad cn hij achtte <Ie samenstelling
van dien raad zeer voldoende. Daar
om vraagt spr. zich af, als hij den
heer Roodhuyzen hoort spreken, is
dat geen komediespel Dit vraagt hij
ook den sociaal-democraten. Immers
in „Het Volk" van 1 Augustus 1909
stond dat in de zaak-ICuyper-Sweerts
oneindig meer zat dan in de zaak-
Kuyper-Lehmann. Die was maat
schappelijk zonder eenig belang.
De heer DUYS Na dien tijd is heel
wat meer bekend geworden.
De heer VAN TWIST Dat is niet
waar. Toen was alles al bekend. Men
liet de kluif toen dus los. Maar toen
het bleek, dat de zaak-S weerts niets
opleverde, pakte men de zaak-Leh-
mann weer op. Is dat nu geen kome
diespel
De heer ROODHUYZEN voor de
derde maal het woord voerende, zegt
wederom iets geleerd te hebben, n.L
dat komediespel hier een geoorloofde
uitdrukking is van het eene tot het
andere lid. Hij dacht in zijn eenvoud
dat het een béleedigende uitdrukking
was, maar spr. dankt den Voorzitter,
dat hij hem anders heeft geleerd. De
Voorzitter liet wellicht de uitdruk
king door den heer v. Twist toe. om
dat de afgevaardigde door zijn'poli
tieke en godsdienstige richting niet
geacht kon worden te weten wat
eigenlijk komediespel is, ai plukte hij
op dit gebied lauweren als regisseur
bij de bekende boetedoening. (Gelach.)
Blijkbaar staat de heer Van Twist
onder de Kuypor-narcose en kan hij
zich daardoor niet indenken in
iemands overweging en na een 7
maanden lang nadenken in deze zaak.
Nu heet spr. een comediant. terwijl
hij indertijd, toen hij tegen de eerste
bcgrooting van Staal stemde, een
goede man was. Blijkbaar laat de
heer Van Twist zich bij zijn afweging
van plicht tegenover persoonlijke
sympathieën leiden door het partij
belang.
De VOORZITTER heeft de interrup
tie van „comediespel" niet gehoord.
Hier wordt geen comediespel gespeeld
en zal, naar bij hoopt, nooit comedie
spel worden gespeeld.
De heer VAN HAMEL (U.-Lj re
pliceert en zegt, dat voor hem het
hoofdpunt in de enquête is, de aan
wijzingen van dr. Kuyper aan de
heeren Lehmann om zich een decora
tie te verwerven. Wat daaromtrent
bekend is, is niet voldoende en daar
over wcnscht spr. een zuiver, objec
tief onderzoek. Want juist dit geven
van aanwijzingen acht spr .demorali-
seerend.
Nu verweet de heer De Stuers spre
ker, dat hij steeds in zijn studeercel
was gebleven. De heer De Stuers bleef
zelf steeds in zijn cel, welke versierd
is met kunstvoorwerpen, maar dat be
lette noch spr. noch den heer De
Stuers in het leven te kijken. De stu
die van het recht zou voor spr. an
ders onmogelijk zijn geweest. Wan
neer de heer De Stuers de namen van
Drucker en Mesdag noemde met die
van de Lelimanns, dan vraagt, spr. of
men die namen op één lijn mag stel
len. (Stommen Zeer juistSpr. heeft
geen schenkingen door rijke lui afge
keurd, maar hetgeen ligt achter me
nige decoratie.
Inderdaad is de Militaire Willems
orde een prikkel tot moed en spr. zou
dan ook geen bezwaar hebben gehad,
wanneer do heer Kuyper tot de Leh-
manns had gezegd: neem plaats in
het Indische leger, dan kunt gij vol
gens de daarvoor geldende regelen
een Willemsorde krijgen (Luid ge
lach), maar het spelen met ridderor
den is afkeurenswaardig. Bij het ge
ven van decoraties is het noodzake
lijk, dat men uitgaat van christelijk©
beginselen.
De heer LIMBURG (V.D.) repli
ceert.
De heer Van Ids Inga maakte van
sprekers eerste rode een caricatuur.
Spr. heeft gezegd: Wij achten oen
enquête onnoodig, maar als andere
partijen meer licht noodig achten,
niet over persoonlijke handelingen
van dr. Kuyper, maar in het alge
meen over de publieke moraliteit in
verband met bet verleenen van deco
raties, zullen de Vrijzinnig-Democra
ten vóór de enquête stemmen. Een
en onder Is In overeenstemming met
hetgeen de hear Drucker bier 19 No
vember heeft gezegd.
Voor do Vrijzinnig-Democraten
stond roods vast, dat de toenmalig©
minister Kuyper niet de eigenschap
pen bezat, die voor een man van zoo
groote verantwoordelijkheid noodig
zijn. Die vaststaande feiten hebben
de heeren Van Idsdnga en De Geer
erkend, al trokken zij geen politieke
conclusies.
Als dit de houding der geheele
rechterzijde ware geweest, zou de
zaak bij hot bepalen van de stem an
ders hebben gestaan, maar waar
juist de anti-revolutionaire partij
die feiten niet erkent, is dat een re
den te meer om voor de enquête te
stemmen.
Do heer TROELSTRA (S.D.A.P.)
repliceert en constateert, dat de ma-
torieele redenen die voor de enquête
pleiten nauwelijks zijn aangeroerd.
Het debat heeft over allerlei andere
zaken geloopen, zelfs over de intren-
sieke waarde van den mensch Kuy
per, maar niet over de duistere pun
ten, d:e aanleiding moeten geven tot
een enquête.
Er is geen vierkante bestrijding ge
weest van de zaak zelve. Alleen de
heer de Stuers heeft getracht het
voorstel in zijn hart aan te tasten.
„Wat zoo vroeg hij beteekenen
de feiten door u genoemd? Uw ver
ontwaardiging is volkomen ongerecht
vnardigd." Wat dr. Kuyper deed, zoo
zei de heer de Stuers, is noch laak
baar noch strafbaar."
In „Ons Program" echter heeft dr.
Kuyper over de christelijke rechtsbe
ginselen geschreven in verband met
de decoraties. Daar spreekt hij over
do veredeling, die de Christelijke
politiek moet. brengen aan het door
de revolutie gedemoraliseerde insti
tuut der ridderorde Die leer schijnt
nu oud en versleten te zijn.
De nieuwe anti-rev. staatsleer
schijnt nu te zijn die van den heer
De Stuers, wiens toon zoo wereldsch
mogelijk was. Tegen het plat mate
rialisme, dat uit de rede van dien
heer sprak, komt spr. op. Dat platte
materialisme dat spr. op 't oog heeft
bij den heer De Stuers, sprak hieruit,
toen die afgevaardigde sprak van het
Melkmeisje, dat we voor 3 ton moes
ten koopen, maar die we met een rid
derorde hadden kunnen besparen.
Dat is nu de ethische richting van
een lid der rechterzijde. Als de rech
terzijde die ethische richting aan
vaardt, begrijpt spr. dat zij niet op
de zaak wil ingaan.
De tweede bedenking van materiee-
len aard kwam van den heer Van Id-
singa, die noodig achtte dat er was
een begin van bewijs in zake het ver
band tusschen het aannemen van
geld en het geven van decoraties.
Ma»r de heer De Geer achtte het
vaststaande, dat de Lehmans zelf dit
verband veronderstelden en wanneer
dr. Kruyper vraagt, hoe het mogelijk
is, dat een man met normale denkver
mogens en geringe menschenkennis
eenige jaren in dat verban kon zijn
opgenomen zonder zijn medeweten.
Er zitten in deze zaak tal van pun
ten, die onmogelijk maken aan te
nemen, dat dr. Kuyper om andere
redenen dan de decoratie met de Leh
mans in relatie is getreden. Het ver
band is dus al aannemelijk gemaakt,
maar bovendien kan men bij een en
quête beëedigde getuigen hooren. De
heer De Geer zeirte: 't geldt hier psy
chische factoren die niet te onderzoe
ken zijn.
Dat is allerminst zeker. Men denke
aan de mogelijkheid, dat reeds f 7000
zijn gegeven voor de decoratie van
R. Lehmann. Het onderzoek dient
eenvoudig om te komen achter zekere
regceringspractijken, waarvan de
appreciatie eerst later komt- Het ver
weer van den heer De Geer is dus niet
geldend.
Verder heeft men zich beroepen op
bet algemeen belang en de beteekenis
dezer zaak voor onze nationale eer.
Spr. beroept zich op de „Indépendan-
ce Beige", die in haar overzicht de
opvatting van den heer De Beaufort,
dat het onderzoek der zaak kon scha
de doen aan onze nationale eer, „une
conception assez étrange" noemt. Ove
rigens is de verdediging van sprekers
bestrijders alleen een verweer van
niet-ontvankelijkheid gebleven. Al
leen is het karakter er van veran
derd. Aanvankelijk was alleen een
juridische batterij opgesteld, doch de
ze is slecht bediend en door eigen
troepon l>eschoten.
Toen stond de eigen bevelhebber op
van zijn legerstede om de batterij te
bedienen. Maar deze bleek vernageld.
Toen is een tweede l atterij opgesteld.
De politieke kogels daaruit geschoten
zijn los kruit, maar zij hebben één
verdienste, zij verspreiden een groote
massa rook. Wat nu de juridische
batterij aangaat, de heer Lohman
maakt zich schuldig aan een groote
inconsequentie. Zelf neemt hij niet in
het standpunt dat alleen tegen met
ministers- een enquête kan worden
ingesteld.
Het resultaat der enquête kan doo-
dend zijn voor een persoon. Maar als
spr .het woord „aanklacht' heeft ge
bezigd, dan beoogde hij daarmede
niet den persoon. Dat is slechts bij
de strafvervolging het geval. Bij de
enquête is de persoon het middel om
te komen tot de feiten en toestanden.
Maar de heeren der rechterzijde zien
alleen den persoon van dr. Kuyper.
Zij wagen alleen wat eischt het be
lang van dr. Kuyper, maar niet wat
eischt het belang van het land? Dit
getuigt van een onjuiste opvatting
en ccn bekrompen standpunt. De poli
tieke batterij komt thans aan de or
de. De heeren hebben een dankbaar
gebruik gemaakt van het politieke
slot van sprekers rede.
Alleen was dat slot hun nog niet
politiek genoeg. Er had van 1903 in
moeten zijn gesproken.
Nu wordt beweerd: De sociaal-de
mocraten blaken van wraakzucht
over 1903 en de overige linkerzijn^'
kan het verlies der regeermacht niet
verkroppen. Is daarmede nu echte*
het laatste woord gesproken? Wijj
moeten zoeken nuar een gemeen
schappelijk standpunt om te' komen
tot een objectief oordeel. Gelukkig is
er zulk een gemeenschappelijk stand
punt: dat van den redacteur van „De
Klaroen' en „De Beukelaar", mr dr.
Van de Laar, een christelijk man,
die toch geen bewonderaar is van de
coalitie.
Laten nu de hoeren der rechterzij
de dit getuigenis eens wraken en
daartegenover het hunne stellen. Bij
den heer Lohman echter schijnt de
mogelijkheid niet te bestaai. dat dr.
Kuypers naam uit dit onderzoek on
gerept zal te voorschijn komen, want
hij wil er niet toe medewerken om
dr. Kuyper uit het politieke leven te
verwijderen. Het is heel mooi te zeg
gen dat men een stervenden leeuw
geen trap wil geven en liever aan de
sponde van zulk een leeuw staat.
Maar kon aan dr. Kuype».- een ster
ker trap worden gegeven dan door
die woorden? Mooie woorden kunnen
we allemaal spreken, maar het komt
op de daden aan, Het is de vraag
wat dir. Kuyper sterker zal treffeu:
do aanval zijner vrienden of de ver
dediging zijner vrienden. Wij veroor
deel en dr. ICuyper niet, maar wij ko
men met een daad. Het zou de ge
meenste politiek van ons zijn geweest,
na de campagne die wij hebben ge
voerd, niet met die daad te komen
en wij hadden het zoo gomakkelijk
kunnen laten, omdat de politieke cair-
rière van dr. Kttypr- t- js af geloo
pen.
Maar wij zijn mei zoo lafhartig,
clr. Kuyper, dien politicken reus, in
zijn Achilleshiel g .oflen, te vergui
zen. Wij geven hem de kans eener
enquête. Slechter kan liet daardoor
niet voor liem worden, eerder beter,
en daarom zoggen wij tot de rechter
zijde: Ge hebt den goeden naam van
dr. Kuyper in handen.
Spr. komt thaus tol de houding der
anti-revolutionaire partij. Wij heb
ben gehoord de aardige rede van den
heer Colyn in den goeden toon, maar
daarnaast de redevoeringen van twee
paladijnen, de heeren Oosterbaan en
Van Twist. Het zoogenaamde bewijs
van coniediespelen bij de sociaal-de
mocraten door den heer Van Twist
aangehaald, is te gek om los te loo-
pen. Zeker, wat „liet Volk' van 1
Augustus heeft geschreven, was juist.
Als de zaak-Kuyper Sweerts juist was
gebleken, dan was dat inderdaad er
ger dan de zaak-Kuyper-Lehman.
Maar is die Laatste zaak daarom niet
erg? Welk een gebrek aan onder
scheidingsvermogen!
De schuld van deze geheele zaak
ligt in de eerste plaats bij dr. Kuy
per, die het noodige licht niet wilde,
maar vooral bij de anti-revolution-
uaire partij, die verzuimde schoon
maak te houden in eigen huis; die in
plaats van te vragen: wat verlangt
de beschuldigde, wat eischt de kiesch-
heid tegenover den beschuldigde, hem
niet zelf in staat van beschuldiging
stelde en niet zelf ging waken voor
haar eigen eer en niet zelf ging on
derzoeken.
Dat politiek besef hebt gij niet.
Daarom moeten wij zorgen voor
schoonmaak in uw gelederen. De heer
Lohman zelf weet welk een positie de
heer Kuyper in de anti-revolution-
naire partij inneemt. Hij zelf heeft er
de onaaugename gevolgen van onder
vonden. Welnu, dan had hij daarvoor
niet uit den weg mogen gaan, Wij
althans gaan daarvoor niet uit den
weg.
De heer De Geer heeft niet het
recht, het voor te stellen alsof hier
de eerste de beste is afgedwaald. Die
man is de incarnatie van uw chris
telijk beginsel. Hij is de schepper er
van. (Geroep rechts: Dat is Christus!)
Dczo van God gegeven leider zat
Zondag te Brussel voor een groot ca
fé met een glas bier. (Heftig rumoer
en applaus op de tribunes). Terwijl
hij den christelijken arbeiders ver
bood op Zondag te vergaderen."
De VOORZITTER verzoekt den
heer Troelstra niet op zulke bijzon
derheden in te gaan
De heer TROELSTRA: Het pharl-
selsrne breekt uit als een zweer.
En nu sprekers politieke houding*
De staking van 1903 was voor dr.
Kuyper een politiek fortuintje. Spr.
laat daar met hoeveel leed en smart
dat fortuintje gekocht werd. Maar
spr. staat voor zijn politieke motie
ven -en komt op tegen elke verdacht
making daarvan,- alsof hij hier zou
gestaan hebben als een genius van 't
kwaad.
Spr. kan daartegen ook alleen zeg
gen dat als hij zich zelf sondeert in
zijn gevoelen, hij geen sprankje van
haat ooit gevoeld heeft tegen dx. Kuy
per. Maar niets hindert spr. zoo als
de kleine onoprechtheden en leugen
tjes van dien kant zoo vaak verno
men. Maar de zaak van 1903 is in 1905
Teeds uitgevochten. Toan was de po
litieke rekening met dr. Kuyper reeds
afgesloten. Maar de heeren willen
spr. gaarne hooren spreken over 1903.
Het gold de vraag of bij staking
de opzeggingstermijn moet worden
gehandhaafd. In de wet op het Ar
beidscontract is thans nedergelegd
wat spr. toen heeft verkondigd. Maar
let op het verschil: op 1903, en toen
stond daar achter de ministerstafel
de man die allo partijen achter zijn
zegekar spande, en thans diezelfde
groote man gecompromitteerd., hier
niet aanwezig kunnende zijn omdatl
hij is under the consideration of the
House. Gij, mijne heeren, hebt mij
