HAARLEM'S DAGBLAD.
TWEEDE BLAD.
ZATERDAG 28 MEI 1910
Haarlemsche
Handelsvereenëging
Goedgek. by Zoa. BmI. van 11 Nov. II
Da Haarlemsche Haudelavereeni-
glng hier ter stede, opgericht 10 Mei
1892, heeft Ln den loop van den tijd
wel haar recht van bestaan bewezen.
In zeer vele gevallen, zaken van ver-
'•chilienden aard betreffende, la «Ij
opgetreden en dikwijls met groot
succés. Jammer echter, dat men alge
meen niet meer blijk geeft, dit te
waardeeren, door als lid der Vereenl-
glng toe te treden- Er zijn wel aieer
dan 600 leden, maar dat is niet vol
doende. Elk handelaar, nertagdoen
de, ja zelfa particulieren, moesten lid
worden, om ten minste te laten gevoe
len, dat men het werk op prijs stelt,
dat de Haarlemsche Hand els vereen!
ging steeds opneemt, als doende, wat
hare hand vindt om te doen.
De voordeelen, die de Vereeniging
bulten hare bemoeiingen van ver
schillenden aard, haren leden aan
biedt, zijn zeer vele en zeer groote
tegenover do geringe JaarUjksche
contributie van 3.50, die gevraagd
wordt.
De Haarlemsche Handelsvereeni-
glng bemoeit zich in de eerste plaats
er mede, de belangen van hare leden
te bevorderen, door onwillige beta
lers voor hen tot betaling aan te
manen en informatièn voor hen in te
wuinen. Bovendien hebben de leden
het recht, het hun gratis te verstrek
ken advies van den rechtsgeleerden
adviseur der Vereeniging te vragen,
die ook in proceduren en faillisse
menten gratis voor hen optreedt, na
tuurlijk alleen voor zaken betreffende
den haudel en liet bedrijf der leden.
Als proef kunnen voorlaan nieuw
ledeu voor een half Jaar worden aan
genomen, doch slechts het 2e halfjaar
(van 1 November tot en met 80 April)
ad 1.75 de halve contributie.
Rechtsgeleerde adviseurs der Ver
eeniging zijn de heeren Mrs. Th. de
Haan Uugeulioltz en A. H. J. Menens,
Spaarne 94, alhier, die voor de leden
eiken werkdag van 24 uur des na
middags zijn te spreken.
Het bureau der Vereeniging ls ge
vestigd Jansweg 11.
Yoor incasso's door bemiddeling
der Vtereeniging wordt een vost
recht van 5 pet. der vordering bere
kend.
Bovendien moet 10 cent voor port
•teeds worden bijgevoegd, bij Inzen
ding van vorderingen door bemidde
ling der advocaten t« Innen.
De kosten van lnformatiën naar
buiten de stad woonachtige personen
bedragen 60 ets. per informatie, plue
ijf cents porto-vergoeding. Informa
tion naar binnen de stad wonende
personen worden gratis verstrekt.
Pretentiën op bulten de stad wo
nende personen worden niet behan
deld, wanneer niet 10 ets. voor porto
vergoeding is toegevoegd.
Ruim 1748 lnformatiën en rechts
geleerde adviezen werden In het af-
geloopen jaar gegeven.
In Februari en Maart 1910 zijn 86
vorderingen tót een bedrag van
1518.82 betaald; 16 vorderingen
worden afbetaald, 17 vorderingen
zijn uitgesteld."
Volgens art. 7 dient het geheim der
lijsten van wanbetalers ongeschon
den te blijven.
Alle brieven, aanvragen, reclames
of wat ook, moeten worden geadres
seert aan het Bu-reau, dat geopend is
verdere inlichtingen zijn te bekomen.
Het Bestuur heeft bemerkt, dat men
soms meent, dat men, hoewel geen
lid der H. H. V., toch van haar lnfor
matiën kan bekomen, en brengt nu
nogmaals en uitdrukkelijk ter kennis
dat alleen aan leden der Vereeniging
lnformatiën door baar worden ver
strekt, en dat voor lnformatiën op
hier ter stede woonachtige personen
nooit betaling mag worden gevor
derd.
HET BESTUUR.
Buitenlandsch Overzicht
DE KIESRECHTHERVORMING
IN PRUISEN.
Gisteren ls ze weer eens in 't Hee
renhuis ter sprake gekomen en daar
zonder veel commentaar In den doof
pot gestopt Evenwel niet zonder be
langstelling. De tribunes waren
stampvol, geen plaatsje was onbezet,
ook niet op de banken der heeren af
gevaardigden.
Dadelijk nam de minister-president
Von Bethmann Hollweg (dezelfd© na
tuurlijk, die Rijkskanselier ls) en
verklaarde, dat ,,als de besluiten van
't Heerenhuls niet aanvaard werden,
er-geen kans zou bestaan op een prac-
tisch resultaat." Deze uitlating was al
een trekken aan 't touw, dat 't doods-
klokjo weldra zou doen klinken.
Von Iieydebrand verklaarde daar
op, dat de conservatieven niet meer
concessies konden doen, dan zij reeds
gedaan hadden, dat de regeling van
de „Drittelung" volgens do besluiten
het Heerenhuis voor hen te ver
ging.
De minister-president zei daarop
met nadruk, dat ook de regeering de
grens der toegeeflijkheid bereikt had.
De discussie liep voornamelijk over
de vraag, waarom de regeering nu
juist \an deze quaestie het aanvaar
den of intrekken van het ontwerp af
hankelijk maakte.
Von Heydebrand verweet den mi
nister-president, dat deze in het Hee
renhuis een andere houding had aan
genomen dan in het Lagerhuis, daar
veel sterker op zijn stuk had gestaan
dan hier.
Alle partijen kwamen nog eens aan
het woord. Er was bij 't debat eerst
veel animo, men hoorde talrijke gees
tigheden en heelemaal geen nieuws.
't Debat duurde zoo nog 4 uur. Toen
begon 't te vervelen. De sprekers
werden door luide kreten, ook van
hun eigen partljgcnooten, tot zwijgen
gedwongen.
Men ging stemmen.
Alle amendementen op het kritieke
artikel 6, dnt de Indeeling der kiezers
in klassen regelt, werden met groote
meerderheid verworpen, daarna
ook het artikel zelf.
Toen stond, zooals men verwacht
had, Von Bethmann Hollweg op, en
verklaarde, dat, nu er door het uit
schakelen van dit artikel een gaping
de wet ontstaan was, en nu de de
batten bewezen hadden, dat er geen
overeenkomst mogelijk was, de regee
ring geen waarde hechtte aan verdere
beraadslaging er over. Daarop ver
liet hij de zaal en werd de vergade
ring gesloten.
Deze wet is voorloopig van de baan.
Algemeen is men zeker, dat do ver
werping wel tot geen ontbinding of
tot een rninlsterieele crisis zal leiden
Alles zal voorloopig wel bij 't oude
blijven.
De sociaal-democraten en ook de
vrijzinnigen zullen daar evenwel
geen genoegen mee nemen. We her
inneren aan de Jonge kiesrechtbetoo-
gingen, die bewezen, dat het deze
partijen ernst ls met den eisch tot
hervorming.
Wat zal de regeering daar tegen
doen? Met een nieuw ontwerp komen,
dat ln 't Huis evenmin kans van sla^
gen heeft? Zoolang er geen verande
ring komt in de samenstelling der
volksvertegenwoordiging is van geen
ander ontwerp succes te verwachten;
maar zelfs nieuwe verkiezingen kun- i
nen, ondor het tegenwoordige kies
recht, geen andere samenstelling
brengen, dus...
Het doet denken aan een kringetje,
waaraan geen begin- of eindpunt
is; tenzij de andere partijen bezwijken
voor de krachtige aandrang tot kies
rechthervorming.
Belangrijk
GROOT POLITIEK NIEUWS
ls er niet t Is verbazend stil ln de
kringen der diplomaten. Of zijn ze al
lemaal bezig hun hersens te pijnigen,
om een oplossing der Kretenser-
quaestie te vinden, die aan alle par
tijen bevredigt? Nu dan kunnen ze
voorloopig nog blijven zoeken!
De heer San Giuliano, Italiaansch
minister van buitenlandsche zaken,
ls gisteravond te Berlijn aangeko
men.
Heeren politici kunnen zich nu ver
maken met de bespreking van de ver
houdingen in den Driebond.
Nieuws kunnen ze daarover oök
niet bedenken, want na het laatste
bezoek van den Duitschen rijkskanse
lier aan Rome ls de hondstrouw be
vestigd. Sinds dien is alles bij 't ou
de gebleven en dit bezoek kan dan
ook alleen opgevat worden als een be
vestiging van het Verbond. Vermoe
delijk zal dit dezer dagen ook wel ln
een officieel communiqué geconsta
teerd worden.
Over
DE MINISTERCRISIS IN DENE
MARKEN,
wordt gemeld, dat de Koning, die gis
ter uit Londen teruggekeerd ls, een
kort bezoek ontving van den minis-
ter-president Zahle, die het verzoek
om ontslag van het ministerie over
handigde.
De koning nam het ontslag aan
doch verzocht Zalile voorloopig de
leiding der zake nte blijven w&arne-
DE SCHEEPSRAMP BIJ CALAIS.
Korte berichten hebben reeds mel
ding gemaakt van de treurige scheeps
ramp bij Calais, waar een ouderzee-
er der Fransche marine, de Pluviose,
overvaren is door de poetboot Pas-de-
Calais, die dienst doet tusschen Ca
lais en Dover. Het ongeluk schijnt
Donderdagmiddag omstreeks half drie
plaats gehad te hebben. De Pluviose,
bezig oefeningen te doen. was onder
gedoken en, naar boven komende, is
zij gestooten onder tegen de Pas-do-
Galais aan en gezonken. De opvaren
den, ten getale van vijf-en-twintig,
zijn omgekomen, niettegenstaande
onmiddellijk pogingen tot redding
zijn ingesteld, eerst door de Pas-de-
Calais, die onmiddellijk een boot uit
zette, later met behulp van torpedo
booten, slcepbooten en drijyende bok
ken. Om half acht keerden do Bche-
pen, die gepoogd hadden hulp te ver-
leenen, te Calais terug. De ontroering
was algemeen. Op de plek, waar de
Pluviose gezonken was, stond zulk
een sterke onderzeesche stroom, dat
cr met hijschwerkluigcn niets uit te
richten viel.
Tot tien uur heeft mgn nog ge
tracht, maar toen moest het reddings
werk opgegeven werden
Uit Cherbourg zullen machtiger
hulpmiddelen gezonden worden. De
Pluviose hoorde thuis aan het station
voor onderzeeërs van Calais. De drie
commandanten van dat station bevon
den zich aan boord van de gezonken
boot. Dadelijk nadat men aan boord
van de Pas-de-Calais den schok van
de aanvaring gevoeld had, zag men
de Pluviose haar voorsteven over een
lengte van 12 A 15 voet boven water
uitsteken ln een hoek van 35 graden.
Onmiddellijk daarop zonk de boot
weg. Veel olie dreef op het water en
ook stukken hout zag men drijven.
De Ventose. een andere onderzeeër,
die eveneens te Calais gestationneerd
is, deed oefeningen op zee, toen de
ramp plaats had Toen de opvaren
den aan do beweging der schepen za
gen, dat er Iets bijzonders gaande
moest zijn, vroegen zij door middel
van signalen wat er aan de hand
was. Het antwoord was vreeselijk.
„Allen aan boord, zoo vertelt een ma
troos der Ventose, braken ln tranen
uit. Wij zetten onze oefening voort,
terwijl wit onze kameraden beween
den, die zooeven nog in het volle le
ven waren."
De Engelsche minister van marine,
Mac Kenna, heeft, zoodra do ramp
hem bekend was, den Franschen mi
nister van marine geseind Vergun
mij, uit naam van de Engelsche "ad
miraliteit, u de verzekering te geven
van de diepgevoelde sympathie der
koninklijke marine, bij gelegenheid
van het verschrikkelijke ongeluk met
de onderzeeër, dat u getroffen heeft.
Ook de Duitsche keizer zond een U
legram van deelneming.
Brusselsche Kout.
CCCXXVII.
„Welkom", roept Brussel thans den
vreemdeling toe, die de charmante
wereldstad het genoegen wil bewij
zen, haar tentoonstelling te bezoeken
Over de reis ditmaal geen woord we
beginnen dus met onze aankomst aan
de gare du Nord of Midi. Dit hangt
er van af, met welken trein we zijn
gekomen. Laten we hopen, dat we
met een hotel al klaar zijn, want dat
kan nog ui tijdroovend worden en
duur. De stortvloed van vreemden is
nu al overstelpend en het is nog pas
Mei, terwijl de meesten toch pas in
het reisseizoen komen. Ik heb u reeds
verteld van de prijzen en het aantal
kamers in het Palace-hotel, doch ook
daar heeft men wegens „plaatsge
brek" al talrijke gasten moeten wei
geren. Met de Pinksterdagen vonden
honderden hier dan ook geen onder
lak en moesten 's nachts naar Ant
werpen reizen om te logeeren. Toch
behoeven die hoogo logiesprijzen nie
mand af te schrikken, als hij hier
maar eenigszins bekend is of beken
den heeft. Dan is er in het groote
Brussel ook tegen billijken prijs nog
wel Iets te krijgeu. Schrijver dezes is
geneigd, om lezers van „Haarlem's
Dagblad" gratis zijn bemiddeling te
verleenen voor het huren van kamers.
Men schrijve dan aan de redactie
met bijvoeging van postzegels voor de
correspondentie, die de redactie met
onder get ee kende heeft te voeren, en
met duidelijke omschrijving, voor
welke dagen en welke personen men
logies wenscht en wat men wil beste
den. Men moet dan echter spoedig
schrijven, want Ik weet niet, hoe de
toestanden in Juni zullen worden.
Wanneer men echter zelf moet zoe
ken en graag niet te veel betaalt,
loope men de Vooruitgangstraat of
de Brabantstraat eens door. Deze
straten liggen rechts en links van hel
No or der station en hier vindt men tal
van hotels, waar men in normale om
standigheden voor 2 a 3 francs (ik
niet n u) terecht kan.
iten wij echter aannemen, dat
die logieageschiedenis al in orde is,
ais wij aankomen. We willen dan
waarschijnlijk eerst even een wande
lingetje maken en gaan daarom van
een der reeds genoemde stations de
gioote boulevards op, om daar een
heerlijk terraszitje te nemén voor
een Belgisch bierhuis, waar we voor
6 cis. een heerlijk glas faro of brune
drinken. Misschien zal ik later in de
gelegenheid zijn eenige dier prachtige
Belgische bierhuizen aan te wijzen
vermelden moet' ik nu evenwel, dat
in sommige der grootste café'e alleen
Munich en Bock wordt verkocht, dat
30 A 40 centimes per groot en 20 A 15
centimes per klein glas kost.
Dan wandelen we naar de place
Fontainas, een pleintje op de groote
boulevards en nemen daar in de res
taurant Fontainas een dinertje. Dat
is een luxueuse inrichting men .di
neert er op het terras, in de bene
denzaal of in de prachtige bovenzaal,
en betaalt er één franc. Daarvoor
krijgt men soep, beeft twee keuzen
uit gewoonlijk 5 A 6 plats, die alle
dagen veranderen en waarvan het
menu langs de wanden te lezen staut,
één keuze uit drie soorten dessert en
mag zooveel van het heerlijke Fran
sche brood eten, als men verkiest.
Men neemt er bij een glas brune voor
tien ceniimen en geeft 10 centime»
fooi per persoon
Nu Ls dil diner wel niet zoo over
vloedig als men ln Holland in
provincie wel eens voor een daalder
krijgt, maar alles is uitmuntend toe
bereid en waar men in Brussel zoo
dikwijls iets eet, heeft men er zijn go
noegen aan.
Trouwens laat Ik u dezen raad ge
ven: leef ln Brussel op zijn Brus
selsch. Sta vroeg op, want het leven
is hier vóór 9 uur al zoo vroolijk,
neem een klein ontbijt: een kop kof
fie ln uw hotel of nog liever bij oen
bakker en eet daarbij een rijsttaairtje
o fstukje „flan" (roomtaart), kaas- o:
vruchtentaart (5, 6 of 7 1/2 et). Di
neer om 12 uur precies, eet om 4 A 5
uur weer een kleinigheidje, gebruik
7 uur half acht uw souper, op de
zelfde wijze als het diner.
In plaats daarvan, kunt ge ook 'n
bifsteak met potates futes" nemen.
Dit ls gebraden malsch rundvleesch
met in de oliegebakken rauwe aard
appelen. Wilt gij Iets wat het meost
lijkt op een Hollandsche biefstuk be
stel dan een filet. De Hollanders
smullen het meest In carbonados
flamandes', een spijs, die wel wat
cereenkomt met gul ash en ook tête
de veau en tortue (niet vinaigrette)
een zeer aanbevelenswaardige
plat. Is men dah 's avonds laat uit
geweest en heeft men volop genoten
van de Belgische Bieren en u mis
schien wel gelaafd aan het heerlijke
kriekenlambie, waar lk 't edele drui-
ven nat voor laat staan, ga dan naar
de rue des bouchars (Beenhouwers
straat), loop bij een der Togni's"
binnen en eet voor de toonbank een
maquereau of 'n sardine en laat
gehemelte am Scliluss te gast gaan
aan een der vele kaassoorten, wt
gij, kaaskop, het bestaan zelfs
niet hebt vermoed.
Wat dwaal ik af! Maar ik heb ook
zooveel te vertellen. Uit het -restau
rant Fontainas (er zijn nog twee res
taurants er naast, die op gelijke doch
bescheidener wijze zijn ingericht)
wandelen we de boulevards af in te
genovergestelde richting als
komen zijn en neanen aan t eind
daarvan, dus aan de Nord of Midi
X-tram, die ons naar de ten
toonstelling brengt. We hebben de
Brusselsche Kout goed. gelezen en
gaan dus Ln de open tram 2e klasse,
betalen 15 centimes en rijden tot
oor da tentoonstelling. In 't terug
gaan, gaan we op de tentoonstelling
voor 20 centimes op de tram, want
dan zouden we grooten kans loopen
geen plaats te krijgen buiten den in
gang.
Laten wij thans allereerst dc Ne-
derl. afdeoling eens binnenwandelen.
Hoe deze er in- en uitwendig uitziet
heb ik U reeds verteld: bij latere be
zoeken is mijn indruk van het minder
imposante van het Inwendige slechts
versterkt. Men voelt bovendien ook
zoo iets of hier in verhouding van
de ruimte wel wat te veel is saa inge
bracht, Iets wat natuurlijk maai' be
trekkelijk practisch is. Als bezoeker
kan men beginnen aan den Ingang,
waar Utrechtsche geniesoldaten het
vaderlandsch hart doen kloppen, zich
een officieelen catalogus voor 1.50 frs.
aan te schaffen, maar het is nog al
een lijvig boekdeel en bij oppervlak
kige doorlezing, tooals men op de ten
toonstelling moet doen, heeft men cr
niet veel aan. Daarentegen Is he#
voor personen, die meer op hun ge
mak en ook thuis de tentoonstelling
moeten bestudecren von groot nut.
Laten we nu echter maar eerst eens
gewoon doorwandelen zonder officl-
eele gids. 't Valt ons dan aanstonds
op dat we ons op een galerij bevin
den, hoewel we geen trappen zijn op
gestegen. Dat ligt natuurlijk aan de
eigenaardige Inrichting van het ter
rein.
Een mooie stand, die een der gun
stigste plaatsen heeft, ls die der Ned.
Zee-visscherij. Welke firma's uit
IJmuiden daaraan hebben deelgeno
men. heb ik vroeger In 't Haarlem s
Dagblad al meegedeeld. Door een
blauw waas zien wij op volle zee do
verschillende vaartuigen, die op vis-
scherij uitgaan en verder ls hier alios
geëxposeerd, wat met het bedrijf in
verband staat. Nu wordt onze aan
dacht gevraagd voor de afdeeling
Ceramiek, die zooals trouwens öp
meer tentoonstellingen, een zeer
bijzondere plaats inneemt. In hoofd
zaak vinden we doze inzendingen hij
elkaar in het als ik het zoo noemen
mag voorportaal, terwijl een enke
le afzonderlijk is geëxposeerd. Dit
verschijnsel merkt men bij meer klas
sen op, doch in 't algemeen z&l ik om
niet te uitvoerig te worden, alles wat
bij elkaar hoort, maar bij elkaar ver
melden We zien hier dan in de eer
ste plaatsGebruik- en sier-aardc-
werk, aardewerk voor bouwkundige
doeleinden en decoratieve paueelen,
ingezonden door N. V. Fabriek ,n
Brouwers aardewerk. Directeur Wil
lem C. Brouwer, „Vrcdelnst", Lei-
derdorp. G. en J Cool, Amsterdam
zonden marmeren schoorsteenmantels
in, doch deze rooc-t men zoeken in <ii
kamers van V üenkamp, B--
Van den Bosch en Jansen, dfctaren
gen staan hier weer geëxposeerd de
groote vazen, het kunstaardewerk e i
de tegels van de plateelbakkerij
Distel" uit Amsterdam. Evenzeer do
collectie aardewerk, ver.-ierd met in
legwerk, de beelden- en diergrorpen
in fuyence en terra cotta van Joh. B.
Lombeek Jr. Fabriek voorheen «Je
Anistelhoek te Amsterdam, terwijl v. j
bij deze inzendingen verder de nam
aanstippen van Chris Lannooy, Gou
da; St.-Lucas, Utrecht: Potto i
Rembrandt, Nijmegen, firma Van
Silleveld Perelaer, faycnce-fabiick.
„Amphora", Oegstgeest Gebrs. Tiche
laar te Makkum, terwij! ten slotte <J
heer B Nienhui» te Haarlem ontwa
pen voor keramische doeleinden In
zond.
We hebben nu het voorportaal bek
ken en gaan rechts do galerij op,
waar ons 't meest in 't oog valt de
zending van de Hengelosche trJjpwe-
verij. Laten wij om niets te verzuim-
nu ook de „kamers" achter ons i
oogenschouw nemen. Daar zijn als
groep XII in hoofdzaak huiselijke in-
terieurtjes ingericht, dat wel model
len zi;a op welk© wijze -. -
gericht moet zijn, om werkelijk «I. f-
tig te kunnen worden genoemd. 7.
vinden we daar een interieur-eetzn.il
in mahoniehout met inlegwerk in eb
benhout en paarlmoer, volgens teek;-
ning van den Amsterdamsclicn archi
tect Walenkamp en uitgevoerd do- r
het Modelhuis, Directeur N- le Grai '1
Amsterdam. Ik wil hier nog bij aan
stippen, dat het schoorsteenstuk on
de fries, uitgevoerd zijn op de sclmol
v. kunstnijverheid te Haarlem. H- t
schilderstuk, schoorsteen, is ven H.
Bears de geschilderde fries Y&O
Dorgelo. Verder bevindt zich In dtze
klasse nog een kamerschut in maho
niehout en tiekhout met inlegwerk vu
gebatikte paneelcn. dat door me; A.
Spier is vervaardigd.
Haarlem komt hier prachtig uit,
want vooral het geschilderd gebrand
glas, met het portret onzer Koningin
van J. Sabelts Co., wekt dc algcuu
ne bewondering.
H. HENNING Jr.
Haarlemmer Halletjes
EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE.
Zoo nu en dan bespeurt een raensch,
dat er nog zoo iets bestaat als een
voorschrift op de inkwartiering van
krijgsvolk. Dan krijgt hij namelijk,
als een grooten steen, die komt neer
plompen in den rustigen vijver van
•ijn burgerlijk bestaan, de mededeo-
ling thuis, dat bij gelegenheid van de
aanstaande oefeningen overeenkom
stig art. zooveel van de wet zus en
zoo, Staatsblad No. zooveel, een of
twee man zouden kunnen worden ge
stuurd, die hij op zijn koeten herber
gen moet. Vooral dat nummer van
het Staatsblad is hoogst gewichtig,
daar het terecht veronderstelt, dat
iedere Nederlander, die maar een
klein weinigje te beduiden heeft, alle
Staatsbladen van de laatste halve
eeuw op jaartal, datum en nummer
in een afzonderlijke kamer bewaart,
en dus het Staatsblad in quaestie on
middellijk kan opzoeken.
Toen ik eeuige jaren geleden een
dergelijke l- schrijving von het
Stadhuis kree^, werd mijn eerste
schrik gelukkig getemperd door de
mededeeling, dat wanneer ik daar
aan de voorkeur gaf, de uitbesteding
van den bedoelden militair of de be
doelde militairen, voor mijn rekening
kon geschieden.
Toen ik dit las. vulde zich mijn
hail met tegenstrijdige gewaarwor
dingen. Practisch was ik blij, omdat
mijn huishouden niet op militair be-
soek ls ingericht. Aan geen van mijn
wanden hangt een militaire voorstel
ling geen afbeelding van Napoleon
op de brug van Areola, of van den
terugtocht uit Rusland, zelfs niets
wat naar een uniform lijkt Zoo'n
militair voelt zich dus binnen mijn
muren niet thuis, en wat zou je moe
ten doen, om hem op zijn gemak te
zetten Ik vraag aan ieder vreedzaam
burger welk gesprek moet je nu toch
voeren bijvoorbeeld met iemand van
de vesting-artillerie
Om die redenen was ik wel in mijn
schik met het aanbod van het ge
meentebestuur, om den zoo niet per
manenten, dan toch tijdelijken wees
bij een ander uit te besteden, al ben
ik ook in beginsel vóór de opvoeding
van weezen in het huisgezin. Maar
wat komt er op die manier van den
democratischen tijdgeest terecht De
plaatsvervanging ln het leger hebben
we afgeschaftde plaatsvervanging
in de gastvrijheid zou helaas behou
den blijven I De landsverdediger, die
mijn gastvrijheid inriep, zou worden
verwezen naar een logement, waar
hij geen ïneusch, maar een nummer
zou zijn. Helaas, hoe ver zijn we van
de oudvaderlijke tradltiën der gast
vrijheid verwijderd, die door de oude
Germanen an hunne tljdgenooten ln
eere werd gehouden.
Ik was Juist bezig, mijn zoon Jan
met deze beschouwing beter en kun
diger te maken, toen hij mij ln de
rede viel met de verklaring, dat hij
het niet met me eens was.
„In den tijd van de oude Germa
nen", zoo zei hij, „waren er nog geen
hótels. Als toen een reizend man aan
je deur klopte en nachtverblijf ver
zocht, kou je niet zeggen „ga naar
Hótel Funckler of Roozen, of de Lion
d'Or of de Leeuwerik", want die wa
ren er toen allemaal nog niet. Je
moest dus wel zeggen „kom bin
nen, vreemdeling, eet mee, ik zal je
een bed geven om te slapen." Heel
anders dan tegenwoordig. Men moet
de zaken beoordeelen in de lijst van
hun tijd I"
Ik zou Jan voor deze laatste pedan
te opmerking wel beloond hebben
met een antwoord, dat niet mis was,
wanneer niet op hetzelfde oogenblik
een brief was binnengebracht, afkom
stig uit Nyehaske. Bij het lezen van
dien naam kreeg ik een ijselijk voor
gevoel. Mijn neven en nichten zijn,
zonder de orde en regelmaat, die an
ders onze familie kenmerkt, over den
aardbol rondgestrooid er ia er eeD
op Madagascar, een in de Kaap, twee
in Indië, een woont er te Vaals, een
te Rilland Bath en ik herinnerde er
mij nu ook een te Nyehaske. Wat ik
wel gevreesd had, kwam uit neef
en nicht Klompstra vroegen, of we
hen op den dag van het Koninklijk
bezoek konden logeeren, se zouden er
dan, omdat de reis zoo ver was. nog
wel een paar dagen aan vastknoo-
pen.
Dit laatste werd geschreven op een
manier, alsof ik het bijzonder moest
waardeeren, alsof het om zoo te zeg
gen een vergoeding was voor hun
verschijning op den dag van het Ko
ninklijk bezoek. Met deze opvatting
kon ik me zoo weinig vereenigen, dat
ik uitriep
„Ik wil ze niet ontvangen 1"
„Meer voorgekomen", zei Jan. „Pas
nog in Loosduinen, waar de notabele
ingezetenen de inkwartiering hebben
geweigerd. En het gevolg Proces
verbaal.H-
„T Zijn geen militairen", bromde
ik, „alleen een neef en nicht uit
Nijehaske."
„Des te erger", beweerde Jan, „pro
ces-verbaal door een neef en nicht
opgemaakt, vea oordeal ing door de
heele familie. Weigering van gast
vrijheid, dat is te zeggen eeuwige
schande over onze hoofden. En dat
wel door de heele wereld, wegens
onze neven en nichten op Madagas
car, ln de Kaap, Indië, Vaals en Ril
land Bath. Als u ze niet ontvangt,
durf ik me van mijn leven niet aan
de oevers van den Nijl vertoonen."
„Waarom zoeken ze geen hótel 7"
„Familie is goedkooper", zei Jan,
met snijdende kalmte.
„Hoe kan ik er aan ontkomen 7"
„Door één middel".
„Welk dan
„Zelf op reis gaan", antwoordde
Jan, „we hebben nog altijd een uit
stapje te goed."
Maar toen begon ik ook lont te ru'-
ken en beloofde hem, in de woede,
die iemand bevangt, wanneer hij aan
een onplezierige taak niet kan ont
snappen, dat Jan den heelen dag met
hen op zou trekken.
„Jij zult ze hier en daar rondleiden,
dat beloof ik Je".
„Heel goed", zei Jan, „lk ben als
altijd de gehoorzaamheid zelf. Nicht
zal ik introduceeren op het tennis
veld, dan kan ze een darn es-double
spelen en neef neem ik mee uit roeien
in de wherry. Mocht hij soms onder
weg overboord vallen (ze zijn In Nije
haske zulke ranke vaartuigjes allicht
niet gewoon), dan kan ik er niets aan
doen, dat begrijpt u. Nergens in dc
wetten der gastvrijheid staat te lezen,
dat Je een gast uit het water moet
redden."
Ik werd boos, maar wat kon ik er
aan doen 7 De zoons hebben het ten
allen tijde beter meenem te weten, dan
de vaders, een houding waarvoor,
zijn ze eenmaal zelf vaders geworden,
de gerechte straf hun niet ontgaat
En dit was dan ook mijn eenige
troostgrond, toen ik Jan in het grin-
nekende gezicht keek en begreep, dat
hij gelijk had.
Want toen hei er op aankwam, dat
wil zeggen, toen het paar uit Nije
haske inderdaad aankwam, was ik
het inderdaad, die hen begeleiden en
bezighouden moest. Als te weer zijn
afgereisd, zullen ze mij evenwel niet
voor de neven en nichten-rechtbank
kunnen dagen.
Van afreizen gesproken -ik heb
met plezier gezien, dat er deze week
een afdeoling van de Nederlandsche
Reisvereeniging te Haarlem is opge
richt Jan beweert wel, dat deze ver
eeniging anti-nationaal is, omdat ze
niet andere doet. dan de Nederlan
ders trachten te bewegen, hun land
te verlaten, maar ik beweer juist in
tegendeel, dat ze bijzonder nationaal
is, omdat zij Nederlanders beter in
zicht geeft ln de wereld en hun daar
mee een breeder ktjk en ruimer op
vatting bijbrengt, die aan Nederland
ten goede moeten komen.
De Reisvereeniging ls een coöpera
tieve reis-onderneming, een Llssone,
maar zonder winstbejag. Ze ls om
zoo te zeggen een gezamenlijk optre
den tegen den buitenlandschen con
ducteur en den buitenlandschen kell-
ner. Misschien is deze volzin niet voor
ieder duidelijk ik zal hem daar :r
nader toelichten.
liet voordeel van reizen in het 1- ïl-
ienlaud is, behalve het gevoel vao
vrijheid en vacantie, de mooie na
tuur en de nieuwe omgeving, liet na
deel is de houding van den trein
conducteur, die omdat hij nu een
maal al de kleine bijzonderheden van
den reisweg kent, die wetenschap u k
verwacht bij den reiziger, en hem,
wanneer dat niet terecht geschied!,
zijn meerderheid voelen doet. Het na'
deel is ook de hötelbedieudc in
diverse vormen, van den defUgen por»
tier af tot den wijeneuzigen piccolo
toe, die zich op zijn klein tem: je
koning voelt en den onervaren reizi
ger imponeert, zoodat hij op het :k°
van fooien altijd angstig is, dat hij
te weinig, maar nóg banger, dat hij
te veel geelt.
Deze twee machten, de conducteur
en de hotelbediende, worden door dd
reisvereeniging met één slag ik wil
niet zeggen onthoofd, maar dan toch
onttroond. De leider namelijk kent
hun kracht en him zwakheid, weet
hoe hij met hen om moet gaan voor
de reizigers zijn deze donkere vlekken"
van liet landschap afgeveegd.
Ik voorspel daarom aan de reisver
eeniging een bloeiend bestaan, vooral
wanneer zij aanraking zal hebben
gezocht met vereeniglngen in het bui
tenland van dezelfde strekking, om
dat ze zoodoende een bevorderaarster
kan worden van vreemdelingenver
keer. als geen enkele andere Neder*
landsche vereeniging.
FIDELIO.
