NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
Donkere Schaduwen
27s Jaargang. No. 8267.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
WOENSDAG 8 JUNI 1910 B
HAARLEM'S DAGBLAD
ABONNEMENTEN AD VERTENTIËN:
per drie maanden: Van 1—5 rege,s 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
Voor Haarlemj itsHaarlem van 1—5 regels 11.elke regel meer ƒ0.20. Reclames 30 Cent per regel
Voor de dorpen In den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der ^nÏY^LWafiRvs* B'j Abonnement aanzienlijk rabat.
gemeente)J-30 Advertentiön van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing;
Franco per post door Nederland1-Ö5 (gy jgEgJ ^ts' v00r plaatsingen contant
G^ulrtreerd Zondagsblad, Vo'or Haarlem 1 1 I 0.37H Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 53.
de omstreken en franco per post „0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. ,J Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA
Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Teiephoon interc. 6229.
tweede blad.
DINGEN, DIE NIET IEDEREEN
WEET.
XIV. HOE BEPAALT MEN DE
PLAATS OP DE VERSCHILLENDE
DEELEN DER AARDE?
Waaneer men een landkaart of
een globe beziet, merkt men dat
daairop lijnen zijn getrokken in twee
ërlei richting. Zij zijn getrokken van
links naar rechts en van hoven naar
beneden.
Die lijnen, vormen op die manier
een denkbeeldig netwerk over de ge
heel e aarde. Zij dienen om op een
gemakkelijke wijze een plaats aan te
geven, ergens op de aarde. Vooral
zeelieden maken van deze manier van
plaatsaanduiding gebruik, daar men
op zee geen vaste punten heeft, die
bij de plaats-aanwijzing gebruikt
kunnen wozxlen, zooals op het land
het geval is. Om te begrijpen, hoe
men die lijnen daartoe gebruiken
kan, dient men te weten, op welke
manier die lijnen getrokken zijn.
Als men de lijnen op een globe be
ziet, merkt men, dat zij cirkel» vor
men, die om den geheel en aardbol
loopen.
De cirkels, op de landkaart ziet
men ze als. lijnen, die van links naar
rechts loopen, noemt men parallellen
of breedte-cirkels. Om nu deze cir
kels van elkander te onderscheiden,
heeft men er getallen bij gezet.
I'f nul-parallel is op die plaateen
rond de aarde getrokken, die even-
ver van de noordpool als van de zuid
pool afligegn. Deze cirkel ook ge
noemd: linie, evenaar en equator
loopt dwars door Nederl.-Indië, den
Grooten Oceaan, loopt door het noor
delijk deel van Zuid-Amerika, den
Atlantischen Oceaan, snijdt Afrika
in twee deelen en gaat dwars door
den Indisohen Oceaan weer naar
Oost-Indiê.
Wat ten noorden van die lijn ligt,
noemt men het noordelijk halfrond,
en 't geen ten ruiden is het zuidelijk
halfrond. De overige cirkels begin
nen èn naar het noorden èn naar het
zuiden te tellen.
Voor deze indeeling volgt men de
cijfers van de gradenboog. Van een
plaats, die nu b.v. ligt op den 52sten
breedte-cirkel ten noorden van den
evenaar, b.v. 't plaatsje Amcrongen
In Utrecht, zegt men dan, dat die
plaats ligt op 52 graden Noorder-
Breedte, *t g<M>n men afkort tot deze
aanduiding: Amerongen ligt op 52°
N.-B.
1 Kan natuurlijk zijn. dat de
plaats, die men bepalen wil, niet pre
cies op zoo'n cirkel ligt.
Daarom heeft men overeenkomstig
de indeeling van de gradenboog elke
graad verdeeld in 60 deelen, die men
minuten noemt en elke minuut weer
in 60 deelen, die men seconden
noemt.
Als men nu deze woorden leest: Ba
tavia ligt op 6° 11 52J" Z.-B., don be-
teekent dat dus, dat Batavia iigt 6
giroden 11 minuten 52J seconde ten
zuiden van den evenaar. Maar of
men nu al de „breedte" van een
plaatB weet, dan weet men nog niet
voldoende om precies te weten, waar
de bedoelde plaats ligt, daar zc
breedte-cirkel rondom de gehoede
aarde loopt. Wanneer men b.v. van
Batavia niets meer opgaf, dan boven
bedoelde cijfers, dan weet men nog
niet, of die plaat6 in Azië, Afrika of
Zuid-Amerika ligt, wont door die
werelddeel en loopt de cirkel, die op
6° 11' 52" Z.B. trand de aarde gaat.
Om nu de plaats precies te bepa
len, heeft men do andere lijnen noo-
dig, die van boven naar beneden ge
trokken worden. Deze halve cirkels
gaan alle door de noord- en zuidpo
len. Zij heeten meridianen of lengte
cirkels. De nul-meridiaan wordt ge
woonlijk die genoemd, welke over
Greenwich, de voorstad van Londen
met de bekende sterrewacht, gedocht
wondt. Soms neemt men ook den me
ridiaan van Parijs of dien van Far-
ro, een der Can arische eilanden bij
Afrika, als nnl-meridiaan. Maar die
van Greenwich wordt tegenwoordig
het meest gebruikt.
De nul-meridiaan van Greenwich
loopt van <Je Noordpool door de Noor
delijke IJszee, Noordzee, Engeland,
Frankrijk Spanje, de Mlddollond-
sche Zee, West-Afrika, den Atlanti
schen Oceaan, Zuid-IJszee en Zuid
pool.
Naar het oosten toe noemt men de
meridianen die welke de oosterleng
te en naar "t westen die welke de
westerlengte aangeven.
Op dezelfde manier, wat de graden
indeeling betreft, becijfert men de
meridianen ais de parallellen. Wan
neer men nu bij de opgave van straks
in zake Batavia nog voegt, dat die
stad ligt op 124°, 30' O. L., dan weet
men dus ook, dat Batavia ligt op 124
graden en 30 minuien of 124J graad
ten oosten van den halven cirkel, die
van de noordpool over Greenwich
naar de zuidpool getrokken is. Met
de straks genoeimdo opgaaf is dan de
ligging van Batavia bepaald.
In het kort nog eens herhaald,
noemt men hreedte den afstand van
een plaats tot den evenaar en lengte
den afstand tot den meridiaan van
Greenwich.
De namen lengte en breedte zijn
nog afkomstig uit de oudheid, toen
men zich de aarde dacht als een
rechthoek.
Buitenlandsch Overzicht
Wie heeft over
HONDERD MILLIOEN GULDEN
per jaar te beschikken? Hij kan den
Franschen minister van financiën
gelukkig maken, door ze hem per
postwisseltje toe te sturen. Gewis
maakt hij nog vele inwoners van do
republiek meteen dankbaar.
Geen wonder 1 De Excellentie over
de dubbeltjes zit in geldverlegenheid.
Vele groote uitgaveu moeten gedekt
worden extra aanbouw van 2 panv
6erschepeu, toepassing der wet be
treffende de ouderdomspensioenen
van werklieden, enz.
't Staat daarom vast. dat de inkom
sten van 1911 met twee "honderd mil-
lioen fraucs vermeerderd moeten wor
den. In afwachting op de ontvangst
van 't bovenbedoelde postwisseltjo
heeft de ministerraad al vast beslo
ten, dat 't geld uit de verhoogde be
lastingen moet komen. Nu pijnigt de
minister z'n hersens, om een plan te
maken wat den belastingbetalers "t
minst- onsympathiek zal zijn. Maar...
als men aan de portemonnaie komt,
zijn de burgers al gauw outevreden.
Zoo zijn wij Hollanders (dat de Duit-
schers en de Engelschen precies zoo
zijn, is onlangs nog bewezen en 't
zal met de Franschen wel hetzelfde
zijn
Ontevreden is ook
Z. M. DE SULTAN VAN MAROKKO.
Moeley Hafid heeft weer eens tegen
over een journalist z'n hart uitge
stort. De heerscher in 't Moorenland
eerbiedigt de pers wel, of misschien
juister gezegd hij vreest ze.
De journalist mocht vrij uit zeggen,
hoe bij over Zijne Majesteit dacht
't Was een Franschman, dus zei hij
Ik ben overtuigd, dat U vijandig staat
tegenover elke gedachte aan samen
werking met Frankrijk.
Mis zei Moeley Hafid. M.n oprecht
ste verlangen ie, met Frankrijk hand
in hand te gaan, maar slechte invloe
den in mijn omgeving hebben er be
lang bij, dat ik met dut land op ge
spannen voet verkeer. Zij schrijven
bij elke gelegenheid in kranten en ge
ven dan verkeerde uitlegging aan el
ke van mijn daden.
De pers, zeide de Sultan bitter,
heeft me zeer 5eel kwaad gedaan. Ze
schildert me af als den hardnekkigen
vijand van Europeanen en hervor
mingen ze beschuldigt me van de
ergste wandaden; ze critiseert mijn
doen en laten als regeereud vorst on
ophoudelijk en toch zijn de Europea
nen onder mijn voorganger nooit zóó
ontzien en is hun veiligheid nimmer
zóo groot geweekt als thans.
In eigen oogen is Moeley Hafid dus
blijkbaar een heilig boontje. We ho
pen voor hem, dat 't geen wreed zelf
bedrog is....
'T AFTREDEN VAN DEN DUIT-
SCHEN MINISTER VAN
KOLONIëN
wekt veel belangstelling, Dernburg
ging heen. omdat ook hij van zich
zelf hooge gevoelens heeft, die z. i. bij
de tegenwoordige samenstelling van
't ministerie, niet tot hun recht kun
nen komen.
Uit goede bron wordt gemeld, dat
Dernburg al sinds langen tijd geen
lust meer had zijn krachten op te ge
bruiken in een gestadigon strijd te
gen de behoudende partijen. De sa
menwerking met den rijkskanselier
Betlunann Uollweg, die tegen zijn
verwachting bieef samenwerken met
die partijen, verdroot hem. Weken
lang hebben ©enige van zijn vrienden
zijn altreden tegengehouden, maar
ten slotte liet hij zich niet langer
weerhouden zijn ontslag in te dienen.
Dernburg heeft met zijn verzoek om
ontslag niet bedoeld de politiek vaar
wel te zeggen. Stellig heeft hij ver
wacht er zijn kansen voor de toe
komst mee te verbeteren.
Of dit waar is, zal de toekomst loe
ren.
De vrijzinnige bladen betreuren "t
heengaan vau den Excellentie. In 1
Berliner Tageblatt wordt o. a. ge
schreven
„Hij, die met handel en nijverheid
In zoo innige betrekking had ge
staan, kon geen staatkunde goedkeu
ren, die zoo vijaudig aan handel en
nijverheid was en slechts voor een
kleine groep een aangenaam leven
schiep. De wereldwijze koopman, die
hij altijd gebleven was, kon geen be
hagen scheppen in de bureaucrati
sche vervreemding van het leven, in
den overal binnendringenden reactio
nairen geest. Zijn staatsmanszin
moest begrijpen, dat de zoo ontzaglijk
gegroeide kiesrechtbeweging niet met
lapmiddelen en kleine spitsvondighe
den uit de wereld te helpen was. en
hij moest in een populaire staatkunde
den eisch van het oogenblik zien. Het
was hem niet vergund daarop Invloed,
te oefenen. Maar het leek hem te
recht een eisch der eerlijkheid, om
onder zulke omstandigheden van mo
dewei king af te zien."
Ook
IN NOORW EGEN IS EEN MLNIS-
TERIEELE CRISIS
en wel veroorzaakt door... "t vrou
wenkiesrecht.
Toen den Koning do wet ter be
krachtiging werd voorgelegd, waarin
aan de vrouwen voor de gemeentelijke
verkiezingen uitgebreid stemrecht
wordt toegekend, ried de minister
van handel, Arktander, die wet niet
te bekrachtigen.
Nadat de andere leden van 't ibiuis-
terie zich voor de bekrachtiging had
den uitgesproken, zette de Koning
zijn handteokening toch onder de wet.
De minister Arktander diende zijn
ontslag ln. Dat werd aangenomen.
De minister van openbare werken,
Braenner, neemt de portefeuille van
handel over, de hoofdingenieur bij de
Staatsspoorwegen Darre Jensen Is tot
minister van openbare werken be
noemd.
Dezo persoonswisseling beteekent
geen wijziging in het regeeringsstel-
feeT.
DE KRETENSER QUAESTIE
wordt steeds spannender.
In tegenstelling met de Grieksche
regeering, die blijkbaar nogal opti
mistisch gezind is, houden welinge
lichte kringen te Athene den toestand
voor zeer ernstig.
De politieke nederlaag, die Turkije
heeft geleden in de quaestie, ten ge
volge van het persoonlijk ingrijpen
van den nieuwen koning van Enge
land, heoft het fanatisme en de ras
senhaat der Turken bedenkelijk aan
gewakkerd en aanleiding gegeven tot
stornictphtige beloogingen, boycot,
protestvergaderingen en de oprich
ting van vrijwilligersbenden.
Het is te betwijfelen, of de tegen
woordige Turkscbe regeering wel bij
machte zal zijn de volksmassa'6 en
de Jong-Turksche comité's in be
dwang te houden. Met het oog op de
dreigende gevaren wordt nu door
aanzienlijke burgers eu officieren te
Athene een verzoekschrift met hand-
teekeningen aan de regeering. ge
richt, waarin deze naar aanleiding
van den overlast, dien Grieken van
het Turksche volk hebben ondervon
den, wordt aangespoord krachtig op
te treden en een grooten krijvsraad te
beleggen, om te beraadslagen over
maatregelcu tot verdediging.
En tevens wordt er in dat verzoek
schrift op gewezen, dat, wanneer de
regeering, ten gevolge van bel misluk
ken van oen gruote buitenlandsche lee
ning, in geldelijke moeilijkheden
mocht rijn, zij zoo noodig de bij de
banken gedeponeerde 200 millioen
van erfenissen en legaten kan gebrui
ken en daarvoor schuldbrieven aan
dio banken geven.
't Turksche blad Tatin schrijft o. a.:
„Geen macht ter wereld zal in
staat zijn Griekenland tegen onze
wrekende hand te beschermen, in ge
val men openlijk of bedektelijk tot in
lijving van Kreta overgaat Turkije
mag te gronde gaan, als het zich in
een oorlog stort, maar het zal in elk
gevai anderen met zich in den Moedi
gen afgrond trekken. Besloten tot het
uiterste, wacht Turkije koelbloedig
de komende gebeurtenissen af."
Op verschillende plaatsen zijn hevi
ge aardschokken gevoeld. Hier en
daar zijn groote verwoestingen aan
gericht, huizen ingestort, enz.
Te Castello zijn o. a 20 menschen
verongelukt, maar ook in andere
len en dorpen zijn slachtoffers te
betreuren.
De regeering heeft reeds maatrege
len voor hulp der geteisterde plaatsen
genomen.
Allegaartjes.
„De R e a c t i e".
De uitgever heeft ons toegestuurd
het eerste nummer van den eersteu
jaargang van „De Reactie, weekblad
voor Verstandige Men-
s c h e n". Die bij-titel heeft me ge
troffen. Ik vind die wel zeer oorspron
kelijke bijvoeging heel onaardig ten
opzichte van andere weekbladen, die
dus waarschijnlijk niet bestemd zijn
voor verstandige menschen maar
dat twistgeding moeten de weekblad-
uitgevers maar onder elkaar uitvech
ten wij zijn geen weekblad. Deson
danks wat aangaat 't onaardig
vinden n.L heb 'k er aan gedacht,
om mij voor één gulden in het jaar
dit permanente verstandigheids-prae-
dicaat te verschaffen.
Want, nietwaar, 't staat heel wèl,
zoo dat krantje quasi-nonchalant op
den hoek van je schrijftafel te laten
slingeren, zóó gevouwen, dat ieder
bezoeker het leest „voor verstandige
menschen". Dat wekt gepasten eer
bied. En dan kun je nog eens in een
gesprek laten ontvallen, zooiets van
'k Las vanmiddag in „De Reactie"....
jelui weet wel. dat blad voor verstan
dige menschen, voeg je er dan zoo
losjesweg bijDat doet goed in ge-
ze Lscliap.
Maar, daar 'k te bescheiden ben
van aard. durf 'k me niet zoo maar
onder al die andere verstandige lui
scharen.
Een blad voor verstandige men
schen, moet wei door heel verstandige
menschen geschreven zijn. En dat
in de redactie van „De Reactie" (let
op dai-maor-één-letter- verschil tus-
sciieu producent eu 't geproduceerde!!
verstandige menschen zitten, blijkt
wel uit de mededeeling aau den kop
„De redactie ontvangt gecu bezoe
ken". Afgezien van het feit, dat zulk
een maatregel het tegendeel van reac-
tionnair, zelfs teer radicaal is. vind
'k dat hyper-verstandig. Want in
zoo n redactie-spreekkamer kom je
wel eens tot hei sombere vermoeden,
dat je bezoekers alleen gekomen zijn,
om je een geduldproef te laten onder
gaan. En als je een toch veelzeggend
bordje Tijd is geld" ophangt, dan
schijnen de langpraters volkomen
doordrongen van die waarheid, altijd
ln dezen zin, dat hun tijd geld is,
en zij dus door hun lang tertoef een
soort van weldadigheid te jouwem
beoefenen.
Degeeti, die ons wel eens met een
bezoek heeft vereerd, begrijpt natuur
lijk wel, dat ik niet uit eigen erva
ring spreek, maar andere cuuranten-
hodrijven op 't oog heb. Dat deze re
dactie geen bezoeken ontvangt, vind
'k dus een zeer te waardeeren ding.,
Vergeefs heb 'k echter gezocht naar
de mededeeling, dat de administratie
ook geen bezoeken ontving. Maar ge
lukkig voor de adverteerders mogen
z ij er wel komen.
„De Reactie" wordi o. m. toegezon
den aan de leden der Staten-Gene-
raaL Dat vind 'k gevaarlijk. Niet,
omdat dit niet allen verstandige men
schen zullen zijn, maar omdat een
Kamerlid toch niet graag omgaat met
dingen, die reactionnair lijn. „Reac
tie wil hier niemand", zei eens een
spreker bij de groote stakings-debat-
ten in 1903.
„Eu zoo is het gebleven, tot op de
zen dag", zou Multatuli er achter ge
voegd hebben.
Maar scherts ter zijde We citee-
ren uit een artikeltje „Ons Program-
het volgende:
Dit blad is gewijd aan den vooruit
gang.
Daarom heet het„De Reactie".
Zoo op het eerste gezicht zal dat
velen toeschijnen een paradox te
zijn. Toch is niets minder het geval.
Men pleegt te zeggen, dat actie
reactie wekt En dat is juist Die
reactie heeft evenwel meestal het na
deel, dat zij het goede belemmert, dat
in de actie gelegeD is. Anders staat
het, wanneer reactie tot actie prik
kelt dan kan uit de lessen der gema
tigdheid profijt worden getrokken en
een gezond resultaat bereikt
Zoonis er een conservatisme is, dat
waarlijk behoudt wat goed genoeg is
orn behouden te blijven, zoo is er een
reactie, die de actie beperkt houdt
binnen de banen van het gezond ver
stand. Die reactie willen wij dienen,
aldus bevorderend den vooruitgang.
Dat het blad het wel aardig weet te
zeggen, blijkt uit 't volgende bericht
je, dat ik knip
„De malle mode. die de dames ver
plicht tot het dragen van valsche lok
ken, Turban en Grieksche coiffures,
die veel minder goed staan dan de
natuurlijke haartooi, heeft een enor
me vraag naar kunstbaar of andere
surrogaten ten gevolge gehad.
Er is op bet oogenblik geen sprake
meer van, dat aau de vraag naar
menscheuhaar ls te voldoen. Het
meest wordt nu paardenhaar ge
bruikt en hier en daar zelfs gespon
nen glas.
Het is wel een aardig idéé voor de
vrouwen, om „mooi" te wezen met
het haar van een op reform gesielden
ouden cavalerieknol of met de over
blijfselen van een gebarsten venster
ruit 1"
'k Vergat nog mee te deelen, dat het
blad wordt uitgegeven door de N. V.
Uitgeversmaatschappij „De Atlas",
Den Haag.
Stadsnieuws
UITGEVERS VAN DAGBLADEN.
In de gehouden algemeeue vergade
ring der Vereeniging van Uitgevers
van Dagbluden „De Nederlandsche
Dagbladpers", waaraan 27 leden
deelnamen, werden tot bestuursleden
in de periodieke vacatureu-Peere-
boom eu -Van de Rivière (beiden niet
herkiesbaar) gekozen de heeren Mr.
Joh. Enschedé (Opr. Ha&rL Cru') en
Ch. A. Vieweg (Piov. Nijm. Crt.) en
Th de vacature-Van Gilse (aftr. 1911)
de heer II. G. W. Sprenger (Leeuw.
Crt.)
Het bestuur is thans als volgt sa
mengesteld A. G. Boissevain, voor-
FEUILLETON
Naar het Duitsch.
Door
PAUL HENKENS,
Laat mij eerst alleen met hem
spreken, verzocht Rudolf. Ik zal
probeeren, hem bij je te brengen, dan
zul jy onder vier oogen het ware wel
weten te vinden.
Een uur later gingen vader en zoon
denzolfden weg terug, dien de oude
heer Wichern wekeu geleden gegaan
ls, toen hij zich naar Hedwig had
fcegeve
Ditn
Ditmaal echter was zijn hart niet
verhard door hoogmoed en trots
maar kwam hij als een nederig smee-
keling met vreedzame bedoelingen.
Het was een aangrijpend oogenblik
toen Andreas Wichern in het een
voudig, bescheiden kamertje bij zijn
oude, miskende en gesmade vrienden
binnenkwam maar Beek maakte het
den berouwvol Ion man gemakkelijk.
Hij kwam den ander het eerst tege
moet, en stak hem beide handen toe.
.Vergeven en vergeten, oude
vriend, zei hij op hartelijken toon.
Laten wij verheugd zijn, dat alles
zoo heerlijk is afgeloopen.
De oude heer moest herhaaldelijk
opnieuw beginnen, vóór hij het rechte
woord gevonden, had Het noodlot
van den inensch ls, dat hij telkens
dwaalt.
Kun je mij vergeven, dat ik ook
behoorde onder liet meerentleel der
menschen, dat je veroordeeld heeft 1
De zwaarbeproefde man viel zijn
vriend bij diens deemoedige zelfbe
schuldiging in de rede.
Zoo nu en dan twijfelde ik zelf
aan mijn onschuld, zei hij met be
vende lippen, zoo vreeselijk waren
de tegen mij opgestapelde bewijzen
van schuld, zoo weinig hoopte ik ooit
weer vrij te komen Maar laat ons
het verleden met zijn treurige scha
duwen laten rusten. Nietwaar, Hed
wig, zoo denk jij er ook over zei
hij tot zijn binnentredende dochter.
Dere begroette den ouden heer, die
haar in moeilijke uren zoo onuitspre
kelijk veel leed bezorgd had, vriende
lijk, maar toch met eenige terughou
ding.
Andreas Wichern echter liep op
haar toe hij greep haar belde han
den en keelt haar diep in de oogen.
Hedwig, fluisterde hij met
onderdrukt klinkende stem. Ik ben
een oud man, die niet zoo heel lang
meer te leven heeft en daarom valt
het mij misschien moeilijker dan an
deren, den stijf geworden hals te bui
gen ca begaan onrecht te erkennen
Ik heb je leed gedaan, dat weet ik
wel, maar, gclouf mij, dat het alleen
uit misplaatste liefde tegenover mijn
zoon gebeurd is. Ik heb je altijd voor
een dapper, lief en goed meisje ge
houden. Je hebt indertijd gezegd, dat
als ik zelf terugkwam om voor mijn
zoon je hand te vragen, dat dan alles
vergeten en vergeven zou zijn. Blijft
het nu bij de oude afspraak
Een zonnestraal scheen het gelaat
van het jonge meisje te verlichten.
Ja, snikte rij, en boog zich
over de hand van den ouden heer
neer.
Als verschrikt echter trok Andreas
Wichern zijn hand terug en kuste
haar op het reine voorhoofd.
En nu moet het weer zijn als in
den goeden, ouden tijd, zeide hij,
terwijl hij met het blozende meisje op
zijn zoon toeliep. Hebt elkaar lief,
mijn kinderen. Niets is kostbaarder
dan de liefde, nu heb ik het ook be
grepen, de liefde kan alles, ver
draagt alles en overwint alles. Zljt
beiden gezegend I
De minnendon hielden elkaar innig
omvat
Dat reine on hooge geluk, dat alleen
heilige en waarachtige liefde aan
twee menschenharten kan schenken,
leefde en werkte in hen. Zij hadden
elkaar gevonden, om elkaar ln vreug
de en leed. in aeluk en ongeluk nooit
weer los te laten.
Eerst den volgenden morgen kwam
Rudolf er toe, de belofte aan zijn zus
ter te volvoeren en Hugo op te zoe
ken.
Hij vond hem op zijn vroegere ka
mers, druk bezig met pakken.
Ik heb al gehoord, dat je Europa
wilt verlaten, zei hij, hem de hand
schuddend. Dut is niet verstandig
van je, kerel, want Ik moet nog met
je afrekenen en met het losmaken
van je geld zal nog menige formali
teit gepaard gaan.
Ik kau het hier niet langer uit
houden, )x.-kende Hugo. Ik heb
een gewaarwording, alsof leder
mensch op mij neerkijkt Al ben ik
nu ook vrijgesproken, de herinnering
er aan, dat alleen mijn lichtzinnig
heid oorzaak geweest is, dat dit vree
selijk ongeluk over mij is gekomen,
kan ik niet van mij afzetten, zij
sleept mij als een blok aan het been
na. Ginds in de verte, waar niemand
mij kent, zal ik vrijheid en vrede
zoeken.
Rudolf hield zijn hand vast
Dat zijn wakkere, verstandige
woorden, die je tot eer strekken, Hu-
go, zei hij op warmen toon.
Maar je vergeet één ding, dat er
iemand leeft, die heilige aanspraken
op je heeft en niet verplicht is, je zoo
maar te laten heengaan. Hildegard
verlangt naar je. Wil ie werkelijk
heengaan, zonder haar ten minste
vaarwel gezegd te hebben
ileeft ze je niets van mijn hrief
verteld, fluisterde Hugo.
Ik heb hem gelezen.
En toch kom je hier, om
Ik kom, om je bij Hildegard te
brongen, jij kleinmoedig mensch,
riep Rudolf levendig. Hoe slecht
ken je mijn dapper, lief zusje nog 1 1
En denk je werkelijk
Ga maar mee, ga maar mee,
drong Rudolf aan.
Als in een droom volgde Hugo
hem hij merkte ternauwernood op,
dat de advocaat al bij den eersten
hoek van de straat een rijtuig aan
riep, om hem aan de nieuwsgierige
blikken dor voorbijgangers tê onttrek
ken.
Toen echter, toen zij voor de villa
uitstapten en naast elkaar den met
sneeuw bedekten tuin doorliepen.
Toen kon de hevig opgewonden man
nauwelijks meer voort.
Ik zal je zuster nooit waardig
zijn, fluisterde hij, en keek Rudolf
ontroerd aan.
Deze beantwoordde zijn blik har
telijk.
Probeer haar waardig te worden,
antwoordde hij. Hildegard zal
je goede engel zijn. Denk daar aan,
maak mijn zuster door en door geluk
kig, ook als je verre van ons zult
ZijD.
Daarop stonden de minneoden
tegenover elkaar.
Hildegard, mijn lieve, dierbare
Hildegard, snikte Hugo hevig aan
gedaan. Is hel dan waar, kun je
mij vergeven, wil je de mijne zijn en
blijven 'r
Tot in den dood. fluisterde
het jonge meisje, hartelijk zijn hoofd
tusschen haar béide handen nemend.
Nu zal niets ons meer scheiden. Ik
ga met je inee als je trouwe ge
zellin.
Een lichtstraal verhelderde de
oogen van Hugo.
Ik ben zooveel geluk niet waard,
Hildegard, stel elde hij met be
vende lippen. Het is te veel geluk,
te veel opeens. Wil je het werkelijk
met mij wagen, wil jij je werkelijk
aan mij toevertrouwen, ga je met mij
naar een ver, onbekend land
Hildegard vleide zich nog des te
inniger aan zijn borst
Ja. ik ga met je mee, om nooit
weer van je te scheiden, fluisterde
zij. Laten wij vol goeden moed
hand in hand het doel nastreven,
goede, plichtgetrouwe menschen te
worden. Arbeiden en strijden, dat
moet ons lot zijn. Want, lieveling,
alleen door te werken kun je jezelf
terugvinden, het werk is de zegen
rijke, vruchtbare bodem, waarop wij
ons blijvend geluk moeten bouwen.
EINDE.
