HAARLEM'S DAGBLAD.
TWEEDE BLAD,
DONDERDAG 9 JUNI 1910
B« Reorganisatie van ons
Onderwijs.
IL
HET VAKONDERWIJS.
Een der belangrijkste punten tan
het hervorm! ngsprogram is het vak
onderwijs. De materie is bijna geheel
nog niet geregeld. En wat er geregeld
is, verkeert in eert staat van chaoti
sche verwarring. Men versta mij wel:
niet de under wijs-inrichtingen zélf
zijn gedesorganiseerd, maar het ge
heels systeem van ons vakonderwijs
als men van systeem spreken mag
ten minste verkeert in den baaierd-
toestand, waaruit het gesystemati
seerde vakonderwijs nu zal kunnen
voortkomen, dank zij het werk van do
Staatscommissie, maar vooral van die
der sub-commissie van Technisch on
derwijs. Ik was in de gelukkige om
standigheid, eens een praatje te kun
nen maken met den secretaris dezer
sub-commissie, den heer P. Doorn,
directeur der Haarlemsche Ambachts
school, een stadgenoot dus trouwens
«r zijn meerdere Haarlemmers bij
deze Ineenschakelingscommissie, o.a.
Dr. Brongersma, oud-directeur der
H. B. S. met 5-jarigen cursus, en,
naar 'k meen, de heer Van Gemert,
oud-hoofd van de R.-K. school op de
Oude Gracht.
Toon 'k' bij den heer Doorn in zijn
kamer in de Ambachtsschool zat en
hij mij stapels rapporten loonde, rap
porten in allerlei soorten voorloopi-
ge rapporten, definitieve rapporten,
gecombineerde rapporten, ropporten-
in-eind-redactie, rapporten-in-laatste-
revisie, bijgevoegde rapporten, enz.,
heb 'k eerbied gekregen voor de werk
zaamheid, die door de Staatscommis
sie in haar sub-commissies is ont
wikkeld, al heeft zij dan ook een jaar
of zeven aan haar taak gearbeid.
Zeven jaar is een lange tijd, maar
als men lioort, dat de Staatscommis
sie tot drie maal van secretaris wis
selde en b.v. de Commissie van Tech
nisch onderwijs door ziekte en over
lijden van haar eersten voorzitter in
oen geheel jaar niet bijeenkwam,
kan men begrijpen, hoeveel vertra
ging het werk ondergaan heeft.
Maar desondanks had het advies
der Staatscommissie wel een half jaar
eerder openbaar gemaakt kunnen
worden, wanneer geen bureaucrati
sche moeilijkheden stagnatie hadden
■veroorzaakt.
De rapporten konden niet ter
Landsdrukkerij worden gedrukt,
waarom men aan particuliere druk
kerijen hot werk gaf. Maar nu stond
tusschen de Commissie en den zetter
'het Ministerie van Binnenlandsche
Zaken. Zoo moest de kopy steeds via
het Binnenhof naar de drukkerij, en
gingen de drukproeven wederom door
do deparlementsbureaux naar de
Staatscommissie. Dat gaf aanzienlijk
oponthoud, ook daarom, wijl de
ambtenaren van het ministerie ijve
rig mee-corrigeerden. Eri daar de door
de Staatscommissie gevolgde spelling
niet steeds genade kon vinden In do
oogon van de sleil-rechtzinnige De-
vriesentewin kelianen aan Binnen
landsche Zaken, kreeg men voorval
len van dezen aard: Prof. Woltjer,
de voorzitter van de Staatscommis
sie, die er op taalkundig gebied we
zen mag, had het woord „akte" rnet
een k geschreven. Toen de drukproe
ven aau het Ministerie kwamen, moes
ten alle k's sneuvelen en weiden ver
vangen door c's. Zoo kreeg Prof.
Woltjer het rapport terug met alle
maal ocht-degclijke c'tjes er in. De
hooggeleerde, die zich begrijpelijker
wijze de wet niet wilde laten stellen,
schrapte zorgvuldig alle ctjes on
maakte er k's van. Natuurlijk kon
men aan het Ministerie een dergelijke
schending van do Departements-spel-
ling niet dulden, en de ambtenaren
verdelgden andermaal al de Wolljer-
scho k's met grooten ijver, en
plaatsten er de Regeerings-c voor in
de plaats. Zoo ging 't door en een
formeele k-en-c-strijd ontstond,, waar
bij ten- slotte de geprotectionneerde
ministerieel» c het voor de moderne
k moest afleggen.
Een onbeduidend voorval op zich
zelf, maar dat aantoont, welke be
lachelijke kleinigheden belangrijke
Staatsaangelegenheden kunnen ver
tragen.
k Zeide zooeven, dat een chaotische
verwarring heerscht bij het vakonder
wijs. Een merkwaardig staaltje is
wel, dat deolen van dit onderwijs op
het oogenbtik thuis hooreu onder
drie ministeries, die van Water
staat, Binnenlandsche Zaken en Jus
titie. In de toekomst zal het wel moe
ten komen tot de instelling van een
Ministerie van Onderwijs, dat dan
alle inrichtingen zal omvatten, die
vallen onder de vijf onderwijs-wetten
der toekomst, 't Is misschien wel
wenschelijk, dat dit nieuwe ministe
rie spoedig worde ingesteld, daar het
gereedmaken van de voorgestelde
wetsontwerpen voor de behandeling
in de Staten-Generaal en de studie,
die daaraan moet voorafgaan, het De
partement van Binnenlandsche Za
ken jaren zou verhinderen de andere
onder dit ministerlo ressortcenende
aangelegenheden af te doen. En voor
al wegens de ingrijpende veranderin
gen, die liet Onderwijs bij invoering
der vijf wetten zal ondergaan, ciseht
't een afzonderlijk ministerie en liefst
dol, 't welk tie zaak van den aanvang
af heeft voorbereid.
Hieronder is het een en ander aan
het ontwerp van Wet inzake het vak
onderwijs ontleend
Vakonderwijs, of onderwijs vor
mend voor bijzondere doeleinden,
heeft ten doel op den grondslag van
liet algemeen vormend onderwijs op
te leiden voor bedrijven en beroepen.
Het vakonderwijs wordt verdeeld In
lager- en middelbaar vakonderwijs.
Lager vakonderwijs is dat, hetwelk
ten grondslag heeft het algemeen vor
mend lager onderwijs. Tot de lagere
vakscholen worden alleen zij toege
laten, die met vrucht een gewone
lagere school hebben doorloopcn, of
een onderwijs hebben genoten, dat
uit het oogpunt van aansluiting aan
het lager vakonderwijs, met het on
derwijs «ener gewone lagere school
is gelijk te stellen.
Middelbaar vakonderwijs is dat,
hetwelk ten grondslag heeft het alge
meen vormend middelbaar onderwijs.
Tot de middelbare vakscholen word en
alleen zij toegelaten, die met vrucht
een gewone middelbare school heb
ben doorioopen of een onderwijs heb
ben genoten, dat, uit het oogpunt van
aansluiting aan het middelbaar vak
onderwijs, met het onderwijs eener
gewone middelbare school is gelijk te
stellen.
Aan vakscholen kunnen practische
zoowel als theoretische vakcursussen
cn vakklassen verbonden worden.
Lager vakonderwijs wordt gegeven
aan
a handelsscholen, zeevaartscholen
en zeevisscherijscholen
b. landbouwscholen en mijnbouw-
scholen
c. ambachtsscholen, nijverheids
scholen en nijverheidskunstscholen
vakscholen voor meisjes
cursussen tot opleiding van ver
plegers van zieken, zenuwlijders en
krankzinnigen, en kweekscholen voor
vroedvrouwen
f. inrichtingen, hier niet genoemd,
welke tot de lagere vakscholen behoo-
ren.
Middelbaar onderwijs wordt gege-
m aau
a. kweekscholen, normaalscholen,
normaallessen en cursussen tot oplei
ding van onderwijzers en leeraren
aan scholen van algemeen vormend
vakonderwijs
hahdelsseholeu en zeevaart
scholen
c. landbouwscholen en mijnbouw-
scholen
d. technische scholen, industrie
scholen en nijverheidskunstscholen
e. inrichtingen, hier niet genoemd,
welke tot de middelbare vakscholen
behooren.
Van al deze scholen worden de ty
pen voorgesteld en de te onderwijzen
vakken aangegeven.
Het zou natuurlijk te ver voeren al
die vprdeelingen en leervakken hier
te geven.
'k Vernield daarom alleen betref
fende de volgende inrichtingen van
onderwijs.
Ambachts-, nijverheids- en nijver-
heidskunstonderwijs wordt gegeven
aan dagscholen en avondscholen.
Dagscholen zijn: ambachts- en nij
verheidsscholen.
Avondschjolen zijn: avondlvoksoho-
len voor ambachten; voor nijverheid
voor nijverheidskunst; en avond
vak teekenscholen.
De middelbare tecliaische scholen
bevatten afdeelingen voor: bouwkun
de, werktuigbouwkunde, scheeps
bouw kunde, waterbouwkunde, elcc-
troteehniek en constructieve bouw
kunde.
Voor kweekscholen, normaalscholen
en normaallessen worden nieuwe
leervakken opgegeven: de moderne
talen, spreken en Nederl. letterkunde.
Normaallessen kunnen ontheffing
krijgen voor 5 jaar van 't onderwijs
in de moderne talen. Gymnastiek
wordt op 't rooster gebracht.
Al deze onderwijsinrichtingen sui
len niet langer vier- maar driejarig
zijn.
Cursussen voor hoofdact© kun
nen aan as kweekscholen verbonden
worden^ dus zijn niet voa-pLlchtend.
Dit zal een teleurstelling zijn voor
degenen, die één bevoegdheid wen-
sclien voor den onderwijzer.
Bij deze groep opleidingstorichtin-
gen voor onderwijzend personeel be
hooren ook de normaalscholen voor
gymnastiekonderwijzera en oplei
dingscursussen voor onderwijzend
personeel in andere vakkon.
De vakscholen zijn in do
plaats bijzondere scholen, door par
ticulieren opgericht. Ook do gemeen
te kan deze scholen stichten, als er
behoefte aan is. Ten slotte sticht het
Ryk openbare scholen. Indien dat
noodig blijkt.
Van de lager akten voor vakschool-
onderwijs noemen we die voor han
dels-onderwijs, zeevaartkunde, mijn
bouwkunde, teekenen en vakkennis,
de praktijk van ambacht cn nijver
heid, koken en huishouden en het
naaldwerk.
Van de middelbaar akten zijn geen
bijzondere te vermelden.
Het toezicht wordt opgedragen aan
Plaatselijke Schoolcommissies en in
specteurs.
Reeds werd opgemerkt, dat door
het nieuwe wetsontwerp het particu
lier vakonderwijs (bijzonder onder
wijs) ais regel wondt aangenomen,
liet door de Gemeente met Rijkssub
sidie en het van Rijkswege gegeven
vakonderwijs wordt gesteld als aan
vulling van het particulier onder
wijs.
Op het stuk van subsidiecring zijn
geen cijfers genoemd men heeft vol
staan met het aangeven van regelen,
waarnaar gesubsidieerd wordt. Sala
risregelingen dienen volgens de Com
missie voorgesteld te worden bij alge-
meenen maatregel van bestuur, om
dat voor de verschillende vakscholen
verschillende regelingen moeten ge
troffen worden en do vast te stellen
salarissen misschien al spoedig ge
wijzigd moeten worden, daar 't hier
een bijna geheel nieuwe materie
geldt.
Wordt dit wetsvoorstel wet, dan
gaan de leeraren aan de particuliere
vakscholen er op vooruit, wat betreft
hun rechtspositie, daar zij lieschouwd
worden als burgerlijke ambtenaren
en mede vallen onder de bepalingen
omtrent ouderdom»- en weduwen- en
weezen pensioenen.
JAC. C. M. Jr.
Buitenlandsch Overzicht
Nog oven moeten we terugkomen op
DE RUSSISCHE BELEEiDIGING
onze natie aangedaan.
't Adres van onze Volksvertegen
woordigers aan de Doema luidde
Aan den Voorzitter en de Leden
der Doema
De oudergoteekenden, leden van
de Tweede Kamer der Staten-Ge
neraal van het Koninkrijk der
Nederlanden, behoorende tot ver
schillende in dat Staatslichaam
vertegenwoordigde politieke par-
tijeD, kennis genomen hebbende
van de wetsvoorstellen der Russi
sche Regeering, strekkende om
het Groothertogdom Finland
rechten te ontnomen, die aan zijn
bevolking zijn gewaarborgd en
door haar gedurende oen lang
tijdperk zijn bezeten
richten zich eerbiedig tot Uwe
Hooge Vergadering, ten einde te
kennen te gaven, hoezeer zij het
zouden betreuren, indien de onaf
hankelijke vertegenwoordiging
van het Russische volk hare too-
stemming zou verleauen aan wet
telijke maatregelen tot hot be
snoeien van de vrijheden on het
zelfbestuur van het Fmsche volk.
Den Haag, 19 Mei 1910.
Twee-en-vijftig leden der Tweede
Kamer hebben 't adres ondertoekend,
onder hen zijn mannen van verschil
lende politieke richting, behalve R. K.
Men ziet 't, een heel kalm geêteld
adres Wij hebben ook slechts weinig-
beduidende parlementsleden en voor
dien past 't niet, zoo op te sluiven als
die n ii: heer Poerowastky (of hoe is de
naam van dien grooten man ook al
weer en z'n vrienden in do Doema...
Maar, gelukkig voor Rusland, zijn
niet alle Doemaleden trouwe volge
lingen van dien zonderlingen m'nheer
Poerowatsky. Dit is gisteren gebleken
bij de stemming over do Finccne
voorstellen door de regeering inge
diend. Besloten werd tot do artikels-
gewïjze behandeling van 't ontwerp
over te gaan, maar tegenover de 196
voorstemmers, waren er toch 106
'volksvertegenwoordigers, die tegen
stemden. Voor stemden de rechterzij
de en 't centrum, tegen de oppoBitieen
eenige Ociobristen. hoofdzakelijk af
gevaardigden van do Oostzee-provin-
cie3. Do sociaal-democraten verlieten
bij wijze van protest do zaal.
Bij de verdere behandeling h
Miljoekof uit naam der geheele oppo
sitie, die aanvankelijk het plan had,
aan de beraadslaging deel te nemen,
om te zien hoe de zaak afliep, gezegd,
dat de door de meerderheid aange
nomen wijze van beraadslaging dit
onmogelijk maakte.
Hij zei voorts, dat de oppositie het
vernederend achtte, aan het on
waardige spel deel te nemen en daar
om ook niet aan de stemming deel
zou nemen. (Toejuichingen.) De ge
heel e oppositie verliet daarop de
zaaL
Ook trekt in deze dagen
weer de aandacht, 't Lagerhuis heeft
gisteren vergaderd, maar hield zich
onledig met marinezaken, terwijl
niets over de groote politieke vraag
stukken werd gekikt.
Anders is 't gegaan in 't Hooger-
huis. In antwoord op een hem gestel
de vraag omtrent de behandeling der
hangende quaesties, 2ei lord Crewe,
dat. hij had vernomen, dat lord Rose-
bery niet van plan was in den eer
sten tijd de behandeling zijner her-
vormïngsresoluties voor te stellen.
Zijn Lordschap voegde daaraan
toe Wij hebben goen plan de veto
moties der regeering in behandeling
<e nemen, voordat de moties van lord
Rosehery besproken zijn, maar iiet
zal in allen geval vermoedelijk in het
belang van hel Hyis zijn, dat de ge
heele quaestic een twee weken blijft
nisten, omdat wij dnn misschien in
een betere positie zullen zijn en beslis
ter kunnen spreken.
Rosebery. die daarna het woord
..am, zei. dat hij z?t gaarne gewild
had, dat ziin voorstellen heden be
handeld hadden kunnen worden,
maar dat hem van invloed
rijke zijde was medegedeeld, dut net
volgens de meening van tot oordeelen
bevoegden beter zou zijn daartoe niet
over te gaan op den eersten dag waar
op het Huis vergadert
Hij geloofde, dat men tot die opvat
ting was gekomen door de gedachte,
dat het verlies, dat het land onlangs
heeft geleden, 'gereede aanleiding zou
kunnen zijn voor het vinden van een
of anderen vorm
VOOR EEN TOENADERING
fn zake de ei9chen van de twee partij
en in dezo belangrijke constitutlon-
neele quaestie. Bovendien gevoelde
men, dat het minder gewenscht zou
zijn 't begin van een nieuw regee-
tijdperk en den nieuwen koning zeir
te bemoeilijken door deze quaestie aan
de orde te stellen.
- Rosebery vervolgde Volgens mijn
opvatting hebben deze overwegingen
geen betrekking op onz© resoluties,
die niet fn verband staan met die van
de regeering.
Maar al wil ik niet aandringen op
behandeling der resoluties op heden
of binnen zeer korten tijd, toch heb ik
goen plan ze uit te stellen, ofschoon
ik niet gaarne iets zou doen, direct of
indirect, dat een geest van vijand
schap zou kunnen verwekken of een
betere verstandhouding beletten.
Onze resoluties moeten onder onze
gen contrólc blijven, zoo besrooi
lord Rosebery.
Ook na dezen vergaderdag wordt 't
waarschijnlijker, dat de groote strijd
vraag voorloopïg in der minne ge
schikt zal worden. Maar, uitgevoch
ten zal de strijd daarmee zeker nog
niet zijn, alleen een soort wapenstil
stand, die door do partijen wel ge
bruikt zal worden, om de weermach
ten te versterken.
Een andere strijd is zoo goed als uit
gevochten. 't Is
De vertegenwoordigers der wark-
evors en der werklieden in de bouw-
akken hebben verklaard, do voor
stellen van de dirie onpartijdiger! aan
te nemen, zoodat do wede in de
bouwvakken hersteld is.
In de werkliedenorganisaties waren
ie voorstellen met groote meerder
heid aangenomen: door de timmerlie
den met 106 tegen 10 stemmen, de
selaars met 247 legen 7 stemmen,
de opperlieden met 101 tegen 1 stem,
de christelijke organisaties met 76 te
gen 6 stemmen. Dientengevolge kun
nen nu de plaatselijke organisaties
met elkaar in onderhandeling treden,
zoodat op 13 Juni do overeenkomst
wordt aangegaan, die op 15 Juni In
werking tal treden.
Beide partijen hebben iet» bereikt
en iets toegegeven. De voorstellen
deer drie onpartijdigen hebben de ge
legenheid geboden een algemeen ver
drag te sluiten tusschen de centrale
organisaties, waardoor de werkelijke
strijdpunten werden beslecht en een
centraal scheidsgerecht wordt inge
steld. En daarnaast plaatselijke over
eenkomsten, gegrond op de algemee
ns overeenkomst, en die door de cen
trale organisaties moeten worden
goedgekeurd.
De uitsluiting ls op 16 April begon
nen en heeft duo, daar nu de volgen-
do week overal de arbeid zal worden
hervat, ongeveer 2 maanden ge
duurd. Do uitsluiting was niet zoo
algemeen, als de werkgevers gedacht
en gewenscht hadden. Toch was de
ze strijd een der ergste, die
Dultscbland ooit is uitgebroken.
Ongeveer 15 tot 20.000 onderne
mingen in het bouwvak waren geslo
ten. Welke nadoelen dat met zich
braoht, voor beide partijen, is niet
in cijfers uit to drukken; maar ern
stig waren die. zeker. Nu is de strijd
voorbij, dank zij het krachtig ingrij
pen van den minister van binnen
landsche zakenen voornamelijk van
geheimraad dr. Wiedfeldt.
De dames hebben in een anderen
strijd de overwinning behaald, 't Zijn
Beide Kamers van den Noorweeg-
schen Storting de Odelsting en do
Lagtfng hebben zich voor de voor
stellen tot toekenning van het alge
meen kiesrecht aan de vrouwen voor
alle gemeentelijke verkiezingen ver
klaard. De gemeenschappelijke be
handeling in een gecombineerde zit
ting van den Storting, die men aan
vankelijk noodig achtte, »s daardoor
vervallen. In den Odelsting werd het
voorstel aangenomen met 71 stemmen
tegen 10, in den Lagting met 2-1 te
gen 7 stemmen, zoodai in den gehee-
len Storting 95 stemmen voor, 17 te
gen waren uitgebracht en de grootste
meerderheid zich dus voor het voorstel
had verklaard.
De wet op 't vrouwenkiesrecht, die
dus thans in werking treedt, is van
■eel beteekenis.
Tot nog toe hadden, naast 480,060
kiezers in de gemeenten, ongeveer
240.000 vrouwelijk© kiezers het stem
recht. Thans wordt het aantal vrou
welijke kiezers uitgebreid tot 490.000,
zoodat het meer bedraagt dan het
aantal mannelijk© kiezers. Dit over
wicht der vrouwen zal voornamelijk
merkbaar zijn in de groote stedenIn
Christiania zullen 52,300 vrouwen het
kiesrecht hebben, naast 38.300 man
nen, zoodat do groote meerderheid
voor de vrouwelijk© kiezers is. In an
dere groote steden is de verhouding
ongeveer gelijk.
En nu de Storting, met ©en meerder
heid van ruim vijfzesden der stem
men. het algemeene kiesrecht voor
vrouwen in de gemeenten heeft inge
voerd, verwacht men, dat eveneens
voorstel, om de vrouwen ook hot
kiesrecht voor den Sterling te geven,
zal worden aangenomen.
Uit de nadere berichten over
DE AARDBEVINGEN IN ITALIë
blijkt dat ongeveer 50 menschen zijn
omgekomen, maar 't aantal gewon
den is nog veel grooter. Ook is veel
materieel© scbade aangericht.
Het terrein vau de ramp strekt zich
ongeveer uit van Napels tot beneden-
Calabrië en van de Tyrrheensche zee
tot de Adriatlsche over de provincies
Campagna, AvclLino, Benevcnte, Basi-
licate, Calabrië en Apulië.
Er zijn maatregelen genomen, om
den nood in de geteisterde streken te
lenigen.
Stadsnieuws
HUISHOUD- EN INDUSTRIE-
SCHOOL.
Het was een goed denkbeeld van
het bestuur van de Huishoud- en
Industrieschool, om weer eens door
het geven van een tweetal openbare
lossen, te laten zien wat oen goede
inrichting Haarlem toch wel heoff,
op 't gebied van de opleiding van
costuum- en linnennaaisters, dienst*
boden, huishoudsters, leerareaseof
voor nuttige en fraaie handwerken.
Wel is het bekend genoeg, hoeveel
goeds de scliooi op dit gebied reeds
tot stand gebracht heeft, maai, aan
zien doet gedenken, en 'n herinne
ring is nooit overbodig. Vooral niet
als die herinnering wordt bijgebracht
in den leerzamen en aangenomen
vorm van een openbare les. En dar ia
ook de ware manier om een juist
denkbeeld van de inrichting te krij-
'6 school te zien, zooais zij is
door-den-weekschen-dag, ter
wijl daarbij in elke klas een tentoon-
steliingetje is ineengezet, van wat in
die Idas eu in dat jaar gemaakt was.
En dat was niet weinig. En niet al
leen, dat er veel werk gemaakt
wordt, het wordt ook alles goed go-
mabt. In de meeste gevallen is het
zelfs geen overdrijving van k e ur i g
te spreken. Dat nette nauwkeurig©
werken begint ai in de eerste lingerie
klas, de laagste, die èn de wordend©
costuumnaaisters cn de linnennaai
sters moeten doormaken.
In die klas wordt het stoppen en
mazen geleerd en tevens het verstel
len; dit jaar is er ook voor het eerst
het machinenaaien aan toegevoegd,
waarmee de eerste cursus goèin-
digd wordt. Na deze klasse scheiden
de wegen van costuum- en linnen-
naaisters. De laatsten zetten hun
lingerie-bezigheden in twee volgend©
leerjaren voort, de eersten hebben
er drie door te maken, in welke cur
sussen hun het geheele costuum-vak
grondig onderwezen wordt. De vor
deringen vallen vooral op, als men
ineens van het eerste of tweede naar
het vierde jaar overgaat.
De eersto eenvoudig stukjes bobben
zich nu tot japonnen cn mantels ont
wikkeld. In dat laatste jaar worden
j. een gewone en een gekleed© re
form-japon vervaardigd, terwijl ook
veel aan vloeiwerk gedaan wordt.
Tevens is er een dames-cursus in
het costu uni-naaien aan de schooi
verbonden, die ook reeds velen van
groot nut geweest is.
De leerling-huishoudsters en -dienst
boden krijgen onderricht o.m. in het
strijken en vouwen. Keurig zijn deze
afdeelingen ingericht, 't Ls een lust
te zien naar die stapels helder glan-
zend-gestreken en netjes-in-de-plooi-
•gevouwen goed, en de lïcht-blau-
we japonnetjes der as. dienstboden
doen al dat wit nog blanker uitko
men.
Tevens wordt nog voor hun alge
meene ontwikkeling gezorgd door
in Nederlandsche Taal, reke
nen en kennis van het menschcfijk
lichaam.
Ook „eerste hulp bij ongelukken"
is in het rooster van leervakken der
school opgenomen. Het zijn de a.s.
huishoudsters wie deze kennis bijge
bracht wordt, een kennis, die hen
later ongetwijfeld zeeor zal te pas ko
men.
De kinderjuffrouwen worden Ln al
lerlei Fröbel werk bekwaamd, waar
van we alleraardigste staaltjes za
ai.
Geheel gescheiden van de oplei
ding voor linnen- en costuumnaaister
ls die voor de nuttige- en fraaie hand
werken. Dit is wat men op een zang
wedstrijd de hoogste eere-afdoeling
zou noemen, en de resultaten die de
school met dez© opleidingen reeds be
reikt heeft, zijn alleszins schitterend
te noemen. Tal van uiterst-fijne werk
stukjes kwamen ons onder oogen, die
elk voor zich uitblonken öf in kleur
combinatie, óf in schoonheid-van-
vorm, öf wat dikwijls voorkwam
in beide. De vaardigheid, om zoo
veel goeden smaak in een werkstuk
te leggen, verkrijgt de leerling voor
al door de toekenlessen. Het is daar
om zeer juist gezien, deze reeds in de
eerst© jaren te doen aanvangen. Dit
werkt een geleidelijke aesthetAsche
ontwikkeling zeer in de hand.
Ten slotte namen we nog even een
kijkje in de huishoudkamer, waar
gepoetst werd, zoo blank en blinkend,
dat geen om haar properheid beken
de Hollandsche huisvrouw het zou
FEUILLETON
De blauwe Auto
Door
RUDOLF BODDENHUSEN.
1)
Kunstenaars hebben voor hun werk
dikwijls een eigenaardigen prikkel
noodig. Van een beroemd schilder
verhaalt men, dat hij alleen dan wer
ken kon, wanneer de geur van zijn
terpentijn en olie met een sterken
hyacinthengeur vermengd was. Een
Fransch romanschrijver kon geen
bladzijde gereed krijgen, wanneer hij
niet een oudbakken broodje bij zich
Imd, dat hij in zijn zak verkruimelde
en onder het schrijven bij stukjes in
den mond stak.
Mevrouw Dina Meweldt kon alleen
zingen, wanneer ze zich niet ergerde.
Was ze boos, dan kwam er geen
toon uit haar keel en reeds een half
dozijn concert-ondernemers waren
tengevolge van die eigenaardigheid
•hopeloos geworden. Want mevrouw
Dina ergerde zich dikwijls. Daarvoor
was see ook een beroemde kunstenares
en op haar acht-en-twintigste jaar
een bekoorlijke, door de heele wereld
vertroetelde vrouw. Reden
geen gelegenheid, om zich te ergeren,
te laten voorbijgaan. Het meest erger
de ze zich over haar man. In de eer
ste pioats, omdat hij er de naaste toe
was, en in de tweede plaats, wij] hij
met zijn practischen zin voor cijfers
niet het gewenschte begrip had voor
de gerechtvaardigde eischen van een
grootsch aangelegde kunstenaarsziel.
Het was in een dor grootste resi
denties van Zuid-Duitschl and. Me
vrouw Meweldt had haar medewer
king voor een groot hofconcert be
loofd en was reeds den dag te voren
met haar man gearriveerd.
Op den morgen van den dag van "t
concert zot de gevierde jonge vrouw
in haar hotelkamer, bladerde in haar
muziek en dronk de thee, welke haar
eclitgenoot volgens het recept van een
Kaukasisch vorst steeds zelf voor
haar bereidde.
Nadat hij deze eerste van zijn ve.le
dagelijksche bezigheden had verricht,
hield Heinz Meweldt zich onder het
genot van «en sigaret met zijn lieve
lingswerk bezig: hij knipte met een
groote schaar beoordeelingen uit de
bladen en plakte ze heel netjes in een
boek. Als een der recensies hem bij
zonder goed beviel, las hij ze luide
voor. Midden in zoo'n lofrede gaf me
vrouw Dina hem een teeken, dat hij
op moest houden.
Wat ik zeggen wilde, Heinz....
Als do kleine vrouw zoo ineens Iets
„zeggen" wilde, kwam er altijd Iets
heel verrassends voor don dag. De
toon van haar echtgenoot was daar
om niet heel vast, toen hij vroeg
Wat is er, mijn vischjc
Och, lieve hemel, zeg toch niet
altijd vischje 1 Dat is afgezaagd. Zou
mevrouw Lermon reeds zijn aangeko
men
De altzangeres Denkelijk niet.
Daar ze in een automobiel reist, komt
ze meestal later. Bij gelegenheid
soms zelfs te laat, zooals Je weet.
Mevrouw Dina liet haar klein pan
toffeltje op de punt van haar voet
heen en weer slingeren. En toen zei
ze op den toon der innigste overtui
ging
En toch.....
Nu, en toch
Het is haute chic in een auto te
Heinz Meweldt deed oen langen
haal aan zijn sigarette. Dat deed hij
altijd, wanneer hij begon te grieze
len. Terwijl bij den rook door mond
en neus wegblies, aloeg bij met een
angstigen, onderzoekenden blik zijn
vrouw van ter zijde gade. Daarna
woelde hij met verdubbelden ijver in
de couranten om.
Maar dat is toch heusch onvrien
delijk.
Ik zei niets, lieve.
Wat zei je, Heinz
Je moest toch wel zooveel respect
voor mijn meeningen hebben, om er
over te willen discuss!5eren.
Wel natuurlijk, kindje 1
Welnu dan. Me dunkt, dat het,
wanneer men zooveel reist, als wij
doen, heerlijk zou zijn van een eigen
rijtuig gebruik te kunnen maken.
Vindt je niet t
Eerlijk gezegd neen.
Neen
Langer liet dit woord zich niet uit
rekken, dan mevrouw Dina het in
haar verbaasde vraag deed. Ze zong
het woord letterlijk. En haar verba
zing nam reusachtig© afmetingen
aan, toen haar echtgenoot zijn af
wijkende meening niet verontschul
digde, maar die zelfs nog trachtte te
verdedigen.
Zeker, lieve. Ik ben van mee
ning, dat zoo'n voertuig voor ons doel
geheel ongeschikt is.
Zoo. En waarom
Vooreerst, omdat zoo'n ding
geen juist berekende dienstregeling
heeft. Men is aan de onzinnigste toe
valligheden blootgesteld. Het is bij
voorbeeld een eigenaardigheid van
die vehikels, dat d© banden juist al
tijd op het aileron gelegenste oogen-
blik knappen.
Bij d© spoorwegen komen ook
bedrijfsstoringen voor.
Volkomen waar, maar niet zulke
verraderlijke. En dan de gevaren, de
voortdurende afhankelijkheid van de
handigheid of onhandigheid van c"
chauffeur. Ook ls men veel me ar a
de on aangenaamheden van het weert
blootgesteld. Hoe licht kon je stem
er door geschaad worden
Och, kom, mevrouw Leruiou
heeft, zooals men weet, in 't ge
heel geen stem, pareerde Heinz Me
weldt naar zijn meening heel han
dig.
Mevrouw Dina stoof verontwaar
digd op.
O foei I Hoe kan je van een
vrouw, die zooveel beteekent, zoo iets
zeggen I Het bewijst alleen maar, dat
je hcelemaal geen begrip hebt van
kunst Niet hot geringste 1 En van
wat er noodig is om werkelijk kun
stenaar te zijn, ook niet 1 Je weet heel
goed, dat ik er last van heb, als ik
nie boos maak
En toch maak je je voortdurend
boos, kindje, wilde hij haar tot
kalmte brengen en trachtte haar
hand te vatten.
De kleine vrouw wees hein drif
tig af.
Zeker. zei ze gejaagd en met
trillende lippen. Omdat je het er
eiken dag, elk uur op aanlegtOm
dat je mij nooit een wensch vervult I
Omdat omdat je mij niet Hef hebt
Als Heinz Meweldt nog een sprank
je van hoop had gehad, dat hij zijn
vrouw haar nieuwste gril uit het
hoofd zou kunnen praten, dan was
ook dat sprankje verdwenen, nu hij
dit argument hoorde. In het skatspel
van hot huwelijk ls dit argument de
hoogste troef. Hei gaal boveu alle
boeren van verstand en alle azen van
gerechtvaardigde tegenwerpingen.
Eu eer Htins Meweldt zijn mond
rog weer open had kunnen doen, was
zijn nederlaag compleet Mevrouw
Dina was opgestaan. Ze drukte een
paar keeren haar rijden zakdoekje te
gen de oogen, slikte een paar maal
met moeite en verklaarde toen mei
do sombere kalmte, welke bewees, dat
een vast besluit had genomen
- Maar al heb je me ook niet lief,
ik laat mtj toch niet door je tvranui-
seeren. Ik zal hedenavond niet zin
gen.
Poppetje
Laat dat 1 Ik zing in geen geval,
als ik hedenavond niet in een auto
naar het slot rijd.
Hedenavond
.Ta, hedenavond. En dan nog
rukkelijke blauwe automobiel, die we
gisteren fn het tentoonstelllhgspi rk
gezien hebben, dadelijk in den eersten
stand rechts.
Groote genade kreunde Me
weldt. Heb je ook gezien, wat prij#
daar op stond
Ik herinner liet mij niet, act.
woordde mevrouw Dina schouderop-;
halend.
'Wordt vervolgd).
