Binnenland
HOFROUW.
De opper-coremoiiiemeester van H.
W. de Koningin maakt in de „StcL"
gekend, dat hot Hof, ingevolge do bc-
yelen van Hare Majesteit de Koningin
met ingang van 26 Juni 1910 den
jouw 2a 1 aannemen wegens het over
lijden van Harq Koninklijke Hoog
heid Mevrouw dc Vorstin Weduwe
rvon Wied. geboren Prinses der Neder-
Jasdcn, voor den tijd van drie weken,
en wel tvveo dugou zwaren rouw, zes
dagen middelbaren rouw en twee w
ken lichten rouw.
VORSTELIJKE BEGRAFENIS.
De Koningin zal hij de begrafenis
»«n de Prinses-Weduwe von Wied
Prinses der Nederlanden, worden
vertegenwoordigd door den Prins der
Nederlanden. De Koningin zal den
Prins bij deze gelegenheid door oen
talrijk gevolg doen vergezellen en wel
door Baron Tacts van Amerongen, op
perkamerheer, jhr. Van den Bosch,
eerste kamerheer, en deu kupiteiu
Graaf Du Monco.au, adjudant van do
Koningin. Do Prins wordt boveudicn
vergezeld door zijn adjudant jhr.
Van Such telen van de Haarc.
Zoowel de vertegenwoordiging van
«1e Koningin als dié vnn de Koningin-
Moeder bh de begrafenis van Prinses
Maric hebben in opdracht, namens
11.11. M.M. een bloemkrans op de lijk
baar der betreurde Vorstin neer
Jcggcn.
IiüND VAN VRIJE LIBERALEN.
Onder voorzitterschap van Mr. f
Tydémon Jr., lid van de Tweodo Ka
mer, werd Zaterdag te Amsterdam dc
jaarlijksche vergadering gehouden
>au den Bond van Vrije Liberalen.
De heer I'ydeiuan opende de verga
dering met het uitspreken van een
rede, waaraan wij het volgende ont
kenen
Do afloop der Tweede-Kamer-^,
kiezingen was ons ongunstig. Heb
ben onze geestverwanten, door voor
het eerst onder eigen banier te strij
den, onze beginselen ongetwijfeld op
den voorgrond gebracht, de gevolgen
van dut gewilde isolement zijn niet
uitgebleven. Zelis zij, die ons
naast staan, hebben in Haarlem on
zen cundidaat, het attend lid, van zijn
zetel helpen verdrijven. Wat ons isole
ment betreft, zijn ons zelfs vaii
vriende zijde verwijten niet gespaard
gebleven. On/M beginselverklaring in
zake het kiesrecht is ons als een tacti
sche fout aangerekend. Onze kies-
'ïechtverkiari.ng was geen tactiek,
maar uitvloeisel van onze beginselen,
die zicii niet verzetten tegen uitbrci
ding van het kiesrecht, mits waar
borgen blijven gegeven worden tegen
den allesbeheerscheuden invloed van
een van de kiezersmassa niet genoeg
zaam onafhankelijke Tweede Kamer.
(Applaus'
Rij de ->ers te ramingen hebben de
BOciaul-democraten de voorkeur aan
de kerkelijke partijen gegeven. Geen
pardon voor de vrije liberalen, zegt
„Het Volk" bij de bespreking van het
beginsel-program der Liberale Unie.
En zóó verloren wij in de Kamer ceni-
gen onzer beste mannen, wien hier
wel openlijk een woord van dank
mug worden gebracht voor wat zij
.voor het gemeen wWzij'n dederi.
Voor net geheele vrijzinnig volks
deel waren de verkiezingen ongun
stig- De rechterzijde heelt zich een
sterke machtspositie veroverd, en
laat niet na die door benoemingen te
versterker,.
Nauw aaneengesloten staat de coa
litie. De christelijk-Historische partij
schijnt daaibij weinig te gevoelen
van «enige verantwoordelijkheid voot
de voortwocKei »ng van Roouischen
invloed en Kvomsche begrippen
ons b-aats- en in ons volksleven,
jongste encyciibrt van Paus Pius
iicctl op de com. De-verhoudingen
scherp licht geworpen. Terwijl
Christelijk-HisUirische partij onze na
tie iaat geboren worden uit den
worstelstrijd voor Gods woord en dc
vrijheid des vaderlands, van een Pro-
testautsche natie spreekt, overlaadt
de encycliek de hervorming en onze
vaderen met smaad. Men protesteert
daartegen, maai- blijft samenwerken.
Mannen taal ïpoar geen mannen
daden
Hei perspectief, dat zich opent,
moet alle vrijzinnigen met zorg ver
vullen. De Regeering moge gematigd
Optreden, tal van anti-liberale ge
dachten zijn bezig te ontkiemen. Zoo
«ten wij een kerkelijk exclusivisme
postvatten. Economische verecnigiti-
gtn, ouder geestelijke leiding en ccn-
Binir, worden door de Regeering met
«ub&idiéii gesteund. Op onderwijsge
bied bleek de Regeering weiuig ver
zoeningsgezind. Niemand weet wat
van de openbaro school zal worden
Moet tot een ander stelsel worden
overgegaan, als blijkt dat het subsi
die-stelsel niet voldoet Zeker is, dat
de openbare school van méér dan één
zijde bedreigd wordt. Ik denk hierbij
aan de manifestaties van den Bond
van Nederlandsche Onderwijzers, die
aan de openbare school ontoereken
baar nadeel doen. Wij wisten, dat er
socialistische onderwijzers waren,
niet dat zij de openbare schooi wilden
gebruiken om het kind vatbuarlield
voor de socialistische propaganda te
geven. Dat zoovele onderwijzers
drogredenen van den voorzitter van
den Rond met bijvul hebben begroet,
bewijst woei- eens, hoe.veel nog aan
de opleiding der onderwijzers ont
breekt. (Applaus).
Op sociaal-economisch gebied ont
moet inen de vrijheid bedreigende di
lettanten-denkbeelden alsof nigrij-
'peu in bedrijf en maatschappij leis
onschuldigs en het regeeren een tijd
verdrijf is. Een bakkerswet, die den
kleinen bakker verbiedt in zijn eigen
buis te bakken plannen lot verplich
te winkelsluiting, waartegen de be
weid ad igden zich echter bij voorbaat
verzetten plannen tot staatskcuring
voor «teenhouwers. Maar zal men nu
geen Staatshospitaal moeten bouwen
Voor alecht gekeurde steenhouwers t
Voorts wordt al meer gesproken
van eene algomeene bedrijfs-organi-
eatie, terugvoorende naar den gilden-
tljd, mot een hakkersraad als eerste
verschijningsvorm van een van
staatswege georganiseerd bokkersoe-
drijf. Kerkelijke opvoeding an tucht
bieden ceu vruchtbaren bodem voor
deze dwangculturen; ernstige g«va-
aren bedreigen ons staats- en volks
leven bij doorwerking dezer clerico-
hotfollatlsche politiek.
Beterschap ln den politicken
stand kan naar onze meening alleen
komen, indien in breede kringen van
boogere en lagere Staatsburger.-, het
besef levendig wordt, dat niet dwang,
hetzij van kerkel ijken, hetzij van
burgerlijken aard, niet hulp ca
xorging van Staatswege teuzij van
minderbedeelden en zwakken muur
alleen vrijheid en zelfwerkzaamheid
van de maatschappelijke krachten
de individuen tot een gezond Staats-'
leven kunnen leiden.
Tot dit inzicht op te leiden, aldus
besloot fflr. Tydeinan, blijve onze
taak (Krachtig applaus).
Het jaarverslag, door don secret a
s, den heer F. .1. Würiou, uitge
bracht, noemt het tijdperk, voxtooiK-n
sedert de vergadering van 1 Mei 1901)
voor don Boud hoogst belangrijk.
Tot stand kwamen de afuccliugen
Veendam en liutuiem, waarmede liet
aantal afdeel ui gen tot 20is gestegcu.
Iii het ledental van den Bono kan
weer een niet onbelangrijke vermeer-
óf jiug geconstateerd warden.
Bij acclamatie werden herkozen tot
leden van de Commissie van Advies
de lieer en mr. dr. J. H. W. Ch. Ter
Spill, mr. Tli. Stuart en prof. mr.
Visser van IJze,udoorn.
Na do pauze hield prof. A.
Visser'vim lJzcndoorn, uit Leiden,
een rede over „het beheer van de ge-
meente-bedr ij ven.
Spreker vatte zijn betoog in deze
(tellingen samen
1. Wij moeten niet bepalen, dat de
gemeente verplicht is eenige onderne
mingen van algemeen nut ais eigen
bedrijf te cxploitcoren, doch slechts
regelen stelten voor hei geval, dat de
gemeente daartoe overgaat.
2. De gemeentebedrijven moeten als
industrieele ondernemingen worden
beheerd.
3. Mitsdien zijn vereischten
een deugdelijk belwei'
u. iiet bezit van een commeicieele
boekhouding
b. het vasthouden aan het beginsel,
dat winst moet worden gemaakt
c. het bekleoden van de directie met
zoodanige bevoegdheden, dut zij voor
een deugdelijk beheer aansprakelijk
kan worden gesteld
d. het instellen van een college van
toezicht, dat den werkkring heeft van
het college van commissarissen van
een naamlooze vennootschap
e. het door de gemeente aangaan
ui arbeids-overeenkoiusten met alle
i het bedrijf werkzame personen met
inbegrip van de directeuren.
Uver deze inleiding ontspon zicli een
gedachtenwibseiing.
Mr. P. Tideman, vaai Bloemeiulaal.
bestreed o. a. de bewering van den
inleider als zouden in de gemeentera
den der kleino gemeenten de raads
leden onafhankelijker staan ten op
zichte van de kiezers, en er meer ge
vraagd worden naai- bekwaamheid
i politieke kleur.
Volgens spreker zijn raadsconimis-
sién niet de juiste lichamen voor
oortdurendc contróle.
Namens de commissie van advies
6prak daarna de heer mr. H. C. Dres-
selhuijs over ue onderwijs-politiek.
Hij achtte de inzinking der liberalen
in den lande voor een groot deel' te
wijten aan de verslapjihig der Jibeia-
onderwijspolitiek. Als wij nu
u zei spreker, hoe de sociaal-de
mocratie is toegenomen, zullen w"
dat bégrijpen, ais wij liet in verbum
brengen met de houding der sociaal
democratische onderwijzers.
Het opkomen der secte-scholen
zeker wel het beste bewijs, dat dc
openbare school in de verdrukking
komt.
Toch weet spreker zeker, dat vele
openbare ouderwijzers nog altijd van
meening zijn, dat op de school geen
sociaaldemocratische propaganda
mag worden gemaakt.
Er moet gezocht worden naai'
sterking van de openbare onderwij
zers. Zij moeten gevoelen den steun
te hebben van de groote liberale par
tij. Zij moeten worden toegerust en
versterkt door betere salarissen en in
hot. algemeen verbetering van den
toestand, opdat er een nieuw ras van
openbare onderwijzers opstaat te»
consolideering van de openbare
school. Die onderwijzers kunnen dan
recruteerd worden ook uit de krin
u, waaruit zij thans niet voor
komen.
Spreker wilde een vrij-liberalisme
van de daad. Zou het niet mogelijk
zijn, juist met behulp van het bijzon
der onderwijs op te leiden, onze open
bare onderwijzers zou hel niet mo
gelijk zijn, het particulier initiatief
aan te wakkeren Spieker bedoelt dc
oprichting van bijzondere opleidings
scholen voor openbare onderwijzers.
Een bijzondere opleidingsschool in
Den Uaag, waar bij het onderwijs
wordt erkend, dat in den godsdienst
een machtige factor ligt voor de zede-
leer, en tevens de aanstaande onder
wijzers worden opgevoed in liefde
voor het huis van Oranje, is geheel
naar den geest van sprekers lied oo
ien. Werden meer dergelijke scholen
opgericht, het nieuwe ras van opcu-
bare onderwijzers zou daardoor kun
nen worden aangekweekt.
Spreker deed liet voorstel, aan de
commissie van advies op te dragen,
te onderzoeken, in hoever het onder
de bestaande schoolwetgeving mo„
lijk zou zijn, dergelijke scholen op te
richten. (Applaus).
Dit voorstel word niet aangenomen,
omdat dit vreemd aan de orde van
den dag was.
De hear Hasselman verkreeg hierna
bet woord, om op het groote politicise
gewicht te wijzen van het. koloniale
vraagstuk. „Het vraagstuk is ve'el-
zijdig, het koloniaal bezit is een le-
vens-sfuaestie voor onze natie. Het is
zaak, de belangstelling daarvoor te
trekken vari heel ons volk. Eerst, dan
zal het mogelijk zijn, ons koloniaal
bezit naar waarde te doen schatten.
Spreker zou daarom de koloniale be
langen meer practisch wenschen te
betrekken in het werken van den
Bond van Vrije Liberalen. De heer
Hasselman sprak de hoop uit, dat sa
menwerking tusschen de partijen van
links, de eociani-demoeraten uitge
zonderd, in het belang van het kolo
niale vraagstuk wordt verkregen.
De openbare vergadering werd
daarna gesloten.
VERKIEZING EERSTE KAMER.
De Tel. verneemt, dat bij de vrijzin
nige leden van de Provinciale Staten
van Noord-Holland het voornemen
bestaat, in de vseature-Rahu*en voor
de Eerste Kamer te kiezen for. my. 4r-
A. Röell, burgemeester van .Amster
dam.
HERSTEMMINGEN VOOR
DE PROV. STATEN.
De afd. Utrecht der S. D, A. f
heeft nader besloten het aanbod der
liberale Utrecbtsche Kiozcrevereeni-
ging niet te aanvaarden en den
zere aan te raden alleen te stemmen
oi) dorr beer De Woerd.
de krupp-commjssïe;
Naar aanleiding van de behande
ling vuil het rapport der Krupp-eom-
niisslc in het. comité-generaal der
Tweede Kamer, meldt men uit Den
Ilang aan de Tel. het volgende
„Dc Kropp-comithssie, bestaande
uit de Kamerleden Van Vlijmen, Van
Wassenaer van Calwijck, Thomson,
Van Karuebeok en Colijn, had in haar
rapport, waarin werd geconcludeerd,
dat niet uitsluitend aan de firma
Krupp de levering van ons geschut
mocht worden gegund, ook voorge
steld, dit rapport te publiceoren.
In het comité-generaal van dc Twee
de Kamer werd dit voorstel echter ver
worpen.
Sport en Wedstrijden
VOETBAL.
ALGEMEENE JAARVERGADERING
N. V. B.
Onder presidium van den heer Jas
per Warner, voorzitter van deu N. V.
C., werd Zaterdagavond en Zondag te
Amsterdam de algemeeue jaarverga
dering gehouden. Na een kort ope
ningswoord vuil den voorzitter werd
het jaarverslag door den heer D. Hans
oorgelezen.
Allereerst werd de viering van het
O-jarig bestaan herdacht.
De algeineene toestand van den
bond en bet spel worden aan oen na
betrachting onderworpen. De belang
stelling van het. spel nam weder toe.
Met leedwezen wordt melding ge
maakt van het feit, dat in het afgc-
loopen jaar sprak» was van de invoe
ring van bemepsspel.
In do afmetingen der speelterreinen
werd meer overeenstemming ge
bracht, hoewel in bijzondere gevallen
dispensatie kan worden verleend. Na
dat de nieówe competitie-indeeling
met een enkel woord is verdedigd,
wordt gewezen op de instelling
een Zecuwsche competitie. Tweemaal
moest een waarschuwend woord wor
den gericht tot besturen van vereerij
gingendie onder haar spelen? perso
nen bleken te tellen, dio voor dc goe
de propaganda van het spel in het
publiek door hun gedrag gevaarlijk
bleken.
De steeds toenemende quaesti» naar
aanleiding van wedstrijden beginnen,
naar de meerling van enkele bestuurs
leden, een te groot gedeelte van den
tijd in beslag te nemen, en reeds werd
voorgesteld een afzonderlijke com
missie in te stellen, welk denkbeeld
echter geep meerderheid vond.
Ingesteld werd een commissie,
gegevens zal verzamelen betreffende
de spclverbreiding.
In zake dc hoogere spoorwegtaric:
in werd een adres gericht tot den
minister van Waterstaat, en voo
gedeelte werd aan de wenschcn van
den bond tegemoet gekomen. Ilulde
wordt gebracht aan de besturen der
vereenigingen, op wier terreinen dc
internationale wedstrijden werden ge
speeld. De internationale wedstrijden,
to beginnen met de geweldige neder
laag te Londen, worden meer in den
breede nagegaan. In zake d» houding
de Belgische sportpers, betreffen
de het ongeval den speler Cambler
overkomen, wendde het bestuur zich
tot den Belgischen Bond en mocht
een bevredigend antwoord ontvangen.
Van de wedstrijden Amsterdam-Brus
sel en de militaire wedstrijden Neder-
land-Belgié, een mooie propaganda
in het leger, wordt vervolgeus uitvoe
rig gewjLg gemaakt.
Do competities worden in een af
zonderlijk artikel uitvoerig bespro
ken.
De winst- eD verliesrekening sluit
in ontvangst en uitgaaf op 14,249,
met een batig saldo van 1430.
Nog is opgenomen het jaarverslag
in de Pers- en Propagaiida-commis-
e, van de commissie voor school-
voetbal en tot onderzoek van de pae-
dagogisohe waarde van het voetbal
spel, van de commissie voor Militair-
oetbal en van de Protest-coiumissio.
EEN GESLOTEN SEIZOEN.
Zondagmorgen werd een uitvoeri
ge discussie gevoerd over oen motie
van den heer John Coucke. voorstel
lende dat de Bond geen matches tus-
scren 31 Mei en 31 Augustus zal laten
spelen. Do quaestie van „een gesloten
seizoen" dus.
Dc heer HANS dient een amende
ment in, strekkende het woord „voet
balwedstrijden" te vervangen door
..serie wedstrijden". Dienovereenkom
stig wordt besloten de vergadering
neemt het amendement-Hans aan met
38—32 en de geamendeerde motie
daarna niet 43—28 stemmen.
Verworpen wordt een voorstel van
den heer HIRSCHÏÏAN, om het be
stuur te machtigen de competitie vroe
ger dan den laatsten Zondag in Sep
tember t.e doen aanvangen
DE COMPETITIE-INDEELING.
Naar aanleiding van het. door het.
bestuur gemaakte nieuwe indeeling
der competities zijn een drietal inter
pellaties aungekondigd, die thans in
lehandeling komen.
De heer nir. F. L. KLEYN, voorzit
ter van het Gouden Hoofd en van de
H. V. V., spreekt het eerst. Deze be
toogt o. a.dat het feit, dat het Oosten
in zeker opzicht bij 't Westen achter
staat te verklaren valt op geografi
sche en economische gronden. Spr.
weidt uit over de actle-Eugelberts,
spr. constateert, dat die is ultgeloo-
]>en op een verongelijking van de
thans niet bij keuze gepromoveerde)
rnhemsclie vereeniging O. D. O.
Spr. wijst verder op het groote be
lang voor een vereeniglng als Hercu
les, om in de Westelijke eerste klasse
te blijven, al was 't alleen reeds om
motieven vuu traditie en financiën.
Zij wordt ineens uit de competitie ge
haald, waarvoor de groote belang
stelling Is; zij heeft groote uitgaven
voor haar Inrichting gedaan.
Namen» h»t Goud«n Hoofd «telt
spr. een motie voor, strekkende
Utrecht b't Westen te laten en in
dien uoodig, ook de vereeniging
Zesde bij het Westen te laten.
Luid applaus beantwoordt 'e hoe
ren Kleyn s rede.
De afgevaardigde van O.
zegt, dat zijn vereeniging een ernsti._.
beroep doet op het bestuur, waar zij
als kampioen der Oost-Zuidelijke
tweede klasse bij de promotie bij keu
ze is achtergesteld bij een vereeniging
die weliswaar afdeelingskampioen,
maar niet kampioen liarer compotith
was (het Utrechtschè Kampong).
Spr. wijst ook op de belangstelling
van de zijde vuil het publiek in An
hein, die do vereeniging het laalsi
jaar had, hij noemt het uitstekend)
terrein vau O. D. 0. en wijst op di'
uitslagen tegen Wilhchniua in
prómotiernulches. Éénmaal won O.
0. zelfs, terwijl Kampong van Wil-
lielmiiia ecu keer met 1—9 verloor.
.Namens Utreehtsch Voetbalbeiang
ipreckt nu nog de heer J. F. hK>
NER, voorzitter van Hercules. Sprd
ker wil volstrekt mei agetreu tegen
het bestuur, llij beziet de zaak van
een Utrechtsch standpunt, en const
teert, dat liet hier oen billijkheid:
kwestie geldt. De belangen van Hei
cules en W. V. V. worden door deze
indeeling ten zeerste goschaud.
De heer JASPER WARNER zegt,
dat het bestuur het gesprokene rus
tig zal overwegen hij kun natuurlijk
niets garandeeren.
Na uitvoerige discussie wijzigt de
beer Kleyn zijn motie aldus
„1)0 alg. vergadering van den N.
V. B. noodigt het bestuur uit, om de
competitie in dier voege in te declcn,
dat de Utreehtscbe vereenigingen bij
het westen blijven ingedeeld, en om,
indien het geweuscht voorkomt, de
vereeniging 't Zesde uit de Oostelijke
le klasse-competitie to nemen en die
vereeniging op te nemen in de weste
lijke eerste klasse-competitie, en in dc
leemte te voorzien door aanvullen
van tweedo klasse-vereen i gingen
liet oosten."
Deze motie wordt in stemming ge
bracht, en ten slotte met 40—19 stem
men en 12 blanco's (het bestuur stem
de o. m. en bloc blanco) aangenomen.
De uitslag der stemming wordt met
applaus begroet.
liet staat nu dus vrij vast, dat
eerstvolgende bestu ursv ergader i ng
(alleen het bestuur kan hierover be
slissen) Utrecht wederom h ij
het Westen zal ingedeeld
orden.
De heer Hans trok zijn motie
'aarmede O. D. O. geheel accoord
gaat.
Aan de orde is dan een voorstel
den heer Hans. om elk jaar een lief
dadigheidswedstrijd te organiseeren,
Verschillende sprekers voeren liet
woord op opperen zwaren. Nieuwe
voorstellen worden ingediend en be
streden. Ten slotte heeft de voorzitter
succes met zijn motie„De vergade
ring spreekt de wenscheüjkheid uil,
dat, zoo «enigszins mogelijk, door hei
bestuur van den N. V. B., in elk sei
zoen een weldadigheidswedstrijd zal
worden georganiseerd", welk voorstel
met groote meerderheid V3ii stem
men wordt aangenomen.
ln <!c toekomst zullen reis- en ver
blijfkosten aan een afgevaardigde tci
algemeeue vergadering worden ver
goed. Daarbij komt dan de verplich
ting, de vergadering van begin tol
einde bij te wonen, waarop bij niet
naleving een boete van 10 wordt ge
steld,
Een niéuw reglement zal waar
schijnlijk reeds voor het seizoen 1910-
1911 in werking treden.
Letteren en Kunst
Boskeo.
Ter aankondiging ontvangen
„De Badplaats Mondorf (Mon-
orf-les Rains), door E. G. Winckcl
(Van Hoikema en Warendorf Am
sterdam) een geïllustreerd gidsje
van deze badplaats, bi het zuidooster,
van Luxemburg aan de AJbach, een
zijriviertje van den Moezel.
Belgen, Franschcn en Duitscheri
zijn flrukke bezoekers, doch Neder
landers komen er nog te weinig.
Mondorf heeft een wanne zouthou
dende bron van dezelfde hoedanig
heid, als die te Kreuziioch, Kissin
gen, Wiesbaden, Bourbonne, Nieder-
hronn, enz.
„Nederlandsche Staatswetten"
Scliuurrnans-liditle (W. E. J.
Tjeenk Willink Zwolle)
No. 18 Wet op het Regl van Ze
gel (13de druk), door H. W. de Wilde.
No. 57 Veiligheidswet (6de druk),
door Mr. Dr. J. G. Stenfert Kroese.
„Adres aan H. M. de Koningin
der Nederlanden en aan de Tweede
Kamer der Staten-Generaal".
Het adres behelst do door de Veree
niging voor Vrouwenkiesrecht ge-
wraaktc wetsartikelen en Koninklijke
besluiten omtrent de positie der
vrouw, op welker opheffing of wijzi
ging de Vereeniging aandringt.
.,JJet Arbeidsloon, zijn
en zijn wetten", door Christinan Cor-
nelissen (Amsterdam H. J. W.
Becht).
Deze brochure bevat de conclusies
van het wetenschappelIjk-economisch
wetboek van de hand van dezen
schrijver, in de Fransehe taal ge
schreven, namelijk zijn „Théorie du
Salajre et. du Traveil Salarié".
De schrijver betoogt, dat. de alge
meeue theorie geldig voor de ruil
waarde eu den marktprijs in het al-
uneen, in haar grondtrekkeu van
•acht blijft, ook voor de speciale
handelswaar, die de menschelijko ar
beid is.
En dan formuleert hij deze stelling:
Dc ruilwaarde van den arbeid en de
marktprijs van den arbeid (het ar
beidsloon) vertoonen de tendens saam
te vatten onder kapitalistisch regime
met dc kosten van levensonderhoud,
een gegeven productie-periode en
binnen een bepaald sociaal milieu,
gebruikelijk bij die grems-categorie
van arbeiders, wier levenestandaard
laagst is, en waarbij de onderne
mers nog voldoende arbeidskracht
kunnen betrekken, om regelmatig
hun ondernemingen voort te zetten,
en in staat te zijn, in de marktvraag
naar hun produkten te voorzien.
„Over arbeidsprestatie en loon-
regelbig (liet Taylor beheersysteem)
vertaald door H. J. Hen&rifcse (Am
sterdam Van Mautgem
Does).
De schrijver wil aantoonen, dat de
grondslag van goed belieer ie d«
nauwkeurige studie vau den thd,
dieu een werk moet duren, en dat
hooge iooneu van den werkman
iiicngaan met luge productie-kosten
voor den werkgever.
Voorts bepleit hij het opgeven vun
oen dagclijksche taak.
„Blocmensport", door A. G. E.
Hooyer (Deventer U. P. ter Braak).
Wat. al een sporten tegenwoordig
Nu weer ,,BJocmon-s por t" een
vreemd woord, waarin liet veel ge
bruikte sport misbruikt is.
ilet boekje dient om plantcn-lief-
liebbors, die buiten rondwandelen,
gids in handen te geven, om den
naam van de planten tc kunnen be
palen. O. i. is dit goede denkbeeld
niet zeer gelukkig uitgevoerd.
In de tweede ufdceling vindt men
de plantenfamilies met de typische
kenmerken. De lieginnende botanist
want anderen zullen dit boekje wel
niet- gebruiken die b.v. de geluk
kige wetenschap bezit wat een tw
zaadJobbige zaadplant is met een los-
bladigen bloemkroon, is nu veroor
deeld om bij 't vinden van een der ge;
lijke bloem eerst dc kenmerken
do gevonden bloem te vergelijken met
de typische kenmerken van liefst 35
families. Heeft hij hiermede een uur
tje zoek gebracht, dun mag hij in den
bloeikulender nagaan, welke bloe-
in die familie cr in de maand
bloeien. Heeft hij 't faveurtje in Juni
te gaan bolpniseeo-en, dan kan hij
zich vermaken door moor dan 100
planten na te gaan, misschien merkt
hij aan 't eind van dc lijst dan, dat
hij ook nog de maand Mei op een der
gelijke manier moet gaan bewerken,
terwijl men nog veel kans heeft, dat
alle moeite vergeefs is, want zulk
beknopt hoekje is uiteraard zeer
volledig.
Beginnende en meergevorderde bo
tanici bereiken beter en sneller hun
doel, als zij de gemakkelijke flora van
Heymans en Thyssc aanschaffen, ai
die veel duurder.
giers te redden. Een sleepboot, dl®
voorbij kwain, kon de geheel e beman
ning aan boord nementoen zonk het
stoomschip. De directie verzekert, dat
niem and is oingokomer.
Het is reeds gebleken, dat de bo
dem van het schip volkomen verrob
was. Reeds voor eenige jaren was de
zelfde stoomboot, toen onder een ande
ren naam, gezonken de directie lmd
liet schip latei, lichten, wat laten op
knappen en onder anderen naam we
der in dienst gesteld.
Kerk en School
„Verslag van liet Hoofdbestuur
der Nederl. Zuld-Afrikaansclie Vcreo-
ïSging over 1909."
„Ten Brink's Reiskaarten" voor
namelijk te-n dienste van motor-, au
to- en wielrijders on voor kantoor en
op reis met kilometer-afstand tus-
ichen de plaatsen onderling. (H. ten
Brink, Meppel).
I. Groningen, Friesland en Drente,
3de herziene druk.
Oost-Noord-Brabant, Limburg
en den Rijn tot Bolin, 3de herziene
druk.
Deze bijgewerkte kaarten, die van
flink formaat zijn (schaal 1 300.000),
beantwoorden ten volle aan den goe
den roep, die van Ten Brink's reis
kaarten uitgaat.
Gemengd Nieuws
ZEVEN MBNSCHEN VERMOORD.
Te Wosniensk aan dc Hongaarseh-
Russische grens, is het geheele gezin
an den koopman Baikal, bestaande
lit man, vrouw en vijf kindereu, in
diens woning vermoord gevonden. De
lijken wareo °P afschuwelijke wijze
erminkt. Van de moordenaars ont-
reekt ieder spoor.
BIJGELOOF.
Het geloof, dat lijken van kindoren
orden gebezigd bij den aanleg van
bouwwerken, wordt ook op de Philip-
pijnen aangetroffen,
I>e spoorwegbrug bij Luta in de pro-
Ta y abas op het eiland Luzon
moest worden hersteld, en zonder dat
men cr achter kan komen, wie het ge
rucht in de wereld hielp, heersclit. nu
in de dorpen in de buurt, on ook op
het jilattelaud algemeen het geloof,
dat er lieden rondwaren, om kinde
ren te stelen en voor het genoemde
doel te doóden.
Op eene plaats was de toestand zóó,
dat de burgemeester zich genood
zaakt zag de geheele bevolking bijeen
te roepen, om haar het onzinnige der
loopende geruchten voor te houden.
Niet dan met moeite slaagde de man
■r in. daardoor een formeel oproer tc
'porkomen.
WEER EEN MISDADIGE
DOKTER.
Tc Minsk, in Rusland, werd een ze
kere dr. Rawitsch gearresteerd, als
verdacht van giftniocrd. De dokte:
had een paar jaar geleden ten gun
ste van een zekeren Raitmann. een
levensverzekering ten bedrage van
25.000 roebel afgesloten en betaalde
daar geregeld de premie voor. On
langs nu gaf dr. Rawitsch een zijner
patiënten tegenover derden uit voor
Raitmann, en vergiftigde dezen, om
aldus in 't bezit von do verzekerings
som te komen. De maatschappij echter'
twijfelde aan den gewuanden Rait
mann en liet nasporingen' doen, die
leidden tot de ontdekking, dat Rait
mann in uitstekende gezondheid tc
Witcbsk leefde.
PANIEK OP EEN STOOMSCHIP.
Een groote scheepsramp is op dc
Newa bij Petersburg voorgekomen,
cn slechts door ccu toeval zijn er geen
menschenievens te betreuren geweest.
Tussclien Petersburg en SehlüsseJbuig
vaart het stoomschip „Newa", dat nu
met 120 passagiers nuur Petersburg
vertrok. De machinist merkte plotse
ling, dat het schip lek was het water
stroomde de rnachinokanicr binnen,
om een paniek te voorkomen wildo
de machinist de boot op het land la
ten loopen. Maar de machine weiger
de. het schip begon te zinken, en er
ontstond zelfs gevaar voor een ont
ploffing van den ketel, waarom de
machinist den stoom uitliet.
Ismiddels bogon hel 6clijp over te
hollen, er ontstond een ernstige pa
niek aan boord. Een aantal passa
giers sprongen over boord; van den
oever kwamen tal van schuitjes en
bootjes naar bet schip, óm d« uassa-
DE AMSTERDAMSCIIE ONDERWIJ
ZERSCIRCULAJRE.
Het hoofdbestuur van den Bond van
Noderlandseiie Onderwijzers cn de
ufd. Amsterdam van dien Bond heb
ben zich met een adres tol den P.and
gewend, naar aanleiding van de Ro
kende circulaire van B. en W.
Adressanten zeggen
dat zij met leedwezen constatceren,
dat deze circulaire met de daarin op
genomen aanvullingen der instructie
voor het onderwijzend personeel dei-
openbare lagere scholen, groote scha
de dreigt to berokkenen aan hot
openbaar onderwijs in 't algemeen, Ci
dat in de gemeente Amsterdam in hei
bijzonder, en
dat in bedoelde circulaire de grond
wettelijke rechten van den onderwij
zer in ziji, buiten-ambtelijk optreden
op een in Nederlaud tot nog toe onge
kende wijze worden aangerand.
Op deze gronden, nader gemoti
veerd ih nevensgaande memorie van
toelichting, verzoeken ondergeteeken-
den uw college met aandrang, het
daarheen te willen leiden, dat deze
circulaire alsnog wordt ingetrokken.
ENKA'S ONTSLAG.
Zaterdagmiddag hield te Amster
dam de commissie van beroep voor
de scholen, aangesloten bij de „Ver
eeniging voor Christelijk Volksonder
wijs" een onderzoek inzake het, ont
slag van Enka (mej. Van der Vlies)
als onderwijzeres aan een Rotterdnm-
sche Diaconieschool.
Deze commissie is samengesteld ais
volgt jhr. mr. Van den Brandeler,
dr. De Visser, dr. Krmnsigt. Amster
dam, mr. Segers, Breda, de herren
Koole en Blum, Middelburg, en Vnn
Bentveld, Rotterdam.
Nadat de verhoeren waren afeeloo-
pen. was 't woord aan mr. De Gnnv
Fortman, den rechtskundigen raads-
man van mej. Vnn der Vlies.
Ziin conclii«ie luidde, naar het
Hbld. mededeelt als volgt
I-let ontslag kan niet gehandhaafd
worden en zal derhalve door uw com
missie moeten worden opgeheven.
Vooreerst omdat I« den ontslagbrief
regenten uitgaan van de onjuiste ge
dachte, dat ln art. 11 van het Alg.
Kegl. der Herv. Kerk hun iets wordt
■pgedragen waarom zij ook ten on
rechte zekere feiten en daden toetsen
aan dit art., dat in noch bij hare aan
stelling mej. Van der Vlies is voorge
steld, als zijnde de daarin genoemde
beginselen door haar na te leven.
Muar bovendien omdat het lidmaat
schap en secretariaat van den Bond
an Christen-socialisten en dc redac-
c van „Opwaarts" door hen metter-
(land gedurende langen tijd geen be
zwaar is geacht, althans toegelaten.
Ook mag 't belijden van de Chri■•♦en-
socialistische beginselen door mej.
Van <ler Vlies geen reden tot orrtsJ..g
geweest zijn, omdat dit het schoulüe-
stuur bij de aanstelling bekend was.
Daargelaten nog, dat door ontzegging
van het recht van lidmaatschap vau
dezen bond en het belijden van zekere
beginselen de grondwettelijke vrijhe
den van deu Nederiandschen staats
burger zouden zijn aangetast.
En in het ontslug om andere dan
in den ontslagbrief genoemde redenen
is het schoolbestuur niet-ontvankchjk
omdat de rechtspositie van den bij
zonderen onderwijzer, waarom het
hier gaat, dit niet duldt. Het schoolbe-
stuur had niet de bevoegdheid bij con
tra-memorie de motieven voor ont
slag uit tc breiden en te veranderen.
Do commissie van beroep heeft niet
de taak zelfstandig de gegrondheid
van een ontslag te onderzoenen. Het
eenige punt, waarop het recht moet
worden gedaan, is de ontslagbrief.
allen overvloede is het schoolbe
stuur er niet in geslaagd te bewijzen
do verantwoordelijkheid van mej. Van
der Vlies voor wat in „Opwaarts" ge
schreven wordt, den strijd tueschen
de boginselcn van den Bond vaD
Christen-socialisten, met de beginse
len van art. 11 Alg. Regl.
En evenmin is aangetoond, dat liet
lidmaatschap van dien bond, de re
dactio van „Opwaarts", met de duar-
aan verbonden beginselen en denk
beelden, alsmede het optreden buiten
de school de verhouding van inejuff.
Van der Vlies tot die school, die
school zelve en haar onderwijs ern
stig schaadden.
DE PAUSELIJKE ENCYCLIEK.
In de jongste jaarvergadering van
bestuurders der Al gem eene Doopsge
zinde Sociëteit, gehouden te Amster
dam, is een prulesl-moliê aangeno
men.
Onze Lachhoek
CONTRASTEN DIE VOOR KOMEN.
Een boekbinder, die geen omslag
maakt.
Een schipper, die het hoofd niet
boven water kan houden.
Een bakker, die slechts met moeite
in zijn brood komt.
Een sla gei-, wien het niet naar den
vlooze gaat.
Een verpleegster, die er geen doek
jes om wint.
Een ruiter, die zich over het paard
laat tillen.
Een gelreel-onthoudor, die vordert
dat men hem klaren wijn zal schen
ken.
Een kaalhoofdige, die met de han
den in het baar zit.
Een kicspijnlijder, die alles voor
zoete koek opeet.
Een musicus, die ilch van de wij»
laat brengen.
Een dronkaard, die gaarne voor vol
aangezien wordt.
