lik
NIEUWS= en ADVERTENTIEBLAD.
28e Jaargang. No. 8298.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
DONDERDAG 14 LI 191^ A.
I-
ABONNEMENTEN ADVERTENTIËN:
PER DRIE MAANDEN: ^an regels 50 Cis.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
Voor Haarlem1.20 Haarlem van 1—5 regels ƒ1.elke regel meer ƒ0.20. Reclames 30 Cent per re«eL
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der B'j Abonnement aanzienlijk rabat.
gemeente)1-30 'IAdvertentiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing;
Franco per post door Nederland„1.65 (g/ JaT 50 Cts. voor 3 plaatsingen h contant.
QéOJustreerd ZoodTgsbla'd, 'voor Haarlem* I I I I l 037H dJC^éËÈ^^ Redaclie en Administraöe: Groote Houtstraat 53.
„de omstreken en franco per post 0.45 IntercommunaaITeIefoonnummerderRedactie600enderAdministratie724.
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bifreau D. Y. ALTA
Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZES BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
AGfcNDA
VRIJDAG 15 JULL
Soc. Vereenigiag: Eduard Jacobs,
8 uur.
Olympia Palace, Zandvoort: „Het
Vrije Tooneel."
OM ONS HEEN
No. 1170.
Een Kamer van Arbeid voor
de Bouwbedrijven.
1L
In het Woensdagnummer van de vo
rige week heb ik onder dezen zelfden
titel meegedeeld, wat de lieeren Van
Ommeren en Geyl denken over de we
deroprichting van een Kamer van
Arbeid voor de Bouwbedrijven.
Laatstgenoemde deed daarin opmer
ken, dat de werklieden sinds een jaar
of tien de zaken minder eenzijdig
hebben leeren bekijken en dat de pa
troons, na het opheffen der eerste
Kamer van Arbeid voor do Bouwbe
drijven, meer gewend zijn geraakt
aan het denkbeeld, dat de arbeiders
georganiseerd behooren te zijn en
meer vertrouwen in de organisatie
stellen.
Het schiint inderdaad, of in die vo
rige IC. v. A. partijen fel tegenover el
kander hebben gestaan. Het klinkt
eigenaardig, zooals een van de pa
troons mij zei„do voorzitter Heeft
een beslissende stem als de stemmen
staken en daar. om beurten een pa
troon en een werkman voorzitter was,
liep je altijd gevaar, dat in het eerie
halfjaar precies andersom wexd 1
sloten als in het andere halfjaar."
Hieruit blijkt, .'at de patroons en de
arbeiders veelal plachten te stem
men in partij, dat wil zeggen pa
troons met patroons en arbeiders met
arbeiders. Natuurlijk was er op een
dergelijken basis nooit iels goeds te be
reiken. Een Kamer van Arbeid,
sticht op do verwachting van gemoe
delijke samenwerking van mannen
uit hetzelfde bedrijf, moet wel sneu
velen, zoodra patroons in arbeiders
en arbeiders in patroons hun tegen
standers zien.
Een ander zonderling gevolg van
deze stemming moet geweest ziin, dat
patroons, die op verzoek der Kamer
in hare vergadering inlichtingen
kwamen geven, soms zeer onvriende
lijk door arbeiders-leden weiden
toegesproken. Het spreekt van zelf,
da! de geringe invloed, dien een Ka
mer kon (en nog kan) laten gelden,
daarmee verloren ging. Dwingende
macht om iemand voor zich te laten
verschijnen, bezit zij niet wanneer
zij het niet waardeert, dat niettemin
opgeroepeneu voor haar verschijnen,
komt er woldra niemand meer.
Ik vind het zoo nuttig, op die fou
ten van vroeger eens goed het licht te
laten vallen, omdat men wel weten
moet, dat ze in de toekomst behooren
te werden vermeden. Als belangstel
lenden en belanghebbenden daarvan
de zekerheid niet hebben, doen ze be
ter met het plan tot wederoprichting
te laten varen.
Intusschen hebben nog een tweetal
andere deskundigen voldaan aan mijn
verzoek, om hun meening over de aan
hangige zaak te kennen te geven.
Vooreerst de heer B. R. Dijksler-
huis. voorzitter van dc ofd. Haarlem
van den A. N. T. Bond. Deze schrijft
mij bet volgende
„Op onze vergadering is besloten
het schrijven van den Chrlstelijken
Bestuurdersbond voor kennisgeving
te aanvaarden. Onze meening is, dat
waar de organisatie van de patroons
en gezellen iets beteekent, dit de li
chamen zijn om de quacsties. die
mochten voorkomen, op te lossen. Er
zal dientengevolge door onze organi
satie ook niets gedaan worden voor
de oprichting van een Kamer van Ar
beid. Wij meenon, dat do tijd van den
eenling is verdwenen en kunnen, al
thans voor de timmerlieden, waar
meestal overleg tusschen patroons en
gezellen plaats vindt, ons niet begrij
pen, waarvoor de Christelijke Be
stuurdersbond moeite doet
Uwe tweede vraag, of in de toe
komst hetzelfde gevaar bestaat, (het
gevaar namelijk, dat een nieuwe Ka
mer zou struikelen over dezelfde hin
derpalen. die de eerste ten val heeft
gebracht, Red.) is hiermede gedeelte
lijk beantwoord. De moderne vakbe
weging zal geen krachten meer ge
ven voor nulteloozcn arbeid."
Een uitvoerige beschouwing ontving
ik ook van den heer G. P. Hctem,
voorzitter der Timmerlieden-vereenl-
ging St. Jozef, onderafdeling van
den R. K. Volksbond.
Ik laat bet hieronder volgen.
„Over het verdwijnen van de vroe
gere bestaande Kamer kan ik U niet
vc-el melden. Alleen staat bij mij
vast. dat -nvoldoend levensbesef der
vakorganisatie, waaruit voortvloeit
ontactische en onpractische handel
wijze en uitwerking van de, bij dit
I li«haam, betrokken organisaties, voor
een groot dce! oorzaak geworden is
I van het kwijnen, en den dood van de
K. v. A. voor de Bouwbedrijven. Mo
gelijk komen daar persoonlijke oorza
ken bij, welke niet zelden, met ge
noemde omstandigheden gepaard
gaan, en nuttige werking allerminst
bevorderen, en te vroege veroordee
ling, waarbij het ernstig willen zeer
waarschijnlijk altijd heeft ontbroken.
Mede is, dunkt mij, een groot beletsel
te constateeren voor den bloei der
Kamer, in de samenstelling der be
stuurders, in verband met de bekrom
pen voorschriften der Wet voor Ver
kiezingen. enz. voor de Kamer, daar
deze toch een ruime keuze van perso
nen, als bestuurders, onmogelijk
maakt en als zoodanig de ge wens elite
resultaten niet kan opleveren.
Wat uw tweede vraag betreft diene
het volgende. Ik voor mij juich het
denkbeeld der heeren Hooij en Hui
zing ten zeerste toe. Ik stel mij voor,
dat een K. v. A. moet staan in het
midden der organisaties van die ver-
eenigïngen, welke met haar verwant
zijn, als vakorganisatie zoowel van
patroons als van werklieden zij zal
en kan nuttig werken, wanneer haar
stuwkracht gelijken tred houdt met
de ontwikkeling der vakorganisatie
en beantwoordt aan de eischen, welke
haar gesteld kunnen worden.
Een goed ingerichte en bestuurde
Kamer kan zich er op toeleggen sta
tistische gegevens te verzamelen, wel
ke niet zelden een nuttige uitwerking
kunnen hebben. Zij kan mede bevor
deren een betere opleiding in het vak
voor jeugdige personen, voorzeker
een zeer belangrijke zaak. Zij kan
zeer veel nut doen bij arbeidsaangele-
genheden als bijv. samenstelling van
contract of andere vaak voorkomenoe
arbeidsgeschillen. Zeer zeker zal van
een goed ingerichte en vertrouwens-
waardige Kamer een advies op hoo-
gen prijs wordcu gesteld. Ik wil er op
wijzen, hoe prijzenswaardig een ad
vies zou geweest zijn, tijdens hot ge
meentelijk onderzoek der werkloos
heid, alsmede nu nog, bij het onder
zoek van Staatswege. Een K. v. A. is
ook in staat een goed verband te leg
gen tusschen patroons en- vakorgani
saties van werklieden, voorzeker van
zeer groot belang.
Ik zou dan ook deze enkele opmer
kingen met nog andere kunnen ver
meerderen, maar mij dunkt, de tijd
zal zelf wel aantoonen, dat een dus
danige instelling geenszins van be
lang ontbloot is. Het komt er maar
op aan, dat zij op practische wijze
wordt bestuurd en onderhouden. En
al is het nu waar, dat een K. v. A.
geen bindende uitspraak heeft, even
waar is het, dat zoo'n instelling een
groot vertrouwen kan verkrijgen bij
een talriïk publiek, waarvan de waar
de ook niet te onderschatten is Kort
om, zij kan mijns inziens, voor de
toekomst zeer veel goeds tot stand
brengen, en veel onaangenaams door
komen."
Het valt duidelijk in 't oog, hoe do
zienswijze van den heer Hctem lijn
recht staat teeenover die van den heer
Dijksterhuis. Zonder mij als leek in
de zaak te mengen, mag ik er toch
wel even op wijzen, dat laatstge
noemde blijkbaar uitsluitend aan
loonquaesties en moeilijkheden oij
den arbeid heeft gedacht. Dut een
goede Kamer van Arbeid, ook bij deze
gebrekkige wet. ook nog wel in under
opzicht nuttig kan zijn, heeft de heer
Hetem, mijns inziens, zeer juist be
toogd. En zelfs in aangelegenheden
betreffende loon en arbeidsduur zal
een K. v. A. in sommige omstandig
heden nuttig werkzaam kunnen zijn.
Hoewel op dit oogenblik ulles pais
en vree is, weten we immers, dat
de patroons- en gezellen-organisaties
er niet in ziju geslaagd, het ééns te
worden omtrent vernieuwing van het
contract. Zou in dergelijk geval een
flinke Kamer van Arbeid partijen
niet tot elkaar hebben kunnen bren
gen
Ik eindig met de opmerkingen, die
ik vernam van den heer llooij, den
voorzitter van den Christel ij ken Be
stuurdersbond, die met den heer Hui
zing als secretaris bet denkbeeld ge
opperd heeft. Hij zeide mij
„Een Kamer van Arbeid bestaat
niet alleen voor conflicten. In verschil
lende omstandigheden kan zij nutti
gen arbeid verrichten. Toen indertijd
bij de stucadoorsstaking de R. K.
Volksbond werd uitgenoodigd als be
middelaar op te treden, had een Ka
mer van Arbeid voor dc B uubedrij
ven, indien ze er geweest was, die
j taak moeten op zich nemen. De telling
van werkloozen, waartoe onlangs be
sloten is. zou tot het werk van de K.
v. A. behoord hebben. Had zij regel
matig, elk jaar, daarover g'gevens
verzameld, dan zou dit de zaak zeer
hebben vereenvoudigd."
De heer Hooij had. vf-'-.tonrde
hij, met aandacht de beschouwing
van den heer Geyl gelezen en is voor
nemens, overeenkomstig diens raad,
te verzamelen wat door Kamers van
Arbeid voor de Bouwbedrijven in an
dere gemeenten is gedaan.
J. C. P.
stadsnieuws
HAERLEM.
Haarlem ondernomen. Zes avonden
werden aan kunstbeschouwingen ge
wijd en bovendien werden nog drie
voordrachten gehouden. Met wuardee-
ring wordt in het verslag gewaagd
van de genoeglijke avonden, die de
heeren J. A. van Noppen, Dr A. H.
Garrer en Dr. Chr. F. Haje, den leden
schonken, in voorbereid.ng is de uit
gave van 20 houtsneden van ,1e oude
poorten van Haarlem, met bijschrif
ten van den heer Gonnet. Als illustra
tie bij T jaarverslag wenschte de heer
Tadèmu, den steen „De Wijnpers" ge
plaatst te zien, niet welk voorstel de
vergaderden na eenige bespreking
meeg.ugen. De heer J. D. Rutgers
der Loeft, penningmeester der ve
mging, mocht op een flink batig saldo
wijzen, dat ruim 200 gTooter is dan
dat van t vorige jaar. Rekening en
verantwoording werden goedgekeurd.
De periodiek aftredende bestuursle
den, de heeren L C. Dumont, Vincent
Loosjes en Mr. W. F. C. C. Pijnacker
Hordijk, werden bij acclamatie her
kozen.
De heer Dumont, die aanwezig w
verklaarde de. herbenoeming te aan
vaarden.
Besloten werd vervolgens 10 Sep
tember a.s. een excursie naar Delft
te maken; in 't vooruitzicht werd ge
steld ook dezen winter weer kunstbe
schouwingen te houden; de heer Gon-
uct verklaarde zich bereid wederom
wat schoons uit den Stedelijken Atlas
op te diepen. Uitgegeven zullen wor
den de gedichten van Karei van Man
dere, bewerkt door den heer Rutgers
van der Loeff.
Bij de rondvtraag kwam het even
tueel maken van een excursie naar
Amsterdam ter sprake; de heer J. F.
M. Sterk verklaarde zich bereid een
plan voor een rondwandeling door
die stad te ontwerpen.
De heeren Jhr. Repolaer van Spïj-
koiiisso en C. L. F .Sarlet, zullen met
't oog op den aanstaanden tocht naar
Delft, eenige werken, op die stad be
trekking hebbende, ter Stads-Biblio
theek voo.r de leden ter inzage leg
gen.
De heer Sarlet kwam met het plan
een goedkoope uitgave te doen bewer
ken, van het prachtwerk „De Haar-
lemsche gevels". Ln Dordrecht en Lei
den is dit met veel succes gebeurd, en
de lieer Sterk achtte het nuttig, als
eens een tentoonstelling van oude
schilderijen en meubels georganiseerl
werd, die nu in particuliere huizen
nooit daglicht zien.
Beide plannen zullen ter gelegener
tijd worden uitgewerkt.
Woensdagavond liield de vereeni-
gïng „Haevlem" haar jaarvergade
ring onder leiding van den voorzitter,
den heer Joh. de Breuk. Uit zijn ope-
n.ngswoord en later ook uit het
jaarverslag van den secretaris
bleek, dat het bestuur zeer ijverig
werkzaam geweest is.
Twee oude steenen: „De Wijnpers"
uit den gevel van een huis aan de
Damstraat, en een, voorstellende twee
vrouwenfiguren, verbonden door een
lint, waarop een versje staat, met het
jaartal 1G08, uit het huis van den
banketbakker Posch aan de Barteljo-
risstraat, werdexi voor de verceniging
aangekocht. Eenige discussie ontspon
zich ovar de vraag, wat er nu met die
steenen zou gedaan worden. Enkelen
wilden ze, met medewerking vaal dc
eigenaars, in den gevel van nieuw te
bouvveu huizen plaatsen, maar de
lieer London meende duit dut uiterst
bezwaarlijk, zijn zou. Men kan toch
een steen als „Dc Wijnpers" muur
niet in een Willekeuriger gevel in
metselen; de stijl van 't gehecle ge
bouw moet met die oude versiering
in overeenstemming zijn. Besloten
werd toen de steenen vooralsnog te
bewaren, tot zich ergens een geschik
te gelegenheid aanbiedt.
Dank bracht de voorzitter vervol
gens aan den heer Oraaudijk, voor
het schrijven van een supplement bij
„De Haarlcmsche hofjes", en deelde
ten slctte nog mede. dat de heer J. J.
van Maas een gedicht vervaardigde,
bezingend het eerste bezoek van het
Koninklijk Echtpaar te Haarlem,
waarvan aan leden en bestuur een
exemplaar gezonden is, waarvoor
hem dank is betuigd.
De secretaris, dc heer J. L. Tadema,
mocht in zijn jaarverslag met groote
voldoening wijzen op een toeneming
van het ledental, van 271 tol 302. Dit 2e klasse"bevorderd
is geen wonder, als men ziet, wat l priebee te Haarlem,
OVERLAST DOOR KOETSIERS.
In de vergadering van de Haarlem-
sche Ilandelsvereeniging is gister
avond door een der aanwezigen ge
klaagd over het optreden van een
koetsier op de Groote Markt. Een heer
had met twee dames plaats genomen
in een huurrijtuig, toen een andere
koetsier, blijkbaar ontevreden, dat
het vrachtje hem ontging, den man
bij den arm greep, hem letterlijk uit
het rijtuig en in het zijne trok.
•Het gevolg daarvan was, dat de
heer, een buitenlander, van het gehee-
le ritje afzag en met zijn dames d e
Kroon weer binnenging.
Een voorbijganger eischte van den
politieagent, 'die aan kwam loopen,
dat hij proces-verbaal zou opmaken,
wat onder veel lawaai van don ru
wen koetsier gebeurde.
Naar meegedeeld werd, was het
dien middag al de tweedo keer. dat
zooiets voorviel.
Zulke diugen brengen onze gemeen
te natuurlijk in miscrediet. De politie
mag op de Groote Markt wel scherp
toezien.
S n e 1 r ij d e n.
Door de politie is Dinsdagavond
proces-verbaal opgemaakt tegen den
heer v. I. te Benncbroek, le. ter zake
mot zijn auto, waarvan hij bestuur
der was sneller te hebben gereden
dan dc wet toelaat, en ten 2e. geen
gebruik te maken van zijn signaal
hoorn als waarschuwingsteeken voor
het publiek, op den openbaren weg in
de Kruisstraat en den Kruisweg.
EXAM ENS RIJKS-LANDBOUW-
SCIIOOL.
Aan de Rijks-Landbouwschool te
Wageningen zijn van de 1ste naar de
n. de heer M.
en van dc 2e
la
„Haerlem" haar leden in één jaar naar de 3o klasse de heeren VV.
tijds te genieten geeft. Een excursie: Bastide, E. L. P. Boogaard en C. F.
naar Gouda werd gemaakt en een Cohen Tervaert, allen te Haarlem,
oudheidkundige wandeling door
SERENADE AAN DEN HEER
VAN MAAS.
's Middags verminderde de drukte
allerminst. Integendeel, de stroom
kaartjes, bloemen en bezoekers werd
al grooter. Toen kwamen ook de de
putaties uit de verschillende vereeni-
gingen, waaraan de heer Van Maas
een deel van zijn krachten wijdt. Een
comité van meer dan 70 geneeskun
digen en apothekers uit Haarlem en
omstreken had zich gevormd, om den
collega een hem waardige hulde te
brengen.
Namens deze heeren werden den
jubilaris twee zilveren kandelaars en
een jardinióre aangeboden, 'n Prach
tig gccalligrafeerde oorkonde, bevat
tende de namen der gevers, met artis
tieke versieringen omrand, vergezelde
dit geschenk.
Voorts kwamen deputaties van het
Algemeen Ziekenfonds, woordvoerder
Dr. W E. Merens, van den Genees
kundigen Kring voor wien Dr. C. A.
J. Krol, als voorzitter, sprak, van de
Geneeskundige Arm en-commissie,
spreker Dr. I. van Walt van Praag,
van de diakenen der Ned. Herv. Ge
meente. woordvoerder de heer J.
Blom.
Afgevaardigden kwamen verder van
de diaconie-huizen\ier der ver
pleegden uit dat der Ned. Herv. Ge
meente boden een bouquet aan de
oude vrouwtjes hadden tranen in de
oogen.
De Luthersche Gemeente zond een
prachtig bloemstuk.
Tot den avond toe kwamen de
bloemen in 't geheel ontving de heer
Van Maas meer dan 50 stukken.
Des avonds bood de Ged Oude
Gracht een zeldzaam tooneel. Voor 't
huis van den gevierde, hadden zich
de muzlekvcreeniging „Harmonie" en
't -emengd koor „D. I. N. D. U. A."
opgesteld, omgeven van vervaarlijk-
walmende fakkels. En daarom heen,
over do geheele breede gracht, van
de Groote- tot de Kleine Hoftts'traat,
één menschenmassa. Herhaaldelijk
werd Bengaalsch vuur ontstoken en
in dien kleurigen lichtgloed van rood,
groen en blauw maakten die vele dui
zenden belangstellenden een treffen-
den indruk. Een sterke politiemacht
had veel moeite om voor een behoor
lijke afzetting te zorgen, vooral waar
men de menschen eerst te dicht bij 't
huis van den jubilaris had laten
plaats, nemen. Zij, die eenmaal een
goed plaatsje hadden, wilden zich niet
graag naar achteren laten dringen.
De „Harmonie" deed schetterende
klanken hooren, welke jubelende
fe-esttonen vér klonken en steeds meer
belangstellenden deden toestroomen.
,,D. I. N. D. U A." zong eenige
mooie nummertjes een over 't zilve
ren kerkklokje, een tweede over 't
goeden nacht en 't laatste over de ko
mende lent*.
De jubilaris 't is bekend, dat hij
een liefhebber en kenner van muziek
en zang isgenoot zeer. Daarom
achtten de muzikanten zich ook ver
plicht, om voor den fijnproever in 't
rijk van de klank-kunst, nog een zeer
mooie potpourri extra ten gehoore te
brengen.
Zangers en muzikanten hadden veel
succes. Ook van 't publiek, dat hen
riik met applaus beloonde.
De jubilaris zat met z"n familie voor
de ramen van z'n salon, die één bloe
menweelde was. Ook hij dankte do se
renade-brengers met handgeklap. De
bestuursleden der vereenigingen wer
den binnengenoodigd, waar ze hun
gelukwenschen overbrachten.
't Publiek bracht den jubilaris nog
een eigenaardige hulde door 't beken
de gezang Lang zal h ij leven!
Na afloop der serenade maakte de
ITarmonio oen wandelingetje door de
stad naar de Kleine Vereeniging,
waar den muzikanten en zangers een
vriendelijk onthaal wachtte. Al was
te voren al gezongen „goeden
nacht", nu wilde men nog van geen
naar-huis-toe weten Ook kwam de
jubilaris nog even, om den serenade
brengers persoonliik voor de huldebe
tuigingen te danken.
Daarop werd hij nog eens op nieuw
bejubeld
Conferentie over Voedingsmiddel-
scheikunde.
(Zie ook 2de blad).
Do vergadering werd geleid door
Prof. Dr. II P. WIJSMAN, die oen
openingsrede hield, waarin hij wees
op de betcekcnis van deze conferen
ties. Daarbij liet dc spreker het licht
vallen op het feit, dat eenheid bij de
toepassing van methodes voor het on
derzoeken van voedingsmiddelen ge-
wenscht Is.
Tot lieden is men bij ofticieuse po
gingen gebleven. Bij het laatste con
gres te Parijs, door spreker als afge
vaardigde bijgewoond, heeft men ge
tracht oen internationale overeen
komst te ontwerpen voor het onder
zoek van levensmiddelen. Een bulle
tin d'analyse is op dit congres vastge
steld. Bindende besluiten konden niet
genomen worden, maar de afgevaar
digden zullen aan hun verschillende
regeeringen rupport uitbrengen en
adviseeren de vastgestelde bulletin
d'analyse vootr de officieels bureaux
en laboratoria te gebruiken, terwijl
ook voor de besluiten van het congres
propaganda gemaakt zal worden in
de wetenschappelijke bladen.
De bètoekenis van deze bulletin d'
analyse voor ons land werd door-spre
ker uitvoerig beschreven.
Eerst werd het vraagstuk over de
CONSERVEERMIDDELEN
behandeld.
De rapporteurs voerden achtereen,
volgens het woord, om hun rappor
ten nog in het kort toe te lichten.
Prof. SAL.TET zei in zijn toelicïs-
ting, dat de conserveermiddelen
slechts m geringe hoeveelheden in de
voedingsmiddelen voorkomen. Boven
dien wordt door het wassehen en be
reiden der voedingsmiddelen nog een
deel der conserveermiddelen verwij
derd. Ook is nog niet eenstemmig aan
getoond, dat de conserveermiddelen
schadelijk voor de gezondheid van
den mensch zijn.
Sprekers oordeel is, dat er eerst
nog uitgebreide onderzoekingen moe
ten plaats hebben, voor men gerech
tigd is, sterke conclusies tegen de con
serveermiddelen te nemen.
Hierna was gelegenheid voor ge
dachten wisseling. Eenige sprekers
wezen er op, dat conserveermiddelen
in vele gevallen gemist kunnen wor
den.
Fabrikanten die zindelijk werken
kunnen de conserveermiddelen mis
sen. Het gevolg is, dat de onzindelijke
fabrikanten, die met conserveermid
delen vVerken, bun collega's een on
eerlijke concurrentie aandoen.
De heer VAN WAARDEN te Nijme
gen zei o.a., dut in zijn stad slagers
woonden, die allen winkeiafval zelfs
het afsclirupsel von hakborden, in de
worst en het gehakt verwerkten, dat
met het gebruik van conserveermid
delen mogelijk was. De keurings
dienst hooft aan dien ongewenscliten
toestand thans gelukkig een einde ge
maakt. t
Een der andere sprekers deelde
mee, dat hij in zijn gezin ziektever
schijnselen geconstateerd had, tenge
volge van het gebruik van boter,
waarin Bcnzoczuur gemengd was.
Dr. HOFFMANN onderschreef de
meening van Prof. SalteL Misbruik
van conserveermiddelen is te ontra
den, maar het verbieden van het ge
bruik is niet aan te bevelen, vooral
ook, omdat dan de voedingsmiddelen
in prijs zouden stijgen Bovendien ge
bruikt de natuur zelf ook conserveer
middelen, wat zeker een aanwijzing
is voor de menschen.
Prof. VAN DER WIELEN meende,
dat de smaak van de meeste conser
veermiddelen dc hoeveelheid beperkt.
Prof. WIJSMAN' verdedigde zijn
rapport tegen Prof. Saltet. De traag,
of de conserveermiddelen nadeelige
gevolgen hebben, is niet geschikt voor
statistieken, omdat er geen directe
V«rgiftlgingsgovallen voorkomen.
Als er op 1000 gevallen slechts 10
ziektegevallen voorkomen, Ls dit toch
nog genoeg om maatregelen te nemen.
We kunnen buiten de conserveer
middelen, dus zoo de schadelijkheid
ook maar gering is, is een verbod tocl>
gewenscht.
Gevallen van schadelijkheid zijn on
getwijfeld geconstateerd. Prof. Saltet
is president-commissaris van een fa
briek van geconserveerde voedings
middelen, die in een prospectus een
warm pleidooi gegeven hoeft tegen de
conserveermiddelen, die schadelijk
zijn.
Als een deskundige als Prof. Saltet
dit schrijft, dan gelooft spreker dat.
(Luid applaus en gelach).
Prof. SALTET meende, da: liet volk
niet zoo onontwikkeld is, dat het niet
een misbruik van conserveermiddelen
zou kunnen ontdekken.
Eenige sprekers wezen op de scha
delijkheid van worst en gehakt. ProL
Saltet vroeg; Welk verstandig mensch
laat gehakt door een slager maken.
Vroeger, voor den tijd der conserveer
middelen, was de slechte roep van
worst en gehakt al bekend.
Van saccharine is. bij het gebruik
van de hoeveelheden die men noodsg
heeft om iets zoets te maken, nooit
een schadelijk geval geconstateerd.
