schip niet regeeren, doordat öe halé
van het xeil brak en de zeiltallen In
elkaar lienen.
Het schip, dat thans 5 1/2 voet diep
gang heeft, zit op ongeveer evenveel
water. De vrouw en kindoren zijn op
verzoek naar Urk gebracht, terwijl de
schipper met eenlge Urkers aan boord
blijven, om, wanneer de wind (thans
Z.-W.) loopt in het N.-W, zoo moge
lijk het vaartuig vlot te maken.
Het schip is verzekerd, evenals de
lading. Het eerste, bij de Onderl. Hee-
renveonscho Verzeker.-Mpij.
Des morgens te 4 uur Is het schip
verlaten door allen, 'daar het voor en
achter vol water liep en zonk.
ONGBLUK TE OLDENZAAL.
Te Oldeuzanl waren eenige werklie
den bezig nuu de bekapping van de
Eleuw te bouwen machinekamer op
et fabrieksterrein van de firma H.
V. Geldernian en Zonen, aldaar.
Bij het stellen der zware ijzeren
'dakspanten moet door een of andere
oorzaak een der spanten gekanteld
sijn en met donderend geraas naar be
neden zijn gestorttwee andore spun-
ten, die reeds gesteld waren, bene
vens de werklieden, daarmede werk
zaam. in zijn vaart medenemende.
Een der timmerlieden, B. Chrlsten-
Susz, wonende te Oldenzaal, werd
oor den voet van het spant gegrepen
•n tegen den muur gedrukttwee an
dere werklieden vielen naar beneden
«n kwamen terecht op ijzeren balken.
Direct werd met hel reddingswerk
begonnen om de menschen uit de
chaos van ijzeren balken to voor
schijn to halen. Verschrikkelijk wa
ren de jammertonen van de origeluk-
kigen.
Drie werklieden moesten gedragen
worden, daar zij zoo gewond waren,
dat zij in het geheel niet bij machte
waren om te loopen.
Geneeskundige hulp was spoedig op
de plaats des onheils.
Bij Christenhusz, die inwendig
zwaar gekneusd was, mocht geen
dokiers hulp meer baten, want tegen
zes uur moest de dood van den onge
lukkige geconstateerd worden. De bei
de anderen weiden direct naar het
gemeentelijke ziekenhuis vervoerd.
Hoewel hunno verwondingen zich
©ogenschijnlijk gevaarlijk laten aan
zien, is hun toestand niet hopeloos.
Christenhusz, een oppassend werk
man, laat een vrouw met zee kinde
ren achter. Zijn lijk werd eveneens
naar het ziekenhuis gebracht.
Geheel Oldenzaal is onder den in
druk van het vreeselijke ongeluk.
Do justitie te Almelo heeft een on
derzoek ingesteld naar de oorzaak van
het ougeiuk. De burgemeester van Ol
denzaal, vermoedende, dal 't ongeval
aan verregaande roekeloosheid te wij
ten is, heeft op eenige voorwerpen be-
jlag laten leggen en de justitie te Al
melo telegrafisch van 't voorgevalle
ne in kennis gesteld. Er wordt ver
moed, dat de spanten zijn omgesla
gen, doordat een ijzeren balk met
touwen, aan die spanten verbonden,
werd omhoog getrokken, terwijl die
spanten zelve niet eens behoorlijk wa
ren vastgemaakt.
AANGEHOUDEN.
Uit Borkulo zijn gevankelijk te
Zutfen binnengebracht de gebroeders
H., kooplieden, verdacht van diefstal
van geldswaardige papieren van den
landbouwer B. aldaar. Een gedeelte
der stukken is vermoedelijk door een
van hen te utfen onder een valschen
naam te geide gemaakt
De 70-jarige landbouwer bewaarde
2ijn effecten op een verborgen plaats
onder den vloer, zoodat alleen zij die
veel bij hem aan huis kwamen, daar
van op de hoogte konden zijn. Een
maand of vijf geleden miste hij daar
van eenige stukken ter gezamenlijke
waarde van 3000. Op 400 daarvan
is beslag gelegd.
EEN UITBREKER.
Uit het huis van bewaring te Am
sterdam is ontvlucht de inbreker P.
Verba go, die wegens inbraak bij
den antiquair Cohen te Amsterdam
veroordeeld was tot 5 jaTen gevange
nisstraf.
Hij was van zijn vonnis in cassatie
gegaan en eerlang zou de behande
ling oer zaak voor den Hoogen Raad
komen. De man moet op de een of
andere wijze zich toegang verschaft
hebben tot het waschhok, is op het
dak van het gebouw geklommen en
moet toen een zeer hoogen sprong
gewaagd hebben, waardoor hij aan
de zijde van de SingeJgracht buiten
het gebouw kwam.
Doordat het eindvonnis nog niet
was uitgesproken, droeg hij zijn ei
gen kleeren nog. zoodat hij op de
straat de aandacht niet trok.
Er is nog geen enkel spoor van den
vluchteling gevonden.
IN DEN TREIN OVERLEDEN.
Bij aankomst van een der treinen
Zaterdagavond aan het Centraal-Sta-
tion te Amsterdam, bleek een reiziger
te zijn overleden. Nadat door een ge
neesheer de dood was geconstateerd,
is het lijk naar het lijkenhuis op de
oude Oosterbegraafplaats overge
bracht.
De overledene was een 3«-klasse-
passagier en bewoner uit de Oosten-
burgermiddenstraat. Te Apeldoorn
was hij in den trein gestapt, die te
6 50 aan het Centraal-statlon te Am
sterdam moet aankomen. Even voor
bij Bussura had hij zich onwel ge
voeld zijn medepassagiers hadden
toen aan de noodrem getrokken. De
man was evenwel reeds stervende.
Vermoedelijk heeft een hartverlam
ming een einde aan zijn leven ge
maakt.
EEN CONFLICT IN EEN
GEMEENTEBESTUUR.
De uitsJuiting te Elnschedé is oor
zaak geweest van een ernstig conflict
in het college van B. en W. van Goor.
Bij afwezigheid van den burgemees
ter werd gedurende een 4-tal weken
door de wethouders vergunning ver
leend aan ongeorganiseerde uitgesto
tenen tot het houden van collecten in
de gemeente Goor. Bil de politieveror
dening is het gëVön 'of weigeTeïf f&n
vergunning voor collecten aan B. en
W. opgedragen. Thans, bij den terug
keer van den burgemeester in de ge
meente. is door hem het houden van
een collecte verboden, niettegenstaan
de do meerderheid van het ooilege
voor het verleenon der vergunning is.
Door don wachtmeester der maré
chaussee is den collectanten het inxo-
melen belet, hoewel zij niet eens col
lecteerden, maar steunbonnetjes ver
kochten.
Naar aanleiding van hot onwettig
optreden zoowel van den burgemees
ter als van den wachtmeester ia door
een der wethouders een aanklacht in
gediend bij den minister van justitie.
Wij vernemen verder, dat door den
wachtmeester tegen een of eenige der
collectanten proces-verbaal is opge
maakt. Veel gevolg zal dat proces
verbaal wel niet hebben. Bovendien
heeft een der wethouders op zich ge
nomen, Indien de collectanten veroor
deeld werden tot een boete iets wat
lntU8schen onmogelijk ia die geheel
te betalen. In de eerstkomende raads
zitting zal de burgemeester over zijn
onbehoorlijk optreden worden ge
ïnterpelleerde
(Het Volk.)
Gemengd Nieuws
NIEUWE WATERWERKEN
VOOR LONDEN.
Ten behoeve van de Londensche
waterleidingen worden door de Me
tropolitan Water Board nieuwe wa
terwerken gebouwd. De werken vor
men, op drie uitzonderingen na in de
provincie, het grootste kunstmatige
meer in geheel Engeland. Zij beslaan
een oppervlakte van 165 II.A. en zul
len 12 milliard liter water kunnen be
vatten, voldoende voor de behoeften
van 1,600,000 personen. De bouwkos
ten bedratren 6.600.000 p. sterling.
Gedurende twee jaren hebben 1200
arbeiders aan de werken gearbeid.
EEN ONDERSCHEIDING.
Onze landgenoot dr. Van Voorn-
veld, practiseerend arts te Davos, Is
door den Keizer van Oostenrijk onder
scheiden met den titel „Kaiserlicher
Rat".
EEN AVONTUURLIJKE VERVOL
GING.
De New-Yorksche correspondent
van de Daily Chronicle seint een ver
haal, dat stof voor oen detective-ro
man oplevert Drie speurder» waren
een misdadiger op het spoor, die urt
de gevangenis was ontvlucht. Hij be
vond zich, te New-York, in een huis
van twaalf verdiepingen. Op de acht
ste verdieping klom de vluchteling,
die zich achtervolgd zag, uit het
raam om zich langs de brandladder
te redden. Juist was hij op de lad
der, toen een der speurders aan het
raam verscheen. Ziende dat er geen
ontkomen aan was, wijde de vluchte
ling zich op straat werpen, schoon
de grond 25 NL diep onder hem lag.
Juist bijtijds greep de speurder hem
bij den pols, Er ontstond nu een
worsteling, die ook voor den speur
der gevaarlijk was, want de gevange
ne trachtte zijn vervolger mee om
laag te trekken. De twee andere
speurders hadden geen ruimte om te
helpen. Snel begaven zij zich naar
een verdieping lager, klommen daar
uit het raam, de brandladder op en
zoo drongen zij den spartelenden ge
vangene het raam op de achtste ver
dieping binnen.
EEN MENSCHENOFFER.
In de maand Augustus van het jaar
1910 is te Gador, in de provincie Gra
nada, een knaap geofferd. Bleek niet
uit het geheele bericht, dat hier van
een werkelijk plaats gehad hebbend
feit sprake is, dan zouden wij het
beschouwen als een misplaatste blad
vulling in dezen komkommertijd en
het niet vermeld hebben. Nu echter
moge het hier een plaats vinden als
een staaltje van nog heerechend bij
geloof in de beschaafde twintigste
eeuw.
Het door de autoriteiten ingesteld
onderzoek heeft het volgende aan het
licht gebracht:
In een ravijn nabij het genoemde
plaatsje is het haast onherkenbaar
gemaakte lijk gevonden van een
knaap van zeven jaar.
Gebleken is, dat een daar wonend
kwakzalver een hem over een borst
lijden consu lieerenden boer verze
kerd heeft dat slechts warm bloed
van een geheel gezonden knaap hem
genezen kon.
Voor 750 peseta's beloofde de kwak
zalver voor het geneesmiddel te zul
len zorgen.
Met behulp v«m een buurvrouw en
haar beide zonen werd het zoontje
van den herbergier bij het baden op
gevangen, naar een afgelegen boer
derij meegevoerd en onthalsd.
De boer volgde het voorschrift let
terlijk op. Daarna werden de sporen
van de gruwelijke misdaad zoo goed
mogelijk uitgewischt en het mishan
delde lijk in het ravijn geworpen.
De belde mannen, die hun hulp
verleend hebben, zijn door de gendar
men», gevangen genomen. De hoofd
schuldige, de kwakzalver, schijnt
reeds vóór de ontdekking de vlucht
genomen to hebben.
DE ZAAP-CRIPPEN.
De officieels expert dr. Pepper en
een politicdokter hebben opnieuw
beenderen onderzocht, welke in den
kelder van het door Crippen te Lon
den bewoonde huis werden gevonden.
Het onderzoek, dat 5 uur duurde,
■ou tot resultaat gehad hebben, dat
bet de beenderen zijn van een vrouw,
die een operatie heeft ondergaan»
'CHOLEHS IN RÜSLANÖa
AXhgaande de cholera in RdaTöid
vefneemt de Lokal Anzeigor uit Lem-
herg, dat Id Zuid-Roeland de dekte
wijder verbreid la dan In 1909. Van
Rostof, waar ven t jaar het eerste
cholerageval ach hoeft voorgedaan,
verspreidt zich de kwaal naar alle
lijdon. Uit Odessa en Klëf luiden
ambtelijke berichten zoor ongunstig.
Overal Wocrdt er over groot gebrek
&&n dokters geklaagd. Naar het heet,
woedt de cholera hevig in Doebno en
ia zij ook uitgebroken te Satanof aan
de Russiach-Oostenrijksche grens»
Volgens officieel bericht zijn ar van
den zomer tot 31 Juli in Rusland
57,720 personen door de ziekte aan
getast en £5.554 overleden. Het
zwaarst worden de streken geteis
terd aan de Don, ln Jekaterinosl&f,
Cher bon en Koeban. In do westelijke
gouvernementen hoerscht de ziekte
minder, en aan de Duitache en de
Ooetenrijksche grens zijn nog slechts
enkele gevallen voorgekomen.
STAKING OP DE FRANSCHB
SPOORWEGEN.
In oen te Montauban gehouden ver
gadering van de arbeiders aan de
Zukterapoorwegen, waar Renandel,
gedelegeerde uit Parijs, het woord
voerde, is een motie ten gunste van
de algeineene staking aangenomen,
an tevens besloten om, zoodra het
sein daartoe wordt gegeven, den ar
beid neer te leggen.
Mocht er een spoorwegstaking ont
staan, dan is het niet onwaarschijn
lijk, dat daarbij ook een nieuw soort
sabotage wordt toegepust. Uit Nimes
wordt nl. aan de Temps bericht, dat
de secretaris-generaal van de natio
nale vereen iging van spoorwegar
beiders in een rede, gehouden op
Arbeiderabeurs aldaar, den raad
heeft gegeven, niet onmiddellijk op te
komen ua ontvangst van een mcbili-
satiebevel, maar eerst drie of vier
dagen later. Daardoor zou de spoor
wegdienst in de war worden ge
stuurd en toch zouden de wcgblijven-
den niet wegens desertie gestraft kun
nen worden.
Achthonderd reparatiearbeiders
van het Fraosche noordernet, werk
zaam te Terguier, hebben Donderdag
liet werk gestaakt als protest tegen
een straf, een hunner kameraden op
gelegd.
De stakers hebben een optocht ge
houden door de straten van Ter
guier en kwamen daarbij eenige ma
len in lichte botsing met de politie.
Sport eo Wedstrijden
WATERPOLO.
De Ned. Polo-comiuissie te Amster
dam heeft vergaderd.
De Ned. Polo-commissie heeft te
Amsterdam vergaderd. Het Neder-
landsche zevental, dat op 21 dezer te
Antwerpen tegen België zal uitkomen,
werd als volgt samengesteld doel
A. Schravezande (R. Z. C.), achter
J. G. Cortlever (IJ.) en B. Struya (IJ.):
midden R. Remmelts (H. V. G. B.)
(aanvoerder)voorB. Beninga
(Maas)L. Beninga (Maas) en P.
Ooms (D. J. K.). Invallers zijn A. v.
Ua&sels (R. Z. C.) en J. M. Cortlever
(U.).
Het zevental vertrekt Zaterdag
avond uit Amsterdam naar Antwer
pen.
HET HOOGTE-RECORD OP 2025 M.
Drexel hoeft te Lanark, in Schot
land. het hoogte-record gebroken.
Om 7 uur 's avonds, in oen oogen
blik van kalmte (bet had den heelen
dag hard gewaaid) eteeg de Ameri
kaan Drexel Donderdag op. Een half
uur lang zag de menigte den hoog
vlieger klimmen en klimmen toen op
een hoogte van 1800 meter verdween
hii in de wolken, en men zag hem
twee uur lang niet meer. Eindelijk
kwam er bericht, dat hij 25 K.M. ver
weg gedaald was. Hij was in de wol
ken do aarde bijster geworden en al
zijn benzine was op.
Naar Reuter heeft geseind., had hij
een hoogte van 2025 M. bereikt, dat ls
hooger dan nog iemaivd met een vlieg
tuig gestegen is.
De Engelsche bladen bevatten bij
zonderheden over de hoogvliegerij
van Drexel, den zoon van den vele
millioenen bezittenden Amerikaan-
schen bankier Drexel, vennoot van
Pierpont Morgan.
Drexel vertelt, dat hij een uur moest
klimmen om 2010 M. te bereiken.
Voor de volgende 15 M. had hij zea
minuten noodig. Toen merkte hij, dat
zijn smeerolie opraakte. Hij besloot
daarom 1e dalen. Na een uur gedaald
to hebben, gedurende welken tijd hij
steeds in de wolken was zag hij het
Cobbinshaw-meer, op 25 K.M. af-
stands van Lanark, onder zich. Hij
daalde daar in de buurt op'een stuk
heL Een boer gaf hem wat warms te
drinken en dat deed hem goed, want
het was boven fel koud geweest» Ook
had hij last gehad van het ijle van de
lucht. Zijn motor ook. De carburatie
was in de hoogte niet goed geweest-
Op sommige oogenblikken was hij
met zoo groote snelheid gedaald, dat
hij het gevoel had alsof hij op lijn
hoofd stond. c
VLIEGIIUMOR.
Bij do opening van do Jaoht Ont
vangt de Figaro van „de vakvereeni-
ging der vogels" het volgende tele
gram: „Wij sluiten ons wanhopig
aan bij het welsprekende protest te
gen het laaghartige plan om vlieg
tuigen met geweerschoten Deer t
halen."
OORLOGSBALLONS AAN DE NB-
DERLANDSCHE GRENS.
Het nleuvrsageBtecl&p Preea-Teto-
graph te Berlijn verspreidt het vol
gende bericht:
De Rijnsche Luchtvaartvereenlging
heeft een haven voar luchtschepen
gëJSTÜWtf te tsrèriötn b!j Krefel»! Het
ia eon looda van 150 M. lengte met
tweo ingangen; een gasfabriek Is er
bij. De loods is voornamelijk bestemd
voor nieuwe ballons, die de heer
Zorn gaat maken. Grafrath werd go-
kozen om strategische redenen, om
dat het nl. dioht bij de Nederlandsche
grens ligt. Die keuze is gedaan op
verzoek van het ministerie van oor
log, dat zich verbonden heeft de w-
eeniging jaarlijks eeu groot subsidie
to betalen.
DE „DAILY MAIL"-PRIJS.
Louis Paulhan, de held van de
vlucht van Londen naar Manchester,
is te elfder ure op het tapijt versche
nen al» de groote concurrent van
Graham White in den wedstrijd om
den „Daily-MaiT'-priJa van 1000 pd.
st. voor een overlond-vluchL
Door eenige goedgeslaagde vluchten
op LI. Donderdag te Buc, bij Versail
les, la Paulhan aan het hoofd der
mededingers gekomen.
Men hoorde niets van Paulhan se
ders de groote vliegweek te Boeda
pest, ln het begin van Juni Men ge
looft, dat hij voldoende zeker was van
den prijs en dat hij kalm kon aan
zien wat anders avi&teurs uitvoerden.
Gedurende de laatste dagen hebben
verschillende deelnemers aan de
vlucht in Oost-Frankrijk Paulhon s
record gevaarlijk genaderd. Dit
drong hem tot een andere, veel hete
ro prestatie, waardoor hij nu zeker
ia van den prijs.
Hij vloog van Buc naar Chartrea
en terug en voegde daardoor 321 KM.
bij zijn record, waardoor zijn totale
afstand 851 KM. geworden is.
Graham White, die nog steeds te
Blackpool vliegt, probeerde Donder
dagmorgen zich aan het hoofd te
plaatsen van de deelnemers aan den
wedstrijd om den „Daily Mail-prijs.
Hij steeg op om 6.30, met het plan,
te New Brighton te ontbijten. Na on
geveer 3 KM. gevlogen te hebben
over de heuvels, moest hij landen te
SL Anuee, omdat zijn machine defect
raakte. Mecaniciens uit het vliegperk
te Blackpool snelden te hulp en her
stelden het gebrek.
Te New Brighton aangekomen,
e treek Graham White neer op de
kust, waar eenige andere herstellin
gen moesten worden uitgevoerd. No-
dat alles ln orde was gemaakt vloog
hij terug naar Blackpool.
Gedurende zijn tocht passeerde hij
twee pasagiersoooten op weg naar 't
eiland Man en Llandudno en de op
varenden juichten hem hartelijk toe.
Uit de Arbeiderswereid
DE STRIJD TE ENSCHEDT.
Het comité uit de Fabrikantenver-
eeniging deelt mede, dat. wanneer do
werklieden van de firma N. I. Menko,
fabriek Hoornweg, Dinsdag 16 dezer,
des morgens om i uur regelmatig het
werk hebben hervat, de andere tex
tielfabrieken te Enschedé dienzelfden
morgen te 9 uur weder zullen worden
aangezet.
Pers-Overzicht
DE STAKING EN UITSLUITING
TE ENSCHEDé.
Wat te verwachten was is geschied,
schrijft het Hbl.:
Zoodra de strijd te Enschedé over
het doode punt heen zou zijn, waar
op zij gekomen was door de weige
ring dor arbeider» om de werkgevers-
vereeniging inlichtingen te verschaf
fen, zoodra de strijd dus alleen over
de grieven der werklieden van de
firma Menkozou loopen, moeet het
einde spoedig komen.
De grieven van de werklieden hij
de finna Menko waren van betrekke
lijk weinig beteekeins. Zeker was de
juistheid van die grieven zeer moei
lijk te beoordeelen. Bij de firma Men
ko en ook op andere weverijen schijnt
aan de bazen de beslissing omtrent
de verdeeling van het werk te wor
den overgelaten, terwijl van die ver
deeling voor de werklieden zeer veel
ook geldelijk afhangt. Dan be
staat de mogelijkheid dat de bazen
op een willekeurige en onbillijke wij
ze van hun macht gebruik maken.
Doch haast zeker is het, dat ook bij
eerlijke pogingen om rechtvaardig te
zijn, velen steeds zuilen meenen toch
te kort te zijn gedaan en achter te
zijn gesteld. i
Over die grieven kan het groote
publiek dus niet oordeel en. Wèl over
do wijze waarop de grieven onder
zocht zijn: uitsluitend door een oom
missie van werkgevers. Nu kan men
met ons meenen, dat zulk een com
missie bij het onderzoek zoo eerlijk
en onpartijdig mogelijk tracht te zijn
en toch gelooven dat z'j minder spoe
dig willekeur bij de bazen zuilen op
merken en erkennen, dan het hun
waarschijnlijk bekende ongegronde
wantrouwen bij de werklieden. En
wij gelooven geen stoute stelling te
verkondigen, wanneer wij zeggen,
dot de uitspraak van de werkgevers-
cornmis9ie onmogelijk aan de werk
lieden van de firma Menko de over
tuiging kan hebben gegeven: ouzo
zaak is onderzocht, wij moeten cms
bij die uitspraak neerleggen en ons
wantrouwen Jegens de bazen over
winnen.
Hoe verblijdend en bevredigend bet
daarom ook moge zijn, dat de sta
king te Enschedé geëindigd ia, wij ge-
loovon niet dat de wijze waarop het
einde verkregen is, navolgenswaar
dig ia, wanneer men beoogt den duur
zamen vrede en de goede verstand
houding ln het bedrijf te verzekeren.
Een krachtine werkgeversorganisatie
ls elk' Bedrijf gewenscht; wanneer
daartegenover echter zooals in
Twente het geval is niet een krach
tige werknemersorganisatie bestaat
en de beslissing van eiken strijd dus
moet zijn de beslissing van liet be
stuur der machtigste organisatie,
steunende op haar macht, ontbreekt
elke zekereid en waarschijnlijkheid
dat die beslissing, al mocht zij geheel
juist en volkomen rechtvaardig zijn,
ook als zoodanig door de groote mas
sa van werklieden erkend worde.
De Twentschc werkgevers hebben
gedurende dezen strijd niet de open
bare meaning aan hunne zijde ge
had. Die openbare meening is niet
veel waard, zullen, niet ge hooi ten
onrechte, de Twentsche werkgevers
zeggen: de rnken, die beoordeeld
moeten warden, kan het groote pu
bliek niet booordeelen. Maar deze
ééne zaak kon het groote publiek wèl
beoomdieeien: de werkgevers hebben
het bestuur van hun organisutie als
uitsluitend bevoogd om te oordoelen
en te beslissen beschouwd. Daarin
heeft het groote publiek onvoldoenden
waarborg gevonden, dat ook werk©
lijk de grieven der werklieden goed
begrepen en ernstig genoeg opgevat
zouden worden. En daarin moeten
wij het publiek wel gelijk geven.
Wij begrijpen zeer goed, dat de be
vrediging van tal van eischen van
werknemers afhangt van de financi
eel© resultaten van het bedrijf, dat
daarin het recht van de sterkste wel
6teeds zal moeten beslissen en dut de
leiders van het bedrijf de beslissing
over deze zaken moeilijk uit handen
kunnen geven. Maar ook met dergelij
ke zaken moet de overtuiging ge
schonken worden, dat zij ernstig en
met goed begrip van de wenschen
der werknemers overwogen zijn. Een
uitspraak: wij hebben onderzocht en
wij beslissen aldus, geeft die overtui
ging niet In gevallenats bij de firma
Menko, bij grieven, welker oplossing
voor de werklieden van veel grooter
belang schijnt dan voor de werkne-
s, is hetzelfde in veel grooter ma
te het gevai.
Het doet ons daarom leed, dat de
werkgevers in Enschedé niet beter
begrepen hebben, dat het niet slechts
gewenscht is een beslissing te geven,
die naar hunne overtuiging een
rechtvaardige is, maar dat het haast
evenzeer noodzakelijk is, een poging
te doen om te bewerkstelligen dat de
werknemers die rechtvaardigheid er
kennen.
DE KUSTVERDEDIGING.
De Regeering heeft het Nederland-
sche volk verrast met een aanvrage
van 40 millioen voor de kustverdedi
ging, zegt Do Vaderlander. Verrast ia
hier het rechte woord, want men had
zulks moeilijk kunnen denken op dit
tijdstip, nu de tekorten ons van alle
kanten zoo erg aangrijnzen.
Het kan toch niet de bedoeling
zijn, de geklou, die men uit de ver
hooging van het tarief hoopt te ver
krijgen, en die voor de sociale her
vormingen fceeten gereserveerd te
blijven, reeds vooraf voor de defensie
uitgaven te disconteeren? Er is in dit
opzicht alle reden van ongerustheid,
nu niemand minder dan de heer No-
lens het noodig heeft gevonden, In
zijn blad. er ernstig aan te herinne
ren, dat de tariefgelden, om ze zoo
maar eens te noemen, hun bestem
ming hebben, waaraan niet getornd
mag worden. Zou het denzelfden weg
opgaan, die het onder het ministerie-
Kuypar ging, toen de natie niet-be-
loofde snelvuurkanonnen kreeg, maar
het heilig beloofde ouderdomspensi
oen achterwege bleef?
Hoe dit alles zij, het ontwerp wekt
andere en groote bedenkingen bij ons
op. Voorop zij gesteld, dat, als men
ons werkelijk bewijzen kan, dat de
onafhankelijkheid des vaderlands ge
vaar zou loopen als niet onmiddellijk
veertig millioen voor de kustverdedi
ging beschikbaar werd gesteld, wij
ons niet a priori onwillig verklaren
dit zware offer te brengen. De Memo
rie van Toelichting van het wetsont
werp geeft echter die zekerheid aller
minst.
Daar zit in de Memorie iets, dat
niet klopt, zegt het blad.
Als inderdaad op 24 September 1904
overtuigend is gebleken, dat onze
kust onverwijld versterking behoefde,
dan kan men niet begrijpen, hoe vier
achtereenvolgende Ministers zich van
deze zaak niets hebben aangetrok
ken. Nederland kon dus dat wist
men aan het Departement sinds 1904,
ieder oogenblik zijn onafhankelijk
heid verliezen, en noch Minister Ei-
lis, noch Minister Cohen Stuart, noch
Min. Wentholt, riepen de Staten-Gene
raai te hulp om gezamenlijk dat ge
vaar af te wenden. Zes jaren lang
leefde men genoeglijk vrij en blij; zal
men het ons euvel duiden, als wij es
gaarne nog zes aan toevoegen en
meer, waar het gegeven argument
om die millioenen te besteden, zoo
weinig steek houdt?
Maar er is meer. Men behoeft de
M. v. T. slechts nauwkeurig te lezen
en te letten op uitdrukkingen als „ie
der der strijdende partijen", om te
zien, dat iemand aan het woord is,
die enkel spreekt met het oog op een
mogelijk conflict tusschen Engeland
en Duitschland, die niet aan den in
druk ontkomt, dat hetgeen hij neer
schreef, hem door een van die beido
Mogendheden of beiden is gedicteerd.
Wij voor ons vragen ons dan ook, al
zijn wij leeken op militair en diplo
matiek terrein, met schrik af, of de
Noordzee-entente ons verplichtingen
oplegt, waarvan wij niet weten. Dat
is bet cardinale punt. dat hii de be-
1 handeling van dit wetsontwerp aller
eerst dient te worden opgehelderd.
Wij wllleu geen verbonden op mili
tair gebied, noch met groote, noch
met kleine natiën, dat kan niet an
ders leiden dan tot grootdoenerij, die
onze draagkracht verre zou te boven
gaan. Wij willen ons zei ven zijn, an
onze onafhankelijkheid gewaarborgd
zien door do levende strijdkrachten
in de eerste plaats, door de weerba
re natie en door een verstandige bui-
tenlandsche politiek, die alle partij
trekt van de zoo uitermate gunstige
positie waarin wij, kleine Staat, ten
opzichte van onze onafhankelijkheid
verkeeren. En wij moeten ons daar
van niet af laten brengen door den
boeman, die den naam draagt van
Duitsch Engelsch conflict. Wij geloo
ven niet hard aan dien boeman. En
het zeggen, dat oen oorlog tusschen
die heide volken niet zal kunnen uit
blijven, om den strijd, dien ze voeren
op industrieel gebied, mist o.i. allen
redelijken grond. Men voert in onzen
tijd geen oorlog meer of het geding
moet zijn proceskoeten waard zijn;
m. a. w. do te behalen buit moet heel
wat grooter zijn dan de kosten van
den oorlog, en die zijn haast niet
meer te berekenen. Het zinken van
één eiikclo Dreadnought staat gelijk
met een financieele ramp. En dan
dient niet uit het oog verloren, dat
een overwonnen volk misschien een
tijd lang ln zijn industrie kan ge
knakt worden, maar dat de eindbe
slissing in den industrieelep wed»
strijd buiten het oorlogsveld ligt"
Land en Tuinbouw
EEN ENGELSCHMAN OVER
ONS LAND.
In de Daily Chronicle vertelt een
Engelschman, hoe het komt, dat het
in Nederland land- en tuinbouw goed
gaat en over 't geheel in Engeland
niet, hoewel er in Nederland zoomin
protectie is als in Engeland. Hij wil
zijn landgenooten leeren, dat zij zelf
moeten aanpakken en niet vermeerde
ring van de waarde van hun grond
en verhooging van de prijzen hunner
producten van beschermende rechten
verwachten.
Hij beschrijft den tuinbouw, d»
warmoezerij in het Westland, in Bos
koop en Aalsmeer, en toont door cij
fers aan hoo die zijn vooruitgegaan
verder wat de zuivelbereiding met
coöperatie gewonnen beefthoe de
boeren ook voordeel trekken uit den
coöperatieven verkoop van hun wa
ren, enz.
Wat, volgens den schrijver, de ver
gelijking voor Engeland nog bescha
mender maakt is. dat de kosten voor
den boer of tuinder hier te lande ge
middeld niet lager zijn dan in Enge
land. Het lund is niet goedkooper, de
arbeidsloouen zijn niet minder, de
moat is even duur. En toch gaat het
den Hollandschen boer en tuinder be
ter dan den Engelschen. Maar zij pak
ken aan onder den vrijhandel heb
ben zij geleerd tegen de mededingers
op te werken. Hebben niet onlangs op
een tentoonstelling Hollandsche drui
ven het gewonnen van Fransche I
Een paar maanden geleden, zegt de
schrijver, was er te Manchester een
tentoonstelling van Nederlandsche
landbouwproducten. Iemand uit
Cheshire beklaagde zich bij een der
uitstallers over die ellendige Hollan
ders, die kaas op de markt brengen
in den tijd, dat de prijzen oploopen,
en in den tijd, dat de prijzen laag
zijn, iets anders doen I Dat is het 1
zegt de schrijver. Zij voegen zich naar
de omstandigheden.
De eerste les, die hij zijn landbou
wende landgenooten geeft issluit u
aaneen, leer coöperatie van den Ne-
derlandschen bo_©r en tuinder 1
FAILLISSEMENTEN.
Uitgesproken
's-Hertogenboscb, 11 Aug. H. G. v«
d. Berg Jzn., timmerman, te Herpen.
Rechler-commissaris jhr. mr. Van
Nispen.
Arnhem, 9 Aug. F. C. van Vorsse
len, muguzljiiiiiéèster te Bemmel.
Rechter-commia6aris mr. P. F. J. Cre-
mers.
11 Aug. II. M. Stoete. koopman
te Arnhem. Rechter-commissaris mr.
P. F. A. Cremers.
Breda, 12 Aug. B. A. Gouverneur,
bakker, te Ginneken. Rechter-commis
saris jbr. uir. E. A. E. van Meeuwen.
Utrecht, 10 Augustus. T. H. de
Vries, handelaar in veevoeder, te
Vreeland. Rechter-commissaris mr.
dr. C. J. A. SchepeL
Vernietigd
O. Hillen, te Roermond, gewoond
hebbende te Dlerick en daarna te
Venlo. (SL-Crt.)
Stoomvaartberichten
Het st. Vondel, van Amsterdam n.
Java, passeerde 13 Aug. Perim.
Het st. Koning Willem III, van Ba
tavia naar Amsterdam, vertrok 13
Aug. van Perim.
Het st. Prins Maurils vertrok 12
Aug. van New-York naar West-Indië.
Het st. Asconia arriveerde 12 Aug.
van Paramaribo naar Amsterdam.
Het st. Prins Willem V., van Para
maribo naar Amsterdam, arriveerde
13 Aug., des v.m. 2 uur te Havre.
Het st. Nieuw-Amsterdam, v. Rot
terdam naar New-York, vertrok 13
Aug., nam. 7 uur 35 min. van Boulog
ne sur Mcr.
Het st. Derfflinger, van Rotterdam
naar O.-Azië, arriveerde 12 Aug. te
Napels.
Het st. Frisia, van Buenos-Ayres n
Amsterdam, passeerde 13 Aug. nam
Ouessant en wordt heden voormiddag
te Amsterdam verwacht»
Het st. Pr>nz Adalbert (Canada-
Lijn) vertrok 13 Aug. van Montreal n.
Rotterdam.
Het st. Zijldijk (Neptune I-ijn) ver
trok 13 Aug. v.m. van Baltimore via
Newport News naar Rotterdam.
Het at. Tabanan, van Rotterdam n.
Java, vertrok 13 Aug. van Colombo.
Het st. Wilis, van Rotterdam naar
Java, passeerde 13 Aug. Kaap del
ArmL
