NIEUWS= en ADVERTENTIEBLAD. 28e Jaargang. No. 8336 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. zaterdag 27 augustus ïaio a HAARLEM S DAGBLAD ABONNEMENTEN A D VERTENTIËN: PER drie maanden: J0k>j Van 1—5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement Voor Haarlem1.20 Haarlem van 1—5 regels ƒ1.elke regel meer ƒ0.20. Reciames 30 Cent per regel. Voor de dorpen m den omtrek waar een Agent gevesügd is (kom der Bij Abonnement aanzienlijk rabat. gemeente)1.30 J/ f J^MssriV AdvertentiGn van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing; Franco per post door Nederland1.65 'i 50 Cts. voor 3 plaatsingen a contant. GdHusfreerd ZomdTgsblad, 'voor Haarlem* I I I I 0.37,4 Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 53. de omstreken en franco per post „0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724. Uitgave der Vennootschap Lourens Costèr. Directeur J. C. PEEREBOOM, Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN. EERSTE BLAD. AGENDA ZONDAG 28 AUGUSTUS Brongebouw: Sporttentoonstclling en Japan", 115 en 7—11 uur. Zandvoort, Olympia Palace: Optre den van het Operette- en Vaudeville- Gezelschap, 8 1/4 uur. MAANDAG 20 AUGUSTUS. Brcngebou w: Sport ten toonstelling en ..Japan'11—5 en 7—11 uur. OM ONS HEEN No. 1194. Johan Winkler. Er is een bijzondere aanleiding, om In deze dagen een portret te geven van den heer Johan Winkler. Op den 12öen September hoopt namelijk de ze inwoner van Haarlem zijn zeven tigsten verjaardag te vieren en hij zal dat met opgewektheid kunnen doen, omdat hij de gebreken van den onder- dom niet kent en het hem gegeven is, nog altijd gezond en flink zijn weg te gaan. Van geboorte is hij een Fries, want hij zag het levenslicht in Leeuwarden. In Haarlem studeerde hij aan de kli nische school, waar hij woonde ten huize van zijn broeder. Dr. T. C. Winkler, vermaard om zijn geologi sche wetenschap en zijn kennis van vele talen. Hier verkreeg de heer Jo han Winkler de bevoegdheid van ge nees en heelkundige en toen er na derhand gebrek kwam" aa» officieren van gezondheid, maakte hij driemaal de reis naar Nederlandsch Indië met transporten militairen. Stoomschepen waren er in dien tijd weinig of niet, er werd gezeild om Kaap Hoorn, want bet Suez-kanual was er ook nog niet en de reis duurde vier maanden. Na dit kijkje in de wereld studeerde hij te Amsterdam 'verloskunde en had daardoor de volledige bevoegdheid verkregen, clie hem bij latere wetten gelijk stelde met den arts. Tien jaar lang van zijn 25ste tol zijn 35sle juar, oefende hij in Leeuwar den de practijk uit, maar die voldeed hem niet Als man met een zeer gevoe lig gemoed kon hij de ellende, die in zoo menig gezin bij ziekte en dood werd geleden, niet verdragen en bo vendien lag zijn neiging elders. Die was naar taalonderzoek. In 1874 al gaf hij een lijvig boekwerk uit bij Mar tin us Nijhoff, getiteld Alge meen Nederlandsch en Fransch dialecticon, waar in o. a. de gelijkenis van den Verloren Zoon wordt weergegeven in 186 dia lecten. Se iert dien tijd heeft hij ontzaglijk veel geschreven over taal en taal studie. afzonderlijke werken en arti kelen in tijdschriften als de Navor- echer, de Tijdspiegel, het Belfort (een hclgische Uitgave), de Frieschc Volks almanak pn mi lore. De lijst van zijn werken telt mot minder dan 220 num mers. En nu nog is hij bezig met con omvangrijke taak, namelijk het toe zicht, met twee anderen, op het Frie- sclie Woordenboek. Want een belangrijk deel van zijn studie is aan Friesche taal en Friesch volksleven gewijd. Hij mag van 1875 af, dus nu ook al weer 35 jaar, in Haarlem wonen, een Fries is hij ge bleven in merg en heen. En het is dan ook alleen de mooie natuur, die hem tot vestiging in onze gemeente ge noopt heeft. Hoe hij er tegen op kan komen, dat Nederland Holland genoemd wordt, weten allen, die met hem in aanraking komen. „Nederlan ders zijn wij, geen Hollanders", pleegt hij te zeggen en wanneer hem ge vraagd wordt, of hij een Hollander is, geeft hij met overtuiging ten ant woord „welnhen, ik ben een Fries", hoewel hij gaarne ook Nederlander heeten wil. ,.IIet is een van de rede nen dat de Friesche beweging zoe vooruitgaat" pleegt hij te zeggen, „dat jelui je Hollanders noemt." En als bewijs daarvan vertelt hij, hoe op zekeren dag bij een nationaal feest te Leeuwarden de Friesche vlag van den toren woei. Of daardoor niet ook onze neiging wordt versterkt om ons Hollanders to noemen, blijve hier in 't midden. In beginsel heeft hij gelijk, dat wij allen gezamenlijk Nederlanders zijn en wij, bewoners van Holland, denken er dan ook niet over, om het den in Fries land geboren Nederlanders euvel te duiden, dat zij in deze en undore pro vinciën de beoefening van Friesche taal en letterkunde bij voorkeur voortzetten. Integendeel, er spreekt uit die gehechtheid aan den geboorte grond iets volhardends, iets stoers, gekend. Voor menigen afwezigen lo- teling trok hij een hoog nummer uit jde kom. Van 1895 af bekleedt hij het lidmaat schap van den Raad, maar wanneer [hij het volgende jaar moet aftreden, vvonscht hij geen herbenoeming meer. I „Laat nu", zegt hij. „een jongen uia,* i optreden Ik denk, dat het hem op J zijn 70aten verjaardag niet aan be wijzen van belangstelling zal ontbre ken, niet enkel van Haarlemsche, maar ook van Friesche vrienden en van de velen, met wie hij in binnen- jen buitenland op taalgebied banden j heeft aangeknoopt. Een groene, dat is een jeugdige, opgewekte, belangstel- i lende ouderdom moge zijn deel we zen I I J. C. P. de werklieden hun arbeid verrichten. Niet alleen meent de heer De Braai, dat een dergelijke loonsbeperking niet wenschelijk is, daar 't hier een i tamelijk geringe loonsvermeerdering betreft, maar bovendien is hij van i oordeel, dal nu de Raad 't boete- stelsel uit 't Werkliedenireglement liet vervallen het niet aangaat het niet toekennen van loonsverhooging als straf in de loonregeling weer in te voeren. Ten slotte stele de heer De Braai voor om aan de waterfitters, die des Zondags verplicht zijn 12 uren thuis tc blijven 12/60 van hun weekloon uit te betalen en niet 4/60; bovendien aan de gasfitters 1. "0 en niet 171 van hun weekloon uit te keeren voor j elk uur, dat zij des Zondags thuis moeten blijven. eigenschappen die ons in de Friesche Nederlanders heelwat sympathieker zijn, dan net slappe wereldburger schap in andere Nederlanders,^lie dan misschien in een van de beide Hollanden zijn geboren. Iu verschillende verocnigingen is de heer Johan Winkler bestuurder ge weest. Die werkzaamheid heeft hij al lengs laten varen en op dit oogenblik bepaalt zich zijn werk in openbare besturen tot het lidmaatschap van den Raad en het College van kerkvoogden der Ned. Herv. Gemeente. Getrouw zijn neiging voerde hij in den Raad meest het woord over de eenige quaestic van taal, die er voorkomt, de benaming van straten. Verder diende hij de gi-méente als lid van de Com- issie van den Hout en de Plantsoe nen cn, sedert het overlijden yan den heer G. L. van Lenuop, als ambtenaar van den Burgerlijken Stand, om do mensclien tc trouwen. Op dit oogen blik is er namelijk geen der wethou ders meer, die zich hiermee belast. De ernst yan zijn persoonlijkheid en zijn opvattingen straalt door in de wijze, waarmee hij die taak opvat. Den burgemeester vervangt hij bij do loting voor de nationale militie voor Haarlem, in welke hoedanigheid hem een „gelukkige hand" wordt toe- LOONREGELING GEMEENTE WERKLIEDEN. Naar in den Raad is meegedeeld heeft de lieer De Braai een aantal amendementen ingediend op de door H, en W. ontworpen loonregeling van de Gemeentewerklieden. Naar we vernemen behelzen deze amendementen de volgende wijzi gingsvoorstellen: De heer Do Braai wil de eerste en tweede loonklassc doen vervallen watj practlsch hier op neer komt, dat het minimum-annvangsvveekloon, dat B. en W. cp 10.80 willen gesteld zien, verhoogd wordt tot 12. Een deel der amendementen geeft een andere ktassificatie der werklie den, deels noodig geworden door de inkrimping van 't aantal loonkiassen van 10 tot 8, deels wegens een naar do moeriing van den lieer De Braai onjuiste Massificatie van sommige werklieden. Dan wil de voorsteller de loonsver- hoogingen niet doen plaats hebben om de drie, docli om de twee jaren, dus drie tweoj.iarlijkscbe verheugin gen van 60 cents. B. en W. willen die verhoogingen niet toekennen, indien zij ernstige grieven hebben tegen de wijze waarop KONINGINNEDAG. Hot Kinderfeest- Wat hebben de Iloofdbestuurdcrcn van „Koninginnedag" een goed werk gedaan door een kinderfeest te orga- niseoren, dat den kleinen dezen Ko ninginnedag tot een onvergetelijken zal maken. Het fee-st zal plaats heb ben op het feestterrein in den Herten kamp, dat wij reeds beschreven heb ben. Ordelijk, onder geleide van onder wijzers en onderwijzeressen, natuur lijk uilen getooid met oranje, sjerpen en vlaggetjes, marcheeren de kinde ren van elke school afzonderlijk, zoo wel van bijzondere als openbare, naar de plaats der feestviering. Men rekent op een totaal van 1800 kindoren. Zoodra de kleinen arriveeren ont vangen zij reeds een nummer voor de verloting, dat zij goed bewaren moeten, daar de tombola op het eindo van het programma staat. Dit nummer is gepakt in een ver rassing, waarover wij natuurlijk niets mogen verklappen. In het mid den, op het plankier, is een getimmer te opgeslagen en daar hengelen reeds de fraaie prijzen »«n, voor de tombo la bestemd niet minder dan twee duizend in getal. En don is een en ander zoo verdeeld, dat op een zeker aantal nummers een prijs valt. Het programma is rijk aan afwis seling. De kinderen zullen nationale feest liederen zingen. Ze zullen genieten van de koord- loopers, der halsbrekende toeren van de Gebr. Livernoor aan een stellage op het plankier, komische fietsers zul len optreden, figuren werkers, een grappige pantomime zal worden af gespeeld en dan tot slot de tombola. Dat de kleinen naar hartelust zul len genieten, behoeft wel niet verze kerd. Het volksfeest Het is wel te begrijpen, dat, behal ve het gratks Kinderfeest in den Her tenkamp, de middag- en avondvoor- stellin gdaar niet geheel gratis kun nen bijgewoond worden. Wel zijn de prijzen zeer laag gesteld, doch eenige entrée moet toch geheven worden. Waarmee zou Koninginnedag an ders de groote kosten, aan dit feest verbonden, kunnen bestrijden? Dat zou mogelijk zijn. wanneer alle ingezetenen leden werden der Veree- niging, doch dat laat nog veel te wen- schen over. Toch zijn voor de middagvoorstel ling een groot aantal gratis plaatsen gereserveerd en hiervoor worden uit- noodigingen verzonden aan wcezen en ouden van dagen. Nu zijn verder voor 't publiek, dat zich opstelt in de Dreef de verschil lende nummers, die boven den grond worden uitgevoerd als: het oplaten van den luchtballon, het koordloopen, werken aan trapézes, enz zeer goed te zien. Overigens is zorg gedragen, dat den geheelen dag tal van festivi teiten gratis te genieten zijn. En dan noemen wij: het bespelen van 't carillon, de koraalmuziek van den toren, dc muzikale wandelingen door de stad, de concerten, die ven zullen worden haast den gehee len dag door op de Groote Markt, ver der op 't Verwnlft. de Nieuwe Groen markt, 's avonds in geïllumineerde booten, varend in Nieuwe Gracht en Gnsthuissingel, het gratis zoo veel be lovende concert in de groote zaal der Sociëteit Vereenïgïng, de gratis Bioscopevoorstelling op de Groote Markt, enz. enz. Waarlijk, ook voor hen, die zelfs niet een klein bedrag voor deze feest viering kunnen afzonderen, is ge zorgd. En ook zij met lnin kleinen zullen naar hartelust den Koningin nedag kunnen meevieren. De Columbia. Dat is de naam van den luchtbal lon, waarmede de kap:tein H. Ph. Thomik uit Munehen tijdens de mid dagvoorstelling op het feestterrein in den Hertenkamp zal opstijgen. Nu de luchtscheepvaart zoo reus achtig in deze dagen is vooruitge gaan, is het wet aardig den luchtbal lon ook eens In zijn primitiefsten vorm te zien. Dat is nu de Columbia-ballon, een z.g. Montgolfière, een ballon, die om hoog gaat door verwarmde lucht, zoo als het eerste type was der luchtbal lons, waarmee de gebroeders Mont- golfier zich te Parijs in de luchi ver hieven, op het laatst der lSde eeuw. De vulling zal natuurlijk ook zcor bezienswaardig zijn. Tusschen 15 M. hooge palen zul een reusachtig stroo- vuur wonden ontstoken, dat een inas- sawarme lucht zal ontwikkelen, die door de palen bijeengehouden wordt en opgevangen wordt in den aan de uiteinden bevestigden ballon. Langzamerhand zal de ballon den st rakken vorm gaan aannemen en zullen een 20-tal soldaten noodig zijn om hem met geweld tegen te houden. Eindelijk is dan voor kapitein Tho rn ik het oogenbtik aangekomen voor de „abfahrt". Zonder schuitje, alleen hangende aan een trapees, waaraan li ij gym nastische toeren verricht, stijgt de Müncheiior-kapHein met zijn halion de hoogte in om weldra hoven onze stad te zweven. Even vóór zijn vertrek zijn den luchtreiziger door 't Koninginnedag- bestuur twee kaarten ter hand ge steld. Wie nu den ballon per fiets of te voet zal gevolgd hebben en wie, na de daling van den kapitein per parachu te, zich het eerst bij hem vervoegt, iert een kaart,, de tweede de andere. Dan is het zaak deze zoo spoedig rno gelijk op het feestterrein bij het be stuur in te leveren, want no. 1 krijgt dan een zilveren, no. 2 een bronzen medaille. Zoo ziet men, het Columbia-nuinmer zal een zeer interessant nummer zijn der middagvoorstelling. Muzickin den Hout liet programma van de muziekuit voering in den Hout op Zondag 2f Augustus, s namiddags 21/2 uur, luidt als volgt 1 Manon Marscb, Genée. 2. ouverture „Heimkehr aus der Frernde", Mendelssohn. 3 Twee Noorsche Rhapsodieen, Lal o. 4. Fantaisie de Pantomime 1'EnfanC Prodrigue, Wormse. 5. Ouverture „Les Deux Aveugles de Tolède", Méhul. 6. La Plus Belle, Valse, Waldleufel. 7. Caprice Militaire, llerzeelen. IN JAPAN. 't Was gisteravond niet bijzondei druk in Japan. Dat lag misschien vooi een deel aan 't weer, "want hoewel 't droog was, kon de avond nu moeilijk met den naam van een „echten Augustus-av ond" bestempeld worden. Na de geweldige stortbui van half ze-v ven, was 't al nog vochtig in den Juin, van de hoornen dropen de drop pels en banken en stoelen waren nat, doornat, ofschoon ze, wat 't bovcn- oppervlak betreft, wel waren afge droogd. De sombere kilte hield mis schien velen uit den tuin. Overigens was daar, voor wie 't zoeken wou, vermaak genoeg en "p- wekkende muziek klonk afwisselend, van vele zijden, zoo in de muziektent, onder de veranda, waar de dameska pel hare tenten had opgeslagen, en in de beignetskraam van de wed P. Koppen, waar 'n troepje Italiaansche zangers en zangeressen zong, zich zelf mot de mandoline begeleidend. Te acht uur liet zich 't hier ter stede zoo gunstig bekend staande mannon- kwartet „Örpheus" hooren, dat een drietal liedjes zong, die mooi in den stillen avond klonken, en 'n warm ap plaus kresen. Vooral dat lied, waar in het afscheid van ,,niein Iroues Lieb" bezongen wordt, klonk heel fijn en zuiver. Het dubbel-niannen-kwartet van verleden jaar hield er 'n ander genre op na, dat van de oud-Hdlund- sche lustige drink- en minneliede kens. maar.... .Tapan is Oudt-Haerlem niet, zal „Orpheus' terecht gedacht hebben, el? wat in dc eene omgeving goed doet, behoort nog niet thuis in de andere. In „Japan" is men stil. Dat bleek weer, toen de Japansche prins, met zijn gevolg, den tuin kwam binnenrijden. Geen feestelijk geroep verwelkomde 't hooge personnage, geen enthousiaste volksmenigte volg de den vorst lieder-zingend en vreug devol juichend op zijn schreden, neen, rustig en zwijgend stonden de men sclien aan den kant, cn keken slechts. Was er d'eerste avonden ten minste nog oen zekere strooming onder 't publiek voor een „ommegang" nu dacht niemand er zelfs aan Zijne Hoogheid te volgen of toe te juichen. Dit hoogtepunt van den avond was het meest stille. Of we ook vooruit gaan De Japansche acrobaten brachten voor de zooveelste maal het publiek met hun sterke stukjes in verbazing 't is wonderlijk, zoonls de kleine le nige geeltjes zich, bij de veriooning hunner moeilijkste toeren zelfs, op hun gemak voelen. Ze lachen, inder daad ineer aan t public-k, dat somwij len angstig den adem inhoudt. Een aardig bal-champètre kroonde den avond. Heel wat paartjes namen deel aan 't „wiegend ommezwieren". Raad van beroep. God. Staten van Noord-Holland heb ben bij den raad van beroep te Haar lem benoemd de heer J. Vrisou, werkzaam aan de Centrale Werk plaats der H.1J.S.M., alhier, tot plaatsvervangend lid-werkman. HAARLEM—ZAXDVOORT-SPOOR- WEG-MAATSCH A PPIJ Aan het jaarverslag van den direc teur, uitgebracht in de gisteren te Amsterdam gehouden vergadering, ontleenen we. dat dit jaar vooi de maatschappij ecu buiig saldo gaf van /23.905.48. f 7400 i.s afgetrokken voor het vernieuwingsfonds, en f 12.000 voor dividenduiïkeering beschikbaar gesteld, zoodat f 20 per aandeel kan worden uitgekeerd. Senoeu i n g. Onze vroegere stadgenoot de hoer A. Scherpenhuvsen Jr., lceraar aun de Ambachts-avondschool te Gouda, werd heden benoemd tot leeraur in het hand- en rechtlijnig teekenen aan dc scholen voor M. L L. O. daar ter stede.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1910 | | pagina 1