NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
28e Jaargang. No. 8338
Verschijnt dagelijkss behalve op Zon- en Feestdagen.
DINSDAG 30 AUGUSTUS 1910 A
HAARLEM'S DAGBLAD
ABONNEMENTEN AD VERTE NT IËN:
,r per dr,e maanden: J:^W Van 1—5 regels 50 Cts.: iedere regel meer 10 Cts. Buiten liet Arrondissement
Voor Haarlem J 1ZU Haarlem van 1—5 regels/l.elke regel meer ƒ0.20. Reclames 30 Cent per regel.
Voor de dorpen m den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
gemeente) 1 -30 /Z, LJ?%Advertentiön van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing:
Franco per post door Nederland1.65 50 Cts. voor 3 plaatsingen k contant
Afzonderlijke nummers0.02 M V B&TV «Cm nik-
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem0.37 M Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 53.
de omstreken en franco per post „0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Uitgave der Vennootschap Lourens Cosfer. Directeur J. C. PEEREBOOM. Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA
Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229.
DU NUMMER BESTAAT UIT
ZES BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
Teneinde het personeel
op Koninginnedag zooveel
mogelijk vrijaf te geven,
verschijnt HAARLEM'S
DAGPLAD morgenmid
dag te 12 uur.
Dingen! die niet
iedereen weet.
Voor onze geabonneerdon
zijn kosteloos eïd rukken ie
bekomen van Ko. 13 der ru
briek B1K3EN DIE NIET
IEDEREEN WEET, getiteld:
Wai is kortsluiting
In Haarlem kunnen die af
drukken worden afgehaald
aan onze bureaux Groote
Houtstraat 53 en Zuider üui-
tenspaarne 6, in de omlig
gende gemeenten bij onze
agenten.
AGENDA
WOENSDAG 31 AUGUSTUS.
Brongebouw: Sporttentoonstelling
en Japan", 11—5 en 7—11 uur.
Feestviering Koninginnedag.
OM ONS HEEN
No. 1195.
Verantwoordelijk of nl8t?
Maandagavond ontving ik van een
geacht ingezetene een schrijven,
.waaraan ik het volgende ontleen
„Met belangstelling las ik uw ver
slag over den laatsten vliegdag van
Olieslagers te Utrecht, waarin uw
geestdrift voor de vliegsport tot uiting
kwam. Ik heb zoodanige vliegdemon-
etratie tot dusver niet bijgewoond en
denk ook niet, dat ik er later gebruik
van maken zal. De vliegtocht van
Olieslagers te Utrecht is goed afge-
loopen, maar het had ook anders
kunnen zijn. De dood van Van Maas
dijk, het zeventiende of achttiende
geval in drie jaar tijds, wijst op liet
lot, dat ook Olieslagers vroeg of laat
moet treffen. Zou u, wanneer hij Zon
dag verongelukt was, daarvan niet
een onnitvvischbaren indruk hebben
overgehouden, ja zelfs, houd mij de
vraag ten goede, u zeiven er geen ver
wijt van gemaakt hebben, dat uw
aanwezigheid op het vliegterrein me
de den man tol zijn waagstuk had
verlokt
In dit schrijven ligt aanleiding om
eens een vraag, die ook anderen zich
zullen hebben voorgelegd, te beant
woorden. Ik ga er niet heen", heb
ik meermalen hooren zeggen, „als de
man viel. zou ik het nooit kunnen
vergeten."
Daarin ligt, half onbewust, een
uiting van verantwoordelijkheidsge
voel.
De opmerking is verklaarbaar en
toch is er heelwat tegen in te bren
gen. Willen we langs den weg der
redenceiing komen tot het vormen
van onze mooning on dit stuk, dan
behooren we met den grondslag to
beginnen. Die basis kan zijn de
vraag of hei. de moeite waard is, dat
het verkeer in de lucht vooruit gaat
en allengs bruikbaar wordt voor
iedereen.
Op die vraag is natuurlijk maar één
antwoord mogelijk. De belangen van
de luchtvaart zijn zoo ontzaglijk
groot, dat niemand wenschen kan,
haar voortgang te belemmeren. Snel
ler verkeer bevordert de onderlinge
aanraking tusschen de volkeren,
neemt allerlei onnoodige'en kunstma
tige belemmeringen van zelf weg en
brengt ons ecu reuzenschrede nader
*ot den wereldvrede welke voor
deden voor leven en gezondheid uit
het luchtverkeer zullen voortvloeien,
kunnen wij op dit oogenblik zelfs bij
benadering nog niet vermoeden.
Ik noem maar enkele zaken, ieder
die even nadenkt, kan haar beteeko-
nis beseffen. Is deze eerste vraag be
antwoord, dan doet zich als van zelf
de tweede voor „zullen wij ooit een
I luchtverkeer bereiken, dat redelijke
waarborgen van veiligheid oplevert
Meermalen heb ik deze vraag ont
kennend hooren beantwoorden. Nooit,
zoo werd me verzekerd, zouden
menschen er aaD denken, per vlieg
machine op reis te gaan. Altijd zou
het vliegen acrobatiek blijven van
enkele waaghalzen.
Er wordt inderdaad veel te weinig
geschiedenis gestudeerd, ik bedoel
niet jaartallen van oorlogen, maai
werkelijke historie, namelijk ontwik
kelingsgang van de menschheid. Wat
nu gezegd wordt van de vliegkunst,
is door de eeuwen heen met gelijke
stelligheid verzekerd over iedere
nieuwigheid. De reis van Columbus
naur Amerika is afgekeurd als een
waagstuk, over Fulton's eerste stoom
boot is gelachen, wijze koppen hebben
alle kans op levensvatbaarheid aan
den spoortrein ontzegd. Altijd weer
zijn de tegenstrevers in liet ongelijk
gesteld. En al wil ik niet zeggen, d it
alles mogelijk is, naar hen, die
meenen dat alles wat nieuw is, onmo
gelijk zou zijn, doen we beter met niet
te luisteren.
Nieuwe uitvindingen, verbeteringen,
ik heb het hier al meer gezegd doen
zich op wanneer ze noodig ziju, om
de eenvoudige reden, dat wanneer een
nieuw denkbeeld ontstaat, de aan
dacht van vele knappe koppen daarop
gevestigd wordt. Zoo gaat het ook
met de luchtvaart. Door de geheele
wereld heen wordt gezocht naar ver
beteringen,a die tevens de veiligheid
zullen vergrooten. Ik noem er maar
een overal wordt gestudeerd op de
mogelijkheid, om zonder aanloop om
hoog te gaan. Dat die gevonden zal
worden, is zeker.
Zoo komen we tot de derde vraag
is het voor den vooruitgang van dc
luchtvaart noodig, dat er voorstellin
gen gegeven worden, waartoe het pu
bliek tegen betaling toegang fieeft
Natuurlijk kan er van deze vlieg-
demonstraties veel kwaads worden
gezegd. Het zal wel voorkomen, dat
een luchtschïpper, zooal niet door het
vlieg-comité, dan toch door de hou
ding van het publiek, genoopt wordt
omhoog te stijgen, wanneer hij dat,
voor zijn veiligheid, liever had willen
nalaten. Komt hij daarbij om, ja,
dan zou een zware verantwoordelijk
heid rusten op wie hem de lucht in
hadden gehoond. Maar overdrijven
moet men die mogelijkheid niet. Al
thans in Nederland houden de com
missies, die deze vliegtochten organi-
secren, zich onzijdig en laten aan den
aviateur zelf over, of hij wenscht op
to stijgen of niet De man zelf, dap
per van natuur, daar hij immers
luchtvaarder is, koestert op den be-
ganen grond ook geen vrees voor een
mopperend publiek, zooals Olieslagers
te ULrecht en Van Maasdijk in Den
Haag hefeft getoond.
Maar heeft, zoo vraagt allicht
iemand zich af, het publiek op dit
oogenblik met de luchtvaart wel iets
te maken Zooals de scheikundige,
zoekende naar de oplossing van een
groot vraagstuk, het geheim van zijn
onderzoekingen binnen do muren van
zijn laboratorium houdt, totdat hij
aan liet gelukkig einde daarvan geko
men is, zoo moest ook het neinen van
proeven op het gebied van luchtsport,
kleinen kring, in wetenschappclij
ken zin, geschieden.
Zoo voor tr cd e neerende verlangt
men al gauw, dat dc vliegwedstrijden
en de vliegdemonstraties door het
hoofd der politie zuilen worden ver
boden.
En toch moet de luchtvaart worden
bevorderd
Door de gemeenschap, die er belang
bij heeft. Door den Staat. Stel u even
dien toestand voor. De Staat, een
vliegterrein aanwijzende, roept lief
hebbers op, die het vliegen willen be
oefenen, op ee« salaris van zooveel.
Ze komen. Zoodra er twaalf zijn,
moet het corps georganiseerd wor
den, er dient een directeur benoemd,
een referendaris, commiezen, kler
kende onderneming is uiterst pre
cies geregeld, maar Ik verwacht er
geen resultaten van. Langzamerhand
wordt de vlieger ambtenaar, deel van
een organisatie, met uitzicht op ver
hooging, bevordering en pensioen. Be
grijpt niet ieder, dat, al bewonderen
we de deugden van zoodanigen amb
tenaar, keurigheid, stiptheid, ver
trouwbaarheid, niet in de eerste
plaats van hem oorspronkelijkheid,
lust tot uitvinden te verwachten zijn
Neen, de luchtschipper van heden
moet uit persoonlijken aandrang zijn
gevaarlijk beroep gekozen hebben.
Uit liefde voor het ongewone, het
avontuurlijke allicht, uit neiging tot
geldverdienen waarschijnlijk en uit
zucht naar roem en eer zeer zeker.
Welnu, die vindt hij in het volle,
vrije, ongedwongen leven, te midden
van zijn medemenschen. Op dc wed
strijden, waar hij zich meten kan met
anderen, zien kan wat bereikbaar is
en wat niet, leeren kan van het toe
stel en de stuurwijxe van collega's.
Op de vliegdemonstraties, waar hij
eveneens vergooding vindt voor het
gevaar, dat hij doorstaan moet, in
ruime winst en hulde van de men
schen. Het zijn geen veriooningen
van acrobatiek alleen, maar de eerste
wankele pogingen om een pad te be
treden, dat de menschheid kan voe
ren tot grooter geluk.
Helaas, driewerf helaas, dat dit
slachtoffers kosten moet. In drie jaar
tijds achttien het is diep treurig.
Maar zij hebben niet vergeefs ge
leefd, zij wezen den weg en anderen
volgen hen na, met grooter voorzor
gen, met betere instrumenten, want
juist liet gevaar maakt het oog van
den luchtvaarder scherp voor wat hij
doen kan tot verkrijging van grooter
veiligheid. In dezen zin mag aan het
publiek geen verwijt worden ge
maakt over zijn tegenwoordigheid,
integendeel helpt het zoodoende in
direct de luchtvaart vooruit.
Daarom geloof ik, dat de verant
woordelijkheid voor een ongeluk niet
op de toeschouwers vallen mag. Ten
zij dezen, wanneer de luchtvaarder
niet wenschte op te stijgen, hem
daartoe door protest en afkeuring
hebben genoopt
J. C. P.
btadsnieuws
Kiesrechtactie.
Tot secretaresse-penningm. van de
Propagandacommissio voor Alge
meen Kiesrecht is gekozen mej. G.
Mooy, in de vacature-P. de Boer.
De afd. Haarlem van deu Sigaren -
makersbond heeft zich bij de commis
sie aangesloten.
ORGELBESPELING
in de Groote- of Sint Bavokerk alhier,
op Donderdag 1 Sept. 1910, des nam.
van 23 uuj-, door den Heer W. Ezer-
man.
Programma:
No. 1. Toccata en Fuga in C.-dur, J.
S. Bach.
No. 2. Andante (4e Symphonie), Men
delssohn.
No. 3. Cantilène, G. Pierné.
No. 4. Grande pièce symphonique, Cé-
sar Franc k.
POGING TOT OPLICHTING.
Maandagmiddag kwam aan het tij
delijk kantoor van de vereeniging
Koninginnedag een onbekend
i met een briefje, waarop in ver
draaide hand liet verzoek geschreven
stond, om onmiddellijk aan den bren-
vijftig gulden moe te geven. Het
briefje was onderteekend met den
naam van den boekhouder van de
firma Emrik en Binger, die deu heer
Binger inderdaad in deze financieele
aangelegenheden van Koninginnedag
pleegt bij te staan.
De man in het t ijdelijk kantoor had
evenwel geen lust, het geld af te ge-
waarop de bezoeker vertrok, zeg
gende, dat hij den boekhouder dan
zelf wel spieken zou. Toen laatstge
noemde later in het tijdelijk kantoor
kwam, bleek, dat hij van niets wist,
zoodat een oplichter heeft getracht,
hier zijn slag te slaan.
OP DEN VERJAARDAG
van
H. M. Wilhelmina Helena
Paulina Maria,
Koningin der Nederlanden.
31 AUGUSTUS 1910.
Verheven Koninklijke Vrouwe,
Uw Volk herdenkt in liefde en trouwe
Dit heuglijk feit met blijden zinl
Na dertig jaren blijft de bede,
Dat God U spare, lang in vrede,
U, dierbre Oranje-Koningin
O, Eedle Nazaat van Nassauwen,
Met U gaat, vol geloofsvertrouwen,
't Aanhank'Iijk Volk de toekomst In 1
Gansch Neêrland viert Uw jaardag mede,
En zingt en juicht van geestdrift heden
„Leef, dierbre Oranje-Koningin
Ook Zij, de Hooge Koningsvrouwe,
In wie het Volk steeds mocht aanschouwen
De Bron van zooveel trouw en min,
Worde opgedragen in gebeden
Aan Neêrlands God, als in 't verleden,
Met U, Oranje-Koningin 1
Uw Volk wil op den Vader bouwen,
Die Neêrland redde uit nood en rouwe,
- Toen 't met Uw Vaad'ren, één van zin,
Verwon. Uw deel zij heil en vrede 1
Heil Prins en het Prinsesje mede
Heil U, Oranje-Koningin
JOHAN KEMPERS.
Diefstal van een rijwieL
Hedenmorgen omstreeks half twaalf
is in de Korte Veerstroat voor den
winkel van Vroom en Dreesman een
heerenrijwiel ontvreemd. Hiervan
wordt verdacht zekere H-, een beken
de bij de justitie, die door de politie
wordt gezocht»
D r in kh al.
De drinkhal der Staalwaterbron-
nen is gister bezocht door 71 perso
nen.
HET KOLONIAAL MUSEUM.
Het Chemisch Weekblad schrijft:
„Vanwege liet Koloniaal Museum
te Haarlem zal een bulletin uitgege
ven warden' over de samenstelling
van Indische voedingsmiddeen.
Prof. Wijsman zegt hieromtrent o.a
in het voorwoord tot bovengenoemde
uitgave:
„Thans beschikt het laboratorium
van het museum over ruim 550 ana
lyse-resultaten van meerendeels Indi
sche producten,
Het was Greshoff's wensch deze
samenvattende publicaties te doen
voorafgaan door het regulatief, en er
toe te voegen grafische tabellen,
die een overzicht konden geven van
de voedingswaarde der onderzochte
voedingsmiddelen, zoomede eene bi-
bliographie op dit onderzoek betrek
king hebbende; en dezen arbeid te pu-
bliceereu als bulletin van het Koloni
aal Museum.
„Al naarmate het werk vorderde,
trad de wenschelijkheid op den voor
grond, om aan de voorwaarden van
nauwkeurigheid ook die van practi-
schc bruikbaarheid te verbinden door
hen, die de opgaven wenschen te
raadplegen, in staat te stellen de ver
kregen uitkomsten met die van an
dere analytici te vergelijken en er
ccnige korte opmerkingen aan toe te
voegen, betreffende bereiding, gebruik
enz. De uitvoering van dit denkbeeld
maakte eene gedeeltelijke omwer
king noodzakelijk. Men vindt thans
naast de resultaten van het laborato
rium van het Koloniaal Museum .op
gaven van de gemiddelde cijfers van
meerdere onderzoekingen veelal ge
put uit het welbekende werk van
prof. J. König, Chemie der mensch
lichen Nahrungs- und Genussinittel,
4e druk. 1903 alsook de laagste en
hoogste cijfers van de samenstellende
bestanddeelen.
„Het is te hopen, dat daardoor het
werk voor den analyticus aantrekke
lijker en voor den handelsman bruik
baarder is geworden."
INBRAAK-POGINGEN.
In de laatste nachten werden hier
en daar pogingen tot inbraak ge
daan, die gelukkig niet slaagden.
Hedennacht om half 2 werd de heer
M. van llesleren. inspecteur van
den Nachtveiligheidsdienst, gewaar
schuwd, dat bemerkt was. dat in het
perceel Prinsenbolwerk no. 7, be
woond door Ds, Brandsnm, maar tij
delijk onbewoond, de stopverf van
een vensterruit was verwijderd. Na
dat de lieer Van Hesteren de politie
gewaarschuwd had, werd met agen
ten en wakers van den Naehtveilig-
heldsdieuet bet terrein afgezet en in
specteerde de inspecteur Van der Laan
niet den heer Van liesteren het huis.
Echter werd alles in orde bevonden,
Blijkbaar zijn de inbrekers gestoord
geworden, en is. donk zij de activiteit
van den Nachtveiligheidsdienst, een
inbraak voorkomen. De vensterruit,
die ontdaan was van stopverf, was
door de inbrekers geheel los weer in
de sponning gezet
Een ander mbraakje heeft de
Nachlveiiigheidsdienst eveneens voor
komen. In deu Brongobouwluin wer
den ln do laatste nachten pogingen
gedaan om m te breken. Blijkbaar
deed men dit des morgeus na zeven
uur, als de wakers van den N&chtvci-
ligheidsdienst, die het gebouw en den
tuin bewaken ,naar huis gingen.
Vanmorgen hadden de wakers nu
order gekregen, om na zeven uur te
blijven, llun wachten werd al spoe
dig beloond, want er kwam een joug-
mensch het hek over klimmen en
ging in een tentje een aantal fles-
schen wijn bij elkander zetten, om de
ze straks mee te nemen, maar dit
gelukte niet, want toen 't jonge-
monsch zijn buit wilde meepakken,
werd hij gegrepen en naar '1 politie
bureau overgebracht.
Gistermorgen is ontdekt, dat, tor-
wijl de bewoners afwezig waren, po
ging tot inbraak is gepieegd ten hui
ze van den heer J. Schreudcrs. YVit-
helminastraat no. 60. Met een >che;p
voorwerp, vermoedelijk een beitel, is
do voordeur op verschillende plaatsen
bewerkt en iudruksels zijn Zichtbaar
op de deur cu aan de post der deur,
ter hoogte van en boven en beueden
het sloL Men schijnt evenwel ge
stoord en niet in dc woning geweest
te zijn. Dit perceel staat onder toe
zicht van den Nachtveillgheidsdienst.
De lieer S. was ook tegen inbraak ver
zekerd.
iZie verder Stadsnieuws onder laat
sle bericbtenj.
Uit de Omstreken
HEEMSTEDE.
PREDIÈA.N I SEEN üEMING.
De beer J- H. Y\ oilers, preuiKunt te
Slutci'dijk, beeft 't beroep naar Heein
stede aaneenuinen.
ZANDVOORT.
VERGADERING VAN DEN RAAD.
Maandagavond kwam de Zandr
voortsche Raad bijeen onder voorzit
terschap van den heer Uceckmun,
Burgemeester.
Na lezing der notulen werden ee-
mge verzoeken in handen van B. en
YY. gesteld, nl. een verzoek van de
Zandvuortsche liuiel en lerreinmaat-
schappq, m zake de uitgifte vun
bouwgrond aan den Boulevard Bar-
naart en verzoeken van oen heer E.
Koning iiz. en de YVed. Jac. Koning
gemeentegrond aan de Zwaluw-
straut te mogen knopen.
In gelijken zm weid beslist op een
adres van de Nooidtwil. Vereen, vooi
de drankbestrijding.
Op een vraag van den heer VAN
DER PLAS, deelde de VOORZITTER,
naar aanleiding van <lit laatste adres,
mede, dat er 's zomers meer vergun
ningeu zyn, dan 't maximum voor
Zandvoort bedraagt, doch de» winters
is het getal minder. Den ziju er 9
vergunningen van krachL In het ge
heel zijn er 21 vergunningen ver
leend.
Mej. Zankel, vroeger vroedvrouw
der Gemeente, thans gepensionneerd,
deed den Raad opmerken, dat haar
pensioen te gering was om er van te
kunnen leven. Zij zal zich dan ook
genoodzaakt zien haar particuliere"
praktijk te blijven voortzetten, indien
de Raad hierin niet voorziet. Zij
wijst er op, dat het voor den Raad
gemakkelijker zal zijn een Gemeente-
vrouw op matige voorwaarden aan te
stellen, indien zij haar practijk niet
voortzet. Daar 't pensioen berekend
wordt naar het salaris verzoekt zij
alsnog haar salaris te verhoogen en
daarnaar het bedrag van haar pen
sioen te regelen.
B. en \V. zullen adviseeren.
De staat van oninbare posten se
dert 1906 werd vastgesteld.
Daarna gaf de Commissie verslag
over het onderzoek der Gemeentere
kening over 1909.
Staande de vergadering ontwikkel
de de commissie bij monde van den
heer SLAGVELD eenige bezworen, 't
geen aanleiding gaf tot een bits wor
dend debat»
De VOORZITTER merkte zeer te
recht op, dat de Commissie beter had
gedaan, haar bezwaren schriftelijk in
te dienen, hetgeen ook door het
Reglement van Orde gevorderd wordt.
In dit geval hadden de opmerkin
gen onderzocht kunnen worden en
zouden dan afdoende beantwoord
zijn.
Nu moest men telkens met den se
cretaris overleggen, stukken doen op
zoeken ter secretarie en eindelijk nog
de vergadering schorsen, om de stuk
ken na te gaan.
Van de gemaakte opmerkingen re-
leveeren wij de volgende: Volgens de
meening van de Commissie meet de
post verhuring van strand voor een
fotografietentje geboekt worden op
den post strandverpachting.
Do VOORZITTER meende van niet,
daar het strand gehuurd was van 't
Rijk ter verpachting van de plaatsing
van badstoelen, koetsjes enz doch
niet van fotografietentjes.
Is die plaatsing van dergelijke
tentjes wel geoorloofd? vroeg de heer
VAN DER PLAS.
De VOORZITTER zeide echter, dat
deze boeking een administratieve
maatregel is, door de wet gevorderd.
De VOORZITTER beaamde, dut de
post „loon" der wethouders verkeerd
geboekt was. Die gelden mowsten
deels gebracht worden op den post
„loon" eii deels op den post „presen
tiegelden."
Nu, merkte de heer SLAGVELD op,
wordt het geheele bedrag der presen
tiegelden uitgekeerd, ook wanneer da
wethouders de we-thoudersvergade*
ring niet bezoeken.
