NIEUWS= en ADVERTENTIEBLAD.
28e Jaargang. No. 8372
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
ZATERDAG 8 OCTOBER 1910 A
HAARLEM'S DAGBLAD
ABONNEMENTEN
PER DRIE MAANDEN»
Voor Hairlemƒ1.20
Voor de dorpen In den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der
gemeente)1-30
Franco per post door Nederland„1.65
Afzonderlijke 0.02M
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Hearlem0.37
de omstreken en franco per post 0.45
fcntgave der Vennootschap Lourens Cosfer. Directeur J. C. PEEREBOOM.
ADVERTENTIËN:
Van 15 regels 50 Cts.: iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
Haarlem van 1—5 regels ƒ1.elke regel meer ƒ0.20. Reclames 30 Cent per regel
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Advertentifin van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing;
50 Cts. voor 3 plaatsingen a contant
Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 53.
Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122.
"Tot de plaatsing van advertentlën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA
Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229.
EERSTE BLAD.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHTTIEN BLADZIJDEN.
AGENDA
ZONDAG 9 OCTOBER
Schouwburg: Voorstelling dtoor Sol-
fcer en- TI esse, 8 uur.
Brongebouw: Noord Ned. Tooneel-
gez. ..Shylock", 8 uur.
De Kroon: Bioscoopvoorstelling.
Soc. Vereeniging: Bioscoopvoorstel
ling, 8 uur.
KI. Vereeniging: Specialitedtenvoor-
Melling.
MAANDAG 10 OCTOBER.
De Kroon: le Seance voor kaïmer-
Rruziek door Joh. Steenman, 8 uur.
Schouwburg: Voorstelling door Sol-
ber en Hesse, 8 uur.
OM ONS HEEN
No. 1230.
Vergelijkende Snelheid.
We verkeeren nu te Haarlem wel ln
'ben eenigszins moeilijk parket.
Terwijl het aanvankelijk wel leek,
cl we géén vliegenier in of bij onze
btad zouden zien opgaan, staan er nu
op eens twee gereed om hun kunst te
jertoonen, Léon Verstraeten de Belg
en de Parij zonaar Marchal.
Van 't goede te veel. tenzij de 011-
idernerners hunne belangen mochten
weten te combineeren en er een vlieg-
demonstratie van maakten, waai- het
publiek twee vliegmenschen omhoog
ziet gaan en dan nog wel éen op een
kiplan en de ander op een monoplan.
Dat zou interessant wezen, dal zou
menschen trekken. Maar als de een
na den ander komt, geef ik geen duit
voor de succeskansen van nummer
twee. Eu gelijktijdig vliegen, elk van
zijn eigen terrein, brengt natuurlijk
finaucieele schade voor beiden en is
trouwens als van zeil uitgesloten, om-
dat de burgemeester vun Schoten, die
immers de orde heefi te doen handha
ven, met zijn beperkt politiepersoneel
geen twee vliegvelden kan laten bewa
ken. Afgescheiden nog van de botsin
gen, die zoon concurrentie zou kun
nen teweeg brengen op den beganen
grond en in de lucht.
Alzoo, mijne hoeren van de vlieg-
comités. vcreenigt uwe krachten en
brengt een vliegdemonstratie tot
stand, zoouls nog nergens in ons land
is gezien Het welslagen is van te v o-
reu verzekerd. Kan dat niet. dan
'de beste raad voor den heet Mar-
ehal b 1 ij f t h u s eu laat hier Ver
st rae-ten rustig vliegen.
Het voetbalveld van „Haarlem" is
aan snelheid gewoon. Wel niet aan
constante vlugheid, maar toch zou de
toeschouwer verbaasd wezen, wan
neer liet mogelijk was de telkens in
draf door de voetballers afgelegde me
ters te resistreoren en te deelen door
den daarvoor besteden tijd. Het aan
tal meiers per seconde zou aanzien
lijk zijn. En het kan misschien den le
zer intoresseeren, om nu een nog veel
sneller bezoeker op het veld staat op
te treden, eens een vergelijking te
geven vun de snelheden, die bij \cr-
schillende gelegenheden al zoo in de
natuur worden bereikt.
Beginnon we dau met de slak. se
dert eeuwen het ongelukkige, verachte
symbool der langzaamheid. Ze ver
toont een snelheid van 0.0015 me
ters por seconde, wie dat met 3G00
Vermenigvuldigt, weet dus precies
welken ufstand de slak in een uur
tijds weet af te leggen. Na de slak
komt op mijn lijstje de mensch aan de
beurt. Ik spreek hier niet van een Ma
rathonloop, die trouwens bij den al-
lereerslcu Marathonloopor met den
'dood eindigde en dus min of meer
on-menschelijk, althans anti-mensche-
lijk schijnt te wezen neen, ik spreek
Van den gev.cuen voetganger. Welnu,
hij is langzaamvijf kilometers per
uur haalt de gewone wandelaar niet
en op een geforceerdcn marsch brengt
bij het lang niet lot de snelheid van
eeu dravend paard, dat per uur 8.5
kilometers aflegt. In galop zou het
Leon Verstraeten en zijn tweedekker.
edele dier nageuoeg het dubbele ha
len, wanneer hij het maar een uur
lang vol kon houden, maar daar zal
geen goede ruiter zijn paard aan wa
gen.
In gunstiger conditie verkeert dan
ook de wielrijder, die op een mooien
weg buiten een stad. maar dan een
weg zooals we dien in ons eigen land
helaas nooit te bewonderen krijgen,
wel 20 kilometers per uur- verslinden
kan. De beste wegrenner haalt even
wel niet meer dan 45 kilometers.
Daaraan komt de schaatsenrijder
zelfs niet toe. Rijdt hij matig, op een
goede baan, zonder tegenwind, dan
kun hij wel twintig kilometers maken,
als maximum schijnt in een uur ruim
34 K.M. te gelden.
Verschillende dieren lachen den in
liuu oog kioupelen mensch dan ook
hartelijk uit, de duif bijvoorbeeld, die
47 K.M. kan vliegen, haar zuster de
postduif, die 72 K.M. haalt, de ade
laar, wioüs record valt lusschen 85 en
90 en vooral en allermeest de zwa
luw, allersnelste der vogels, die een
haast ongeloofelijke snelheid weet te
bereiken, neerkomende op 130, 160,
210 en zelfs 230 K.M. per uur. Denke
lijk zal het dier dat ook wel geen
uren achtereen volhouden.
't Kan belangwekkend wezen, om
daarbij de snelheid van den wind te
vergelijken. Een lichte wind legt 21,
een sterke 55 eu een storm 90 kilome
ter per uur af. En hier komen we in
de buurt van de vaart van een vliege
nier. Die kan 70, 80, 90 K.M. per uur
vliegen. Zoo snel dus als de storm,
zoo snel als de snelste sneltrein, die
in ons land niet loopt.
En dat op een stoeltje, hangende
aan draden, tusschen een zwak ge
timmerte van houtwerk en zeildoek,
boven in do lucht, waar je geen hou
vast aan hebt.
Dat dringt af en toe wel tot hen
door, al gaan ze ook dag in, dag uit,
het beste altijd maar hopende, de
hoogte in.
Toen Jan Olieslagers in Leeuwar
den was, zei iemand, die hem zijn
hoog honorarium scheen te benijden
„Zoo ben jc gauw rijk
„Of een lijk", zei Jan op slag.
Zoo is het. Steek je hoofd uit een
trein, die 60 K.M. rijdt en denk dan,
wat het is, boven in de lucht, op een
plankje, anderhalfmaal zoo snel te
gaan.
Maar we moeten niet onder dezen
indruk blijven. Tegenover andere
luchtreizigers, den regendruppel, die
40 K.M. en de sneeuwvlok, die in stil
le lucht maar 720 meter per uur af
legt, staat de kanonskogel met 1800 en
de geweerkogel met 2500 K.M. per
uur gelukkig, dat ze het nooit een
heel uur volhouden. Toch is dit nog
een pculeschil. vergeleken bij de aar
de, die om de zon wentelt met een
snelheid van 110.520 K.M. per uur en
dit is weer een slakkengang, in ver
houding tot de 1.080.000 K.M., die het
licht en de electrische golven afleg
gen in den tijd van een enkel uur.
Na al deze snelheidsciifers blijft
éen ding te vragen overmet welke
snelheid zal het Haarlemsche pnbliek
3troomen naar den Schoterweg,
Léon Verstraeten daar te zien vlie
gen?
Wie niets anders te doen heeft, moet
dat maar eens tot in onderdeelen van
meters gaan uitcijferen. Wij voor ons
hebben gemeend niets snellere te doen
te hebben, dan in dit kiekje 's mans
portret eu ziju toestel af te beelden.
Wie hem daarin ziet zitten, zal toe
stemmen, dat de heer A. Koolhoven
het bij 't rechte eind had, toen hij mij
onlangs in een interview verklaarde,
dat de bestuurder van zoo'n biplan op
zijn toestel zit als op de dakgoot van
een huis
Moge Verstraeten met zijn dakgoot
en met zijn bcele wrakke huis altijd
heelhuids weer op den Scholerweg
neerstrijken I
J. C. P.
Stadsnieuws
STUKKEN VAN DEN RAAD.
WerklisdenreglemeDt.
Alvorens het voorstel inzake de
voering van het reglement voor de
werklieden in dienst hij de gemeente
in de raadsafdeelingen in behande
ling te doen nemen, hebben B. en W.
tel wenschelijk geacht de meening in
te winnen van de hoofden van de ver
schillende takken van gemeentelijken
dienst, ten aanzien van de ingeko
men verzoekschriften van werklieden
en werkl iedenverecnigi ngen, alsmede
van de amendementen van den heer
De Braai.
Ook iicbben B. en W. opgave ge
vraagd van .'t aantal voste en losse
werklieden en in cijfers te brengen:
a. liet totaal-bedrag van de loon en
der betrokken werklieden over 't jaar
1910 volgens de bestaande regeling;
b. het totaalbedrag van die loonen
over do jaren 1910, 1911 en 1912, af
zonderlijk bij de aanueming der voor
stellen van B. en W., bij inwilliging
van de verschillende verzoeken der
wer kl icd eu vereen ig ui gen en bij aan
neming van de amendementen van
den heer De Braai.
B. en W. deeleu mee, dat het de
bedoeling is de afdeelingen te laten
vergaderen op verschillende dagen in
do week van 17—22 ctober, opdat ln
die bijeenkomsten de hoofden vun de
takken van dienst tegenwoordig kun
nen zijn, om desgewenscht inlichtin
gen te kunnen geven.
Intusschen hebben B. en W. een
schrijven ontvangen van de commis
sie van bijstand in bet beheer der ge
meentebedrijven, waarbij in overwe
ging wordt gegeven het voorstefl van
B. en W., alvorens het in de af deelin
gen te onderzoeken, om advies
stellen in handen van haar commis
sie, gecombineerd met de commissie
van bijstand in het beheer der Open
bare Werken. Zij spreekt voorts den
wensch uit, dat, in het belang
een vruchtdragende behandeling door
de commivue, worden overgelegd sta
ten, waarop voor eiken werkman,
dienst der gemeente, is aangegeven
wat hij thans verdient, en hoe groot
zijn loon zal zijn hij eventueele invoe
ring van liet werkliedenreglement,
terwijl het in haar bedoeling ligt de
hoofden van de betrokken takken
diensten uit te noodigen tegenwoor
dig te zijn tot het verstrekken van in
lichtingen.
B. en W. kunnen niet ontveinzen,
dat het hooren van oommiasiën in 1
stadium waarin de zaai nu verkeert,
hen niet vrij van bezwaren toe
schijnt. Naar hun meening is dit on
derwerp titans voor een behandeling
in de afdoedingen rijp.
Wenscht do raad aan het verzoek
der commissie gevolg te geven, dan
zullen de vergaderingen der afdeelin-
gen uitgesteld worden. Dan zijn B.
en W. ook bereid de gevraagde staten
over te leggen.
BEGRAAFPLAATS. De opzichter
E. Winkelman deelt mee, dat voor
hem geen termen bestaan wijzigin
gen in 't voorstel van B. en W. aan
te bevolen.
Uitgaven arbeidsloon volgens be
staande regeling in 1910: 1690.20.
Voorstel B. en W. 1910: 1971.90;
1911: f 2065.80; 1912: 2159.70.
Voorstel Christelijke Werklieden-
organisaties: gelijk aan de voorstel
len van B. en W.
Voorstel ofd. Haarlem Bond van
gemeentewerklieden 1910: 2347.50;
1911: 2504; 1912: 2660.50.
Voorstel de Braai: gelijk aan de
voorstellen van B. en W.
DUINWATERLEIDING. De direc
teur J. W. Haveiaar deelt mee, dat
hij geen termen vindt om wijziging
voor te stollen in de regeling door B.
en W. ontworpen. Wel heeft hij geen
bezwaar om de loonsverhoogingen
om de 2 in plaats van om de 3 jaar
te geven, maar hij wijst er op, dat
het tijdperk van 3 jaar na bespreking
van de gezamenlijke hoofden van do
verschillend© takken van dienst is
vastgesteld.
In 1908 is de 10-irrige arbei^^-e
ingevoerd; er is geen aanleid.in0 vm
12 uur te vorgoeden.
Volgens de losstaande regeling in
1910: 13.963.83,
Voorstel van 11. en W. 1910; 1-4G05.73;
1911: 14929.90; 1912. 15287.97.
Voorstel Christelijke werkhedenver-
eenigmgen: 1910: 14699.63, 1911:
15087.13. 1912: 15602.70.
Voorstel Bond gemeentewerklieden:
1910: 1639.69, 1911: 17221.26, 1912:
18097.40.
Voorstel de Rraal: 1910: 14841.66;
1911: 15232.09; 1912: 15750.70.
HOUT en PLANTSOENEN De ar
chitect Leen. A. Springer stelt geen
wijzigingen voor. Hij schrijft e'. en-
wel: wenscht de raad hooger loon uit
te keeren, dau zal ik me daar niet te
gen verzetten.
Voorstel B. en W. 1910: 14585.80;
1911: 15181.30, 1912: 15806.50.
Voorstel Christelijke werklieden-
vereenigingen: 910: f 14648.40; 1911:
15274.40; 1912: 15900.40.
Voorstond Bond gemeentewerklie
den 1910: 15.023.96 1911: ƒ16 007.27,
1912 17.110.66.
Voorstel De Braai 1910: ƒ14 6-48.40;
1911 15.274.40, 1912 f 15.900 40.
Door verkorting der werkuren moe
ten aüe cijfers nog verhoogd worden
met de jaarwedden van 2 werklieden,
waarmee het getal vergroot zal moe
ten worden.
GEMEENTEREINIGING. De direc
teur J. P. Boerkoel geeft, na uitvoe
rige mededeelingen over den dienst
gedaan te hebben, in overweging niet
op de verzoeken der organisaties in
te gaan en dus de voorstellen van
B. en W. aan le nemen. Alleen kan
z. i. bepaald worden, dat de verhoo-
gingen inplaals van om de drie, om
de twee jaar zullen worden toege
kend. Ook geeft hij neg in overwe
ging, de werklieden der gemeente-
reiniging, geplaatst in categorie 1—2
en 3, over te brengen naar 2—3 en 4.
Hot loon over 1910 bedraagt
71.202.29 1,2. Volgens voorstel van
B. en W. 1910: 73.295.97, 1911
76.470.86, 1911 78.487.42.
Voorstel Christelijke vereenigingen;
1910 77.120.45, 1911 80.760.23,
1912 83.389.43.
Voorstel Bond gemeentewerklieden:
1910: ƒ80.110.26 1/2, 1911: ƒ84.770 83 1/2,
1912: ƒ89.361.50.
Voorstel De Braai1910: 78.705.28,
1911 ƒ82.356.53, 1912 85.037.89.
Voorstel Vereeniging De Goede Ver
wachting 1910: 78 454.88; 1911-
81.640.53; 1912: 83.723.30.
Voorstel B. en W. met de wijziging
van den directeur: 1910: ƒ76.118 85;
1911 79.789.93 1912 82.513.03
OPENBARE WERKEN. De direc
teur L. C. Dumont. vindt ook geen
termen voor wijziging. Wel schrijft
hij Wanneer het door u (den raad)
evenwel wenschelijk geoordeeld
wordt, om bij de andere diensttakken
voor de eerste en tweede ambachts
lieden (vaklieden), welke in dezelfde
omstandigheden verkeeren als de
eerste en tweede straatmakers en
metselaars bij mijn dienstvak, slechts
twee loonklasseu verschil te stellen,
komt het mij voor, dat het billijk is,
dit ook voor mijn personeel toe te
passen.
Totaal loonen 1910: 21.695.96 1/2.
Voorstel B. en W.: 1910: ƒ22.890 73 1/2,
1911: ƒ23.094 18 1/2, 1912: ƒ23.469.78 1/2.
Voorstel Christelijke vereenigingen:
1910 ƒ22.984.631/2, 1911: ƒ23.156.78 1/2,
1912 23.469.78 1/2.
Voorstel Bond gemeentewerklieden:
1910: 24.309.69, 1911: 24.309 22 1/2,
1912 25.822 47 1/2.
Voorstel De Braai 1910: ƒ22.984.65,
1911: 23.281 98 1/2, 1912: 24 022.75.
OPENBAAR SLACHTHUIS. De di
recteur J. H. van Oyen stelt ook geen
wijzigingen voor.
Loon over 1910 7592.
Voorstel B. en W. 1910: ƒ8049.60.
1911 ƒ8424, 1912 8424.
Voorstel Christelijke vereenigingen.
1910 8424, 1911 8424, 1912
ƒ8798.40.
Voorstel Bond gemeentewerklieden:
1910: 9526.40, 1911 9526.40. 1912:
10.150.40.
Voorstel De Braai 1910 8424,
1911 8424, 1912 8798.40.
LICHTFABRIEKEN. De directeur,
J. Blom Sn., stelt ook geen wijzigin
gen voor.
Voorstel B. en W. 1910 1984.32,
1911 ƒ2032.90 1912 2056.96, max.
ƒ2155.80.
Voorstel Christelijke organisaties
1910 2053.60, 1911: ƒ2131, 1912:
2206, max. 2236.20.
Voorstel Bond gemeentewerklieden:
1910 2295.50, 1911 2428, 1912
2556, max. 2608.
Voorstel De Braai: 1910: ƒ2062.80,
1911: ƒ2142, 1912: ƒ2219, max.:
2249.40.
Joh. Adrianus Buurman en vijf an
dere fitters in het gasbedrijf verzoe
ken den Raad. in de 8sie loon klasse
opgenomen te worden.
B. en W. willen aan de firma J.
Verslolp gunnen het maken van ba-
alt-kademuren aan de Noordzijde
■an den Gasthuissingel en van den
Kampei.-ingel; die bij de aanbesteding
voor ƒ21.840 inschreef.
U. en V'. wagon den begrootings-
post met te verhoogen, daar er
ƒ700 ne voor toezicht en er bo
vendien nog 100 meer noodig is, dun
wordt toegestaan.
B en W. willen den bewaarder van
de M. U. L. O.-school no. 2 voor goed
belusten met de dagelijksche schoon
maak enz. van de hulpschool aan de
Botermarkt op te dragen, waarvoor
?ij hem een toelage van 100 willen
"erleenen.
Vliegen.
Het Comité voor de Haarlemsche
vliegweek werkt met ijver, om alies
voor de volgende week in orde te
brengen.
Ailerwege worden reciame-biijetten
verspreid. Op het terrein gaal men
spoedig aan den gaDg met het om
heinen van het terrein, en het maken
van buffetten en rijwiolbergplaats.
Dun worden orde-maatregelen ge
troffen om stoornis te vermijden.
Want men verwacht natuurlijk een
ontzaglijken menschenstroom in de
omgeving vun het terrein. In het be
lang dor veiligheid heeft de Pastoor
van de R. K. kerk le Oud-Schoten
vergunning verleend, om het voet
pad langs bet terrein te doen afzetten.
Aan trein- en tramdirecties is ver
zocht extra-treinen en trams te doen
loopen.
Wij vernemen, dal de Burgemees
ter van Schoten, de heer F. F Führ-
hop het Eere-voorzitterscbap van het
Eere-conhté heeft aanvaard.
ln dit Eere-comitê nemen o.a. zit
ting de heereu Jhr. A. W. G. van
Riemsdijk, Hoofdredacteur van de
„Opr. llaarl. Courant", F. X. M.
Schiphorst, Hoofdredacteur van de
„Nieuwe Haarl. Courant" en J. C
Peereboom, Hoofdredacteur van
„Haarlem s Dagblad".
Nog zullen erschiilende personen
aangezocht worden deel uit te maken
van het Eere-Comité.
Verstraeten heeft gistermiddag bij
Alkmaar twee vluchten gemaakt.
Maar de sterke Noordooster maakte,
dat luj spoedig moest landen, üni
half vijf vloog hy 4 minuten op 30 M.
hoogte, maar moest, buiten adem,
weer dalen.
Om half zes ging het wat beter.
Maar toch kon hij niet langer dan
5 minuten in de lucht blijven.
DE VLIEGENIER VERSTRAKTEN.
Aangezien ik zooals uit mijn
verslag in het vorig nummer blijkt
slechts een gedeelte alleen de der
de vlucht van den vliegenier Ver
straeten te Alkmaar heb bijgewoond
—was het te voorzien dut ik mijn
gegevens omtrent de andere vluch
ten '.an andere zijden moest ontvan
gen. Daarvoor wendde ik mij tot den
impressario, die mij ten untwoord
gaf niet beter te kunnen doen don
het v erslag der „AJkmaaxsche Cou
rantte Tuadplegen. Dat was zoo vol
ledig mogelijk.
Ik heb de in dit blad mij geschikt
voorkomende gegevens dan ook daar
aan ontleend en deze in mijn versiag
ingelascht, waarvan ik bij deze op
verzoek der Hoofdredactie van de
Alkma&rsche Cour. melding maak.
DE SPECIALE VERSLAGGEVER.
GEMEENTERAAD.
Woensdagmiddag te half 2 verga
dert de Gemeenteraad.
Roekeloosheid.
Nadat wij, naar aauJeiiimg van het
ongeluk onlangs op de liennemer-
brug er op gewezen hadden, dat de
tram belioorde te stoppen, als de s'.o-
kersleerliug den wissel omzette, stopt
de tram ook op de brug.
lien ooggetuige deelt ons echter
mee, dat hedenmorgen een stokers-
jongen- toch de roekeloosheid had om
op de tram te springen vóór zij stopte.
Het is wel wenschelijk, dat de di
rectie tegen zulk een gevaarlijk be-
drijf afdoende maatregelen neemt.
Zwerve r.
De 17-Jarige J. de B. was uit Den
Haag weggeioopen. Vannacht meldde
hij zich aan 't Bureau vun politie aan
om nachtverblijf. Hij wordt nu weer
naar Den Haag opgezonden.
EEN BELANGRIJKE
AANHOUDING.
Zooals men gisteren onder „Bin
nenland" kon lezen is er bij de firma
S. en Co. aan de Wijnhaven N Z te
Rotterdam ingebrokeu en 700 ont
vreemd.
De Haarlemsche recherche heeft een
goede vangst gedaan, want zij arres
teerde gisteravond in „Volksbelang"
op den Jansweg twee lumpen, die een
bekentenis aflegden.
De lG-jarigo kantoorbediende F. van
der B. bekende uit den lessenaar van
den chef den sleutel van de brandkast
te hebben weggenomen en toen 700
te hebben ontvreemd uit die kast. Hij
is toen met zijn vriendje, den 13-jari-
gen tuinmansjongen T. W. K., naar
hier gereisd. Zij hadden nog 670
over. Beiden zijn naar Rotterdam
overgebracht.
