Dit Incident zal dus wel winder Blplo-
muticko moeilijkheden alloopen.
Er komt weer
De Spaanscho minister van Uuiteu-
laiKlsche Zaken ontving uit Tanger
het volgende telegram„Den 3den
April is onder do muren van Fez oen
bloedige slag geleverd, waarin de
troepen van den Sultan het onder
spit hebben gedolven."
liet gnat er voor den Sultan heel
leelijk uitzien. Als de mogendheden
hem niet ter hulp komen, is het waar
schijnlijk, dat hij tegen de opstande
lingen het onderspit moet delven.
En wat dan
Toch bliift het voor de mogendhe
den ook een lastig geval, vooral om
dat er onderling zooveel naijver in
Marokkaansclie zaken bestaat.
Diplomatieke moeilijkheden zijn
dan ook niet uitgesloten, te ineer
daar in enkele berichten al over ge
schillen tusschen regeeringen sprake
is geweest.
Met koorts achtigen ijver worden
door de besturen van leger en vloot
in Spanje toebereidselen getroffen tot
het uitzenden van een legermacht
naar Marokko. Te Ferrol, Valencia,
Cartagena, Algeciras en Cadix wor
den de troepen gemobiliseerd, tenein
de, zoodra liet noodig mocht zijn,
naar Ceuta en Melilla te vertrekken.
In de somberste kleunen schildert
een Fransch berichtgever te Fez den
toestand in die stad. De ellende wordt
hoe la.nger hoo grooter, de handel
stnat geheel en oï stil. er komt geen
enkele karavaan meer aan en er
heerscht groote schaarschte aan le
vensmiddelen en geld.
DE OPSTAND IN MEXICO
duurt ook nog altijd voort.
Senor Madero, de leider der opstan
delingen, die bij Chihuahua gekam
peerd ligt. heeft thans een manifest
uitgevaardigd, waarin hij eischt, dat
president Diaz het land zal verlaten
en dat nieuwe verkiezingen zullen
plaats hebben. In afwachting van de
verkiezing van een opvolger van Diaz,
zou Madero wel bereid zijn een der
leden van Diaz' regeering, die dan
voor beide partijen aannemelijk zou
moeten zijn (Limantour waarschijn
lijk) als voorloopig president te erken
nen.
Maar. president Diaz wil niet
heengaan t
Stadsnieuws
De dubbele poging tot doodslag.
In hetzelfde nummer onzer cou
rant, waarin wij melding maakten
van het genezen ontslaan uit het Dia-
conessenhuis van een der slachtoffers
van den tweevoudigen moordpoging
in de Lange Margarethastraat, moes
ten wij gister wederom berichten over
een dubbelen moordaanslag.
En weer was het een misdrijf on
der analoge omstandigheden, als den
vorigen keer gepleegd een werk
man, werkloos geworden, die zich
wil wreken op degenen, die hij voor
do oorzaak van zijn ongeluk aan
ziet.
Het is een bedenkelijk verschijnsel,
dat tot tweemalen toe, in een stad
hls Haarlem, binnen korten tijd een
dergel ij k als-ei gen-recfc ter-willen-op-
troclen, met zulke ernstige gevolgen,
plaats heeft.
En liet verdient inderdaad aan
dacht, of er tusschen dit feit en dat
in do Lange Margarethastraat ver
band bestaat; verband in dien zin,
dat misdrijven, als de aanslag op de
hecren Senft, als het ware sobool ma
ken en opwekken tot navolging niet
alleen, maar ook de manier aange
ven. waarop een verbolgen arbeider
zich wreken kan op ieder, dien hij,
vaak ten onrechte, belemmerend op
zijn weg ziet staan.
Bij overeenkomst is er ook verschil
tusschen beide gevallen.
De heer Martini, een der chefs van
de firma Gonnermann en Co., be
schreef hem mij gisteren, toen hij de
welwillendheid had, mij een onder
houd toe te staan, als een over het
paard getild man, die zich eigenlijk
verbeeldde de man te zijn in de werk
plaatsen van het technisch Lureau.
Bovondien had hij nog andere ka-
rakter-eigenschappen. Gedurende zijn
driejarige werkzaamheid als las schar
br.icht hij voortdurend twist en twee
dracht onder de werklieden der firma
en stookte hen, aldus de heer Mar
tini. tegOD de werkmeesters en de pa
troons op. Dut was in «lie mate het
geval, dat de heer Martini, toen hij
er in Januari van dit jaar eindelijk
toe gekomen was Koelcmij te ont
slaan. kon zeggen „Nu is de rust in
de werkplaats weergekeerd."
Overigens was de Jonge man een
flink arbeider. Hom werd toever
trouwd het autogeae Insschen, een
moderne manier van laschwerk,
waarbij «Ie zuurstof-Steekvlam ge
bruikt wondt, soo&ls men onlangs
heeft kunnen zien bij het herstellen
der tramrails in de stad. Maar hoe
goed werkman Koelemij ook was,
zijn onaangenaam karakter bracht
de patroons tot het besluit, hem te
ontslaan.
In zoover loopen de heide misdrij
ven, wn.t don persoon van den dader
betreft., vrijwel parallel. Ecu verschil
is, dat Koelemij zich ntet, aan ster
ken drank to buiten is gegaan. De
heer Martini verklaarde dan ook. dat
do jongen in opgewondenheid en
drift het plan tot de dolzinnige daad
heeft gevormd 011 ten uitvoer ge
bracht.
Waarom de firma den man weer
in dienst nam?
De hedr Martini zeide, als ant
woord op die vraag, dat de stiefva^
der van Koelemij, Hofstee genaamd,
en evenals de dader wonende Botha-
straat 58. ook in de werkplaats ar-
beidde. Doze, een net en oppassend
man, klaagde in den laatst en tijd
wel eens zijn nood tegen den heer
Martini, dat hij den werkloozen jon
gen onderhouden moest. Daarbij
kwam nog. dat Koelemij zelf, den
heer M. herhaaldelijk opwachtte en
onder belofte van beterschap, ver
zocht weer aan het bureau te mogen
werken. Deze omstandigheden brach
ten don heer Martini er toe, Koele
mij Donderdag 1.1. te beloven, dat hij
weer aan 't werk mocht gaan.
Koelemij verzekerde, dat hij rich
nu aan de regels van de werkplaats
honden zou en men geen reden meeT
tot klagen zon hebben.
Maar tusschen Donderdag en Zon
dag bleek het wel, dat liet den jon
gen man geen ernst was met zijn be
terschap-beloven Integendeel, zwet
ste hij tegen de kameraads, dat hij
de maïi was op wie de zaak dreef
dat men hem niet missen kon en
daarom verzocht had. weer terug te
willen komen.
Men becrilnt dat "t den heer Martini
die dit Zondag hoorde, pijnlijk trof,
nu hij merkte, dat Koelemij het goed
geloof, dat aan zijn wóórden werd
gehecht, onwaardig bleek. Daarom
gaf de chef den werkmeester Rön
fanz last K. Maandagmorgen, als hij
kwam, voor good naar huis te zen
den.
Maandagmorgen om zes uur ver
voegde Koelemij zich aan de werk
plaats, die met het. kantoor geves
tigd is op het gedeelte van het voor
malig Phoenixterrein, naast het
spoorviaduct op de Friesche Var
kenmarkt, welk perceel nog een deel
uitmaakt van de oude fabriek van
de firma Prévinaire, waarvoor door
Prins Willem va'n Oranje op 24
April 1838 de eerste steen werd ge
legd, gelijk men nog op den gedenk
steen lezen kan.
De werkmeester, gevolg gevende
aan zijn opdracht, zond Koelemij
weg. Deze begaf zich te haJf negen
naar het woonhuis van dón heer
Martini aan de Klevérlaan, om zijn
beklag te doen. Hij was toen zeer op
gewonden en vertelde, dat zijn ka
meraad Le Noble iets ten nadeele
van hem moeet gezegd hebben.
De heer Martini had hem gezegd,
dat het 'nu voor goed uit was en dat
hij niet meer op de fabriek zou toe
gelaten worden.
Koelemij schijnt na het bezoek aan
den heer Martini het plan te hebben j
opgevat, om zich te wreken. Hij
scliafte zich, met dit doel, in den
loop van den morgen een revolver
aan, eu liep loon, tegen den middag
op de Friesche Varkenma'rkt heen-
eli-weer. Men dacht, .dat hij den heer
M. weer wilde aanspreken. Doch dit
gebeurde niet.
Tegen kwart voor tweeën kwam hij
de werkplaats binnen en klaagde wi ,-r
tegen Rönfanz, dal Le NoMe iets van
hem gezegd had. Hij verlangde, dat
de werkmeester mei hein moe zou
gaan, om bij Le Noble verhaal te ha
len. Dezen kwamen zij tegen op het
erf naast de werkplaats en na een
korte woordenwisseling, waarbij Koe
lemij Uitriep „Wat heb je van mij
gezegd T' trok hij de revolver en
loste op één meter afstand twee scho
ten op Le Noble. Eén dozor schoten
trof dezen in de rechter dii bij de
lies en de andere ging door bet goed
van den getroffene, inuukte een
wondje in den huid, maar stuitte
daar gelukkig tegen het borstbeen af
en rolde tusscben de kleercu van Le
Noble in. Later werd de kogel in den
broek van den gewonde teruggevon
den.
Onmiddellijk keerde zich Koelemij
nu naar Rönfanz en schoot zijn revol
ver drie malen op den werkmeester
af. met wien hij, gelijk gemeld, vroe
ger vaak "ctwist had, af. Alle drie de
schoten troffen Rönfanz in de boenen.
Een vijftien man was van het gebeur
de getuigen. In de verwarring van
het oogenblik wierpen zij Koelemij
buiten de deur, ua hem het schietwa
pen te hebben afgenomen.
Dadelijk werd om geneeskundige»
politioneele hulp getelefoneerd.
Dr. Steffelaar verleende inedischen
bijstand. Het bleek, dal Rönfanz bet
minst erg gewond was. Hem werd een
der kogels uit de dij genomen. Daar
na is hij oer rijtuig naar zijn woning
hij is gehuwd in de Tetterode-
straal overgebracht. Le Noble, die on
gehuwd is, werd in een brancard
naar het gesticht St. Joh. de Deo over
gebracht. Zijn toestand bleex zoo gun
stig, dut men huopt, dat liij over 10
dagen zijn werk weer zal kunnen her
vatten.
Inmiddels was de stiefvader van
den dader zóo van streek geraakt, dat
men hem met een kantoorbediende
naar zijn woning liet brengen. Daar
vond men Koelemij reeds thuis. Hij
had de toedracht van de zaak aan z.pi
moeder verteld, die van schrik een ze
nuwtoeval kreeg.
Op aanraden van den stiefvader be
gaf Koelemij zich nu niet den kantoor
bediende naar het politiebureau, waar
de jonge man werd aangehouden.
Het gerucht van het misdrijf ging
als een loopend vuurtje d or de stud,
en nog uren na 't voorval stonden er
menschen voor 't politiebureau 't ge
beurde te bespreken.
(Men zie verder in het eerste blad).
CASSATIE.
Door P. Z., alhier, is cassatie aan
getekend tegen 2 vonnissen der Arr
Rechtbank alhier, waarhij hij te za
aien tot 2 maal zeven dagen hech
tenis is veroordeeld, ln hoogcr beroep
ter zake van jachtovertreding.
ARRESTANTEN TEN POLITIE-
BUREELE.
We krijgen een klacht, dat een ar
restant ten politie-bureelo opgesloten
een half uur wachten moest, voor hij
gehoor kreeg op zijn geschel, roepen
en kloppen, om water enz.
Men maakt ons opmerkzaam er op,
dat alleen in de cellen worden ge
sloten degenen, die dronken zijn en
voor wie men 't beter acht, dat zij
hun roes op 't bureau uitslapen. Men
begrijpt, dat men veel last van deze
lieden heeft. Ze maken veel kabaal,
schellen telkens de wacht hebbende
agenten op, treden dikwijls ergerlijk
op, wanneer een agent hun iets komt
brengen.
Het verwondert ons dan ook niete,
dat de politie het dit deel harer cliën-
tèle niet altijd naar den zin maken
kan. En wie in de termen valt, op
deze manier op het politie-bureau on
der dak te komen, kan er o.i. be
zwaarlijk aanspraak opmaken, daar
behandeld te worden, als in een ho
tel.
DUIF AANGEVLOGEN.
Gisteren is aan de Infanterie-k aze r-
Tie komen aanvliegen een postduif,
gemerkt H. O. 1248. De eigenaar kan
het Mier daar terugkrijgen.
Personeele belasting.
De Burgemeester van Haarlem
brengt ter kennis van de ingezetenen,
dat de op den 6en April j.l. executoir
verklaarde kohieren nos. 1 en 2 Afd.
II op de Personeele belasting dezer ge
meente, dienst 1911, aan den ontvan
ger dc-r directe belastingen zijn tor
hand gesteld.
RAAD VAN BEROEP.
Do gi.riier van den Raad van Be
roep (Ongevallenverzekering) te Haar
lem maakt bekend, dat bij besluit van
God. Staten v.ui Noord-Holland van
29 Maart tot lid-werkgever van dozen
Raad is benoemd de heer W. Polder
man Jr. le IJmoiden, directeur van
do N. V. Industrio Mpij. „Hera", en
dor Scheepsbouwmaatschappij „De
Marezatcn".
Tot plaatsvervangend lid-werkge
ver is benoemd de heer H. N. Kim
man, wagenmaker te Haarlem.
Do gekozenen zullen de plaatsen
vervullen, van de heeren A. Weeshoff
en A. II. .1 C. M. A Hard, die eervol
ontslag bekomen hebben.
„GYSBERT JAP1CX".
Zatoixluguvond had in den Schouw
burg «1© laatste Btengewoane
Goarkuinste" in dit seizoen plaats
van liet „Frysk Selskip üysbert Ja-
picx".
Ditmaal werd opgevoerd „Skyn",
toonoelstuk in vier bedrijven van Y.
C. Schuitmaker.
Dit voortreffelijk geschreven too-
noelwerk met zijn scherpe contrasten
van schijn en wezen, van uiterlijke
grootheid en diep zedelijk verval, met
zijn humor en satire, werd op voor
treffelijke wijze door eenige leden der
verecniging voor tiet voetlicht ge
bracht. Allen zonder uitzondering
hebben uitstekend gespeeld.
Gysbert A uk es Olta, ,,de boer en
keapman", en David, „de kouwedriu-
wer", hadden bijzonder zware rollen,
welke ze toch schitterend hebben ver
tolkt. Om Fokkes werd braaf gela
chen; hij zorgde, dat de tragische,
ernstige overdenkingen, waartoe dit
tooneelstuk ons bracht, door het kluch
tige een wijle wei-den onderbroken.
Aan 't eind van 't stuk moest wel
vier malen worden „gehaald"; wel
een besvijs. dat het genotene zeer op
prijs werd gesteld. Wij voorspellen
dan ook aan de bloeiende, Friesche
vereeniging vele nieuwe leden.
Het programma vermeldde ook nog
een „Dounslïst", die zeker vele dans-
lustige Friezen en Friezinnetjes tot
laat in den nacht bij elkander zal
hebben gehouden.
H inderwet.
B. en W. van Haarlem maken be
kend, dat bij hunne beschikking van
G April jl. aan L. Schoorl en B. Doorn
vergunning is serieend tot oprichting
van een zuiveringsinrichting van niet-
vluchtige minerale setten, waarbij als
beweegkracht een staande stoomketel
van 10 vierk. M. verwarmend opper
vlak met stoommachine van 5 P K.
zal worden gebezigd, op een terrein
gelegen tusschen de Reguliersstraat
en de „Werf Conrad".
Op de maat van de nrmdek eehoten rij
alleen, getweeën en gedrieën met vlug
ge schantsenstreek voorwaarts, zweef
den in fraaien danspas voorwaarts en
walsten zelfs in statige draaiing in
het rond. Elke streek dor voeten svas
en kunststukje van zwierheid en elke
bocht eou ninthem.-itisch-juisto lijn.
Daartnsschen deden zij nog kunsti
ger dingen. Een hunner reed met ze
kere streken tusschen een lange
reeks flesschen door, een ander maak
te kunstige sprongen en mr. Lamb
zelve reed een fraaie solo, die met een
onbegrijpelijk langdurige oin-eigen-
asdraailng werd besloten.
Iltic.
Een bril, T. Luikel, Kleine Hout
weg 31.
Een ceintuur, M. van Zutpihen,
Gaelstraat 37.
Een kortharige hond, G. Knap,
Amstordamschevaart 70 zwart.
Een kinderrokje, J. Rodenburg,
Leidschestraat 107.
Een gummiband van een kinderwa
gen, D. Man akker, Leidschestr. 75.
Een zwartharige hond, W. Opdam
Pres. Steinstraat 12.
Een lorgnet ui étui, II. v. <L Voort,
Tulpeustraal 5 rood.
Een donker blauw rijwielzadeldekje
A. v. Beaumont, Sophiastraat la-
In de Molioan te Bloemend aal een
huissleutel. Terug le bekomen bij
den sergeant Beuzenberg, lnfanterie-
kazerue.
ROLSCHAATSENRUDEN.
Mr. Ranson Lamb is een optimist.
Hij was tot gisteravond van moening,
wat 't wel trekken zou, wanneer hij
de Bron zaal eenige keeren per week
open zette voor rolschaatsenrijders.
De directie van het Brongebouw heeft
op dit stuk al minder gunstige erva
ringen opgedaan en de avond van
Zondag heeft die ondervinding be
vestigd.
We begrijpen wel, dat er zich'maar
weinigen op de geïmproviseerde baan
waagden, toen de volleerde instruc
teurs en instructrices bun kunstig rij
den vertoonden. Maar dat er aan den
kunt zoo weinig toeschouwers waren,
dat bewijst vel, dat 't rolschaatsen
er liier met ln wiL
't Was zeer van belang, om hei
wielschaatsen van de ervaren helpers
van Mr. Ranson Lamb te zien. Hoe
sierlijk men op de op-zich-zelf niet
zeer elegante rolschaatsen voort kan!
Rubriek voor Vragen
Geabon neerden )i ebben hot voorrecht,
vragen op verschillend gebied, mits voor
beantwoording vatbaar, in te eenden bij de
Itednctio van Haarlem's Dagblad, Groote
Houtstraat 63.
Allo antwoorden worden geheel kosteloos
gegeven en zoo spoedig mogelijk.
Aan vrngon, dio niot volledig naam en
woonplaats van den inzender vermelden
Wordt geen aandacht geschonken.
VRAAG. Als een meisje per drie
maanden haar loon ontvangt en zij
wordt ziek, terwijl er nog maar twee
maanden om zijn, heeft mevrouw dan
het recht om lui ar maar twee maan
den uit te betalen en ook om haar
godspenning af te houden, daar zij
niet meer in betrekking mng?
ANTWOORD. Het laatste is een
reden om de dienstbetrekking onmid
dellijk te doen eindigen, maar dan
kan mevrouw ook met betaling van
twee maanden volstaan.
Als bet meisje in het geheel, niet
langer dan drie maanden in die be
trekking (geweest is, mag de gods-
penning afgehouden worden, maar
anders niet.
VRAAG. Ik ben oudste zoon en
erkend bij het huwelijk, kunnen zij
mii daardoor ontera-en?
ANTWOORD. Begrijpen wij de
zaak goed. dan zijt u. na vooraf er
kend te zijn. door het opvolgend hu-
welifk uwer ouders gewettigd en staat
daardoor het andere kinderen volko
men gelijk. Van onterving kan geen
sprake wezen..
VRAAG. Ik heb een huis over
genomen waarin een werkbank ge
timmerd was, met oen bankschroef
er aan vast. Nu is niet het verknopen
«'e werkbank er bij berekend, maar
ov er de schroef is niet gesproken. Had
de verkooper nu het recht om de
schroef er af ta nemen?
ANTWOORD. Als die schroef er
zoo maar afgenomen kon worden,
zonder te breken of te beschadigen,
dan was het een gewoon roerend voor
werp, dat niet onder den verkoop be
grepen was; daar een werkbank zon
der schroef wel bruikbaar is.
VRAAG: Ik hel» een haan die al 14
dagen lang zijn kop naar den grond
laat hangen. Ik heb hem Haarlem
merolie Ingegeven, maar zie hier
van geen baat. Hij eet en drinkt ook
weinig. Wat is er aan te doen?
ANTWOORD: Naar wat u ons m.ee»
deelt, lijdt uw haan aan hersenvlies
ontsteking, on daaraan is niets te
doen.
VRAAG: rk heb een jonge kip van
den eersten leg, wier pooten schijn
baar lam zijn. De kam ia mooi rood.
Het dier schijnt gezond, maar lean
alleen niet, staan. Wat moet ik doen?
ANTWOORD: Geef 's morgens
door het ochtendvoer een lepel ont-
lijnid beendermeel, eu penseel do
pooten met lodium tinctuur. Zoodra
ze beginnen te vervellen moet u er
mede ophouden. U zult goed doen,
de aarde van den loop flink los te
houden.
VRAAG: Wat moet ik doen aan een
kip, die niet staan kan? Inwrijving
met kamferspiritus geeft niets.
ANTWOORD: Zie het antwoord op
de vorige vraag.
VRAAG: Wat is het soortelijk ge
wicht van petroleum?
ANTWOORD: Petroleum heeft een
S.G. van 0.7 tot 0.9.
VRAAG: Wie is de NedCrlaudsche
consul te Leeds en in welke talen
moet dezen heer schreven worden?
ANTWOORD: Ouze consul te Leeds
is de heer A. Gilliat, wien in het En-
gelsch moet geschreven worden.
Uit de Omstreken
HEEMSTEDE,
ONDERW IJS.
Ouders die hunne kinderen mui Met
a s. wenschen te zien toegelaten op
de O. L. School, kunnen zich daar
voor aanmelden 25 en 20 April a s.
telkens tusschen 8 on 9 uur. ten hm
ze van het hoofd dier school.
HAARLEMMERMEER.
De Holl. Electr. Spoorweg Maat
schappij lieeft aanbesteed - bestek No.
13 Het maken en stellen van den
bovenbouw van een draaibrug en een
vaste vakwerkbrug over de Ringvaart
en den Ringdijk van den Haarlem*
mermeerpolder nabij Aalsmeer Inga*
komm waren 3 biljetten. Minste in
schrijver Van Egniond «Sc Co., Zoeter-
woude, voor f 52,200.
HILLEGOM.
Vergadering van den itaad der Ge
meente Ilillegom, op Woensdag, den
12den April 1911, des voormiddags ton
10" ure.
Te behandelen onderwerpen:
1. Ingekomen stukken.
2. Rooilijn van het nog niet ge
rooide gedeelte van de Meerstraat
■van de Hoofdstraat tot de Ringvaart.
3. Rooilijn Westzijde van dc Six-
laan, voor zooveel betreft het bouw
terrein „Lentevreugd" eu plaatsing
erf af scheiding aan die laan.
4. Benoeming leden Commissie tot
Wering van Schoolverzuim.
5. Rekeningen Gemeentegasfa briek
over 1910.
6. Vaststelling kohieren Hoofdei ij -
ken Omslag en belasting op de hon
den, dienst 1911.
7. Vaststelling kohier straat- en
Rioolgeld, dienst 1911.
8. Reclames en verzoeken tot af
schrijving Plaatselijke Directe Belas
tingen.
IJMU1DËN.
Uit den dienst der directe belas
tingen is met ingang van 1 dezer eer
vol ontslagen, de heer J. Dobbenga,
kommies 2e klasse te IJmuiden.
VISCH AANVOER.
Gisteren was hei aantal visseherij-
schepeu aan den Rijksvischafslag we
der zoo groot, dat een aantal schepen
geen aanlegplaats kon vinden aan do
halzijde.
Ruim zestig schepen voerden hun
vangsten aan, waaronder een dertig
tal stoom visset lerij schepenTeneinde
te voorkomen, dat weder schepeti met
hunne vangsten zouden moeten over
blijven. werd een half uur vroeger
met twee afslagen gelijktijdig begon
nen, z-x>dat reeds vóór 9 uur de bei
de hallen afgeslagen waren en daar
na de aan de overzijde liggende sche
pen aan de beurt konden komen.
De oorzaak van de groote toeneming
van aankomende visscherijscliepen
vindt men in de eerste plaats in do
voortdurende uitbreiding van do
stoomvisscherijvloot, in de tweede
plaats, dat langzaam weder meer
stoombeugers tar markt komen, die
voorheen le Vlaarduigen verkochten
en in de derde en voornaamste plaats
dat de haringloggers, die voorheen
werden opgelegd, als ze niet ter ha-
riugvisscherij waren, thans geduren
de dien tijd deelnemen aan de trawl-
visscherij.
Het blijkt toch, dat de nieuw inge
voerde wijze van visschen nl. met
trawlborden meer voldoet en meer
loonend is, dan met de vroegere trawl
hoornen.
Do loggers kunnen er tegenwoordig
wel mee uit en het is verklaarbaar,
dat de reederijen de schepen in de
vaart houden, wat zoowel aan het
vaartuig als aan de opvarenden ten
goede komt.
Ofschoon tot heden nog slechts ae
loggers van Noordwijk en Katwijk
aan de trawlvisscherij deelnemen,
wordt verwacht, dat ook de Scheve-
urngers zich het volgend jaar, aJs do
haringvangst is afgeloopen daarbij
zullen aansluiten.
SLOTEN.
Ais poldermeester van den Riekcr-
polier is gekozen de heer C. v. der
Veldt en als hoofdingeland de heer
E. van Blom, beiden alhier.
HALFWEG.
VAKTEEKENSCHOOL.
De tentoonstelling der gemaakte
teekeningen zal gehouden worden op
den 2en Paaschdag in de Suikerfa
briek, waarvoor welwillend de gele
genheid aangeboden is door den lieer
NAAR CANADA!
vm
Ook de schapenteelt, zooals reeds
te voren aangehaald, is vooral in Al
berta, waar het prairiegras sappig is
door de aanwezigheid van belangrij
ke rivieren of kleinere beken, wel de
moeite waard.
Het is begrijpelijk dat voor veefok
kerij een grooter oppervlakte land
noodig is dan voor den graanbouw;
ook is de risico belangrijk minder.
Ten slotte krijgen wij dc behande
ling van het gemengde bedrijf als de
melker ij, met de daaraan verbonden
boter- en kaasmakerij, de mesten"j
van varkens, de hoenderteelt en de
tuinbouw.
Het is mij door ondervinding geble
ken, dat liet gemengde bedrijf in ve
le opzlchteh de meest vereisclien-
(le maar tevens de zekerste tak van
den landbouw is.
Tegenslag van welken aard ook
bepaalt zich meestal tot een zeker ge
dcelto van dit bedrijf en heeft men
dus altijd een gedeelte van de risico
te dragen, waar bij den graanbouw
het risico zich meer tot één branche
bepaalt. De gemengde boerderij
jwonlt in Canada mijns inziens nog
Bteeds niet op voldoende ruime schaal
uitgeoefend. Do eenige reden welke
biervoor te vinden is, is de groote at
tractie voor kolossale winsten ver
bonden aan de andere reeds vroeger
genoemde bedrijven, welke zich voor
ien oningewijde wellicht gemakkelij
ker doen aanzien. Ook wordt er voor
jiit laatste bedrijf meer bekwaamheid
gccischl, en het is begrijpelijk dat da
fc-Iangstelling voor dezen tak min of
fleer is achtergebleven bij de andere.
(Dit geldt hoofdzakelijk voor de Wes
terse he provincies).
Het gouvernement heeft zich thans
met bijzondere zorg toegelegd op de
Industrièn aan dit bedrijf verbonden,
zelfs de modernste en wetenschappe-
lijkste bases «laarvoor aangenomen.
Het is een eigenaardig kenmerk van
de Canadeesche zuivelproducten, dat
zij, wat juist in andere landen zoo
vaak het geval is, zoo weinig ver-
valscht worden, de fijne afwerking
der producten wellicht een weinig ten
achter staat bij die der Europeesche.
De export van boter zal gaandeweg
vermeerderen en wellicht niet dien
van kaas gelijken tred houden. In het
jaar 1906 bedroog «le export voor bo
ter en kaas 26.030.212 dollars. Als
blijk van de belangstelling welke het
Canadeesche gouvernement stelt in
de kans- en boterbereiding, diene dat
eigenaren van boter- of kaasmake
rijen eene vergoeding van 100 dollar
wordt betaald, indien zij daaraan
verbinden een ijskoel-inrichting.
In de provincie Alberta, heeft bet
provlnc. gouvernement do boter- en
kaasmakerijen op coöperatieven
grondslag gevestigd. De boeren bren
gen voor dit dioel niet de melk, doch
de room welke daarvan gescheiden is,
naar de verschillende inrichtingen.
In dio Inrichtingen wordt do room
vorder verwerkt tot boter en kaas
van de zuiverste hoedanigheid.
Op den tuinbouw, welke vooral in
de onmiddellijke nabijheid der groote
steden een zeer winstgevend bedrijf
is, kan men zicli met vooruitzicht op
succes toeleggen. De voornaamste ge
wassen die verbouwd worden zijn:
aardappelen, knollen, roodc bieten,
kooi, tomaten, wortelen, erwten, boo-
nen, seldery, salade, enz. Voor het
gemengde bedrijf, waarvan de risico
het geringst is, is tevens slechts wei
nig land noodig.
Over de vetmesterij en de hoender
teelt valt slechts op te merken dat dit
buitengewoon winstgevende bedrijven
zijn, vooral indien toegepast op groo
te schaal .De export van hammen in
1905 bedroeg 231.500 dol!.; van ander
varkensvlereoh 188.194 doll, en van
geconserveerde vleezen 3,538,976 doll.
Engeland is een reusachtige afnemer
voor spek, hem en eieren. Alberta is
in alle opzichten de meest aanbeve
lenswaardige streek met nagenoeg
onuitputbare bronnen voor deze hier
nog zoo betrekkelijk weinig ln aan
zien zijnde takken van den landbouw.
Dit geeft ui het kort een indruk van
het boerenbedrijf en aanverwante nij
verheid in Canada. Hoewel in hoofd
zaak natuurlijk overeenkomend met
het zelfde bedrijf, zoowel liior als el
ders, neemt het niet weg dat er zekere
eigenaardigheden aan het vak daar
ginds verbonden zijn welke men zich
gaandeweg moet eigen maken. Do
ligging, de klimatische toestanden,
de gesteldheid van den bodem, alles
werkt mede tot het verkrijgen van
goede resultaten.
HET IRRIGATIE-PROJECT IN
ALBERTA.
Irrigatie of kunstmatige bevlooiing
van landerijen en de verzekering en
verbetering der oogsten in landen van
ongel ij ken regenval, werd, zooals al
gemeen bekend, in do grijze oudheid
reeds toegepast. De oude Egyptena-
ren en de vroegste bewoners van
Mexico hielden roods rekening met
hun aartsvijand op agricultuurgebied
„droogte" en bewezen daardoor zake
lijke boeren te zijn.
Do groote kracht van irrigatie be
staat niet alken in het sluiten dezer
verzekeringspolis, doch stelt den land
bouwer in staat grassoorten en groen
ten te telen, waar-van op niet bevloet-
bare gronden geen sprake kan zijn.
Irrigatie is dus in de eerste plaats
aangewezen voor eigenaren van klei-
ne boerderijen, voor telers van ve
lerlei gewassen en juist de kleine boer
vertegenwoordigt de meest gewensch-
te „settler" in een zich sterk ontwik
kelend jong land.
Nadat in 1882 de Canadian Pacific
Railway Co. hare lijnen over de groo
te prairiën tot aan het Rotsgebergte
voltooid had, volgden spoedig daarop
vcrsjiroido nederzettingen in het ge
deelte, dat thans liet Zuidelijk deel
der provincie Alberta uitmaakt Voor
eene reeks van jaren vormde veeteelt
liet hoofilbestaan dezer eerste bewo
ners, die het land door den overvloed
der zoo voedzame en vetmakende
prairiegrassen, bijzonder geschikt
vonden voor liet weiden van vee,
paarden en schapen en daarmede op
deze, toen nog waandelooze gronden,
groote fortuinen maakten.
Langzamerhand werd echter in de
kleine valleien de bebouwing van
gronden ondernomen en de resultaten
toonden aan, dat deze terreinen bij
uitnemendheid geschikt bleken voor
don verbouw van graan en andere
producten.
In 1893 en eenige volgende jaren
was «le regenval niet voldoende, waar
door dc aandacht der landbouwers
gevestigd werd op de wenachelijkheid
om de te veld staande gewassen door
irrigatie tegemoet te komen en ble
ken proefnemingen op kleine schaal
genomen, zoo loonend, dat. spoedig de
ulgemoene aandacht werd gevestigd
op deze in den Staat Montana ook
reeds met goed gevolg toegepaste me-
1.11ode van werken.
liet Canadeesche Gouvernement
nam de zaak in handen; een goede
wet, aangaande het verhrulk van ir
rigatiewater werd aangenomen (door
Amerika en andere landen wordt dat
als een model aangemerkt) en de op
neming der gronden ondernomen.
Deze landmetingen bewezen, dat
groote terreinen bizonder geschikt
waren, en wel:
die, gelegen ten Oosten van Calgary
met water uit de rivier Bow.
Dit laatste plan, werd goedgekeurd
doch ondervond vertraging toen door
eene reeks van ongewoon natte jaren
18981902 aan de noodzakelijkheid
eener irrigatie werd getwijfeld-
De terreinen van dit groote irriga
tie-ontwerp omvatten 3,000,000 acres,
waarvan pl.m. de helft bovloeibaar
zal zijn.
Het geheel vormt een plateau. 150
mijlen lang en 40 mijlen breed, met
eene elevatie van 3400 voet boven de
zeespiegel ln het Westen en Oostelijk
afloopend tot eene hoogte van 2300
voet, leverende een overvloed igen
groei van de meest voedende gras
soorten en welland voor paarden, vee
en schapen, gedurende het gelieelo
jaar.
Het water wordt nabij Calgary uit
de Rivier de Bow genomen door het
•hoofdkanaal gevoerd, 17 mijlen lang,
breedte op den bodem 60 voet, op de
waterlijn 120 voet, stroom 10 voet
diep. Dit hoofdkanaal brengt het wa
ter naar een reservoir, waarvoor
eeno kleine vallei word benut, welke,
afgedamd, tl i an 8 een meer vormt, 3
mijlen lang, 1/2 mijl breed on 40 voet
diep.
Van dit meer uit loojion 3 zijkana
len, op den bodem 30 voet wijd,
stroom 8 voet diep, welke zich weder
om verdoelen in kleinere kanalen, 't
water voerende naar iedere 1/4 sec
tie is 160 acres.
Indien geheel gereed, zullen de
hoofd- en bij-kanalen eene lengte
hebben van 2900 mijlen, het uitge
graven terrein een berg van 73,000,000
kubieke voeten uitmaken en de kos
ten ruim 5.000.000 doll, bedragen.
Het is het grootste irrigatie-ont
werp, hetwelk ooit in Amerika werd
ondernomen; de uitvoering wekt de
bewondering der vaklieden op.
Volgens Hollandsche wijze wonden
de dijken tevens tot rijwegen benut.
De waterverdeeling wordt naar do
capaciteit van den stroom geregeld
en eene absolute garantie voor vol
doend en tijdig water gegeven.
Alle eventueeLe geschillen worden
door de regeering geregeld.
Zulk eene wet voorkomt de kost
bare en langdurige processen, welko
vaak in Amerika, waar iedere staat
er bijzondere irrigatie-wetten op na
houdt, gevoerd worden.
Dit irrigatie-ontwerp heeft volgens
de Canadeesche wet recht op 2000 kub.
voeten water per seconde genomen
uit de rivier de Bow, welke ged uren-
de het irrigatie-seizoen pl.m. 6000
kub. voet water per seconde levert.
De bodem bestaat uit de prachtig
ste zwarte tuinaarde, eene formatie,
gedurende duizenden jaren, van plant
aardige en alluviale bestanddeelon;
de dikte varieert van 1—2 voel. Deze
grond wordt zeer gemakkelijk be
werkt. De ondergrond bestaat uit een
chocolade kleurige ltlei.
Professor Tanner de beroemde Eii-
gelsche landbouwkundige, schrijft
over deze grondsoort:
„Tot dusverre beschouwden wij do
zwarte aarde in Centraal Rusland als
de rijkste bodem ter wereld, doch
thans moet zij deze eereplaats inrui
men aan den rijken, diepen en zoo
hoogst vruchtbaren grond In West-
Canada. Daar wordt do vruchtbaar
ste grondsoort in terreinen van hon
derdduizenden acres aangetroffen.
Deze gronden zijn rijk aan humus en
bevatten groote hoeveelheden stik
stof, phospliorzuren en potaseh en
alle andere chemische ingrediënten
tot de formatie eener volmaakte
grondsoort (Wordt vervolgd).
